drukuj    zapisz    Powrót do listy

6079 Inne o symbolu podstawowym 607, Inne, Minister Skarbu Państwa, Uchylono decyzję I i II instancji
Oddalono skargę, I SA/Wa 1096/11 - Wyrok WSA w Warszawie z 2011-12-21, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

I SA/Wa 1096/11 - Wyrok WSA w Warszawie

Data orzeczenia
2011-12-21 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2011-06-09
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
Sędziowie
Dariusz Chaciński
Emilia Lewandowska /przewodniczący sprawozdawca/
Przemysław Żmich
Symbol z opisem
6079 Inne o symbolu podstawowym 607
Hasła tematyczne
Inne
Sygn. powiązane
I OSK 977/12 - Wyrok NSA z 2013-10-29
Skarżony organ
Minister Skarbu Państwa
Treść wyniku
Uchylono decyzję I i II instancji
Oddalono skargę
Powołane przepisy
Dz.U. 2005 nr 169 poz 1418 art. 2, 3, 5
Ustawa z dnia 8 lipca 2005 r. o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Emilia Lewandowska (spr.) Sędziowie WSA Dariusz Chaciński WSA Przemysław Żmich Protokolant Zbigniew Dzierzęcki po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 grudnia 2011 r. sprawy ze skarg W.Z., Z.J., R.J. i B.L. na decyzję Ministra Skarbu Państwa z dnia [...] marca 2011 r. nr [...] w przedmiocie potwierdzenia prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami RP 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz decyzję Wojewody [...] z dnia [...] października 2010 r. nr [...]; 2. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu; 3. oddala skargi W.Z., Z.J., R.J.

Uzasadnienie

Minister Skarbu Państwa, decyzją z [...] marca 2011 r. nr [...], utrzymał w mocy decyzję Wojewody [...]

z [...] października 2010 r. nr [...], potwierdzającą B.L. prawo do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej przez M.K. w miejscowości B., powiat [...], dawne województwo [...], w kwocie [...] zł odpowiadającej jej udziałowi w spadku po właścicielu.

Z ustaleń organu odwoławczego wynika, że B.L. zwróciła się

z wnioskiem o przyznanie rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami RP przez matkę M.S., po raz pierwszy pismem

z 3 czerwca 1997 r. Z postanowienia Sądu Rejonowego w S. z dnia [...] lutego 2009 r. sygn. akt [...] wynika, iż spadek po M.S. zmarłej

[...] września 2004 r. nabyły dzieci: W.Z., R.J., B.L. i Z.J. po ¼ części każde z nich. Z opisu pozostawionego mienia wynika, że M.K. pozostawiła w miejscowości B., powiat [...], województwo [...] nieruchomość składającą się z domu drewnianego krytego słomą, oraz zabudowań gospodarczych także drewnianych krytych słomą. M.K. opuściła byłe terytorium RP w sierpniu 1945 r. Wskutek zawartego w dniu 12 kwietnia 1946 r. małżeństwa M.K. zmieniła nazwisko na S.. Zgodnie z operatem szacunkowym sporządzonym przez rzeczoznawcę majątkowego J.G. wartość pozostawionych nieruchomości wynosiła [...] zł. Po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego Wojewoda [...] wydał w dniu [...] października 2010 r. decyzję potwierdzającą B.L. prawo do rekompensaty w wysokości odpowiadającej jej udziałowi w spradku po M.K.. Odwołanie od decyzji wnieśli pozostali spadkobiercy M.K.. Organ odwoławczy stwierdził, że nie wystąpili oni do organu wojewódzkiego z wnioskami

o wydanie decyzji potwierdzającej prawo do rekompensaty, a zatem nie jest możliwe potwierdzenie na ich rzecz prawa do rekompensaty. Znajdujące się w aktach sprawy wnioski B.L. w sprawie potwierdzenia prawa do rekompensaty zostały złożone wyłącznie w jej imieniu. Z wniosków tych nie wynika by B.L. występowała również w imieniu pozostałych spadkobierców. Nie wynika także aby była przez nich umocowana do działania w ich imieniu. Organ odwoławczy uznał zatem, ze potwierdzenie prawa do rekompensaty tylko na rzecz B.L. przez Wojewodą [...] było słuszne i zgodne ze stanem faktycznym.

Skargi na decyzję Ministra Skarbu Państwa wnieśli W.Z., Z.J., R.J. i B.L.. Skargi są identycznej treści

i skarżący zarzucają zaskarżonej decyzji:

1. rażące naruszenie przepisów prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, a mianowicie:

a) przepisu art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. – o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z dnia 6 września 2005 r.), poprzez:

– przyznanie wyłącznie ¼ części świadczenia z tytułu rekompensaty, podczas gdy oświadczenie z dnia [...] kwietnia 1987 r., jakim posługiwała się B.L., poświadczało przekazanie na jej rzecz przez matkę M.K. (S.), pełni uprawnień z tytułu rekompensaty za nieruchomości pozostawione poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

