Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Karolina Kisielewicz, Sędzia WSA Joanna Kruszewska-Grońska (spr.), Sędzia WSA Tomasz Szmydt, po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu 5 października 2021 r. sprawy ze skargi Fundacji [...] z siedzibą w [...] na bezczynność Prezesa Rady Ministrów w przedmiocie rozpoznania wniosku z dnia [...] maja 2021 r. o udostępnienie informacji publicznej 1. zobowiązuje Prezesa Rady Ministrów do rozpoznania wniosku Fundacji [...] z siedzibą w [...] z dnia [...] maja 2021 r. o udostępnienie informacji publicznej, w terminie 14 dni od daty doręczenia prawomocnego wyroku wraz z aktami sprawy; 2. stwierdza, że bezczynność Prezesa Rady Ministrów nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa; 3. zasądza od Prezesa Rady Ministrów na rzecz Fundacji [...] z siedzibą w [...] kwotę 580 (słownie pięćset osiemdziesiąt) złotych, tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Stan faktyczny i prawny sprawy przedstawiał się następująco:

Wnioskiem z [...] maja 2021 r. Fundacja P. z siedzibą w B. (dalej: "skarżąca", "Fundacja"), powołując się na liczne pytania właścicieli jednoosobowych działalności gospodarczych w przedmiocie zmian w zakresie naliczania składki zdrowotnej, mając za podstawę art. 2 ust. 1 i art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2020 r., poz. 2176 ze zm.; dalej: "u.d.i.p."), wystąpiła do Prezesa Rady Ministrów (dalej: "Prezes RM", "organ", "Premier") o udostępnienie informacji w postaci szczegółów programu "Polski Ład", zaprezentowanego 15 maja 2021 r., a dokładnie punktu ww. programu dotyczącego ujednolicenia poboru składki zdrowotnej dla osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą w stosunku do osób wykonujących pracę na podstawie umowy zlecenie, a mianowicie;

a) jak ma wyglądać dane ujednolicenie składek zdrowotnych (szczegółowy opis), dlaczego dane składki mają być nieodliczalne od dochodu,

b) jak powyższe zmiany mają się prezentować w stosunku do jednoosobowych działalności gospodarczych będących na ryczałcie czy też karcie podatkowej, gdzie nie ewidencjonuje się dochodu, a jedynie przychód?

c) jak powyższe zmiany mają się prezentować w stosunku do jednoosobowych działalności gospodarczych będących na ogólnych zasadach? Co w przypadku gdy wskazana działalność gospodarcza osiąga straty? Jak wówczas będzie wyliczana składka zdrowotna?

d) co w przypadku osób niepełnosprawnych prowadzących działalność gospodarczą, które to już z samej niepełnosprawności mają utrudnienia w prowadzeniu działalności gospodarczej, są mało atrakcyjne na rynku usług i produktów, a wyższa danina na składkę zdrowotną może spowodować upadek tych firm? Czy są przewidziane jakieś

wyłączenia? (skarżąca wskazała, że osoby niepełnosprawne dochód z prowadzenia działalności gospodarczej najczęściej przeznaczają na swoje leczenie),

e) jakie założenia programu są w przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą przy jednoczesnej pracy na umowę o pracę? Czy w takim przypadku wskazana osoba, która prowadzi działalność i wykonuje pracę z tytułu umowy o pracę, zobowiązania będzie również do opłacania podwójnych składek, w tym też składki wyliczonej od dochodu w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej?

Jednocześnie Fundacja zażądała, aby w odpowiedzi na jej zapytanie organ powołał się na dokument źródłowy, jak również przesłał odpowiedź na wniosek za pośrednictwem poczty elektronicznej na podany adres. Ponadto skarżąca wniosła o przekazanie wszelkich konsultacji międzyresortowych z organizacjami pozarządowymi i związkami pracodawców, konsultacji społecznych i innych (o ile wskazane konsultacje odbyły się), a także wszelkich dokumentów dotyczących wnioskowanej informacji (np. konsultacji ministerstwa z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych).

