drukuj    zapisz    Powrót do listy

6118 Egzekucja świadczeń pieniężnych, Egzekucyjne postępowanie, Minister Finansów, Oddalono skargę kasacyjną, II FSK 1660/08 - Wyrok NSA z 2009-11-03, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II FSK 1660/08 - Wyrok NSA

Data orzeczenia
2009-11-03 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2008-09-19
Sąd
Naczelny Sąd Administracyjny
Sędziowie
Antoni Hanusz
Arkadiusz Cudak
Krystyna Nowak /przewodniczący sprawozdawca/
Symbol z opisem
6118 Egzekucja świadczeń pieniężnych
Hasła tematyczne
Egzekucyjne postępowanie
Sygn. powiązane
III SA/Wa 85/08 - Wyrok WSA w Warszawie z 2008-03-14
Skarżony organ
Minister Finansów
Treść wyniku
Oddalono skargę kasacyjną
Powołane przepisy
Dz.U. 2000 nr 98 poz 1071 art. 7, art. 8, art. 80, art. 107 par. 3, art. 155
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r.- Kodeks postępowania administracyjnego - tekst jednolity
Dz.U. 2002 nr 153 poz 1270 art. 141 par. 4, art. 174
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Krystyna Nowak (sprawozdawca), Sędziowie: NSA Antoni Hanusz, NSA del. Arkadiusz Cudak, Protokolant Justyna Nawrocka, po rozpoznaniu w dniu 3 listopada 2009 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej I. B. i J. B. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 14 marca 2008 r. sygn. akt III SA/Wa 85/08 w sprawie ze skargi I. B. i J. B. na postanowienie Ministra Finansów z dnia 26 października 2007 r. nr [...] w przedmiocie oddalenia skargi na czynności egzekucyjne 1) oddala skargę kasacyjną, 2) zasądza od I. B. i J. B. na rzecz Ministra Finansów kwotę 120 (sto dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wyrokiem z 14 marca 2008 r. sygn. akt III SA/Wa 85/08 wydanym na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę I. B. i J. B. na postanowienie Ministra Finansów z 26 października 2007 r. Nr [...] w przedmiocie oddalenia skargi na czynności egzekucyjne.

Z uzasadnienia wyroku wynikało, że Naczelnik Urzędu Skarbowego w W., działając na podstawie tytułu wykonawczego nr [...] z 11 marca 2005 r. obejmującego zaległość w podatku dochodowym od osób fizycznych za 1999 r., prowadził wobec I. B. i J. B. postępowanie egzekucyjne.

Zawiadomieniem z 17 października 2006 r., nr [...], odnoszącym się m.in. do wskazanego wyżej tytułu dokonał zajęcia prawa majątkowego stanowiącego wierzytelność pieniężną zobowiązanych z tytułu zwrotu kosztów egzekucyjnych wraz z odsetkami u dłużnika wierzytelności, którym był Naczelnik Urzędu Skarbowego w W.

Pismem z 4 listopada 2006 r. zobowiązani złożyli skargę na tę czynność egzekucyjną. Wskazali, że "nie podpisywali" tytułu wykonawczego [...] z 11 marca 2005 r.

Postanowieniem z 26 lutego 2007 r., nr [...] Dyrektor Izby Skarbowej w G. oddalił skargę jako nieuzasadnioną.

