Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Anna Apollo, Sędzia WSA Marzanna Sałuda (spr.), Sędzia WSA Magdalena Jankiewicz, Protokolant St. sekr. sąd. Joanna Spadek, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 marca 2023 r. sprawy ze skargi M. N. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Katowicach z dnia 22 września 2022 r. nr SKO.GN/41.8/252/2022/14400 w przedmiocie kary za zajęcie pasa drogowego oddala skargę.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Katowicach – dalej Kolegium, organ II instancji – decyzją z dnia 22 września 2022r. nr [...] utrzymało w mocy decyzję Dyrektora Miejskiego Zarządu Ulic i Mostów – dalej Dyrektor- w T. z dnia 24 sierpnia 2022 r nr [...] o wymierzeniu kary pieniężnej M.N. – dalej strona, skarżący - w kwocie 187,20 zł za zajęcie pasa drogowego drogi gminnej ul. [...] w T..

Stan sprawy jest następujacy;

Dyrektor decyzją z dnia 21 grudnia 2020 r. nr [...] wymierzył stronie prowadzącej działalność gospodarczą pod nazwą PPHU N. z siedzibą w T. karę pieniężną za zajęcie pasa drogowego drogi gminnej ul. [...] w T. w związku z umieszczeniem dwustronnego nośnika reklamowego [na dachu samochodu] w okresie od dnia 28 września 2020 r. do dnia 2 października 2020 r. o wymiarach 1,73 m x 0,60 m z każdej strony bez zezwolenia zarządcy drogi w wysokości 187,20 zł.

Dyrektor wskazał w uzasadnieniu, że wezwano zobowiązanego do usunięcia dwustronnego nośnika reklamowego umieszczonego na stelażu przymocowanym do dachu samochodu osobowego zaparkowanego w strefie płatnego parkowania w pasie drogowym drogi gminnej ul. [...] w T. jednak zobowiązany odmówił jego usunięcia podnosząc, że wykupił kartę upoważniającą do parkowania pojazdu w strefie płatnego parkowania, a stelaż na którym eksponowana jest reklama stanowi część składową pojazdu i nie stanowi reklamy.

Nakładając karę organ I instancji orzekł w oparciu o uchwałę nr [...] Rady Miasta T. z 24 września 2015 r. w sprawie ustalenia stref płatnego parkowania na terenie miasta T. oraz ustalenia wysokości opłat za parkowanie pojazdów samochodowych i sposobu pobierania opłat w strefach płatnego parkowania.

W ocenie organu I instancji nie budziło wątpliwości, że pojazdy zaparkowane w strefie płatnego parkowania - strona wschodnia ul. [...] od ul. [...] do ul. [...] określonej symbolem SPP El znajdują się w pasie drogowym drogi publicznej zatem przedmiotowa reklama posadowiona jest w pasie drogowym drogi publicznej.

Strona wniosła odwołanie do Kolegium, a organ ten decyzją z dnia 22 stycznia 2021 r. [...] utrzymał w mocy decyzję organu I instancji podzielając ocenę prawną na tle ustalonego w sprawie stanu sprawy.

Wyrokiem z dnia 24 czerwca 2021 r. sygn. akt III SA/Gl 340/21 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach po rozpoznaniu skargi strony wniesionej na decyzję Kolegium uchylił zaskarżoną decyzję organu odwoławczego oraz organu I instancji.

Na wstępie WSA stwierdził, iż miejsce, na którym postawiono samochód stanowi pas drogowy, i w tym zakresie w ocenie Sądu organ przeprowadził prawidłowe ustalenia w tym zakresie. Organ oparł się prawidłowo na mapach, na podstawie których możliwym było ustalenie, że parking znajduje się w pasie drogowym drogi gminnej. Nadto działka nr [...] położona przy ulicy [...] stanowi pas drogowy oznaczony w rejestrze gruntów Miasta T. jako użytek "dr". Ustalenia faktyczne w tym zakresie Sąd w pełni podzielił i przyjął za własne. Zgodnie bowiem z definicją legalną pasa drogowego zawartą w art. 4 pkt 1 ustawy o drogach publicznych przez pas drogowy należy rozumieć wydzielony liniami granicznymi grunt wraz z przestrzenią nad i pod jego powierzchnią, w którym są zlokalizowane droga oraz obiekty budowlane i urządzenia techniczne związane z prowadzeniem, zabezpieczeniem i obsługą ruchu, a także urządzenia związane z potrzebami zarządzania drogą. Drogą zaś jest budowla wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi, urządzeniami oraz instalacjami, stanowiącą całość techniczno-użytkową, przeznaczoną do prowadzenia ruchu drogowego, zlokalizowaną w pasie drogowym. Dalej wskazał, iż definicja ustawowa pasa drogowego w rozumieniu art. 4 pkt 1 ustawy o drogach publicznych została poddana gruntownej analizie w orzecznictwie NSA i wojewódzkich sądów administracyjnych. NSA w uchwale z 19 czerwca 2000 r., sygn. U OPK 2/00 jednoznacznie stwierdził, że w sprawach dotyczących umieszczania reklam w pasie drogowym, pas drogowy (droga) jako wydzielony pas terenu w rozumieniu art. 4 pkt 1 ustawy o drogach publicznych, obejmuje płaszczyznę gruntu pasa drogowego wraz z przestrzenią nad tym pasem (ONSA 2001/1/11 oraz por. uchwałę z tej samej daty, sygn. OPK 3/00, ONSA 2001/1/12). Organ zatem opierając się na wnioskach wynikających z analizy mapy i przeznaczenia działki, na której zbudowana została droga oraz przyległy do niej parking prawidłowo uznał, że pojazd strony zaparkowany był w pasie drogowym drogi publicznej.

