drukuj    zapisz    Powrót do listy

6171 Radcowie prawni i aplikanci radcowscy, , Rada Radców Prawnych, Uchylono uchwałę I i II instancji, VI SA/Wa 1269/06 - Wyrok WSA w Warszawie z 2007-03-06, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

VI SA/Wa 1269/06 - Wyrok WSA w Warszawie

Data orzeczenia
2007-03-06 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2006-06-27
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
Sędziowie
Agnieszka Łąpieś-Rosińska /sprawozdawca/
Olga Żurawska-Matusiak
Stanisław Gronowski /przewodniczący/
Symbol z opisem
6171 Radcowie prawni i aplikanci radcowscy
Skarżony organ
Rada Radców Prawnych
Treść wyniku
Uchylono uchwałę I i II instancji
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Stanisław Gronowski Sędziowie Sędzia WSA Olga Żurawska-Matusiak Asesor WSA Agnieszka Łąpieś-Rosińska (spr.) Protokolant Patrycja Wrońska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 marca 2007 r. sprawy ze skargi B. K. na uchwałę Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia [...] marca 2006 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wpisu na listę aplikantów radcowskich 1. uchyla zaskarżoną uchwałę oraz utrzymaną nią w mocy uchwałę Rady Okręgowej Izby Radców Prawnych w O. z dnia [...] stycznia 2006 r.; 2. stwierdza, że uchylone uchwały nie podlegają wykonaniu; 3. zasądza od Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych na rzecz skarżącej B. K. kwotę 200 (dwieście) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Uzasadnienie

Zaskarżoną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie przez B. K. uchwałą z dnia [...] marca 2006 r. Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych utrzymało w mocy uchwałę Rady Okręgowej Izby Radców Prawnych w O. z dnia [...] stycznia 2006 r. dotyczącą odmowy wpisu na listę aplikantów radcowskich.

Do podjęcia powyższych uchwał doszło w następujących okolicznościach faktycznych: w dniu [...] grudnia 2005 r. Rada OIRP w O. zorganizowała egzamin konkursowy na aplikację radcowską działając na podstawie art. 7 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o zmianie ustawy – Prawo o adwokaturze i niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 163 z 2005 r., poz. 1361). Do egzaminu w dniu [...] grudnia 2005 r. przystąpiła także skarżąca B. K..

Uchwałą nr [...] z dnia [...] grudnia 2005 r. Komisja Konkursowa uchwaliła, że skarżąca uzyskała z egzaminu konkursowego wynik negatywny, albowiem zdobyła 172 punktów wobec wymaganych 190 punktów.

Pismem z dna [...] stycznia 2006 r. rada OIRP w O. poinformował B. K., iż dokonała weryfikacji testu wyboru odbytego w dniu [...] grudnia 2005 r. Weryfikacji tej dokonała w związku z uchwałą Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia [...] grudnia 2005 r. nr [...], mocą której Krajowa Rada postanowiła, że wynik egzaminu powinien ulec zmianie poprzez sprostowanie z uwzględnieniem Komunikatu Zespołu ds. przygotowania pytań, zawierającego informację o uznaniu za prawidłowe innych odpowiedzi, niż to wynikało z arkusza testu. Komunikat wydany został przez Zespół ds. przygotowania pytań dnia [...] grudnia 2005 r. Z komunikatu wynikało, iż w pytaniach nr 102, 113, 115, 116 oraz 126 wszystkie wskazane w teście odpowiedzi należy uznać za trafne. W pytaniu nr 129 wszystkie wskazane w teście odpowiedzi należy uznać za błędne, zaś w pytaniach 193, 128, 161 i 211 za prawidłowe należy uznać inne odpowiedzi, niż wskazane w teście.

Uchwałą z dnia [...] stycznia 2006 r. nr [...] Rada OIRP w O. działając na podstawie art. 33 ust. 3 i ust. 5 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 123, poz. 1059 z późn. zm.) odmówiła wpisania na listę aplikantów radcowskich B. K.. Uzasadniając swoją decyzję Rada wskazała na uzyskanie negatywnego wyniku z egzaminu konkursowego.

Pismem z dnia [...] lutego 2006 r. B. K. złożyła odwołanie od powyższej uchwały wnosząc o jej zmianę i dokonanie wpisu na listę aplikantów radcowskich.