Powołując się na art. 54 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954 ze zm.), wyjaśnił, że skarga w rozumieniu tego przepisu jest środkiem zaskarżenia czynności wykonawczych i w ramach tego środka zaskarżenia można wnosić wyłącznie zarzuty formalnoprawne, odnoszące się do prawidłowości postępowania organu egzekucyjnego, bądź egzekutora, przez pryzmat przepisów regulujących sposób i formę dokonywania czynności egzekucyjnych. W ocenie Dyrektora Izby Skarbowej w sprawie zajęcia nie doszło do naruszenia przepisów prawa. Organ egzekucyjny zastosował jeden ze środków egzekucyjnych, wskazanych w ustawie (art. 1a pkt 12a u.p.e.a. – egzekucja z innych wierzytelności pieniężnych). W ramach zastosowanego środka egzekucyjnego zostały wykonane wszystkie czynności wymienione w art. 89 u.p.e.a., tzn. przesłano do dłużnika-zobowiązanego zawiadomienie z 17 października 2006 r. o zajęciu wierzytelności pieniężnej zobowiązanych i jednocześnie wezwano dłużnika zajętej wierzytelności, aby należnej od niego kwoty do wysokości egzekwowanej należności wraz z odsetkami z tytułu niezapłacenia należności w terminie i kosztami egzekucyjnymi bez zgody organu egzekucyjnego nie uiszczał zobowiązanym, lecz przekazał ją organowi egzekucyjnemu na pokrycie należności. Odpis zawiadomienia doręczono zobowiązanym 23 października 2006 r. informując, iż nie wolno im zajętej kwoty odebrać ani też rozporządzać nią lub ustanowionym dla niej zabezpieczeniem.

W odniesieniu do zarzutów podniesionych w skardze, a nie dotyczących bezpośrednio formalnoprawnej prawidłowości dokonanej czynności egzekucyjnej organ nadzoru wyjaśnił, iż odpis tytułu wykonawczego nr [...] z 11 marca 2005 r. został skutecznie doręczony zobowiązanym 31 marca 2005 r.

W zażaleniu na opisane postanowienie zobowiązani wnieśli o jego uchylenie, a także uchylenie zawiadomienia z 17 października 2006 r. o zajęciu prawa majątkowego oraz zawieszenie postępowania egzekucyjnego. Zarzucili organowi egzekucyjnemu rażące naruszenie prawa z uwagi na brak skutecznego doręczenia przesyłek poleconych. Wywodzili, iż jednym listem zostały przesłane dwa pisma: zawiadomienie o zajęciu wierzytelności pieniężnej oraz wezwanie dłużnika zajętej wierzytelności, aby zajętą i należną kwotę przekazał organowi egzekucyjnemu. Ponadto, zakwestionowali treść zaskarżonego postanowienia w części dotyczącej podpisania zawiadomienia o zajęciu przez upoważnioną osobę. W tym zakresie stwierdzili, iż nie prowadzą żadnej działalności gospodarczej w miejscu zamieszkania, w związku z czym nie mogli upoważniać żadnej osoby trzeciej, w tym pracownika do odbioru kierowanej do nich korespondencji. Wskazali także, że tytuł wykonawczy jest niezgodny z decyzją administracyjną w przedmiocie kwoty należności głównej.

Postanowieniem z 26 października 2007 r. Minister Finansów utrzymał w mocy postanowienie organu pierwszej instancji.

Podobnie jak ten organ powołał się na art. 54 u.p.e.a. oraz wskazał, że zgodnie z postanowieniami zawartym w art. 7 § 1 u.p.e.a., organ egzekucyjny stosuje środki egzekucyjne przewidziane w ustawie. W analizowanej sprawie organ egzekucyjny zastosował jeden ze środków określonych w art. 1a pkt 12 u.p.e.a., tj. egzekucję z innych wierzytelności pieniężnych. Minister Finansów nie stwierdził uchybień formalnoprawnych w dokonanej czynności. W jego ocenie z akt sprawy wynikało, że druk zajęcia prawa majątkowego stanowiącego wierzytelność pieniężną odpowiada wzorowi określonemu w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 22 listopada 2001 r. w sprawie wykonywania niektórych przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. Nr 137, poz. 1541 ze zm.). Zawiadomienie z 17 października 2006 r. zostało podpisane przez upoważnionego pracownika organu egzekucyjnego zgodnie z wymogami wyżej powołanego rozporządzenia. Nie było to, jak sugerują zobowiązani w zażaleniu – potwierdzenie w ich imieniu odbioru korespondencji nadesłanej przez organ egzekucyjny. Wskazał również, że wbrew twierdzeniom zobowiązanych zawiadomienie o zajęciu zostało im skutecznie doręczone 23 października 2007 r.

