drukuj    zapisz    Powrót do listy

6536 Ulgi w spłacaniu należności pieniężnych, do których nie stosuje się przepisów Ordynacji podatkowej (art. 34 i 34a  ustaw, Ubezpieczenie społeczne Pomoc publiczna, Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych/ZUS, Uchylono zaskarżoną decyzję, I SA/Bk 140/21 - Wyrok WSA w Białymstoku z 2021-04-28, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

I SA/Bk 140/21 - Wyrok WSA w Białymstoku

Data orzeczenia
2021-04-28 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2021-03-25
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku
Sędziowie
Dariusz Marian Zalewski /przewodniczący/
Marcin Kojło /sprawozdawca/
Paweł Janusz Lewkowicz
Symbol z opisem
6536 Ulgi w spłacaniu należności pieniężnych, do których nie stosuje się przepisów Ordynacji podatkowej (art. 34 i 34a  ustaw
Hasła tematyczne
Ubezpieczenie społeczne
Pomoc publiczna
Sygn. powiązane
I GSK 883/21 - Wyrok NSA z 2023-08-09
Skarżony organ
Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych/ZUS
Treść wyniku
Uchylono zaskarżoną decyzję
Powołane przepisy
Dz.U. 2020 poz 1842 art. 31zo ust. 10 i 11
Ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych - t.j.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Dariusz Marian Zalewski, Sędziowie asesor sądowy WSA Marcin Kojło (spr.), sędzia WSA Paweł Janusz Lewkowicz, , po rozpoznaniu w Wydziale I na posiedzeniu niejawnym w dniu 28 kwietnia 2021 r. sprawy ze skargi M. Z. na decyzję Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia [...] lutego 2021 r. nr [...] w przedmiocie odmowy zwolnienia z opłacania należności z tytułu składek za okres od 1 do 30 listopada 2020 r. uchyla zaskarżoną decyzję.

Uzasadnienie

Decyzją z dnia 20 stycznia 2021 r. znak [...], Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych odmówił M. Z. prawa do zwolnienia z obowiązku opłacenia należnych składek na ubezpieczenia społeczne, na ubezpieczenie zdrowotne, na Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy za okres od dnia 1 listopada 2020 r. do dnia 30 listopada 2020 r. Organ stwierdził, że na dzień 30 września 2020 r. w rejestrze REGON jako przeważający rodzaj działalności figurowała działalność oznaczona kodem PKD 32.50.Z, który - w świetle art. 31zo ust. 10 i 11 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1842 ze zm., dalej w skrócie: "ustawa o COVID-19") – nie uprawnia do zwolnienia z obowiązku opłacania składek.

Korzystając z uprawnienia do zaskarżenia ww. rozstrzygnięcia, M. Z. złożył wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy podnosząc, że przychód z usług protetycznych PKD 32.50.Z stanowi tylko niecały 1% jego całego przychodu za 2020 r. Wiodącą sprzedażą jest natomiast sprzedaż wyrobów skórzanych PKD 47.72.Z (90% przychodu). Podobne proporcje sprzedaży wystąpiły w 2019 r.

Na potwierdzenie skarżący przedłożył rejestry sprzedaży, deklaracje VAT i pliki JPK.

Decyzją z dnia [...] lutego 2021 r. znak [...], Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych utrzymał w mocy powyższe rozstrzygnięcie wydane w pierwszej instancji.

Organ przytoczył treść art. 31zo ust. 10 oraz ust. 11 ustawy o COVID-19

i wskazał, że w wyniku analizy danych ustalono, iż na dzień 30 września 2020 r. Skarżący miał zarejestrowaną przeważającą działalność z kodem PKD 32.50.Z. Powyższy kod PKD nie znajduje się w wykazie podmiotów określonych przepisami w/w ustawy, uprawnionych do zwolnienia z opłacania składki za 11.2020 r. W dniu

6 stycznia 2021 r. dokonano zmiany we wpisie polegającej na usunięciu jako przeważający PKD symbolu 32.50.Z i dodaniu jako przeważający PKD symbolu 47.72.Z. W ocenie organu powołane wyżej przepisy nie przewidują żadnych szczególnych okoliczności, które umożliwiałyby zwolnienie z obowiązku opłacania składek w przypadku zmiany kodu PKD po dacie 30 września 2020 r.

