Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Marcin Kojło, Sędziowie asesor sądowy WSA Anna Bartłomiejczuk (spr.), sędzia WSA Paweł Janusz Lewkowicz, Protokolant sekretarz sądowy Natalia Paulina Janowicz, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 26 kwietnia 2023 r. sprawy ze skargi T.B. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w S. z dnia [...] stycznia 2023 r. nr [...] w przedmiocie dodatku węglowego uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą jej wydanie decyzję Wójta Gminy S. z dnia [...] grudnia 2022 r. numer [...]

Zaskarżoną do tut. sądu decyzją z 20 stycznia 2023r. nr KO.800/272/22 Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Suwałkach utrzymało w mocy decyzję Wójta Gminy Suwałki z dnia 1 grudnia 2022 r. nr GOPS-590-932/2022 w przedmiocie odmowy przyznania dodatku węglowego. Rozstrzygnięcie to zostało wydane w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy.

W dniu 9 września 2022 r. T. B. (dalej powoływana jako "skarżąca") złożyła do Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Suwałkach wniosek o wypłatę dodatku węglowego. W tym samym dniu, tj. 9 września 2022r. skarżąca złożyła korektę deklaracji złożonej do centralnej ewidencji emisyjności budynków (dalej: "CEEB") w zakresie źródeł ciepła, dodając do rodzajów stosowanych paliw stałych: węgiel i paliwa węglopochodne.

W dniu 27 października 2022r. Skarżąca złożyła wniosek o wypłatę dodatku dla gospodarstw domowych z tytułu wykorzystywania niektórych źródeł ciepła.

Wójt Gminy Suwałki decyzją z dnia 1 grudnia 2022r. nr GOPS-590-932/2022, na podstawie art. 2 ust. 1 i 16 ustawy z dnia 5 sierpnia 2022 r. o dodatku węglowym (Dz.U. poz. 1692, zwanej dalej: "u.d.w.") odmówił skarżącej przyznania dodatku węglowego. Z uzasadnienia przedmiotowej decyzji wynika, że dokonana w dniu 9 września 2022 r. korekta deklaracji złożonej do CEEB, poprzez dodanie paliwa stałego w postaci węgla, nie mogła skutkować przyznaniem przedmiotowego świadczenia, albowiem modyfikacji złożonej deklaracji dokonano po dniu 11 sierpnia 2022 r., co zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o dodatku węglowym uniemożliwia przyznanie wnioskowanego dodatku.

W dniu 14 grudnia 2022r. skarżąca złożyła odwołanie od powyższej decyzji wskazując, że posiada kocioł grzewczy OPTIMA KOMFORT 20 o rodzaju paliwa węgiel kamienny typ 31-2 orzech, a przez roztargnienie błędnie zadeklarowała do CEEB jako rodzaj paliwa: drewno kawałkowe, zamiast węgiel i paliwa węglopochodne. Wyjaśniła, że gdy zorientowała się o swoim błędzie to w dniu 9 września 2022 r. wniosła korektę złożonej deklaracji. Skarżąca poinformowała, że złożyła także wniosek o przyznanie dodatku na drewno, ale uczyniła to z uwagi na prawdopodobieństwo nieuzyskania dodatku węglowego. Końcowo wniosła o zmianę decyzji i przyznanie dodatku węglowego, oświadczając, że głównym źródłem ogrzewania jest kocioł na węgiel.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Suwałkach nie podzieliło argumentacji odwołania i decyzją z dnia 20 stycznia 2023 r. nr KO.800/272/22, na podstawie art. 2 ust. 5a ustawy o dodatku węglowym, utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję.

