Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Aneta Lemiesz Sędziowie Asesor WSA Joanna Kruszewska-Grońska Sędzia WSA Magdalena Maliszewska (spr.) Protokolant sekr. sąd. Katarzyna Zielińska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 września 2017 r. sprawy ze skargi T. S. na decyzję Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia [...] stycznia 2017 r. nr [...] w przedmiocie nakazu rejestracji oraz ustalenia opłaty za używanie niezarejestrowanych odbiorników telewizyjnych uchyla zaskarżoną decyzję

Sygn. akt:

VI SA/Wa 614/17

UZASADNIENIE

W dniu [...] marca 2016 r., zgodnie z treścią art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 21 kwietnia 2005 r. o opłatach abonamentowych (Dz. U. z 2014 r., poz. 1204 z późn. zm.), przeprowadzona została kontrola wykonania obowiązku rejestracji odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych w lokalu przy ul. [...] w miejscowości J. zajmowanym na potrzeby prowadzonej przez T. S. (dalej: strona, skarżąca) działalności gospodarczej. Kontrola została przeprowadzona w obecności M. S., który jednak nie podpisał protokołu kontroli powołując się na brak upoważnienia do tej czynności (vide - protokół kontroli k- 19 akt administracyjnych). Powołując się na protokół kontroli oraz oświadczenie M. S. załączone do tego protokołu, organ administracyjny - Dyrektor Centrum Obsługi Finansowej Poczty Polskiej SA - przyjął, iż w lokalu skarżącej znajdowało się 10 odbiorników telewizyjnych różnej marki, przystosowanych do odbioru telewizji naziemnej, używanych od pół roku, będących w stanie umożliwiającym natychmiastowy odbiór programu.

Oświadczenie M. S. załączone do protokołu kontroli zawierało nadto stwierdzenie, iż uczestniczący w kontroli jest małżonkiem w separacji, oraz, że uruchomienie odbiorników, w celu stwierdzenia technicznej możliwości dostosowania do odbioru programu nie jest możliwe, gdyż pokoje są przygotowane do przyjęcia ewentualnych firm dla ich pracowników.

Z uwagi na powyższe ustalenia, decyzją z dnia [...] listopada 2016 r. Dyrektor Centrum Obsługi Finansowej Poczty Polskiej SA wydał decyzję Nr [...] nakazującą rejestrację 10 używanych odbiorników telewizyjnych oraz ustalającą opłatę za używanie 10 niezarejestrowanych odbiorników telewizyjnych w kwocie 6810,00 zł (słownie: sześć tysięcy osiemset dziesięć zł).

W dniu [...] grudnia 2016 r. strona wniosła odwołanie od powyższej decyzji, w którym podniosła, iż działalność gospodarczą w zakresie usług noclegowych zaczęła prowadzić w miejscu kontroli w 2015 r. Podała, iż od stycznia 2016 r. drobne prace porządkowe wokół obiektu wykonuje jej mąż, z którym pozostaje w separacji, a który "nie znając faktów lub też złośliwie" podał liczbę 10 odbiorników telewizyjnych. Skarżąca podkreśliła, że w pokojach nie było odbiorników telewizyjnych, natomiast część mieszkających w nich pracowników pozostawiła swoje stare odbiorniki przy wyjeździe. Wskazała, iż posiada 6 odbiorników telewizyjnych, oraz, że w 60% pokoje wynajmowane są obywatelom Ukrainy, pracownikom polskich firm, które są stroną umów najmu, którzy przywożą stare odbiorniki. Część z nich pozostawiają przy wyjeździe i następnie służą one jako monitory. Strona podniosła, iż z powodów zdrowotnych - poważną chorobą serca połączoną z pobytami w szpitalu - nie mogła ustosunkować się do zawiadomienia o wszczęciu postępowania administracyjnego. Dodatkowo stwierdziła, że dokonała już rejestracji odbiorników.

Decyzją z dnia [...] stycznia 2017 r., Minister Infrastruktury i Budownictwa uchylił zaskarżoną decyzję w części dotyczącej nakazania rejestracji 10 używanych odbiorników telewizyjnych i w tym zakresie nakazał rejestrację 4 używanych odbiorników telewizyjnych, a w pozostałym zakresie utrzymał zaskarżoną decyzję w mocy.

