drukuj    zapisz    Powrót do listy

6168 Weterynaria i ochrona zwierząt, , Samorządowe Kolegium Odwoławcze, Oddalono skargę, II SA/Po 129/21 - Wyrok WSA w Poznaniu z 2021-11-26, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II SA/Po 129/21 - Wyrok WSA w Poznaniu

Data orzeczenia
2021-11-26 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2021-02-18
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu
Sędziowie
Arkadiusz Skomra
Edyta Podrazik /przewodniczący/
Tomasz Świstak /sprawozdawca/
Symbol z opisem
6168 Weterynaria i ochrona zwierząt
Skarżony organ
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Treść wyniku
Oddalono skargę
Sentencja

Dnia 26 listopada 2021 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Edyta Podrazik Sędziowie Sędzia WSA Tomasz Świstak (spr.) Asesor WSA Arkadiusz Skomra po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 26 listopada 2021 roku sprawy ze skargi D. G. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] listopada 2020 r. nr [...] w przedmiocie ochrony zwierząt oddala skargę

Uzasadnienie

Dnia [...] września 2019 r. Urząd Gminy C. powziął wiadomość, że na działce przy ul. [...] w Kicinie (gmina C.) może dochodzić do znęcania się nad zwierzętami. Właścicielem działki jest D. G. (zwana dalej "Skarżącą") wraz z mężem.

Wójt Gminy C. (zwany dalej "Wójtem" lub "organem I instancji") wezwał Powiatowego Inspektora Weterynarii w P., Komendanta Straży Gminnej w C. oraz Komisariat Policji w C. do przeprowadzenia kontroli na działce przy ul. [...], celem sprawdzenia, czy domniemane informacje są prawdziwe.

W wyniku przeprowadzonej w dniu [...] lutego 2020 r. w asyście funkcjonariuszy Policji kontroli doraźnej ustalono, że na działce znajdowało się 80 psów. Jak wskazano w protokole kontroli zwierzęta bytowały w warunkach, które nie są przeznaczone dla pobytu zwierząt, ani żadnych istot żywych. Posiadacz psów nie dysponował dostateczną ilością misek do wody i pożywienia, klatki były wykonane z palet drewnianych, które nie stanowiły zabezpieczenia przed warunkami atmosferycznymi. Na terenie działki znajdowała się znaczna ilość śmieci oraz złomu, którego elementy ostre mogły stanowić zagrożenie dla zdrowia lub życia zwierząt. Skarżąca nie przedstawiła żadnych książeczek na dowód szczepień psów. Nie wiadomo, jak weszła w ich posiadanie. Zwierzęta przebywały na podwórku, często spały na gołej ziemi. Podczas interwencji zabrano 80 psów. Psy zostały przetransportowane do schroniska w S..

Podczas dalszych badań weterynaryjnych stwierdzono u wielu psów pchły, martwicę brzeżną uszu, skaleczenia, wychudzenie, przepukliny, a w przypadku suczek – krwawienia z dróg rodnych.

Pismem z [...] lutego 2020 r. skierowanym do Wójta Gminy C. D. G. zrzekła się 77 psów.

Pismem z [...] marca 2020 r. Wójt wszczął postępowanie administracyjne w przedmiocie wydania decyzji o czasowym odebraniu psów z posesji Skarżącej, o czym powiadomiono ją.

Kolejnym pismem z [...] lutego 2020 r. Skarżąca ponownie oświadczyła, iż zrzeka się 77 psów. Wskazała, że dwa psy są jej, a trzeci niejakiego J. G.. W oświadczeniu skarżącej nie wskazano podmiotu, na którego rzecz skarżąca zrzeka się praw do zwierząt.

W związku z powyższym pismem, organ po uzyskaniu opinii prawnej, zajął stanowisko, że skoro nie jest dopuszczalne porzucenie zwierząt, co stanowi czyn zabroniony pod groźbą kary, to oświadczenie Skarżącej o zrzeczeniu się zwierząt nie rodzi skutków prawnych, albowiem wobec braku wskazania podmiotu przejmującego zwierzęta i braku zgody tego podmiotu stanowiłoby właśnie porzucenie objętych nim zwierząt. Zdaniem organu chcą wyzbyć się własności psów Skarżąca winna wskazać podmiot, który przejąłby je na własność.