Uzasadniając swoje rozstrzygnięcie Kolegium w pierwszej kolejności wyjaśniło zasady, tryb przyznawania, wypłacania oraz wysokość dodatku węglowego. Dalej zwróciło uwagę na przepis art. 2 ust. 5a tejże ustawy, wskazując, że dodatek węglowy nie przysługuje gospodarstwom domowym objętym pozytywnie rozpatrzonym wnioskiem o wypłatę dodatku, o którym mowa w art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 15 września 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach w zakresie niektórych źródeł ciepła w związku z sytuacją na rynku paliw (Dz. U. poz. 1967, 2127,2185,2236,2243,12687). Odwołując się do stanu faktycznego sprawy Kolegium podkreśliło, że skarżąca złożyła dwa wnioski, pierwszy w dniu 9 września 2022 r. o wypłatę dodatku węglowego oraz w dniu 27 października 2022 r. o wypłatę dodatku dla gospodarstw domowych z tytułu wykorzystywania niektórych źródeł ciepła. Organ pierwszej instancji najpierw rozpoznał wniosek o dodatek węglowy odmawiając wnioskodawczyni rzeczonego dodatku decyzją z dnia 1 grudnia 2022 r., a następnie w dniu 13 grudnia 2022 r. przyznał dodatek dla gospodarstw domowych z tytułu wykorzystywania niektórych źródeł ciepła, co potwierdza informacja z 13 grudnia 2022r. nr GOPS-594-852/2022. W tych okolicznościach Kolegium stwierdziło, że przy rozpoznawaniu sprawy o dodatek węglowy musiało wziąć pod uwagę okoliczność przyznania skarżącej dodatku dla gospodarstw domowych z tytułu wykorzystywania niektórych źródeł ciepła. Ustawodawca w art. 2 ust. 5a ustawy w sposób jednoznaczny wyraził bowiem swoją wolę, że gospodarstwom domowym może być przyznany tylko jeden rodzaj świadczenia, tj. dodatek węglowy albo dodatek dla gospodarstw domowych z tytułu wykorzystania niektórych źródeł ciepła. Z tegoż względu odmowę przyznania dodatku węglowego SKO uznało za słuszną i zgodną z ww. przepisem ustawy.

Skargę na powyższą decyzję do tut. sądu administracyjnego złożyła skarżąca wnosząc o jej uchylenie i przyznanie dodatku węglowego, z uwagi na fakt, że głównym źródłem ogrzewania należącego do niej budynku mieszkalnego jest kocioł na węgiel kamienny. W ocenie skarżącej błędna jest argumentacja SKO, że dodatek węglowy nie przysługuje gospodarstwom domowym objętym pozytywnie rozpatrzonym wnioskiem o wypłatę dodatku dla gospodarstw domowych z tytułu wykorzystywania niektórych źródeł ciepła w sytuacji, gdy otrzymała informację, że być nie otrzyma dodatku węglowego ponieważ zbyt późno złożyła korektę do CEEB. Zatem by zdążyć w czasie złożyła również wniosek o przyznanie dodatku dla gospodarstw domowych z tytułu wykorzystywania niektórych źródeł ciepła. Jak podkreśliła, była przekonana, ze przedmiotowy wniosek będzie rozpatrzony dopiero po definitywnym załatwieniu sprawy o przyznaniu dodatku węglowego. Niestety, tak się nie stało i wniosek ten został rozpatrzony przez organ I instancji wcześniej. W ocenie skarżącej, gdyby rozpatrzenie tego wniosku zostało wstrzymane do czasu rozstrzygnięcia wniosku o przyznanie dodatku węglowego, wówczas SKO mogłoby zmienić decyzję z dnia 1 grudnia 2022r. Skarżąca zasygnalizowała też, że skoro dodatki węglowe jak i inne dodatki wypłacane są przez ten sam organ gminy, to organ powinien przyznać dodatek węglowy i wypłacić różnicę wynikającą między dodatkiem węglowym, a dodatkiem dla gospodarstw domowych z tytułu wykorzystania niektórych źródeł ciepła tj. 2.000 zł. Końcowo skarżąca jeszcze raz podkreśliła, że w swoim gospodarstwie posiada kocioł grzewczy OPTIMA KOMFORT 20 o rodzaju paliwa węgiel kamienny i tylko przez roztargnienie spowodowane problemami rodzinnymi, wypełniając wniosek do CEEB błędnie podała rodzaj paliwa: drewno kawałkowe, zamiast węgiel i paliwa węglopochodne.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie podtrzymując stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji, zgodnie z którym pozytywnie rozpatrzony wniosek o wypłatę dodatku dla gospodarstw domowych z tytułu wykorzystywania niektórych źródeł ciepła wykluczył możliwość przyznania dodatku węglowego.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku zważył, co następuje.

