Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Dnia 24 czerwca 2021 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi – Wydział III w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Krzysztof Szczygielski, Sędziowie Sędzia NSA Teresa Rutkowska, Asesor WSA Paweł Dańczak (spr.), , Protokolant Specjalista Dominika Janicka, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 czerwca 2021 roku sprawy ze skargi Z. T. na decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Ł. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie wymierzenia kary pieniężnej z tytułu urządzania gier na automacie poza kasynem gry 1. oddala skargę; 2. przyznaje i nakazuje wypłacić z funduszu Skarbu Państwa Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi radcy prawnemu J. Z. prowadzącemu Radcy Prawnego w Ł. przy ulicy A 220 lok. 6 kwotę 2952 (dwa tysiące dziewięćset pięćdziesiąt dwa ) złotych, obejmującą podatek od towarów i usług tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej Z. T. z urzędu.

Decyzją z [...] nr [...], Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w Ł., na podstawie art. 233 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz.U. z 2017 r., poz. 201 ze zm.), dalej O.p., art. 208 ust. 1 pkt 2 lit. a w zw. z art. 222 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz.U. z 2016 r., poz. 1948 ze zm.), utrzymał w mocy decyzję Naczelnika Urzędu Celnego [...] w Ł. z [...], nr [...] w przedmiocie wymierzenia Z.T. kary pieniężnej z tytułu urządzania gier na automacie poza kasynem.

Stan sprawy przedstawiał się następująco.

W dniu 8 czerwca 2011 r. funkcjonariusze Urzędu Celnego [...] w Ł. przeprowadzili czynności kontrolne w zakresie urządzania i prowadzenia gier hazardowych, o których mowa w ustawie z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (tekst jedn. Dz. U. z 2015 r., poz. 612 ze zm., dalej u.g.h.), w lokalu przy ul. A. 17 w Ł. W lokalu tym znajdowała się pijalnia piwa Ax., w której Z.T. pracował na stanowisku barmana i zajmował się organizacją baru. Podczas kontroli funkcjonariusze stwierdzili dwa urządzenia do gier włączone do sieci elektrycznej i do internetu, w tym jedno urządzenie o nazwie "Internet Terminal", na którym klient baru prowadził grę o nazwie Fruitomatic. Urządzenie składało się z jednego korpusu, którego część górną stanowił monitor dotykowy. W dolnej części monitora zlokalizowane były okienka z napisami BET, WIN, CREDIT oraz poniżej kolejne z napisami BET, PLAY, AUTOSTART, HELP, START, PLAY, AUTOSTART, HELP, START. Dolna część urządzenia wyposażona była w drzwi zamykane na dwa zamki. Urządzenie posiadało gniazda do podłączenia zasilania elektrycznego i sygnału internetu. Na ścianie lokalu znajdowało się urządzenie elektroniczne w kształcie prostokątnej czarnej skrzynki z pięcioma diodami umieszczonymi w górnej jego części oraz napisem SCIENTIFIC ATLANTA i danymi technicznymi urządzenia.

W celu ustalenia, czy na ww. urządzeniu "Internet Terminal" prowadzone były gry na automatach w rozumieniu przepisów u.g.h., Naczelnik Urzędu Celnego [...] w Ł. postanowieniem wydanym w toku postępowania karnego-skarbowego wystąpił do biegłego sądowego z zakresu informatyki, telekomunikacji i automatów do gier o przeprowadzenie ekspertyzy i wydanie opinii w tej sprawie. Po przeprowadzeniu ekspertyzy biegły wydał opinię, że gry prowadzone na badanym urządzeniu spełniały przesłanki gier na automatach określone w art. 2 ust. 5 u.g.h., ponieważ były to gry na urządzeniu elektromechanicznym lub elektrycznym, w tym komputerowym, organizowane w celach komercyjnych, a gra ma charakter losowy. Biegły stwierdził, że badane urządzenie jest terminalem internetowym wyposażonym w ekran dotykowy oraz akceptor banknotów. Terminal nie wypłacał w sposób bezpośredni wygranych pieniężnych, ponieważ brakowało hoppera lub innego urządzenia umożliwiającego wypłatę.

Przesłuchany w charakterze świadka w toku postępowania karno-skarbowego Z.T. zeznał, że jest zatrudniony w barze Ax. od 2000 r. Do baru przyjechał przedstawiciel firmy Bx. i chciał wynająć powierzchnię pod terminal. Terminal miał służyć do opcji dostępnych w internecie. Strona wyraziła chęć na wstawienie terminala i dwa dni później dwie osoby przywiozły i wstawiły terminal do lokalu. W celu instalacji terminala, oprócz powierzchni, udostępnił także internet. Zeznał, że zobowiązał się do pilnowania, żeby nikt nie niszczył urządzenia, a w przypadku gdyby urządzenie się popsuło, to by je wyłączył i czekał na przyjazd przedstawiciela firmy. Wskazał, że do korzystania z urządzenia wystarczyło wrzucenie pieniędzy, urządzenie nie wypłacało żadnych pieniędzy i sam też nie wypłacał reszty, która by została za korzystanie z urządzenia.

Podczas przesłuchania w dniu 17 lipca 2013. Z.T. przyznał się do popełnienia przestępstwa skarbowego ujawnionego w barze przy ul. A. 17 w Ł., polegającego na prowadzeniu gier na automacie do gier losowych o nazwie "Internet Terminal", bez udzielonej koncesji na prowadzenie kasyna gry, wbrew obowiązkowi wynikającemu z art. 6 ust. 1 u.g.h., tj. o przestępstwo skarbowe określone w art. 107 § 1 k.k.s. i wniósł o wydanie wyroku skazującego i wymierzenie kary grzywny w wymiarze 10 stawek dziennych, przyjmując wysokość jednej stawki w kwocie 60 zł, o obciążenie go kosztami postępowania w kwocie 160,00 zł i orzeczenie przepadku zatrzymanego urządzenia oraz zrezygnował z końcowego zaznajomienia z materiałami sprawy.

W dniu 14 maja 2014 r. Urząd Celny [...] w Ł. wydał akt oskarżenia przeciwko Z.T. oskarżonemu o przestępstwo skarbowe określone w art. 107 § 1 k.k.s. Wyrokiem nakazowym z dnia 18 czerwca 2014 r., sygn. akt [...] Sąd Rejonowy dla Ł-Ś w Ł. uznał oskarżonego Z.T. winnego zarzucanego w akcie oskarżenia czynu, wypełniającego dyspozycję art. 107 § 1 k.k.s. i na podstawie art. 107 § 1 k.k.s. wymierzył oskarżonemu karę 10 stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 60 złotych oraz orzekł przepadek dowodu rzeczowego w postaci urządzenia do gier i środków pieniężnych w nim zatrzymanych i zwolnił oskarżonego w całości od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych. Wyrok uprawomocnił się 5 lipca 2014 r.

