drukuj    zapisz    Powrót do listy

6322 Usługi opiekuńcze, w tym skierowanie do domu pomocy społecznej, Pomoc społeczna, Samorządowe Kolegium Odwoławcze, oddalono skargę, II SA/Rz 23/20 - Wyrok WSA w Rzeszowie z 2020-02-25, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II SA/Rz 23/20 - Wyrok WSA w Rzeszowie

Data orzeczenia
2020-02-25 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2020-01-07
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie
Sędziowie
Ewa Partyka
Maciej Kobak /przewodniczący sprawozdawca/
Marcin Kamiński
Symbol z opisem
6322 Usługi opiekuńcze, w tym skierowanie do domu pomocy społecznej
Hasła tematyczne
Pomoc społeczna
Sygn. powiązane
I OSK 1643/20 - Wyrok NSA z 2020-12-16
Skarżony organ
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Treść wyniku
oddalono skargę
Powołane przepisy
Dz.U. 2019 poz 1507 art. 64, art. 104 ust. 4
Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej - teskt jedn.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w składzie następującym: Przewodniczący SWSA Maciej Kobak /spr./ Sędziowie WSA Ewa Partyka WSA Marcin Kamiński Protokolant specjalista Anna Mazurek - Ferenc po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 25 lutego 2020 r. sprawy ze skargi M. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] października 2019 r. nr [...] w przedmiocie odmowy zwolnienia z opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej -skargę oddala-

Uzasadnienie

Przedmiotem skargi M. K. (dalej w skrócie: "skarżący") jest decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] (dalej w skrócie: "SKO") z dnia [...] października 2019 r. nr [...] o utrzymaniu w mocy decyzji Prezydenta Miasta [...] (dalej w skrócie: "Prezydent Miasta") z dnia [...] sierpnia 2019 r. nr [...] w przedmiocie odmowy zwolnienia z opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej.

Kwestionowana decyzja zapadła w następującym stanie faktycznym.

Decyzją z dnia [...] września 2013 r. nr [...] Prezydent Miasta skierował K. S. do Domu Pomocy Społecznej w [...], (dalej w skrócie: "DPS") przeznaczonego dla osób dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie. Decyzję o umieszczeniu K. S. w DPS na pobyt stały Prezydent Miasta wydał w dniu [...] listopada 2013 r.

Decyzją z dnia [...] czerwca 2017 r. nr [...] SKO uchyliło decyzję Prezydenta Miasta z dnia [...] grudnia 2015 r. nr [...] w całości i ustaliło odpłatność za pobyt K. S. w DPS. Po rozpoznaniu skarg skarżącego, J. K. i S. S. od powyższej decyzji, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie wyrokiem z dnia 25 stycznia 2018 r., sygn. akt II SA/Rz 914/17 - oddalił skargi.

W dniu 14 lutego 2018 r. do Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w [...] wpłynął wniosek skarżącego o zwolnienie go z opłat za pobyt wnuka w DPS. Skarżący uzasadnił go problemami zdrowotnymi swoimi oraz żony J. K. i wiążącymi się z tym wysokimi kosztami ponoszonymi na leczenie.

Decyzją z dnia [...] czerwca 2018 r. nr [...] Prezydent Miasta odmówił skarżącemu zwolnienia z opłat za pobyt wnuka K. S. w DPS.

Postanowieniem z dnia [...] lipca 2018 r. nr [...] SKO stwierdziło uchybienie przez skarżącego terminu do wniesienia odwołania od ww. decyzji, natomiast postanowieniem z dnia [...] sierpnia 2018 r. nr [...] SKO odmówiło skarżącemu przywrócenia terminu do wniesienia odwołania.