Skarga jest zasadna.

Przedmiotem kontroli sądu w niniejszej sprawie jest decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Suwałkach z 20 stycznia 2023r. utrzymująca w mocy decyzję Wójta Gminy Suwałki o odmowie przyznania skarżącej dodatku węglowego. Już na wstępie zaakcentować jednak należy, że powody odmowy przyznania wnioskowanego świadczenia na każdym z dwóch etapów toczącego się postępowania były odmienne. Wójt Gminy Suwałki odmówił rzeczonego dodatku wskazując, że dokonana przez skarżącą w dniu 9 września 2022 r. korekta deklaracji dotyczącej źródeł ciepła i spalania paliw poprzez dodanie do rodzajów stosowanych w kotłach paliw stałych: węgla i paliwa węglopochodne, została złożona po 11 sierpnia 2022 r., co zgodnie z art. 2 ust. 1 u.d.w., uniemożliwiało przyznanie wnioskowanego dodatku. Kolegium utrzymując w mocy powyższą decyzję wskazało z kolei jako podstawę prawną art. 2 ust. 5a tej ustawy orzekając, że pozytywnie rozpatrzony na rzecz skarżącej wniosek o wypłatę dodatku dla gospodarstw domowych z tytułu wykorzystywania niektórych źródeł ciepła wykluczył możliwość przyznania jej dodatku węglowego. Skarżąca zakwestionowała powyższe stanowiska argumentując, że głównym źródłem ogrzewania jej domu jest kocioł na węgiel kamienny, a wina za nieprzyznanie dodatku węglowego leży po stronie organu I instancji, który zbyt wcześnie, tj. nie zawieszając postępowania i nie czekając, aż decyzja o odmowie przyznania dodatku węglowego stanie się ostateczna, rozpatrzył pozytywnie jej wniosek o wypłatę dodatku dla gospodarstw domowych z tytułu wykorzystywania niektórych źródeł ciepła. Przy tak zarysowanym i niekwestionowanym stanie faktycznym, argumentacja skarżącej co do zasady zasługuje na uwzględnienie, choć nie wyczerpuje uchybień, do jakich doszło w toku prowadzonego postępowania, a które to uchybienia miały istotny wpływ na wynika sprawy.

Materialnoprawną podstawę zaskarżonych w sprawie decyzji stanowiły przepisy ustawy o dodatku węglowym, przy czym należy dostrzec, że pomiędzy datą złożenia wniosku (w dniu 9 września 2022r.), a datą wydania kwestionowanych decyzji (1 grudnia 2022r. i 20 stycznia 2023r.) przedmiotowa ustawa była nowelizowana trzy razy. Uwaga ta jest o tyle istotna, że organ orzekający w sprawie miał obowiązek uwzględnić stan prawny na dzień wydawania rozstrzygnięcia.

I tak, jak stanowi art. 2 ust. 1 tej ustawy, w brzmieniu obowiązującym na datę wydawanych w sprawie decyzji, dodatek węglowy przysługuje osobie w gospodarstwie domowym w przypadku, gdy głównym źródłem ogrzewania gospodarstwa domowego jest kocioł na paliwo stałe, kominek, koza, ogrzewacz powietrza, trzon kuchenny, piecokuchnia, kuchnia węglowa lub piec kaflowy na paliwo stałe, zasilane paliwami stałymi, wpisane lub zgłoszone do centralnej ewidencji emisyjności budynków, o której mowa w art. 27a ust. 1 ustawy z dnia 21 listopada 2008 roku o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz o centralnej ewidencji emisyjności budynków, do dnia 11 sierpnia 2022 r., albo po tym dniu - w przypadku głównych źródeł ogrzewania wpisanych lub zgłoszonych po raz pierwszy do centralnej ewidencji emisyjności budynków, o których mowa w art. 27g ust. 1 tej ustawy. Przez paliwa stałe rozumie się natomiast węgiel kamienny, brykiet lub pelet zawierające co najmniej 85% węgla kamiennego (art. 2 ust. 3 u.d.w.). Wójt, burmistrz albo prezydent miasta dokonuje weryfikacji złożonego wniosku, w szczególności w zakresie zgłoszenia lub wpisania głównego źródła ogrzewania w centralnej ewidencji emisyjności budynków, o której mowa w art. 27a ust. 1 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz o centralnej ewidencji emisyjności budynków (art. 2 ust. 15 u.d.w.).

