drukuj    zapisz    Powrót do listy

6537 Egzekucja należności pieniężnych, do których  nie stosuje się przepisów Ordynacji podatkowej (art. 34 ust. 3  ustawy o f 643 Spory o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego (art. 22 § 1 pkt 1 Kpa) oraz między tymi organami, Spór kompetencyjny/Spór o właściwość, Naczelnik Urzędu Skarbowego, Wskazano organ właściwy do rozpoznania sprawy, I GW 4/24 - Postanowienie NSA z 2024-07-31, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

I GW 4/24 - Postanowienie NSA

Data orzeczenia
2024-07-31 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2024-06-06
Sąd
Naczelny Sąd Administracyjny
Sędziowie
Beata Sobocha-Holc /sprawozdawca/
Henryk Wach
Małgorzata Grzelak /przewodniczący/
Symbol z opisem
6537 Egzekucja należności pieniężnych, do których  nie stosuje się przepisów Ordynacji podatkowej (art. 34 ust. 3  ustawy o f
643 Spory o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego (art. 22 § 1 pkt 1 Kpa) oraz między tymi organami
Hasła tematyczne
Spór kompetencyjny/Spór o właściwość
Skarżony organ
Naczelnik Urzędu Skarbowego
Treść wyniku
Wskazano organ właściwy do rozpoznania sprawy
Powołane przepisy
Dz.U. 2024 poz 572 art. 12 § 1, art. 33 § 3, art. 63, art. 64 § 2
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j.)
Dz.U. 2023 poz 259 art. 4 w związku z art. 15 § 2
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t.j.
Dz.U. 2023 poz 2505 art. 17 § 1c, art. 18 pkt 2, art. 33 § 1 pkt 1  5 i 7, art. 34 § 1 i 2
Ustawa z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t. j.)
Tezy

Organ egzekucyjny jest właściwy do wezwania wnoszącego zarzuty egzekucyjne do uzupełnienia braków formalnych przed przekazaniem ich wierzycielowi.

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Małgorzata Grzelak Sędzia NSA Henryk Wach Sędzia NSA Beata Sobocha-Holc (spr.) po rozpoznaniu w dniu 31 lipca 2024 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Gospodarczej wniosku Prezydenta Miasta Krakowa z dnia 27 maja 2024 r. o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego pomiędzy Prezydentem Miasta Krakowa a Naczelnikiem Urzędu Skarbowego Wrocław-Fabryczna we Wrocławiu w przedmiocie zarzutów w postępowaniu egzekucyjnym wskazać Naczelnika Urzędu Skarbowego Wrocław-Fabryczna we Wrocławiu, jako organ właściwy do wezwania wnoszącego zarzut do uzupełnienia braków formalnych.

Uzasadnienie

Wnioskiem z 27 maja 2024 r. Prezydent Miasta Krakowa, na podstawie art. 22 § 2 ustawy z 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. Dz. U. z 2024 r., poz. 572; dalej zwanej "k.p.a.") oraz art. 4 w zw. z art. 15 § 1 pkt 4 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2023 r., poz. 259 ze zm.; dalej zwanej "p.p.s.a."), wniósł o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego pomiędzy wierzycielem – Prezydentem Miasta Krakowa, a organem egzekucyjnym – Naczelnikiem Urzędu Skarbowego Wrocław-Fabryczna we Wrocławiu (dalej zwanym także "NUS we Wrocławiu" lub "organem egzekucyjnym"), w przedmiocie wskazania organu właściwego w sprawie rozpoznania wniesionych podań dotyczących postępowań egzekucyjnych, zakwalifikowanych przez NUS we Wrocławiu jako zarzut, jednakże bez ważnie złożonych pełnomocnictw w sprawie oraz ustalenie organu właściwego do wezwania podmiotu o uzupełnienie braków formalnych.

W uzasadnieniu wniosku zaznaczono, że NUS we Wrocławiu prowadził administracyjne postępowanie egzekucyjne, jako organ egzekucyjny na podstawie wskazanych dwudziestu tytułów wykonawczych wystawionych z tytułu zaległości dotyczących opłat dodatkowych za nieuiszczenie opłat za postój pojazdów w obszarze płatnego parkowania w Krakowie w sprawie S. Sp. z o.o. (dalej zwanej także "zobowiązaną").

