drukuj    zapisz    Powrót do listy

6460 Znaki towarowe, Własność przemysłowa, Urząd Patentowy RP, Uchylono zaskarżony wyrok i przekazano sprawę do ponownego rozpoznania przez Wojewódzki Sąd Administracyjny, II GSK 2324/11 - Wyrok NSA z 2012-07-10, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II GSK 2324/11 - Wyrok NSA

Data orzeczenia
2012-07-10 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2011-12-02
Sąd
Naczelny Sąd Administracyjny
Sędziowie
Jacek Czaja
Krystyna Anna Stec
Stanisław Gronowski /przewodniczący sprawozdawca/
Symbol z opisem
6460 Znaki towarowe
Hasła tematyczne
Własność przemysłowa
Sygn. powiązane
VI SA/Wa 334/11 - Wyrok WSA w Warszawie z 2011-06-02
Skarżony organ
Urząd Patentowy RP
Treść wyniku
Uchylono zaskarżony wyrok i przekazano sprawę do ponownego rozpoznania przez Wojewódzki Sąd Administracyjny
Powołane przepisy
Dz.U. 2003 nr 119 poz 1117 art. 132 ust. 2 pkt 3, art. 129 ust. 1 pkt 2
Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej
Dz.U. 1964 nr 16 poz 93 art. 140, art. 7
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny.
Tezy

1. Unieważniając prawo ochronne na znak towarowy, z powołaniem się na przepis art. 132 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. – Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1117 ze zm.), Urząd Patentowy narusza przepisy postępowania administracyjnego w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na wynik sprawy, jeżeli w oparciu o zebrane w sprawie dowody nie dokonał samodzielnego ustalenia co do renomowanego charakteru przeciwstawionego znaku towarowego, poprzestając w tym zakresie na ustaleniu dokonanym przez sąd cywilny w wyroku wydanym na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (tekst jedn. Dz. U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1503 ze zm.).

2. Prawo ochronne na znak towarowy, jak każdy przedmiot prawa własności, jest wprawdzie prawem podmiotowym bezwzględnym, skutecznym wobec wszystkich podmiotów (erga omnes), tym niemniej prawo to nie podlega absolutnej ochronie w świetle ogólnych zasad wykonywania prawa własności (art. 140 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Wystąpienie na drogę postępowania spornego z wnioskiem o unieważnienie prawa ochronnego, z naruszeniem zasady venire contra factum proprium, może być uznane jako niezasługujące na ochronę nadużycie prawa ochronnego z tytułu rejestracji znaku towarowego.

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Stanisław Gronowski (spr.) Sędzia NSA Krystyna Anna Stec Sędzia del. WSA Jacek Czaja Protokolant Szymon Janik po rozpoznaniu w dniu 27 czerwca 2012 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej H. S. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 2 czerwca 2011 r. sygn. akt VI SA/Wa 334/11 w sprawie ze skargi H. S. na decyzję Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej z dnia [...] kwietnia 2010 r. nr [...] w przedmiocie unieważnienia prawa ochronnego na znak towarowy 1. uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w W.; 2. zasądza od Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej na rzecz H. S. 1050 (tysiąc pięćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 2 czerwca 2011 r., sygn. akt VI SA/Wa 334/11, wydanym w sprawie ze skargi H. S. na decyzję Urzędu Patentowego RP z dnia [...] kwietnia 2010 r. nr Sp. [...] w przedmiocie unieważnienia prawa ochronnego na znak towarowy, oddalono skargę.

Wyrok zapadł na tle następującego stanu faktycznego sprawy:

Prawomocną decyzją z dnia [...] stycznia 2007 r. Urząd Patentowy RP udzielił [...], zwanej dalej "skarżącą", prawo ochronne na znak towarowy słowno-graficzny [...], zgłoszony do rejestracji w dniu [...] marca 2003 r. za numerem [...], przeznaczony do oznaczania towarów dotyczących środków do dezodoryzacji i odświeżania powietrza, objętych klasyfikacją nicejską 05 oraz klasyfikacją wiedeńską 5.1.327.5.1. Znak został wpisany do rejestru znaków towarowych pod numerem [...]. W świetle opisu tego znaku znak słowno-graficzny ma postać ukośnie umieszczonego napisu [...] w kolorze białym na tle ciemnej figury obrazującej drzewo liściaste z konarem z prawej strony, otworem do zawieszania u góry i u dołu rozłożystymi, trzema ostro zakończonymi fragmentami korzeni. Napis wykonano czcionką naśladującą pismo odręczne.