Odnosząc się do zarzutu dotyczącego przesłania dwóch pism jednym listem poleconym, Minister Finansów wyjaśnił, że kwestionowana korespondencja zawierała wyłącznie jeden druk zawiadomienia o zajęciu. W treści tego pisma zawarta jest informacja o dokonanym zajęciu określonej wierzytelności pieniężnej, a także wezwanie dłużnika zajętej wierzytelności do przekazania organowi egzekucyjnemu należnej kwoty.

W skardze z 5 grudnia 2007 r. wniesionej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skarżący, reprezentowani przez profesjonalnego pełnomocnika, wnieśli o uchylenie postanowienia Ministra Finansów i zasądzenie zwrotu kosztów postępowania.

Postanowieniu zarzucili naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy poprzez niewyjaśnienie w sposób wyczerpujący wszystkich istotnych okoliczności sprawy, mogących mieć wpływ na treść jej rozstrzygnięcia, co stanowiło naruszenie art. 7 i art. 77 § 1, art. 80 oraz art. 107 § 3 Kodeksu postępowania administracyjnego (dalej w skrócie k.p.a.) w szczególności wobec uznania, iż zawiadomienie z 17 października 2006 r. o zajęciu prawa majątkowego stanowiącego wierzytelność pieniężną zostało skutecznie doręczone oraz całkowicie dowolną i niczym nieuzasadnioną odmowę zawieszenia postępowania egzekucyjnego. Zarzuty motywowano istnieniem – zdaniem pełnomocnika skarżących – szeregu uchybień w zakresie doręczenia ww. zawiadomienia.

W odpowiedzi na skargę Minister Finansów wniósł o jej oddalenie, podtrzymując argumentację podniesioną w postanowieniu.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie stwierdził, że skarga nie zasługiwała na uwzględnienie, a zarzuty w niej zawarte okazały się chybione.

Sąd podkreślił, że rozstrzygnięcia poddane jego kontroli zapadały w trybie skargi na czynności egzekucyjne, a mianowicie skargi na czynność zajęcia prawa majątkowego. W tym zakresie znajdował zastosowanie art. 54 § 1 u.p.e.a. Zgodnie z nim zobowiązanemu przysługuje skarga na czynności egzekucyjne organu egzekucyjnego lub egzekutora. Skarga na czynność egzekucyjną jest instytucją postępowania egzekucyjnego, celem którego jest przymusowe ściągnięcie wymagalnej należności obciążającej zobowiązanego. Służy ona kontroli prawidłowości stosowania w tym postępowaniu środków egzekucyjnych, które zmierzają do bezpośredniego wyegzekwowania należności. Ocenie w ramach skargi na czynność egzekucyjną podlegają więc działania organu egzekucyjnego, który na zlecenie wierzyciela ma obowiązek egzekwować należność wskazaną przez niego w tytule wykonawczym.

W ramach skargi na czynności egzekucyjne można podnosić kwestie formalnoprawne, które odnoszą się do prawidłowego przebiegu postępowania organu egzekucyjnego lub egzekutora w oparciu o przepisy regulujące sposób i formę dokonania tych czynności. Nie jest zatem możliwe podnoszenie zarzutów, które są podstawą do wniesienia innego środka zaskarżenia służącego ochronie praw zobowiązanego. Skarga na czynność egzekucyjną nie może więc dotyczyć przypadków, które mogą być przedmiotem zgłoszenia zarzutów na podstawie art. 33 u.p.e.a. W postępowaniu wszczętym skargą na czynności egzekucyjne ocenie podlegają tylko zastrzeżenia odnoszące się do czynności egzekucyjnych dokonanych przez organ egzekucyjny.