W skardze na ww. decyzję z dnia 11 lutego 2017 r., skarżąca podniosła zarzuty naruszenia: art. 7 k.p.a. - zasady prawdy obiektywnej, art. 8 k.p.a. - zasady pogłębienia zaufania i art. 13 - zasady ugodowego załatwienia spraw. Na wstępie podniosła, iż organy I i II instancji ustaliły stan faktyczny sprawy jedynie na podstawie zeznań M. S., z pominięciem jej "wniosków dowodowych". Ponownie wskazała, iż większość pokoi jest podnajmowana firmom, których pracownicy nie korzystają z odbiorników telewizyjnych, które służą im jedynie jako monitory. Wywodziła, że nie jest obowiązana do wnoszenia opłat abonamentowych za odbiorniki, które nie są jej własnością, lecz osób przebywających w obiekcie. Wskazała na wyrok WSA w Warszawie z dnia 27 listopada 2012 r. sygn. akt: VI SA/Wa 1786/12, z którego wynika, iż nie podlega opłatom niepodłączony, a czasowo pełniący rolę monitora odbiornik.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie oraz podtrzymał w całości dotychczasową argumentację.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 1 § 1 ustawy z 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. nr 153, poz. 1269 ze zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym w świetle § 2 powołanego wyżej artykułu kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Innymi słowy, sąd administracyjny bada akty lub czynności z zakresu administracji publicznej pod kątem ich zgodności z przepisami procesowymi oraz prawem materialnym.

W ocenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skarga jest uzasadniona, gdyż zaskarżona decyzja została wydana z istotnym naruszeniem przepisów postępowania administracyjnego: art. 7 i 77 § 1 k.p.a.

Należy wskazać, iż zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy o opłatach abonamentowych, domniemywa się, że osoba, która posiada odbiornik radiofoniczny lub telewizyjny w stanie umożliwiającym natychmiastowy odbiór programu, używa tego odbiornika. W świetle powyższego unormowania, zdolność do natychmiastowego odbioru programu przez odbiornik jest równoznaczna ze stwierdzeniem, iż odbiornik jest używany, a to z kolei prowadzi do wniosku, że posiadacz jest obowiązany do wniesienia opłaty abonamentowej za jego używanie. Opłatę tę uiszcza się za każdy odbiornik - z wyjątkiem przypadków określonych w art. 2 ust. 5.

Powyższy przepis, zdaniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, nie uchybia podstawowej zasadzie postępowania administracyjnego, jaką jest zasada prawdy materialnej i związany z tą zasadą obowiązek podejmowania wszelkich czynności niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli (art. 7 k.p.a.) jak i nie niweluje obowiązku wyczerpującego zebrania i rozpatrzenia całego materiału dowodowego (art. 77 § 1 k.p.a.).

W przedmiotowej sprawie kontrolerzy weszli w posiadanie informacji dotyczących ilości ujawnionych odbiorników i ich gotowości do natychmiastowego odbioru programu w oparciu o oświadczenie M. S., które zostało w toku postępowania zanegowane przez stronę postępowania. Należy w tym miejscu podkreślić, iż już z protokołu kontroli wynika, po pierwsze - że był on w tej dacie mężem skarżącej "w separacji", a po drugie - że nie został on przez nią upoważniony do podpisania ww. protokołu. Obligowało to osoby kontrolujące do większej wnikliwości przy ustalaniu stanu faktycznego w niniejszej sprawie. Zdaniem sądu, oparcie się w całości na ustaleniach kontrolnych oraz domniemaniach prawnych było w tej sytuacji niewłaściwe i stanowiło naruszenie zasad postępowania administracyjnego: art. 7, 77 § 1 i 8 k.p.a. - zasad dowodzenia, prawdy obiektywnej, oraz zaufania do organów administracyjnych.

