Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Małgorzata Herman (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Barbara Brandys-Kmiecik Sędzia WSA Barbara Orzepowska-Kyć Protokolant Katarzyna Czabaj po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 września 2021 r. sprawy ze skargi R. F. na decyzję Głównego Inspektora Transportu Drogowego w W. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej w transporcie drogowym oddala skargę.

Główny Inspektor Transportu Drogowego (dalej: organ II instancji, organ odwoławczy, GITD), zaskarżoną decyzją z [...] r., nr [...], po rozpatrzeniu odwołania przedsiębiorcy R.F. działającej pod firmą A z siedzibą w C. (dalej: strona, skarżąca) od decyzji Śląskiego Wojewódzkiego Inspektora Transportu Drogowego (dalej: organ I instancji) z [...]r., nr [...] o nałożeniu kary pieniężnej w wysokości [...]zł - utrzymał w mocy decyzję organu I instancji.

W podstawie prawnej powołał art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 256, dalej: k.p.a.), art. 4 pkt 11 i 22, art. 5 b ust. 1, art. 8 ust. 1 i 2 oraz ust. 3 pkt 5, art. 14 ust.1 pkt 2, art. 18 ust. 4a i 4b, art. 87 ust. 1 pkt 1, art. 92a ust. 1, 3 i 7 pkt 1 ustawy z 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 2140, dalej: u.t.d.) oraz Ip. 1.12, Ip 2.11 i lp 1.5 załącznika nr 3 do u.t.d.

Rozstrzygnięcie zapadło w następującym stanie faktycznym i prawnym.

W dniu [...] r. w C. przy ul. [...] miała miejsce kontrola drogowa samochodu osobowego marki Peugeot o nr rej. [...], którym kierował Z.Z. Kontrola została przeprowadzona przez inspektora Transportu Drogowego. W trakcie kontroli ustalono, że kierowca przewoził pasażera, który zamówił przejazd z ul. [...] w C. na ul. [...] przy użyciu aplikacji [....]. Usługę wykonywał pojazdem przeznaczonym do przewozu 5 osób łącznie z kierowcą. W toku kontroli ustalono, że przewóz był wykonywany w imieniu skarżącej jako przedsiębiorcy. Kierujący nie okazał do kontroli oryginalnego wypisu z licencji na wykonywanie krajowego transportu drogowego w zakresie przewozu samochodem osobowym. Przebieg i ustalenia kontroli zostały zawarte w protokole kontroli drogowej nr [...] z [...] r.

W związku z przeprowadzoną kontrolą, zawiadomił skarżącą o wszczęciu z urzędu postępowania administracyjnego. Strona w toku postępowania nie złożyła żadnych wyjaśnień. Postępowanie zakończyło się wydaniem decyzji nakładającej karę pieniężną w wysokości [...] złotych z tytułu:

- wykonywanie przewozu okazjonalnego pojazdem niespełniającym kryterium konstrukcyjnego określonego w art. 18 ust. 4a u.t.d, z zastrzeżeniem przewozów, o których mowa w art. 18 ust. 4b u.t.d. – tj. Ip. 2.11 załącznika nr 3 do ustawy;

- niewyposażenie kierowcy w dokumenty, o których mowa w art. 87 u.t.d. – tj. lp. 1.12 załącznika nr 3 do ustawy;

- niezgłoszenie w formie pisemnej, w postaci papierowej lub elektronicznej, organowi, który udzielił zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowe lub licencji, zmiany danych, o których mowa w art. 7a i art. 8 utd w wymaganym terminie za każdą zmianę – tj. l.p. 1.5 załącznika nr 3 do ustawy.

Decyzja ta została zaskarżona wniesieniem odwołania. Strona wnosząc o uchylenie zaskarżonej decyzji zarzuciła organowi:

1) naruszenie art. 7 i 77 § 1 k.p.a. poprzez niepodjęcie wszelkich niezbędnych czynności oraz niezebranie i nierozpatrzenie materiału dowodowego, a w szczególności zaniechanie ustalenia okoliczności mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy takich jak ustalenie czy wykonywane przez kontrolowanego kierowcę czynności stwierdzone protokołem kontroli nosiły cechy wykonywania działalności gospodarczej; braku wykazania przez organ jakiegokolwiek powiązania pomiędzy kierującym a działalnością skarżącej;

2) naruszenie art. 7 i 77 § 1 k.p.a. poprzez niepodjęcie wszelkich niezbędnych czynności oraz niezebranie i nierozpatrzenie materiału dowodowego, a w szczególności zaniechania ustalenia okoliczności mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy takich jak ustalenie czy w ogóle doszło do wykonywania transportu drogowego;

3) naruszenie art. 5b ustawy o transporcie drogowym w zw. z Ip. 2.11 załącznika nr 3 do ustawy polegające na nałożeniu na stronę kary w wysokości 8.000 zł za wykonywanie transportu drogowego bez wymaganego zezwolenia, w sytuacji w której czynności podejmowane przez skarżącego nie mieszczą się w definicji krajowego transportu drogowego, o którym mowa w art. 4 pkt 1 ustawy o transporcie drogowym;

4) naruszenie art. 92a ust. 1 i 6 w zw. z Ip. l.5., 1.12 oraz Ip. 2.11 załącznika nr 3 do ustawy w zw. z 4 pkt 6a ustawy o transporcie drogowym poprzez nałożenie kary pieniężnej przewidzianej dla podmiotów świadczących przewóz drogowy w rozumieniu ustawy, pomimo braku spełnienia tego kryterium przez skarżącą.

