drukuj    zapisz    Powrót do listy

6320 Zasiłki celowe i okresowe, Pomoc społeczna, Samorządowe Kolegium Odwoławcze, Uchylono decyzję I i II instancji, II SA/Bk 501/21 - Wyrok WSA w Białymstoku z 2021-10-12, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II SA/Bk 501/21 - Wyrok WSA w Białymstoku

Data orzeczenia
2021-10-12 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2021-07-02
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku
Sędziowie
Barbara Romanczuk /sprawozdawca/
Grażyna Gryglaszewska /przewodniczący/
Marek Leszczyński
Symbol z opisem
6320 Zasiłki celowe i okresowe
Hasła tematyczne
Pomoc społeczna
Skarżony organ
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Treść wyniku
Uchylono decyzję I i II instancji
Powołane przepisy
Dz.U. 2020 poz 1876 art. 8 ust. 3 i 4 pkt 1
Usatwa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej - t.j.
Tezy

Do dochodu ustalonego zgodnie z art. 8 ust. 3 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 2020 r. poz, 1876). nie wlicza się jednorazowego pieniężnego świadczenia socjalnego, przy czym świadczenie to nie zostało ustawowo zdefiniowane. W związku z powyższym do jednorazowego pieniężnego świadczenia socjalnego należy zaliczyć świadczenie uzyskane przez rolnika na podstawie rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 24 sierpnia 2020 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania oraz wypłaty pomocy finansowej na operacje typu „Pomoc dla rolników szczególnie dotkniętych kryzysem COVID-19” w ramach działania „Wyjątkowe tymczasowe wsparcie dla rolników, mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw szczególnie dotkniętych kryzysem związanych z COVID-19” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 (Dz.U. 2020, poz. 1467), mające charakter socjalny, wyjątkowy oraz jednorazowy. Charakter tego świadczenia wynikający z rozporządzenia oraz cel tego rodzaju pomocy rolnikom świadczy o wypełnieniu dyspozycji art. 8 ust. 4 pkt 1 u.p.s.

Sentencja

Sygn. akt II SA/Bk 501/21 W Y R O K W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 12 października 2021 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia NSA Grażyna Gryglaszewska Sędziowie sędzia WSA Marek Leszczyński, asesor sądowy WSA Barbara Romanczuk (spr.) Protokolant starszy sekretarz sądowy Marta Marczuk po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 12 października 2021 r. sprawy ze skargi J. G. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ł. z dnia [...] maja 2021 r., nr [...] w przedmiocie świadczenia pieniężnego uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą jej wydanie decyzję Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w W. z dnia [...] kwietnia 2021 r., numer [...]

Uzasadnienie

Zaskarżoną decyzją z [...] maja 2021 r. znak [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Ł. utrzymało w mocy decyzję wydaną z upoważnienia Wójta Gminy W. przez Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w W. w dniu [...] kwietnia 2021 r. nr [...] w sprawie odmowy przyznania pomocy społecznej J. G. w formie świadczenia pieniężnego na zakup posiłku, z uwagi na przekraczający dochód względem kryterium dochodowego.

Decyzje wydano w następującym stanie faktycznym sprawy:

Dnia [...] marca 2021 r. J. G. wystąpił do Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w W. o przyznanie mu pomocy społecznej w formie świadczenia pieniężnego na zakup posiłku.

Decyzją z dnia [...] kwietnia 2021 roku nr [...] Kierownik Ośrodka Pomocy Społecznej w W. orzekł o odmowie przyznania pomocy społecznej w formie świadczenia pieniężnego na zakup posiłku z uwagi na przekraczający dochód względem kryterium dochodowego. Organ pierwszej instancji ustalił sytuację życiową J. G. oraz przyjął, że nie spełnia on warunku dochodowego do przyznania mu tego rodzaju pomocy, przy dochodzie 1187,15 zł . Taki dochód nie kwalifikuje go do uzyskania pomocy w formie świadczenia pieniężnego na zakup posiłku w ramach wieloletniego rządowego programu "Posiłek w szkole i w domu" na lata 2019-2023 zgodnie z uchwałą Rady Gminy W. z dnia [...] stycznia 2019 r. nr [...], która podwyższyła kryterium dochodowe do wysokości 150 %.