Zgodnie natomiast z art. 2 ust.15b u.d.w. (dodanym łącznie z ust. 15a-15e do ustawy na mocy art. 50 pkt 1 lit. g ustawy z dnia 15 września 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach w zakresie niektórych źródeł ciepła w związku z sytuacją na rynku paliw Dz.U. z 2022 r. poz. 1967) jeżeli podczas weryfikacji wniosku o wypłatę dodatku węglowego wystąpią wątpliwości dotyczące gospodarstwa domowego wnioskodawcy, wójt, burmistrz albo prezydent miasta może przeprowadzić wywiad środowiskowy, który ma na celu ustalenie faktycznego stanu danego gospodarstwa domowego, odnośnie samotnego zamieszkiwania w przypadku jednoosobowych gospodarstw domowych oraz wspólnie stale zamieszkujących i gospodarujących z wnioskodawcą w przypadku gospodarstw domowych wieloosobowych. Przepis art. 3 ust. 2 stosuje się. Wywiad środowiskowy przeprowadza się w miejscu zamieszkania wnioskodawcy (art. 2 ust. 15c u.d.w.), a w toku wywiadu ustala się, czy stan faktyczny danego gospodarstwa domowego jest zgodny z informacjami podanymi we wniosku o wypłatę dodatku węglowego (art. 2 ust. 15d u.d.w.).

Istotne znaczenie z perspektywy kontrolowanej sprawy ma też nowelizacja do ustawy o dodatku węglowym, obowiązująca od 3 listopada 2022 r., a wprowadzona mocą ustawy z dnia 27 października 2022r. o zakupie preferencyjnym paliwa stałego dla gospodarstw domowych (Dz.U. z 2022 r. poz. 2236). Jak wynika z art. 31 ust. 1 tej ustawy, ma ona zastosowanie do postępowań wszczętych i niezakończonych przed tym dniem, a zatem również do sprawy niniejszej, którą zakończono decyzjami z 1 grudnia 2022r. oraz 20 stycznia 2023r. Na skutek rzeczonej nowelizacji do art.2 u.d.w. dodano ust. 15f i 15 g. W treści ust. 15f określono, że w przypadku posiadania informacji wskazujących, że osoba, która nie złożyła wniosku o wypłatę dodatku węglowego, spełnia warunki jego przyznania wynikające z ustawy, wójt, burmistrz albo prezydent miasta może przeprowadzić wywiad środowiskowy w celu ustalenia prawa do tego dodatku. Z przeprowadzonego wywiadu środowiskowego sporządza się notatkę służbową. W takim przypadku organ ten przyznaje dodatek w drodze decyzji administracyjnej z urzędu, bez konieczności składania wniosku oraz bez składania odpowiedniej deklaracji dokonuje wpisu źródła ciepła do centralnej ewidencji emisyjności budynków, o której mowa w art. 27a ust. 1 ustawy z 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz o centralnej ewidencji emisyjności budynków, jeżeli źródło nie było wcześniej zgłoszone do tej ewidencji. Przepis art. 3 ust. 2 stosuje się.