W dniach 26, 30 oraz 31 stycznia 2024 r. do Zarządu Dróg Miasta Krakowa (dalej zwanego "ZDM") wpłynęła korespondencja NUS we Wrocławiu, zawiadamiająca o przekazaniu wniesionych zarzutów.

ZDM po zapoznaniu się z całą dokumentacją przekazaną przez NUS we Wrocławiu, stwierdził, iż do korespondencji nie dołączono pełnomocnictwa udzielonego osobie wnoszącej zarzut, tj. panu M. M. – rzekomo działającemu z upoważnienia zobowiązanej. Nie dołączono również potwierdzenia dokonania opłaty za udzielone pełnomocnictwo.

Pismem z 21 oraz 22 lutego 2024 r. ZDM zwrócił podania NUS we Wrocławiu w celu rozpatrzenia według swojej właściwości, a to z uwagi na art. 33 § 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (tekst jedn. Dz. U. z 2023 r., poz. 2505; dalej zwanej: "u.p.e.a."), na podstawie którego zobowiązanej przysługuje prawo wniesienia do ZDM, za pośrednictwem NUS we Wrocławiu, zarzutu w sprawie egzekucji administracyjnej.

Po ponownym zawiadomieniu przez NUS we Wrocławiu o przekazaniu wniesionych zarzutów w sprawie zobowiązanej wraz z brakami formalnymi, ZDM w odpowiedzi przesłanej do organu egzekucyjnego wyjaśnił, iż w tym stanie faktycznym i prawnym to na organie egzekucyjnym spoczywa obowiązek sprawdzenia wymagań formalnych i w razie potrzeby wezwania zobowiązanej do usunięcia tych braków, w trybie określonym w art. 64 § 2 k.p.a. Wierzyciel wyjaśnił także, że organ egzekucyjny jako organ administracji publicznej zobowiązany jest do stosowania przepisów k.p.a. oraz przepisów u.p.e.a. W związku z tym, że przedłożone przez NUS we Wrocławiu podanie zostało podpisane przez M. M., który nie jest stroną postępowania egzekucyjnego – organ egzekucyjny nie może kwalifikować pisma osoby nie będącej stroną postępowania jako zarzut. Stanowisko to, zdaniem ZDM, wynika z treści art. 33 § 1 u.p.e.a. Zgodnie ze stanowiskiem ZDM, jako że w piśmie z 25 stycznia 2024 r. NUS we Wrocławiu jasno wskazał, iż zarzuty zostały wniesione przez pełnomocnika Spółki – to na organie egzekucyjnym ciąży odpowiedzialność wezwania strony o uzupełnienie braków formalnych, poprzez przedłożenie odpowiedniego pełnomocnictwa lub dokumentu, który to pełnomocnictwo stwierdza. W innym przypadku wierzyciel nie może odnieść się merytorycznie do podania, z uwagi na prawną bezskuteczność oraz niemożność wszczęcia postępowania i wydania postanowienia w sprawie zarzutu.

W dniach 2 maja 2024 r. oraz 15 maja 2024 r. organ egzekucyjny ponownie skierował pismo do wierzyciela, podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie.

W konsekwencji Prezydent Miasta Krakowa złożył wniosek o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego, w którym wskazał, że skoro na pełnomocniku ciąży formalny obowiązek przedstawienia dokumentu pełnomocnictwa – organowi właściwemu na początkowym etapie postępowania w sprawie zarzutów egzekucyjnych – to w razie braku takiego dokumentu – organ egzekucyjny powinien zwrócić się o uzupełnienie tego braku formalnego właśnie do pełnomocnika. Zdaniem Prezydenta, organ egzekucyjny nie jest zwolniony z weryfikowania pism pod względem formalnym, gdyż ta czynność jest podstawowym narzędziem, które ustawodawca nadał organom administracji publicznej w celu prawidłowego procedowania spraw z zakresu prawa administracyjnego.