Na decyzję o udzieleniu prawa ochronnego na wspomniany znak towarowy w dniu [...] listopada 2007 r. wpłynął do Urzędu Patentowego RP sprzeciw wniesiony przez [...] Spółkę prawa szwajcarskiego z siedzibą w Z. (Szwajcaria), zwanej dalej "spółką".

Jako podstawę prawną sprzeciwu wskazano przepis art. 246 w związku z art. 132 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. – Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1117 ze zm.), zwanej dalej "p.w.p.". W myśl art. 246 ust. 1 p.w.p., każdy może wnieść umotywowany sprzeciw wobec prawomocnej decyzji Urzędu Patentowego o udzieleniu patentu, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji w ciągu 6 miesięcy od opublikowania w "Wiadomościach Urzędu Patentowego" informacji o udzieleniu prawa. W świetle ust. 2 powołanego artykułu, podstawę sprzeciwu, o którym mowa w ust. 1, stanowią okoliczności, które uzasadniają unieważnienie patentu, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji. Zgodnie z art. 132 ust. 2 pkt 2 p.w.p., według redakcji obowiązującej w dacie zgłoszenia znaku do rejestracji, nie udziela się prawa ochronnego na znak towarowy identyczny lub podobny do znaku towarowego zarejestrowanego lub zgłoszonego do rejestracji (o ile znak taki zostanie zarejestrowany) z wcześniejszym pierwszeństwem na rzecz innej osoby dla towarów identycznych lub podobnych, jeżeli jego używanie spowodować może wśród części odbiorców błąd polegający w szczególności na skojarzeniu między znakami. W trakcie postępowania uczestnik postępowania rozszerzył podstawę prawną żądanego unieważnienia spornego znaku o przepis art. 131 ust. 2 pkt 1 i art. 132 ust. 2 pkt 3 p.w.p. Zgodnie z art. 131 ust. 2 pkt 1 p.w.p., nie udziela się praw ochronnych na oznaczenia, jeżeli zostały zgłoszone w złej wierze do Urzędu Patentowego w celu uzyskania ochrony. W myśl zaś art. 132 ust. 2 pkt 3 p.w.p., nie udziela się prawa ochronnego na znak towarowy identyczny lub podobny do renomowanego znaku towarowego zarejestrowanego lub zgłoszonego z wcześniejszym pierwszeństwem do rejestracji (o ile znak taki zostanie zarejestrowany) na rzecz innej osoby dla jakichkolwiek towarów, jeżeli mogłoby to przynieść zgłaszającemu nienależną korzyść lub być szkodliwe dla odróżniającego charakteru bądź renomy znaku wcześniejszego. Przepis ten stosuje się odpowiednio do znaku powszechnie znanego.

Według spółki rejestracja wspomnianego znaku towarowego narusza przysługujące spółce prawa z ochrony w systemie rejestracji międzynarodowej dwóch znaków towarowych z wcześniejszym pierwszeństwem, a mianowicie graficznego znaku o numerze [...] dla oznaczania towarów w klasie 5 (produkty do oczyszczania powietrza i dezodorantów) oraz znaku słowno-graficznego [...] o numerze [...] dla oznaczania towarów w klasie 5 (preparaty odświeżające powietrze, a także produkty higieniczne). Akcentowała podobieństwo między jej znakami a spornym znakiem, mogące wprowadzić odbiorcę w błąd co do pochodzenia towarów.

Spółka załączyła do akt sprawy dowody na okoliczność renomy swoich znaków w postaci publikacji, oświadczenia dystrybutora swoich produktów w Polsce dotyczące sprzedaży i szacunkowego udziału w rynku odświeżaczy powietrza, wydruków reklam swoich produktów w prasie polskiej, a także kopie artykułów w polskich czasopismach branżowych.