Dnia [...] marca 2020 r. sporządzono i podpisano dokument zatytułowany "Zrzeczenie się zwierzęcia", zgodnie z którym skarżąca zrzeka się na rzecz Gminy C. 77 psów szczegółowo opisanych w załączniku do w/w dokumentu, a reprezentowana przez Dyrektora Schroniska w S. (któremu odpowiedniego pełnomocnictwa udzielił Wójt [...]) Gmina C. zwierzęta te przejmuje.

Decyzją z [...] października 2020 r., nr [...] Wójt orzekł o czasowym odebraniu 79 psów utrzymywanych na terenie posesji zlokalizowanej w K. przy ul. [...] i przekazaniu ich do Schroniska dla Zwierząt w S., obciążył Skarżącą kosztami utrzymania i koniecznego leczenia odebranych psów w kwocie [...]zł brutto / 1 pies / 1 dzień. Skarżąca została obciążona kwotą [...]zł za 77 psów za okres od [...].02.2020 do [...].03.2020 (do dnia zrzeczenia się zwierząt). W stosunku do dwóch psów nalicza się w dalszym ciągu koszty od dnia [...] lutego 2020 r. Wójt zaniechał obciążenia Skarżącej zwrotem kosztów transportu zwierząt i nadał decyzji rygor natychmiastowej wykonalności.

W uzasadnieniu decyzji przedstawiono cały stan faktyczny. Uznano, że ziściły się przesłanki odebrania psów z uwagi na przesłanki z art. 6 ust. 2 pkt 10, 17 i 19 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 638 ze zmianami, zwanej dalej "u.o.z."). Koszty, jakimi obarczono Skarżącą zostały ustalone na podstawie uchwały nr [...] Zgromadzenia Związku Międzygminnego "Schronisko dla Zwierząt" z dnia [...] września 2019 r. w sprawie określenia wysokości rocznej składki członkowskiej na 2020 rok i terminu jej płatności. Stawka dzienna pobytu zwierzęcia ponad limit uczestnika związku wynosi [...] zł brutto.

Skarżąca wniosła odwołanie, w którym wyraziła dezaprobatę dla decyzji wydanej w I instancji.

Decyzją z [...] listopada 2020 r., nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze (zwane dalej "SKO w P.", "Kolegium" lub "organem II instancji") uchyliło decyzję organu I instancji w części dotyczącej pkt 2 ppkt 1 i w tym zakresie orzekło co do istoty poprzez obciążenie Skarżącej kwotą [...]zł za okres 26-28.02.2020 r. a w pozostałym zakresie utrzymano w mocy zaskarżoną decyzję. Kolegium podzieliło stanowisko Wójta. Stwierdzono, że u.o.z. obejmuje zwierzęta ochroną, jako stworzenia zdolne do odczuwania bólu i cierpienia. Przetrzymywanie 80 psów w warunkach, w jakich zastano je w dniu [...] lutego 2020 r., aż nadto wskazują na złe traktowanie zwierząt.

Kolegium nie zgodziło się z Wójtem w zakresie momentu, w którym nastąpiło zrzeczenie się psów. Organy administracji publicznej nie są upoważnione do badania skuteczności czynności prawnych na gruncie prawa cywilnego, a zrzeczenie/porzucenie rzeczy następuje w wyniku aktu jednostronnego. W stosunku do zwierząt, zachodzą poważne wątpliwości co do stosowania analogii w zakresie badania oświadczenia woli Skarżącej. Uznano, że nastąpiło ono z dniem [...] lutego 2020 r., jak w jej piśmie.

Skarżąca w terminie prawem przewidzianym wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu działając samodzielnie. Skarżąca wyraziła dezaprobatę dla zapadłego rozstrzygnięcia.

Skarżąca uważa, że wydane decyzje oparto na kłamliwych pomówieniach, których nigdy nie udowodniono. Organy nałożyły na nią obowiązek zapłacenia kosztów, a nie informowano ją o takim obowiązku na etapie prowadzonego postępowania. Nie zbadano okoliczności, iż jeden z psów należał do J. G.. Zostało to potwierdzone przez schronisko, gdyż pies był zaczipowany. Sprawa ta stała się przedmiotem odrębnego postępowania.

Skarżąca zaprzeczyła, jakoby psy były przetrzymywane na krótkich łańcuchach. Nie jest prawdą, że psy były przetrzymywane na strychu. Nie ma na to dowodów. Skarżąca wskazuje, że powtórzono stawiane jej w 2012 r. zarzuty. Zaprzecza także, że psy nie miały dostępu do wody, ani pożywienia. Nie były też okaleczone.