Zgodnie natomiast z art. 2 ust. 15g u.d.w., dodatek węglowy przysługuje osobie w gospodarstwie domowym także, gdy główne źródło ogrzewania gospodarstwa domowego, o którym mowa w art. 2 ust. 1, nie zostało zgłoszone lub wpisane do centralnej ewidencji emisyjności budynków, do dnia 11 sierpnia 2022 r., a w wyniku przeprowadzenia wywiadu środowiskowego ustalono, że źródłem ogrzewania tego gospodarstwa jest źródło, o którym mowa w art. 2 ust. 1.

Z przeprowadzonego wywiadu środowiskowego sporządza się notatkę służbową. Wpis do centralnej ewidencji emisyjności budynków, dokonywany jest przez wójta, burmistrza albo prezydenta miasta z urzędu bez konieczności składania odpowiedniej deklaracji.

Z całokształtu powołanych regulacji wynika jasno, że zmierzają one – przy odformalizowaniu procedury – do objęcia pomocą finansową w postaci dodatku węglowego jak największej liczby gospodarstw domowych, uprawniając, a jednocześnie obligując, organy gminy (wójta, burmistrza, prezydenta miasta) do wnikliwego, wszechstronnego zbadania sytuacji faktycznej, w tym w zakresie źródeł ciepła rodzaju stosowanych paliw w gospodarstwach domowych i to nie tylko tych, co do których wpłynął wniosek o wypłatę dodatku węglowego, ale także tych, co do których organ jest w posiadaniu informacji wskazujących na to, że osoba, która nie złożyła wniosku o wypłatę dodatku węglowego, spełnia warunki jego przyznania wynikające z ustawy. Jak wskazuje się w uzasadnieniu projektu ustawy (druk IX.2471), projektowana regulacja ma na celu zapewnienie wsparcia dla dużej grupy gospodarstw domowych w Polsce, w tym również gospodarstw najuboższych energetycznie, w pokryciu części kosztów wynikających ze wzrostu cen na rynku energii, w tym kosztów opału. Proponowane wsparcie finansowe w postaci dodatku węglowego wspomoże budżety domowe oraz zwiększy poczucie bezpieczeństwa energetycznego i socjalnego. Tym samym przyczyni się do ograniczenia negatywnych skutków sytuacji międzynarodowej na te z gospodarstw domowych, dla których główne źródło ciepła zasilane jest paliwami stałymi. Proponowane rozwiązania związane z wypłatą dodatku węglowego uzupełniono o inne regulacje, o tożsamym celu, czyli zwiększeniu bezpieczeństwa energetycznego państwa.

W tym kontekście nie budzi wątpliwości, że sporny dodatek tym bardziej może zostać przyznany osobie, która zgłosiła takie źródło ogrzewania do wskazanej ewidencji w wyniku korekty wcześniej złożonej deklaracji, nawet jeżeli uczyniła to już po 11 sierpnia 2022 r. Jak wynika zaś z akt administracyjnych skarżąca wniosek o przyznanie dodatku węglowego złożyła w dniu 9 września 2022 r. wskazując, że głównym źródłem ogrzewania jej gospodarstwa domowego jest kocioł na paliwo stałe. Z uzasadnienia decyzji organu I instancji wynika natomiast, że zasadniczym i jedynym powodem odmowy przyznania skarżącej dodatku węglowego był fakt, że

w deklaracji dotyczącej źródeł ciepła i źródeł spalania paliw złożonej do CEEB jako źródło ciepła podano kocioł na paliwo stałe, a jako rodzaj stosowanego paliwa wskazano drewno kawałkowe, w sytuacji, gdy następnie w korekcie deklaracji złożonej 9 września 2022r. w zakresie dotyczącym rodzaju stosowanych w kotle paliw stałych wskazano węgiel i paliwa węglopochodne oraz drewno kawałkowe.

W tych okolicznościach organ I instancji doszedł do przekonania, że korekta deklaracji w zakresie rodzaju stosowanego paliwa dokonana przez skarżącą po dniu 11 sierpnia 2022 r. była niedopuszczalna i skutkowała odmową przyznania wnioskowanego dodatku. Tymczasem w świetle przytoczonych wyżej przepisów, w szczególności art. 2 ust. 15g u.d.w., powyższy pogląd nie tylko nie zasługuje na aprobatę, ale też narusza w sposób ewidentny wprowadzoną powyższym przepisem regułę weryfikacji przez organ w ramach wywiadu środowiskowego - istniejącego źródła ogrzewania.