Spółka wskazała także na wszczęcie przeciwko skarżącej postępowania cywilnego z tytułu czynów nieuczciwej konkurencji przed Sądem Okręgowym w K. Od wyroku Sądu Apelacyjnego w K. z dnia 19 listopada 2008 r., oddalającego powództwo, spółka wniosła skargę kasacyjną do Sądu Najwyższego. Jednakże wyrokiem z dnia 14 października 2009 r., sygn. akt V CSK 102/09 skarga kasacyjna została oddalona.

Decyzją Urzędu Patentowego RP z dnia [...] kwietnia 2010 r. [...] unieważniono prawo ochronne na znak towarowy skarżącej [...] o numerze R-[...].

Jak ustalił Urząd Patentowy RP spółka jest uprawnioną z wcześniejszym pierwszeństwem do znaków towarowych w kształcie drzewka, w tym znaku słowno-graficznego o numerze [...], w porównaniu do spornego znaku skarżącej zgłoszonego później do ochrony.

Organ podzielił stanowisko spółki co do renomowanego charakteru jej znaków, co odnosi się w szczególności do znaku [...], gdyż renomę tego znaku przesądził Sąd Najwyższy we wspomnianym wyroku z 14 października 2009 r. sygn. akt VCSK 102/09.

Urząd Patentowy RP dokonał oceny podobieństwa znaku skarżącej ze znakiem o wcześniejszym pierwszeństwie spółki, jakim jest znak [...]. Elementem dominującym przeciwstawionych znaków, jak ustalił organ, jest zawarty w nich wizerunek drzewka. Zważywszy na renomowany charakter wspomnianego znaku spółki, a także mając na uwadze funkcjonujący na gruncie ustawodawstwa i orzecznictwa unijnego wzorzec konsumenta, jako właściwie poinformowanego, dostatecznie uważnego i rozsądnego, taki konsument, w ocenie Urzędu Patentowego RP, zwróci uwagę na wspomniany wspólny element obu znaków, jakim jest drzewko, kojarząc natychmiast znak skarżącej ze znakiem spółki. Funkcjonowanie zaś na rynku znaku towarowego skarżącej, który odbiorcom kojarzy się ze renomowanym znakiem spółki, szkodzi jej interesom. Tym samym zachodzi podstawa do unieważnienia spornego znaku towarowego, a to w związku z naruszeniem przez rejestrację tego znaku przepisu art. 132 ust. 2 pkt 3 p.w.p., w myśl którego, o czym była już mowa, nie udziela się prawa ochronnego na znak towarowy identyczny lub podobny do renomowanego znaku towarowego zarejestrowanego lub zgłoszonego z wcześniejszym pierwszeństwem do rejestracji (o ile znak taki zostanie zarejestrowany) na rzecz innej osoby dla jakichkolwiek towarów, jeżeli mogłoby to przynieść zgłaszającemu nienależną korzyść lub być szkodliwe dla odróżniającego charakteru bądź renomy znaku wcześniejszego. Jak wskazał Urząd Patentowy RP naruszenie przez znak skarżącej renomy znaku spółki uzasadnia pominięcie przy rozpatrywaniu niniejszej sprawy innych podstaw unieważnienia prawa ochronnego, jakim są przepisy art. 132 ust. 2 pkt 2 i art. 131 ust. 2 pkt 1 p.w.p.

Od powyższej decyzji skarżąca wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. który, jak to wskazano na wstępie, skargę tę oddalił.

Sąd pierwszej instancji nie dopatrzył się naruszenia przez Urząd Patentowy RP przepisów postępowania administracyjnego, a w szczególności w kwestii ustalenia renomowanego charakteru znaku towarowego spółki, jakim jest znak [...].

Na co wskazał Sąd pierwszej instancji, konsekwencją przyjęcia renomy znaku skarżącej jest ocena podobieństwa oznaczeń według kryteriów wskazanych w art. 132 ust. 2 pkt 3 p.w.p., a nie w art. 132 ust. 2 pkt 1 p.w.p., jak to przyjmuje skarżąca. Warunkiem przyjęcia podobieństwa jest tylko istnienie skojarzenia, które wywołuje znak skarżącej z wcześniej zarejestrowanym znakiem spółki.

