Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Pamela Kuraś - Dębecka Sędziowie Sędzia WSA Dorota Wdowiak Asesor WSA Andrzej Kuna (spr.) Protokolant Anna Błaszczyk po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 26 lipca 2006 r. sprawy ze skargi J. W. i A. K. "M" spółka cywilna z siedzibą w P. na decyzję Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej z dnia [...] lutego 2006 r. nr [...] w przedmiocie odmowy udzielenia prawa ochronnego na znak towarowy oddala skargę

Podaniem z dnia [...] sierpnia 1999 roku pełnomocnik J. W. i A. K., prowadzących w ramach spółki cywilnej "M" w P, dalej zwaną skarżącą, wystąpił do Urzędu Patentowego o zarejestrowanie znaku towarowego słownego [...] w klasach 30 i 43.

Pełnomocnik D. Z., właściciela firmy "Ś" złożył sprzeciw przeciwko ewentualnej rejestracji zgłoszonego znaku podnosząc, że nazwa firmy używana jest od [...] sierpnia 1994 roku, którą łączyły ze skarżącą stosunki handlowe, na dowód tego dołączono fakturę z dnia [...] maja 1997 roku.

Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej działając na podstawie art. 8 pkt 1 i 8 pkt 2 ustawy z dnia 31 stycznia 1985 r. o znakach towarowych (Dz.U. Nr 5, poz. 17 ze zm.) w związku z art. 315 ust. 3 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2003 roku, Nr 119, poz. 1117 oraz z 2004 roku, Nr 33, poz.286), decyzją z dnia [...] stycznia 2005 roku odmówił udzielenia prawa ochronnego na oznaczenie słowne [...] zgłoszone w dniu [...] sierpnia 1999 roku za numerem [...] przez "M" S.C. z P.

W uzasadnieniu swojej decyzji Urząd podniósł, że zgłoszone oznaczenie słowne jest nazwą firmy D. Z., z którym zgłaszającego łączył szczególny stosunek zaufania na zasadzie dostawca - odbiorca handlowy. Zgłaszający będąc sprzedawcą, jak wynika z dokumentacji znajdującej się w posiadaniu Urzędu, zgłosił do uzyskania prawa ochronnego na swoją rzecz oznaczenie będące nazwą firmy, a jednocześnie znakiem firmowym odbiorcy towarów. Zatem, posiadał pełną świadomość istnienia w obrocie gospodarczym towarów, druków i rachunków sygnowanych nazwą "Ś" przez firmę o takiej nazwie – D. Z. z W., z którą zgłaszający utrzymywał kontakty handlowe. Dalej Urząd wywodzi, że firma D. Z. posługuje się powyższą nazwą od rozpoczęcia swojej działalności gospodarczej tj. od [...] sierpnia 1994 roku. Zatem zgłaszający, nie będąc twórcą oznaczenia będącego jednocześnie nazwą firmy D. Z., wbrew zasadom współżycia społecznego i dobrym obyczajom kupieckim, doskonale orientując się w statusie tego oznaczenia na rynku [...], zgłosił je do ochrony na własną rzecz, choć, jak można domniemywać, uczynił to w dobrej wierze, jednakże - niezgodnie z prawem.

Pismem z dnia [...] marca 2005 roku pełnomocnik skarżącej złożył wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy wnosząc o uchylenie decyzji w całości i udzielenie prawa ochronnego na zgłoszony znak towarowy. Skarżąca stoi na stanowisku, że używała oznaczenia [...] od dnia [...] grudnia 1994 roku, nigdy nie łączył ją z D. Z. szczególny stosunek zaufania na zasadzie dostawca – odbiorca handlowy. Łączył ich jedynie stosunek producent – sprzedawca. Zakwestionowała również rzetelność zaświadczenia nr ew. [...] z dnia [...] kwietnia 1998 roku o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej.

Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej działając na podstawie art. 245 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (Dz.U. z 2003r. Nr 119, poz. 1117, z 2004r. Nr 33 poz.286, oraz z 2005r. Nr 10 poz.68), decyzją z dnia [...] lutego 2006 roku utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję.

Zdaniem Urzędu nie ulega wątpliwości, że zgłoszone oznaczenie słowne jest nazwą firmy D. Z. Zgłaszającego i firmę pana Z. łączył stosunek zaufania na zasadzie dostawca - odbiorca handlowy. Zgłaszający będąc sprzedawcą, jak wynika z dokumentacji znajdującej się w posiadaniu Urzędu, zgłosił do uzyskania prawa ochronnego na swoją rzecz oznaczenie będące nazwą firmy, a jednocześnie znakiem firmowym odbiorcy towarów wiedząc, że w obrocie gospodarczym istnieje firma o nazwie "Ś " D. Z. z W., z którą zgłaszający utrzymywał kontakty handlowe. Należy dodać, że firma D. Z. posługuje się powyższą nazwą od rozpoczęcia swojej działalności gospodarczej tj. od [...] sierpnia 1994 roku. Zatem zgłaszający, nie będąc twórcą oznaczenia będącego jednocześnie nazwą firmy pana D. Z., wbrew zasadom współżycia społecznego i dobrym obyczajom kupieckim, doskonale orientując się w statusie tego oznaczenia na rynku [...], zgłosił je do ochrony na własną rzecz.