W odpowiedzi na ww. wniosek (pismo organu z [...] czerwca 2021 r.) Prezes RM poinformował skarżącą, że nie jest właściwy w przedmiotowej sprawie i nie posiada wnioskowanych informacji. Ponadto wskazał, iż kwestie poruszone we wniosku dotyczą spraw, w których właściwym organem jest Minister Finansów: https://www.podatki.gov.pl/polski-lad/. W celu uzyskania objętych wnioskiem informacji, Prezes RM zasugerował Fundacji wystąpienie do ww. resortu. Powołując się art. 4 ust. 3 u.d.i.p. oraz orzecznictwo sądów administracyjnych, Prezes RM dodał, że nie dysponując daną informacją publiczną, nie może jej udostępnić.

W piśmie z [...] czerwca 2021 r., zatytułowanym "Wezwanie do usunięcia naruszenia prawa", Fundacja wezwała organ do udostępnienia wnioskowanej informacji publicznej, podnosząc, iż Premier zaprezentował ją 15 maja 2021 r. podczas przedstawiania założeń programowych "Polskiego Ładu". Poza tym [...] maja 2021 r. na portalu facebook należącym do Premiera – w ramach odpowiedzi na pytania (Q&A) – były udzielane odpowiedzi na pytania dotyczące zmian w zakresie opłat składki zdrowotnej, a zatem Prezes RM posiada informacje na temat powyższych zmian, co powoduje konieczność udzielenia odpowiedzi na wniosek skarżącej złożony w trybie u.d.i.p. Fundacja podała także link do portalu Premiera (https://www.facebook.com/MorawieckiPL/videos/224359649456124), akcentując, że jego wypowiedzi zacytował poczytny branżowy portal Businessinsider.com.pl (https://businessinsider.com.pl/wiadomosci/nowv-polski-lad-premier-odpowiedzial-na-pytania-intemautow/32vy6pt). W ocenie skarżącej, organ poświadcza nieprawdę, powołując się na brak objętych wnioskiem informacji, skoro podczas prezentowania "Polskiego Ładu", jak również w ramach odpowiedzi na portalu facebook, Prezes RM częściowo je przedstawił. Fundacja podniosła, iż brak udostępnienia żądanych informacji skłoni ją do wystąpienia na drogę sądową celem wyegzekwowania odpowiedzi na jej wniosek.

Z kolei w piśmie z [...] czerwca 2021 r. Prezes RM podał, że wniosek Fundacji z [...] maja 2021 r. dotyczył udostępnienia szczegółowych informacji programu "Polski Ład". Orzecznictwo do u.d.i.p. wskazuje m.in., iż wnioskiem o udzielenie informacji publicznej może być objęte pytanie o określony stan istniejący na dzień udzielenia odpowiedzi. Wniosek taki nie może zmierzać do inicjowania działań. Informacja ma charakter informacji publicznej, jeśli jest to informacja istniejąca i będąca w posiadaniu organu (vide wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego, dalej: "NSA" z 14 września 2012 r., sygn. akt I OSK 1177/12 – orzeczenia sądów administracyjnych są dostępne w internetowej bazie orzeczeń na stronie NSA: orzeczenia.nsa.gov.pl). Organ poinformował skarżącą, że nie posiada wnioskowanych informacji, gdyż program jest nadzorowany przez Ministerstwo Finansów. W odniesieniu do wypowiedzi Prezesa RM, organ wskazał, iż dopóki określona informacja istnieje tylko w pamięci przedstawiciela władzy publicznej, lecz nie została utrwalona w jakiejkolwiek formie, tak aby można było w sposób niebudzący wątpliwości odczytać jej treść, dopóty informacja taka nie ma waloru informacji publicznej. Wniosek o udostępnienie informacji publicznej nie może zmierzać do wytworzenia informacji na potrzeby takiego wniosku, w tym także wyrażenia opinii.