Podzielono stanowisko organu, że elementem dominującym obu przeciwstawionych znaków jest drzewko. Natomiast podnoszona przez skarżącą okoliczność odmiennego kształtu drzewka nie wyłącza, zdaniem Sądu pierwszej instancji, iż do skojarzenia tych znaków dojdzie, a taki stan rzeczy, w przeciwieństwie do przesłanki podobieństwa z art. 132 ust. 2 pkt 1 p.w.p., uzasadnia przyjęcie za spełnionego istnienia podobieństwa w rozumieniu art. 132 ust. 2 pkt 3 p.w.p.

Sąd pierwszej instancji podzielił także stanowisko Urzędu Patentowego RP, iż renomie znaku spółki szkodzi kojarzony z tym znakiem sporny znak skarżącej.

Skarżąca złożyła skargę kasacyjną od powyższego wyroku, zaskarżając go w całości, wnosząc o jego uchylenie oraz zasądzenie zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Skarga kasacyjna została oparta na obu podstawach zaskarżenia wskazanych w przepisach art. 174 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 270), zwanej "p.p.s.a.".

Skarga kasacyjna zarzuciła:

1. naruszenie przepisów postępowania, a to art. 7, 77 i 80 k.p.a., polegające na dowolnej ocenie materiału dowodowego, na nie rozpatrzeniu w sposób wyczerpujący materiału dowodowego oraz na nie wyjaśnieniu wszystkich okoliczności mających wpływ na wynik sprawy;

2. naruszenie przepisów postępowania, a to art. 145 § 1 pkt 1 p.p.s.a. poprzez niezastosowanie tego przepisu, podczas gdy prawidłowa ocena materiału dowodowego winna prowadzić do uchylenia zaskarżonej decyzji Urzędu Patentowego RP;

3. naruszenie prawa materialnego przez błędne zastosowanie art. 132 ust. 2 pkt

3 p.w.p. w sytuacji, gdy stan faktyczny sprawy nie dawał podstaw do przyjęcia, że spełnione zostały przesłanki do unieważnienia prawa ochronnego na znak towarowy [...].

Uzasadnienie skargi kasacyjnej koncentruje się na wykazaniu dowolności zaakceptowanych przez Sąd pierwszej instancji ustaleń Urzędu Patentowego RP, co do renomowanego charakteru znaku towarowego spółki i jej naruszeniu przez znak skarżącej. Przyjmując istnienie renomy przeciwstawionego znaku spółki Sąd pierwszej instancji zaakceptował stanowisko Urzędu Patentowego RP, który ograniczył się do wywiedzenia renomy tego znaku z omawianego wyroku Sądu Najwyższego. Natomiast renomowany charakter omawianego znaku, jako przesłanka dla unieważnienia prawa ochronnego znaku skarżącej, powinna być, a czego nie dokonano, udowodniona w postępowaniu przed Urzędem Patentowym RP, jako organem właściwym w sprawie unieważnienia prawa ochronnego na znak towarowy.

Jak wskazuje skarżąca, wbrew ustaleniom organu i Sądu pierwszej instancji, przeciwstawione znaki towarowe nie są podobne. Bezsporny jest brak podobieństwa tych znaków w płaszczyźnie fonetycznej i znaczeniowej. Natomiast nadużyciem jest doszukiwanie się podobieństwa omawianych znaków na płaszczyźnie wizualnej, gdyż istotnie różnią się drzewa będące elementem tych znaków. W znaku spółki drzewo ma kształt choinki zbliżonej do trójkąta, zaś w odniesieniu do znaku skarżącej jest to drzewo liściaste.

Ponadto spornym znakiem skarżąca oznacza swoje towary już od 10 lat. Poniosła znaczne koszty na promocję tego znaku, wypracowując jego renomę.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 174 p.p.s.a. skargę kasacyjną można oprzeć na następujących podstawach: 1) naruszeniu prawa materialnego przez jego błędną wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie; 2) naruszeniu przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Naczelny Sąd Administracyjny jest związany podstawami skargi kasacyjnej, bowiem stosownie do treści art. 183 § 1 p.p.s.a, rozpoznając sprawę w granicach skargi kasacyjnej, bierze pod rozwagę z urzędu jedynie nieważność postępowania, która zachodzi w przypadkach przewidzianych w § 2 tego artykułu. W niniejszej sprawie nie występują jednak żadne z wad wymienionych we wspomnianym przepisie, które powodowałyby nieważność postępowania prowadzonego przez Sąd pierwszej instancji.