Skarżąca w toku prowadzonego postępowania wskazała, że w gospodarstwie posiada kocioł grzewczy OPTIMA KOMFORT 20 o rodzaju paliwa węgiel kamienny i tylko przez roztargnienie spowodowane problemami rodzinnymi, wypełniając wniosek do CEEB błędnie podała rodzaj paliwa: drewno kawałkowe, zamiast węgiel i paliwa węglopochodne. Dlatego też dokonała korekty w deklaracji złożonej w dniu 9 września 2022 r. poprzez wpisanie rodzaju paliwa - węgiel i paliwa węglopochodne. W ocenie sądu powyższe okoliczności rzeczywiście budzą uzasadnione wątpliwości co do faktycznego rodzaju paliwa stosowanego przez skarżącą i nie można wykluczyć, że jest to właśnie węgiel i paliwa węglopochodne. Powyższej kwestii organ I instancji nie wyjaśnił, błędnie koncentrując się na dokonaniu przez skarżącą korekty deklaracji po 11 sierpnia 2022r. Tymczasem przepisy komentowanej ustawy wyposażają właściwe organy gminy w bardzo szeroki wachlarz uprawnień procesowych po to, by umożliwić udzielenie pomocy w postaci dodatku węglowego jak największej liczbie gospodarstw domowych, w których stosowane źródło ciepła lub źródło spalania paliw spełnia warunki ustawowe. Co więcej, dodatek węglowy może zostać przyznany nawet osobie, która nie złożyła wniosku o wypłatę dodatku węglowego, a spełnia warunki jego przyznania wynikające z ustawy, jak i osobie w gospodarstwie domowym, gdy główne źródło ogrzewania gospodarstwa domowego, o którym mowa w art. 2 ust. 1, nie zostało zgłoszone lub wpisane do centralnej ewidencji emisyjności budynków, do dnia 11 sierpnia 2022 r., a w wyniku przeprowadzenia wywiadu środowiskowego ustalono, że źródłem ogrzewania tego gospodarstwa jest źródło, o którym mowa w art. 2 ust. 1 (zob. art. 2 ust. 15 f i ust. 15g ustawy).

W tym miejscu wypada raz jeszcze zaakcentować, że ustawa o dodatku węglowym brzmieniu nadanym powyższymi nowelizacjami obliguje organ orzekający w niniejszym zakresie do ustalenia rzeczywistego rodzaju źródła ciepła stosowanego przez gospodarstwo domowe osoby ubiegającej się o świadczenie, ustalenia te powinny zostać dokonane przy użyciu wszelkich dostępnych środków dowodowych, w sposób wnikliwy, dokładny i wyczerpujący, czyniący zadość zasadzie prawdy obiektywnej sformułowanej w art. 7 i art. 77 § 1 k.p.a. Tymczasem w rozpoznanej sprawie organ I instancji, poza naruszeniem normy zawartej w art. 2 ust. ust. 15g ustawy o dodatku węglowym, uchybił w sposób ewidentny także tej zasadzie wydając negatywne rozstrzygnięcie z odwołaniem się wyłącznie do faktu złożenia korekty deklaracji po dniu 11 sierpnia 2022 r.

Powyższe nieprawidłowości pominął milczeniem organ II instancji opierając negatywne dla skarżącej rozstrzygnięcie na innej podstawie prawnej, tj. na art. 2 ust. 5a u.d.w. Zgodnie z tym przepisem dodatek węglowy nie przysługuje gospodarstwom domowym objętym pozytywnie rozpatrzonym wnioskiem o wypłatę dodatku, o którym mowa w art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 15 września 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach w zakresie niektórych źródeł ciepła w związku z sytuacją na rynku paliw. Odwołując się do stanu faktycznego sprawy Kolegium uznało, że pozytywnie rozpatrzony wniosek skarżącej o wypłatę dodatku dla gospodarstw domowych z tytułu wykorzystywania niektórych źródeł ciepła wykluczył możliwość przyznania na jej rzecz dodatku węglowego.