W uzasadnieniu wyroku Sąd poddał jednak w wątpliwość dwie kwestie. Po pierwsze to, czy umieszczona na dachu samochodu tablica spełnia definicję reklamy, a po drugie prawidłowość uzasadnienia zaskarżonej decyzji w zakresie wskazania podstawy prawnej do ustalenia wysokości stawki za zajęcie pasa drogowego.

W ocenie Sądu organ w treści decyzji w ogóle nie odniósł się do treści zapisanych na tablicy, ani nie wskazał przyczyn dla których uznał tą treść za treść reklamową. Zazanaczył iż ze zdjęć dołączonych do akt sprawy wynika, że na tablicy zapisano: "książki + podręczniki". Zdaniem Sądu nie może ulegać wątpliwości, że napis ten nie nosi żadnej informacji co do podmiotu prowadzącego działalność określonego rodzaju, ani też co do miejsca jej prowadzenia. W ocenie Sądu dla uznania tablic tej treści za reklamę nie jest wystarczająca wyłącznie taka ich treść. Taka tablica jednak może być uznana za reklamę w rozumieniu art. 4 pkt 23 ustawy o drogach publicznych wówczas, gdy samochód z tablicą tej treści był ustawiony obok miejsca prowadzonej przez stronę działalności gospodarczej, a przedmiot tej działalności związany byłby z książkami i podręcznikami. Tych ustaleń jednak w zaskarżonej decyzji brak. WSA w Gliwicach stwierdził, że organ nie udzielił odpowiedzi na pytanie, czy zaparkowanie samochodu strony przy ulicy [...] znajduje się w pobliżu miejsca prowadzenia przez stronę działalności gospodarczej, a tym samym, czy może być uznane za umieszczenie w pasie drogowym reklamy. Samochód strony zaparkowany w oddali od miejsca prowadzenia działalności gospodarczej strony, o ile jest to działalność związana z książkami i podręcznikami, nie przekazuje żadnej informacji co do osoby i miejsca prowadzenia takiej działalności. Wyjąwszy oczywiście przypadek, że działalność skarżącego polega na obwoźnym handlu książkami, czego też organ nie ustalił.

W ocenie Sądu bez ustalenia jaki rodzaj działalności skarżący prowadzi oraz, czy zaparkowanie pojazdu w tym konkretnym miejscu informuje o miejscu wykonywania tej działalności nie jest możliwe jednoznaczne stwierdzenie, czy istnieje podstawa do wymierzenia kary za zajęcie pasa drogowego.

Wątpliwości Sądu dotyczyły również podstawy prawnej wysokości samej stawki za zajęcie pasa drogowego. Organ I instancji bowiem w uzasadnieniu decyzji podał, że stawka opłat i kar wynika wprost z treści uchwały Nr [...] Rady Miasta T. z dnia 24 września 2015 r. w sprawie i ustalenia wysokości stawek opłat za zajęcie pasa drogowego dróg publicznych, dla których zarządcą jest Prezydent Miasta T.. W ocenie Sądu jest to stwierdzenie niewystarczające. Ogólne odwołanie się do uchwały w sprawie ustalenia wysokości opłat za zajęcie pasa drogowego bez dokładnego określenia konkretnego przepisu tejże uchwały, który przewiduje taką, a nie inną wysokość stawki nie spełnia wymogu wskazania podstawy prawnej wymierzonej kary. Tym samym doszło do naruszenia również ogólnej zasady wynikającej z art. 10 k.p.a., który obliguje organ do wyjaśniania stronom zasadności przesłanek, którymi kierował się przy załatwieniu sprawy, aby w ten sposób w miarę możności doprowadzić do wykonania przez strony decyzji bez potrzeby stosowania środków przymusu.

Sąd wskazał, że ponownie rozpoznając sprawę organ uzupełni ustalenia co do rodzaju i miejsca prowadzonej przez skarżącego działalności gospodarczej, a następnie oceni, czy zaparkowanie pojazdu strony w ustalonym miejscu z tablicą o wskazanej wyżej treści stanowi reklamę w rozumieniu art. 4 pkt 23 ustawy o drogach publicznych. Ponadto uzasadniając rozstrzygnięcie organ dokładnie powoła podstawę prawną decyzji wskazując jednostkę redakcyjna uchwały przewidującą wysokość opłaty za umieszczenie w pasie drogowym reklamy. W konsekwencji powyższego decyzją Dyrektora z dnia 2 marca 2022 r. nr [...]wymierzono stronie karę pieniężną za zajęcie pasa drogowego drogi gminnej ul. [...] w T. w związku z umieszczeniem dwustronnego nośnika reklamowego na dachu samochodu w okresie od dnia 28 września 2020 r. do dnia 2 października 2020 r. o wymiarach 1,73 m X 0,60 m z każdej strony bez zezwolenia zarządcy drogi w wysokości 187,20 zł.