Po rozpoznaniu skargi skarżącego na postanowienie SKO z dnia [...] sierpnia 2018 r., Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie wyrokiem z dnia 7 lutego 2019 r., sygn. akt II SA/Rz 1211/18 uchylił zaskarżone postanowienie. Następnie SKO postanowieniem z dnia [...] maja 2019 r. nr [...] przywróciło skarżącemu termin do wniesienia odwołania od decyzji Prezydenta Miasta z dnia [...] czerwca 2018 r. nr [...].

Decyzją z dnia [...] czerwca 2019 r. nr [...] SKO uchyliło zaskarżoną decyzję Prezydenta Miasta w całości i przekazało sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi I instancji.

W uzasadnieniu decyzji SKO wskazało, że w dniu [...] lipca 2018 r. zmarła żona skarżącego, w związku z czym zmianie uległa wysokość jego dochodów i wydatków. SKO nakazało również zweryfikowanie rzeczywistych kosztów, jakie skarżący ponosi na leczenie, a także podnoszonej przez skarżącego kwestii wydatków związanych z dostosowaniem mieszkania do potrzeb osób starszych.

W trakcie wywiadu środowiskowego przeprowadzonego w dniu 24 czerwca 2019 r. skarżący oświadczył, że wnosi o częściowe umorzenie odpłatności za pobyt K. S. w DPS i rozłożenie na raty pozostałej części.

Decyzją z dnia [...] sierpnia 2019 r. nr [...] Prezydent Miasta działając na podstawie art. 104, art. 107 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t. j. Dz. U. z 2018 r., poz. 2096 z późn. zm. – dalej w skrócie: "k.p.a.") w zw. z art. 14, art. 61 ust. 1 pkt 1 i 2, ust. 2 pkt 1 i 2, art. 64, art. 104 ust. 4 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t. j. Dz.U. z 2019 r., poz. 1507 – dalej w skrócie: "u.p.s.") - odmówił skarżącemu częściowego zwolnienia z opłat za pobyt wnuka K. S. w DPS oraz odmówił rozłożenia na raty pozostałej części opłaty.

W uzasadnieniu decyzji Prezydent Miasta podał, że dochód skarżącego w miesiącu maju 2019 r. wyniósł 3.456,48 zł, natomiast 300% kryterium dochodowego dla osoby samotnie gospodarującej wynosi 2.103,00 zł.

Prezydent Miasta wskazał również, że skarżący jest zobowiązany do uiszczenia opłat: 1) od dnia 2 stycznia 2014 r. do dnia 31 stycznia 2014 r. w kwocie 652,49 zł; 2) od dnia 1 lutego 2014 r. do dnia 31 stycznia 2015 r. w kwotach po 674,24 zł miesięcznie; 3) od dnia 1 lutego 2015 r. do dnia 30 września 2015 r. w kwotach po 706,39 zł miesięcznie; 4) od dnia 1 października 2015 r. do dnia 31 października 2015 r. w kwocie 532,39 zł.

W ocenie Prezydenta Miasta w niniejszej sprawie brak jest podstaw do zastosowania art. 64 u.p.s. Jak wynika bowiem ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego skarżący pomimo ukończenia 87 lat jest osobą samodzielną, korzysta z samochodu, uprawia ogródek działkowy. Korzysta z pomocy syna przy robieniu zakupów i wizytach u lekarzy. Organ stwierdził, że ze zgromadzonej dokumentacji wynika, iż sytuacja zdrowotna skarżącego jest stabilna a wydatki związane z zakupem leków nie odbiegają od przeciętnych obciążeń osób chorych przewlekle. Skarżący posiada więc wystarczające środki aby uiścić opłaty za pobyt wnuka w DPS. Prezydent Miasta stwierdził, że gdyby skarżący takich środków nie miał, nie wspomagałby finansowo syna i wnuka. Prezydent Miasta wskazał przy tym, że zgodnie z art. 8 u.p.s. wydatki, jakie skarżący ponosi na pomoc dla syna i wnuka nie podlegają odliczeniu od dochodu, w oparciu o który ustalana jest odpłatność za pobyt w domu pomocy społecznej.