Postanowieniem z 7 listopada 2014 r. Naczelnik Urzędu Celnego [...] w Ł. wszczął wobec Z.T. - zatrudnionego w skontrolowanym barze, postępowanie w sprawie wymierzenia kary pieniężnej z tytułu urządzania gier na automacie poza kasynem gry.

Decyzją z [...] Naczelnik Urzędu Celnego [...] w Ł. wymierzył Z.T. karę pieniężną w wysokości 12 000 zł.

Od powyższej decyzji Z.T. złożył odwołanie, w którym zarzucił naruszenie:

- art. 14 ust. 1 i art. 89 ust. 1 pkt 2, art. 90 ust. 1 u.g.h. poprzez bezpodstawne przyjęcie, że w lokalu przy ul. A. 17 w Ł. na urządzeniu o nazwie "Internet Terminal" prowadzona była gra hazardowa o nazwie Fruitomatic,

- art. 121 O.p., zgodnie z którym postępowanie podatkowe powinno być prowadzone w sposób budzący zaufanie do organów państwa,

- art. 122 O. p, zgodnie z którym organ podatkowy podejmuje wszelkie niezbędne działania w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego.

W uzasadnieniu odwołania podał, że w protokole kontroli organ uznał, że na urządzeniu "Internet Terminal" prowadzona była gra o charakterze losowym i komercyjnym, podczas gdy nie miał podstaw do takiego stwierdzenia, gdyż nie przeprowadził skutecznie eksperymentu. Próba przeprowadzenia eksperymentu nie udała się, ponieważ przyciski na ekranie przestały reagować na dotyk i gra została zablokowana. Ponadto organ nie ustalił jednoznacznie, kto i w jaki sposób dokonał zdalnego odłączenia urządzenia od internetu i to wymaga weryfikacji. Skarżący odniósł się też do wyroku Sądu Rejonowego dla Ł-Ś w Ł. o sygn. akt [...] uznającego go za winnego zarzucanego czynu wypełniającego dyspozycję art. 107 § 1 kks, obarczając odpowiedzialnością za ten wyrok pracownika Urzędu Celnego [...] w Ł. Zarzucił, że pracownik ten wprowadził go w błąd, namawiając do dobrowolnego poddania się karze i informując, że skazanie wyrokiem zakończy wszelkie procedury bez dalszych innych konsekwencji finansowych. Wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia organowi I instancji.

Decyzją z dnia [...] Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w Ł. utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję organu I instancji. Organ odwoławczy wskazał, że z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, iż gry na urządzeniu o nazwie "Internet Terminal" znajdującym się w pijalni piwa Ax. przy ul. A. 17 w Ł. były grami na automatach w rozumieniu art. 2 ust. 5 u.g.h. Kwalifikacja ta dokonana została na podstawie opinii biegłego sądowego z zakresu informatyki, telekomunikacji i automatów do gier, który po przeprowadzeniu ekspertyzy stwierdził, że gry rozgrywane na tym urządzeniu miały charakter losowy i komercyjny. Gry miały charakter losowy, ponieważ grający nie miał realnego wpływu na to, w jakiej konfiguracji zatrzymają się i ułożą symbole skutkujące wygraną, nie miał wpływu na uzyskane punkty w grze ani nie był w stanie przewidzieć rezultatu gry, wszystko było uzależnione wyłącznie od urządzenia. Na urządzeniu tym możliwa była również gra automatyczna bez udziału gracza. Gra na badanym urządzeniu miała też charakter komercyjny, ponieważ warunkiem uruchomienia urządzenia było zakredytowanie go poprzez akceptor banknotów wybraną przez grającego kwotą, za którą otrzymywał określony czas przeznaczony na połączenia internetowe i punkty przeznaczone na rozgrywanie gier. Taki sposób działania urządzenia potwierdził też Z.T., podczas przesłuchania zeznając, że do korzystania z urządzenia wystarczyło wrzucenie pieniędzy. Zatem gry prowadzone na ww. urządzeniu spełniały kryteria gier na automatach w rozumieniu u.g.h., tym samym urządzanie tych gier mogło mieć miejsce jedynie w kasynie gry.

Organ II instancji stwierdził, że urządzenie gier poza kasynem gry skutkuje nałożeniem kary pieniężnej na urządzającego gry, którym w niniejszej sprawie uznany został Z.T., ponieważ przyczynił się bezpośrednio do tego, że gry faktycznie się odbywały. Z.T. pracował w barze Ax. jako barman i zajmował się organizacją baru. Prowadził rozmowy z właścicielem automatu do gier na temat wstawienia automatu do baru i ustalał warunki, jakie musi zapewnić, aby gry na automacie mogły być prowadzone. Zobowiązał się do stałego nadzorowania pracy automatu i jego sprawnego działania. Bezpośrednio więc przyczynił się do tego, że automat został uruchomiony i gry na nim stały się dostępne dla szerokiego grona klientów baru. Lokalizacja automatu w barze odwiedzanym często przez klientów bezpośrednio wpłynęła na zwiększone zainteresowanie grami na automacie i zyski z tym związane. Organizując instalację automatu i dostęp do internetu oraz przyjmując dodatkowe obowiązki związane ze sprawowaniem nad nim stałej opieki Z.T. przyjął na siebie współodpowiedzialność za urządzanie gier na tym automacie. W postępowaniu karnym-skarbowym przyznał, że prowadził gry na automatach do gier losowych o nazwie "Internet Terminal" w barze Ax. przy ul. A. 17 w Ł. bez udzielonej koncesji na prowadzenie kasyna gry, wbrew obowiązkowi wynikającemu z art. 6 ust. 1 u.g.h., tj. że popełnił przestępstwo skarbowe określone w art. 107 § 1 k.k.s., za co został skazany prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego dla Ł.-Ś. w Ł. z dnia 18 czerwca 2014 r., sygn. akt [...].