Skarżąca zakwestionowała także legalność działań służb, które podjęły interwencję w dniu [...] lutego 2020 r.

W odpowiedzi na skargę SKO w P. podtrzymało swoje dotychczasowe stanowisko i wniosło o jej oddalenie.

Pismem z dnia [...] listopada 2021 r. Skarżąca podtrzymała swoje stanowisko w wyniku zapoznania się z odpowiedzią na skargę.

W kolejnym bardzo obszernym piśmie z [...] listopada 2021 r., złożonym w tut. Sądzie [...] listopada 2021 r. Skarżąca przedstawiła historię swoich kontaktów i konfliktów z pracownikami Gminy C. oraz sąsiadami, które doprowadzić miały do bezprawnego odebrania jej psów.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu zważył, co następuje.

Skarga nie jest uzasadniona.

Na wstępnie należy zwrócić uwagę, że niniejsza sprawa została rozpoznana w trybie art. 15zzs4 ust. 3 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1842 ze zmianami). Zgodnie z powołanym przepisem: "Przewodniczący może zarządzić przeprowadzenie posiedzenia niejawnego, jeżeli uzna rozpoznanie sprawy za konieczne, a przeprowadzenie wymaganej przez ustawę rozprawy mogłoby wywołać nadmierne zagrożenie dla zdrowia osób w niej uczestniczących i nie można przeprowadzić jej na odległość z jednoczesnym bezpośrednim przekazem obrazu i dźwięku. Na posiedzeniu niejawnym w tych sprawach sąd orzeka w składzie trzech sędziów". W związku z tym zarządzeniem z dnia [...] października 2021 r. Przewodniczący Wydziału II. tut. Sądu skierował sprawę do rozpoznania na posiedzeniu niejawnym w dniu [...] listopada 2021 r.

Zgodnie z art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 137) sądy administracyjne sprawują kontrolę nad działalnością administracji publicznej przyjmując jako kryterium kontroli zgodność z prawem. Ponadto, zgodnie z art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zmianami, zwanej dalej: "p.p.s.a.") w zakresie realizowanej kontroli, Sąd nie jest związany granicami skargi, w związku z czym zarzuty podniesione w jej treści nie wyznaczają kierunku analizy podejmowanej przez Sąd.

Przedmiotem kontroli sądowej jest decyzja SKO w P. uchylająca w części decyzję Wójta w zakresie, w jakim orzeczono wobec Skarżącej obowiązek uiszczenia kwoty z tytułu poniesienia kosztów leczenia i opieki nad odebranymi jej psami i w tym zakresie orzekająca o obciążeniu jej niższą kwotą [...]zł za okres [...].02.2020 r., a w pozostałym zakresie utrzymująca w mocy decyzję organu I instancji. W

wyniku rozpoznania skargi, Sąd w składzie orzekającym uznał, że zaskarżona decyzja co do zasady odpowiada prawu, chociaż Kolegium podjęło częściowo błędne rozstrzygnięcie oraz dokonało błędnej wykładni i zastosowania przepisów, co jednakże nie mogło stanowić przesłanki uwzględnienia skargi ze względu na wyrażoną w art. 134 § 2 P.p.s.a. zasadę, iż sąd nie może wydać orzeczenia na niekorzyść strony skarżącej, chyba że stwierdzi naruszenie prawa skutkujące stwierdzeniem nieważności zaskarżonego aktu lub czynności.

Uzasadniając powyższe stanowisko wskazać należy, iż materialnoprawną podstawą zapadłego rozstrzygnięcia są przepisy u.o.z. Przystępując do rozpoznania skargi, należy już w pierwszej kolejności zwrócić uwagę na treść art. 1 ust. 1 u.o.z., który wyraża intencję prawodawcy stanowiącą ratio legis dla całej regulacji ustawowej. Powołany przepis stanowi: "Zwierzę, jako istota żyjąca, zdolna do odczuwania cierpienia, nie jest rzeczą. C. jest mu winien poszanowanie, ochronę i opiekę". Tak wyartykułowana aksjologia podkreśla konieczność sprawowania ustawicznej ochrony i opieki nad zwierzętami, a każdy przejaw łamania praw zwierząt musi się spotkać z interwencją ze strony organów administracji publicznej. Wskazane łamanie praw zwierząt dotyczy zarówno formy czynnej - działania, jak i biernej - zaniechania - ze strony ludzi (zob. wyrok WSA w Poznaniu z dnia 1 grudnia 2020 r., sygn. akt II SA/Po 340/20, dostępny na stronie: https://orzeczenia.nsa.gov.pl – Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych, zwana dalej "CBOSA").