Z decyzją Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w W. nie zgodził się J. G. i złożył odwołanie do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ł.. W uzasadnieniu podał między innymi, że decyzja jest wydana z naruszeniem obowiązujących przepisów prawa, znajduje się on w bardzo ciężkiej sytuacji życiowej, finansowej i zdrowotnej, którą celowo pogłębia OPS w W. notorycznie odmawiając mu prawa pomocy, w tym na poprawę zdrowia.

Zaskarżoną decyzją Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Ł. utrzymało w mocy rozstrzygnięcie pierwszoinstancyjne.

W uzasadnieniu swojego stanowiska wskazało, że odmowa przyznania J. G. zasiłku celowego z wieloletniego rządowego programu "Posiłek w szkole i w domu" na lata 2019- 2023, ustanowionego uchwałą nr 140 Rady Miejskiej z dnia [...] października 2018 r. (M.P. z 2018 r. poz. 1007) była uzasadnione przekroczeniem ustawowego kryterium dochodowego. Do tej formy pomocy są uprawnione osoby, których dochód nie przekracza 150% kryterium dochodowego określonego w art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej /tekst jednolity Dz.U. z 2020 r, poz. 1856 ze zm./. Stosownie bowiem do przepisu punktu III.2.I ww. uchwały nr 140 Rady Ministrów ze środków przekazanych w ramach programu gminy udzielają wsparcia w postaci posiłku, świadczenia pieniężnego na zakup posiłku lub żywności, świadczenia rzeczowego w postaci produktów żywnościowych osobom spełniającym warunki otrzymania pomocy wskazane w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej oraz spełniającym kryterium dochodowe w wysokości 150 % o którym mowa w art. 8 ww. ustawy, osobom i rodzinom znajdującym się w sytuacji wymienionych w art. 7 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, w szczególności osobom starszym, chorym i niepełnosprawnym. Kolegium podkreśliło, że skarżący prowadzi jednoosobowe gospodarstwo domowe. Posiada orzeczony umiarkowany stopień niepełnosprawności. Mieszka w domu, zajmuje dwa pomieszczenia (kuchnię i pokój). Dom ogrzewany jest piecykiem. J. G. posiadał w miesiącu lutym 2021 r. miesięczny dochód z gospodarstwa rolnego w wysokości 846,23 zł (dochód z gospodarstwa rolnego 2,7475 ha przeliczeniowego x 308 zł). Po pomniejszeniu o składkę KRUS opłaconą w miesiącu lutym w wysokości - 139 zł, dochód ten wyniósł 707,23 zł oraz skarżący otrzymał pomoc dla rolników szczególnie dotkniętych kryzysem związanym z COVID-19 w wysokości 5759 zł (5759 zł : 12 miesięcy = 479,92 zł). Łączny dochód w miesiącu lutym 2021 r, jaki uzyskał J. G. to była kwota 1187,15 zł. Kryterium dla strony, jako osoby samotnie gospodarującej wynosi 701 zł plus 50%=1051,50 zł.