W uzasadnieniu odwołania wskazano, że decyzja nie wskazuje w żaden sposób, z jakich powodów za kierowcę odpowiedzialność ma ponosić skarżąca. W ocenie strony zgromadzony materiał dowodowy, jak i uzasadnienie organu zawarte w zaskarżonej decyzji nie wskazują żadnego powiązania pomiędzy kierującym a skarżącą. Tym samym w ocenie pełnomocnika strony brak podstaw do uznania, że w dniu [...] r. to skarżąca podejmowała i wykonywała działalność gospodarczą w zakresie przewozu osób. Pełnomocnik strony wskazał również, że na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie sposób w żadnym razie stwierdzić, że skarżąca wykonywała transport drogowy. Protokół kontroli stanowiący podstawę ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie w żaden sposób nie wskazuje, na jakiej podstawie skarżąca miałaby się dopuścić "wykonywania transportu drogowego bez zezwolenia". Ponadto, pełnomocnik zarzucił, że organ I instancji nie wykorzystał wszystkich możliwości dowodowych w sprawie i nie ustalił w sposób należyty stanu faktycznego nie stwierdzając uprzednio, że wykonywane przez stronę czynności nosiły znamiona działalności gospodarczej. Tym samym organ w sposób nieuprawniony nałożył karę na stronę. W ocenie pełnomocnika jeżeli już organ uznał, że doszło do wykonywania krajowego transportu drogowego w rozumieniu ustawy, to podmiotem wykonującym transport z pewnością nie był adresat decyzji. Zgromadzony materiał w toku sprawy nie pozwala na poczynienie takich ustaleń, jakie doprowadziły do wydania przez organ zaskarżonej decyzji. Dalej, pełnomocnik zarzucił, że brak jest przesłanek do uznania, że wykonywane przez skarżącego czynności nosiły znamiona przewozu okazjonalnego (organ nie ustalił z czyjej inicjatywy doszło do przejazdu ani w ogóle, że czynności skarżącej mieściły się w pojęciu wykonywania przewozu okazjonalnego). W ocenie pełnomocnika skarżąca nie wykonywała przewozu okazjonalnego. Co więcej, skoro kontrolowany przewóz nie był przewozem okazjonalnym w rozumieniu ustawy, brak było obowiązku skarżącej wyposażenia kierowcy w wypis z licencji oraz aktualizacji danych w posiadanej przez skarżącą licencji.

Zaskarżoną decyzją organ odwoławczy utrzymał w mocy rozstrzygnięcie pierwszoinstancyjne. Stwierdził zasadność nałożenia przez organ I instancji, na stronę, kary za popełnione naruszenia.

Przywołał i wyjaśnił treść mających zastosowanie w sprawie przepisów u.t.d.

Przypomniał, że zgodnie z art. 87 ust. 1 pkt 1 u.t.d., podczas wykonywania przewozu drogowego kierowca pojazdu samochodowego, z zastrzeżeniem ust. 4, jest obowiązany mieć przy sobie i okazywać, na żądanie uprawnionego organu kontroli, kartę kierowcy, wykresówki, zapisy odręczne i wydruki z tachografu oraz zaświadczenie, o którym mowa wart. 31 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców, a ponadto wykonując transport drogowy - wypis z zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego albo wypis z licencji.

Stosownie do Ip. 1.12 załącznika nr 3 do u.t.d. niewyposażenie kierowcy w dokumenty, o których mowa w art. 87 tej ustawy sankcjonowane jest karą pieniężną w wysokości 500 zł za każdy dokument.

W myśl Ip. 2.11 załącznika nr 3 do u.t.d. wykonywanie przewozu okazjonalnego pojazdem niespełniającym kryterium konstrukcyjnego określonego w art. 18 ust. 4a ustawy o transporcie drogowym, z zastrzeżeniem przewozów, o których mowa w art. 18 ust. 4b tej ustawy sankcjonowane jest karą pieniężną w wysokości 8.000 zł.

Ponadto, na podstawie Ip. 1.5 załącznika nr 3 do u.t.d niezgłoszenie w formie pisemnej, w postaci papierowej lub elektronicznej, organowi, który udzielił zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego lub licencji, zmiany danych, o których mowa odpowiednio w art. 7a i art. 8 u.t.d., w wymaganym terminie - za każdą zmianę sankcjonowane jest karą pieniężną w 800 zł.

Organ II instancji wskazał, że materiał dowodowy zebrany w sprawie jednoznacznie wskazuje, że w dniu kontroli kierujący pojadem wykonywał odpłatny transport drogowy osób. Z protokołu przesłuchania pasażera pojazdu w charakterze świadka, z [...] r. wynika, że pasażer zamówił usługę transportową przy pomocy aplikacji [....] zainstalowanej na jego telefonie, po złożeniu zamówienia otrzymał informację zawierającą imię kierowcy oraz markę i numer rejestracyjny pojazdu, którym miała być wykonana usługa. Pod wskazane miejsce przyjechał samochód osobowy marki Peugeot o nr rej. [...], przewóz został wykonany na trasie z ul. [...]na ulicę [...]. Pasażer nie zawierał umowy z kierowcą lub firmą przewozową, pobrał tylko aplikację [....], miał świadomość odpłatności przejazdu, w aplikacji uzyskał informację o cenie za przejazd, przed wykonywaniem przewozu nie wnosił opłaty, płatność została pobrana z karty w wysokości 12,60 zł, za wykonanie usługi.

