Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Dnia 26 listopada 2013 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi – Wydział II w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Arkadiusz Blewązka Sędziowie Sędzia NSA Anna Stępień Sędzia WSA Barbara Rymaszewska (spr.) Protokolant Starszy sekretarz sądowy Anna Kośka po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 26 listopada 2013 roku sprawy ze skargi S. S. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ł. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie zasiłku celowego stwierdza nieważność zaskarżonej decyzji oraz poprzedzającej ją decyzji Prezydenta Miasta Ł. z dnia [...] nr [...]. LS

II SA/Łd 855/13

Uzasadnienie

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Ł. decyzją z dnia [...] nr [...] utrzymało w mocy decyzję Prezydenta Miasta Ł. z dnia [...] nr [...], którą odmówiono S. S. zmiany decyzji nr [...] z dnia [...], przyznającej zasiłek celowy w wysokości 60 zł miesięcznie z przeznaczeniem na zakup żywności lub posiłku w ramach programu wieloletniego "Państwa w zakresie dożywiania". Jako podstawę prawną rozstrzygnięcia SKO przytoczyło art. 138 § 1 k.p.a., art. 1 ust.1 ustawy z dnia 12 października 1994 roku o samorządowych kolegiach odwoławczych (t.j. DZ.U. 2001r.nr 1 poz. 856 ze zm.), art. 3 ust. 3 i 4, art. 8 ust.1 pkt 1 i ust.3, art. 39 ust.1 i 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej (t.j. DZ.U. 2013 poz.182 ze zm.) oraz art. 5 ust. 1 i art. 7 ustawy z dnia 29 grudnia 2005 roku o ustanowieniu programu wieloletniego "Pomoc Państwa w zakresie dożywiania" (Dz.U.2005r. poz.2259 ze zm.). W uzasadnieniu organ odwoławczy przytoczył powołane na wstępie przepisy regulujące przesłanki przyznawania pomocy społecznej, ustalił, ze skarżący spełnia kryteria korzystania z tej pomocy, jest jej stałym beneficjentem. Kolegium wywiodło, że organ I instancji nie przekroczył granic uznania administracyjnego, odmawiając zmiany własnej decyzji z dnia [...], bowiem przyznano skarżącemu pomoc stosowanie do posiadanych środków, wnioskodawca zaś korzysta także z innych form pomocy.

S. S. wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, nie precyzując jednak jej zarzutów.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze wniosło o oddalenie skargi, odwołując się do argumentacji zawartej w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.; dalej p.p.s.a.), sądy administracyjne sprawują w zakresie swojej właściwości kontrolę działalności administracji publicznej. Oznacza to, iż sąd bada legalność zaskarżonego rozstrzygnięcia pod kątem jego zgodności z prawem materialnym, określającym prawa i obowiązki stron oraz prawem procesowym, regulującym postępowanie przed organami administracji publicznej.

Ponadto, stosownie do treści art. 134 p.p.s.a. - sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Zastosowanie tej właśnie regulacji czyni skargę skuteczną, bowiem skarżący nie zawarł w skardze żadnych zarzutów natury procesowej czy merytorycznej, natomiast z urzędu należało podnieść wadliwość zaskarżonych decyzji.

W sprawie doszło do rażącego naruszenia prawa, organy bowiem rozpoznały wniosek S. S. o zmianę decyzji Prezydenta Miasta Ł. z dnia [...] jeszcze zanim stała się ona ostateczna. Decyzją tą przyznano wnioskodawcy zasiłek celowy na dożywianie w kwocie po 60 zł miesięcznie w okresie styczeń – maj 2013 roku. Podstawę orzekania stanowiły przepisy ustawy z dnia 29 grudnia 2005r. o ustanowieniu programu wieloletniego "Pomoc Państwa w zakresie dożywiania" (Dz.U. nr 25 poz. 2259 ze zm.).

Skarżący złożył odwołanie od tej decyzji, które zostało rozstrzygnięte decyzją SKO z dnia [...], utrzymującą w mocy decyzję [...]. Ostateczną decyzję Kolegium skarżący zaskarżył tą samą skargą, która dotyczy także sprawy niniejszej.

