Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

II OZ 367/11 POSTANOWIENIE Dnia 10 maja 2011 r. Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący sędzia NSA Maria Czapska - Górnikiewicz po rozpoznaniu w dniu 10 maja 2011 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenie H. U. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 12 czerwca 2008 r. sygn. akt II SA/Gd 606/06 w zakresie oddalenia wniosku D. i H. U. o wyłączenie sędziów w sprawie ze skargi H. H., S. W. i S. B. na uchwałę Rady Miasta Bytów z dnia [...] czerwca 2002 r. Nr [...] w przedmiocie uchwalenia studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Bytów postanawia oddalić zażalenie.

II OZ 367 / 11

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 12 czerwca 2008 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku oddalił wniosek uczestników postępowania D. U. i J. U. o wyłączenie asesora WSA K. K., sędziego WSA J. P. i sędziego NSA B. S.- P.

W uzasadnieniu Sąd pierwszej instancji wskazał, iż D. U. i J. U. w ww. wniosku podnieśli zarzuty wskazujące na brak ustawowej gwarancji bezstronności sądu, a także zarzucili im, że w związku z wydanym wyrokiem naruszenie przepisów art. 54, art. 133 i art. 134 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.- zwanej dalej p.p.s.a.). Nadto zakwestionowano ustalony w uzasadnieniu wyroku stan faktyczny, podniesiono nie odniesienie się w uzasadnieniu do podejmowanych orzeczeń oraz wskazano na brak szczegółowej analizy wskazywanych przez stronę dokumentów.

Wojewódzki Sąd Administracyjny, oddalając wniosek, wskazał, że uczestnicy, składając wniosek o wyłączenie sędziów orzekających w niniejszej sprawie powołali się na art. 20 p.p.s.a., który reguluje warunki formalne przedmiotowego wniosku. Natomiast z treści art. 19 p.p.s.a. wynika, że jedyną przesłanką wyłączenia sędziego na wniosek strony jest ewentualny brak bezstronności wynikający z istnienia stosunku osobistego, o którym stanowi ten przepis.

Sędziowie, których dotyczył wniosek uczestników wyjaśnili poprzez złożenie pisemnych oświadczeń, że nie występują żadne okoliczności, mogące budzić wątpliwości, co do ich bezstronności. Tym samym, w ocenie Sądu, brak jest przesłanki wyłączenia wymienionych sędziów stosownie do treści art. 19 p.p.s.a., bowiem z przytoczonych wyjaśnień wynika, iż nie występuje między nimi, a stronami lub ich przedstawicielami stosunek osobisty, jak również nie zachodzą przyczyny wyłączenia z mocy prawa, określone w art. 18 p.p.s.a. Odwołując się do poglądu Sądu Najwyższego wyrażonego w postanowieniu z dnia 25 sierpnia 1971 r. w sprawie I CZ 121/71 (OSNCP z 1972r., nr 3, poz. 75), Sąd podkreślił, że autorytet moralny sędziego przemawia za wiarygodnością złożonego wyjaśnienia i jeżeli strona, która żąda wyłączenia zaprzecza jego prawdziwości, obowiązana jest wskazać i udowodnić okoliczności, które by podważały wiarygodność oświadczenia sędziego". W ocenie Sądu wniosek strony nie został należycie uzasadniony w świetle art. 19 p.p.s.a., a podniesione w nim zarzuty nie wywołują wątpliwości co do bezstronności wymienionych wyżej sędziów. Udział bowiem sędziów w składzie orzekającym w sprawie, w której zapadł dla strony niekorzystny wyrok, oceniony przez stronę jako błędny, nie jest przesłanką wyłączenia sędziego, o której mówi art. 19 p.p.s.a. Kwestionowanie orzeczeń, jak również ocena pracy sędziego pod kątem ewentualnych popełnionych przez niego uchybień przepisom prawa formalnego albo błędów w stosowaniu prawa materialnego, należy do sądu wyższej instancji w ramach kontroli instancyjnej. Sąd rozpoznający wniosek o wyłączenie sędziego nie bada zasadności i prawidłowości czynności podjętych w sprawie przez sąd orzekający. Jak wynika z okoliczności niniejszej sprawy, zapadły wyrok z dnia 24 maja 2007 r. doręczony wraz z uzasadnieniem małżonkom U. w dniu 27 lipca 2007 r., zaskarżony został w dniu 27 sierpnia 2008 r. skargą kasacyjna sporządzoną przez ustanowionego w sprawie w ramach przyznanego prawa pomocy profesjonalnego pełnomocnika. Inne natomiast wydane w sprawie, po wyroku, przez asesora, którego dotyczy wniosek o wyłączenie, orzeczenia (postanowienia) podlegają odrębnemu zaskarżeniu.

W związku z powyższym, wobec braku uzasadnionych przesłanek do wyłączenia sędziów wymienionych we wniosku, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku na podstawie art. 22 w związku z art. 19 p.p.s.a. orzekł jak na wstępie.