Pismem z [...] lipca 2021 r. Fundacja poinformowała Prezesa RM o planowanym skierowaniu sprawy na drogę sądową.

W piśmie z [...] lipca 2021 r. organ podał, że jako kierujący pracami Rady Ministrów ma wiedzę na temat działań podejmowanych przez członków Rady Ministrów, ale to nie oznacza, że wiedza ta pozwala na rozpatrzenie każdego wniosku o udzielenie informacji publicznej ze specjalistycznego zakresu pozostającego we właściwości poszczególnych członków Rady Ministrów. Prezes RM powołał się na swoje stanowisko wyrażone w piśmie z [...] maja 2021 r., akcentując, iż nie posiada żądanych informacji, a właściwy w sprawie jest Minister Finansów.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na bezczynność Prezesa RM Fundacja (reprezentowana przez adwokata I. P.) zarzuciła naruszenie:

1) art. 61 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. w zakresie, w jakim przepis ten stanowi podstawę prawną do uzyskiwania informacji publicznej poprzez błędne zastosowanie polegające na nieudostępnieniu informacji publicznej na wniosek,

2) art. 10 ust. 1 w związku z art. 13 ust. 1 u.d.i.p. w zakresie, w jakim z przepisów tych wynika, że informacja nieudostępniona w Biuletynie Informacji Publicznej jest udostępniana na wniosek bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w ciągu 14 dni od dnia złożenia wniosku poprzez brak zastosowania wskazanej dyspozycji, polegający na niezrealizowaniu wniosku o udostępnienie informacji publicznej.

Skarżąca wniosła o zobowiązanie organu do rozpoznania jej wniosku z [...] maja 2021 r. oraz zasądzenie od organu na jej rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu skargi Fundacja podkreśliła, że w wypowiedziach prasowych Prezes RM w sposób jednoznaczny odniósł się do kwestii zmian dotyczących składki zdrowotnej dla osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą w stosunku do osób wykonujących pracę na podstawie umowy zlecenia. I tak [...] maja 2021 r. odpowiadał na pytania za pomocą portalu społecznościowego facebook:

- "Pytany, jak będzie liczona składka zdrowotna dla przedsiębiorców od przyszłego roku, odparł, że w tej kwestii nic się nie zmieni. - Będzie tak, jak do tej pory, z tym że składka zdrowotna będzie płacona liniowo od dochodu - podkreślił.";

- "Zapytany, czy będzie jakiś górny limit tej składki na ubezpieczenie zdrowotne odpowiedział, że nie. Będzie ona wynosiła 9 proc. od uzyskiwanego dochodu. - Chodzi o to, by osoby zamożne pomogły sfinansować nam służbę zdrowia - powiedział wprost."

Natomiast na konferencji prasowej w dniu 15 maja 2021 r. - "Premier Mateusz Morawiecki i prezes PiS Jarosław Kaczyński podczas prezentacji nowego Polskiego Ładu mówili w kwestii opodatkowania i oskładkowania dochodów m.in. o podwyżce kwoty wolnej od podatku do 30 tys. zł oraz podwyżce drugiego progu podatkowego z 85,5 tys. zł do 120 tys. zł. Według oficjalnego dokumentu, opublikowanego przez PiS, kwota wolna ma wzrosnąć dla wszystkich pracujących Polaków. Te propozycje będą korzystne także dla przedsiębiorców rozliczających się na zasadach ogólnych. Przedsiębiorcy nie usłyszeli jednak głośno i otwarcie o jednoczesnym bardzo poważnym uderzeniu w ich kieszenie, o którym PiS napisał tylko na stronie internetowej Nowego Ładu. Chodzi o zmianę polegającą na powiązaniu składki zdrowotnej z poziomem uzyskiwanych dochodów. Kaczyński i Morawiecki przebrnęli przez ten temat wyłącznie półsłówkami o braku możliwości odpisania składki zdrowotnej od podatku."