W uzasadnieniu decyzji organ I instancji wskazał, iż kierując się wytycznymi wyroku z dnia 24 czerwca 2021 r. sygn. akt III SA/Gl 340/21 WSA w Gliwicach przeprowadził uzupełniające postępowanie dowodowe w toku którego ustalił, źe z informacji z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej RP wynika, że przeważającym rodzajem działalności strony jest sprzedaż detaliczna książek prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach oraz, że podstawowym stałym miejscem wykonywania tejże działalności jest sklep umiejscowiony w T. przy ul. [...]. Przekaz reklamowy umieszczony na pojeżdzie obejmował treść "książki + podręczniki" oraz znaczenia graficzne (strzałki) wskazujące na miejsce, w którym zobowiązany prowadzi działalność gospodarczą polegającą na sprzedaży książek oraz podręczników. Pojazd strony na którym zamontowana jest reklama usytuowany został w takim miejscu, w pasie drogowym drogi publicznej, aby strzałki wskazywały najkrótsze piesze dojście do prowadzonego przez niego sklepu. Wypis z CEDIG RP, dokumentacja zdjęciowa obrazującą treść przekazu reklamowego, wydruk z Geoportalu ukazujący położenie pojazdu strony wraz z tablicą reklamową względem położenia sklepu stanowiły dodatkowy materiał dowodowy w sprawie. W odwołanie skarżący podniósł, że miejsce w którym zaparkowany jest pojazd nie jest pasem drogowym lecz dodatkowo zrealizowanym parkingiem na cele parkingowe. Miejsca parkowania są wyłączone z ruchu drogowego. Napisy umieszczone są na tablicach samochodu sprawnego, posiadającego ważne badania techniczne i są uczestnikami ruchu drogowego. Pojazd parkuje w strefach do tego przeznaczonych a parkowanie jest opłacane według obowiązujących stawek. Skarżący podniósł, że elementy umieszczone na dachu pojazdu nie są reklamą ponieważ niczego nie reklamują, nie ma wskazania podmiotu reklamującego ani przedmiotu reklamy. Kolegium decyzją z dnia 7 kwietnia 2022 r. nr [...] uchyliło zaskarżoną decyzję i przekazało sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ I instancji wskazując, że powodem takiego rozstrzygnięcia jest naruszenie przez organ administracji w toku postępowania wyjaśniającego art. 7, art. 10, art. 77 § 1, art. 78 § 1, art. 79, art. 80 i art. 81 k.p.a. gdyż w jego ocenie organ co prawda uzupełnił materiał dowodowy jednakże nie zawiadomił strony postępowania o możliwości wypowiedzenia się co do przeprowadzonych dowodów, czego nie uczynił, a na co wskazuje brak takiego zawiadomienia w aktach sprawy. Tym samym doszło do naruszenia art. 81 k.p.a., W wyniku uchylenia decyzji Dyrektora organ I instancji pismem z dnia 10 maja 2022 r. zawiadomił stronę o wszczęciu postępowania administracyjnego w sprawie zajęcia pasa drogowego ul. [...] (działka nr [...]) w T. bez zezwolenia zarządcy drogi i poinformował stronę o możliwości zapoznania się z dokumentacją zebrana w sprawie w terminie 7 dni od dnia doręczenia zawiadomienia. Zawiadomienie zostało skutecznie doręczone w dniu 16 maja 2022 r. W odpowiedzi na ww. zawiadomienie skarżący zanegował fakt, że doszło do zajęcia przez jego pojazd pasa drogowego drogi gminnej we wskazanym wyżej okresie.

W konsekwencji decyzją z dnia 24 sierpnia 2022 r. nr [...] Dyrektor wymierzył stronie karę pieniężną w kwocie 187,20 zł za zajęcie pasa drogowego w okresie od dnia 28 września 2020 r. do dnia 2 października 2020 r. bez zezwolenia zarządcy drogi. Wyliczenie kary pieniężnej — 10-krotność opłaty za zajęcie pasa drogowego oparto o treść art. 40 ust. 12 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 470 t.j.) Wskazano także, iż opłata za umieszczenie nośnika reklamowego w pasie drogowym drogi gminnej wynosi 1,80 zł/m2/dzień - zgodnie z Uchwałą Nr [...] Rady Miasta T. z dnia 25 stycznia 2007 r. (z póżn. zmian.) w sprawie ustalenia wysokości stawek opłat za zajęcie pasa drogowego dróg publicznych dla których zarządcą jest Prezydent Miasta T.. Dyrektor wskazał, iż w sprawie nie budzą wątpliwości następujące okoliczności: 1) zajęcie pasa drogowego, 2) powierzchnia zajęcia, 3) okres zajęcia, 4) podmiot, który zajął pas drogowy, 5) stawka opłat i kar. W ocenie organu fakt zajęcia pasa drogowego nie budził jakichkolwiek wątpliwości. Nośnik reklamowy umieszczony był na stelażu zamontowanym do dachu pojazdu zaparkowanego w strefie płatnego parkowania przy ul. [...] w T. co właściciel pojazdu potwierdził okoliczność wskazując dodatkowo, iż dokonał opłaty za pozostawienie swego pojazdu w strefie płatnego parkowania.