Słusznie zatem organy orzekające poddały wniesioną skargę ocenie w ramach zachowania warunków z art. 89 u.p.e.a. Zgodnie z tym przepisem organ egzekucyjny dokonuje zajęcia wierzytelności pieniężnej innej, niż określona w art. 72-85 u.p.e.a. przez przesłanie do dłużnika zobowiązanego zawiadomienia o zajęciu wierzytelności pieniężnej zobowiązanego i jednocześnie wzywa dłużnika zajętej wierzytelności, aby należnej od niego kwoty do wysokości egzekwowanej należności wraz z odsetkami z tytułu niezapłacenia należności w terminie i kosztami egzekucyjnymi bez zgody organu egzekucyjnego nie uiszczał zobowiązanemu, lecz należna kwotę przekazał organowi egzekucyjnemu na pokrycie należności. Przesyłając zawiadomienia organ egzekucyjny zawiadamia zobowiązanego o zajęciu przysługujących mu świadczeń, doręcza mu odpis tytułu wykonawczego, o ile nie został wcześniej doręczony, poucza ponadto zobowiązanego, że nie może odbierać zajętej kwoty ani rozporządzać nią lub ustanowionym dla niej zabezpieczeniem.

Akta sprawy potwierdzają prawidłowość ustaleń, które poczynione zostały przez organy. Zawiadomienie o zajęciu 17 października 2006 r. zostało prawidłowo doręczone skarżącym (potwierdzenie odbioru, karta nr 132 akt administracyjnych) i Naczelnikowi Urzędu Skarbowego w W.

Pełnomocnik skarżących zarzucił, że organy naruszyły przepisy art. 7 i art. 77 § 1, art. 80 oraz art. 107 § 3 k.p.a. poprzez uznanie, iż zawiadomienie z 17 października 2006 r. o zajęciu prawa majątkowego stanowiącego wierzytelność pieniężną zostało skutecznie doręczone. Pełnomocnik nie wyjaśnił na czym polegał błąd postępowania prowadzonego przez organy i dlaczego kwestionuje skuteczność doręczenia zawiadomienia skarżącym. Samo powołanie się pełnomocnika na ogólną zasadę postępowania administracyjnego, bez wskazania, na czym polegało konkretne naruszenie tego przepisu było niewystarczające dla uznania słuszności stanowiska pełnomocnika. Powołanie się na art. 77 § 1 k.p.a. bez wskazania braków postępowania dowodowego, uniemożliwiało Sądowi konfrontację argumentów pełnomocnika i organów. Zwłaszcza w świetle tego, że w aktach administracyjnych znajduje się zwrotne potwierdzenie odbioru rzeczonego zawiadomienia. Na zwrotnym potwierdzeniu odbioru widnieje podpis I. B. oraz data odbioru przesyłki wpisana przez nią – 23 października 2006 r. (k. 132 akt administracyjnych). Zwrotne potwierdzenie odbioru jest dokumentem urzędowym. Zostało wypełnione w sposób prawidłowy, jest dowodem obiektywnym i bez przedstawienia dowodu przeciwnego organy nie miały podstaw do kwestionowania tego dowodu. W tej sytuacji Sąd nie ma też podstaw do uznania, że organy naruszyły w tym zakresie jakiekolwiek przepisy. Powołanie się przez pełnomocnika na wyrwane z kontekstu uzasadnienia zdanie, z którego w jego ocenie wynika, że organ wyraża sprzeczne informacje w zakresie tego, komu doręczono zawiadomienie z 17 października 2006 r. o zajęciu prawa majątkowego, stwarza wrażenie, iż pełnomocnik podejmuje próbę przekonania organu odwoławczego, a także Sądu, że uzasadnienie w tej części traktuje o czymś innym niż wynika to z jego brzmienia. Organ pierwszej instancji jednoznacznie wskazał, że zawiadomienie o zajęciu prawa podpisane zostało przez upoważnionego pracownika organu. Z tego zdania pełnomocnik skarżących usiłuje wysnuć argument i buduje całe uzasadnienie skargi, na tym, iż organ myli podmiot, któremu doręczono to zawiadomienie.

Nie można było również uznać za słuszny zarzutu skargi, że organy naruszyły zasadę swobodnej oceny dowodów. Sąd uwzględniając materiał zebrany w aktach administracyjnych, który dokumentuje postępowanie organów, nie miał podstaw do uznania, że miało miejsce naruszenie art. 80 k.p.a.