– wydanie zaskarżonej decyzji z pominięciem w materiale dowodowym sprawy oświadczeń, o których mowa w art. 3 ust. 2 cyt. ustawy, pomimo powoływania się przez wnioskodawczynię w trakcie postępowania administracyjnego na oświadczenie z dnia [...] kwietnia 1987 r., potwierdzające dokonanie przelewu wierzytelności całości praw z tytułu rekompensaty – na rzecz wnioskodawczyni B.L.;

2. naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy,

a mianowicie:

a) art. 7, art. 8, art. 11, art. 77 i art. 80 kpa przez przeprowadzenie postępowania w sposób naruszający dyspozycję norm wynikających z tych przepisów poprzez:

– brak dokładnego wyjaśnienia istoty przedmiotowej sprawy, tj. ustalenia kręgu osób uprawnionych do otrzymania rekompensaty, podczas gdy oświadczenie o przelewie wierzytelności z dnia [...] kwietnia 1987 r., wskazywało na potencjalne podmioty którym również przysługuje roszczenie o rekompensatę, a tym samym zobowiązywało organa administracji do podjęcia działań zmierzających do wyjaśnienia przedmiotowej sprawy,

– naruszenie zasady zaufania obywateli do organów Państwa, poprzez nie poinformowanie stron postępowania o prawach im przysługujących,

tj. w przypadku W.Z., R.J. i Z.J. – o możliwości złożenia stosownego wniosku, zaś

w przypadku B.L., o konieczności złożenia stosownego oświadczenia przez pozostałych uprawnionych do rekompensaty, co w konsekwencji doprowadziło do naruszenia praw osób w sprawie występujących;

3. błąd w ustaleniach faktycznych przyjęty za podstawę wydania zaskarżonej decyzji, mający istotny wpływ na wynik sprawy, polegający na przyjęciu, iż B.L. przysługuje wyłącznie ¼ świadczenia z tytułu rekompensaty (z uwagi na dziedziczenie ustawowe po M.S.), podczas gdy dokonanie przekazu wierzytelności na jej rzecz przez zmarłą właścicielkę nieruchomości wskazuje, że podstawą dochodzenia roszczenia objętego przedmiotowym postępowaniem, winien być przelew wierzytelności z dnia [...] kwietnia 1987 r.,

nie zaś prawa do spadku stwierdzone w postanowieniu Sądu Rejonowego

w S. z dnia [...] lutego 2009 r.

Wskazując na powyższe zarzuty skarżący wnosili o uchylenie zaskarżonej decyzji oraz poprzedzającej ją decyzji organu I instancji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania organowi I instancji.

W odpowiedzi na skargę Minister Skarbu Państwa wniósł o jej oddalenie

i podtrzymał stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył co następuje:

Skargi W.Z., Z.J. i R.J. podlegają oddaleniu, gdyż skarżący nie mają przymiotu strony w sprawie wszczętej wnioskiem B.L. o potwierdzenie prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej przez ich matkę M.K.. Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z 8 lipca 2005 r. o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 169, poz. 1418) potwierdzenie prawa do rekompensaty następuje na wniosek osoby ubiegającej się o potwierdzenie prawa, złożony nie później niż do dnia 31 grudnia 2008 r. Z materiału dokumentacyjnego sprawy nie wynika by ci skarżący, jako spadkobiercy M.K., złożyli takie wnioski.

Treść wszelkich wniosków i pism składanych w toku postępowania przez B.L. w sposób jednoznaczny wskazuje, że składała je wyłącznie we własnym imieniu. Prawidłowo więc organy uznały, że brak było podstaw do orzekania

w przedmiocie potwierdzenia prawa do rekompensaty na rzecz W.Z., Z.J. i R.J.. Z uwagi na brak po stronie tych skarżących legitymacji materialnoprawnej do bycia stroną postępowania wszczętego na wniosek B.L., ich skargi podlegają oddaleniu.

Natomiast uwzględnieniu podlega skarga B.L., gdyż decyzje organów obu instancji naruszają prawo w stopniu uzasadniającym ich uchylenie.

Postępowanie zostało wszczęte na wniosek skarżącej B.L.

z dnia 3 czerwca 1997 r. Wnioskodawczyni złożyła do akt sprawy, oprócz dokumentów potwierdzających fakt pozostawienia przez matkę nieruchomości poza obecnymi granicami RP, również oświadczenie z dnia [...] kwietnia 1987 r., z notarialnie poświadczonym podpisem, którym M.S. przekazała na rzecz swojej córki B.L. uprawnienia przysługujące jej z tytułu pozostawienia na terytorium ZSRR w miejscowości B. mienia stanowiącego jej własność.