Przepisy u.o.z. zabraniają znęcania się na zwierzętami wskazując jednocześnie jakie zachowania lub zaniechania wobec zwierząt są uznawane za "znęcanie" (ar 6 ust. 2 u.o.z.). Zgodnie z art. 7 ust. 1 u.oz., jeżeli zwierzę jest traktowane sposób określony w art. 6 ust. 2 u.o.z. może być czasowo odebrane właścicielowi lub opiekunowi na podstawie decyzji wójta (burmistrza, prezydenta miasta) właściwego ze względu na miejsce pobytu zwierzęcia i przekazane między innymi schronisku dla zwierząt. Zgodnie z art. 7 ust. 1a u.o.z. decyzja taka podejmowana jest z urzędu po uzyskaniu informacji od Policji, straży gminnej, lekarza weterynarii lub upoważnionego przedstawiciela organizacji społecznej, której statutowym celem działania jest ochrona zwierząt. Według zaś art. 7 ust. 3 u.o.z., w przypadkach niecierpiących zwłoki, gdy dalsze pozostawanie zwierzęcia u dotychczasowego właściciela lub opiekuna zagraża jego życiu lub zdrowiu, policjant, strażnik gminny lub upoważniony przedstawiciel organizacji społecznej, której statutowym celem działania jest ochrona zwierząt, odbiera mu zwierzę, zawiadamiając o tym niezwłocznie wójta (burmistrza, prezydenta miasta), celem podjęcia decyzji w przedmiocie odebrania zwierzęcia. W przypadkach, o których mowa w art. 7 ust. 1 i 3 u.o.z. kosztami transportu, utrzymania i koniecznego leczenia zwierzęcia obciąża się jego dotychczasowego właściciela lub opiekuna. Odebrane zwierzę podlega zwrotowi, jeżeli sąd nie orzeknie w trybie art. 35 ust. 3 u.o.z. o przepadku zwierzęcia, a także jeżeli postępowanie karne w tej sprawie zostanie umorzone (art. 7 ust. 6 u.o.z.).

Z powyższego wynika, że u.o.z. w art. 7 stanowi o dwóch rodzajach postępowań administracyjnych w przedmiocie odebrania zwierząt. W pierwszym, o jakim mowa w art. 7 ust. 1 u.o.z., organ najpierw wydaje decyzję, gdy zachodzi przesłanka o jakiej mowa w art. 6 ust. 2 u.o.z. i dopiero ona stanowi podstawę prawną do odbioru zwierzęcia. W drugim natomiast, o jakim mowa w art. 7 ust. 3 u.o.z., decyzja niejako zatwierdza uprzednio dokonany odbiór zwierzęcia. W tym przypadku decyzja sankcjonuje działania podjęte przez właściwe służby. Procedura uruchamiana jest, gdy istnieje konieczność natychmiastowego działania w związku z sytuacją, w której "dalsze pozostawienie zwierzęcia u dotychczasowego właściciela lub opiekuna zagraża jego życiu lub zdrowiu". Organ administracji w tym przypadku działa następczo. Jego zadaniem jest dokonanie oceny, czy rzeczywiście istniały przesłanki do natychmiastowego odbioru zwierzęcia. Przedmiotem badania i oceny organu nie jest jednak zwierzę samo w sobie, ale sposób jego traktowania, a co za tym idzie, prawne możliwości jego zabrania na podstawie u.o.z. Uwarunkowania zdrowotne zwierzęcia są jedynie jednym z elementów tego stanu.

Na gruncie rozpoznawanej sprawy zauważyć należy, iż oba rodzaje postępowań w przedmiocie czasowego odebrania zwierzęcia wszczynane są z urzędu, na podstawie informacji uzyskanej od podmiotów wymienionych odpowiednio w art. 7 ust. 1a i 3 u.o.z. W niniejszej sprawie Wójt wszczął postępowanie w sprawie czasowego odebrania Skarżącej 79 psów na skutek podjętej interwencji przez służby porządkowe Gminy C., a także służby weterynaryjnej zainicjowanej sygnałem ze strony mieszkańca gminy.