Skarga kasacyjna zasadnie wywodzi zaakceptowane przez Sąd pierwszej instancji naruszenie wskazanych w skardze kasacyjnej przepisów postępowania, zarówno w kwestii renomowanego charakteru znaku spółki, jak i jego podobieństwa do znaku skarżącej. Ma rację skarga kasacyjna zarzucając brak samodzielnych ustaleń Urzędu Patentowego RP, co do renomowanego charakteru znaku spółki. Skoro bowiem Urząd Patentowy RP, stosownie do przepisu art. 132 ust. 2 pkt 3 p.w.p., unieważnił prawo ochronne na znak towarowy skarżącej, a to z uwagi na szkodzenie tego znaku renomie znaku spółki, renomowany charakter tego znaku, jako istotna przesłanka w postępowaniu toczącym się na podstawie powołanego wyżej przepisu, powinien być samodzielnie ustalony przez Urząd Patentowy RP w oparciu o dowody zebrane w postępowaniu przed tym organem. Natomiast Urząd Patentowy RP (a w ślad za nim Sąd pierwszej instancji), co trafnie zarzuca skarga kasacyjna, renomę znaku towarowego spółki wywiódł z omawianego wyroku Sądu Najwyższego, a więc bez oceny w tym względzie dowodów zebranych w postępowaniu przed Urzędem Patentowym, który jest organem właściwym w sprawie o unieważnienie prawa ochronnego na znak towarowy (art. 164 p.w.p.), w tym także toczącego się na podstawie przepisu art. 132 ust. 2 pkt 3 p.w.p. Wspomniany wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 października 2009 r. zapadł na tle ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (tekst jedn. Dz. U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1503 ze zm.). Ustawa ta służy innemu celowi niż eliminowanie z obrotu prawnego decyzji w przedmiocie udzielenia prawa ochronnego na znak towarowy. Wyrok wydany na podstawie ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji nie ma charakteru prejudycjalnego w postępowaniu toczącym się przed Urzędem Patentowym RP w sprawie unieważnienia prawa ochronnego na znak towarowy. Ustalenia dokonane w takim wyroku mogą, co najwyżej, znaleźć posiłkowe zastosowanie w postępowaniu toczącym się na podstawie ustawy Prawo własności przemysłowej, a zwłaszcza w trybie postępowania spornego, którego jednym z celów jest unieważnienie prawa ochronnego na znak towarowy, w tym także w zakresie o którym mowa w art. 132 ust. 2 pkt 3 p.w.p. Natomiast, o czym była już mowa, istotne ustalenia dla wydania decyzji w przedmiocie unieważnienia prawa ochronnego na znak towarowy Urząd Patentowy RP powinien dokonać samodzielnie, po przeprowadzeniu wszechstronnego postępowania dowodowego, zaś sąd administracyjny ma obowiązek skontrolować takie rozstrzygnięcie w przypadku jego zaskarżenia.

Reasumując, unieważniając prawo ochronne na znak towarowy, z powołaniem się na przepis art. 132 ust. 2 pkt 3 p.w.p., Urząd Patentowy RP narusza przepisy postępowania administracyjnego w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na wynik sprawy, jeżeli w oparciu o zebrane w sprawie dowody nie dokonał samodzielnego ustalenia co do renomowanego charakteru przeciwstawionego znaku towarowego, poprzestając w tym zakresie na ustaleniu dokonanym przez sąd cywilny w wyroku wydanym na podstawie ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.

