Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA Marzenna Linska – Wawrzon po rozpoznaniu w dniu 19 maja 2015 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej H. Ł. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 27 lutego 2013 r., sygn. akt II SA/Rz 761/12 oddalającego skargę H. Ł. na postanowienie Podkarpackiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Rzeszowie z dnia [...] lipca 2012 r., nr [...] w przedmiocie zobowiązania do opracowania ekspertyzy technicznej postanawia: 1. odrzucić skargę kasacyjną, 2. zwrócić H. Ł. z kasy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie kwotę 100 zł (sto złotych) tytułem zwrotu wpisu sądowego od skargi kasacyjnej.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie wyrokiem z dnia 27 lutego 2013 r., sygn. akt II SA/Rz 761/12, oddalił skargę H. Ł. na postanowienie Podkarpackiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Rzeszowie z dnia [...] lipca 2012 r. w przedmiocie zobowiązania do opracowania ekspertyzy technicznej.

Skarżąca wniosła samodzielnie sporządzoną skargę kasacyjną od powyższego orzeczenia. Skargą kasacyjną podpisała posługując się tytułem i pieczęcią radcy prawnego.

Zarządzeniem z dnia 23 stycznia 2015 r. skarżąca została wezwana do uzupełnienia braków formalnych skargi kasacyjnej przez nadesłanie dokumentów potwierdzających jej status radcy prawnego wynikający z wpisu na listę radców prawnych, zgodnie z art. 23 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych pod rygorem odrzucenia skargi kasacyjnej.

Skarżąca w odpowiedzi na zarządzenie, do pisma z dnia 31 stycznia 2015 r. dołączyła kopię zaświadczenia z dnia 6 grudnia 1983 r. Okręgowej Komisji Arbitrażowej w Rzeszowie potwierdzające wpis na listę radców prawnych.

Z kolei pismem z dnia 8 kwietnia 2015 r. Dziekan Okręgowej Izby Radców Prawnych w Rzeszowie poinformował Naczelny Sąd Administracyjny, że H. Ł. (wpisana na listę radców prawnych pod numerem [...]) została skreślona z dniem 1 lipca 2005 r. z listy radców prawnych prowadzonej przez Radę OIRP w Rzeszowie na własną prośbę.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Stosownie do art. 175 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2012 r., poz. 270 – dalej zwanej p.p.s.a.) skarga kasacyjna powinna być sporządzona przez adwokata lub radcę prawnego. Przepisu art. 175 § 1 p.p.s.a. nie stosuje się, jedynie gdy skargę kasacyjną sporządza sędzia, prokurator, notariusz albo profesor lub doktor habilitowany nauk prawnych, będący stroną, jej przedstawicielem lub pełnomocnikiem, albo gdy skargę kasacyjną wnosi prokurator lub Rzecznik Praw Obywatelskich.

Sporządzanie skargi kasacyjnej przez stronę z naruszeniem art. 175 § 1-3 p.p.s.a. jest brakiem kasacji, który uzasadnia jej odrzucenie jako niedopuszczalnej. Skarga kasacyjna jest środkiem zaskarżenia objętym tzw. przymusem adwokacko-radcowskim. W rezultacie brak sporządzenia jej przez jedną z osób opisanych w art. 175 p.p.s.a. wyklucza możliwość jej merytorycznego rozpatrzenia. Jest ona w takiej sytuacji niedopuszczalna i podlega odrzuceniu na mocy art. 178 p.p.s.a. Obowiązek ustanowiony w art. 175 § 1 p.p.s.a. ma charakter bezwzględny, co oznacza, że żadne szczególne okoliczności nie uprawniają strony do osobistego sporządzenia skargi kasacyjnej.

W niniejszej sprawie należało uznać, że skarga kasacyjna nie została sporządzona przez żadną z uprawnionych osób. Wprawdzie skarżąca podpisując skargę kasacyjną posłużyła się pieczęcią radcy prawnego, to jednak w tym momencie nie posiadała już prawa wykonywania zawodu radcy prawnego, ponieważ z dniem 1 lipca 2005 r. została wykreślona z listy radców prawnych prowadzonej przez Radę OIRP w Rzeszowie na własną prośbę.

Zaznaczyć trzeba, że o uprawnieniu radcy prawnego do sporządzenia skargi kasacyjnej decyduje prawo wykonywania zawodu. Zgodnie bowiem z treścią art. 23 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz.U. z 2015, poz. 507 j.t.) prawo wykonywania zawodu radcy prawnego powstaje z chwilą dokonania wpisu na listę radców prawnych i złożenia ślubowania. Oznacza to, że osoba nie umieszczona w aktualnym spisie radców prawnych nie ma prawa wykonywania zawodu, a tym samym nie może ani jako pełnomocnik strony, ani we własnym imieniu sporządzić skargi kasacyjnej (por. postanowienie Sądu Najwyższego z 23 lutego 2001 r., I PZ 92/00, OSNP 2002/20/495).

Z całości unormowań zawartych w cyt. ustawie z dnia 6 lipca 2982 r. wynika, że status radcy prawnego związany z wpisem na listę radców prawnych zmienia się wskutek zdarzeń powodujących jego skreślenie z tej listy. W myśl art. 29 pkt 1 ustawy skreślenie z listy radców prawnych następuje m.in. wskutek wniosku radcy prawnego, co nastąpiło w przypadku skarżącej w dniu 1 lipca 2005 r. Skarżąca nie wykazała mimo wezwania, aby po tej dacie nastąpił ponowny jej wpis na listę radców prawnych.

O tym, że skreślenie z listy radców prawnych skutkuje utratą prawa wykonywania zawodu świadczy również art. 292 ust. 2 ustawy, zgodnie z którym w przypadku niewykonywania zawodu przez co najmniej 10 lat ponowny wpis na listę radców prawnych jest możliwy po złożeniu egzaminu radcowskiego.

Z tych wszystkich względów skarżąca nie mogła być uznana za osobę uprawnioną do sporządzenia skargi kasacyjnej.

Wskazać ponadto należy, że sporządzenie skargi kasacyjnej przez stronę, jeśli nie ma ona kwalifikacji wymienionych w art. 175 § 1 p.p.s.a., nie jest brakiem formalnym podlegającym usunięciu i skutkować musi jej odrzuceniem.

W konsekwencji orzeczono zgodnie z art. 180 w zw. z art. 178 p.p.s.a. O zwrocie uiszczonego wpisu postanowiono na mocy art. 232 § 1 pkt 1 p.p.s.a.