W rozpoznawanej sprawie organy potwierdziły B.L. prawo do rekompensaty ale tylko w wysokości przysługującego jej udziału spadkowego po M.S. tj. w ¼ części. W ogóle nie zajęły się organy znaczeniem dla uprawnień B.L. oświadczenia woli jej matki z [...] kwietnia 1987 r. Natomiast należy mieć na uwadze, ze w dacie tego oświadczenia obowiązywał przepis art. 88 ust. 3 ustawy z 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości, który wskazywał na właściciela mienia nieruchomego pozostawionego za granicą jako osobę, której przysługuje uprawnienie do zaliczenia wartości tego mienia, ale jednocześnie stanowił, że uprawnienie to może także przysługiwać wskazanej przez niego jednej osobie uprawnionej do dziedziczenia ustawowego. Wniosek przez B.L. został do organu wniesiony w dniu 3 czerwca 1997 r., a więc także pod rządami tego przepisu, który w tekście jednolitym z 1991 r. został oznaczony jako

art. 81 ust. 3 (Dz. U Nr 30, poz. 127). Z dniem 1 stycznia 1998 r. weszła w życie ustawa z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, która w tekście pierwotnym zawierała art. 212, który w ust. 4 i 5 odpowiadał treści ust. 3 i 4 art. 81 z tekstu jednolitego ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości, a więc także przewidywał możliwość wskazania jako uprawnionego, przez repatrianta, jednej osoby uprawnionej do dziedziczenia ustawowego. Niewątpliwie skarżąca jest osobą uprawnioną do dziedziczenia ustawowego po matce M.K., co dodatkowo zostało potwierdzone w postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku i została wskazana w oświadczeniu z [...] kwietnia 1987 r.

Obowiązująca w dacie orzekania przez organy ustawa z 28 lipca 2005 r. o realizacji prawa (...) ograniczyła krąg osób uprawnionych do rekompensaty tylko do właścicieli nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami RP (art. 2) a w przypadkach śmierci właściciela do wszystkich spadkobierców albo niektórych z nich wskazanych przez pozostałych spadkobierców (art. 3 ust. 2). Natomiast ustawa ta w ogóle nie odnosi się do tych wnioskodawców, którzy wnioski złożyli wcześniej, przed wejściem jej w życie, a wnioskodawcy w dacie składania wniosków byli uprawnieni w świetle obowiązujących wówczas przepisów.

W art. 27 ustawy z 8 lipca 2005 r. zostało stwierdzone, że postępowania w sprawach potwierdzenia prawa do rekompensaty wszczęte i niezakończone przed dniem wejścia jej w życie prowadzi się na podstawie jej przepisów. Postępowanie w niniejszej sprawie zostało wszczęte wnioskiem B.L. z dnia 3 czerwca 1997 r. Jak to zostało wcześniej stwierdzone w dacie złożenia wniosku skarżąca była uprawniona do przysługującego wówczas prawa zaliczenia. Powołany przepis art. 27 stanowi tylko, że postępowanie wszczęte wcześniej prowadzi się na podstawie jej przepisów. Natomiast nie wynika z tego przepisu, ani pozostałych przepisów ustawy z 8 lipca 2005 r. by osoby uprawnione na skutek wskazania przez repatrianta i uprawnione do wszczęcia postępowania na gruncie obowiązujących w dacie wszczęcia przepisów, zostały pozbawione tych uprawnień.

Wskaz[uje na to także charakter prawny prawa do rekompensaty, które wykształciło się z wcześniejszego prawa zaliczenia. Bezsprzecznie jest to prawo majątkowe

o charakterze publicznoprawnym. Taki charakter tego prawa potwierdza liczne orzecznictwo, w tym orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego i Sądu Najwyższego

(vide: uchwała SN z 4 czerwca 1987 r. III AZP 17/87-OSNC z 1989 r. nr 7-8, poz. 118; uchwała SN z 7 czerwca 1994 r. III CZP 77/94 – OSNCP1994, nr 12, poz. 239; wyrok TK z 19 grudnia 2002 r. K 33/02 – OTK-A z 2002, nr 7, poz. 97; wyrok SN

z 21 listopada 2003 r. I CK 323/02 – OSNC 2004, nr 6, poz. 103). Prawo to jako prawo majątkowe o charakterze publicznoprawnym korzysta z konstytucyjnej ochrony praw majątkowych określonej w art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji RP.

Zatem skarżąca B.L. nie może być pozbawiona prawa do rekompensaty, które zostało na nią przeniesione przez jej matkę M.K.

w oświadczeniu z [...] kwietnia 1987 r. o ile spełnione są pozostałe przesłanki tak podmiotowe jak i przedmiotowe, określone w art. 1 i 2 ustawy z 8 lipca 2005 r.

o realizacji prawa (...).

Zaskarżona decyzja w ogóle nie uwzględnia powyższej okoliczności co doprowadziło do wydania decyzji na podstawie art. 3 ust. 2 ustawy z 8 lipca 2005 r., który nie ma zastosowania w niniejszej sprawie, a co skutkuje uznaniem, że decyzja zapadła

z naruszeniem tego przepisu oraz z naruszeniem art. 5 ust. 1 powołanej ustawy. Uzasadnia to uchylenie decyzji organów obu instancji jako wadliwych.

Z powyższych względów Sąd na zasadzie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a, art. 152

i art. 151 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi orzekł

jak w sentencji wyroku.



Powered by SoftProdukt