W ocenie Prezydenta Miasta nie mogą także zostać uwzględnione podnoszone przez skarżącego okoliczności dotyczące konieczności zakupu przez niego obiadów, ponoszone koszty eksploatacji samochodu, koszty dopłat do wody, wydatki związane z ubezpieczeniem domu, opłatami za telefon, telewizję kablową, remontem łazienki czy wymianą drzwi i uszczelek w oknach - z uwagi na ich typowość i powszechność oraz brak szczególnego charakteru. Prezydent Miasta wskazał, że skarżący nie poniósł do dnia dzisiejszego żadnej odpłatności za pobyt wnuka w DPS i nie ma pewności, że po zwolnieniu częściowym będzie uiszczał regularnie opłatę.

Końcowo Prezydent Miasta stwierdził, że pomoc społeczna, aby spełniać swoje cele, musi brać pod uwagę wszystkich potrzebujących mieszkańców miasta [...]. Diagnoza potrzeb, dokonywana w toku pracy pracowników socjalnych potwierdza znaczący wzrost zapotrzebowania na usługi świadczone w domach pomocy społecznej. W związku z tym, poprzez niezasadne zwalnianie zobowiązanych z opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej, istnieje ryzyko związane z nieudzieleniem pomocy osobom najbardziej potrzebującym, czyli tym, którzy nie posiadają osób bliskich do zapewnienia im osobistej opieki.

Po rozpoznaniu odwołania skarżącego od powyższej decyzji, SKO decyzją z dnia [...] października 2019 r. nr [...] utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję.

W uzasadnieniu decyzji SKO wyjaśniło, że decyzja wydawana w przedmiocie zwolnienia od opłaty za pobyt w placówce jest decyzją uznaniową. Oznacza to, że nie ma podstaw do jej kwestionowania, o ile mieści się ona w granicach swobodnego uznania, chociaż stwierdzenie tego faktu możliwe jest tylko po zapoznaniu się ze stanowiskiem organu wyrażonym w uzasadnieniu decyzji. Decyzja uznaniowa może być zatem kwestionowana tylko w takim zakresie, w jakim organ nie uzasadnił należycie podstaw podjętej decyzji.

SKO podkreśliło, że organ rozpoznający prośbę o zwolnienie z odpłatności za pobyt w placówce, nie ma obowiązku przyznania zwolnienia, ale ma takie prawo. Fakultatywność orzeczenia o zwolnieniu z odpłatności zależna jest od sytuacji materialnej i rodzinnej osób zobowiązanych do opłat. Przypadki uprawniające do zwolnień zostały w przepisie wymienione jedynie przykładowo.

Następnie SKO wyjaśniło, że skarżący może powoływać się w niniejszej sprawie jedynie na szczególne okoliczności związane z jego sytuacją osobistą mające wpływ na zasadność obciążenia go kosztami pobytu członka rodziny w domu pomocy społecznej.

SKO nie kwestionując faktu, że skarżący cierpi na przewlekłe schorzenia urologiczne i choćby z racji wieku wymaga częstych wizyt lekarskich oraz zażywania lekarstw wskazało, że zgodnie z przedłożonymi fakturami za leki, suplementy i pieluchomajtki wydaje on miesięcznie na te cele kwotę ok. 200 zł. W ocenie SKO nie można zatem stwierdzić, że skarżący wydaje na swoje leczenie szczególnie wysokie kwoty, nawet gdyby części z nich nie mógł wykazać fakturami. Dalej SKO wskazało, że z akt sprawy nie wynika aby skarżący posiadał orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności, które uzasadniałoby ponoszenie zadeklarowanych przez niego wydatków na pomoc osób trzecich (ok. 1.540 zł miesięcznie), tym bardziej, że osoba, od której pochodzi oświadczenie o sprawowaniu opieki nad wnioskodawcą za taką kwotę, jest jego wnuczką. SKO podkreśliło, że dzieci i wnuki są zobowiązane alimentacyjnie wobec skarżącego do udzielania mu wszelkiej pomocy, a wynagradzanie ich za taką pomoc finansowo, jakkolwiek uzasadnione posiadaniem przez skarżącego dużego i stałego dochodu oraz brakiem takiego dochodu po stronie jego zstępnych, posiada cechy dobrowolności, i dlatego nie może zostać uwzględnione w sprawie o zwolnienie z opłaty za pobyt w DPS.