Jako źródła zacytowanych wyżej fragmentów skarżąca wymieniła:

- informację prasową pochodzącą ze strony internetowej Money.pl z 17 maja 2021 r. (adres: https://www.money.pl/podatki/polski-lad-premier-morawiecki-zachwalal-na-facebooku-nowy-programrzadu-6640767270042272a.html),

- wypowiedź Prezesa RP na portalu społecznościowym facebook z 17 maja 2021 r. (adres: https://www.facebook.com/watch/Iive/?v=224359649456124(&ref=extemal),

- informację prasową pochodzącą ze strony internetowej Gazeta.pl (adres: https://next.gazeta.pl/next/7,l51003,27086834,nowy-lad-potezne-uderzenie-w przedsiebiorcowmorawiecki-i.html).

Zdaniem Fundacji, organ posiada stosowną wiedzę w przedmiocie zmian w zakresie naliczania składki zdrowotnej, pozwalającą na udzielenie jej wnioskowanych informacji publicznych.

W odpowiedzi na skargę Prezes RM wniósł o jej oddalenie. Organ nie kwestionował, że wnioskowane informacje są objęte obowiązkiem ujawnienia jako informacja publiczna, jednakże – jak to zostało już skarżącej wskazane w uprzednich odpowiedziach – żądane informacje nie zostały udostępnione Fundacji tylko ze względu na fakt, iż nie znajdują się w jego posiadaniu. Jak wskazano w piśmie organu z [...] lipca 2021 r., realizując uprawnienia określone w art. 5 ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów (Dz. U. z 2021 r., poz. 178 ze zm.) Prezes RM jako kierujący pracami Rady Ministrów, ma wiedzę na temat działań podejmowanych przez jej członków oraz innych organów i podmiotów rządowych. Przy czym nie oznacza to, że jest to wiedza pozwalająca na rozpatrzenie każdego wniosku o udzielenie informacji publicznej ze specjalistycznego zakresu spraw będących we właściwości poszczególnych członków Rady Ministrów. Udostępnieniu w trybie u.d.i.p. podlega informacja publiczna posiadana przez dany organ, utrwalona na nośniku i jednocześnie niefunkcjonująca w dniu załatwiania wniosku w obiegu publicznym. Natomiast, jak wynika z pisma organu z [...] czerwca 2021 r., w przedmiotowej sprawie Prezes RM nie posiadał (i nie posiada) informacji publicznej w zakresie objętym wnioskiem, które byłyby utrwalone, a jednocześnie nie byłyby już dostępne w przestrzeni publicznej. Organ w zakresie objętym wnioskiem posiada informacje ogólne, kierunkowe, wymagane ze względu na jego kierowniczą funkcję w ramach Rady Ministrów. Są to informacje, które są już w publicznym obiegu, lecz adresat wniosku nie jest zobowiązany do poszukiwania informacji. W konsekwencji Prezes RM nie ma obowiązku uzyskiwania takiej informacji od Ministra Finansów w celu załatwienia wniosku. Każdy organ administracji (w tym także Prezes RM) nie wykonuje swoich zadań wyłącznie poprzez osobę piastującą funkcję organu, ale jest obsługiwany przez aparat pomocniczy, którym jest urząd (w przypadku Prezesa RM jest to Kancelaria Prezesa Rady Ministrów). Wniosek o udostępnienie informacji publicznej skierowany do organu jest więc z praktycznego punktu widzenia wnioskiem skierowanym do urzędu obsługującego organ. Każdy urząd prowadzi sprawy w zakresie ustawowych kompetencji organu i w tym zakresie posiada informacje, w tym informacje, które można zakwalifikować jako informacje publiczne. Nie można też postawić znaku równości pomiędzy wiedzą osoby piastującej funkcję organu a informacją publiczną. Możliwa jest sytuacja, w której osoba piastująca funkcję organu posiada wiedzę na dany temat, natomiast informacja publiczna w tym zakresie znajduje się w innym urzędzie niż urząd obsługujący ten organ. Jednocześnie Prezes RM zgodził się ze skarżącą, że informacja publiczna to informacja o różnych aspektach działania i funkcjonowania władz publicznych i innych podmiotów wykonujących zadania publiczne.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Niniejsza sprawa została rozpoznana na posiedzeniu niejawnym w trybie uproszczonym, stosownie do treści art. 119 pkt 4 i art. 120 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 ze zm.; dalej: "p.p.s.a.").