Okoliczności zamówienia i wykonania zamówionej usługi potwierdził kierowca pojazdu. Ponadto zeznał, że przewozy zamawiane przy pomocy aplikacji [....] wykonuje od czerwca 2019 r. Przewozy te wykonuje na podstawie umowy zlecenia i umowy najmu samochodu zawartych ze skarżącą. Skarżąca co tydzień wypłaca mu wynagrodzenie za wykonane przewozy, a on opłaca podatek z tytułu najmu samochodu. Wykonanie opisanej usługi przewozu potwierdzają także przedłożone przez pasażera wydruki z aplikacji [....] dotyczące opisanej usługi przewozu i faktura nr [...]. Wymieniona faktura została wystawiona przez przedsiębiorcę B w imieniu skarżącej. Z treści tej faktury wynika również, że została ona wystawiona za usługę transportową wykonaną na trasie rozpoczynającej się na ul. [...] w C. w dniu [...]r. Znajdujące się w aktach sprawy umowa zlecenie i umowa najmu samochodu z [...]r. również wskazują, że kierujący zobowiązał się do wykonywania usług przewozu osób lub towarów na rzecz skarżącej w zamian za wynagrodzenie prowizyjne ustalone na podstawie cennika partnera skarżącej i pomniejszone o prowizje tego partnera i skarżącej. Opisaną usługę kierujący wykonał samochodem osobowym. Zatem podczas wykonywania tego przewozu kierujący zobowiązany był posiadać wypis z licencji uprawniającej do wykonania tego przewozu. Do kontroli kierujący okazał tylko kserokopię wypisu nr [...] z licencji nr [...]na wykonywanie krajowego transportu drogowego w zakresie przewozu osób samochodem osobowym wydanej dla strony. Jak wynika z pisma Prezydenta Miasta C. z [...]r., nr [...], skarżąca w dniu kontroli posiadała uprawnienia do wykonania skontrolowanego przewozu drogowego osób. Była to licencja nr [...]na wykonywanie krajowego transportu drogowego w zakresie przewozu osób samochodem osobowym. Jednak w wypis z tej licencji strona nie wyposażyła kierującego wykonującego opisany przewóz drogowy. Kierowca okazał jedynie zamiast oryginału wypisu z licencji, kserokopię ww. licencji, co nie wypełnia obowiązku wskazanego w przepisie art. 87 ust. 1 pkt 1 u.t.d. W związku z tym zachowanie strony wyczerpywało dyspozycję naruszenia Ip. 1.12 załącznika nr 3 do u.t.d.

Organ odwoławczy wskazał, że w toku kontroli kierowca okazał m.in. prawo jazdy, dowód rejestracyjny pojazdu, kopię licencji nr [...] na wykonywanie krajowego transportu drogowego w zakresie przewozu osób samochodem osobowym, umowę najmu samochodu oraz umowę zlecenia. Z okazanej umowy zlecenia wynika, że została zawarta pomiędzy Z.Z. jako Zleceniobiorcą a skarżącą jako Zleceniodawcą, a także, że przedmiotem umowy jest zlecenie przez Zleceniodawcę Zleceniobiorcy wykonania w sposób samodzielny następujących prac: Przewóz osób lub towarów (ust. 1 umowy) za wynagrodzeniem. Stosownie do ust. 2 umowy: Za wykonanie prac określonych w 1 pkt 2 Zleceniobiorca otrzyma wynagrodzenie prowizyjne w wysokości wg cennika partnera Zleceniodawcy pomniejszone o prowizje partnera i Zleceniodawcy oraz ew. inne koszty w 10. Na podstawie powyższego organ odwoławczy stwierdził, że organ I instancji prawidłowo ustalił, że wykonawcą przedmiotowego przewozu osób na podstawie okazanej podczas kontroli przez kierowcę kopi licencji nr [...] była skarżąca.

Organ II instancji wskazał, że z protokołu kontroli oraz dowodu rejestracyjnego wynika, że pojazd marki Peugeot o nr rej. [...] był przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu 5 osób łącznie z kierowcą. Natomiast zgodnie z art. 18 ust. 4a u.t.d. - przewóz okazjonalny wykonuje się pojazdem samochodowym przeznaczonym konstrukcyjnie do przewozu powyżej 7 osób łącznie z kierowcą. Zatem pojazd skarżącej tego warunku nie spełniał. Wskazał też, że przewóz wykonywany przez skarżącą w dniu kontroli nie spełniał również wymogów określonych w art. 18 ust. 4b pkt 2 u.t.d., który dopuszcza wykonywanie przewozów okazjonalnych. Jak wynika z zeznań pasażera oraz kierowcy przedmiotowy przewóz został zamówiony za pomocą aplikacji [....]. Ponadto pasażer wskazał, że w aplikacji uzyskał informację o cenie za przejazd, opłata w wysokości 12,60 zł została pobrana przy pomocy aplikacji [....] po zakończonym przewozie, na wykonanie przewozu nie została sporządzona pisemna umowa w siedzibie firmy.

Organ odwoławczy wskazał także, że skarżąca posiada licencję nr [...] na wykonywanie krajowego transportu drogowego w zakresie przewozu osób samochodem osobowym udzieloną w dniu [...] r. i jednocześnie nie zgłosiła do ww. licencji pojazdu marki Peugeot o nr rej. [...] podczas gdy zmiany danych powinny zostać zgłoszone organowi, który udzielił licencji nie później niż w terminie 28 dni od dnia ich powstania.