Również trafnie skarga kasacyjna zarzuca naruszenie wskazanych przepisów postępowania w kwestii ustalonego przez organ i zaakceptowanego przez Sąd pierwszej instancji podobieństwa znaku skarżącej do znaku spółki, w zakresie o którym mowa w przepisie art. 132 ust. 2 pkt 3 p.w.p. Badanie zmierzające do ustalenia podobieństwa przeciwstawionych znaków powinno być w pełnym zakresie przeprowadzone w postępowaniu toczącym się na podstawie ustawy Prawo własności przemysłowej, a w szczególności w trybie postępowania spornego, którego jednym z celów jest unieważnienie prawa ochronnego na znak towarowy, podobnego do znaku renomowanego, w zakresie o którym mowa w art. 132 ust. 2 pkt 3 p.w.p. Takich zaś badań w dostatecznym stopniu nie odzwierciedlała zaakceptowana przez Sąd pierwszej instancji zaskarżona decyzja, unieważniająca prawo ochronne na znak skarżącej. Natomiast na przesłankę podobieństwa przeciwstawionego znaku do znaku renomowanego, co uzasadnia unieważnienie prawa ochronnego naruszającego prawo do znaku renomowanego, wyraźnie wskazuje przepis art. 132 ust. 2 pkt 3 p.w.p. Dlatego, o czym była już mowa, stosowne badania na wspomnianą okoliczność, zmierzające do ustalenia podobieństwa przeciwstawionych znaków, powinny być w pełnym zakresie przeprowadzone przez Urząd Patentowy RP. Takich zaś badań w dostatecznym stopniu nie odzwierciedla zaakceptowana przez Sąd pierwszej instancji zaskarżona decyzja.

W szczególności istotnym mankamentem zaskarżonego wyroku, podzielającego stanowisko Urzędu Patentowego RP, jest wywiedzenie podobieństwa przeciwstawionych znaków towarowych jedynie z samego faktu użycia w tych znakach, w ich płaszczyźnie wizualnej, elementu drzewka, bez próby dokonania oceny, czy różna prezentacja, a w tym rodzaj i kształt drzewka, użyta w omawianych znakach, pozwala na przyjęcie podobieństwa tych znaków. W rezultacie Urząd Patentowy RP, a w ślad za nim Sąd pierwszej instancji, zaakceptowali monopolizację (wyłączność) użycia przez spółkę w jej znaku towarowym samej idei elementu drzewa. Na tak rozumianą wyłączność i jej ochronę brak jest przyzwolenia w obowiązującym prawie. Dlatego badając kwestię podobieństwa przeciwstawionych znaków w ich płaszczyźnie wizualnej (bo na pozostałych płaszczyznach znaki te różnią się w istotnym stopniu) o podobieństwie omawianych znaków mógłby zadecydować wynik ustalenia, czy zastosowana w przeciwstawionych znakach odmienna prezentacja idei drzewa czyni te znaki podobnymi, czy też nie, na potrzeby przepisu art. 132 ust. 2 pkt 3 p.w.p. Takich zaś ustaleń, jak to wyżej wskazano, Urząd Patentowy RP nie dokonał. Tym samym wspomnianym brakiem dotknięty jest również zaskarżony wyrok.

W powyższym zakresie mankamentem postępowania przed Urzędem Patentowym RP, na co nie zwrócił uwagi Sąd pierwszej instancji, było również nieodniesienie się do dowodu z opinii biegłego prof. dr hab. Ryszarda Skubisza powołanego przez Sąd Apelacyjny w K. w sprawie V Aca 108/08. Opinię tę skarżąca załączyła do akt sprawy toczącej się przed Urzędem Patentowym w przedmiocie unieważnienia spornego znaku towarowego. Opinia ta w znacznej mierze dotyka kwestii podobieństwa przeciwstawionych znaków towarowych, przy czym kierowano się tutaj przede wszystkim regułami wykształconymi na gruncie prawa znaków towarowych. W opinii tej odniesiono się także do odmiennego kształtu wspólnego elementu obu znaków, jakim było drzewko. Skoro na ustalenia tej opinii powoływała się skarżąca, zupełny brak odniesienia się do tego dowodu ze strony Urzędu Patentowego RP, a także Sądu pierwszej instancji, również uzasadnia zarzut naruszenia wskazanych w skardze kasacyjnej przepisów postępowania, które to uchybienie mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Wyżej wskazane mankamenty postępowania uzasadniają uwzględnienie skargi kasacyjnej, a tym samym uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w W. (art. 185 p.p.s.a.).