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi Z.T. wniósł o uchylenie decyzji organów administracji obu instancji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Zarzucił organom, że nie zgromadziły wiarygodnego materiału dowodowego, tj. nie wykazały, że powyższe urządzenie spełniało przesłanki określone w art. 2 ust. 3 i 5 u.g.h. Wskazał, że organy oparły się na dowodzie z opinii biegłego, podczas gdy próba przeprowadzenia eksperymentu w czasie kontroli wykonywanej przez funkcjonariuszy celnych okazała się nieskuteczna. Dowód ten został przeprowadzony przez osobę (biegłego), która nie znajduje się na liście jednostek badających, posiadających upoważnienie Ministra Finansów do badań technicznych automatów i urządzeń do gier. Urząd Celny co prawda wydał najpierw postanowienie z dnia 13 listopada 2014 r. o zasięgnięciu opinii takiej jednostki, tj. Izby Celnej w P. w celu ustalenia, czy gra na urządzeniu "Internet Terminal" jest grą na automatach w rozumieniu ustawy. Następnie jednak to postanowienie uchylił kolejnym postanowieniem z dnia 14 września 2015 r. Organy wydające decyzję w sprawie nie wyjaśniły, dlaczego nie uzyskały opinii właściwej jednostki przed wydaniem decyzji oraz dlaczego i w jakim trybie wybrały do zbadania urządzenia R.R.- biegłego sądowego Sądu Okręgowego w C.

Zdaniem skarżącego, organy bezpodstawnie uznały go za "urządzającego" grę w rozumieniu art. 89 ust. 1 pkt u.g.h. Fakt, że został prawomocnie skazany za przestępstwo skarbowe, w jego ocenie, nie miał przy tym żadnego znaczenia. Został oskarżony o "prowadzenie" gry na automacie do gier losowych bez udzielonej koncesji na prowadzenie kasyna. Przyznał się do zarzucanego czynu i został za to prawomocnie skazany. Tymczasem karze pieniężnej określonej w art. 89 ust. 1 pkt 2 u.g.h. podlega jedynie "urządzanie" takiej gry. Skarżący podkreślił, że "prowadzenie" i "urządzanie" gry na automatach nie są pojęciami tożsamymi. Stwierdził również, że organy - aby móc zasadnie nałożyć karę pieniężną z art. 89 ust. 1 u.g.h. - powinny wykazać, że urządzał grę na automacie. W jego ocenie, materiał dowodowy zgromadzony w sprawie nie dawał podstaw do przyjęcia takiego wniosku.

Skarżący podkreślił, że to nie on zawarł w dniu 17 września 2010 r. umowę najmu ze Spółką Bx. sp. z o.o. na wynajęcie części lokalu o powierzchni 3 m2 w celu wstawienia terminala internetowego i elektronicznych urządzeń zabawowych. Umowę zawarła firma Pijalnia Piwa Ax., której był pracownikiem. Z niezrozumiałych powodów organ I instancji, a za nim organ II instancji przyjęły, że to skarżący był stroną tych umów, oraz że osiągał z tego tytułu dochody i zaciągał zobowiązania względem stron umów. Podał, że wszystkie czynności związane z zawarciem i wykonaniem umów wykonywał jako pracownik, a zatem nie w imieniu własny, lecz w imieniu i na rzecz pracodawcy jako wynajmującego część lokalu, dlatego nie może ponosić odpowiedzialności. Ponadto umowa najmu dotyczyła najmu powierzchni lokalu w celu umieszczenia terminali internetowych oraz elektronicznych urządzeń zabawowych. Wynajmujący z tego tytułu miał otrzymywać czynsz najmu w kwocie 200 zł netto miesięcznie. Wynajmujący, czyli firma Pijalnia Piwa Ax., on nie przyjął na siebie żadnych obowiązków dotyczących pracy urządzeń, dla których wynajęto od niego powierzchnię w lokalu, w tym konserwacji, czy serwisowania urządzeń.

Wynajmujący nie miał także z tego tytułu żadnych dodatkowych korzyści, np. udziału w zyskach z automatu. Organy nie wykazały, że udział skarżącego - pomijając fakt, że nie był w ogóle wynajmującym - wykraczał ponad samo oddanie powierzchni pod najem. Nie ma zatem podstaw prawnych do nałożenia na skarżącego przedmiotowej kary pieniężnej.

Wyrokiem z dnia 19 października 2017 r., sygn. akt III SA/Łd 662/17 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi uchylił zaskarżoną decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w [...] z [...] r.

Sąd I instancji stwierdził, że organ naruszył przepisy prawa materialnego oraz przepisy postępowania i naruszenie to miało istotny wpływ na wynik sprawy. WSA wskazał, że z dniem 1 marca 2017 r. weszła w życie ustawa z dnia 2 grudnia 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. z 2016 r., poz. 1947), dalej ustawa o KAS, powołująca nową strukturę administracji skarbowej, która przejęła zadania dotychczas realizowane przez administrację podatkową, kontrolę skarbową i Służbę Celną. Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w Ł. jako podstawę prawną swojej właściwości rzeczowej wskazał art. 208 ust. 1 pkt 2 lit. a ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz.U. z 2016 r., poz. 1948 ze zm.), dalej przepisy wprowadzające ustawę o KAS. Zgodnie z treścią tego przepisu postępowania podatkowe wszczęte i niezakończone przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy prowadzone przez dyrektora izby skarbowej jako organ odwoławczy od decyzji naczelnika urzędu celnego prowadzi dyrektor izby administracji skarbowej na podstawie dotychczasowych przepisów. W ocenie sądu, organ odwoławczy błędnie wskazał wymieniony przepis, gdyż postępowanie w zakresie wymierzenia kary administracyjnej na podstawie przepisów u.g.h. nie jest postępowaniem podatkowym, lecz postępowaniem administracyjnym. Okoliczność, że na podstawie art. 91 u.g.h. do postępowania w zakresie wymierzenia kary administracyjnej stosuje się przepisy Ordynacji podatkowej nie świadczy, że jest to postępowanie podatkowe. Nadto art. 208 ust. 1 pkt 2 lit. a przepisów wprowadzających KAS dotyczy możliwości dalszego prowadzenia postępowania w oparciu o dotychczasowe przepisy procesowe, a nie materialne.

Zdaniem WSA, przepis art. 222 powołanej ustawy określał w niniejszej sprawie właściwość DIAS w Ł. jako organu odwoławczego od decyzji organu I instancji. Wynikało to z treści art. 25 ust.1 pkt 2 ustawy o KAS, zgodnie z którym dyrektor izby administracji skarbowej rozstrzyga w drugiej instancji w sprawach należących w pierwszej instancji do naczelników urzędów skarbowych lub naczelników urzędów celno - skarbowych /.../. Reasumując tę część rozważań sąd stwierdził, że w niniejszej sprawie Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w Ł. był właściwy jako organ odwoławczy do rozpoznania sprawy rozstrzygniętej decyzją organu I instancji.