Również zarzut naruszenia art. 107 k.p.a. był chybiony. Organy w uzasadnieniach swoich postanowień zawarły wszystkie elementy wymagane przez ten przepis. W sposób wyczerpujący wskazały fakty, które uznały za udowodnione i na których się oparły. Podały prawidłową podstawę prawną rozstrzygnięcia poprzez przytoczenie przepisów prawa oraz ich wyjaśnienie.

Nieporozumieniem w ocenie Sądu był zarzut pełnomocnika odnoszący się do odmowy zawieszenia postępowania przez organy. W zaskarżonym postanowieniu z 26 października 2007 r. Minister Finansów w ostatnim akapicie, wprost wskazał, że wniosek o zawieszenie postępowania egzekucyjnego został rozpatrzony odrębnym postanowieniem Naczelnika Urzędu Skarbowego w W. z 28 marca 2007 r.

W skardze kasacyjnej od opisanego wyroku I. i J. małżonkowie B. wnieśli o jego uchylenie w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie – stosownie do art. 185 § 1 Prawa o postępowaniu... oraz o zasądzenie na rzecz skarżących zwrotu kosztów postępowania sądowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego i opłaty skarbowej do pełnomocnictwa według norm przepisanych.

Wyrokowi zarzucili naruszenie przepisów postępowania, które to uchybienia mogły mieć istotny wpływ na wynik sprawy, a mianowicie

– art. 145 § 1 pkt. 1 lit. c/ ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sadami administracyjnymi (Dz. U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1270 ze zm., dalej jako p.p.s.a.) poprzez nieuwzględnienie skargi mimo naruszenia w toku postępowania administracyjnego art. 7, 8, art. 77 § 1, art. 80 oraz art. 107 § 3 k.p.a. w związku z art. 155 k.p.a. iw związku z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej

i będące konsekwencją powyższego:

– naruszenie art. 141 § 4 Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi poprzez lakoniczne i ogólnikowe uzasadnienie wyroku oddalającego skargę pozbawiając stronę skarżącą informacji o przesłankach rozstrzygnięcia,

a ponadto:

– naruszenie art. 122 Ordynacji podatkowej.

W uzasadnieniu zarzutów autor skargi wskazał, co następuje:

Obowiązkiem organu administracji, wynikającym z zawartej w art. 7 k.p.a. zasady prawdy obiektywnej jest dokładne wyjaśnienie stanu faktycznego. To organ administracyjny jest zobowiązany do podejmowania wszelkich kroków i starań zmierzających do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego (wyrok NSA OZ w Lublinie z 7 października 1983 r., SA/Lu 240/83), tym bardziej że dotychczasowe ustalenia były i są kwestionowane przez skarżących, a stanowisko przedstawiane przez organy biorące udział w postępowaniu wzajemnie się wykluczają.

W odpowiedzi na skargę wniesioną przez skarżących, Minister Finansów podniósł, że doręczenie było skuteczne gdyż zawiadomienie odebrała B. K. ciotka zobowiązanej. W uzasadnieniu do postanowienia z 26 października 2007 r. Minister Finansów podnosi, że na zwrotnym potwierdzeniu odbioru widnieje podpis I. B., mimo że skarżąca zaprzecza jakoby kiedykolwiek składała swój podpis na ww. dokumencie. Natomiast w uzasadnieniu do postanowienia Dyrektora Izby Skarbowej z 29 lutego 2007 r. stwierdzono, że zawiadomienie zostało odebrane przez upoważnionego pracownika. Z uwagi na powyższe twierdzenie warto podnieść, iż skarżący nigdy nie prowadzili działalności gospodarczej pod adresem zamieszkania i zameldowania, tj. w R. przy ul. K. [...], zatem nie mogli i de facto nie upoważnili osoby trzeciej w tym rzekomego pracownika, którego nie zatrudniali do odbioru jakiejkolwiek korespondencji skierowanej do nich imiennie. W przeciwnym wypadku w aktach sprawy na pewno znalazłoby się stosowne upoważnienie skarżących, tj. pełnomocnictwo pocztowe na formularzu ppup PP nr 88 na rzecz osoby trzeciej, upoważniające taką osobę do odbioru przesyłek pocztowych.