Uchwałą nr [...] Rady Miasta T. z dnia 24 września 2015 r. w sprawie ustalenia stref płatnego parkowania na terenie miasta T. oraz ustalenia wysokości opłat za parkowanie pojazdów samochodowych i sposobu pobierania opłat w strefach płatnego parkowania — Rada Miasta T. ustanowiła w pasie drogowym drogi publicznej ul. [...] w T. strefę płatnego parkowania. I nie została ona zakwestionowana przez organ nadzoru i po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Województwa Śląskiego stała się obowiązującym na terenie Miasta T. aktem prawa miejscowego. Oznacza to, że nie może budzić wątpliwości okoliczność, iż ustanowione jej mocą strefy płatnego parkowania zlokalizowane zostały w pasach drogowych dróg publicznych. Zgodnie z zapisami art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych korzystający z dróg publicznych są obowiązani do ponoszenia opłat za postój pojazdów samochodowych na drogach publicznych w strefie płatnego parkowania. Biorąc pod uwagę powyższe zdaniem organu strefa płatnego parkowania ustanowiona może zostać wyłącznie w pasie drogowym drogi publicznej. W myśl punktu 6 Załącznika Nr 1 do Uchwały Nr [...] Rady Miasta T. z dnia 24.09.2015 r dni i godziny pobierania opłat parkingowych oraz symbole stref płatnego parkowania strona wschodnia ul. [...] od ul. [...] do ul. [...] ustala sie w dni robocze, od poniedziałku do piątku, w godzinach od 9 do 17, pojazdy zaparkowane w strefie płatnego parkowania określonej symbolem SPP "El" znajdują się w pasie drogowym drogi publicznej. Biorąc pod uwagę powyższe organ stwierdził, iż przedmiotowa reklama posadowiona była w pasie drogowym drogi publicznej. Reklama ta bowiem umieszczona była na stelażu przymocowanym do dachu samochodu osobowego zaparkowanego w strefie płatnego parkowania w pasie drogowym drogi gminnej ul. [...] w T.

Zgromadzona w aktach sprawy dokumentacja fotograficzna nie pozostawia wątpliwości, iż pojazd na którym umieszczony był przedmiotowy nośnik reklamowy zaparkowany został w strefie płatnego parkowania. Pomiaru powierzchni zajęcia pasa (powierzchni nośnika reklamowego) dokonano komisyjnie, a okres zajęcia udokumentowany fotograficznie dot. dni od 28 września 2020 r. do 02 pażdziernika 2020 r. W ocenie organu biorąc pod uwagę fakt, iż pojazd przez długi okres czasu nie był wykorzystywany w żadnym innym celu, niż miejsce posadowienia konstrukcji reklamowej, stwierdzić należy, że nie służy on zobowiązanemu do żadnych innych celów poza "konstrukcją pod reklamę". Sytuacja taka nie stanowi korzystania z drogi publicznej zgodnie z jej przeznaczeniem, a zatem wymaga zgody zarządcy drogi, albowiem umieszczenie w pasie drogowym pojazdu opatrzonego reklamami, jeżeli celem tego jest wyłącznie przekazanie określonej informacji wizualnej użjńkownikom drogi, wymaga uzyskania zezwolenia, bowiem nie stanowi korzystania drogi publicznej zgodnie z przeznaczeniem." (wyrok WSA w Poznaniu z dnia 24.01.2018 r., Sygn. akt: III SA/Po 708/17).

Organ zaznaczył, iż pojazd zobowiązanego biorąc pod uwagę przekaz umieszczony na specjalnie do tego celu zamontowanym na dachu samochodu stelażu, zaparkowany był w nieprzypadkowym miejscu — strzałki umieszczone na reklamie wskazują bowiem bezpośrednio miejsce w którym zobowiązany prowadzi działalność handlową w zakresie sprzedaży książek, konstrukcja umieszczona na dachu pojazdu nie jest konstrukcją fabryczną, przewidzianą przez producenta samochodu — została ona zamontowana w ściśle określonym celu — zachęcania do skorzystania z oferty handlowej zobowiązanego.