SKO stwierdziło, że nie można również uznać za szczególne okoliczności mające wpływ na obciążenie skarżącego kosztami pobytu członka rodziny w domu pomocy społecznej konieczności ponoszenia zwykłych opłat za użytkowanie samochodu (ubezpieczenie, wymiana opon), tym bardziej, że skarżący stwierdził, iż nie prowadzi samodzielnie samochodu, a jedynie korzysta z niego przy pomocy innych osób. Podobnie konieczność ponoszenia opłat za mieszkanie, media, podatki i obiady należą do normalnych wydatków gospodarstwa domowego i nie mogą uzasadniać pozostawania przez skarżącego w szczególnej sytuacji, będącej przesłanką zwolnienia go z części opłaty za pobyt wnuka w DPS.

W ocenie SKO uzasadnienie zaskarżonej decyzji nie nosi cech dowolności, a ocena zebranych materiałów nie została dokonana wbrew zasadom logiki czy doświadczenia życiowego. SKO zauważyło, że wiele osób musi ograniczać swe potrzeby z uwagi na ilość środków, jakimi dysponuje. Nie jest to natomiast sama w sobie "uzasadniona okoliczność", o jakiej mowa w art. 64 u.p.s. Z treści powołanego przepisu wynika bowiem, że okoliczności uzasadniające zwolnienie z opłat muszą cechować się wyjątkowością i co do zasady winny mieć charakter losowy.

W związku z zarzutem skarżącego, iż nie jest w stanie wpłacić jednorazowo opłaty za pobyt wnuka w DPS, SKO wskazało na treść art. 104 ust. 4 u.p.s. wyjaśniając, że po wydaniu przez organ I instancji decyzji, w której skarżący zostanie zobowiązany do zwrotu poniesionych zastępczo przez gminę opłat za pobyt w DPS, skarżący może wystąpić z wnioskiem (w przypadkach szczególnie uzasadnionych) o odstąpienie od żądania zwrotu, umorzenia w całości lub w części, odroczenia terminu płatności albo rozłożenia na raty. 

SKO wskazało przy tym, że z uwagi na fakt, iż Prezydent Miasta nie wydał jeszcze wobec skarżącego decyzji na podstawie art. 104 ust. 3 u.p.s., powoływanie się przez ten organ na przepis art. 104 ust. 4 u.p.s. w komparycji zaskarżonej decyzji jest nieuzasadnione, lecz nie wpływa to na prawidłowość rozstrzygnięcia w sprawie.

W ustawowym terminie skarżący wniósł skargę na powyższą decyzję SKO, zarzucając:

- błędne ustalenie, iż nie zachodzą przesłanki z art. 64 u.p.s. dotyczące zwolnienia z opłaty za pobyt w DPS, podczas, gdy w rzeczywistości ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika, iż zachodzą przesłanki uzasadniające uwzględnienie wniosku,

- błędne ustalenie, iż skarżący wydaje na leczenie jedynie kwotę 200 zł miesięcznie,

- błędne ustalenie, iż rodzina w sposób wystarczający zaspokaja potrzeby skarżącego,

- niezasadne odmówienie wiarygodności oświadczenia dotyczącego opieki nad skarżącym z uwagi na więzi pokrewieństwa,

- niezasadne odmówienie uznania kosztów utrzymania samochodu tylko z uwagi na fakt, iż skarżący nie kieruje nim osobiście. Samochód ten jest używany w celach dojazdu do lekarzy specjalistów przez syna skarżącego i E. B.,