W obliczu przedstawionych faktów poważne wątpliwości budzi więc teza o skutecznym doręczeniu zawiadomienia, jeśli organy uczestniczące w postępowaniu nie są w stanie wskazać podmiotu, któremu zostało ono doręczone.

Wojewódzki Sąd Administracyjny nie dokonał więc wbrew art. 7 k.p.a. dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego skoro z jego ustaleń nie wynika podstawowa sprawa, tj. komu doręczono zawiadomienie.

Skoro na podstawie zawiadomienia o doręczeniu (zwrotki) nie można ustalić kto je odebrał, można przypuszczać, że organ administracyjny dopuścił się naruszenia zasady oficjalności orzeczeń. W świetle orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego z 11 października 2007 r. nawet postępowanie wyjaśniające przeprowadzone przez organ nie może konwalidować poważnych braków zawiadomienia (sygn. akt I FSK 1371-1375/06, sygn. akt I FSK 45-49/07). Takim brakiem jest m.in. okoliczność, iż ze zwrotki nie wynika kto i kiedy odebrał przesyłkę, a jak podkreślił Sąd ma to bardzo istotne znaczenie decyduje bowiem o późniejszych uprawnieniach podatnika. Z uwagi na powyższe można podnosić naruszenie przez Sąd zasady swobodnej oceny dowodów.

Tym samym poważne wątpliwości budzi realizacja przez organy postępowania zasady pogłębiania zaufania obywateli z art. 8 k.p.a., skoro nie mają oni żadnej gwarancji, że ich sprawa zostanie dokładnie wyjaśniona i rzetelnie załatwiona.

Nie można doprowadzić do sytuacji, w której ujemne konsekwencje błędów popełnionych przez organy w toku prowadzonego postępowania, będzie ponosił obywatel. To na organie podatkowym w myśl art. 122 O.p. spoczywa dokładne wyjaśnienie stanu faktycznego i obowiązek zebrania dowodów na poparcie podnoszonych tez. Zdaniem skarżących organ nie wskazał dowodów, które uzasadniałyby twierdzenie o skuteczności doręczenia. Tym samym Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznając stanowisko uczestnika postępowania w tym przedmiocie dopuścił się naruszenia art. 141 § 4 p.p.s.a. gdyż w świetle zgromadzonego materiału dowodowego, a właściwie w jego braku nie był w stanie przedstawić racjonalnego i rzeczowego uzasadnienia przyjmowanego stanowiska.

Należy podnieść także, iż skuteczność doręczenia ma istotne znaczenie z punktu widzenia momentu zajęcia wierzytelności, a tym samym jest niezwykle istotne dla zobowiązanego.

Zdaniem skarżących orzecznictwo Izb Skarbowych w Polsce, jak i Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie stoi na stanowisku, że w sytuacji dotyczącej doręczenia korespondencji urzędowej, gdy w jednej kopercie są dostarczane dwie decyzje/orzeczenia, istotne jest aby na pokwitowaniu adresat potwierdził odbiór dwóch dokumentów, a nie jednej przesyłki. Uniemożliwiło to skarżącym jako stronie postępowania wypowiedzenie się co do trybu i sposobu prowadzenia postępowania przez organ egzekucyjny w niniejszej sprawie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w konsekwencji nie dokonał prawidłowej i rzetelnej kontroli działalności organów administracji publicznej, tj. czy stan faktyczny i prawny przedmiotowej sprawy został przez te organy ustalony z zachowaniem przewidzianych w k.p.a. reguł, w tym podniesionych w skardze zarzutów: ar. 7, 8, art. 77 § 1, art. 80 oraz art. 107 § 3 k.p.a. z uwzględnieniem metanormy wynikającej z art. 2 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej, co było tegoż organu obowiązkiem wynikającym z art. 1 § 1 i 2 p.u.s.a.

Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że skarga kasacyjna I. B. i J. B. nie miała uzasadnionych podstaw.

Skarga tego rodzaju była (i jest) środkiem prawnym dalece sformalizowanym.