WSA stwierdził, że zasadniczym problemem w rozpoznawanej sprawie jest ustalenie, jakie przepisy prawa materialnego winny mieć zastosowanie. Zaskarżoną decyzję z dnia [...] wydano na podstawie art. 89 u.g.h. w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 marca 2017 r. Sąd wskazał, że z dniem 1 kwietnia 2017 r. art. 89 u.g.h. został zmieniony przez art. 1 pkt 67 ustawy z dnia 15 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o grach hazardowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2017 r. poz. 88), dalej ustawa nowelizująca.

Przepisy przejściowe dotyczące toczących się postępowań w sprawach z zakresu gier hazardowych przewidziano w art. 6 i 7 ustawy z dnia 15 grudnia 2016 r. Przepisy te nie dotyczą jednak spraw z zakresu art. 89 u.g.h. wszczętych przed dniem 1 kwietnia 2017 r., co oznacza, że w ustawie z dnia 15 grudnia 2016 r. brak jest przepisów przejściowych, które odnosiłyby się do spraw, o których mowa w art. 89 u.g.h., wszczętych przed tą datą.

Sąd I instancji podkreślił, że ustawa nowelizująca weszła w życie z dniem 1 kwietnia 2017 r. i zmieniła zasadniczo treść art. 89 u.g.h. Zaskarżoną decyzję wydano zaś w dniu [...], czyli już po nowelizacji art. 89 u.g.h. Organ odwoławczy zastosował art. 89 u.g.h. w brzemieniu obowiązującym do dnia 31 marca 2017 r., czyli w wersji już nieobowiązującej w dacie orzekania. WSA stwierdził, że w sytuacji gdy ustawa nowelizująca zasadniczo zmienia treść art. 89 u.g.h. i nie zawiera przepisów przejściowych, powstaje wątpliwość jakie przepisy winny mieć zastosowanie do oceny zachowania skarżącego, które miało miejsce przed 1 kwietnia 2017 r., zaś decyzja organu jest wydawana po tym dniu. Kwestia ta winna być dokładnie omówiona w uzasadnieniu decyzji. W przypadku bowiem, gdy ustawa z dnia 15 grudnia 2016 r. nie reguluje kwestii intertemporalnych dotyczących spraw, o których mowa w art. 89 u.g.h., lukę tę powinien wypełnić w drodze wykładni organ stosujący prawo, czyli organ odwoławczy. W zaskarżonej decyzji brak jest jednak rozważań w tym zakresie. Analiza jej uzasadnienia wskazuje, że DIAS zastosował art. 89 u.g.h. w brzmieniu już nieobowiązującym w dacie orzekania i nie wyjaśnił, dlaczego zastosował "stare" przepisy, mimo że od 1 kwietnia 2017 r. obowiązuje nowe brzmienie art. 89 u.g.h. Kwestia wejścia w życie przepisu art. 89 u.g.h. w nowym brzmieniu została pominięta, mimo że przepis ten obowiązywał w dacie wydania zaskarżonej decyzji. Nie wiadomo zatem dlaczego zastosowano przepis art. 89 u.g.h. w brzmieniu nieobowiązującym od dnia 1 kwietnia 2017 r.

W ocenie Sądu I instancji, obowiązkiem organu odwoławczego było dokonanie szczegółowej analizy przepisu art. 89 u.g.h. w wersji obowiązującej od dnia 1 kwietnia 2017 r., a następnie wyjaśnienie, które przepisy mają zastosowanie w przedmiotowej sprawie oraz, czy zachowanie skarżącego jest deliktem administracyjnym i zostało spenalizowane w nowym przepisie. Nie ulega bowiem wątpliwości, że po wniesieniu przez stronę odwołania, obowiązkiem organu II instancji jest rozpoznanie sprawy na nowo.

WSA podkreślił, że do dnia 31 marca 2017 r. karze pieniężnej podlegał m.in. urządzający gry na automatach poza kasynem gry (art. 89 ust.1 pkt 2 u.g.h.) i przepis ten zastosowano wobec skarżącego, zaś od dnia 1 kwietnia 2017 r. rozszerzono zakres podmiotów podlegających karze. Karze tej podlega bowiem m.in. urządzający gry hazardowe bez koncesji, bez zezwolenia lub bez dokonania wymaganego zgłoszenia (art. 89 ust.1 pkt 1 u.g.h.), jak również posiadacz samoistny i zależny lokalu po spełnieniu określonych przesłanek (art. 89 ust. 1 pkt 3 i 4 u.g.h.). Zachowanie posiadacza samoistnego i zależnego zostało zatem odrębnie spenalizowane i niezbędne jest ustalenie, czy zachowanie takiego posiadacza przed dniem 1 kwietnia 2017 r. podlega także penalizacji w świetle art. 89 u.g.h. w nowym brzmieniu.

Sąd wskazał, że skarżący był pracownikiem (barmanem) w pijalni piwa, w której urządzano gry na automacie o nazwie "Internet Terminal". Właścicielem lokalu była G.T., była żona skarżącego. Wobec powyższego, w sytuacji gdyby okazało się, że w świetle nowego brzmienia art. 89 u.g.h. zachowanie skarżącego nie jest już deliktem, należało rozważyć, czy nie powinno się zastosować nowego przepisu art. 89 u.g.h. Natomiast w przypadku, gdyby okazało się, że zachowanie skarżącego stanowi delikt również w świetle znowelizowanego przepisu art. 89 u.g.h., to także powstaje wątpliwość jakie przepisy należy zastosować. W sytuacji gdy brak jest przepisów przejściowych w nowej ustawie, rozstrzygnięcie kwestii intertemporalnych może polegać na przyjęciu jednej z dwóch następujących zasad: 1/ zasady bezpośredniego działania nowego prawa lub 2/ zasady dalszego obowiązywania "starego" prawa (zasada tempus regit actum). W zaskarżonej decyzji brak jest rozważań dotyczących tych kwestii. Organ odwoławczy zastosował art. 89 u.g.h. w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 marca 2017 r., co świadczyłoby, że oparł się na zasadzie tempus regit actum, lecz nie wyjaśnił, dlaczego przyjął tę zasadę. WSA podkreślił, że zasada ta nie jest bezwzględnie obowiązująca, ponieważ można stosować nowe przepisy do zdarzeń mających miejsce przed ich wejściem w życie, o ile przemawia za tym ważny interes publiczny. W ocenie Sądu I instancji, wyjaśnienia wymagało, czy taki interes w konkretnej sprawie istnieje. Uzasadnienie zaskarżonej decyzji nie zawierało jednak żadnych rozważań w tym zakresie, co wskazuje, że organ odwoławczy pominął fakt, iż od dnia 1 kwietnia 2017 r. obowiązuje znowelizowany przepis art. 89 u.g.h. Brak rozważań w tym zakresie uniemożliwia rozpoznanie sprawy przez sąd pod względem zgodności z prawem zaskarżonej decyzji.