- błędne ustalenie, iż wydatki związane z utrzymaniem mieszkania nie należą do wydatków koniecznych, nie odniesienie się do zarzutów odwołania wniesionego przez skarżącego,

- błędne ustalenie, iż skarżący musi ograniczać swoje wydatki związane ze zdrowiem i codziennym funkcjonowaniem

- błędne ustalenie, iż skarżący mając 88 lat jest osobą samodzielną korzystającą z samochodu oraz samodzielnie uprawiającą ogródek, podczas gdy w rzeczywistości skarżący korzysta z samochodu przy pomocy osoby trzeciej, gdyż samodzielnie nie jest w stanie bezpiecznie poruszać się na drodze. Uprawianie ogródka działkowego ogranicza się do spacerów po ogródku, siedzeniu na krześle i poruszaniu kilka razy motyką, popatrzeniu na rosnące pomidory i kwiaty oraz krzewy. W rzeczywistości skarżący jest odwożony przez inne osoby, gdyż jego stan zdrowia a nawet wiek nie pozwalają mu na samodzielny przyjazd na ogródek oraz na uprawę. Ponadto skarżący przez wiele lat uprawiał ogródek razem ze swoją żoną, sugerowanie więc przez organ, iż winien z tego zrezygnować pozbawia go godności i wszelkich człowieczych uczuć,

- błędne ustalenie, iż sytuacja zdrowotna skarżącego jest stabilna, podczas gdy ze zgromadzonej dokumentacji medycznej wynikają zupełnie odmienne wnioski, w tym fakt, iż w 2018 r. był kilkakrotnie hospitalizowany zaś w 2019 r. przeszedł operację. Od ponad roku zmuszony jest używać cewnika, często cierpi na stany zapalne, niezbędnym jest również używanie pampersów,

- błędne ustalenie, iż wydatki związane z leczeniem skarżącego nie odbiegają od przeciętnych, podczas gdy w rzeczywistości są one bardzo wysokie, zachodzi konieczność zakupu pampersów, leków, prywatnych wizyt lekarskich, opłat za pomoc osoby drugiej w codziennych czynnościach, w tym robienie zakupów, sprzątanie, przygotowywanie posiłków, pranie, zachowanie czystości toalety co jest niezwykle ważne przy schorzeniach skarżącego,

- brak odniesienia się do zarzutów skarżącego co do decyzji Prezydenta Miasta, w szczególności odnośnie uwzględnienia wydatków na zakup obiadów, kosztów eksploatacji samochodu, dopłat do wody, ubezpieczenia domu, opłat za telefon, telewizję kablową, remontu łazienki, wymiany drzwi czy uszczelek w oknach, jako niezbędnych wydatków, a w konsekwencji rażące naruszenie przepisów prawa i pozbawienie godności człowieka zagwarantowanej w Konstytucji RP.

Mając powyższe na uwadze skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji i orzeczenie, iż będzie on zobowiązany do zapłaty za pobyt wnuka w DPS w kwotach po 200 zł miesięcznie.

W odpowiedzi na skargę SKO podtrzymało swoje stanowisko i wniosło o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie rozważył, co następuje:

Skarga jest niezasadna i jako taka podlega oddaleniu. Realizując swoją kompetencję Sąd dokonał kontroli zgodności z prawem zaskarżonej decyzji,

w wyniku której ostateczne konkluzje nie pozwalają na sformułowanie oceny negatywnej, skutkującej jej uchyleniem lub stwierdzeniem jej nieważności. Stan faktyczny sprawy ustalono prawidłowo, stosując się do reżimów statuowanych przepisami K.p.a. Również podstawa prawna kwestionowanej decyzji została zrekonstruowana prawidłowo, a wywiedzione na jej podstawie skutki prawne są adekwatne do poczynionych ustaleń.