Skarga zasługuje na uwzględnienie.

Na gruncie u.d.i.p. bezczynność podmiotu obowiązanego do rozpoznania wniosku informacyjnego ma miejsce wówczas, gdy organ - będąc w posiadaniu żądanej informacji publicznej - nie podejmuje stosownej czynności materialno-technicznej w postaci udzielenia tej informacji (art. 10 ust 1 u.d.i.p.), nie wydaje decyzji o odmowie jej udostępnienia (art. 16 ust. 1 u.d.i.p.), ewentualnie nie informuje wnioskodawcy, że w danej sprawie przysługuje inny tryb dostępu do wnioskowanej informacji publicznej (art. 1 ust. 2 u.d.i.p.).

W przypadku złożenia skargi na bezczynność w zakresie udostępnienia informacji publicznej, w pierwszej kolejności obowiązkiem Sądu jest zbadanie, czy sprawa mieści się w zakresie podmiotowym i przedmiotowym u.d.i.p. Dopiero stwierdzenie, że podmiot, do którego zwróciła się skarżąca, był obowiązany do udzielenia informacji publicznej oraz, że żądana przez Fundację informacja miała charakter informacji publicznej w rozumieniu przepisów u.d.i.p., pozwala na dokonanie oceny, czy w konkretnej sprawie można skutecznie zarzucić wskazanemu podmiotowi bezczynność.

W przedmiotowej sprawie zakres podmiotowy i przedmiotowy nie był sporny między stronami postępowania. Nie budzi bowiem wątpliwości, że Prezes RM jako organ władzy publicznej jest podmiotem zobowiązanym do udzielenia informacji publicznej (vide art. 4 ust. 1 pkt 1 u.d.i.p.).

Zarówno Fundacja, jak i organ były też zgodne, iż przedmiot wniosku z [...] maja 2021 r. stanowi informację publiczną. Pytania zawarte w tym wniosku dotyczą założeń "Polskiego Ładu", czyli rządowego programu rozwoju i odbudowy polskiej gospodarki po skutkach pandemii COVID-19. Jak podano w Serwisie Rzeczypospolitej Polskiej gov.pl (https://www.gov.pl/web/polski-lad), jest to plan przewidziany na dekadę, na którego realizację zostanie przeznaczonych 72,4 mld zł rocznie (tyle wyniesie średni roczny koszt projektów - przy uwzględnieniu wzrostu inwestycji prywatnych) oraz 651 mld zł do 2030 r. (tyle wyniesie maksymalny koszt projektów do 2030 r. - przy uwzględnieniu wzrostu inwestycji prywatnych). Zatem bezsprzecznie objęte wnioskiem skarżacej pytania o szczegółowe kwestie odnoszące się do jednego z założeń (fundamentów) ww. programu, a mianowicie ujednolicenia poboru składki zdrowotnej dla osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą w stosunku do osób wykonujących pracę na podstawie umowy zlecenia, są informacją o sprawach publicznych (vide art. 1 ust. 1 u.d.i.p.).

W rozpoznawanej sprawie Fundacja kwestionowała odpowiedź Prezesa RM na jej wniosek z [...] maja 2021 r., wskazującą, iż nie jest on organem właściwym w zakresie tego wniosku (jednocześnie sugerując skarżącej zwrócenie się z przedmiotowym wnioskiem do Ministra Finansów) i nie posiada żądanych informacji.