Poza tym organ II instancji wskazał także, że z ustawowych zasad świadczeń pomocy społecznej wynika, że osoba występująca o przyznanie pomocy społecznej powinna także pokrywać wydatki związane z utrzymaniem z własnych dostępnych jej środków. Mając powyższe na uwadze organ podkreślił, że skarżący posiada orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności wydane przez Powiatowy Zespół Orzekania do Spraw Niepełnosprawności w Ł., niepełnosprawność orzeczono do [...] września 2023 r., a także posiada gospodarstwo rolne o powierzchni 7,05 ha fizycznych tj. 6,15 ha użytków rolnych. Skarżący otrzymał także coroczną dopłatę do gospodarstwa rolnego w 2020 r. Posiada wykształcenie wyższe, lecz nie stara się o żadną pracę w kierunku swojego wykształcenia. Końcowo podkreślono, że przy uzyskiwanych dochodzie 1187,15 zł, nie kwalifikuje się do uzyskania pomocy w formie świadczenia pieniężnego na zakup posiłku w ramach wieloletniego rządowego programu "Posiłek w szkole i w domu" na lata 2019-2023. Natomiast wnioskodawca został zgłoszony do programu FEAD POPŻ na lata 2014-2020, podprogram 2020, jednak podczas wizyty w Ośrodku w dniu [...] lutego 2021 r. odmówił przyjęcia tej pomocy argumentując, że przyjmie tylko produkty przetworzone, gotowe do spożycia. Na tej podstawie organ przyjął, że nie wykazuje on własnej inicjatywy w dążeniu do zapewnienia sobie potrzeb bytowych własnym staraniem, przedstawia jedynie listę swoich potrzeb i żąda ich sfinansowania. Zdaniem Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ł. w takiej sytuacji odmowa udzielenia wnioskowanej pomocy przez organ pierwszej instancji była prawnie i faktycznie uzasadniona, dlatego też zaskarżoną decyzję utrzymało w mocy.

Skargę na powyższą decyzję organu odwoławczego złożył do sądu administracyjnego J. G., zarzucając jej naruszenie:

– art. 2, art. 30, art. 31 pkt 2, art. 32, art. 47, art. 65 pkt 1, art. 67, art. 68 pkt 1 i 3, art. 69 Konstytucji RP;

– art. 6, 7, 8, 9, 15, art. 75 § 1, art. 76, art. 77 § 1, art. 78, art. 80, art. 107 § 3 K.p.a.;

– ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych;

– przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy;

– kodeksu karnego – przez pomawianie i niedopełnianie obowiązków służbowych oraz celowe i świadome fałszowanie i manipulowanie posiadanymi informacjami, celowe pomijanie konkretnych przepisów ustaw, w tym ustawy o pomocy społecznej;

– ustawy o pracownikach samorządowych;

– art. 2 ust. 1, art. 3, art. 6 pkt 1, 11, art. 7 pkt 1, 5, 6, 14, art. 8 ust. 1, ust. 2, ust. 3, ust. 12; art. 17 ust. 1 pkt 5, pkt 6, ust. 2 pkt 1; art. 18 ust. 1 pkt 6; art. 39; art. 40; art. 41; art. 45; art. 107 ust. 1, ust. 5b pkt 6; art. 119 ust. 1, ust. 2; art. 123 u.p.s.

Skarżący wniósł o jak najszybsze rozpatrzenie skargi; zmianę decyzji przez przyznanie specjalnego zasiłku celowego w wysokości 700 zł oraz 250 zł zasiłku celowego na każdy miesiąc 2021 roku na zakup gorących posiłków lub dostarczenia takich posiłków do domu, zobowiązanie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ł. do wydania postanowienia sygnalizacyjnego na podstawie art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 12 października 1994 r. o samorządowych kolegiach odwoławczych, ukaranie grzywną w najwyższej wysokości organu pierwszej i drugiej instancji za ponowne, świadome łamanie obowiązujących przepisów prawa, szkodzenie najbiedniejszym mieszkańcom gminy potrzebującym pomocy społecznej; przyznanie od organu na rzecz skarżącego sumy pieniężnej w wysokości 100.000 zł, o czym mowa w art. 149 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przez sądami administracyjnymi.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku zważył, co następuje.

Skarga podlega uwzględnieniu z powodu uchybienia przepisom prawa materialnego, które zostały dostrzeżone przez Sąd z urzędu.