W odwołaniu od ww. decyzji skarzący podniosł argumentację zbieżną z zawartą w poprzednich odwołaniach od decyzji Dyrektora. Kolegium po zapoznaniu się z treścią odwołania oraz aktami sprawy decyzją z dnia 22.09.2022r. utrzymało w mocy sporną decyzję podzielając w całości trafność rozstrzygnięcia podjętego w stanie faktycznym ustalonym przez Dyrektora. Zaznaczyło przy tym, że stawka opłat i kar wynika wprost z treści § 1 Uchwały Nr [...] Rady Miasta T. z dnia 30 marca 2017 r. w sprawie zmiany uchwały Nr [...] Rady Miasta T. z dnia 25 stycznia 2007 r. w sprawie ustalenia wysokości stawek opłat za zajęcie pasa drogowego dróg publicznych dla których zarządcą jest Prezydent Miasta T. i wynosi 1,80 zł za każdy dzień umieszczania w pasie drogowym drogi gminnej 1 m2 powierzchni reklamy. Kolegium wskazało na omyłkę pisarską w decyzji organu I instancji, albowiem organ wskazał nieistniejącą podstawę prawną tj. § 1 pkt. 5 Uchwały Nr [...], natomiast § 1 ww. Uchwały składa się z 3 pkt., z czego pkt 3 dotyczy wysokości stawki za każdy dzień umieszczania w pasie drogowym drogi gminnej 1 m2 powierzchni reklamy stwierdzając, że ww. omyłka nie wpływa na prawidłowość wymierzenia wysokości kary pieniężnej w zaskarżonej decyzji. Kolegium stwierdziło, że organ I instancji rozpatrzył również prawidłowo zastosowanie w sprawie art. 189f k.p.a. przywołujac jego treść. Organ II instancji stwierdził, że nie sposób przyjąć, że waga naruszenia prawa jest znikoma. Ustawodawca wyraźnie sformułował regułę zakazu umieszczania w pasie drogowym dróg publicznych urządzeń niezwiązanych z ruchem drogowym, wprowadzając jednocześnie od tej reguły wyjątki, w postaci sankcjonowanych stosowna zgoda organu przypadków, w których umieszczenie takich urządzeń jest dopuszczalne. Samowolne umieszczenie rzeczonych urządzeń pozbawia organ zobowiązany do dbałości o bezpieczeństwo korzystania z pasa drogowego możliwości analizy skutków takiego działania pod kątem bezpie-czeństwa innych uczestników ruchu. Zasadnie też stwierdzono, że nie została spełniona druga przesłanka tj. zaprzestanie naruszenia prawa. Zobowiązany pomimo wezwania go do tego nie tylko nie zaprzestał naruszania prawa, ale wręcz wywodził, iż prawo do swobodnego umieszczania urządzeń reklamowych w pasie drogowym mu przysługuje bez konieczności uprzedniego uzyskania zgody zarządcy drogi. Nadto oświadczył, że nie zamierza uczynić zadość wezwaniom organu. W ocenie organu II instancji odstąpienie od wymierzenia pieniężnej kary administracyjnej w przedmiotowej sprawie nie urzeczywistnia właściwych funkcji i celów kar administracyjnych jakimi są nie tylko represja ale przede wszystkim prewencja, restytucja i wychowanie "sprawcy". Również w ocenie Kolegium, brak jest podstaw do odstąpienia od wymierzenia kary na podstawie art. 189f § 1 i 2 k.p.a. Strona nie została ukarana przez inny podmiot. Ponadto, w sprawie nie można mówić o znikomości naruszenia. Świadome i samowolne umieszczenie urządzenia infrastruktury technicznej niezwiązanej z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego w pasie drogowym bez wymaganego zezwolenia zarządcy drogi powoduje, że waga tego naruszenia jest większa niż znikoma. W skardze do WSA w Gliwicach skarżący podniósł, iż nie doszło do zajęcia przeze niego pasa drogowego drogi gminnej ulicy [...] tak w innym okresie, jak i w okresie wskazanym w ww decyzji. Zaprzeczył temu by pismem, czy innym oświadczeniem potwierdził fakt umieszczenia tablicy reklamowej w pasie drogowym, czy choćby zajmując reklamą miejsce parkingowe. Miejsce w którym pojazd był zaparkowany nie jest pasem drogowym i nigdy takim pasem drogowym nie był, lecz jest dodatkowo zrealizowanym parkingiem dla pojazdów samochodowych i motocykli, z takim też oznakowaniem oraz tablicami informacyjnymi o obowiązku zapłaty za korzystanie z tegoż parkingu. Miejsce to jest wyznaczonym terenem na cele parkingowe przeznaczonym i tylko na te cele co potwierdza tak struktura nawierzchni (puzzle) jaki "wcięcie" parkingu w chodnik jako dodatkowy pas parkingowy, a nie wydzielenie parkingu z jezdni, kosztem tejże jezdni, ponadto jest oznaczony jako teren parkingu dla samochodów i z wyznaczonym taryfikatorem opłat za korzystanie z niego oraz umieszonym w jego pobliży automatem do pobierania opłat za korzystanie z parkingu. To miejsce jest dodatkowym parkingiem, a nie strefą płatnego parkowania w pasie drogowym. Miejsca parkowania są wyłączone z ruchu pasa drogowego i jeżdżenie po tym parkingu jest niedopuszczalne. Za bezsporne dla skarżącego jest, iż przedmiotowa tablica z napisem jest na stałe umieszczona na samochodzie, który jest samochodem sprawnym ma ważne badania techniczne i rzeczywiście uczestniczy w miarę potrzeb w ruchu drogowym, zatem trudno uznać, iż stanowi ona reklamę zlokalizowaną w pasie drogowym ulicy [...], lecz jest reklamą podręczników przemieszczająca się wraz z samochode. W konsekwencji MZUMJ nie ma prawa naliczania związanych z tym opłat, a wynikających z przepisów o umieszczeniu reklam w pasie drogowym. Samochód oznakowany, czy to napisem, czy umieszczonym na niej znakiem, czy innym elementem nie podlega żadnej z tego tytułu opłacie i nie jest istotnym, czy tak oznakowane samochody stoją obojętnie jak długo w jednym miejscu czy też poruszają się. Podkreślił, iż parkowanie pojazdu jest zawsze zgodnie z prawem opłacone wg obowiązujących stawek. Jeżeli pojazd jest zarejestrowany i parking opłacony to właściciel parkingu ma prawo do opłaty parkingowej, a nie do opłaty za napis na pojeździe, szczególnie w sytuacji, gdy napis ten nie jest napisem reklamowym albowiem nie zawiera on w swojej treści żadnych informacji reklamowych, w tym brak jest oznaczenia i podmiotu reklamującego się. Zaznaczył, iż napisy na pojeździe nie są reklamą albowiem niczego nie reklamuje, nie ma na nich umieszczonych jakichkolwiek zapisów dotyczących podmiotu reklamującego się ani przedmiotu reklamy, czyli "zachwalenia" produktu, firmy czy czegokolwiek w ogólnym znaczeniu tego słowa "reklama". W konsekwencji postawionych zarzutów wniósł o uchylenie spornej decyzji.