Zgodnie z art. 173 § 1 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi jej przedmiotem mógł być wyłącznie wyrok lub kończące postępowanie w sprawie postanowienie wojewódzkiego sądu administracyjnego. Wyłącznie przeciwko takiemu orzeczeniu należało kierować zarzuty skargi. Mogły one być oparte jedynie na dwu podstawach wymienionych w art. 174 Prawa o postępowaniu...:

– naruszeniu (przez w.s.a.) prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie (pkt 1),

– naruszeniu (przez w.s.a.) przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy (pkt 2).

Artykuł 176 ustawy wymagał aby skarga kasacyjna zawierała, m.in., "przytoczenie podstaw kasacyjnych i ich uzasadnienie".

Wybierając podstawę kasacyjną z art. 174 pkt 2 Prawa o postępowaniu... autor skargi, odnosząc się do argumentów zawartych w kwestionowanym orzeczeniu sądu administracyjnego I instancji, miał obowiązek wskazać naruszone przez ten sąd przepisy prawa procesowego, wyjaśnić na czym naruszenie polegało i jaki był jego możliwy, istotny wpływ na wynik sprawy – treść wyroku; wywieść, że gdyby naruszeń nie było wyrok – co do istoty – byłby odmienny od skarżonego.

W rozpoznawanej sprawie zarówno sformułowanie zarzutów, jak i ich uzasadnienie dalece tym wymaganiom nie odpowiadały; były oderwane od treści uzasadnienia skarżonego wyroku i kwestionowanego wcześniej postanowienia Ministra Finansów z 26 października 2007 r. Świadczyły również o tym, że autor skargi nie zapoznał się z aktami administracyjnymi i sądowymi sprawy, której skarga dotyczyła.

Powołane w skardze kasacyjnej art. 7, 8, art. 77 § 1, art. 80 oraz art. 107 § 3 k.p.a. w związku z art. 155 k.p.a., mogące mieć odpowiednie zastosowanie w postępowaniu egzekucyjnym na podstawie art. 18 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2002 r. Nr 110, poz. 968 ze zm.) – czego autor skargi nie wskazał, stanowiły:

"Art. 7. W toku postępowania organy administracji publicznej stoją na straży praworządności i podejmują wszelkie kroki niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli.

Art. 8. Organy administracji publicznej obowiązane są prowadzić postępowanie w taki sposób, aby pogłębiać zaufanie obywateli do organów Państwa oraz świadomość i kulturę prawną obywateli.

Art. 77. § 1. Organ administracji publicznej jest obowiązany w sposób wyczerpujący zebrać i rozpatrzyć cały materiał dowodowy.

Art. 80. Organ administracji publicznej ocenia na podstawie całokształtu materiału dowodowego, czy dana okoliczność została udowodniona.

Art. 107. § 3. Uzasadnienie faktyczne decyzji powinno w szczególności zawierać wskazanie faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, oraz przyczyn, z powodu których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, zaś uzasadnienie prawne – wyjaśnienie podstawy prawnej decyzji, z przytoczeniem przepisów prawa.

Art. 155. Decyzja ostateczna, na mocy której strona nabyła prawo, może być w każdym czasie za zgodą strony uchylona lub zmieniona przez organ administracji publicznej, który ją wydał, lub przez organ wyższego stopnia, jeżeli przepisy szczególne nie sprzeciwiają się uchyleniu lub zmianie takiej decyzji i przemawia za tym interes społeczny lub słuszny interes strony; przepis art. 154 § 2 stosuje się odpowiednio".

Autor skargi nie wskazał na konkretne naruszenia tych przepisów przez organy egzekucyjne obu instancji mogące wyczerpać przesłankę z art. 145 § 1 pkt 1 lit. c/ Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi co obligowałoby Wojewódzki Sąd Administracyjny do uchylenia skarżonego postanowienia Ministra Finansów z 26 października 2007 r.