Reasumując, WSA uznał, że skarga była uzasadniona, ponieważ organ odwoławczy nie dokonał analizy przepisu art. 89 u.g.h. w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 kwietnia 2017 r. Okoliczność ta stanowi naruszenie art. 89 u.g.h. w nowym brzmieniu oraz przepisów postępowania, tj. art.120, art. 122 i art. 210 § 4 O.p., przy czym naruszenie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Od powyższego wyroku Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w Ł. złożył skargę kasacyjną. Zaskarżając orzeczenie w całości, wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i orzeczenie co do istoty sprawy na podstawie art. 188 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 ze zm.), dalej p.p.s.a. lub uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji. Ponadto wniesiono o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Na podstawie art. 174 pkt 1 i 2 p.p.s.a., zaskarżonemu wyrokowi zarzucono naruszenie przepisów postępowania, tj.:

1.art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. w zw. z art. 121, art. 187 § 1, art. 191 O.p. poprzez błędne przyjęcie, że w stanie faktycznym sprawy organ odwoławczy nie dokonał analizy art. 89 u.g.h. w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 kwietnia 2017 r. podczas, gdy organ odwoławczy orzekając w sprawie, utrzymując w mocy decyzję organu pierwszej instancji uznał, że w sprawie mają zastosowanie przepisy obowiązujące przed nowelizacją, co należało uznać za stanowisko organu co do przepisów prawa materialnego mających zastosowanie w sprawie, co miało istotny wpływ na wynik sprawy;

2. art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. w zw. z art. 141 § 4 tej ustawy i art. 121, art. 187 § 1 i art. 191 O.p. poprzez nakazanie organowi podczas ponownie prowadzonego postępowania wyjaśnienie z jakiej daty przepis art. 89 u.g.h. zastosowano w skarżonej decyzji, podczas gdy obowiązkiem Sądu I instancji orzekającego w sprawie było wskazanie prawa właściwego dla stanu faktycznego zaistniałego w sprawie, czego Sąd nie uczynił, nakazując organowi skarbowemu poczynienie ustaleń w tym zakresie, co miało istotny wpływ na wynik sprawy;

3. art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. w zw. z art. 210 § 4 O.p. poprzez błędne przyjęcie, że uzasadnienie prawne decyzji organu skarbowego zawierające wskazanie przepisów stanowiących podstawę prawną rozstrzygnięcia nie spełnia warunków wskazanych w tym przepisie, co miało istotny wpływ na wynik sprawy;

4. art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. w zw. z art. 208 ust. 1 pkt 2a ustawy - Przepisy wprowadzające ustawę o KAS w zw. z art. 222 tej ustawy i art. 91 u.g.h. poprzez błędne przyjęcie, że postępowanie prowadzone w sprawie nie jest postępowaniem podatkowym co oznacza błędne zastosowanie art. 208 ust. 1 pkt 2a ustawy, podczas gdy w ocenie organu art. 91 u.g.h. wskazując przepisy Ordynacji podatkowej jako właściwe w sprawie uzasadnia prawidłowość zastosowania art. 208 ust. 1 pkt 2a ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej, co miało istotny wpływ na wynik sprawy;

5. art. 145 § 1 pkt 1 lit. a p.p.s.a. w zw. z art. 89 u.g.h. poprzez błędne przyjęcie, że utrzymanie przez organ odwoławczy w mocy decyzji organu skarbowego pierwszej instancji nie jest stanowiskiem tego organu co do prawa materialnego mającego zastosowanie w sprawie i powinno skutkować uchyleniem takiej decyzji przez Sąd administracyjny oceniający legalność decyzji.

W odpowiedzi na skargę kasacyjną pełnomocnik skarżącego wniósł o jej oddalenie w całości.

Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 18 marca 2021 r., sygn. akt II GSK 264/18 uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania WSA w Łodzi. Za zasadny NSA uznał zarzut naruszenia art. 141 § 4 p.p.s.a. wskazując, że wyrok wbrew obowiązkowi wynikającemu z powyższego przepisu nie został zaopatrzony w uzasadnienie, które zawierałoby "wyjaśnienie podstawy prawnej rozstrzygnięcia". Pomimo uchylenia zaskarżonej decyzji WSA nie wypowiedział się wprost co do naruszenia prawa materialnego i procesowego skutkującego uchyleniem zaskarżonej decyzji. WSA w zaskarżonym wyroku wskazał jedynie, iż organ odwoławczy nie dokonał analizy przepisu art. 89 u.g.h. w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 kwietnia 2017 r. co, zdaniem sądu I instancji, stanowi naruszenie przepisu prawa materialnego, a mianowicie art. 89 u.g.h. w brzmieniu obowiązującym od 1 kwietnia 2017 r. oraz przepisów postępowania, tj. art. 120, art. 122 i art. 210 § 4 O.p.

Zdaniem NSA, sąd I instancji nie zajął stanowiska, co do tego, w jakim brzmieniu art. 89 u.g.h. należy w stanie faktycznym sprawy zastosować i ponadto pomimo uchylenia zaskarżonej decyzji, uzasadnienie kontrolowanego wyroku nie odnosiło się także do podstawowych wywodów prezentowanych skardze, np. gdy skarżący wskazuje, iż jego zdaniem brak jest skutków prawomocnego skazania go za przestępstwo skarbowe, gdyż został oskarżony o "prowadzenie" gry na automacie do gier losowych bez udzielonej koncesji na prowadzenie kasyna, gdy karze pieniężnej określonej w art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy podlega jedynie "urządzanie" takiej gry.

Rozpoznając sprawę ponownie, jak wskazał NSA sąd I instancji raz jeszcze oceni legalność zaskarżonej decyzji, zwracając uwagę na podstawy prawne rozstrzygnięcia, wskazując w jakim brzmieniu art. 89 u.g.h. należy w stanie faktycznym sprawy zastosować oraz odniesie się do pozostałych aspektów sprawy.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi zważył, co następuje.