Za nieuzasadniony organ uznał zarzut pełnomocnika strony, iż w sprawie brak jest przesłanek do uznania, że wykonywane przez skarżącego czynności nosiły znamiona przewozu okazjonalnego. Definicja przewozu okazjonalnego określona w jest w art. 4 pkt 11 u.t.d. W związku z powyższym obowiązującą definicją przewozu okazjonalnego, jest definicja z ustawy o transporcie drogowym i to ona ma zastosowanie do przewozu osób pojazdami konstrukcyjnie przystosowanymi do zarobkowego przewozu do 9 osób łącznie z kierowcą. Jednocześnie w niniejszej sprawie nie zaistniały wszystkie warunki określone w art. 18 ust. 4b u.t.d. Ponownie podkreślił, że z dowodu z zeznań pasażera wynika bezspornie, że pasażer zamówił usługę przewozu za pomocą zainstalowanej w telefonie aplikacji [....], przed wykonaniem przewozu nie zawierał umowy z kierowcą, miał świadomość, że będzie to przewóz odpłatny, w aplikacji otrzymał informację o opłacie, opłata w wysokości 12,60 zł został pobrana z karty. Dlatego organ I instancji prawidłowo uznał, że skarżący wykonywał przewóz okazjonalny samochodem przeznaczonym konstrukcyjnie do przewozu 5 osób łącznie z kierowcą.

W skardze wniesionej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, strona zarzuciła organowi II instancji:

1) naruszenie przepisów prawa materialnego, które miało wpływ na treść rozstrzygnięcia tj. art. 4 pkt 11, art. 18 ust 4a b ustawy o transporcie drogowym w zw. z Ip. 2.11 załącznika nr 3 do ustawy polegające na uznaniu, że czynności wykonywane przez skarżącą wyczerpywały definicję przewozu okazjonalnego, podczas gdy okoliczności niniejszej sprawy, w szczególności fakt skorzystania przez pasażera z aplikacji o nazwie [....], wykonanie tego przejazdu przez kierowcę Z.Z., nie zaś przez skarżącą (bądź jej pracownika), świadczą o tym, że przewóz ten nie był przewozem okazjonalnym w rozumieniu ustawy, a także nałożenie na skarżącą kary za wykonanie przewozu okazjonalnego, w sytuacji, w której czynności podejmowane przez skarżącą, w odniesieniu do tej konkretnej sprawy, nie mieszczą się w definicji krajowego transportu drogowego, o którym mowa w art. 4 pkt 1 ustawy o transporcie drogowym,

2) naruszenie przepisów prawa materialnego tj. art. 4 pkt 11 ustawy o transporcie drogowym w związku z art. 2 pkt 4 rozporządzenia (WE) nr 1073/2009 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 października 2019 roku w sprawie wspólnych zasad dostępu do międzynarodowego rynku usług autokarowych i autobusowych i zmieniające rozporządzenie (WE) nr 561/2006, polegające na uznaniu, że przewóz jedynie jednej osoby, nie zaś grupy pasażerów, wypełnia znamiona "przewozu okazjonalnego", podczas gdy definicja "przewozu okazjonalnego" określona w ustawie o transporcie drogowym, jak i definicja "usług okazjonalnych" określona w cytowanym wyżej rozporządzeniu wymaga, aby przewoźnik wykonywał przewóz co najmniej dwóch osób (grupy osób);

3) naruszenie przepisów prawa materialnego, które miało wpływ na treść rozstrzygnięcia tj. art. 18 ust 4 b pkt 1 lit c ustawy o transporcie drogowym poprzez jego niezastosowanie (przy przyjęciu, że przejazd kontrolowanego kierowcy był przewozem okazjonalnym) w sytuacji, w której zgodnie z zasadami aplikacji internetowej, z której korzystał pasażer, płatność za przejazd jest określona z góry i następuje na rzecz przedsiębiorcy, jakim jest B;

4) naruszenie przepisów prawa materialnego, które miało wpływ na treść rozstrzygnięcia tj. art. 92 a ust 1 i 6 w zw. z lp. 1.5 oraz 1.12 załącznika nr 3 do ustawy o transporcie drogowym polegające na wymierzeniu skarżącej kary za niezgłoszenie zmian danych do licencji i brak wyposażenia kierowcę w wypis z licencji, w sytuacji, w której organ w zaskarżonej decyzji stwierdził w sposób jednoznaczny, że skarżąca nie posiadała na dzień kontroli ważnej licencji uprawniającej go do wykonywania tzw. przewozu okazjonalnego;

5) naruszenie przepisów prawa materialnego, które miało wpływ na treść rozstrzygnięcia tj. art. 92 a ust 1 i 6 w zw. z Ip. 2.11 załącznika nr 3 do ustawy, w zw. z 4 pkt. 6a ustawy o transporcie drogowym poprzez nałożenie kary pieniężnej przewidzianej dla podmiotów świadczących przewóz drogowy w rozumieniu ustawy, pomimo braku spełnienia tego kryterium przez skarżącą;

6) naruszenie art. 7 i 77 § 1 k.p.a. poprzez niepodjęcie wszelkich niezbędnych czynności oraz niezebranie i nierozpatrzenie materiału dowodowego, a w szczególności zaniechania ustalenia okoliczności mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy takich jak ustalenie czy wykonywane przez kierującego czynności stwierdzone protokołem kontroli nosiły cechy wykonywania działalności gospodarczej, braku wyjaśnienia w oparciu o jaki stosunek prawny, kierujący miałby wykonywać przedmiotowy przewóz w imieniu skarżącej;

7) naruszenie art. 7 i 77 § 1 k.p.a. poprzez niepodjęcie wszelkich niezbędnych czynności oraz niezebranie i nierozpatrzenie materiału dowodowego, a w szczególności zaniechania ustalenia okoliczności mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy takich jak ustalenie w jaki sposób doszło do skojarzenia kierującego z pasażerem, w jaki sposób odbyła się płatność (w tym zakresie oparcie się wyłącznie na protokole kontroli z dnia [...] roku), braku wyjaśnienia zasad działalności aplikacji, dzięki której doszło do wspólnego przejazdu;