W odpowiedzi na wniosek o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego, 12 lipca 2024 r., na podstawie art. 54 § 2, art. 64 § 3 w związku z art. 193 p.p.s.a., NUS we Wrocławiu wniósł o rozstrzygnięcie zaistniałego sporu kompetencyjnego poprzez wskazanie wierzyciela jako właściwego do wezwania do uzupełnienia braków formalnych złożonego podania.

Zgodnie ze stanowiskiem NUS we Wrocławiu, konstrukcja przepisów art. 33 § 1 u.p.e.a. oraz art. 34 § u.p.e.a wskazuje, że podmiotem, do którego adresowane są zarzuty, jest wierzyciel i to ten organ jest zobowiązany do ich rozpoznania. W konsekwencji organ egzekucyjny pełni jedynie rolę podmiotu pośredniczącego pomiędzy zobowiązanym a wierzycielem w zakresie tego środka prawnego. Wniesienie zarzutu powoduje zawieszenie postępowania egzekucyjnego do czasu wydania ostatecznego postanowienia w sprawie zarzutu, o ile zarzut został wniesiony nie później niż w terminie 7 dni od doręczenia zobowiązanemu tytułu wykonawczego.

Zdaniem NUS, organem właściwym do rozpatrzenia zarzutu w sprawie egzekucji administracyjnej jest wierzyciel. Wierzyciel jest również organem właściwym do oceny formalnej zarzutu, a co za tym idzie wzywania do uzupełnienia braków formalnych złożonych zarzutów i ewentualnie pozostawienia zarzutów bez rozpoznania. Rola organu egzekucyjnego sprowadza się do przyjęcia i przekazania zarzutu do wierzyciela. Z obowiązku tego nie zwalniają organu egzekucyjnego braki formalne zarzutu, bowiem już samo zgłoszenie zarzutu obliguje organ do nadania sprawie określonego biegu.

Zdaniem NUS we Wrocławiu, w sytuacji, gdyby po dokonaniu oceny formalnej złożonych zarzutów organ egzekucyjny wezwał do uzupełniania braku formalnego w postaci przedłożenia dokumentu pełnomocnictwa potwierdzającego umocowanie do działania w imieniu zobowiązanej, to w konsekwencji niezastosowania się do treści wezwania, zgodnie z zawartym w wezwaniu pouczeniem, zobligowany byłby do pozostawienia zarzutów bez rozpoznania. Tym samym organ egzekucyjny decydowałby o bezskuteczności złożonego podania, którego adresatem nie jest on, a wierzyciel. Oznacza to, że wkroczyłby w kompetencje wierzyciela w kwestiach, które nie zostały mu pozostawione do oceny przez ustawodawcę. Wzywanie do uzupełnienia braków formalnych zarzutów wykracza poza materialne uprawnienia organu egzekucyjnego wynikające z u.p.e.a.

NUS zaznaczył, że powyższe twierdzenie, iż tylko wierzyciel jest władny do oceny złożonych zarzutów pod względem formalnym nie wyklucza kompetencji organu egzekucyjnego do dokonania kwalifikacji złożonego zarzutu pod względem zachowania terminu do jego wniesienia.

NUS we Wrocławiu podkreślił przy tym, że w stanie faktycznym, na tle którego doszło do sporu kompetencyjnego, organ egzekucyjny nie mógłby stwierdzić uchybienia terminu do wniesienia zarzutu przed uzupełnieniem braków formalnych złożonych pism. Spełnienie wymagań formalnych jest niezbędną przesłanką skuteczności danego środka prawnego. Tym samym, pismo obarczone wadami określonymi w art. 64 k.p.a. jest bezskuteczne prawnie. Nie ma zatem możliwości aby organ podejmował jakiekolwiek "decyzyjne" czynności, przez które należy rozumieć również stwierdzenie uchybienia terminu do wniesienia zarzutu.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył co następuje:

Zgodnie z art. 4 p.p.s.a. sądy administracyjne rozstrzygają spory o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego i między samorządowymi kolegiami odwoławczymi, o ile odrębna ustawa nie stanowi inaczej, oraz spory kompetencyjne między organami tych jednostek a organami administracji rządowej.