Nie godząc się z decyzją Skarżący wywiódł skargę do Sądu podnosząc, że od 2005 roku płaci podatek dochodowy oraz VAT-7 w związku z prowadzoną działalnością figurującą pod kodem 47.72.Z. Kod ten figurował na pozycji dalszej niż kod dominujący ale to ta działalność przynosiła Skarżącemu prawie 100% przychodu przez 15 lat i kilka lat wcześniej będąc w spółce. Kolejność kodów w CEIDG była taka od lat ponieważ rozszerzając swoją działalność były one kolejno dopisywane.

W ocenie Skarżącego, kolejność kodów, które były używane niegdyś do celów statystycznych nie może decydować o jego przetrwaniu. Pozbawienie jakiejkolwiek pomocy ze strony Państwa jest równoznaczne z upadkiem firmy. Skarżący zaznaczył, że nigdy nie miał jakichkolwiek zaległości w ZUS i Urzędzie Skarbowym

i nie figurował jako dłużnik w żadnych statystykach. Dwa pierwsze miesiące roku 2021 pod względem przychodów zaczęły się tragicznie czyli z jeszcze większym spadkiem obrotów.

W odpowiedzi na skargę organ podtrzymał dotychczasowe stanowisko i wniósł o jej oddalenie.

Pismem z dnia 19 kwietnia 2021 r. o wstąpieniu do postępowania na prawach strony (art. 8 § 3 p.p.s.a.) zawiadomił Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorstw. Rzecznik uznał, że organ dopuścił się naruszenia:

1) art. 7, art. 77 § 1, art. 80 K.p.a., poprzez niezebranie i nierozpatrzenie materiału dowodowego niezbędnego do podjęcia rozstrzygnięcia, w sytuacji gdy

w sprawie niezbędne było przeprowadzenie postępowania dowodowego w celu ustalenia, czy Skarżący faktycznie wykonuje działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży detalicznej obuwia i wyrobów skórzanych pod kodem PKD 47.72.Z, który to kod PKD uprawnia Przedsiębiorcę do skorzystania z prawa do zwolnienia

z obowiązku opłacania należnych składek na ubezpieczenia społeczne, na ubezpieczenie zdrowotne, na Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy za okres od dnia 1 listopada 2020 r. do dnia 30 listopada 2020 r. Naruszenie to miało istotny wpływ na wynik sprawy, ponieważ została wydana decyzja o odmowie prawa do zwolnienia z opłacania tych należności;

2) art. 31zo ust. 10 i 11 ustawy o COVID-19 w zw. z art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz art. 2, art. 10 ust. 1 i 2 oraz art. 11 ustawy z dnia

6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2021 r. poz. 162).

Rzecznik MiŚP wniósł o uchylenie decyzji wydanych w obu instancjach

i umorzenie postępowania oraz zobowiązanie organu do wydania decyzji

w przedmiocie zwolnienia Skarżącego z obowiązku z opłacania należności z tytułu składek na ubezpieczenia za okres od 1 listopada 2020 r. do 30 listopada 2020 r.

Rzecznik podniósł, że wydając decyzję organ nie uwzględnił rzeczywistej

i faktycznie prowadzonej działalności przez Przedsiębiorcę w reprezentatywnym okresie, która jest udokumentowana. Skarżący przedstawił informacje i dokumenty

o źródle swoich przychodów w 2019 i 2020 r. W sposób wyczerpujący wyjaśniło

to, że dane widniejące w CEiIDG były niezgodne ze stanem faktycznym. Przedsiębiorca udowodnił, że faktycznie wykonywał działalność gospodarczą na dzień 30 września 2020 r. zgodnie z kodem PKD 47.72.Z, która to działalność uprawniała go do skorzystania z uprawnienia w postaci prawa do zwolnienia

z obowiązku opłacenia składek na ubezpieczenia za okres od 1 listopada 2020 r. do 30 listopada 2020 r.

Rzecznik podkreślił, że z uwagi na cel ustawy, organy powinny dążyć do udzielania pomocy wszystkim przedsiębiorcom, którzy rzeczywiście, a nie tylko formalnie spełniają kryteria do uzyskania pomocy.