Na wstępie należy podkreślić, że wobec faktu, iż niniejsza sprawa jest ponownie rozpoznawana przez tut. Sąd, zgodnie z art. 190 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2049 r. poz. 2325 ze zm., dalej: p.p.s.a.), skład orzekający był zobowiązany uwzględnić w toku wyrokowania ocenę prawną wyrażoną w wyroku NSA z dnia 18 marca 2021 r.

II GSK 264/18. W myśl bowiem ww. przepisu sąd, któremu sprawa została przekazana, związany jest wykładnią prawa dokonaną w tej sprawie przez Naczelny Sąd Administracyjny. Nie można oprzeć skargi kasacyjnej od orzeczenia wydanego po ponownym rozpoznaniu sprawy na podstawach sprzecznych z wykładnią prawa ustaloną w tej sprawie przez Naczelny Sąd Administracyjny.

Mając na uwadze powyższe, jak również to, że zgodnie z art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (t.j. Dz. U. z 2021 r., poz. 137) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej oraz rozstrzyganie sporów kompetencyjnych i o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego, samorządowymi kolegiami odwoławczymi i między tymi organami a organami administracji rządowej, przy czym kontrola, o jakiej mowa w § 1, sprawowana jest pod względem zgodności z prawem (§ 2 tego artykułu), sąd stanął na stanowisku, iż wniesiona w sprawie skarga nie zasługiwała na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności, uwzględniając wytyczne zawarte w powołanym wyżej wyroku NSA, Sąd był zobowiązany ustalić, jakie brzmienie art. 89 u.g.h. powinno mieć zastosowanie w stanie faktycznym niniejszej sprawy, z uwagi na to, iż między ujawnieniem okoliczności stanowiących podstawę nałożenia kary pieniężnej na skarżącego a orzekaniem w tej kwestii przez organy administracji doszło do zmiany obowiązujących w tym zakresie przepisów. Zdaniem składu orzekającego stanem prawnym miarodajnym dla prawnej oceny zdarzenia podlegającego rozpatrzeniu w sprawie nałożenia kary pieniężnej z tytułu urządzenia gier na automacie poza kasynem gry jest w niniejszym przypadku stan obowiązujący w dacie zaistnienia tego zdarzenia. Dodać należy, że kwestia ta była przedmiotem wielokrotnych analiz orzecznictwa, a wypracowane na tym gruncie stanowisko można uznać za ugruntowane. W szczególności celnie kwestię tę oddaje pogląd wyrażony w wyroku NSA z 27 listopada 2020 r. sygn. akt II GSK 404/18, który skład orzekający w pełni podziela i uznaje za własny. Zgodnie z nim, w odniesieniu do omawianej kwestii trzeba stwierdzić, że w uchwale z dnia 10 kwietnia 2006 r., sygn. akt I OPS 1/06 (ONSA i WSA 2006/3/71) Naczelny Sąd Administracyjny wyjaśnił, iż jakkolwiek wydając decyzję administracyjną organ administracji publicznej stosuje przepisy prawa materialnego obowiązujące w dniu wydania decyzji, to jednak z uwzględnieniem koniecznych wyjątków, a zasada ta nie budzi wątpliwości w świetle konstytucyjnych zasad demokratycznego państwa prawnego i praworządności (art. 2 i art. 7 Konstytucji RP) w sytuacji, kiedy pomiędzy datą nawiązania stosunku administracyjnoprawnego a datą wydania decyzji nie nastąpiły zmiany przepisów prawa. Natomiast jeżeli zdarzenie prawne (zdarzenie będące przedmiotem regulacji prawnej) miało miejsce pod rządami innych przepisów prawnych niż te, które obowiązują w dacie wydania decyzji administracyjnej w tej sprawie, w przypadku braku przepisów przejściowych powstają wymagające rozstrzygnięcia wątpliwości interpretacyjne co do tego, jakie przepisy prawa materialnego powinny mieć zastosowanie w sprawie. Podkreślając w tym kontekście znaczenie tego, czy w sprawie ma być wydana decyzja konstytutywna, czy deklaratoryjna, skład 7 sędziów NSA wyjaśnił, że w przypadku decyzji konstytutywnych, kształtujących stosunek administracyjnoprawny w chwili ich wydania, należy stosować przepisy obowiązujące w tej właśnie chwili (przepisy nowe), a w przypadku decyzji deklaratoryjnych, stwierdzających ukształtowanie się stosunku administracyjnoprawnego z mocy samego prawa we wcześniejszym okresie, należy stosować przepisy obowiązujące w chwili konkretyzacji tego stosunku, na mocy których doszło do powstania stosunku prawnego (przepisy poprzednie), co następnie odniósł do decyzji administracyjnej wymierzającej karę pieniężną. W tym też kontekście NSA podkreślił, że bez wątpienia stosunek administracyjnoprawny (materialny) pomiędzy stroną a organem administracji publicznej w takiej sprawie nawiązuje się (powstaje) z datą zdarzenia, ponieważ ten moment wyznacza treść obowiązku administracyjnoprawnego. Decyzja administracyjna wydana w takiej sprawie konkretyzuje stosunek administracyjnoprawny oraz potwierdza niejako jego istnienie, określając wysokość sankcji za naruszenie określonego zakazu, wynikającego z przepisów prawa.

Uwzględniając przywołany pogląd prawny oraz przyjmując, że jest on aktualny także w rozpatrywanej sprawie, co trzeba uznać za oczywiste, zważywszy na jej przedmiot - należy stwierdzić, iż stanem prawnym miarodajnym dla prawnej oceny danego zdarzenia podlegającego rozpatrzeniu w sprawie nałożenia kary pieniężnej, jest stan prawny z daty jego zaistnienia, co jednak nie wyklucza w okolicznościach danej sprawy możliwości stosowania ustawy nowej, jeżeli jest ona względniejsza, co wynika z ogólnych zasad stosowania przepisów prawa represyjnego (por. wyrok NSA z dnia 19 lipca 2017 r., sygn. akt II GSK 3074/15).