Rozpoznając ponownie sprawę Sąd pierwszej instancji powinien zająć stanowisko również w kwestii skutków wynikających z faktu używania przez skarżącą spornego znaku przez znaczny okres czasu. Okoliczność ta była podnoszona przez skarżącą w postępowaniu administracyjnym i sądowoadministracyjnym, w tym także w skardze kasacyjnej. W świetle akt sprawy skarżąca używała spornego znaku od 2002 r. Dopiero po upływie blisko 5 lat spółka wszczęła przeciwko skarżącej postępowanie cywilne, zakończone omawianym już wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 14 października 2009 r., sygn. akt V CSK 102/09. Z powodu długoletniego i niezakłóconego przez spółkę używania spornego znaku przez skarżącą Sąd Najwyższy, oddalając skargę kasacyjną spółki, powołał się na zasadę venire contra factum proprium, w świetle której, jeśli strona trwała przy określonej praktyce, nie może powoływać się na jej bezprawność, o ile inny podmiot prawa przyjmował tę praktykę w dobrej wierze i poniósłby szkodę w wyniku jej zmiany.

Zastosowanie powyższej zasady mogłoby wchodzić w grę zwłaszcza w sytuacji, gdyby po ponownym przeprowadzeniu postępowania dowodowego zostało ustalone podobieństwo przeciwstawionych znaków, o którym mowa w przepisach art. 132 ust. 2 pkt 2 i pkt 3 p.w.p., a jednocześnie nie zachodziłby przypadek złej wiary w używaniu przez skarżącą spornego znaku. Przejaw złej wiary wymaga udowodnienia, gdyż domniemywa się dobrą wiarę (por. art. 7 k.c.). Za przyjęciem zasady venire contra factum proprium mógłby przemawiać w szczególności wzgląd, co należałoby w sprawie zbadać, czy w związku z długoletnim używaniem przez skarżącą omawianego znaku nabył on charakter odróżniający w przeciętnych warunkach obrotu, która to cecha jest wymagana od każdego znaku towarowego podlegającego rejestracji (por. art. 129 ust. 1 pkt 2 p.w.p.). Ponadto, oznaczanie przez skarżącą swoim znakiem towarów tego samego rodzaju co wyroby spółki niewątpliwie pozytywnie wpływało na ogólny popyt na te towary. Toteż, unieważnienie znaku skarżącej w sytuacji jej dobrej wiary w używaniu tego znaku mogłoby w prosty sposób prowadzić do przejęcia przez spółkę klientów skarżącej, bez poniesienia kosztów, jakie były udziałem skarżącej w promowaniu jej znaku, co byłoby trudne do zaakceptowania.

Ponadto należy mieć na uwadze, iż prawo ochronne na znak towarowy, jak każdy przedmiot prawa własności, jest wprawdzie prawem podmiotowym bezwzględnym, skutecznym wobec wszystkich podmiotów (erga omnes), tym niemniej prawo to nie podlega absolutnej ochronie. W świetle bowiem ogólnych zasad wykonywania prawa własności (art. 140 k.c.) granice tego prawa wyznaczają ustawy i zasady współżycia społecznego. Co się tyczy omawianych zasad nawiązuje do nich ustawa Prawo własności przemysłowej (por. art. 129 ust. 2 pkt 3, a także art. 156 ust. 2 p.w.p.). Z tych względów okoliczności będące podstawą dla podniesienia zarzutu opartego na zasadzie venire contra factum proprium stanowią jedną z granic dla wykonywania przez uprawnionego społeczno-gospodarczego przeznaczenia prawa ochronnego z tytułu rejestracji znaku towarowego. Toteż, wystąpienie na drogę postępowania spornego z wnioskiem o unieważnienie prawa ochronnego przeciwstawionego znaku towarowego, z naruszeniem omawianych zasad, może być uznane jako niezasługujące na ochronę nadużycie prawa ochronnego z tytułu rejestracji znaku towarowego ze strony uprawnionego z takiego prawa.

Reasumując, prawo ochronne na znak towarowy, jak każdy przedmiot prawa własności, jest wprawdzie prawem podmiotowym bezwzględnym, skutecznym wobec wszystkich podmiotów (erga omnes), tym niemniej prawo to nie podlega absolutnej ochronie w świetle ogólnych zasad wykonywania prawa własności (art. 140 k.c.). Wystąpienie na drogę postępowania spornego z wnioskiem o unieważnienie prawa ochronnego, z naruszeniem zasady venire contra factum proprium, może być uznane jako niezasługujące na ochronę nadużycie prawa ochronnego z tytułu rejestracji znaku towarowego.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 203 pkt 1 p.p.s.a.



Powered by SoftProdukt