Przedmiotem kontroli sądowej w sprawie niniejszej jest decyzja SKO w Ł., którą po rozpoznaniu odwołania od decyzji organu pierwszej instancji przeanalizowano przesłanki do przyznania skarżącemu pomocy społecznej w formie zasiłku celowego tj. świadczenia pieniężnego na zakup posiłku w ramach programu rządowego "Posiłek w szkole i w domu" na lata 2019-2023. Zdaniem sądu, zaskarżona decyzja odmawiająca przyznania wnioskowanego świadczenia jest nieprawidłowa, z uwagi na uznanie, że skarżący przekracza kryterium dochodowe uprawniające do przyznania tego świadczenia, ze względu na nieuprawnione ustalenia organu w zakresie uzyskiwanego przez skarżącego dochodu.

Podstawę materialnoprawną zaskarżonej decyzji stanowiły przede wszystkim przepisy ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 2020 r., poz. 1876 ze zm., dalej: u.p.s.). Zgodnie z art. 2 ust. 1 u.p.s., pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości. Zadaniem pomocy społecznej jest wspieranie osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwienie im życia w warunkach odpowiadających godności człowieka, a także zapobieganie wskazanym w art. 2 ust. 1 ustawy trudnym sytuacjom przez podejmowanie działań zmierzających do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem (art. 3 ust. 1 i 2 u.p.s.), przy czym rodzaj, forma i rozmiar świadczenia powinny być odpowiednie do okoliczności uzasadniających udzielenie pomocy, zaś potrzeby osób i rodzin korzystających z pomocy społecznej powinny zostać uwzględnione, jeżeli odpowiadają celom i mieszczą się w możliwościach pomocy społecznej (art. 3 ust. 3 i 4 u.p.s.). Jak wynika natomiast z treści art. 8 ust. 1 pkt 1 u.p.s., prawo do świadczeń z pomocy społecznej przysługuje osobie samotnie gospodarującej, której dochód nie przekracza kryterium wynoszącego 701 zł, przy jednoczesnym wystąpieniu co najmniej jednego z powodów wymienionych w art. 7 pkt 2-15 lub innych okoliczności uzasadniających udzielenie pomocy społeczne (długotrwała lub ciężka choroba, bezrobocie, niepełnosprawność itp.).

Ponadto zgodnie z uchwałą nr 140 Rady Ministrów z dnia 15 października 2018 roku w sprawie ustanowienia wieloletniego rządowego programu "Posiłek w szkole i w domu" na lata 2019-2023 (M.P. 2018r., poz.1007) ustanowiony został wieloletni program rządowy "Posiłek w szkole i w domu", stanowiący załącznik do uchwały. Zakłada on, że ze środków przekazanych w ramach programu, gminy udzielają wsparcia w postaci posiłku, świadczenia pieniężnego na zakup posiłku lub żywności, świadczenia rzeczowego w postaci produktów żywnościowych osobom spełniającym warunki otrzymania pomocy wskazane w ustawie o pomocy społecznej oraz spełniającym kryterium dochodowe w wysokości 150 % kryterium, o którym mowa w art. 8 u.p.s., osobom i rodzinom znajdującym się w sytuacjach wymienionych w art. 7 u.p.s. Oznacza to, iż do udzielenia przedmiotowych świadczeń stosuje się przepisy ustawy z pomocy społecznej. Ze środków przekazywanych w ramach Programu gminy udzielają wsparcia w postaci posiłku, świadczenia pieniężnego na zakup posiłku lub żywności, świadczenia rzeczowego w postaci produktów żywnościowych osobom spełniającym warunki otrzymania pomocy wskazane w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej oraz spełniającym kryterium dochodowe w wysokości 150% kryterium, o którym mowa w art. 8 ww. ustawy, osobom i rodzinom znajdującym się w sytuacjach wymienionych w art. 7 u.p.s., w szczególności osobom starszym, chorym i niepełnosprawnym.