Jak już wyżej wspomniano, zgodnie z art. 6 ust. 1a u.o.z. zabrania się znęcania nad zwierzętami. Ustawodawca w ust. 2 powołanego przepisu wskazuje katalog otwarty form znęcania się nad zwierzętami. Jedną z tych form jest utrzymywanie zwierząt w niewłaściwych warunkach bytowania, w tym utrzymywanie ich w stanie rażącego zaniedbania lub niechlujstwa, bądź w pomieszczeniach albo klatkach uniemożliwiających im zachowanie naturalnej pozycji (art. 6 ust. 2 pkt 10 u.o.z.). Ponadto, wystawianie zwierzęcia domowego lub gospodarskiego na działanie warunków atmosferycznych, które zagrażają jego zdrowiu lub życiu (art. 6 ust. 2 pkt 17 u.o.z.), także zalicza się do form znęcania nad zwierzętami.

Okoliczności faktyczne nie pozostawiają wątpliwości tut. Sądu, że psy, które zostały odebrane Skarżącej (tymczasowo) przebywały w warunkach, które nie są przeznaczone dla żadnej istoty żywej. Podczas interwencji służb w dniu [...] lutego 2020 r. ustalono, że 80 psów przebywało na działce w [...], na której zalega znaczna ilość śmieci. Takie warunki bytowania tak znacznej ilości psów stanowi albo może stanowić środowisko rozwoju chorób będące następnie zagrożeniem dla zwierząt, ale także i dla ludzi. Poza śmieciami, które niewątpliwie w dniu [...] lutego 2020 r. zalegały na rzeczonej nieruchomości, stwierdzono także obecność złomu i innych odpadów, które z uwagi na stan zdezelowania mogły być niebezpieczne na zdrowia lub życia tych zwierząt. Fakt występowania wąskich przejść pomiędzy stertami śmieci i złomu doprowadziły zresztą do okaleczeń niektórych z psów, co zostało następnie potwierdzone przez lekarza weterynarii.

Ponadto stwierdzono, że zwierzęta nie miały także odpowiednich warunków dla zaspokajania swoich potrzeb żywieniowych. Z jednej miski jadło kilka psów. To samo dotyczy misek na wodę. Osoby biorące udział w interwencji w dniu [...] lutego 2020 r. stwierdziły, a także uwieczniły na fotografiach okoliczność, iż psy nie posiadały odpowiednich klatek, w których mogłyby przebywać. "Klatki", w których przebywały były skonstruowane w ten sposób, że nie zapewniały zwierzętom ochrony przed warunkami atmosferycznymi, co także narażało je na utratę zdrowia. Poza tym, niektóre psy były zmuszone do spędzania nocy na gołej ziemi. Te zaś, które były na tyle małe, aby ulokować je w klatkach, często mieściły się w nich z innymi psami, co doprowadziło je do przebywania w warunkach utrudniających naturalną pozycję psa (k. 14 akt administracyjnych I instancji).

Sąd w składzie orzekającym uznał, że ustalenia organów administracji publicznej doprowadziły do prawidłowego zakwalifikowania ich jako znęcania się nad zwierzętami poprzez przetrzymywanie ich w niewłaściwych warunkach zagrażających zdrowiu lub życiu (art. 6 ust. 2 pkt 10 u.o.z.). Takie warunki nie zapewniają zwierzęciu możliwości egzystencji, zgodnie z potrzebami gatunku, rasy, płci i wieku. Przy czym niewłaściwe warunki bytowania, to nie tylko wskazane w tym przepisie przykłady, ale także brak zapewnienia zwierzętom właściwego schronienia przed chłodem, upałem, deszczem, śniegiem, przetrzymywanie ich na terenie, na którym narażone są na uszkodzenia ciała, przetrzymywanie ich w warunkach umożliwiających samowolne wydostawanie się na zewnątrz i narażanie na niebezpieczeństwo ich samych oraz narażanie innych zwierząt i ludzi na niebezpieczeństwo (wyrok WSA w Poznaniu z dnia 18 lipca 2019 r., sygn. akt II SA/Po 108/19, dostępny w CBOSA).

Postawa Skarżącej bezsprzecznie doprowadziła psy do stanu uzasadniającego podjęcie interwencji ze strony właściwych służb, a przede wszystkim do czasowego odebrania zwierząt. Podczas badań weterynaryjnych, których fakt przeprowadzenia oraz wyniki zostały utrwalone w aktach administracyjnych Wójta, stwierdzono, że wiele z odebranych psów posiadało pchły, martwicę brzeżną uszu, przepukliny oraz skaleczenia. W poszczególnych przypadkach stwierdzono wychudzenie zwierzęcia. U wielu psów płci żeńskiej stwierdzono krwawienie z dróg rodnych. Skarżąca jako właściciel/opiekun powinna zapewnić takim psom szczególną opiekę, aby naturalne procesy biologiczne zachodzące w nich nie przeistoczyły się w choroby i inne dolegliwości skutkujące naruszeniem stanu zdrowia tych zwierząt.