8) naruszenie art. 7 i 77 § 1 k.p.a. poprzez niepodjęcie wszelkich niezbędnych czynności oraz niezebranie i nierozpatrzenie materiału dowodowego, a w szczególności zaniechania ustalenia okoliczności mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy poprzez uznanie, że płatność za przejazd nastąpiła na rzecz Skarżącego, podczas gdy powyższe nie znajduje potwierdzenia w zebranym materiale dowodowym i jest sprzeczne z istotą działania aplikacji, z której korzystał pasażer;

9) naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na zaskarżone rozstrzygnięcie tj. art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a. poprzez utrzymanie w mocy wadliwej decyzji organu I instancji;

10) naruszenie art. 107 § 3 k.p.a. poprzez brak jakiegokolwiek odniesienia się do zarzutów sformułowanych przez skarżącą w odwołaniu od decyzji organu I stopnia w zakresie konieczności zweryfikowania zasad działalności aplikacji o nazwie [....];

11) naruszenie art. 8 k.p.a. poprzez procedowanie w sposób przeczący zasadzie pogłębiania zaufania obywateli do organów Państwa.

W oparciu o powyższe zarzuty, skarżaca wniosła o uwzględnienie skargi i uchylenie zaskarżonej decyzji oraz zwrot kosztów postępowania.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o oddalenie skargi podtrzymując w całości prezentowane dotąd stanowisko.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach zważył, co następuje:

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 1 § 1 i 2 ustawy z 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 137), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej. Kontrola sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Natomiast według art. 3 § 1 i 2 pkt 1 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 2325, dalej: p.p.s.a.), sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie. Kontrola działalności administracji publicznej obejmuje między innymi orzekanie w sprawach skarg na decyzje administracyjne. Tylko zatem stwierdzenie, iż zaskarżona decyzja została wydana z naruszeniem prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, z naruszeniem prawa dającym podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego lub z innym naruszeniem przepisów postępowania, jeżeli mogło mieć ono istotny wpływ na wynik sprawy, może skutkować uchyleniem przez Sąd zaskarżonej decyzji (art. 145 § 1 pkt 1 lit. a, b, c p.p.s.a.).

Przeprowadzona w zakreślonych ramach kontrola sprawy wykazała, że organy nie dopuściły się naruszenia przepisów prawa materialnego, ani też przepisów prawa procesowego.

Podstawę faktyczną zaskarżonego rozstrzygnięcia stanowiły prawidłowo stwierdzone naruszenia przepisów transportu drogowego, a w szczególności:

- wykonywanie przewozu okazjonalnego pojazdem niespełniającym kryterium konstrukcyjnego określonego w art. 18 ust. 4a u.t.d, z zastrzeżeniem przewozów, o których mowa w art. 18 ust. 4b u.t.d. – tj. Ip. 2.11 załącznika nr 3 do ustawy;

- niezgłoszenie w formie pisemnej, w postaci papierowej lub elektronicznej, organowi, który udzielił zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowe lub licencji, zmiany danych, o których mowa w art. 7a i art. 8 utd w wymaganym terminie za każdą zmianę – tj. l.p. 1.5 załącznika nr 3 do ustawy;

- niewyposażenie kierowcy w dokumenty, o których mowa w art. 87 u.t.d. – tj. lp. 1.12 załącznika nr 3 do ustawy.

Stosownie do art. 4 pkt 1 ustawy z 6 września 2001 r. o transporcie drogowym, użyte w ustawie określenie krajowy transport drogowy oznacza podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie przewozu osób lub rzeczy pojazdami samochodowymi zarejestrowanymi w kraju, za które uważa się również zespoły pojazdów składające się z pojazdu samochodowego i przyczepy lub naczepy, na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przy czym jazda pojazdu, miejsce rozpoczęcia lub zakończenia podróży i przejazdu oraz droga znajdują się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z kolei, zgodnie z art. 5b ust. 1 u.t.d. podjęcie i wykonywanie krajowego transportu drogowego w zakresie przewozu osób:

1) samochodem osobowym,

2) pojazdem samochodowym przeznaczonym konstrukcyjnie do przewozu powyżej 7 i nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą,

3) taksówką

- wymaga uzyskania odpowiedniej licencji.

Z powyższego wynika, że prowadzenie działalności polegającej na krajowym transporcie drogowym w zakresie przewozu osób wymaga posiadania co najmniej jednego z trzech rodzajów licencji, o których mowa w art. 5b ust. 1 u.t.d., a ustawodawca wyraźnie rozróżnił wykonywanie krajowego transportu drogowego w zakresie przewozu osób: 1) samochodem osobowym, 2) pojazdem samochodowym przeznaczonym konstrukcyjnie do przewozu powyżej 7 i nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą i 3) taksówką. Przy czym wykonywanie przewozów taksówką podlega regulacji odrębnej od pozostałych sposobów przewozu osób.

Ponadto należy podkreślić, że zgodnie z art. 18 ust. 5 u.t.d., przy wykonywaniu przewozów okazjonalnych w krajowym transporcie drogowym pojazdem przeznaczonym konstrukcyjnie do przewozu nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą zabrania się: 1) umieszczania i używania w pojeździe taksometru; 2) umieszczania w sposób widoczny i czytelny z zewnątrz pojazdu oznaczeń z nazwą, adresem, telefonem, adresem strony internetowej przedsiębiorcy lub innych oznaczeń mających na celu identyfikację przedsiębiorcy, a także reklam usług taksówkowych i przedsiębiorców świadczących takie usługi; 3) umieszczania na dachu pojazdu lamp lub innych urządzeń technicznych; - co w ocenie Sądu ma dodatkowo podkreślać odrębność przewozów wykonywanych taksówką od przewozów okazjonalnych i zapobiegać ich myleniu przez konsumentów.