Zdaniem Sądu, wnioskiem o udostępnienie informacji publicznej może być pytanie o określone fakty czy o stan określonych zjawisk na dzień udzielenia odpowiedzi (vide wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 6 listopada 2014 r., sygn. akt II SAB/Wa 432/14, a także M. Jabłoński, Wnioskowa procedura udostępnienia informacji publicznej, Wrocław 2009, s. 200 i n.). Faktem należy objąć każdą czynność i każde zachowanie organu wykonującego zadania publiczne podjęte w zakresie wykonywania takiego zadania. Źródłem informacji w rozumieniu art. 6 ust. 1 pkt 1 u.d.i.p. nie będą wyłącznie dokumenty. W wielu sytuacjach rzeczywistym źródłem może okazać się wypowiedź osoby wchodzącej w skład organów władzy ustawodawczej lub wykonawczej, również ta nieutrwalona w oficjalnej formie (np. w postaci stenogramu), a pochodząca z konferencji prasowej lub innego spotkania, na którym dana osoba reprezentowała określony podmiot (vide M. Jabłoński, K. Wygoda, Ustawa o dostępie do informacji publicznej. Komentarz, Wrocław 2002, s. 144; I Kamińska, M. Rozbicka-Ostrowska, Ustawa o dostępie do informacji publicznej. Komentarz, Warszawa 2012, s. 95). Zatem źródłem informacji o bieżącej polityce wewnętrznej i zagranicznej nie muszą być wyłącznie dokumenty, ale również ustne stanowiska i wystąpienia osób reprezentujących władzę wykonawczą lub ustawodawczą, jeżeli zostały one utrwalone. Oznacza to, iż przy udostępnianiu informacji należy uwzględniać zarówno formalne, jak i nieformalne źródła tej informacji. Za szerokim rozumieniem źródeł informacji publicznej przemawia zasada jawności i transparentności życia publicznego, z uwzględnieniem postępowań prowadzonych przez uprawnione organy.

Elementem rzetelności działania organów demokratycznego państwa jest zapewnienie obywatelom prawa do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej, łączącego się z powszechnie aprobowaną w państwach demokratycznych, zasadą "otwartego rządu" oznaczającą transparentność działalności wszystkich organów władz publicznych (vide wyrok NSA z 10 stycznia 2014 r., sygn. akt I OSK 2213/13).

Orzecznictwo sądowoadministracyjne ukształtowało pogląd, że nie jest wystarczające zawarcie w piśmie informacyjnym lakonicznego stwierdzenia, iż podmiot obowiązany nie posiada wnioskowanej informacji. Dla ustalenia, że w sprawie nie zachodzi bezczynność w zakresie udzielenia informacji publicznej, której adresat wniosku nie posiada, jest on obowiązany wypowiedzieć się w tym przedmiocie. Wystarczające jest pisemne wyjaśnienie przyczyny nieudzielenia informacji. W takim przypadku pismo informujące o tym, stanowi odpowiedź na wniosek, co uwalnia adresata wniosku od zarzutu bezczynności. Nie jest bowiem możliwe skuteczne podniesienie zarzutu bezczynności organu w sytuacji, gdy żądana informacja nie znajduje się w posiadaniu organu. Pismo kierowane do strony wnioskującej powinno zawierać wyjaśnienie takiego stanu rzeczy (vide wyrok NSA z 22 lutego 2019 r., sygn. akt I OSK 473/17). Podmiot, który twierdzi, że nie posiada informacji wskazanej we wniosku, powinien twierdzenie to uwiarygodnić. Powiadomienie o nieposiadaniu żądanej informacji powinno zawierać dane pozwalające na ocenę rzetelności takiego twierdzenia. Gdyby przyjąć, że samo takie twierdzenie zwalnia od zarzutu bezczynności, wnioskodawca byłby faktycznie pozbawiony realnej ochrony (vide wyrok NSA z 24 listopada 2009 r., sygn. akt I OSK 851/09). Zasadniczo obowiązek informacyjny podmiotu zobowiązanego nie musi być adekwatny do zakresu jego działania, ale jest tylko i wyłącznie konsekwencją faktu dysponowania daną informacją. W wypadku pojawienia się problemów dowodowych związanych z ustaleniem, czy żądana informacja rzeczywiście jest w posiadaniu podmiotu, do którego skierowano wniosek, przesądzające znaczenie powinno mieć to, czy przedmiot pytania (żądania) pokrywa się z właściwością rzeczową (zakresem działania) podmiotu, do którego skierowano wniosek. Zobowiązany byłby zatem każdy podmiot, który powinien mieć taką informację ze względu na swój zakres kompetencji lub swoją właściwość rzeczową (vide I. Kamińska, M. Rozbicka-Ostrowska, op. cit.).