Zażalenie na powyższe postanowienie wniósł H. U., wskazując, że nie zgadza się on ze stanowiskiem Sądu pierwszej instancji, bowiem "zgodnie z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego gwarancje bezstronności sędziowskiej nie mogą być ograniczone jedynie do stworzenia możliwości wyłączenia sędziego ze względu na istnienie bezpośredniej relacji osobistej". Nadto strona wskazała, że "zatajono fakt nie wykonania prawomocnego zarządzenia Sądu", "oddalono (...) wnioski dowodowe praktycznie w całości", bezpodstawnie żądano odpisów przewlekając postępowanie oraz, że była zmuszana do prostowania treści protokołu. Nadto wnoszący zażalenie zakwestionował wysokość wpisów, do których był wzywany i stwierdził, iż uniemożliwiono mu wykazanie naruszeń przepisów. Przedstawione wyżej okoliczności w ocenie strony świadczyły o braku bezstronności sędziego sprawozdawcy.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.

Instytucja wyłączenia sędziego zarówno z mocy prawa, jak i na wniosek strony jest istotną gwarancją procesową, która ma zapewnić rozpoznanie sprawy przez sąd w takim składzie orzekającym, którego sędziowie nie pozostają w relacjach osobistych ze stronami oraz nie mieli wcześniej, wskazanych w ustawie związków z rozpoznawaną sprawą. Ratio legis przepisów o wyłączeniu sędziego, we wszystkich procedurach sądowych sprowadza się do eliminowania przyczyn, które mogą skutkować wątpliwościami, co do bezstronności i obiektywizmu sędziego w rozpoznaniu określonej sprawy. Poza wypadkami wyłączenia z mocy samego prawa (art. 18 § 1 p.p.s.a.), wyłączenie sędziego następuje na wniosek wówczas, jeżeli zachodzą takie okoliczności, które mogłyby wywołać wątpliwości co do bezstronności sędziego (art.19 p.p.s.a.).

W związku z wywodami zaprezentowanymi we wniesionym zażaleniu wymaga podkreślenia, iż okoliczność mogąca wywołać uzasadnioną wątpliwość, co do bezstronności sędziego w danej sprawie musi faktycznie wystąpić, tzn. nie może mieć charakteru potencjalnego. Ponadto wątpliwość, co do bezstronności sędziego musi być uzasadniona, co wiąże się z przedstawieniem odpowiedniej argumentacji przez stronę w jej wniosku i należy ją odnieść do ewentualnego braku bezstronności w konkretnej sprawie. Niedopuszczalne jest formułowanie zarzutów o generalnym braku bezstronności danego sędziego w oderwaniu od specyfiki i okoliczności konkretnej sprawy. Okoliczność, że sędzia reprezentuje pogląd prawny niekorzystny dla strony, że wydaje odmienne z jej oczekiwaniami rozstrzygnięcia nie stanowi podstawy wyłączenia sędziego i taka sytuacja nie może być oceniana jako okoliczność mogąca wywołać wątpliwość, co do bezstronności sędziego w danej sprawie. Zarzuty dotyczące wydanego w sprawie orzeczenia bądź opierające się na naruszeniu przepisów procesowych w toku postępowania mogą uzasadniać wniesienie środka odwoławczego, a nie wniosku o wyłączenie sędziego (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 26 marca 1997 r. sygn. akt III AO 5/97, OSNP 1997, nr 24, poz. 502; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 8 marca 1972 r. sygn. akt I PZ 9/72, Lex nr 7068). Warunkiem koniecznym natomiast wyłączenia określonego w art. 19 p.p.s.a. jest uprawdopodobnienie, iż pomiędzy sędzią objętym wnioskiem, a stroną skarżącą lub innymi uczestnikami postępowania zachodzą takie stosunki, które w sytuacji konkretnego sędziego mogą budzić uzasadnione wątpliwości co do wydania orzeczenia opartego na w pełni zobiektywizowanych przesłankach (por. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 grudnia 2005 r., sygn. SK 53/04, publ. OTK-A 2005, nr 11, poz. 134).

W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego w niniejszej sprawie nie zachodzi żadna z przesłanek wyłączenia w odniesieniu do sędziów objętych wnioskiem skarżącego i prezentowane w tym zakresie stanowisko Sądu pierwszej instancji należy podzielić. Ponadto wbrew opinii skarżącego zawartej w rozpoznawanym zażaleniu, Sąd II instancji nie dopatrzył się również zasadności argumentacji odnoszącej się do Sędziego sprawozdawcy, które jak trafnie stwierdził Sąd pierwszej instancji mogły być kwestionowane jedynie w ramach przysługujących stronie środków prawnych.

Ze wskazanych wyżej względów, Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art.184 w zw. z art. 197 § 2 p.p.s.a. oddalił zażalenie, jako pozbawione uzasadnionych podstaw.