Powyższe okoliczności aż nadto dowodzą zasadność podjętej interwencji oraz odebrania zwierząt z uwagi na naruszenia, o których mowa w art. 6 ust. 2 pkt 10 i 17 u.o.z.

Pomimo faktu, że Skarżąca nie podniosła żadnych skonkretyzowanych zarzutów, a jedynie wyraziła dezaprobatę dla zaskarżonej decyzji, jak i interwencji podjętej w dniu [...] lutego 2020 r., Sąd stwierdza, że żadne z wyjaśnień nie może prowadzić do uchylenia zaskarżonej decyzji, jak i poprzedzającej ją decyzji Wójta. Odnosząc się mimo to do twierdzeń podniesionych w skardze, Sąd stwierdza ich niezasadność.

Skarżąca zarzuciła organom "wydanie decyzji w oparciu o kłamliwe pomówienia, których nie udowodniono". Należy jedynie przypomnieć, że z art. 7 ust. 1 u.o.z. wynika obowiązek czasowego odebrania zwierzęcia właścicielowi lub opiekunowi. Znamienne jest zatem to, że to Skarżąca odpowiada na stan zwierząt znajdujących się pod jej opieką, szczególnie, że przebywały one na nieruchomości będącą jej własnością. Ustalenia Wójta oraz Kolegium na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego wykazały, że stan zwierząt uzasadniał podjęcie interwencji, a następnie wydanie decyzji stanowiących zarzewie sporu. Nie jest przy tym istotne, czy nieumiejętnie sprawowana opieka doprowadziła do jedno- czy wielorazowych aktów znęcania. Stan zdrowia zwierząt miał charakter obiektywny, potwierdzony przez lekarza weterynarii, a odpowiedzialność za zwierzęta spoczywa na właścicielu lub opiekunie zwierząt w myśl u.o.z. W jednym i drugi przypadku, tą osobą jest Skarżąca.

Sąd zwraca uwagę, że nadzwyczajność instytucji odebrania zwierzęcia nie uzasadnia konieczności informowania Skarżącej o kosztach leczenia oraz opieki, niejako zastępczej nad tymi istotami. To działania Skarżącej doprowadziły do sytuacji, w których należało podjąć interwencję, aby chronić zdrowie oraz życie psów. Koszty, o których mowa w art. 7 ust. 4 u.o.z. powstały jeszcze przed wszczęciem postępowania administracyjnego. Organy nie miały obowiązku informowania o tym fakcie, co więcej, zaniedbania Skarżącej nie mogą zwalniać jej z obowiązku zapłaty, gdy powołany przepis stanowi normę o charakterze bezwzględnie wiążącym (ius cogens). Ustawodawca obliguje organ administracji publicznej do nałożenia rzeczonej kwoty, gdyż podmiot ratujący zwierzęta nie może ponosić kosztów tego działania. Postawa Skarżącej, która w konsekwencji doprowadziła do przeniesienia ciężaru sprawowania opieki nad zwierzętami na podmiot publicznoprawny – Związek Międzygminny "Schronisko dla Zwierząt" z siedzibą w K., wymaga zrekompensowania kosztów, jakie wygenerowała.

Okoliczność, iż jeden z psów należał do osoby trzeciej nie miała żadnego znaczenia dla toczącego się postępowania. Wójt wszczął odrębne postępowania względem właściciela tego psa, a postępowanie zwieńczone decyzją następnie zakwestionowaną odwołaniem dotyczyło już nie 80, a 79 psów. Według oświadczenia Skarżącej, tylko dwa spośród nich należały do niej.

Skarżąca kwestionuje interwencję przeprowadzoną w dniu [...] lutego 2020 r., jednakże należy ponownie zaznaczyć, że wartość, jaką jest dobro i ochrona zwierząt, a więc istot zdolnych do odczuwania emocji, bólu i cierpienia wymaga otoczenia ich szczególną ochroną ze strony ludzi, szerzej – instytucji państwa. Dobro zwierząt nie może ustępować interesowi Skarżącej, kiedy bezsprzecznie dzieje im się krzywda.