Dodatkowo, jak organ odwoławczy podkreślił, uchwałą Rady Gminy W. z dnia [...] stycznia 2019 r. nr [...] podwyższono kryteria dochodowe uprawniające osoby samotnie gospodarujące oraz osoby w rodzinie do zasiłku celowego na zakup posiłku lub żywności przyznawanego w ramach wieloletniego rządowego programu "Posiłek w szkole i w domu" na lata 2019-2023 odpowiednio do wysokości 150% kwot kryteriów dochodowych, o których mowa w art. 8 ust. 1 pkt 1 i 2 u.p.s., czyli kwoty 1051,50 zł.

W ocenie Sądu, w zaskarżonej decyzji nieprawidłowo zastosowano art. 8 ust. 4 u.p.s., co zaważyło na ustaleniu, że skarżący przekracza kryterium dochodowe uprawniające do uzyskania wnioskowanej pomocy tj. kwotę 1051,50 zł.

W pierwszej kolejności wskazać trzeba, że zawnioskowane świadczenie pieniężne na zakup żywności realizowane jest w trybie przewidzianym w przepisach u.p.s. W świetle regulacji art. 39 u.p.s., w celu zaspokojenia niezbędnej potrzeby bytowej może być przyznany zasiłek celowy, w szczególności na pokrycie części lub całości kosztów zakupu żywności, leków i leczenia, opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów i napraw w mieszkaniu, a także kosztów pogrzebu. Treść tego przepisu pozostaje w spójności z treścią przepisów powołanej uchwały Rady Ministrów, z której wynika m.in., że program na szczeblu gminy realizują samorządowe jednostki organizacyjne pomocy społecznej przy udziale właściwych jednostek organizacyjnych gminy, zaś do zadań gminy (wójta, burmistrza, prezydenta miasta) należy przyznawanie wynikającej z Programu pomocy za pośrednictwem kierowników ośrodków pomocy społecznej.

Rozpoznając sprawę w powyższym zakresie wskazać trzeba, że podstawowym kryterium przyznania pomocy społecznej w formie świadczenia pieniężnego na zakup posiłku (niejako stanowiącego zasiłek celowy) jest kryterium dochodowe. Ustalając dochód J. G. uznano, że skarżący prowadzi jednoosobowe gospodarstwo domowe. Posiada orzeczony umiarkowany stopień niepełnosprawności. Mieszka w domu, zajmuje dwa pomieszczenia (kuchnię i pokój). Dom ogrzewany jest piecykiem. J. G. posiadał w miesiącu lutym 2021 r. miesięczny dochód z gospodarstwa rolnego w wysokości 846,23 zł (dochód z gospodarstwa rolnego 2,7475 ha przeliczeniowego x 308 zł). Po pomniejszeniu o składkę KRUS opłaconą w miesiącu lutym w wysokości - 139 zł, dochód ten wyniósł 707,23 zł, oraz otrzymał pomoc dla rolników szczególnie dotkniętych kryzysem związanym z COVID-19 w wysokości 5759 zł (5759 zł: 12 miesięcy =479,92 zł). Na tej podstawie organy obu instancji uznały, że łączny dochód w miesiącu lutym 2021 r, jaki uzyskał J. G. to była kwota 1187,15 zł. Kryterium dla strony, jako osoby samotnie gospodarującej wynosiło 701 zł plus 50%=1051,50 zł. Przyjęto zatem, że skarżący przekroczył kryterium dochodowe.

W ocenie Sądu niezasadnie jednak organy obu instancji uznały, że żaden z tych dochodów, na mocy regulacji art. 8 ust. 4 u.p.s. nie może być wyłączony z dochodów uwzględnianych przy ustalaniu prawa do świadczeń.