Niezależnie od rodzajów licencji na przewóz osób, ustawa definiuje także różne rodzaje przewozów.

Jednym z nich jest przewóz okazjonalny zdefiniowany w art. 4 pkt 11 u.t.d. w ujęciu negatywnym. Z definicji tej wynika bowiem, że przewozem okazjonalnym jest przewóz osób, który nie stanowi przewozu regularnego, przewozu regularnego specjalnego albo przewozu wahadłowego.

Zatem każdy przewóz, nawet powtarzalny, o ile nie spełnia przesłanek do uznania go za przewóz regularny, regularny specjalny albo wahadłowy jest przewozem okazjonalnym w rozumieniu u.t.d., i znaczenie tego sformułowania przyjęte w u.d.t. jest odmienne od potocznego znaczenia pojęcia "okazjonalności", jako czegoś wyjątkowego, zdarzającego się rzadko.

Stosownie do art. 4 u.t.d.:

7) przewóz regularny to publiczny przewóz osób i ich bagażu w określonych odstępach czasu i określonymi trasami, na zasadach określonych w ustawie i w ustawie z dnia 15 listopada 1984 r. - Prawo przewozowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 1983 oraz z 2018 r. poz. 2244);

9) przewóz regularny specjalny to niepubliczny przewóz regularny określonej grupy osób, z wyłączeniem innych osób;

10) przewóz wahadłowy to wielokrotny przewóz zorganizowanych grup osób tam i z powrotem, między tym samym miejscem początkowym a tym samym miejscem docelowym, przy spełnieniu łącznie następujących warunków:

a) każda grupa osób przewiezionych do miejsca docelowego wraca do miejsca początkowego,

b) miejsce początkowe i miejsce docelowe oznaczają odpowiednio miejsce rozpoczęcia usługi przewozowej oraz miejsce zakończenia usługi przewozowej, z uwzględnieniem w każdym przypadku okolicznych miejscowości leżących w promieniu 50 km.

W orzecznictwie sądów administracyjnych przyjmuje się, że skoro jedyna definicja przewozu okazjonalnego, jaka znajduje się w art. 4 pkt 11 u.t.d., jest nieprecyzyjna i nie określa, co dokładnie jest przewozem okazjonalnym, uzasadnione jest sięgnięcie po kryteria charakteryzujące "przewóz okazjonalny" przez przepisy prawa wspólnotowego, gdzie jak wynika z § 2 pkt 4 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 1073/2009 z dnia 21 października 2009 r. w sprawie wspólnych zasad dostępu do międzynarodowego rynku usług autokarowych i autobusowych i zmieniającym rozporządzenie (WE) Nr 561/2006 (Dz.U.UE.L.2009. 300.8", zwanym dalej: rozporządzeniem Nr 1073/2009), za usługi okazjonalne uznaje "usługi, które nie są objęte definicją usług regularnych, w tym szczególnych usług regularnych, oraz których główną cechą jest to, że obejmują przewóz grup pasażerów utworzonych z inicjatywy zleceniodawcy lub samego przewoźnika". Wskazać ponadto należy, że w orzecznictwie przyjmuje się, że zawarte w przepisach dotyczących transportu drogowego sformułowanie ""przewóz okazjonalny" należy odczytywać zgodnie ze znaczeniem przymiotnika "okazjonalny", jako "odnoszący się do określonej okazji – okoliczności, sytuacji, wywołany przez nią, dostosowany do niej" (Słownik języka polskiego, pod redakcją prof. dr Mieczysława Szymczaka, t. II, Warszawa 1998, s. 499). W odróżnieniu od przewozów regularnych, przewóz okazjonalny osób wiąże się ze świadczeniem usług przewozowych osób w nadarzających się okazjach zainicjowanych przez zleceniodawcę lub przewoźnika (por. wyrok NSA z dnia 20 września 2007 r., sygn. akt I OSK 1361/06, publ. Lex nr 384423).

Jak wynika z ustaleń faktycznych, skarżąca przy pomocy samochodu osobowego kierowanego przez kierowcę zatrudnionego przez nią (kierowca zawarł ze skarżącą umowę zlecenia i z tego tytułu otrzymywał od niej wynagrodzenie) wykonywał odpłatny przewóz osób na terenie kraju. Był to przewóz realizowany na zamówienie konkretnego klienta z i do wskazanego przez niego miejsca. Nie był to zatem przewóz regularny ani regularny specjalny (brak haromonogramu kursów, dowolny wybór trasy) ani wahadłowy (kurs jednorazowy i tylko "tam", bez kursu powrotnego). Z powyższego wynika zatem, że nosił on charakter przewozu okazjonalnego.

Odnośnie tego rodzaju przewozu, art. 18 ust. 4a u.t.d. wyraża zasadę, że przewóz okazjonalny wykonuje się pojazdem samochodowym przeznaczonym konstrukcyjnie do przewozu powyżej 7 osób łącznie z kierowcą.