Podsumowując, Sąd nie miał żadnych wątpliwości, iż Skarżąca dopuściła się znęcania nad psami znajdującymi się pod jej opieką, stąd wydanie decyzji o tymczasowym odebraniu ich była jak najbardziej zasadna.

Kończąc tę część uzasadnienia wyroku, należy podkreślić, co także było wspomniane w postępowaniu administracyjnym, że decyzja o odebraniu psów ma jedynie charakter czasowy. Psy nie są odbierane Skarżącej na zawsze. Skarżąca w tym czasie ma możliwość podjęcia refleksji w zakresie opieki, jaką dotąd sprawowała nad psami, a także czy jest w stanie zapewnić im lepsze warunki bytowe po zwrocie zwierząt.

Zaskarżona decyzja Kolegium zawiera część rozstrzygnięcia, która wymaga ustosunkowania się do niej, ponieważ Sąd w składzie orzekającym nie podziela argumentacji przemawiającej na rzecz takiego załatwienia sprawy administracyjnej jak i samego rozstrzygnięcia. Kolegium uchyliło decyzję Wójta w zakresie kwoty, jaką Skarżąca ma uiścić w związku z koniecznością sprawowania opieki oraz leczenia psów. Wójt orzekł kwotę [...]zł, natomiast SKO w P. uchyliło decyzję w tym zakresie i orzekło co do istoty ustalając kwotę znacznie niższą – [...] zł za okres 26-28.02.2020 r. Kolegium uznało, że organy administracji publicznej nie są upoważnione do badania skuteczności czynności prawnych na gruncie prawa cywilnego, a zrzeczenie/porzucenie rzeczy następuje w wyniku aktu jednostronnego. W stosunku do zwierząt, zachodzą poważne wątpliwości co do stosowania analogii w zakresie badania oświadczenia woli Skarżącej. Uznano, że nastąpiło ono z dniem [...] lutego 2020 r., jak w jej piśmie, a więc koszty należało ustalić w perspektywie czasu dwóch dni tj. od dnia interwencji ([...] lutego 2020 r.) do dnia zrzeczenia się psów w drodze oświadczenia woli ([...] lutego 2020 r.).

Sąd w składzie orzekającym nie podziela tego stanowiska, jak i rozstrzygnięcia sprawy w tym zakresie. Dezaprobata decyzji SKO w P. we wskazanym zakresie nie może jednak skutkować uchyleniem jej, o czym poniżej.

Zgodnie z powołanym już art. 7 ust. 4 u.o.z. w przypadkach, o których mowa w art. 7 ust. 1 i 3, kosztami transportu, utrzymania i koniecznego leczenia zwierzęcia obciąża się jego dotychczasowego właściciela lub opiekuna. Sąd celowo podkreśla słowo "dotychczasowego". To właściciel lub opiekun, a więc osobą, która odpowiada za stan zwierząt jest zobligowana do ponoszenia kosztów transportu, leczenia i utrzymania (zob. wyrok WSA w Gdańsku z dnia 23 maja 2018 r., sygn. akt II SA/Gd 153/18, dostępny w CBOSA). Nie może to być żaden inny podmiot – nowy właściciel lub nowy opiekun.

Powyższe oznacza, że skutek prawnorzeczowy oświadczenia woli Skarżącej, w postaci zrzeczenia się psów na podstawie art. 180 ustawy z dnia [...] kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zmianami, zwanej dalej "k.c.") w związku z art. 1 ust. 2 u.o.z. nie ma żadnego znaczenia dla obowiązku ponoszenia kosztów, o których mowa w art. 7 ust. 4 u.o.z. Gdyby przyjąć rozumowanie SKO w P., doszłoby do niedopuszczalnego skutku, w którym każda osoba odpowiedzialna za stan zdrowia zwierząt uzasadniający ich odebranie mogłaby jeszcze w dniu podjęcia interwencji zrzec się zwierząt, a tym samym uwolnić od kosztów utrzymania, leczenia oraz transportu. Takie rozumowanie jest nie do zaakceptowania.

Obowiązek uiszczenia kosztów z art. 7 ust. 4 u.o.z. spełnia znamiona sankcji administracyjnej, której celem jest przywrócenie zaistniałego stanu rzeczy do stanu zgodnego z prawem. Skarżąca jest zobowiązana do poniesienia skutków swoich zaniedbań, które doprowadziły psy znajdujące się pod jej opieką do narażenia ich zdrowia lub życia, celem doprowadzenia tych zwierząt do pełni sił. To, że Skarżąca zrzekła się psów w trybie art. 180 k.c. nie może jej zwalniać z obowiązku uiszczenia wszystkich kosztów, ponieważ wolą ustawodawcy jest, aby to dotychczasowy właściciel lub opiekun poniósł konsekwencje swojego zachowania. Dopiero moment, w którym psy opuszczą miejsce swojej rekonwalescencji przerywa proces naliczania tych kosztów.