Pojęcie sporu, wskazane w art. 4 p.p.s.a. odnosi się do sytuacji, w której przynajmniej dwa organy administracji publicznej uważają się za właściwe w sprawie (spór pozytywny) albo każdy z organów uważa się za niewłaściwy (spór negatywny). Innymi słowy, spór o właściwość ma miejsce wówczas, gdy rozbieżność poglądów co do zakresu działania organów administracji publicznej dotyczy jednoczesnego przyjmowania lub wyłączania przez te organy własnych kompetencji do załatwiania indywidualnej sprawy administracyjnej w rozumieniu art. 1 pkt 1 k.p.a., a więc sprawy która podlega załatwieniu w drodze aktu administracyjnego, bądź w innej prawnej formie działania administracji publicznej podlegającej kontroli sądu administracyjnego. Ma to tę konsekwencję, że przedmiot sporów o właściwość (sporów kompetencyjnych) między organami wymienionymi w art. 4 p.p.s.a. należy wiązać z prawnymi formami działania administracji, poddanymi kontroli wykonywanej przez sądy administracyjne. Jedynie więc dopatrzenie się funkcjonalnego związku między zakresem kontroli sądu administracyjnego nad wykonywaniem administracji publicznej a przedmiotem (konkretnych) sporów o właściwość (sporów kompetencyjnych) pozwala na wskazanie granicy, do której sięga kognicja NSA wynikająca z art. 4 p.p.s.a. (zob. K. Defecińska-Tomczak, glosa do postanowienia NSA z dnia 14 grudnia 2005 r., II OW 60/05, OSP 2007, z. 7-8, s. 488 i n.).

Spory te Naczelny Sąd Administracyjny rozstrzyga na wniosek przez wskazanie organu właściwego do rozpoznania sprawy. Postanowienie w tym przedmiocie NSA wydaje w składzie trzech sędziów na posiedzeniu niejawnym (art. 15 § 2 p.p.s.a.).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy, Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że zachodzi spór kompetencyjny pomiędzy Prezydentem Miasta Krakowa a Naczelnikiem Urzędu Skarbowego Wrocław – Fabryczna we Wrocławiu, mimo że w ramach toczącego się postępowania egzekucyjnego nie budzi wątpliwości, że organem właściwym jest NUS we Wrocławiu. Dopuszczając do merytorycznej oceny złożonego wniosku, Naczelny Sąd Administracyjny miał na uwadze, że w ramach prowadzonego postępowania egzekucyjnego Prezydent Miasta Krakowa pełni podwójną rolę – działa jako organ jednostki samorządu terytorialnego oraz jako wierzyciel – ma kompetencje do wydawania postanowień, na które przysługują zobowiązanemu określone środki odwoławcze (zob. art. 34 § 1 i 2 u.p.e.a.). Jednocześnie na postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym przysługuje skarga do sądu administracyjnego (art. 3 § 2 pkt 3 p.p.s.a.) Oznacza to, że w ramach toczącego się postępowania egzekucyjnego zarówno wierzyciel jak i organ egzekucyjny mogą podejmować prawne działania, skierowane do zobowiązanego, które to działania mogą być poddane kontroli wykonywanej przez sądy administracyjne. Tym samym należy dopuścić sytuację, w której w ramach jednego postępowania egzekucyjnego, może dojść do sporu kompetencyjnego pomiędzy wierzycielem, będącym organem jednostki samorządu terytorialnego, a organem egzekucyjnym, będącym organem administracji rządowej. W doktrynie wskazuje się bowiem, że wierzyciel jest współgospodarzem postępowania egzekucyjnego w administracji (zob. P. Przybysz w: red. D. Kijowski, System Prawa Administracyjnego Procesowego. Administracyjne postępowanie egzekucyjne i zabezpieczające, Wolters Kluwer 2020, s. 370).

Przedmiotem sporu kompetencyjnego w niniejszej sprawie, pomiędzy Prezydentem Miasta Krakowa a Naczelnikiem Urzędu Skarbowego Wrocław – Fabryczna we Wrocławiu jest rozpatrzenie zarzutów zobowiązanego w sprawie egzekucji administracyjnej, wniesionych bez ważnie złożonych pełnomocnictw.