Pismem z dnia [...] kwietnia 2006 roku skarżąca złożyła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie wnosząc o uchylenie obu decyzji i przekazanie sprawy Urzędowi Patentowemu RP.

W uzasadnieniu skarżąca wskazała, że argumentacja Urzędu Patentowego dotycząca art. 8 pkt 1 nie ma nic wspólnego z treścią tego artykułu bowiem kwestie zdolności rejestrowej znaku towarowego powszechnie znanego uregulowane są w art. 9 ust. 1 pkt 2 (a nie w art. 8 ust. 1), niezrozumiałe jest, czy zdaniem Urzędu Patentowego znak [...] jest znakiem powszechnie znanym? Niezrozumiałe jest również jakie, zdaniem Urzędu, stosunki zaufania łączą skarżącą i osobę wnoszącą sprzeciw w niniejszej sprawie - Pana D. Z.?

Ponadto zdaniem skarżącej argumentacja Urzędu Patentowego dotycząca art. 8 pkt 2 jest całkowicie niezgodna z faktami, potwierdzonymi dokumentami znajdującymi się w aktach niniejszej sprawy. Kwestionuje fakt, że D. Z. jest autorem oznaczenia [...]. Podnosi, że niewątpliwie pierwotnym używającym to oznaczenie było "M" s.c. J. W. & A. K. z siedzibą w P., które używało oznaczenie [...] od dnia [...] grudnia 1994 roku. Dokument stwierdzający powyższy fakt został dołączony do akt sprawy.

W ocenie skarżącej z dokumentacji będącej w posiadaniu Urzędu Miasta [...] Wydział Ewidencji Działalności Gospodarczej, która to dokumentacja została jej udostępniona do wglądu – wynika, iż D. Z. rozpoczął działalność gospodarczą [...] sierpnia 1994 r. nadając firmie nazwę "D"; przedmiot działalności - handel w tym obwoźny artykułami spożywczymi z wyłączeniem artykułów koncesjonowanych. Dopiero dnia [...] stycznia 1996r. zgłosił on w Urzędzie Gminy B. zmianę nazwę firmy na "Ś"; rozszerzając przedmiot działalności: (oprócz dotychczasowej) o export import kawy i herbaty oraz artykułów przemysłowych, usługi pakowania artykułów spożywczych; gastronomia. Natomiast dnia [...] marca 1998 roku rozszerzył zakres działalności o aromatyzowanie kawy i herbaty, sporządzanie mieszanek kawy i herbaty, prażenie kawy. W październiku 2005r. po raz kolejny zmienił nazwę firmy na "Ś. D. Z." zaś z zakresu działalności wykreślił obróbkę kawy i herbaty.

W świetle powyższych faktów, zdaniem skarżącej, można domniemywać, że to D. Z. wykorzystał oznaczenie "Ś" używane przez skarżącą, w celu podjęcia podobnej działalności gospodarczej. Działania takie budzą poważne wątpliwości co do przestrzegania zasad uczciwej konkurencji przez D. Z.

Reasumując, skarżąca uznała za całkowicie bezpodstawne zarzuty Urzędu Patentowego jakoby zgłaszając przedmiotowy znak towarowy naruszył zasady współżycia społecznego oraz prawa osobiste czy majątkowe.

W odpowiedzi na skargę Urząd podtrzymał swoje stanowisko wnosząc o oddalenie skargi.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył co następuje;

Zgodnie z art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę administracji publicznej, przy czym w świetle przepisu § 2 powołanego artykułu, kontrola ta jest sprawowana pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Chodzi zatem o kontrolę aktów lub czynności z zakresu administracji publicznej, która jest dokonywana w kontekście zgodności z prawem materialnym i procesowym, a nie według kryteriów celowościowych.

Ponadto, Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną

(art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.).

Skarga analizowana stosownie do wymienionych założeń kontroli sądowej decyzji administracyjnych podlega oddaleniu, gdyż zaskarżona decyzja nie narusza prawa. Sąd nie dopatrzył się nieprawidłowości w działaniu organu, tak gdy idzie o ustalenie stanu faktycznego sprawy, jak i prawną jego ocenę w świetle mających zastosowanie przepisów.

Zaskarżona decyzja Urzędu Patentowego RP odmawiająca udzielenia prawa ochronnego na oznaczenie słowne [...], nie narusza prawa. Art. 8 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 31 stycznia 1985 roku o znakach towarowych (Dz.U. Nr 5, poz. 17 ze zm.) stanowi, że niedopuszczalna jest rejestracja znaku, który: 1) jest sprzeczny z obowiązującym prawem lub zasadami współżycia społecznego, 2) narusza prawa osobiste lub majątek osób trzecich.