Powyższe prowadzi do jednoznacznego wniosku, że rozstrzygnięcie Kolegium w zakresie kosztów z art. 7 ust. 4 u.o.z. nie odpowiadało prawu. Jednakże, mając na względzie przywoływaną już na wstępie zasadę zakazu orzekania na niekorzyść strony skarżącej (zasada reformationis in peius – art. 134 § 2 p.p.s.a.).

Naruszenie zakazu reformationis in peius w postępowaniu sądowoadministracyjnym może wystąpić między innymi na skutek takiego sformułowania oceny prawnej, która w ponownym postępowaniu przez organem administracji zdeterminowałaby wydanie aktu pogarszającego sytuację materialnoprawną skarżącego w porównaniu z sytuacją, która wynika z zaskarżonego aktu lub czynności." (por. wyrok NSA z 10 lipca 2019 r., sygn. akt I OSK 4155/18, dostępny w CBOSA).

Stąd też Sąd nie mógł uchylić zaskarżonej decyzji w tym zakresie, gdyż ta okoliczność doprowadziłaby do "powrotu" skutku mniej korzystnego dla Skarżącej, orzeczonej w decyzji Wójta, gdzie była mowa o znacznie wyższej kwocie.

Okolicznością przełamującą zasadę z art. 134 § 2 p.p.s.a. jest wprawdzie wydanie decyzji w warunkach nieważności, jednakże na gruncie niniejszej sprawy brak jest podstaw dla stwierdzenia, że Kolegium wydało decyzję obarczoną kwalifikowaną wadą prawną skutkującą nieważnością.

Katalog przesłanek stwierdzenia nieważności został wyrażony w art. 156 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 735 ze zmianami, zwanej dalej "k.p.a."). Okoliczność w postaci błędnego zastosowania normy prawnej w toku postępowania administracyjnego nie stanowi przesłanki stwierdzenia nieważności. SKO w P. jak każdy organ administracji publicznej ma prawo do przedstawienia swojego poglądu. Błędna wykładnia przepisów nie wpisuje się w katalog z art. 156 § 1 k.p.a., a szczególnie w pkt 2 tego przepisu tj. wydanie decyzji bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa. O ile wydanie decyzji bez podstawy prawnej nie wymaga wyjaśnienia, o tyle rażące naruszenie prawa już tak. Rażącym naruszeniem prawa będzie takie działanie organu administracji publicznej, w którym organ ten wydaje swoją decyzję w oparciu o normę prawną, która ani podmiotowo, ani przedmiotowo nie wykazuje powiązania ze sprawą administracyjną tj. gdy organ stosuje normę prawną wywołującą całkowicie odmienny skutek, niż pożądany na gruncie sprawy zawisłej przed nim.

Zaskarżona decyzja Kolegium nie została wydana w warunkach nieważności, albowiem naruszenie prawa jakiego dopuścił się organ odwoławczy nie miało charakteru oczywistego i widocznego na pierwszy rzut oka, a jego stwierdzenie wymagało przeprowadzenia procesu wykładni językowej i celowościowej znajdujących w sprawie zastosowanie przepisów, co pozwalało na ustalenie, z zostały one błędnie zastosowane prze organ odwoławczy.

Podsumowując tą cześć rozważań podkreślić należy, iż uchylenie decyzji Kolegium w omawianym zakresie doprowadziłoby do konieczności poniesienia przez Skarżącą bardziej dolegliwych skutków, stąd nie można było jej uchylić, pomimo błędnego zastosowania przepisów prawa materialnego z uwagi na powołany już art. 134 § 2 p.p.s.a.

Mając powyższe na uwadze, Sąd doszedł do przekonania o niezasadności zarzutów sformułowanych w skardze i nieskuteczności samej skargi, mimo stwierdzonej z urzędu wadliwości prawnej decyzji SKO w P. w zakresie ustalenia i zobowiązania Skarżącej do uiszczenia kosztów, o których mowa w art. 7 ust. 4 u.o.z.

W związku z tym Sąd, na podstawie art. 151 p.p.s.a. oddalił skargę, o czym orzeczono w sentencji wyroku.



Powered by SoftProdukt