Odnosząc się do powyższego wskazać należy, iż w myśl art. 8 ust. 3 u.p.s. za dochód uważa się sumę miesięcznych przychodów z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku lub w przypadku utraty dochodu z miesiąca, w którym wniosek został złożony, bez względu na tytuł i źródło ich uzyskania, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, pomniejszoną o: miesięczne obciążenie podatkiem dochodowym od osób fizycznych, składki na ubezpieczenie zdrowotne określone w przepisach o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia oraz ubezpieczenia społeczne określone w odrębnych przepisach i kwotę alimentów świadczonych na rzecz innych osób. Za dochód miesięczny uważane są zatem wszystkie przychody bez względu na tytuł i źródło ich uzyskania, pomniejszone o miesięczne obciążenia podatkiem dochodowym, składką na ubezpieczenie zdrowotne i świadczone alimenty. Obciążenia pomniejszające dochód są wymienione enumeratywnie.

Jednocześnie, jak stanowi art. 8 ust. 4 u.p.s. do dochodu ustalonego zgodnie z ust. 3 min. nie wlicza się jednorazowego pieniężnego świadczenia socjalnego; zasiłku celowego; pomocy materialnej mającej charakter socjalny albo motywacyjny, przyznawanej na podstawie przepisów o systemie oświaty; wartości świadczenia w naturze; świadczenia przysługującego osobie bezrobotnej na podstawie przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z tytułu wykonywania prac społecznie użytecznych; świadczenia pieniężnego i pomocy pieniężnej, o których mowa w ustawie z dnia 20 marca 2015r. o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych i innych wskazanych ustaw; dochodu z powierzchni użytków rolnych poniżej 1ha przeliczeniowego, a także innych świadczeń mających charakter socjalny. Ww. katalog pomniejszeń dochodu ma charakter zamknięty. Brzmienie art. 8 ust. 3 – 4 u.p.s. wskazuje jednoznacznie, że wyłącznie wskazane w tychże przepisach źródła przychodu nie są uwzględniane przy obliczaniu dochodu na potrzeby ustalania prawa do świadczeń z pomocy społecznej.

Po pierwsze, do dochodu ustalonego zgodnie z art. 8 ust. 4 u.p.s. nie wlicza się jednorazowego pieniężnego świadczenia socjalnego. Pojęcie świadczenia socjalnego nie jest ustawowo zdefiniowane. W ocenie Sądu do świadczeń socjalnych jednorazowych i pieniężnych należałoby zatem zaliczyć świadczenia dotyczące pomocy dla rolników szczególnie dotkniętych kryzysem związanym z COVID-19 w wysokości 5759 zł.

Należy wskazać, że na podstawie art. 45 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 (Dz.U. z 2020 r. poz. 217,300,695 i 1440) wydano rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 24 sierpnia 2020 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania oraz wypłaty pomocy finansowej na operacje typu "Pomoc dla rolników szczególnie dotkniętych kryzysem COVID-19" w ramach działania "Wyjątkowe tymczasowe wsparcie dla rolników, mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw szczególnie dotkniętych kryzysem związanych z COVID-19" objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 (Dz.U. 2020, poz. 1467).

Jak należy wnioskować z treści tej regulacji celem przedmiotowego wsparcia była rekompensata przynajmniej części strat jaką rolnicy podnieśli w wyniku wystąpienia pandemii COVID-19 i rozwiązania ewentualnych problemów z płynnością finansową zagrażającą ciągłości działalności rolniczej gospodarstw prowadzących produkcję, co miało związek ze spadkiem produkcji w trakcie wprowadzonych ograniczeń, ale także i po zniesieniu ograniczeń wprowadzonych w wyniku epidemii. Wysokość udzielanej pomocy związana była m.in. z ilością posiadanego inwentarza czy też powierzchnią posiadanych gruntów, a w myśl § 3 ust. 2 rozporządzenia pomoc przyznaje się danemu rolnikowi tylko raz. Niewątpliwie zatem świadczenie to stanowiło pomoc jednorazową.