Odwołując się przy tym do zasady równości i niedyskryminacji Rzecznik zauważył, że rozpoznając wniosek o zwolnienie z obowiązku opłacania należności

z tytułu składek organ nie może opierać się wyłącznie na treści samych wniosków. Organ nie może przyjąć także założenia, że Przedsiębiorca, który na dzień

30 września 2020 r. posiadał przeważający kod PKD prowadzonej działalności, inny niż określony przepisami ustawy o COVID-19, faktycznie taką działalność wykonuje, a co za tym idzie jest wykluczony ze skorzystania z pomocy publicznej jaką otrzymają inni przedsiębiorcy znajdujący się w podobnej sytuacji i prowadzący taką samą działalność gospodarczą, jaką faktycznie prowadzi Skarżący.

Zdaniem Rzecznika w przedmiotowej sprawie organ bezpodstawnie przyjął, że Skarżący nie wykonywał działalności gospodarczej, której zakres jest objęty zwolnieniem z opłacania należności z tytułu składek na ubezpieczenia za okres od

1 listopada 2020 r. do 30 listopada 2020 r.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku zważył, co następuje.

Skarga zasługuje na uwzględnienie.

W pierwszym rzędzie wskazać należy, że choć skargę Skarżący skierował do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie (zresztą zgodnie

z pouczeniem zawartym w decyzji) to właściwym do jej rozpoznania jest Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku, co wynika z rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 lutego 2017 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw

z zakresu działania dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz.U. z 2020 r., poz. 1773). Zgodnie z § 1 pkt 2 lit. b) tego aktu, na podstawie art. 13 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2019 r. poz. 2325), Prezydent RP zarządził się, że rozpoznawanie spraw z zakresu działania Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych dotyczących zwolnienia z obowiązku opłacenia należności z tytułu składek, o których mowa w art. 31zo ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. poz. 1842, z późn. zm.) - przekazuje się wojewódzkim sądom administracyjnym, na których obszarze właściwości strona skarżąca zamieszkuje lub ma siedzibę. Brzmienie tego przepisu ustalone zostało na mocy rozporządzenia

z dnia 4 marca 2021 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw

z zakresu działania dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz.U. z 2021 r. poz.426). Zmiana weszła w życie z dniem 16 marca 2021 r. Stosownie do § 2 rozporządzenia zmieniającego, sprawy, o których mowa

w § 1 pkt 2 lit. b) zmienianego rozporządzenia, w których skargi zostały wniesione przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia i postępowanie nie zostało zakończone, rozpoznaje wojewódzki sąd administracyjny właściwy w rozumieniu niniejszego rozporządzenia, z wyjątkiem spraw, w których wyznaczono termin posiedzenia.

W analizowanym przypadku skarga datowana jest na 12 marca 2021 r. Organ za pośrednictwem którego została złożona zasadnie zatem przekazał ją do rozpoznania wraz z odpowiedzią na skargę Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Białymstoku, tj. sądowi, na którego obszarze właściwości Skarżący zamieszkuje.

W dalszej kolejności wyjaśnić należy powody rozpoznania sprawy na posiedzeniu niejawnym. Otóż, w myśl art. 15zzs4 ust. 3 ustawy o COID-19, Przewodniczący może zarządzić przeprowadzenie posiedzenia niejawnego, jeżeli uzna rozpoznanie sprawy za konieczne, a przeprowadzenie wymaganej przez ustawę rozprawy mogłoby wywołać nadmierne zagrożenie dla zdrowia osób w niej uczestniczących i nie można przeprowadzić jej na odległość z jednoczesnym bezpośrednim przekazem obrazu i dźwięku. Na posiedzeniu niejawnym w tych sprawach sąd orzeka w składzie trzech sędziów.

Z uwagi na zagrożenie pandemiczne, na podstawie art. 15zzs4 ust. 3 w zw.

z ust. 2 ww. ustawy oraz zarządzenia Przewodniczącego Wydziału z dnia 12 kwietnia 2021 r., sprawę skierowano do rozpoznania na posiedzeniu niejawnym w składzie trzech sędziów.

Przechodząc do meritum sprawy podkreślenia wymaga, że dokonując kontroli działalności organów administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, sąd rozpoznając sprawę bada, czy organy do ustalonego stanu faktycznego zastosowały właściwą normę prawa materialnego oraz czy nie uchybiły przepisom prawa regulującym zasady postępowania, a jeśli dopuściły się takich uchybień, to czy te uchybienia mogły mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Uchylenie zaskarżonej decyzji następuje bowiem – m.in. wówczas, gdy sąd stwierdzi, że w sprawie doszło do naruszenia prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy bądź gdy dopuszczono się naruszenia przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy (art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i c ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi). Zdaniem Sądu

w rozpatrywanej sprawie doszło do obu wymienionych rodzajów naruszenia prawa.