Powyższa konkluzja co do zasady jest prawidłowa, tym niemniej szczegółowe okoliczności zaistniałe na kanwie kontrolowanej sprawy uniemożliwiają, w ocenie sądu, jej zaakceptowanie. Należy bowiem zauważyć, ze wniosek skarżącej z dnia 27 października 2022r. o przyznanie dodatku dla gospodarstw domowych z tytułu wykorzystywania niektórych źródeł ciepła został rozpatrzony przez Wójta Gminy Suwałki w dniu 13 grudnia 2022r., a zatem zanim decyzja tego organu o odmowie przyznania dodatku węglowego, stała się ostateczna. Zgodnie zaś z art. 24 ust. 7 ustawy o szczególnych rozwiązaniach w zakresie niektórych źródeł ciepła w związku z sytuacją na rynku paliw, dodatek dla gospodarstw domowych nie przysługuje gospodarstwom domowym objętym pozytywnie rozpatrzonym wnioskiem o wypłatę dodatku węglowego, o których mowa w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 5 sierpnia 2022 r. o dodatku węglowym. Wniosek skarżącej o wypłatę dodatku węglowego, nie został wprawdzie pozytywnie rozpatrzony, albowiem w dniu 1 grudnia 2022r. organ wydał decyzję o odmowie przyznania dodatku węglowego, tym niemniej co istotne, przedmiotowa decyzja nie miała charakteru ostatecznego. Przyznanie skarżącej w dniu 13 grudnia 2022r. dodatku dla gospodarstw domowych z tytułu wykorzystywania niektórych źródeł ciepła nastąpiło zatem przedwcześnie.

W ocenie składu orzekającego, przed ostatecznym rozstrzygnięciem sprawy z wniosku o przyznanie dodatku węglowego, organ powinien był bowiem wstrzymać się z rozpoznaniem wniosku skarżącej z dnia 27 października 2022r., ewentualnie zawiesić wszczęte w tym zakresie postępowanie do czasu ostatecznego rozstrzygnięcia dodatku węglowego. Zgodnie bowiem z art. 27 ust. 1 ustawy o szczególnych rozwiązaniach w zakresie niektórych źródeł ciepła w związku z sytuacją na rynku paliw w sprawach nieuregulowanych w niniejszym rozdziale, stosuje się przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego, dalej "k.p.a."). W myśl zaś art. 97 § 1 pkt 4 k.p.a. organ administracji publicznej zawiesza postępowanie, gdy rozpatrzenie sprawy i wydanie decyzji zależy od uprzedniego rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego przez inny organ lub sąd. W zaistniałych okolicznościach ww. przesłanki do zawieszenia postępowania dotyczącego przyznania skarżącej dodatku dla gospodarstw domowych z tytułu wykorzystywania niektórych źródeł ciepła, były spełnione, bowiem przyznanie takiego dodatku uzależnione było od ostatecznego rozstrzygnięcia sprawy dodatku węglowego. Stąd też Wójt Gminy Suwałki rozpatrując wniosek skarżącej z dnia 27 października 2022r., jeszcze przed upływem terminu na złożenie odwołania od decyzji o odmowie przyznania jej dodatku węglowym, w sposób oczywisty naruszył powołane wyżej przepisy procesowe. Naruszenie to miało ewidentny wpływ na rozstrzygnięcie przedmiotowej sprawy, albowiem SKO zamiast uchylić decyzję organu I instancji z uwagi na naruszenie art. 2 ust.15g u.d.w., utrzymało ją w mocy w oparciu o art. 2 ust. 5a tej ustawy. Wskutek powyższych błędów organu I instancji, "przemilczanych" następnie przez organ odwoławczy, skarżąca została pozbawiona możliwości uzyskania wnioskowanego dodatku.