Zgodnie z art. 8 pkt 1 wyżej powołanej ustawy o znakach towarowych, sprzeczność z zasadami współżycia społecznego należy stwierdzić między innymi w razie zgłoszenia do rejestracji znaku towarowego, który nie podlega ochronie jako znak powszechnie znany, ale jest używany przez osobę, którą łączy ze zgłaszającym szczególny stosunek zaufania. Taki stosunek łączy np. dostawcę z odbiorcą, Naruszenie zasad współżycia społecznego zachodzi również wtedy, gdy zgłaszający wiedział lub mógł się dowiedzieć, że dane oznaczenie jest już używane w obrocie gospodarczym.

Nazwa firmy identyfikuje podmiot gospodarczy na rynku i stanowi dobro osobiste w rozumieniu art. 8 pkt 2 ustawy i wyłącza z rejestracji znak stanowiący nazwę innej firmy jako akt naruszania prawa osobistego lub majątkowego.

Z materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie wynika, że faktycznie skarżąca w okresie od dnia [...] grudnia 1994 roku do dnia [...] maja 1997 roku wynajmowała stanowisko handlowe [...] w sklepie nr [...] w P. przy ul. [...]. Na tej podstawie skarżąca opiera swoje twierdzenie, że co najmniej od [...] grudnia 1994 roku używała w obrocie gospodarczym oznaczenia [...]

Natomiast bezspornym faktem jest, iż przez cały okres działalności gospodarczej skarżąca posługiwała się nazwą "M" s.c. J. W. & A. K. ul. [...] w P. Nazwa ta figuruje zarówno w podaniu o zarejestrowanie znaku towarowego, jak również w fakturach spółki i dokumencie wystawionym przez P. w P.

Pod pojęciem używania znaku towarowego w kontekście art. 28 u.z.t. należy w szczególności rozumieć umieszczanie tego znaku na towarach objętych rejestracją lub ich opakowaniu, wprowadzaniu tak oznaczonych towarów do obrotu gospodarczego, umieszczaniu go na dokumentach związanych z wprowadzeniem tych towarów do obrotu, używanie go w reklamie i w korespondencji między podmiotami gospodarczymi.

Tak więc Sąd uznał, że fakt wynajęcia stoiska pod nazwą [...] nie może stanowić dowodu na używanie przez skarżącą oznaczenia [...] w obrocie gospodarczym z uwagi na niespełnienie powyższych kryteriów. Postępowanie skarżącej nie można nawet zakwalifikować jako działań przygotowawczych do przyszłego używania znaku towarowego.

Z dołączonych do akt sprawy dokumentów wynika po pierwsze, że w dniu [...] maja 1997 roku skarżąca sprzedała kawę D. Z. wystawiając fakturę dla: "Ś" D. Z. W. ul. [...]. Tak więc przynajmniej od tej daty należy przyjąć, że skarżąca wiedziała, że na rynku polskim działa firma pod nazwą "Ś", a więc zgłaszając znak do rejestracji miała świadomość, że dane oznaczenie jest już używane w obrocie gospodarczym.

Po drugie z zaświadczenia o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej z dnia [...] kwietnia 1998 roku, wystawionego przez Urząd Gminy [...] Wydział Działalności Gospodarczej w W. wynika jednoznacznie, iż D. Z. prowadzi firmę pod nazwą "Ś", a skarżąca złożyła podanie o zarejestrowanie znaku towarowego w dniu [...] sierpnia 1999 roku, a więc po upływie ponad roku od wydania powyższego zaświadczenia i ponad dwóch od wystawienia faktury przez skarżącą dla firmy D. Z.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego dominuje pogląd, w świetle którego, jeżeli występuje kolizja między prawem wynikającym z uzyskanej rejestracji znaku towarowego, a prawem do ochrony nazwy firmy, wpisanej do odpowiedniego rejestru, i działającego na rynku przed uzyskaniem przez drugi podmiot rejestracji znaku towarowego o identycznym brzmieniu z nazwą firmy, priorytet należy przyznać ochronie prawa podmiotowego do nazwy firmy istniejącego juz w chwili rejestracji znaku towarowego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 czerwca 1988 r. II CR 367/87; OSP 1990, nr 9, poz. 328 oraz postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 30 września 1994 r" III CZP 109/94; OSNC 195/1/18, wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 10 stycznia 2002 r., sygn. akt II SA 3390/01 )

Tak więc ewentualna rejestracja znaku towarowego identycznego z nazwą firmy funkcjonującej na rynku stanowiłaby naruszenie prawa do nazwy tej firmy.

W tych okolicznościach zgłoszenie znaku towarowego do rejestracji pozwoliło Sądowi przyjąć, że działanie zgłaszającego nosiło cechy zachowania sprzecznego z zasadami współżycia społecznego i naruszało prawo osobiste osoby trzeciej.

Mając powyższe na uwadze Sąd uznał, że w niniejszej sprawie nie doszło do naruszenia dyspozycji art. 8 pkt 1 i 2 ustawy o znakach towarowych i orzekł jak w sentencji wyroku, działając na podstawie przepisu art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.