Organ wniosł o oddalenie skargi.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach zważył, co następuje:

Skarga nie zasługują na uwzględnienie, albowiem zaskarżona decyzja odpowiada prawu. Stosownie do art. 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (t.j. Dz. U. z 2021 r., poz. 137) sądy administracyjne powołane są do kontroli działalności administracji publicznej, przy czym kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. W ramach swojej właściwości sąd bada, czy przy wydaniu zaskarżonego aktu nie doszło do naruszenia prawa materialnego i przepisów postępowania administracyjnego. Na podstawie art. 145 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259- dalej "p.p.s.a."),. w przypadku, gdy sąd stwierdzi bądź to naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, bądź to naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego, bądź wreszcie inne naruszenie przepisów postępowania, jeśli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy, wówczas – w zależności od rodzaju naruszenia – uchyla decyzję lub postanowienie w całości lub w części, albo stwierdza ich nieważność bądź niezgodność z prawem. Natomiast w razie nieuwzględnienia skargi sąd skargę oddala (art. 151 p.p.s.a.). Nie ulega więc wątpliwości, że zaskarżona decyzja lub postanowienie mogą ulec uchyleniu tylko wtedy, gdy organom administracji publicznej można postawić uzasadniony zarzut naruszenia prawa, czy to materialnego, czy to procesowego, jeżeli naruszenie to miało, bądź mogło mieć wpływ na wynik sprawy. Przy tym na podstawie art. 134 § 1 p.p.s.a. tejże kontroli legalności sąd dokonuje także z urzędu, nie będąc związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Na wstępie rozważań podkreślić należy, iż zasadnicze znaczenie dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy ma okoliczność, iż sprawa była wcześniej przedmiotem rozpoznania przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w sprawie o sygn. akt III SA/GI 340/21 w wyroku z dnia 24 czerwca 2021 r. Powyższe skutkuje koniecznością zastosowania art. 153 oraz art. 170 p.p.s.a. Zgodnie z art. 153 p. p. s. a. ocena prawna wyrażona w orzeczeniu sądu wiąże w tej sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie było przedmiotem zaskarżenia. Wskazać należy, że pomimo użycia w art. 153 p. p. s. a. określenia "orzeczenie" chodzi w nim nie o sentencję, lecz o uzasadnienie. Ocena prawna rozstrzygnięcia wiąże się bowiem w pierwszym rzędzie z wykładnią prawa, a ta może mieścić się jedynie w uzasadnieniu wyroku (por. wyrok NSA z dnia 15 stycznia 1998 r. sygn. II SA 1560/97 niepubl.). Ocena prawna, o której stanowi analizowany przepis, może dotyczyć zarówno samej wykładni prawa materialnego i procesowego, jak i braku wyjaśnienia w kontrolowanym postępowaniu administracyjnym istotnych okoliczności stanu faktycznego. Zarówno organ administracji, jak i sąd, rozpatrując sprawę ponownie, obowiązane są zastosować się do oceny prawnej zawartej w uzasadnieniu wyroku, bez względu na poglądy prawne wyrażone w orzeczeniach sądowych w innych sprawach. W orzecznictwie podkreśla się, iż działania naruszające tę zasadę muszą być konsekwentnie eliminowane przez uchylanie wadliwych z tego powodu rozstrzygnięć administracyjnych, już chociażby z uwagi na związanie wcześniej przedstawioną oceną prawną także i samego sądu administracyjnego (por. wyroki NSA: z dnia 21 października 1999 r., sygn. akt IV SA 1681/97 i z dnia 1 września 2010 r., sygn. akt I OSK 920/10, LEX 745376). Zatem ocena prawna traci moc wiążącą tylko w przypadku zmiany prawa, zmiany istotnych okoliczności faktycznych sprawy (ale tylko zaistniałych po wydaniu wyroku, a nie w wyniku odmiennej oceny znanych i już ocenionych faktów i dowodów) oraz w wypadku wzruszenia we właściwym trybie orzeczenia zawierającego ocenę prawną. Podsumowując, stwierdzić należy, zgodnie z poglądem Naczelnego Sądu Administracyjnego (wyrok z dnia 21 marca 2014 r., sygn. akt I GSK 534/12 ), że: "Przepis art. 153 p.p.s.a. ma charakter bezwzględnie obowiązujący, wobec czego ani organ administracji publicznej, ani sąd administracyjny orzekając ponownie w tej samej sprawie, nie może pominąć oceny prawnej wyrażonej wcześniej