Tymczasem, jak stanowi art. 3 ust. 3 ustawy o dodatku węglowym,

w sprawach nieuregulowanych niniejszą ustawą stosuje się przepisy ustawy Kodeks postępowania administracyjnego. Przypomnieć zatem należy, że zgodnie z treści art. 7 i art. 9 k.p.a. w toku postępowania organy administracji publicznej stoją na straży praworządności, z urzędu lub na wniosek stron podejmują wszelkie czynności niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli. Obowiązkiem procesowym organu jest także należyte i wyczerpujące informowanie stron o okolicznościach faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na ustalenie ich praw i obowiązków będących przedmiotem postępowania administracyjnego. Organy czuwają bowiem nad tym, aby strony i inne osoby uczestniczące w postępowaniu nie poniosły szkody z powodu nieznajomości prawa, i w tym celu udzielają im niezbędnych wyjaśnień i wskazówek. Analiza przekazanych akt administracyjnych wskazuje, że skarżąca na żadnym etapie prowadzonego postępowania nie uzyskała informacji ani o bezskuteczności dokonanej w dniu 9 września 2022 r. - korekty źródła ogrzewania gospodarstwa domowego zgłoszonego do centralnej ewidencji emisyjności budynków w zakresie stosowanego paliwa, ani o skutkach rozpatrzonego pozytywnie wniosku o przyznanie dodatku dla gospodarstw domowych z tytułu wykorzystywania niektórych źródeł ciepła.

Z powyższych względów, z uwagi na błędną wykładnię art. 2 ust. 5f oraz ust. 15g u.d.w. oraz naruszenie przepisów postępowania w postaci art. 7, art. 9 i art. 77 § 1 k.p.a., Wojewódzki Sąd Administracyjny, na podstawie art. 145 § 1 pkt. 1 lit. a i c ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2023 r., poz. 259), uchylił zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Wójta Gminy Suwałki.

Rozpoznając ponownie sprawę organ I instancji będzie miał na uwadze poczynione wyżej rozważania. W szczególności doprowadzi do jednoznacznego ustalenia rzeczywistego rodzaju paliwa używanego przez skarżącą, w tym celu rozważy przeprowadzenie wywiadu środowiskowego w miejscu zamieszkania skarżącej i dopiero wówczas oceni, czy w aspekcie art. 2 ustawy występują przesłanki do przyznania tego świadczenia, po czym wyda stosowne rozstrzygnięcie i należycie je uzasadni.

Wprawdzie przedmiotem kontroli sądu w niniejszej sprawie są wyłącznie decyzje o odmowie przyznania dodatku węgłowanego, a nie informacja z 13 grudnia 2022r. o przyznaniu skarżącej dodatku dla gospodarstw domowych z tytułu wykorzystywania niektórych źródeł ciepła, tym niemniej, w przypadku potwierdzenia, że źródłem ogrzewania domu skarżącej jest kocioł na węgiel i paliwa węglopochodne, a nie kocioł na drewno kawałkowe, uzasadnione będzie rozważenie przez organ I instancji wszczęcia postepowania w przedmiocie nienależnie pobranego dodatku dla gospodarstw domowych z tytułu wykorzystywania niektórych źródeł ciepła. Z art. 25 ust. 1 ustawy o szczególnych rozwiązaniach w zakresie niektórych źródeł ciepła w związku z sytuacją na rynku paliw wynika bowiem jednoznacznie, że do postępowania w sprawie wypłaty dodatku dla gospodarstw domowych uzupełniająco stosuje się odpowiednio przepisy art. 23 ust. 3, 12 i 13, art. 24a ust. 1 i 2, art. 25 ust. 3 i 4 oraz art. 29-30a ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych, przy czym ilekroć w tych przepisach jest mowa o rodzinie, rozumie się przez to gospodarstwo domowe, o którym mowa w art. 24 ust. 2. Zgodnie zaś z art. 30 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych osoba, która pobrała nienależnie świadczenia rodzinne, jest obowiązana do ich zwrotu.