Przede wszystkim organ niezasadnie przyjął jako "koronny dowód" w sprawie protokół kontroli, który wobec niepodpisania go przez osobę uczestniczącą przy czynnościach kontrolnych oraz późniejszego zanegowania jego treści przez skarżącą, nie mógł stanowić pełnoprawnego środka dowodowego jako dokument urzędowy (art. 76 § 1 k.p.a.). Należy przy tym mieć na uwadze, iż nawet prawidłowe sporządzenie dokumentu urzędowego nie wyłącza możliwości przeprowadzenia dowodu przeciwko jego treści (§ 3 k.p.a.).

Skarżąca jest osobą prowadzącą działalność w postaci wynajmu kwater pracowniczych ("obiekty noclegowe turystyczne i miejsca krótkotrwałego zakwaterowania" - vide wypis z ewidencji CEIDG - k- 23). W odwołaniu od decyzji organu I instancji podnosiła, iż M. S., z którym była w prawnej oraz faktycznej separacji, dopuszczony przez nią wyłącznie do czynności porządkowych w obiekcie, mógł udzielać podczas kontroli mylnych informacji - z powodu nieznajomości faktów bądź intencjonalnie. Podała również, że w pokojach udostępnianym pracownikom - obywatelom Ukrainy - brak było odbiorników, a te, które zostawili (w liczbie 6), miały być przez nich używane jako monitory do komputerów. Skarżąca negowała swój obowiązek rejestracji cudzych odbiorników, niemniej jednak, po wydaniu decyzji nakładającej karę, zarejestrowała 6 sztuk (vide - notatka służbowa z dnia [...] grudnia 2016 r. Kierownika Działu z up. Dyrektora Centrum obsługi Finansowej, k- 22). Takie działanie skarżącej w ocenie Sądu uprawdopodabnia jej twierdzenie, iż posiadała jedynie 6 odbiorników TV, co do których zresztą nie miała świadomości o obowiązku ich zarejestrowania. Nic nie stało bowiem na przeszkodzie zarejestrowaniu na tym etapie postępowania 10 odbiorników - gdyby je faktycznie posiadała. Jak podawała bowiem skarżąca, nie zarejestrowała posiadanych odbiorników z tego tylko powodu, że nie miała świadomości co do tego, że jest to jej obowiązkiem. Nie negowała posiadania wszystkich przypisywanych jej odbiorników, lecz kwestionowała ich liczbę.

Organ odwoławczy ustalił, iż skarżąca po kontroli dopełniła obowiązku rejestracji 6 odbiorników i na tej podstawie odstąpił od nakazania ich rejestracji, nakazując jednocześnie rejestrację pozostałych w jego ocenie 4 odbiorników TV. Decyzję w pozostałym zakresie, czyli odnośnie kary nałożonej za brak rejestracji wszystkich przyjętych na podstawie oświadczenia M. S. 10 odbiorników, utrzymał w mocy.

Należy w tym miejscu zaznaczyć, iż skarżąca podnosiła, iż jest chora na serce, w związku z czym była kilkakrotnie hospitalizowana, nadto nie była reprezentowana przez pełnomocnika profesjonalnego, co obligowało organ do zweryfikowania podnoszonych przez nią twierdzeń i poinformowania o konieczności ich potwierdzenia stosownymi środkami dowodowymi, stosownie do zasady zaufania do organów administracji (art. 8 k.p.a.).

Zdaniem Sądu, organ przed wydaniem decyzji w trybie odwoławczym winien we własnym zakresie, ewentualnie uchylając decyzję organu I instancji w trybie art. 138 § 2 k.p.a., przeprowadzić postępowanie dowodowe, w szczególności przesłuchując skarżącą na okoliczność faktycznej liczby odbiorników TV posiadanych przez nią w dacie kontroli.

Niepodjęcie przez organ odwoławczy czynności zmierzających do należytego wyjaśnienia sprawy w przedstawionym wyżej zakresie, a mającym istotne znaczenie dla jej rozstrzygnięcia z uwagi na wymiar możliwej do nałożenia kary na skarżącą, stanowiło naruszenie przepisów prawa procesowego, co w konsekwencji obligowało Sąd do uchylenia zaskarżonej decyzji na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) p.p.s.a.