Możliwość skorzystania przez płatnika ze zwolnienia z obowiązku opłacania składek za listopad 2020 r. uzależniona została od spełnienia warunków określonych

w będącym podstawą kontrolowanego rozstrzygnięcia art. 31zo ust. 10 ustawy

o COVID-19, zgodnie z którym to przepisem, na wniosek płatnika składek prowadzącego, na dzień 30 września 2020 r., działalność oznaczoną według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) 2007, jako rodzaj przeważającej działalności, kodami 47.71.Z, 47.72.Z, 47.81.Z, 47.82.Z, 47.89.Z, 49.32.Z, 49.39.Z, 56.10.A, 56.10.B, 56.2l.Z, 56.29.Z, 56.30.Z, 59.11.Z, 59.12.Z, 59.13.Z, 59.14.Z, 59.20.Z, 74.20.Z, 77.2l.Z, 79.90.A, 79.90.C, 82.30.Z, 85.5l.Z, 85.52.Z, 85.53.Z, 85.59.A, 85.59.B, 86.10.Z w zakresie działalności leczniczej polegającej na udzielaniu świadczeń

w ramach lecznictwa uzdrowiskowego, o którym mowa w art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych, lub realizowanej w trybie stacjonarnym rehabilitacji leczniczej, 86.90.A, 86.90.D, 90.01.Z, 90.02.Z, 90.04.Z, 91.02.Z, 93.11.Z, 93.13.Z, 93.19.Z, 93.2l.Z, 93.29.A, 93.29.B, 93.29.Z, 96.01.Z, 96.O4.Z, zwalnia się z obowiązku opłacania należnych składek na ubezpieczenia społeczne, na ubezpieczenie zdrowotne, na Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych lub Fundusz Emerytur Pomostowych, za okres od dnia 1 listopada 2020 r. do dnia 30 listopada 2020 r" wykazanych w deklaracji rozliczeniowej złożonej za ten miesiąc, jeżeli był zgłoszony jako płatnik składek do dnia 30 czerwca 2020 r. i przychód z tej działalności w rozumieniu przepisów podatkowych uzyskany w listopadzie 2020 r. był niższy co najmniej o 40% w stosunku do przychodu uzyskanego w listopadzie 2019 r.

Jednym z warunków uprawniających do ubiegania się od taką preferencję jest

zatem prowadzenie na dzień 30 września 2020 r. działalności oznaczonej według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) 2007, jako rodzaj przeważającej działalności, wymienionym w tym przepisie kodem. Jednocześnie ustawodawca zastrzegł

w art. 31zo ust. 11 tej ustawy, że oceny spełnienia warunku, o którym mowa

w ust. 10, w zakresie oznaczenia prowadzonej działalności według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) 2007 dokonuje się na podstawie danych zawartych

w rejestrze REGON w brzmieniu na dzień 30 września 2020 r. Organ oceniając spełnienie przez Skarżącego warunku w zakresie oznaczenia pozarolniczej działalności gospodarczej według PKD na dzień 30 września 2020 r. stwierdził, że prowadził on działalność o kodzie PKD 32.50.Z., jako rodzaj przeważającej działalności, który to kod PKD nie uprawnia do zwolnienia z obowiązku opłacania składek za listopad 2020 r.

Zdaniem Sądu, brzmienie cytowanych przepisów nie oznacza jednak, że organ może bezkrytycznie przyjmować dane statystyczne zawarte w CEiIDG, co do uwidocznionego w ewidencji rodzaju przeważającej działalności gospodarczej prowadzonej przez płatnika na dzień 30 września 2020 r. Istotne jest bowiem ustalenie, jaką przeważającą działalność gospodarczą (według PKD) przedsiębiorca faktycznie prowadził w tym dniu, a nie jaki rodzaj przeważającej działalności figurował w ewidencji CEiDIG. W sytuacji rozbieżności pomiędzy wpisem w CEiDIG,

a faktycznie wykonywaną działalnością, pierwszeństwo należy przyznać rzeczywiście wykonywanej działalności. Podobne stanowisko wyrażone już zostało

w orzecznictwie sądów administracyjnych – np. wyrok WSA w Rzeszowie z dnia

25 marca 2021 r. sygn. akt I SA/Rz 189/21 – i orzekający w tej sprawie Sąd w pełni

je podziela.