Zgodnie z ust. 4b u.t.d. dopuszcza się przewóz okazjonalny:

1) pojazdami zabytkowymi,

2) samochodami osobowymi:

a) prowadzonymi przez przedsiębiorcę świadczącego usługi przewozowe albo zatrudnionego przez niego kierowcę,

b) na podstawie umowy zawartej bezpośrednio z klientem, każdorazowo przed rozpoczęciem usługi danego przewozu w formie pisemnej lub w formie elektronicznej, o której mowa w art. 781 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019 r. poz. 1145), w lokalu przedsiębiorstwa będącym nieruchomością albo częścią nieruchomości,

c) po ustaleniu opłaty ryczałtowej za przewóz przed rozpoczęciem tego przewozu; zapłata za przewóz regulowana jest na rzecz przedsiębiorcy w formie bezgotówkowej; dopuszcza się wniesienie opłat gotówką w lokalu przedsiębiorstwa

- niespełniającymi kryterium konstrukcyjnego określonego w ust. 4a i będącymi wyłączną własnością przedsiębiorcy lub stanowiącymi przedmiot leasingu tego przedsiębiorcy.

W ocenie Sądu użycie słów "dopuszcza się" wskazuje, że jest to wyjątek od zasady ogólnej z art. 18 ust. 4a u.t.d., w myśl której przewóz okazjonalny wykonuje się pojazdem samochodowym przeznaczonym konstrukcyjnie do przewozu powyżej 7 osób łącznie z kierowcą.

Natomiast z akt sprawy wynika, że co prawda usługa przewozu była świadczona przez kierowcę zatrudnionego przez przedsiębiorcę przewozowego, (bowiem organ I instancji ustalił, że udzielono skarżącej licencji nr [...] na wykonywanie krajowego transportu drogowego w zakresie przewozu osób samochodem osobowym) i na podstawie umowy zawartej bezpośrednio z klientem, ale nie zostały spełnione pozostałe przesłanki określone w art. 18 ust. 4b pkt 2 u.t.d., tj. umowa nie została zawarta w formie pisemnej lub w formie elektronicznej, o której mowa w art. 781 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny, nie nastąpiła w lokalu przedsiębiorstwa będącym nieruchomością albo częścią nieruchomości, po ustaleniu opłaty ryczałtowej za przewóz przed rozpoczęciem tego przewozu.

Z powyższego wynika, że w badanej sprawie przewóz nie był wykonywany pojazdem przeznaczonym konstrukcyjnie do przewozu powyżej 7 osób łącznie z kierowcą, tj. według zasady ogólnej, (gdyż z dowodu rejestracyjnego samochodu Peugeot nr rej. [...] którym przewóz był wykonywany wynikało, że był przeznaczony do przewozu maksymalnie 5 osób), a ponadto nie zostały spełnione przesłanki konieczne do zastosowania wyjątku w postaci wykonania przewozu samochodem osobowym. Należało zatem uznać, że wykonanie go na takich zasadach, jak opisane w zaskarżonej decyzji, stanowiło wykonanie przewozu pojazdem niespełniającym kryterium konstrukcyjnego, określonego w art. 18 ust. 4a z zastrzeżeniem ust. 4b u.t.d.

A zatem organy zasadnie przyjęły, że zatrudniony kierowca wykonywał w imieniu skarżącej przewóz okazjonalny, a pojazd, przy użyciu którego usługa była wykonywana nie odpowiadał wymaganiom przewidzianym dla transportu okazjonalnego, określonym w u.t.d.

Jak wynika zaś z lp. 2.11. załącznika nr 3 do u.t.d., za wykonywanie przewozu okazjonalnego samochodem niespełniającym kryterium konstrukcyjnego określonego w art. 18 ust. 4a utd. z zastrzeżeniem art. 18 ust. 4b u.t.d. nakładana jest kara pieniężna w kwocie 8 000 zł.

Wbrew zarzutom skargi organy wykazały w przedmiotowej sprawie, że to skarżąca, korzystając z aplikacji [....] przy nawiązywaniu kontaktu z klientami, realizowała we własnym imieniu przewóz osób w rozumieniu ustawy. Zebrany w aktach w sprawie materiał dowodowy w postaci protokołu z kontroli drogowej z [...] r., dowód z zeznań kierowcy i pasażera jednoznacznie na to wskazuje, co organy miały na uwadze wydając decyzje. Dla oceny stanu faktycznego sprawy wystarczające było ustalenie, że usługę przewozu osób zamówioną przez pasażera za pośrednictwem aplikacji [....] zrealizował zatrudniony na podstawie umowy zlecenia przez skarżącą kierowca, a pasażer uiścił opłatę. Zdaniem Sądu rozpoznającego niniejszą sprawę fakt, że usługi przewozu nie wykonała osobiście strona skarżąca pozostaje bez wpływu na ocenę zdarzenia, bowiem kierowca wykonał przewóz w jej imieniu i na jej rzecz, a to skutkowało odpowiedzialnością za wykonanie usługi przewozu w sposób niezgodny z u.t.d. Podnieść również trzeba, że stanowisko, iż kierowca działał na rzecz skarżącej i z wykorzystaniem przysługującej jej licencji nie zostało skutecznie podważone. Mając na uwadze powyższe uznać należy, że zarzuty podniesione w skardze dotyczące braku ustalenia i oceny czy podejmował i wykonywał działalność gospodarczą w zakresie przewozu osób są bezzasadne. Okoliczności te były przedmiotem ustaleń i oceny prawnej organów . Podkreślenia wymaga także, że zasadą jest, iż odpowiedzialność za działalność przedsiębiorstwa wykonującego transport drogowy zawsze ponosi przedsiębiorca i to na nim spoczywa ciężar odpowiedzialności za ewentualne skutki działań osób, którymi się posługuje w wykonywaniu działalności gospodarczej i to niezależnie od stosunku prawnego łączącego przedsiębiorcę z taką osobą (por. wyroki NSA: z 6 lipca 2011 r., II GSK 716/10 i z 12 grudnia 2019 r., II GSK 676/19, CBOSA).