Bezsporne jest, że decyzją z dnia [...] czerwca 2017 r.

nr [...] SKO uchyliło decyzję Prezydenta Miasta z dnia [...] grudnia 2015 r. nr [...] w całości i ustaliło odpłatność za pobyt K. S. w DPS. Zgodnie z przedmiotową decyzją skarżący, jako wstępny (dziadek) K. S. zobowiązany jest do poniesienia następujących opłat: 1) od dnia 2 stycznia 2014 r. do dnia 31 stycznia 2014 r.

w kwocie 652,49 zł; 2) od dnia 1 lutego 2014 r. do dnia 31 stycznia 2015 r.

w kwotach po 674,24 zł miesięcznie; 3) od dnia 1 lutego 2015 r. do dnia 30 września 2015 r. w kwotach po 706,39 zł miesięcznie; 4) od dnia 1 października 2015 r. do dnia 31 października 2015 r. w kwocie 532,39 zł. Kwestia wysokości zobowiązania skarżącego nie jest przedmiotem niniejszego postępowania i została już prawomocnie zakończona – wyrokiem z dnia 25 stycznia 2018 roku sygn. II SA/Rz 914/17 Sąd oddalił skargę na decyzję SKO z dnia [...] czerwca 2017 roku – wyrok jest prawomocny.

W niniejszej sprawie organy rozpoznawały wniosek skarżącego o częściowe umorzenie odpłatności za pobyt K. S. w DPS i rozłożenie na raty pozostałej części – treść wniosku została ostatecznie sprecyzowana podczas wywiadu środowiskowego przeprowadzonego w dniu 24 czerwca 2019 r.

Organy swoją decyzję oparły o art. 64 u.p.s., choć organ pierwszej instancji powołał w podstawie prawnej swojej decyzji również art. 104 ust. 4 u.p.s. Słusznie SKO zauważyło, że było to działanie błędne, gdyż wydanie rozstrzygnięcia w oparciu o art. 104 ust. 4 u.p.s. byłoby dopuszczalne jest jedynie po uprzednim wydaniu decyzji ustalającej wysokość podlegających zwrotowi opłat za pobyt K. S. w DPS zastępczo poniesionych przez gminę. Taka decyzja na kanwie niniejszej sprawy nie została wydana, stąd też wyłączną podstawą prawną decyzji rozstrzygającej merytorycznie wniosek skarżącego mógł być art. 64 u.p.s. Do wyeksponowania jest jeszcze jedna kwestia, taka mianowicie, że art. 64 u.p.s. nie przewiduje możliwości rozłożenia na raty ustalonej opłaty za pobyt w DPS. Możliwość taką daje natomiast art. 104 ust. 4 u.p.s., który jak już wyżej zaznaczono nie mógł mieć jednak w sprawie zastosowania. Z tego też względu postępowanie

w tym zakresie wniosku skarżącego, który dotyczył rozłożenia nieumorzonej części opłaty na raty powinno ulec umorzeniu, jako bezprzedmiotowe. Niemniej jednak Sąd tego uchybienia nie uznaje za na tyle istotne, aby rodziło konieczność eliminacji decyzji z obrotu prawnego. Niezależnie od tego, czy organ umorzyłby postępowanie w zakresie dotyczącym rozłożenia na raty części opłaty, czy odmówił rozłożenia na raty tej części opłaty, ostateczny skutek prawny pozostaje ten sam: wniosek skarżącego w zakresie rozłożenia nieumorzonej części opłaty na raty nie zostałby uwzględniony.