W przedmiotowej sprawie Prezes RM nie uwiarygodnił, iż nie posiada informacji w zakresie objętym poszczególnymi pytaniami Fundacji. Do pytań zamieszczonych we wniosku nie można bowiem odnieść sugestii zawartej w piśmie organu z [...] czerwca 2021 r., że skarżąca powinna wystąpić z takim wnioskiem do resortu finansów.

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów (Dz. U. z 2021 r., poz. 178 ze zm.) Rada Ministrów (Rząd) działa kolegialnie. W myśl art. 5 ww. ustawy, w celu wykonania zadań i kompetencji określonych w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i ustawach, Prezes Rady Ministrów może w szczególności: 1) wyznaczyć ministrowi zakres spraw, w których minister ten działa z upoważnienia Prezesa Rady Ministrów; 2) żądać informacji, dokumentów i sprawozdań okresowych lub dotyczących poszczególnej sprawy albo rodzaju spraw od ministra, kierownika urzędu centralnego lub wojewody oraz od pracowników urzędów organów administracji rządowej po zawiadomieniu właściwego ministra, kierownika urzędu centralnego lub wojewody; 3) zarządzić przeprowadzenie korespondencyjnego uzgodnienia stanowisk członków Rady Ministrów; 4) zwoływać, brać udział i przewodniczyć posiedzeniom organów pomocniczych Rady Ministrów lub Prezesa Rady Ministrów, bez względu na ich skład i zakres działania; 5) zwoływać posiedzenia, z udziałem właściwych ministrów, kierowników urzędów centralnych lub wojewodów i im przewodniczyć; 6) przekazać, z urzędu lub na wniosek właściwego organu albo na wniosek strony, sprawę należącą do właściwości więcej niż jednego ministra lub kierownika centralnego urzędu do załatwienia wskazanemu przez siebie ministrowi, zawiadamiając o tym wszystkie inne właściwe organy oraz strony; 7) rozstrzygać o zakresie działania ministrów w razie sporu kompetencyjnego między ministrami.

Z powołanych przepisów ustrojowych, jak również komunikatów medialnych, na które powołała się Fundacja (tak w skardze, jak i poprzedzających skargę pismach kierowanych do Prezesa RM) oraz faktu przyjęcia rządowego programu rozwoju na najbliższych 10 lat "Polski Ład", należy domniemywać, iż Prezes RM powinien posiadać wiedzę w przedmiocie szczegółowych założeń ww. programu. Skoro skarżony organ kieruje pracami Rady Ministrów i reprezentuje ją na zewnątrz, to uprawnionym jest przyjęcie, że wszelkie działania Rządu, w tym te, które są realizowane przy udziale podmiotów eksperckich przy Prezesie RM i powołanych do życia przez Radę Ministrów programów rządowych, są mu znane.