Równolegle z postępowaniem odwoławczym organy prowadziły postępowanie w sprawie zmiany tejże decyzji z [...], zakończone decyzją Prezydenta Miasta Ł. z dnia [...], którą odmówiono zmiany decyzji z [...]. Przy tym kanwą wszczęcia tego ostatniego postępowania stało się oświadczenie S. S., który podczas uzupełniania wywiadu środowiskowego wywiadu środowiskowego zażądał wyższej kwoty świadczenia.

W zakwestionowanych w niniejszym postępowaniu decyzjach organy nie wyjaśniły trybu, w jakim procedują. Co do zasady od decyzji I instancji służy odwołanie (art. 127 § 1 k.p.a.). Do czasu uostatecznienia decyzji jej zmiana możliwa jest zatem w trybie postępowania instancyjnego, które wszczyna złożenie odwołania. Wszelkie wnioski dotyczące wysokości przyznanego świadczenia, składane gdy decyzja nie jest ostateczna, winny zostać rozpoznane w toku instancji. Wszczynanie odrębnego postępowania jest niedopuszczalne.

Ponadto przepisy kodeksu postępowania administracyjnego przewidują możliwość zmiany decyzji w trybie art. 155 k.p.a., gdy przemawia za tym słuszny interes strony. Przepis art. 163 k.p.a. wskazuje na możliwość uchylenia lub zmiany decyzji, na mocy której strona nabyła prawo, w sytuacji, gdy przewidują to przepisy szczególne. W tym wypadku należałoby odwołać się do ustawy o pomocy społecznej. Z art. 106 ust. 5 u.p.s. wynika, że można zmienić decyzję na korzyść strony nawet bez jej zgody. Zarówno jednak przepis art. 155 k.p.a., jak i przepis art. 163 k.p.a. czy art. 106 ust. 5 u.p.s. dotyczą zmiany decyzji ostatecznej. Stąd wniosek, że do wszczęcia procedury zmiany decyzji niezbędne jest ustalenie, że decyzja jest ostateczna. Tymczasem, jak wynika z akt administracyjnych, decyzja z [...] stała się ostateczna z dniem [...], kiedy to SKO utrzymało ją w mocy. Tymczasem poddana kontroli sądu w niniejszej sprawie decyzja SKO nosi datę [...].

Zatem w stanie faktycznym niniejszej sprawy, gdy postępowanie odwoławcze od decyzji Prezydenta Miasta Ł. z dnia [...] było w toku, organ nie mógł skutecznie wszcząć procedury zmiany tej decyzji, niezależnie od tego, czy miała zamiar procedować w trybie art.155 k.p.a., czy art. 106 ust. 5 u.p.s. w zw. z art. 163 k.p.a. Doszło do rażącego naruszenia prawa, o którym stanowi art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a.

Na marginesie wskazać należy, że numer pierwotnej decyzji Prezydenta Miasta, przyznającej zasiłek celowy na dożywianie jest powoływany przez organy jako [...] (tak w decyzji z [...] i decyzji SKO z [...]), zaś w samej decyzji z [...] i w decyzjach wydawanych w toku postępowania odwoławczego jako [...]. Nie ma jednak najmniejszej wątpliwości, że chodzi o tę samą decyzję.

Treść zakwestionowanych decyzji, ani ich uzasadnienie nie wskazują przy tym na podstawie których przepisów, w jakim trybie odmówiono skarżącemu zmiany decyzji z dnia [...]. Stanowi to o dodatkowej wadzie decyzji, związanej z naruszeniem art. 107 § 3 k.p.a., który obliguje organ do wskazania i wyjaśnienia podstawy prawnej rozstrzygnięć. To uchybienie uniemożliwia jakąkolwiek weryfikację przyjętego trybu, co o tyle nie ma znaczenia, że w realiach rozpoznawanej sprawy żaden z trybów przewidziany dla zmiany decyzji ostatecznej nie był dopuszczalny.

Z uwagi na powyższe, wobec tego, że organy w niniejszej sprawie rozstrzygnęły o zmianie nieostatecznej decyzji w czasie, gdy prowadzone było postępowanie odwoławcze dotyczące tej samej decyzji Prezydenta Miasta Ł. (z dnia [...] nr [...]), należało stwierdzić nieważność zaskarżonej decyzji oraz poprzedzającej ją decyzji organu I instancji z dnia [...] na podstawie art. 145 § 1 pkt 2 i art. 135 p.p.s.a. w zw. z art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a.

A.T-P.