Odnośnie kolejnego zarzucanego naruszenia zauważyć należy, że art. 87 ust. 1 pkt 1 u.t.d. stanowi, że kierowca pojazdu wykonując transport drogowy jest obowiązany okazywać na żądanie uprawnionego organu kontroli - wypis z zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego albo wypis z licencji, którego w przedmiotowej sprawie nie okazał. Zatem wymierzenia kary za naruszenie opisane w pkt.1.12 załącznika nr 3 do utd polegające na "niewyposażeniu kierowcy w dokumenty, o których mowa w art. 87 u.t.d." w kwocie 500 zł było uzasadnione.

Prawidłowo również przyjęto w zaskarżonej decyzji, że skarżąca nie wywiązała się z obowiązku zgłoszenia w formie pisemnej, w postaci papierowej lub elektronicznej organowi, który udzielił zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego lub licencji, zmiany danych, o których mowa odpowiednio w art. 7a i art. 8 u.t.d, co skutkowało nałożeniem kary 800 zł na podstawie I p. 1.5. załącznika nr 3 do u.t.d. Nie zgłosiła bowiem organowi udzielającemu licencji, że będzie wykonywała działalność z wykorzystaniem pojazdu zatrzymanego do kontroli.

Należy przy tym wskazać, że zgodnie z art. 92a ust. 1 u.t.d., podmiot wykonujący przewóz drogowy lub inne czynności związane z tym przewozem z naruszeniem obowiązków lub warunków przewozu drogowego, podlega karze pieniężnej w wysokości od 50 do 12.000 zł za każde naruszenie. Suma kar pieniężnych nałożonych za naruszenia stwierdzone podczas jednej kontroli drogowej nie może przekroczyć 12.000 zł (art. 92a ust. 3 u.t.d.). Wykaz naruszeń obowiązków lub warunków przewozu drogowego, o których mowa w ust. 1, wysokości kar pieniężnych za poszczególne naruszenia, a w przypadku niektórych naruszeń numer grupy naruszeń oraz wagę naruszeń wskazane w załączniku I do rozporządzenia Komisji (UE) 2016/403:

1) popełnionych przez podmiot wykonujący przewóz drogowy określa lp. 1-9,

2) popełnionych przez przewoźnika drogowego w związku z wykonywaniem transportu drogowego określa lp. 10

- załącznika nr 3 do ustawy (art. 92a ust. 7 u.t.d.).

W ocenie Sądu, organy obu instancji zrealizowały obowiązki wynikające z art. 7 oraz art. 77 § 1 k.p.a., podjęły wszelkie czynności niezbędne do wyjaśnienia sprawy oraz w sposób wyczerpujący zgromadziły, a następnie rozpatrzyły materiał dowodowy niezbędny do poczynienia ustaleń faktycznych i wydania rozstrzygnięcia w sprawie. Ocena materiału dowodowego zebranego w sprawie jest prawidłowa, a uzasadnienie wyrażonego stanowiska znalazło odzwierciedlenie w uzasadnieniach decyzji obu instancji. Zapewniono również skarżącej udział w postępowaniu. Dlatego też nie można dopatrzyć się naruszenia przez organy zasad ogólnych postępowania, w tym art. 7, art. 77 § 1 k.p.a., a także naruszenia art. 107 § 3 k.p.a. Wobec zaistnienia przewidzianych w przepisach prawa materialnego podstaw do nałożenia na skarżącą kary w wysokości [...] zł za naruszenia u.t.d. organ odwoławczy utrzymując w mocy decyzję organu I instancji, nie dopuścił się też naruszenia art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a.

Sąd nie podzielił również zarzutu naruszenia przez organ odwoławczy art. 107 § 3 k.p.a. przez zaniechanie ustosunkowania się do zarzutów przedstawionych w odwołaniu od decyzji pierwszo-instancyjnej, dotyczących zasad działania aplikacji o nazwie [....], a to dlatego, że w odwołaniu zarzutu takiego nie było. Pomijając już ten wzgląd, zasady działania aplikacji [....], podobnie jak [...], należy uznać za fakty powszechnie znane, dostępne w Internecie i nie wymagające szczególnego dowodzenia (tak też WSA w Białymstoku w wyroku z 20 lutego 2020 r., sygn. akt II SA/Bk 858/19).

Nie zasługuje na uwzględnienie zarzut naruszenia art. 8 k.p.a., czyli zasady działania w sposób pogłębiający zaufanie obywateli do organów państwa. Skoro wszystkie wcześniejsze zarzuty skargi, dotyczące tak trybu postępowania przed organami administracji, jak i wykładni i zastosowania przepisów prawa materialnego, okazały się nieuzasadnione, to nie ma podstaw do formułowania zarzutu naruszenia art. 8 k.p.a. Zarzut ten musi mieć swe umocowanie w wadliwym działaniu organów, czy to procesowym, czy materialno-prawnym, a skoro w niniejszej sprawie umocowania takiego nie ma, to nie sposób, by Sąd zarzut taki uwzględnił.

Podsumowując, Sąd nie stwierdził naruszeń przepisów prawa materialnego, czy procesowego, które skutkowałyby koniecznością uchylenia zaskarżonej decyzji.

Mając powyższe na uwadze Sąd na podstawie art. 151 p.p.s.a. skargę oddalił.

-----------------------

17