Jak podano wcześniej, informacja publiczna, której udostępnienia żąda określona strona nie musi być wytworzona przez podmiot, do którego ta strona zwraca się z żądaniem. Obowiązek udostępnienia informacji istnieje także wówczas, gdy została ona wytworzona przez inny podmiot, a znajduje się w posiadaniu podmiotu, do którego kierowany jest wniosek.

Mając powyższe wywody na względzie, należy stwierdzić, że Prezes RM powinien wyjaśnić dlaczego nie posiada informacji we wnioskowanym zakresie. Samo stwierdzenie, iż nie dysponuje wnioskowaną informacją (i odesłanie do Ministra Finansów) nie realizuje obowiązku informacyjnego w rozumieniu u.d.i.p.

Rozpoznając ponownie sprawę, organ powinien dokonać analizy zakresu żądań podanych we wniosku Fundacji z [...] maja 2021 r. i posiadaną informację udostępnić, co może nastąpić w sytuacji uznania, że nie zachodzą ograniczenia prawa dostępu do informacji publicznej, o których mowa w art. 5 u.d.i.p. Jeżeli natomiast podtrzyma swoje stanowisko, iż żądanej informacji w jakimkolwiek zakresie nie posiada, to obowiązany jest wyjaśnić ten stan rzeczy. Prezes RM musi uwiarygodnić, iż nie posiada żądanej informacji publicznej, tzn. przedstawić w tym zakresie wiarygodną, przekonującą argumentację, aby nie pozostawać w stanie bezczynności w jej udostępnieniu. W orzecznictwie podkreśla się, że powiadomienie wnioskodawcy o nieposiadaniu żądanych informacji należy rozpatrywać w kontekście art. 8, art. 9 i art. 11 k.p.a., a zatem takie powiadomienie powinno zawierać informację dlaczego organ nie posiada żądanych informacji oraz inne dane, które mogą mieć wpływ na sytuację faktyczną i prawną wnioskodawcy. Sąd jest natomiast zobowiązany do oceny, czy prawdopodobne jest, że organ żądanej informacji nie posiada (vide wyrok NSA z 31 stycznia 2013 r., sygn. akt I OSK 2571/12 i przywołane tam orzecznictwo).

Zatem stwierdzając, iż organ pozostaje w bezczynności co do udzielenia informacji publicznej objętej wnioskiem skarżącej z [...] maja 2021 r., Sąd w pkt 1 sentencji wyroku, na podstawie art. 149 § 1 pkt 1 p.p.s.a., zobowiązał organ do rozpoznania ww. wniosku w terminie 14 dni od doręczenia prawomocnego wyroku wraz z aktami sprawy.

Uwzględniając uwarunkowania faktyczne niniejszej sprawy, Sąd uznał, że stwierdzona bezczynność Prezesa RM nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa, o czym orzeczono w pkt 2 sentencji wyroku w oparciu o art. 149 § 1a p.p.s.a. Wniosek o udostępnienie informacji publicznej wpłynął do organu [...] maja 2021 r., a [...] czerwca 2021 r. Fundacja otrzymała pocztą elektroniczną pismo ustosunkowujące się do jej żądania. Został zatem zachowany termin przewidziany w art. 13 ust. 1 u.d.i.p. Natomiast okoliczność, iż odpowiedź Prezesa RM nie została uznana przez Sąd za prawidłową realizację wniosku, nie może świadczyć o rażącym naruszeniu prawa, lecz co najwyżej o nieprawidłowej wykładni przepisów u.d.i.p.

Rozstrzygnięcie o zwrocie kosztów postępowania (obejmujących uiszczony przez skarżącą wpis sądowy od skargi – 100 zł oraz wynagrodzenie reprezentującego ją profesjonalnego pełnomocnika – 480 zł) zawarto w punkcie 3 sentencji wyroku na mocy art. 200 i art. 205 § 2 p.p.s.a. w związku § 14 ust. 1 pkt 1 lit. c rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r., poz. 1800 ze zm.).