Artykuły 7 i 8 Kodeksu postępowania administracyjnego wyrażały dwie spośród zasad ogólnych tego postępowania. Artykuł 77 § 1, 80 i art. 107 § 3 zawierały konkretyzację realizacji tych zasad w toku postępowania. Nie było jasne jakich nieprawidłowości w ustalaniu stanu faktycznego sprawy – dotyczącej dokonania konkretnej czynności egzekucyjnej – dopuściły się, zdaniem skarżących, organy. Nie uzasadniało zarzutów powtarzanie przez skarżących przekonania, że skierowaną do nich korespondencję odebrał nieokreślony bliżej "rzekomy" ich pracownik, natomiast bliżej nieokreślone (w skardze kasacyjnej) zawiadomienie nie zostało doręczone I. B.

Z przedstawionych Sądowi akt administracyjnych sprawy, a ściśle rzecz biorąc ze znajdujących się w tych aktach pocztowych dowodów doręczeń korespondencji wynikało, że:

– odbiór tytułu wykonawczego Nr [...] pokwitowała w dniu 31 marca 2005 r. B. K. – dorosły domownik adresatki (art. 45 k.p.a. w związku z art. 18 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym...) (k-20 akt),

– odbioru wezwania do zapłaty kwoty wynikającej z tytułu Nr [...] z 24 czerwca 2006 r. pokwitowała adresatka – I. B. (k-108),

– odbiór zawiadomienia o dokonaniu czynności egzekucyjnej (zajęcia) z 17 października 2006 r. pokwitowała I. B. 23 października tego roku (k-131),

– zawiadomienie o zajęciu prawa majątkowego z 26 stycznia 2007 r. Nr [...] odnoszące się do tytułu wykonawczego [...] odebrała 1 lutego 2007 r. I. B. (k-46),

kolejne zawiadomienia o dokonaniu czynności egzekucyjnych również kwitowała I. B.

Sprawa podpisu "rzekomego" pracownika i doręczenia dwu pism w jednej przesyłce została dostatecznie wyjaśniona już przez Ministra Finansów w postanowieniu będącym przedmiotem skargi do WSA. Autor skargi kasacyjnej nie odniósł się ani do faktów: zawiadomienie z 17 października 2006 r. (o zajęciu) zostało podpisane w stosownym miejscu przez pracownika organu egzekucyjnego a nie przez pracownika dłużniczki, ani do treści wskazanych tam przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z 22 listopada 2001 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Jakie "drugie" pismo obok "zawiadomienia o zajęciu" zawierającego wezwanie dłużniczki zajętej wierzytelności do zapłacenia należnej kwoty zawierała przesyła doręczona I. B. 23 października 2007 r. autor skargi kasacyjnej nie wyjaśnił.

Sprawa ta została jednoznacznie wyjaśniona przez WSA skarżonym wyrokiem, podobnie jak ocena skażonego postanowienia w świetle przesłanek z art. 107 § 3 k.p.a. Skarżący do tych wyjaśnień – stanowiska WSA – nie odnieśli się w ogóle.

Absolutnie niezrozumiały był wobec braku jakiegokolwiek uzasadnienia zarzut odnoszący się do możliwego naruszenia skarżonym wyrokiem cytowanego wyżej art. 155 k.p.a. w związku z art. 145 § 1 pkt 1 lit. c/ Prawa o postępowaniu... i związku tego przepisu z postępowaniem egzekucyjnym w administracji.

W postępowaniu egzekucyjnym prowadzonym w stosunku do I. B. nie miały zastosowania przepisy Ordynacji podatkowej. Nie miały one również zastosowania w postępowaniu sądowoadministracyjnym. Zatem art. 122 tej ustawy nie mógł zostać, skarżonym wyrokiem, w jakimkolwiek stopniu naruszony.

Artykuł 141 § 4 Prawa o postępowaniu... stanowił, że "Uzasadnienie wyroku powinno zawierać zwięzłe przedstawienie stanu sprawy, zarzutów podniesionych w skardze, stanowisk pozostałych stron, podstawę prawną rozstrzygnięcia oraz jej wyjaśnienie..." Wszystkie te elementy skarżony wyrok zawierał. Podstawa prawna rozstrzygnięcia oraz jej wyjaśnienie przedstawione zostały w sposób klarowny niemogący budzić wątpliwości co do ich treści.

Ze wskazanych powodów Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 184 i art. 204 pkt 1 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzekł jak w wyroku.



Powered by SoftProdukt