Powyższe okoliczności, zdaniem Sądu, w sposób jednoznaczny wskazują, że do dochodu ustalonego zgodnie z art. 8 ust. 3 u.p.s. nie wlicza się jednorazowego pieniężnego świadczenia socjalnego, przy czym świadczenie to nie zostało ustawowo zdefiniowane. W związku z powyższym do jednorazowego pieniężnego świadczenia socjalnego należy zaliczyć świadczenie uzyskane przez rolnika na podstawie rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 24 sierpnia 2020 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania oraz wypłaty pomocy finansowej na operacje typu "Pomoc dla rolników szczególnie dotkniętych kryzysem COVID-19" w ramach działania "Wyjątkowe tymczasowe wsparcie dla rolników, mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw szczególnie dotkniętych kryzysem związanych z COVID-19" objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 (Dz.U. 2020, poz. 1467), mające charakter socjalny, wyjątkowy oraz jednorazowy. Charakter tego świadczenia wynikający z rozporządzenia oraz cel tego rodzaju pomocy rolnikom świadczy o wypełnieniu dyspozycji art. 8 ust. 4 pkt 1 u.p.s.

Z powyższych względów w zaskarżonych decyzja doszło do naruszenia art. 8 ust. 4 pkt 1 u.p.s., a zatem skarga zasługiwała na uwzględnienie, choć zarzuty skarżącego w tym zakresie dotyczyły ogólnie nieprawidłowego ustalenia jego dochodu i nieuwzględnienia jego trudnej sytuacji materialnej i zdrowotnej.

Zaznaczyć także należy, że decyzja o przyznaniu albo odmowie przyznania zasiłku celowego (świadczenia pieniężnego) ma charakter decyzji uznaniowej. Taki charakter decyzji oznacza, że organ administracji ma swobodę co do ustalenia treści rozstrzygnięcia, związaną z realizowaniem określonej polityki państwa. Kontrola sądu administracyjnego, prowadzona z punktu widzenia legalności decyzji administracyjnych, jest w stosunku do takich decyzji ograniczona. Sprowadza się bowiem do badania, czy w toku postępowania w sposób wyczerpujący zebrano materiał dowodowy, czy dokładnie zostały wyjaśnione istotne w sprawie okoliczności, a zatem - czy prowadząc postępowanie organ rozpoznający sprawę nie uchybił przepisom art. 7 i art. 77 § 1 k.p.a. oraz czy w sposób wszechstronny i wnikliwy rozważył cały zebrany w sprawie materiał dowodowy oraz dokonał prawidłowej oceny istnienia przesłanek warunkujących zastosowanie przepisu przewidującego możliwość przyznania określonego uprawnienia i zakresu tego uprawnienia. Istotne znaczenie przy tym posiada uzasadnienie wydanej przez organ decyzji rozstrzygającej sprawę.

W ocenie Sądu organy rozpatrujące niniejszą sprawę uchybiły wskazanym powyżej przepisom i zasadom, w szczególności w sposób nieprawidłowy ustaliły dochód skarżącego.

Rozpoznając sprawę ponownie, organy uwzględniając stanowisko zawarte w niniejszym uzasadnieniu winny prawidłowo ustalić dochód skarżącego, a co za tym idzie ustalić czy przekroczone jest kryterium dochodowe. Następnie przeanalizować czy zostaną spełnione pozostałe przesłanki ustawowe uzasadniające przyznanie bądź odmowę wnioskowanego świadczenia, mając również na uwadze nie tylko własne możliwości finansowe, ale również sytuację osoby ubiegającej się o przyznanie świadczenia. Ustalenia organu w tym zakresie winny znaleźć odzwierciedlenie w uzasadnieniu decyzji.

W tym stanie rzeczy Sąd na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit a i c w zw. z art. 135 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.) uchylił zaskarżone decyzje, o czym orzeczono jak w sentencji wyroku. Sąd nie orzekał o wnioskowanej przez skarżącego grzywnie czy sumie pieniężnej, bowiem zgodnie z art. 149 p.p.s.a. regulacje te dotyczą skargi na bezczynność czy przewlekłe działanie organów, a niniejsza sprawa dotyczy decyzji wydanych przez organy.



Powered by SoftProdukt