W uzasadnieniu skarżąca wskazała na nieprawidłowości jakie jej zdaniem pojawiły się

w teście egzaminacyjnym i które u zdającego mogły wywołać stan dezinformacji, gdyż nie mógł on udzielić tylko jednej prawidłowej odpowiedzi. Skarżąca wskazała na pytania nr 15, 43, 46, 128, 137, 154, 168, 171, 176, 182,186, 190, 240, 247, 248.

Przekazując odwołanie do Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych - Okręgowa Izba Radców Prawnych w O. w piśmie z dnia [...] marca 2006 r. podniosła, iż podziela stanowisko odwołującej się w przedmiocie zastrzeżeń co do precyzyjności sformułowania niektórych pytań testu, co do prawidłowości wskazanych odpowiedzi jak i stopnia trudności testu. Zdaniem Rady poza pytaniami uznanymi za błędne przez Zespół ds. przygotowania pytań egzaminacyjnych zakwestionować należy jeszcze co najmniej 23 pytania testu do których uwagi Okręgowa Izba sformułował w załączniku do pisma.

Po rozpoznaniu odwołania Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych uchwałą nr [...] z dnia [...] marca 2006 r. działając na postawie art. 33 ust. 1-3, art. 31 ust. 2 i 3 zw. z art. 33 ust. 5 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych oraz na podstawie art. 138 § 1 i art. 145 k.p.a. postanowiła utrzymać w mocy zaskarżoną uchwałę. W uzasadnieniu Prezydium stwierdził, iż po zapoznaniu się z przebiegiem postępowania konkursowego i aktami kandydatki nie znalazło podstaw do zmiany zaskarżonej uchwały Rady Okręgowej Izby Radców Prawnych. W odwołaniu nie podniesiono zarzutów do prawidłowości postępowania kwalifikacyjnego mogących mieć wpływ na ocenę kandydata skutkujących wpisanie na listę aplikantów radcowskich.

W dniu [...] maja 2006 r. B. K. skierowała skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na powyższą uchwałę wnosząc o jej uchylenie. Zaskarżonej uchwale zarzuciła naruszenie prawa materialnego tj.

- art. 339 ust. 1 w zw. z art. 33 ust. 3 i 4 ustawy o radcach prawnych poprzez uznanie 22 błędnych pytań testu za spełniające ustawowe kryteria określone w art. 339 ust.1 cytowanej ustawy, a tym samym bezpodstawne uznanie że zdobyła 190 punktów z egzaminu na aplikację radcowska:

- art. 32 ust.1 w zw. z art. 8 ust. 2 Konstytucji poprzez uznanie, iż sprostowanie błędnych pytań dokonane w oparciu o uchwałę Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia [...] grudnia 2005 r. i wydanej na tej podstawie komunikat zespołu odpowiada prawu gdy tymczasem sprostowanie to nie objęło swoim zakresem wszystkich błędnych pytań testu na aplikację radcowską co rażąco narusza zasadę równości wobec prawa;

- art. 65 ust. w zw. z art. 17 ust.1 Konstytucji poprzez uznanie, iż sprostowanie błędnych pytań dokonane w oparciu o uchwałę Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia [...] grudnia 2005 r. odpowiada prawu, gdy tymczasem sprostowanie to nie objęło swoim zakresem wszystkich błędnych pytań testu na aplikację radcowską co rażąco narusza równego dostępu do zawodu;

- art.31 ust. 3 w zw. z art. 8 ust. 2 Konstytucji poprzez ograniczenie prawa do wyboru i wykonywania zawodu w drodze aktu wewnętrznego;

Skarżąca zarzuciła również naruszenie prawa procesowego, które miało istotny wpływ na wynik sprawy tj. art. 7 k. p. a. poprzez niewyjaśnienie wszystkich istotnych okoliczności sprawy poprzez zupełny brak ustosunkowania się w uzasadnieniu uchwały do podnoszonego przez skarżącą faktu istnienia błędnych pytań w teście.

W uzasadnieniu skarżąca poza rozwinięciem powyższych zarzutów, ponownie wskazała na błędnie sformułowane pytania które uniemożliwiały udzielenie odpowiedzi zgodnej z kluczem.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o oddalenie skargi.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę administracji publicznej, przy czym w świetle przepisu § 2 powołanego artykułu, kontrola ta jest sprawowana pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Ponadto, Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo

o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm., zwaną dalej p.p.s.a.).