W korespondencji do powyższych argumentów prawnych, trzeba więc stwierdzić, że stan prawny, który organ administracji (organ odwoławczy) zobowiązany był uwzględnić w rozpatrywanej sprawie - i który zresztą uwzględnił - był stanem prawnym właściwym. Jeżeli bowiem, działanie (czyn, zdarzenie) polegające na urządzaniu gier na automatach poza kasynem gry zaistniało oraz zostało ujawnione pod rządami ustawy o grach hazardowych, w brzmieniu obowiązującym do 31 marca 2017 r. - co nastąpiło w związku z czynnościami kontrolnymi przeprowadzonymi 8 czerwca 2011 r., które miały jednocześnie ten skutek, że doszło do przerwania tego działania, czyniąc tym samym ustalony w ich toku stan rzeczy zamkniętym stanem faktycznym - to za oczywiste w świetle przywołanego poglądu prawnego należało uznać, że rozpatrując odwołanie od decyzji organu I instancji w sprawie nałożenia kary pieniężnej oraz wydając rozstrzygnięcie w sprawie, organ odwoławczy powinien był stosować (i zastosował) przepis art. 89 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 pkt 2 ustawy o grach hazardowych w brzmieniu dotychczasowym, to jest w brzmieniu obowiązującym w dacie zaistnienia wymienionego działania (czynu, zdarzenia) niezależnie od tego, że w dacie orzekania przez ten organ - to jest w dniu [...] r. - poczynając od dnia 1 kwietnia 2017 r. przywołany przepis obowiązywał już w nowym brzmieniu nadanym ustawą z dnia 15 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o grach hazardowych oraz niektórych innych ustaw. Zwłaszcza - co w korespondencji do powyżej przedstawionych argumentów należy podkreślić - że przepis ten również, gdy zestawić jego normatywną treść w brzmieniu sprzed oraz po nowelizacji dokonanej przywołaną ustawą z dnia 15 grudnia 2016 r., w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 marca 2017 r., należałoby także uznać za względniejszy w relacji do jego brzmienia po nowelizacji.

Odnosząc się do zarzutów skargi, należy natomiast stwierdzić, iż nie mogły odnieść one zamierzonego skutku.

Nietrafnie podnosi autor skargi zarzut niezgromadzenia przez orzekające w sprawie organy wiarygodnego materiału dowodowego. Skarżący opiera powyższe na tym, że organy oparły swoje ustalenia w sprawie na dowodzie z opinii biegłego, przy czym sporządzający tę opinię biegły nie znajdował się na liście jednostek badających, posiadających upoważnienie Ministra Finansów do badań technicznych automatów i urządzeń do gier, ponadto organy nie wyjaśniły, dlaczego nie uzyskały opinii właściwej jednostki przed wydaniem w sprawie decyzji oraz dlaczego i w jakim trybie wybrały do zbadania określonego biegłego, tj. biegłego sądowego Sądu Okręgowego w C.

W nawiązaniu do powyższego zważyć należy, że przepisy u.g.h. odnoszące się do nakładania kar pieniężnych w związku z urządzaniem gier na automatach poza kasynem gry nie formułują żadnych wytycznych dotyczących sposobu wyznaczania biegłego do oceny tego, czy w danym przypadku mamy do czynienia z grą na automacie w rozumieniu przepisów u.g.h. Jakkolwiek dostrzec należy, że na podstawie art. 23d ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych Minister Finansów wydał rozporządzenia z dnia 9 marca 2012 r. w sprawie szczegółowych warunków rejestracji i eksploatacji automatów i urządzeń do gier, w przepisach którego mowa jest o opinii jednostki badającej upoważnionej przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych, zawierającej pozytywny wynik badania technicznego automatu lub urządzenia do gier, to jednak podkreślić od razu należy, że opinia takiej jednostki nie jest wymagana na potrzeby kontroli będącej podstawą wymierzenia kary pieniężnej w trybie art. 89 u.g.h., lecz sporządza się ją dla celów legalnej rejestracji automatu lub legalnego urządzania gier.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy, niesłuszna jest argumentacja strony skarżącej o konieczności sporządzenia opinii przez biegłego z jednostki, o której mowa powyżej, ponieważ nie znajduje ona niezbędnych podstaw prawnych i faktycznych. Wobec tego nie było rzeczą organów wyjaśnianie, dlaczego skorzystały z opinii określonego biegłego, który nota bene jest biegłym sądowym, jeśli biegły ten swoją wiedzą i doświadczeniem gwarantował sporządzenie pełnej i rzetelnej ekspertyzy. W ocenie składu orzekającego, trudno twierdzić, aby biegły znajdujący się na liście biegłych sądowych Sądu Okręgowego w C. tego warunku nie spełniał. Dodać należy, że w świetle opinii powołanego w sprawie biegłego bezsprzecznie ustalono, że gry rozgrywane na kontrolowanym urządzeniu miały charakter losowy i komercyjny, ponieważ grające na nich osoby nie miały wpływy na konfigurację zatrzymujących się na nim symboli skutkujących wygraną. Nie mogły też przewidzieć rezultatu gry, gdyż był on uzależniony od urządzenia. Co więcej, jeśli chodzi o komercyjny charakter gier, to okoliczność tę potwierdził sam skarżący, zeznając, że do korzystania z urządzenia wystarczyło wrzucenie pieniędzy. W tych warunkach urządzanie gier na spornym urządzeniu mogło odbywać się tylko w kasynie gier, nie zaś w miejscu, w którym dokonano kontroli.

Sąd nie podzielił także zarzutu skargi opartego na twierdzeniu, że skarżącemu niesłusznie przypisano status "urządzającego gry n automatach poza kasynem gry", skoro na podstawie art. 107 § 1 Kodeksu karnego skarbowego nie skazano go za "urządzanie gier", lecz za ich "prowadzenie". Na tej podstawie skarżący wywiódł twierdzenie o naruszeniu przepisów prawa materialnego, tj. art. 89 ust. 1 pkt 2 u.g.h., podnosząc, iż zgromadzony w sprawie materiał nie pozawalał, aby uznać go za podmiot, o którym mowa w ww. przepisie.