Sąd pragnie zauważyć, że podstawową metodą interpretacji tekstu prawnego jest wykładnia gramatyczna, pozostałym zaś metodom wykładni, w tym wykładni systemowej i funkcjonalnej, a także historycznej, przypisuje się subsydiarny charakter. Wykładnia językowa jest punktem wyjścia dla wszelkiej wykładni prawa

i zakreśla jej granice w ramach możliwego sensu słów zawartych w tekście prawnym. Pogląd ten wyrażony m.in. w uchwale NSA z dnia 17 stycznia 2011 r. sygn. akt

II FPS 2/10 odwołuje się przy tym do przesłanek odstępstwa od językowego sensu interpretowanego przepisu, wymieniając wśród nich za doktryną (L. Morawski, "Zasady wykładni prawa", Toruń 2006, s. 78-79) sytuacje, gdy: wykładnia językowa prowadzi do rozstrzygnięcia absurdalnego, niedorzecznego, gdy godzi w cel instytucji prawnej (podważa ratio legis przepisu), gdy pomija oczywisty błąd legislacyjny oraz gdy prowadzi do sprzeczności z fundamentalnymi wartościami konstytucyjnymi.

W innej z uchwał NSA zauważył, odwołując się do licznych przykładów orzecznictwa sądów administracyjnych i Sądu Najwyższego, jak też wypowiedzi doktryny, że w procesie wykładni prawa interpretatorowi nie wolno całkowicie ignorować wykładni systemowej lub funkcjonalnej poprzez ograniczenie się wyłącznie do wykładni językowej pojedynczego przepisu. Może się bowiem okazać, że sens przepisu, który wydaje się językowo jasny, okaże się wątpliwy, gdy go skonfrontujemy z innymi przepisami lub weźmiemy pod uwagę cel regulacji prawnej. Jednym z najmocniejszych argumentów o poprawności interpretacji jest okoliczność, że wykładnia językowa, systemowa i funkcjonalna dają zgodny wynik (zob. uchwała

z dnia 14 marca 2011 r. sygn. akt II FPS 8/10).

W wyroku w składzie siedmiu sędziów z dnia 4 grudnia 2012 r. sygn. akt

II FPS 3/12, NSA wyraził tezę, że odstąpienie w procesie interpretacji przepisów dotyczących ulg podatkowych od leksykalnego rozumienia poszczególnych zwrotów legislacyjnych, może mieć miejsce dopiero wówczas, gdy przemawiają za tym ważne powody, a zwłaszcza: (-) konieczność respektowania podstawowych zasad konstytucyjnych, w tym zawierających gwarancje zaspokojenia określonych praw podmiotowych adresatom norm ustawowych; (-) uwzględnienie istotnych zmian stosunków gospodarczych, jakie wystąpiły po wejściu w życie interpretowanych przepisów; (-) potrzeba eliminacji sprzeczności treści analizowanego przepisu

z innymi unormowaniami tej samej rangi, regulującymi te same kwestie

i odnoszącymi się do tej samej grupy adresatów; (-) potrzeba zapewnienia zgodności norm prawa polskiego z prawem unijnym (lub szerzej międzynarodowym), a także norm hierarchicznie niższych z normami hierarchicznie wyższymi; (-) brak możliwości wyjaśnienia treści normy prawnej przy zastosowaniu wykładni językowej lub sytuacja, kiedy wykładnia ta prowadzi do niejednoznacznych rezultatów, niedających się pogodzić z założeniem racjonalności ustawodawcy; (-) konieczność uwzględnienia kontekstu określonej wypowiedzi normatywnej, jej związków z innymi elementami regulacji prawnej (wykładnia systemowa). Pogląd ten, choć wyrażony na kanwie interpretacji przepisów przewidujących ulgi podatkowe ma uniwersalny charakter.