Zdaniem wierzyciela, to organ egzekucyjny, w świetle brzmienia art. 64 § 2 k.p.a., winien wezwać pełnomocnika zobowiązanego do wykazania umocowania do działania w sprawie, z kolei zdaniem organu egzekucyjnego, skoro zarzuty wnosi się do wierzyciela, to wierzyciel jako organ właściwy do rozpatrzenia zarzutów, powinien być właściwy do wezwania celem uzupełnienia braków formalnych składanego pisma.

W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego, rację w powyższym sporze należy przyznać Prezydentowi Miasta Krakowa.

Stosownie do art. 33 § 1 u.p.e.a. zobowiązanemu przysługuje prawo wniesienia do wierzyciela, za pośrednictwem organu egzekucyjnego, zarzutu w sprawie egzekucji administracyjnej. Podstawą zarzutu w sprawie egzekucji administracyjnej jest m.in. błąd co do zobowiązanego (art. 33 § 2 pkt 3 u.p.e.a.). Zarzuty w sprawie egzekucji administracyjnej wnosi się w terminach określonych w art. 33 § 5 u.p.e.a. Jednocześnie w myśl art. 34 § 1 u.p.e.a., organ egzekucyjny niezwłocznie przekazuje wierzycielowi zarzuty w sprawie egzekucji administracyjnej. Wierzyciel wydaje postanowienie, w którym: 1) oddala zarzut w sprawie egzekucji administracyjnej; 2) uznaje zarzut w sprawie egzekucji administracyjnej: a) w całości, b) w części i w pozostałym zakresie oddala ten zarzut; 3) stwierdza niedopuszczalność zarzutu w sprawie egzekucji administracyjnej, jeżeli: a) zarzut jest albo był przedmiotem rozpatrzenia w odrębnym postępowaniu podatkowym, administracyjnym lub sądowym, b) zobowiązany kwestionuje w całości albo w części wymagalność należności pieniężnej z uwagi na jej wysokość ustaloną lub określoną w orzeczeniu, od którego przysługuje środek zaskarżenia (art. 34 § 2 u.p.e.a.).

Z kolei w myśl art. 18 pkt 2 u.p.e.a., jeżeli przepisy ustawy nie stanowią inaczej, w postępowaniu egzekucyjnym mają odpowiednie zastosowanie przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego.

Tym samym zarzut winien nie tylko określać istotę i zakres żądania oraz dowody uzasadniające to żądanie, ale również zawierać elementy określone w art. 63 k.p.a., to jest w szczególności zawierać wskazanie osoby, od której pochodzi, jej adres i podpis, zaś zarzut wnoszony w formie dokumentu elektronicznego powinien: a) być opatrzony kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym, lub uwierzytelniany w sposób zapewniający możliwość potwierdzenia pochodzenia i integralności weryfikowanych danych w postaci elektronicznej; b) zawierać adres elektroniczny wnoszącego zarzut.

Natomiast zgodnie z art. 33 § 3 k.p.a., pełnomocnik dołącza do akt oryginał lub urzędowo poświadczony odpis pełnomocnictwa. Adwokat, radca prawny, rzecznik patentowy, a także doradca podatkowy mogą sami uwierzytelnić odpis udzielonego im pełnomocnictwa oraz odpisy innych dokumentów wykazujących ich umocowanie. Organ administracji publicznej może w razie wątpliwości zażądać urzędowego poświadczenia podpisu strony. Brak dokumentu pełnomocnictwa stanowi brak formalny zarzutu w sprawie egzekucji administracyjnej, który powinien być usunięty w trybie określonym w Kodeksie postępowania administracyjnego. Tak więc jeżeli, zarzut podpisany został przez pełnomocnika, a jednocześnie nie dołączył on dokumentu pełnomocnictwa, to należy wezwać wnoszącego zarzut do usunięcia braków w wyznaczonym terminie, nie krótszym niż siedem dni, z pouczeniem, że nieusunięcie tych braków spowoduje pozostawienie podania bez rozpoznania (art. 64 § 2 k.p.a.).

W świetle powyższych przepisów, nie budzi wątpliwości Naczelnego Sądu Administracyjnego, że organem właściwym do rozpatrzenia zarzutu w sprawie egzekucji administracyjnej jest wierzyciel. Jednakże nie oznacza to, że również wierzyciel jest organem właściwym do wezwania wnoszącego zarzut do usunięcia braków formalnych.