Oceniając skargę B. K. w oparciu o powyższe kryteria Sąd uznał, iż zasługuje ona na uwzględnienie, albowiem uchwały zarówno Okręgowej Izby Radców Prawnych w O., jak i Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych wydane zostały z naruszeniem przepisów prawa procesowego w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Jedną z naczelnych zasad postępowania administracyjnego jest zasada prawdy obiektywnej wyrażona w art. 7 k.p.a. Zgodnie z powołaną zasadą organ administracji publicznej zobowiązany jest do wyczerpującego zbadania wszystkich okoliczności faktycznych związanych z określoną sprawą. Realizacja zasady prawdy obiektywnej ma ścisły związek z realizacją zasady praworządności, prawidłowe ustalenie stanu faktycznego sprawy jest niezbędnym elementem prawidłowego zastosowania normy prawa materialnego (B. Adamiak, J. Borkowski Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Wydawnictwo C. H. Beck, Warszawa 2004 , str. 67 ).

Bezspornie egzamin konkursowy na aplikację radcowską przeprowadzony w

2005 r. był szczególnym egzaminem uregulowanym w art. 7 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o zmianie ustawy – Prawo o adwokaturze i niektórych innych ustaw. Ustalając zasady przeprowadzania egzaminu w 2005 r. ustawodawca nie przewidział jednak możliwości odwołania się od uchwały Komisji Konkursowej. Dopiero od 1 stycznia 2006r. zaczęły obowiązywać przepisy art. 3310 zgodnie z którym od uchwały Komisji Konkursowej kandydatowi przysługuje odwołanie dotyczące wyniku jego egzaminu do Ministra Sprawiedliwości. W tej sytuacji nie do zaakceptowania wydaje się stanowisko, iż zasady naboru na aplikację radcowską w 2005 r. wykluczały możliwość jakiejkolwiek weryfikacji oceny udzielonych przez skarżącą odpowiedzi na zakwestionowane przez nią pytania.

W dotychczasowym orzecznictwie NSA prezentowany jest pogląd, iż obowiązkiem organów samorządu w ramach rozpoznawania wniosków o wpis na listę aplikantów, jest ocena całokształtu okoliczności sprawy, w tym sposób przeprowadzania postępowania konkursowego i ustosunkowanie się merytorycznie do zarzutów kandydata na aplikanta (wyrok NSA z dnia 4 marca 1998 r. sygn. akt II SA 1537/98, Lex nr 46703). Natomiast w orzeczeniu z dnia 13 kwietnia 2000 r. sygn. akt II SA 139/00 Naczelny Sąd Administracyjny zwrócił uwagę na konieczność szczegółowego ustosunkowania się do zarzutów skarżącego, a dotyczącym prawidłowości udzielonych przez niego odpowiedzi i podkreślił, iż konkurs ma na celu zbadanie wiedzy kandydata na aplikację, a zatem kwestia oceny danej odpowiedzi za prawidłową nie może być pozostawiona swobodnemu uznaniu, czy też wyborowi jednemu z poglądów.

Zdaniem Sądu przed podjęciem uchwał organy zarówno I, jak II instancji powinny w sposób wyczerpujący i jednoznaczny ustalić stan faktyczny, przy użyciu wszelkich dostępnych dowodów przeprowadzonych zgodnie z uregulowaniami art. 75 i 77 k.p.a. Skarżąca w odwołaniu, a następnie w złożonej do sądu skardze zwróciła uwagę, iż poza pytaniami wskazanymi w Komunikatu Zespołu ds. przygotowania pytań wątpliwości budziły również inne pytania z uwagi na nieprecyzyjne sformułowania, co wprowadzało stan dezinformacji. Zasadność zarzutów podnoszonych przez skarżącą w odwołaniu potwierdziła Okręgowa Izba Radców Prawnych w O. przekazując w dniu [...] marca 2006 r. odwołanie wraz ze swoimi uwagami do pytań konkursowych. W świetle powyższego nie do zaakceptowania jest stanowisko Prezydium Krajowej Rady wyrażone w uzasadnieniu zaskarżonej uchwały, iż w odwołaniu nie podniesiono zarzutów co do prawidłowości postępowania kwalifikacyjnego mogących mieć wpływ na ocenę kandydata skutkujących wpisaniem na listę aplikantów radcowskich. Jednocześnie w zaskarżonej uchwale brak ustosunkowania się do zarzutów skarżącej zawartych w odwołaniu.