W motywach uchwały NSA z dnia 19 października 2015 r. sygn. akt I OPS 1/15 podniesiono za piśmiennictwem i judykaturą, że w państwie prawnym interpretator musi zawsze w pierwszym rzędzie brać pod uwagę językowe znaczenie tekstu prawnego. Jeżeli językowe znaczenie tekstu jest jasne, wówczas − zgodnie

z zasadą clara non sunt interpretanda (nie dokonuje się wykładni tego, co jasne) − nie ma potrzeby sięgania po inne, pozajęzykowe metody wykładni. W takiej sytuacji wykładnia pozajęzykowa może jedynie dodatkowo potwierdzać, a więc wzmacniać, wyniki wykładni językowej wykładnią systemową czy funkcjonalną. Podobnie ma się rzecz z wykładnią tekstów prawnych, których sens językowy nie jest jednoznaczny

z tego względu, że tekst prawny ma kilka możliwych znaczeń językowych,

a wykładnia funkcjonalna (celowościowa) pełni rolę dyrektywy wyboru jednego

z możliwych znaczeń językowych. W obu przypadkach interpretator związany jest językowym znaczeniem tekstu prawnego, znaczenie to stanowi zawsze granicę dokonywanej przez niego wykładni. W pewnych szczególnych sytuacjach rola wykładni funkcjonalnej nie będzie jednak ograniczać się wyłącznie do roli dyrektywy wyboru jednego ze znaczeń językowych, ale może tworzyć swoiste, różne od alternatyw językowych, znaczenie tekstu prawnego. Przyjęcie takiego swoistego znaczenia tekstu prawnego, ustalonego na podstawie wykładni funkcjonalnej (celowościowej) będzie prowadziło zawsze do wykładni rozszerzającej lub zwężającej. Również w tym wypadku językowe znaczenie tekstu prawnego stanowi granicę wykładni, w tym sensie, że nie jest dopuszczalne przyjęcie swoistych wyników wykładni funkcjonalnej, jeżeli wykładnia językowa prowadzi do jednoznaczności tekstu prawnego. Nie oznacza to jednakże, że granica wykładni, jaką stanowić może językowe znaczenie tekstu, jest granicą bezwzględną. Oznacza to jedynie, że do przekroczenia tej granicy niezbędne jest silne uzasadnienie aksjologiczne, odwołujące się przede wszystkim do wartości konstytucyjnych

(K. Płeszka, Językowe znaczenie tekstu prawnego jako granica wykładni [w:] Filozoficzno-teoretyczne problemy sądowego stosowania prawa, pod red. M. Zirka-Sadowskiego, Łódź 1997, s. 69-77).

Powyższe przykłady przedstawiające poglądy w zakresie metodyki wykładni przepisów prawa wskazują zatem, że choć podstawową metodą interpretacji tekstu prawnego jest wykładnia językowa, to nie ma ona charakteru absolutnego. Odstępstwo od gramatycznej wykładni przepisu prawa możliwe jest, a nawet pożądane, w sytuacji gdy np. rezultaty takiej wykładni podważają ratio legis przepisu, bądź gdy prowadzą do sprzeczności z fundamentalnymi wartościami konstytucyjnymi.

Przenosząc powyższe na grunt rozpatrywanej sprawy, Sąd stwierdza, że językowy rezultat wykładni art. 31zo ust. 10 i 11 ustawy o COVID-19 prowadzi do wypaczenia celów ustawy, którymi stało się przeciwdziałanie negatywnym skutkom gospodarczym rozprzestrzeniania się wirusa COVID-19, związanymi przede wszystkim z okresowo wprowadzanymi na obszarze RP ograniczeniami

w prowadzeniu działalności gospodarczej w trakcie pandemii. Zasadniczym celem rozwiązań prawnych wprowadzonych m.in. w zakresie zwolnienia z obowiązku opłacenia należnych składek było udzielenie wsparcia najbardziej poszkodowanym przedsiębiorcom działającym w branżach, które znalazły się w trudnej sytuacji

w związku z nowym zasadami bezpieczeństwa, czy też ponoszących koszty związane z obostrzeniami sanitarnymi. Zgodzić się należy z Rzecznikiem MiŚP,

że z uwagi na cel ustawy, organy powinny dążyć do udzielania pomocy wszystkim przedsiębiorcom, którzy rzeczywiście, a nie tylko formalnie spełniają kryteria do uzyskania pomocy. W ocenie Sądu, pozbawienie tego wsparcia jedynie z uwagi na fakt, że przedsiębiorca nie uaktualnił na dzień 30 września 2020 r. w odpowiedniej rubryce w ewidencji CEiDG kodu działalności gospodarczej, którą prowadzi faktycznie jako działalność przeważającą, kłóci się z konstytucyjnymi wartościami demokratycznego państwa prawnego, równości i niedyskryminacji. Poprzestanie na językowej wykładni omawianych przepisów może doprowadzić do sytuacji, że pomoc otrzymają przedsiębiorcy, którzy mają wpisany kod PKD – jako rodzaj przeważającej działalności wymieniony w art. 31zo ust. 10 ustawy – choć rzeczywiście nie prowadzą przeważającej działalności w zakresie objętym tym kodem.