Przepis art. 34 u.p.e.a. zyskał obecnie obowiązujące brzmienie z 30 lipca 2020 r. z mocy drugiej nowelizacji z 2019 r. Przed tą datą zarzut był rozpatrywany przez organ egzekucyjny, który był z zasady zobligowany do uzyskania stanowiska wierzyciela w sprawie zgłoszonego zarzutu. Stanowisko wierzyciela było przy tym wiążące w zakresie zarzutu wniesionego na podstawach, o których była mowa w art. 33 § 1 pkt 1 – 5 i 7 u.p.e.a. w ówcześnie obowiązującym brzmieniu.

Obecnie kompetencje do rozpatrywania zarzutu w sprawie egzekucji powierzone zostały wierzycielowi i uzasadnione to jest tym, że rozstrzygnięcie w sprawie zarzutu ma charakter merytoryczny, odnoszący się bezpośrednio do zakresu obowiązków zobowiązanego. Rozstrzygnięcia tego rodzaju nie powinny być podejmowane przez organ egzekucyjny, ponieważ zadaniem organu egzekucyjnego jest wyłącznie stosowanie przymusu egzekucyjnego w celu doprowadzenia do wykonania obowiązku ustalonego przed wszczęciem postępowania egzekucyjnego. Związanie organu egzekucyjnego stanowiskiem wierzyciela w sprawie zarzutu prowadziło do swego rodzaju fikcji podejmowania rozstrzygnięcia przez organ egzekucyjny. Obecny tryb rozpatrywania zarzutu w sprawie egzekucji jest zatem bardziej odpowiedni.

Wprawdzie z art. 34 § 1 u.p.e.a. wynika obowiązek niezwłocznego przekazania przez organ egzekucyjny wierzycielowi zarzutu w sprawie egzekucji administracyjnej, ale obowiązek ten dotyczy zarzutu wniesionego w terminie wynikającym z art. 33 § 5 u.p.e.a. W przypadku gdy zarzut został wniesiony z uchybieniem terminu, organ egzekucyjny stwierdza uchybienie terminu do wniesienia zarzutu (art. 17 § 1c u.p.e.a.). Natomiast w sytuacji, gdy zarzut obarczony jest brakami formalnymi, tak jak w niniejszej sprawie, ustawodawca nie wskazał, który organ jest właściwy do wezwania wnoszącego zarzut do ich usunięcia.

Mając jednak na względzie to, że na organie egzekucyjnym spoczywa obowiązek sprawdzenia czy zarzuty wniesione zostały w terminie, a pismo w tym przedmiocie obarczone jest brakami formalnymi, to logicznym wydaje się rozwiązanie, że to organ egzekucyjny powinien wezwać wnoszącego zarzuty do ich usunięcia. Jak dostrzega sam organ egzekucyjny w swoim stanowisku spełnienie wymagań formalnych jest niezbędną przesłanką skuteczności danego środka prawnego. Tym samym do czasu usunięcia braków formalnych pisma organ nie ma możliwości podjęcia jakichkolwiek działań zmierzających do oceny choćby terminowości jego złożenia.

Nie można też tracić z pola widzenia, że wprowadzony art. 17 § 1c u.p.e.a. miał niewątpliwie przyśpieszyć i usprawnić toczące się postępowanie egzekucyjne, a skoro pełnię informacji co do wnoszonych skarg, wniosków czy innych podań na podstawie u.p.e.a. posiada właśnie organ egzekucyjny, to ten organ wydaje się być właściwy również do wezwania wnoszącego zarzuty celem uzupełnienia dostrzeżonych braków formalnych.

W uzasadnieniu do projektu ustawy z 11 września 2019 r., o zmianie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 3752, https://www.sejm.gov.pl/sejm8.nsf/druk.xsp?nr=3753) czytamy, iż celem wprowadzenia art. 17 § 1c u.p.e.a. jest uporządkowanie i ujednolicenie sposobu postępowania organów egzekucyjnych, w przypadku gdy skarga, wniosek lub inne podanie składane na podstawie ustawy zostanie wniesione po terminie przewidzianym na jego wniesienie. W takim przypadku organ egzekucyjny będzie stwierdzał w drodze postanowienia uchybienie terminu. W obowiązującym stanie prawnym sposób postępowania organów egzekucyjnych nie jest jednolity, zatem wprowadzona regulacja zminimalizuje wątpliwości organów egzekucyjnych w powyższym zakresie.