w orzeczeniu, gdyż ocena ta wiąże go w sprawie. Uregulowanie zawarte w art. 153 p.p.s.a. oznacza, że orzeczenie sądu administracyjnego wywiera skutki wykraczające poza zakres postępowania sądowoadministracyjnego, bo jego oddziaływaniem objęte jest także przyszłe postępowanie administracyjne w danej sprawie. Z kolei, związanie samego sądu administracyjnego, w rozumieniu art. 153 p.p.s.a. oznacza, że nie może on formułować nowych ocen prawnych, które są sprzeczne z wyrażonym wcześniej poglądem, lecz zobowiązany jest do podporządkowania się mu w pełnym zakresie oraz konsekwentnego reagowania w razie stwierdzenia braku zastosowania się organu administracji publicznej do wskazań w zakresie dalszego postępowania." Rolą obecnie kontrolującego zaskarżoną decyzję Sądu jest zatem ponowna ocena tejże decyzji z uwzględnieniem wskazań i oceny prawnej zawartej w wyroku WSA w Gliwicach z dnia 24 czerwca 2021 r. o sygn. akt III SA/GI 340/21. Na wstępie zatem, wobec kwestionowania przez skarżącego oceny organów, iż samochód strony nie był parkowany w strefie pasa ruchu drogowego wskazać należy, iż Sąd w w/w wyroku Gliwicach z dnia 24 czerwca 2021 r. zajął jednoznaczne stanowisko w tym zakresie i ten pogląd jest wiążący w sprawie po myśli w/w regulacji. W szczególności Sąd oceniając czy miejsce, na którym postawiono samochód stanowi pas drogowy, zajął stanowisko iż organ poczynił w tym zakresie prawidłowe ustalenia w tym zakresie. Wskazał iż organ oparł się prawidłowo na mapach, na podstawie których możliwym było ustalenie, że parking znajduje się w pasie drogowym drogi gminnej. Nadto działka nr [...] położona przy ulicy [...] stanowi pas drogowy oznaczony w rejestrze gruntów Miasta T. jako użytek "dr". Ustalenia faktyczne w tym zakresie Sąd w pełni podzielił i przyjął za własne. Wskazał, iż zgodnie z definicją legalną pasa drogowego zawartą w art. 4 pkt 1 ustawy o drogach publicznych przez pas drogowy należy rozumieć wydzielony liniami granicznymi grunt wraz z przestrzenią nad i pod jego powierzchnią, w którym są zlokalizowane droga oraz obiekty budowlane i urządzenia techniczne związane z prowadzeniem, zabezpieczeniem i obsługą ruchu, a także urządzenia związane z potrzebami zarządzania drogą. Drogą zaś jest budowla wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi, urządzeniami oraz instalacjami, stanowiącą całość techniczno-użytkową, przeznaczoną do prowadzenia ruchu drogowego, zlokalizowaną w pasie drogowym. Dalej Sąd wskazał, iż definicja ustawowa pasa drogowego w rozumieniu art. 4 pkt 1 ustawy o drogach publicznych została poddana gruntownej analizie w orzecznictwie NSA a w uchwale z 19 czerwca 2000 r., sygn. U OPK 2/00 jednoznacznie stwierdzono, że w sprawach dotyczących umieszczania reklam w pasie drogowym, pas drogowy (droga) jako wydzielony pas terenu w rozumieniu art. 4 pkt 1 ustawy o drogach publicznych, obejmuje płaszczyznę gruntu pasa drogowego wraz z przestrzenią nad tym pasem (ONSA 2001/1/11). W konsekwencji Sąd uznał, iż organ opierając się na wnioskach wynikających z analizy mapy i przeznaczenia działki, na której zbudowana została droga oraz przyległy do niej parking prawidłowo uznał, że pojazd strony zaparkowany był w pasie drogowym drogi publicznej. Przesądzenie w w/w wyroku kwestii zaparkowania pojazdu strony w pasie drogowym drogi publicznej powoduje, iż dalszej analizy wymaga to czy organ zrealizował wytyczne Sądu w zakresie ustaleń, czy umieszczona na dachu samochodu tablica spełnia definicję reklamy. Sąd w wyroku z dnia 24 czerwca 2021 r. o sygn. akt III SA/GI 340/21 podniósł, iż słusznie organ przyjął, że jeżeli tablica umieszczona na samochodzie stanowiącym w rzeczywistości jej element konstrukcyjny, a zajmująca pas drogowy, stanowi dla jej odbiorców informację o rodzaju działalności gospodarczej i miejscu jej wykonywania, to ma na celu rozpowszechnianie danego produktu i tym samym zwiększenie liczby odbiorców. Jednak zaznaczył, iż gdy tablica tych informacji nie zawiera, to dla oceny, czy może być ona uznana za reklamę koniecznym jest ustalenie jaki rodzaj działalności skarżący prowadzi oraz, czy zaparkowanie pojazdu w tym konkretnym miejscu informuje o miejscu wykonywania tej działalności.