W realiach rozpatrywanego przypadku nie ulega wątpliwości, że na dzień

30 września 2020 r. zgłoszony przez Skarżącego kod przeważającej działalności PKD 32.50.Z, nie jest kodem, który uprawnia do zwolnienia z obowiązku opłacania składek za listopad 2020 r. W toku postępowania Skarżący przedstawił jednak dowody na okoliczność, że przeważająca część przychodów z jego działalności gospodarczej to przychody ze sprzedaży detalicznej obuwia i wyrobów skórzanych – kod PKD 47.72.Z (90% przychodu). Organ dowodów tych nie rozpatrzył i nie poddał ocenie, naruszając tym samym art. 7, art. 77 § 1, art. 80 i art. 107 § 3 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity Dz. U.

z 2020 r. poz. 256). Organ w istocie nie wyjaśnił wszystkich okoliczności sprawy,

w tym zwłaszcza co do rodzaju faktycznie wykonywanej przez Skarżącego działalności będącej działalnością przeważającą. Podzielić należy stanowisko Rzecznika MiŚP, że organ nie może przyjąć założenia, że Przedsiębiorca, który

na dzień 30 września 2020 r. posiadał przeważający kod PKD prowadzonej działalności, inny niż określony przepisami ustawy o COVID-19, faktycznie taką działalność wykonuje, a co za tym idzie jest wykluczony ze skorzystania z pomocy publicznej jaką otrzymają inni przedsiębiorcy znajdujący się w podobnej sytuacji

i prowadzący taką samą działalność gospodarczą, jaką faktycznie prowadzi Skarżący, ale – co należy dodatkowo podkreślić – posiadający w stosownym rejestrze wpis oznaczenia PKD przeważającej działalności gospodarczej zgodny

z rzeczywistym stanem rzeczy.

Dodać trzeba, że na dzień 30 września 2020 r. Skarżący prowadził działalność przyporządkowaną do kodu PKD 47.72.Z (a więc uprawniającą do ubiegania się o zwolnienie, o którym mowa w art. 31zo ust. 10 ustawy o COVID-19), choć wówczas wymieniona była pod dalszą pozycją w ewidencji, nie zaś jako kod dominujący. Reczą organu jest natomiast ustalenie, czy oferowane przez stronę twierdzenia i dokumenty pozwalają na wyjaśnienie, że dane w zakresie rodzaju przeważającej działalności uwidocznione w CEiDG na ww. dzień były (lub nie były) zgodne z rzeczywistym stanem faktycznym.

Z uwagi na powyższe Sąd doszedł do przekonania, podzielając pogląd Rzecznika MiŚP, który wstąpił do postępowania w charakterze strony, że organ dopuścił się naruszenia przepisów postępowania, poprzez niezebranie

i nierozpatrzenie materiału dowodowego niezbędnego do podjęcia rozstrzygnięcia,

w sytuacji gdy w sprawie niezbędne było przeprowadzenie postępowania dowodowego w celu ustalenia, czy Skarżący faktycznie wykonuje działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży detalicznej obuwia i wyrobów skórzanych pod kodem PKD 47.72.Z, który to kod PKD uprawnia Przedsiębiorcę do skorzystania

z prawa do omawianego zwolnienia. Organ naruszył też art. 31zo ust. 10 i 11 ustawy o COVID-19.

W tym stanie rzeczy Sąd postanowił uchylić zaskarżoną decyzję, za podstawę przyjmując art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) i c) cytowanej ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Ponownie rozpoznając sprawę organ uwzględni zawarte w wyroku podglądy co do wykładni art. 31zo ust. 10 i 11 ustawy o COVID-19 i przeprowadzi postępowanie zmierzające do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes Skarżącego, wyczerpująco zbierze i rozpatrzy cały materiał dowodowy, aby

w rezultacie powtórnie ocenić spełnienie przez Skarżącego przesłanek przedmiotowego zwolnienia.



Powered by SoftProdukt