Sposób procedowania zaprezentowany w stanowisku organu egzekucyjnego, że w takiej sytuacji wierzyciel powinien wezwać wnoszącego podanie celem uzupełnienia braków formalnych, a dopiero po tym organ egzekucyjny mógłby stwierdzić, że zarzuty wniesione zostały z uchybieniem terminu przeczy celowi jaki przyświecał wprowadzeniu regulacji w art. 17 § 1c u.p.e.a. oraz ogólnej zasadzie szybkości i prostoty postępowania wyrażonej w art. 12 § 1 k.p.a.

Bez wątpienia organ egzekucyjny będąc zobowiązany do oceny, czy zarzuty w postępowaniu egzekucyjnym wniesione zostały w terminie, w pierwszej kolejności musi sprawdzić, czy odpowiadają one wymaganiom formalnym, a w razie potrzeby wzywa do usunięcia braków formalnych. Dopiero po ich uzupełnieniu może przystąpić do oceny terminowości ich wniesienia. I jeżeli zarzuty złożone zostały w terminie przekazuje je wierzycielowi, na którym spoczywa merytoryczna ich ocena.

Przekazanie wierzycielowi zarzutów obarczonych brakami formalnymi po to tylko aby w trybie art. 64 § 2 k.p.a. wezwał do ich usunięcia, a następnie zwrócenie ich organowi egzekucyjnemu w celu oceny czy zostały wniesione w terminie wydłuża postępowanie w tym zakresie.

Za nieprzekonujący uznać należy argument organu egzekucyjnego, że decydowałby on o bezskuteczności zarzutów, których adresatem jest wierzyciel. W innych procedurach np. w postępowaniu przed sądami administracyjnymi wojewódzki sąd administracyjny odrzuca na posiedzeniu niejawnym skargę kasacyjną, kierowaną do Naczelnego Sądu Administracyjnego, wniesioną po upływie terminu lub z innych przyczyn niedopuszczalną, jak również skargę kasacyjną, której braków strona nie uzupełniła w wyznaczonym terminie (art. 178 p.p.s.a.). Rację ma NUS we Wrocławiu, że ustawa egzekucyjna nie określa uprawnień organu egzekucyjnego, co do wezwania w zakresie uzupełnienia braków formalnych zarzutów. Analizując treść art. 34 § 2 u.p.e.a., który w sposób enumeratywny wskazuje, jakie rozstrzygnięcia może podjąć wierzyciel, można stwierdzić, że również on pozbawiony jest tego uprawnienia.

Również argument Naczelnika Urzędu Skarbowego Wrocław – Fabryczna we Wrocławiu odnoszący się do podobieństwa spornego zagadnienia do sytuacji wzywania do uzupełnienia braków formalnych odwołania od decyzji wydanej na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej jest chybiony. Organ egzekucyjny nie dostrzega bowiem, że w przeciwieństwie do sytuacji określonej przepisem art. 17 § 1c u.p.e.a., to organ odwoławczy, a nie organ I instancji, do którego wniesiono odwołanie, stwierdza w formie postanowienia niedopuszczalność odwołania, uchybienie terminowi do wniesienia odwołania, czy pozostawienie odwołania bez rozpatrzenia, jeżeli nie spełnia warunków wynikających z art. 222 (art. 228 § 1 o.p.). Skoro organ odwoławczy umocowany został do formalnego zakończenia postępowania odwoławczego, to również na nim ciąży obowiązek wezwania do uzupełnienia braków formalnych podania.

Mając na uwadze powyższe, przyjąć zatem należy, że to organ egzekucyjny jest właściwy do wezwania wnoszącego zarzuty egzekucyjne do uzupełnienia braków formalnych przed przekazaniem ich wierzycielowi.

Z przedstawionych powodów Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 4 w związku z art. 15 § 2 p.p.s.a. orzekł, jak w sentencji postanowienia.



Powered by SoftProdukt