Wskazać należy, że do postępowania w sprawie naboru na aplikację radcowską stosuje się zasady k.p.a., w tym zasadę zawartą w art. 8 k.p.a. zobowiązującą organy administracji publicznej do prowadzenia postępowania w taki sposób, aby pogłębiać zaufanie obywateli do organów Państwa. Z zasady wyrażonej w tym przepisie wynika przede wszystkim wymóg praworządnego i sprawiedliwego prowadzenia postępowania

i rozstrzygnięcia sprawy przez organ administracji publicznej, co jest zasadniczą treścią zasady praworządności (art. 6 k.p.a.). Tylko postępowanie odpowiadające takim wymogom i decyzje wydane w wyniku tak ukształtowanego postępowania mogą wzbudzać zaufanie obywateli do organów administracji publicznej nawet wtedy, gdy decyzje administracyjne nie uwzględniają ich żądań. Naczelny Sąd Administracyjny

w Warszawie w wyroku z dnia 7 grudnia 1984 r., sygn. akt III SA 729/84, ONSA 1984, nr 2, poz. 117, podkreślił, że w celu realizacji tej zasady konieczne jest przede wszystkim ścisłe przestrzeganie prawa, zwłaszcza w zakresie dokładnego wyjaśnienia okoliczności sprawy, konkretnego ustosunkowania się do żądań i twierdzeń stron oraz uwzględniania w decyzji zarówno interesu społecznego, jak i słusznego interesu obywateli, przy założeniu, że wszyscy obywatele są równi wobec prawa. Jednocześnie w ocenie Sądu spełnienie normy wynikającej z przepisu art. 8 k.p.a. wymaga prowadzenia postępowania administracyjnego w taki sposób, aby w szczególności w uzasadnieniu decyzji przekonać stronę, że jej stanowisko zostało poważnie wzięte pod uwagę, a jeżeli zapadło inne rozstrzygnięcie, to przyczyną tego są istotne powody. Wobec powyższego stwierdzić należy, iż uzasadnienia zaskarżonych uchwał nie odpowiadają wymogom stawianym przez art. 107 § 1 i § 3 KPA. Do podstawowych elementów decyzji należy bowiem jej uzasadnienie faktyczne i prawne, które spełnia prawny obowiązek wykazania, na jakiej podstawie decyzja została podjęta, daje podstawę kontroli poprawności decyzji i odpowiada procesowi podjęcia decyzji przez organ orzekający

Utrzymanie w mocy przez Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych uchwały odmawiającej wpisu na listę aplikantów przed wyjaśnieniem wskazanych wątpliwości, narusza zasadę zaufania obywateli do organów Państwa, gdyż sankcjonuje niepewność, co do prawidłowości przeprowadzenia egzaminu konkursowego.

Mając na uwadze powyższe Sąd doszedł do przekonania, że sprawa wymaga ponownej szczegółowej analizy we wskazanym wyżej kierunku. Aby zaskarżone rozstrzygnięcie ocenić w sposób prawidłowy, Sąd musi dysponować stanowiskiem organu zawierającym odniesienie do wszystkich zarzutów stawianych przez stronę skarżącą. Sąd administracyjny nie czyni bowiem własnych ustaleń w sprawie,

a jedynie ocenia zaskarżony akt pod względem jego zgodności z prawem materialnym i przepisami procesowymi. Taka kontrola jest jednak możliwa tylko w warunkach wyczerpujących istotę zagadnień ustaleń faktycznych i prawnych dokonanych przez organ administracyjny rozstrzygający sprawę, których w niniejszej sprawie nie poczyniono.

Z tych przyczyn Sąd na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. orzekł o uchyleniu zaskarżonej decyzji. Na podstawie art. 152 p.p.s.a. Sąd orzekł o niewykonywaniu zaskarżonej decyzji. Jednocześnie w oparciu art. 200 powołanej ustawy Sąd orzekł o kosztach postępowania zasądzając od organu na rzecz skarżącej kwotę 200 zł (dwieście złotych) tytułem uiszczonego w sprawie wpisu sądowego.



Powered by SoftProdukt