Przechodząc meriti do oceny kwestionowanej skargą decyzji w zakresie dotyczącym częściowego zwolnienia z opłaty za pobyt wnuka skarżącego w DPS, należy wstępnie odwołać się do treści art. 64 ust. 1 u.p.s. Skarżący w toku całego postępowania powoływał się na okoliczności świadczące o jego trudnej sytuacji zdrowotnej, majątkowej i dochodowej. Skarżący zwracał uwagę na swój wiek, choroby, wydatki związane z koniecznością zakupu leków, dojazdów do lekarzy, utrzymaniem domu, zapewnieniem sobie opieki, etc, co wskazuje, że domagał się zwolnienia z opłaty na podstawie art. 64 pkt 2 u.p.s., w myśl którego: "osoby wnoszące opłatę lub obowiązane do wnoszenia opłaty za pobyt mieszkańca domu

w domu pomocy społecznej można zwolnić z tej opłaty częściowo lub całkowicie, na ich wniosek, po przeprowadzeniu rodzinnego wywiadu środowiskowego,

w szczególności jeżeli występują uzasadnione okoliczności, zwłaszcza długotrwała choroba, bezrobocie, niepełnosprawność, śmierć członka rodziny, straty materialne powstałe w wyniku klęski żywiołowej lub innych zdarzeń losowych." Cytowany przepis przewiduje zatem koncesję od obowiązku ponoszenia opłat za pobyt w DPS przez małżonka, wstępnych i zstępnych – art. 61 ust. 1 pkt 2 u.p.s. Skorzystanie

z takiego zwolnienia jest jednak dopuszczalne jedynie, gdy "występują uzasadnione okoliczności". Ustawodawca w powołanym przepisie posłużył się tzw. klauzulą generalną, a więc odesłaniem do kwantyfikatora pozaprawnego – okoliczności dotyczących osoby wnioskującej o zwolnienie, które podlegają wartościowaniu

w kontekście uzasadnienia rezygnacji przez państwo (jednostkę samorządu terytorialnego) domagania się zwrotu wydatków poniesionych na udzielone świadczenie (pobyt w DPS). Decyzja w przedmiocie zwolnienia z obowiązku ponoszenia opłaty z pobyt w DPS, ma charakter uznaniowy, co oznacza, że organ pomimo ustalenia okoliczności – in casu – z art. art. 64 ust. 1 pkt 2 u.p.s. może przedmiotowego zwolnienia odmówić. Przy ocenie legalności takiej decyzji Sąd weryfikuje jedynie, czy organ właściwie ustalił i rozważył stan faktyczny, czy wydane rozstrzygnięcie mieści się w granicach uznania administracyjnego – wyraża jeden

z wariantów przewidzianych w dyspozycji normy uznaniowej - i czy należycie sparametryzowano interes społeczny z interesem indywidualnym – art. 7 K.p.a.

W efekcie, wydanie decyzji uwzględniającej wniosek o zwolnienie z opłaty za pobyt

w DPS powinno mieć charakter zupełnie wyjątkowy, wyłącznie w takim skonfigurowaniu, w którym sytuacja zdrowotna, rodzinna, życiowa i losowa wnioskującego reprezentuje taki ładunek aksjologiczny, który przełamuje fiskalizm państwa. Zwrócić należy uwagę na fakt, że zwolnienie, o którym mowa w art. 64 u.p.s. co do zasady nie opiera się na okolicznościach kształtujących sytuację majątkową wnioskującego. Ta podlegała bowiem badaniu na etapie ustalania samej opłaty za pobyt w DPS i została zweryfikowana na tyle pozytywnie, że do takiego ustalenia doszło. Dochody i wydatki zobowiązanego mogą zostać uwzględnione wyłącznie przez pryzmat jego stanu zdrowia, sytuacji życiowej, rodzinnej i losowej.