Odnosząc się do powyższego, wypada zauważyć, że nie ma podstaw do tego, aby przyjmować, że różnym pojęciom stosowanym na gruncie różnych aktów normatywnych należy przypisywać jednakowe znaczenie, skoro brak jest ku temu stosownych podstaw, zwłaszcza wówczas, gdy dotyczy to różnych gałęzi prawa – w tym przypadku karnego i administracyjnego. W tej sytuacji sam fakt, iż skarżący został uznany winnym i skazano go za przestępstwo prowadzenia gier na automatach nie oznacza, iż na gruncie regulowanej odrębnie odpowiedzialności administracyjnoprawnej nie można stwierdzonego w toku czynności kontrolnych stanu faktycznego kwalifikować w kontekście urządzania gier na automatach poza kasynem gry. Są to bowiem niezależne od siebie reżimy odpowiedzialności prawnej, dlatego nie ma przeszkód, aby ustawodawca przy pomocy innej nomenklatury określał krąg podmiotów podlegających danej odpowiedzialności. Zważywszy na ustalone w toku postępowania administracyjnego okoliczności faktyczne, Sąd stanął na stanowisku, że skarżącego zasadnie uznano urządzającym gry na automatach poza kasynem gry w rozumieniu art. 89 ust. 1 pkt 2, słusznie wymierzając w konsekwencji karę pieniężną w wysokości określonej ust. 2 pkt 2 ww. przepisu u.g.h. Skarżący bowiem sam ten status potwierdził, czego dobitnym dowodem jest zgromadzony materiał dowodowy, w szczególności zaś protokół z przesłuchania skarżącego, które miało miejsce 14 września 2011 r., podpisany przez niego bez jakichkolwiek zastrzeżeń. W świetle tychże zeznać rola skarżącego jest jasna, bowiem wprost stwierdził on, że wyraził chęć wstawienia terminalu do gier, on podpisał w tym celu niezbędną umowę z przedstawicielem firmy Bx., zapewniając dostęp do internetu oraz udostępniając powierzchnię pod terminal do gier. W zamian za to skarżący miał otrzymywać kwotę zgodną z zawartą umową. Z kolei w toku przesłuchania skarżącego z 17 lipca 2013 r., również podpisanym bez żadnych zastrzeżeń, przyznał on, że popełnił błąd, przyjmując urządzenie do lokalu, ponieważ nie wiedział, że służy ono do gry. Dodał jednocześnie, że nie interesował, co działo się na zatrzymanym urządzeniu, gdyż prowadził bar i ogródek piwny. Wskazał jednocześnie, że bar prowadzi od 2000 r. Zdaniem Sądu, bez znaczenia dla sprawy jest powoływanie się przez skarżącego na okoliczność, iż w lokalu zatrzymania urządzenia był jedynie zatrudniony jako barman. Treść powołanych wyżej zeznań, jak również zgromadzony w sprawie pozostały materiał, jednoznacznie bowiem dowodzą, że rola skarżącego nie sprowadzała się wyłącznie do obsługi klientów, lecz był on realnie odpowiedzialny za całokształt funkcjonowania lokalu. Skarżący bowiem został upoważniony przez właścicielkę lokalu (byłą żonę) do podpisywania w jej imieniu wszystkich umów, faktur oraz innych dokumentów związanych z działalnością lokalu (stosowne upoważnienie znajduje się w aktach administracyjnych), a więc to do niego należało pełne władztwo co do dysponowania lokalem i prowadzoną w nim działalnością, z czego skarżący zresztą w pełni korzystał, m.in. zawierając umowę będącą podstawą umieszczenia w lokalu urządzenia do gier (podpis skarżącego znajduje się pod umową z 17 września 2010 r.). Powyższe, w ocenie Sądu, świadczy o zasadnym uznaniu przez organy, że skarżący jest "urządzającym gry" w rozumieniu art. 89 ust. 1 pkt 2 u.g.h. Sąd miał przy tym na względzie stanowisko NSA, które uważa za adekwatne w stanie faktycznym niniejszej sprawy, iż na gruncie ww. przepisu penalizowane jest zachowanie naruszające zasady dotyczące miejsca urządzania gier hazardowych na automatach, nie zaś zachowanie naruszające zasady dotyczące warunków, od spełnienia których w ogóle uzależnione jest jej rozpoczęcie, a następnie prowadzenie działalności polegającej na organizowaniu i "urządzaniu" gier hazardowych, w tym gier na automatach; a zabieg ustawodawcy polegający na wprowadzeniu w tym przepisie pojęcia "urządzający gry" służyć ma identyfikacji sprawcy naruszenia niezależnie od tego, czy jest to osoba fizyczna, osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej. Ponadto pojęcie "urządzającego gry" na automatach, należy rozumieć jako podejmowanie aktywnych działań i czynności dotyczących zorganizowania przedsięwzięcia w zakresie gier na automatach, co w praktyce obejmuje szeroki zakres różnorodnych czynności, w szczególności zachowanie polegające na zorganizowaniu i pozyskaniu odpowiedniego miejsca na zamontowanie urządzeń, przystosowanie go do danego rodzaju działalności, umożliwienie dostępu do takiego miejsca nieograniczonej liczbie graczy, utrzymanie automatów w stanie stałej aktywności, czynności umożliwiające ich sprawne funkcjonowanie, wypłacanie wygranych, obsługa urządzeń czy zatrudnianie odpowiednio przeszkolonego personelu. Czynności związane z procesem udostępniania automatów, w tym z ich obsługą oraz stworzeniem technicznych, ekonomicznych i organizacyjnych warunków umożliwiających sprawne i niezakłócone funkcjonowanie samego urządzenia oraz jego używanie do celów związanych z komercyjnym procesem organizowania gier hazardowych, mogą być przy tym wykonywane w ramach podziału zadań i funkcji pomiędzy współpracujące podmioty. Przy czym, dla uznania danego podmiotu za "urządzającego gry" hazardowe wystarczające jest przypisanie temu podmiotowi nawet niewielkiego wynika z opisanej aktywności (por. uchwała NSA z 16 maja 2016 r. II GPS 1/16; wyrok NSA z 2 grudnia 2016 r. II GSK 2210/16, a także wyrok NSA z 11 sierpnia 2020 r. II GSK 3582/17, http://orzeczenia.nsa.gov.pl).

W ocenie Sądu w sprawie nie doszło zatem do wskazanych skargą naruszeń prawa. Ponadto, działając z urzędu na podstawie art. 134 § 1 p.p.s.a., Sąd nie dopatrzył się innego rodzaju naruszeń prawa materialnego i procesowego, które uzasadniałyby wyeliminowanie zapadłych w sprawie orzeczeń z obrotu prawnego. Stan faktyczny sprawy został ustalony prawidłowo i nie został skutecznie zakwestionowany w toku postępowania odwoławczego ani sądowego, co w konsekwencji prowadzi do wniosku, że skarżącemu zasadnie wymierzono karę pieniężną za urządzanie gier na automatach poza kasynem gry w kwocie 12000 złotych.

W świetle powyższego, na podstawie art. 151 p.p.s.a., Sąd skargę w niniejszej sprawie oddalił.

O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej skarżącemu z urzędu sąd orzekł w pkt 2 sentencji wyroku na podstawie art. 250 p.p.s.a. w związku z § 6 pkt 1 lit. e rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 16 sierpnia 2018 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz. U. poz. 1688).

D.Cz.