W tym zakresie oceniając zastosowanie się przez organy do zaleceń WSA z poprzednio wydanego wyroku w sprawie zdaniem Sądu kontrolującemu zaskarżoną obecnie decyzję organy zalecenia te zrealizowały. Przede wszystkim dokonały ustaleń co do rodzaju działalności prowadzonej przez stronę i na podstawie podstawie informacji z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej RP ustaliły, że przeważającym rodzajem działalności strony jest sprzedaż detaliczna książek prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach oraz, że podstawowym stałym miejscem wykonywania tejże działalności jest sklep umiejscowiony w T. przy ul. [...] sąsiadującej z ulicą [...]. Ustalono także, że zamontowany nośnik reklamowy na dachu pojazdu zaparkowanego w strefie płatnego parkowania w pasie drogowym drogi gminnej przy ul. [...] w T. stanowi reklamę. Po myśli art. 4 pkt 23 ustawy o drogach publicznych reklama to umieszczone w polu widzenia użytkownika drogi tablica reklamowa lub urządzenie reklamowe w rozumieniu art. 2 pkt 16b i 16c ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2022 r. poz. 503), a także każdy inny nośnik informacji wizualnej, wraz z jej elementami konstrukcyjnymi i zamocowaniami, niebędący znakiem drogowym, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 7 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2022 r. poz. 988 i 1002), ustawionym przez gminę znakiem informującym o obiektach zlokalizowanych przy drodze, w tym obiektach użyteczności publicznej, znakiem informującym o formie ochrony zabytków lub tablicą informacyjną o nazwie formy ochrony przyrody w rozumieniu art. 115 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2022 r. poz. 916). Taka też sytuacja w sprawie ma miejsce. Zamontowany bowiem nośnik reklamowy na dachu pojazdu zaparkowanego w strefie płatnego parkowania w pasie drogowym drogi gminnej przy ul. [...] w T. ze strzałkami wskazującymi na usytuowanie miejsca w którym zobowiązany prowadzi działalność handlową w zakresie sprzedaży książek taką reklamę stanowi. Konstrukcja umieszczona na dachu pojazdu nie jest konstrukcją fabryczną, przewidzianą przez producenta samochodu i została umieszczona na dachu celu zachęcania do skorzystania z oferty handlowejskarzacego. Również sama treść reklamy umieszczona na pojeździe zawierająca słowa treść książki + podręczniki i znaczenia graficzne w postaci strzałek wskazujących na miejsce, w którym skarżący prowadzi sprzedaż książek oraz podręczników oraz usytuowanie pojazdu z reklamą w pasie drogowym drogi publicznej wskazującym na najbliższe piesze dojście do prowadzonej placówki handlowej oznacza, iż zaparkowanie pojazdu strony w T. przy ul. ulicą [...] sąsiadującej z ul. [...]gdzie jest prowadzona placówka handlowa strony stanowi reklamę w rozumieniu art. 4 pkt 23 ustawy o drogach publicznych. Końcowo Sąd zauważa, iż organy prawidłowo wykonały zalecenia Sądu z poprzednio wydanego w sprawie wyroku w zakresie podania podstawy prawnej wydanej decyzji. W tym względzie Kolegium wskazało na treść § 1 Uchwały Nr [...] Rady Miasta T z dnia 30 marca 2017 r. w sprawie zmiany uchwały Nr [...] Rady Miasta T z dnia 25 stycznia 2007 r. w sprawie ustalenia wysokości stawek opłat za zajęcie pasa drogowego dróg publicznych dla których zarządcą jest Prezydent Miasta T . Wobec powyższego Sąd na podstawie art. 151 p.p.s.a. oddalił skargę.