W sprawie nie ma sporu co do tego, że skarżący ma 88 lat, mieszka samotnie, nie ma nikogo na utrzymaniu. Osiąga stały miesięczny dochód w wysokości 3456,48 zł., który znacznie przekracza 300% kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej, o którym mowa w art. 61 ust. 2 pkt 2 lit. a u.p.s. (obecnie jest to kwota 2103 zł). Poniesienie przez skarżącego obciążających go opłat miesięcznych, nawet tych ustalonych w najwyższej wysokości po 706,39 zł. nie powodowało nawet zbliżenia się skarżącego do owego progu – skarżącemu i tak pozostawałaby kwota ok. 2750 zł. Skarżący nie ma orzeczonego stopnia niepełnosprawności w stopniu znacznym. Potrzeby skarżącego w zakresie zakupów, czynności domowych, dowozu do lekarzy, zaspokajają członkowie rodziny. Czynności higieniczne skarżący wykonuje samodzielnie – zeznania A. K., k. 200. W ostatnim czasie skarżący był kilkukrotnie hospitalizowany, aktualnie używa cewnika. Skarżący jako osoba starsza, cierpiąca na przewlekłe schorzenia urologiczne, niewątpliwie wymaga zaopatrzenia w leki, suplementy i wyroby medyczne. Bezsprzecznie musi również często korzystać z porad lekarzy specjalistów. Wysokość wykazanych przez skarżącego kosztów w tym zakresie wskazuje na kwotę 200 złotych miesięcznie. Sąd – podobnie jak i organy – nie przeczy, iż faktycznie skarżący może na ten cel przeznaczać wyższe kwoty, co nie zmienia ogólnej oceny, iż przy jego dochodach, jest on w stanie ponieść takie wydatki i jednocześnie ponieść opłatę za pobyt wnuka w DPS. Rację ma SKO, gdy wywodzi, że rekompensata pieniężna za udzielaną pomoc przez członków najbliższej rodziny, w sytuacji gdy są oni ustawowo zobowiązaniu do alimentacji i pomocy skarżącemu nie stanowi "uzasadnionych okoliczności", o których mowa w art. 64 pkt 2 u.p.s. Okoliczności takich nie stanowi również konieczność ponoszenia wydatków związanych z: utrzymaniem mieszkania, wykupem obiadów, leków, opłatami za media, zapłatą podatków, utrzymaniem samochodu (niezależnie od tego kto i w jakim celu z niego korzysta), wizytami

u lekarzy, etc. Art. 64 pkt 2 u.p.s. w kwestii wydatków wpływających na sytuację osoby wnoszącej o zwolnienie z opłaty za pobyt w DPS odwołuje się do takiego zdarzenia jak "straty materialne powstałe w wyniku klęski żywiołowej", co dowodzi, iż chodzi tu okoliczności nadzwyczajne, nieprzewidziane, wymuszające poniesienie znacznych i nieplanowanych wydatków. Każdy powołany przez skarżącego ekspens do tej kategorii się nie zalicza. I wreszcie ustalenie kluczowe, poczynione w oparciu

o wyjaśnienia skarżącego – oświadczenia z dnia 24 czerwca 2019 roku i 8 lipca 2019 roku: skarżący dobrowolnie, w okresie poprzedzającym wydanie decyzji w niniejszej sprawie, a już po wydaniu przez SKO decyzji z dnia [...] czerwca 2017 r. o ustaleniu opłaty za pobyt wnuka w DPS, pomagał członkom swojej rodziny finansowo przeznaczając dla: syna A. K. kwotę 600 złotych miesięcznie w okresie od stycznia do czerwca 2019 roku, wnuka K. S. kwotę 150 złotych miesięcznie, B. S. kwotę 200 złotych miesięcznie do kwietnia 2019 roku. Z powołanych okoliczności wynika zatem, iż mimo wszystkich wykazywanych przez skarżącego wydatków był on w stanie wygospodarować miesięcznie znaczne kwoty na dobrowolną pomoc członkom rodziny. Potwierdza to zatem przyjętą ocenę, że skarżącego nie dotyczą "uzasadnione okoliczności", o których mowa w art. 64 pkt 2 u.p.s.

Wszystkie powołane okoliczności i ich oceny prawne prowadzą do wniosku, że skarga jest nieuzasadniona i jako taka podlega oddaleniu – art. 151 P.p.s.a.



Powered by SoftProdukt