Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Grażyna Pawlos-Janusz, Sędziowie Sędzia NSA Krystyna Sidor (sprawodawca),, Sędzia WSA Bogusław Wiśniewski, Protokolant Starszy referent Julia Polak, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 11 października 2011 r. sprawy ze skargi P. G. - redaktora naczelnego [...] w przedmiocie odmowy udzielenia informacji prasowej przez Zarząd Okręgowy Związku [...] informacji prasowej I. zobowiązuje Zarząd Okręgowy Związku [...] do udzielenia P. G. – redaktorowi naczelnemu [...] informacji dotyczących wysokości kosztów szkolenia i egzaminu uprawniającego do wykonywania polowania – zgodnie z wnioskiem z dnia 13 czerwca 2011 r.; II. zasądza od Zarządu Okręgowego Związku [...] na rzecz P. G. – redaktora naczelnego [...] kwotę 200 (dwieście) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

P. G. – redaktor naczelny dziennika "Ł." z siedzibą w G. wniósł w dniu 29 sierpnia 2011r. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie skargę na "odmowę udzielenia informacji prasowej przez Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego w L. z dnia 6 i 29 lipca 2011r."

Skarżący wyjaśnił, że wnioskiem z dnia 13 czerwca 2011r. zwrócił się do tego Zarządu o udzielenie informacji prasowej na temat kosztów przyjętych do kalkulacji ceny szkolenia na uprawnienia podstawowe do wykonywania polowania organizowanego przez ten Zarząd.

Pismem z dnia 6 lipca 2011r. Zarząd odmówił udzielenia informacji prasowej w tej sprawie podając jako powód odmowy konieczność przetworzenia informacji, a wynagrodzenia osób przeprowadzających szkolenia uznał za sprawę wewnętrzną Związku, która w myśl Kodeksu cywilnego i ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji jest objęta tajemnicą handlową.

W dniu 12 lipca 2011r. skarżący zwrócił się do Zarządu z wezwaniem do usunięcia naruszenia prawa.

W odpowiedzi na to wezwanie Zarząd w dniu 29 lipca 2011r. ponownie odmówił udzielenia informacji powołując tę samą argumentację.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie skarżący P. G. – redaktor naczelny dziennika "Ł." zarzuca ZO PZŁ w L., że odmowa jest niezgodna z art. 4 ust. 1 ustawy – Prawo prasowe, gdyż żądana informacja jest informacją prasową, a więc odmowa jej udzielenia jest dopuszczalna tylko wyjątkowo tj. wówczas, gdy nie jest chroniona ustawową tajemnicą, a żądanie informacji na temat kosztów przeprowadzenia szkolenia i egzaminów na uprawnienia podstawowe do wykonywania polowania nie jest, zdaniem skarżącego, objęte żadną tajemnicą.

Odnosząc się do odmowy w zakresie wynagrodzeń osób pracujących w ramach realizacji szkoleń i egzaminów skarżący podkreślił, że nie żądał informacji o wynagrodzeniach konkretnych osób, lecz chodziło mu o podanie ogólnej wielkości tych kosztów.

Natomiast co do odmowy podania pozostałych informacji ze względu na konieczność ich przetworzenia, to w ocenie skarżącego nie zachodziła taka potrzeba, ponieważ skoro w chwili żądania informacji szkolenie już trwało, to musiała być już ustalona jego cena, a zatem żądane informacje musiały zostać przetworzone przed ustaleniem tej ceny. Wynika to z art. 42 ust. 9 ustawy – Prawo łowieckie, który stanowi, że cena szkolenia powinna uwzględniać poniesione koszty, czyli powinna być to kwota kosztów ogólnych podzielona przez liczbę uczestników.

Zdaniem skarżącego, ZO PZŁ w L. nie mógł również odmówić udzielenia informacji z powołaniem się na tajemnicę handlową, o której mowa w art. 11 ust. 4 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, gdyż Związek nie jest przedsiębiorcą, a zatem ustawa ta nie ma do niego zastosowania.

Odmowa narusza również, zdaniem skarżącego, art.2 i 10 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej. W jego przekonaniu, z przepisu art. 42 ust. 9 ustawy – Prawo łowieckie wynika, że Polski Związek Łowiecki wykonuje szereg czynności w imieniu państwa, w tym w szczególności wydaje państwowe uprawnienia do polowania, których cena powinna uwzględniać wyłącznie poniesione koszty, dlatego zdaniem skarżącego do uzyskania informacji na temat wysokości kosztów organizacji szkoleń i egzaminów dających uprawnienia do polowania uprawniony jest każdy obywatel.

W odpowiedzi na skargę Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego w L. wniósł o jej oddalenie jako bezzasadnej.

Zarząd ponownie wskazał, że część żądanych informacji wymaga przetworzenia, do czego Zarząd nie jest zobowiązany, natomiast informacje dotyczące wynagrodzeń wykładowców, trenerów i egzaminatorów są objęte tajemnicą przedsiębiorstwa.

Na rozprawie sądowej w dniu 11 października 2011r. pełnomocnik skarżącego wyjaśnił, że takiej samej treści żądanie skierował do ZO PZŁ w G. i pismem z dnia 5 czerwca 2011r. uzyskał satysfakcjonującą odpowiedź, którą złożył do akt w niniejszej sprawie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie zważył, co następuje:

Skarga zasługuje na uwzględnienie.

Jak wynika z akt sprawy, skarżący pismem z dnia 9 maja 2011r. zwrócił się do Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w L. o udzielenie – na podstawie art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1984r. – Prawo prasowe (Dz.U. Nr 5 poz. 24 ze zm.) oraz ustawy z dnia 6 września 2001r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. Nr 112, poz.1198 ze zm.) - informacji o tym:

"1) Jakie tytuły kosztów składają się na koszt szkolenia na uprawnienia podstawowe do wykonywania polowania trwającego obecnie w ZO PZŁ w L. i ile kosztują poszczególne tytuły tych kosztów?

2) Jakie tytuły kosztów składają się na trening strzelecki podczas szkolenia i ile wynoszą poszczególne tytuły tych kosztów?

3) Jakie tytuły kosztów składają się na koszt egzaminu po szkoleniu, o którym wyżej i ile kosztują poszczególne tytuły tych kosztów?

4) Jaki jest ponoszony przez Zarząd koszt broni użytej dla treningu strzeleckiego podczas szkolenia i jaka broń będzie służyła do treningu (typ, marka, kaliber)?

5) Jaka jest sumaryczna liczba godzin wykładów przewidzianych podczas szkolenia?

6) Ilu ekspertów, lektorów i specjalistów wykłada na szkoleniu?

7) Jaka jest liczba uczestników szkolenia i jakie ponoszą oni koszty szkolenia, treningu strzeleckiego i egzaminów na uprawnienia podstawowe do wykonywania polowania?"

W dniu 31 maja 2011r. Zarząd udzielił odpowiedzi, w której odniósł się do każdego z pytań, wskazując, że:

1) Koszty szkolenia to koszty zajęć teoretycznych i praktycznych wynikających z instrukcji w sprawie szkolenia i egzaminowania kandydatów do PZŁ i na selekcjonerów, ponadto są to koszty zakupu materiałów niezbędnych do przeprowadzenia szkolenia i dydaktycznych, a także koszty amortyzacji pomieszczeń, sprzętów i urządzeń wykorzystywanych do szkolenia oraz wynagrodzenia lektorów prowadzących kursy.

2) Na koszty treningu strzeleckiego składają się wydatki związane z zakupem amunicji, rzutków i makiet strzeleckich, jak również ubezpieczenia słuchaczy, instruktorów i sędziów strzelectwa myśliwskiego prowadzących treningi.

3)Koszty egzaminów to koszty wynagrodzenia członków komisji egzaminacyjnej, jak również materiałów biurowych niezbędnych do przygotowania i przeprowadzania przedmiotowych egzaminów oraz koszty związane z przeprowadzeniem egzaminu strzeleckiego, które są zbliżone do kosztów treningu.

4) Do treningów i egzaminów wykorzystywana jest broń obiektowa, a koszty związane z posiadaniem tej broni i przeznaczeniem jej do szkoleń związane są z prowadzeniem magazynu broni, okresowymi przeglądami i konserwacją broni, a także jej zakupem, okresową wymianą, amortyzacją broni i magazynów, koszty zakupu środków konserwujących i przyrządów do czyszczenia. Zarząd nie udzielił jednak informacji o tym, jaka broń będzie wykorzystywana podczas szkolenia uznając, że jest to informacja publiczna, a wnioskodawca nie wykazał, że informacja ta jest szczególnie istotna dla interesu publicznego.

5) Liczba godzin wykładów na poszczególnych kursach wynika wprost z instrukcji i jest dostępna w witrynie internetowej.

6) Również wszystkie informacje związane z lektorami prowadzącymi kursy przekazywane są do ZG PZŁ w W. oraz zamieszczane na bieżąco na stronie internetowej.

7) Liczba uczestników jest zmienna; koszt aktualnego szkolenia wynosi 800 zł netto - w ramach tej opłaty słuchacze mają zapewnione wykłady, treningi strzeleckie oraz egzaminy, a także materiały szkoleniowe.

Wobec tak udzielonej informacji, skarżący ponownie w dniu 13 czerwca 2011r. złożył Zarządowi Okręgowemu PZŁ w L. wniosek o wskazanie: kosztów wynajmu sali, wynagrodzenia wykładowców, w tym trenera strzelectwa sportowego, wynagrodzenia kierownika kursu, kosztów dojazdu wykładowców zamiejscowych, materiałów szkoleniowych (podręczniki, akty prawne), materiałów biurowych (kserokopie), kosztów amunicji, rzutek i tarcz podczas szkolenia, kosztów amortyzacji broni podczas szkolenia, kosztów wynagrodzenia egzaminatorów, podziału kosztu egzaminu jednej osoby na koszty: amunicji, rzutek, tarcz, amortyzacji broni, wynagrodzenia egzaminatorów.

W dniu 6 lipca 2011r. Zarząd udzielił odpowiedzi, iż wysokość opłaty za szkolenie została ustalona zgodnie z art. 42 ust. 9 ustawy – Prawo łowieckie, metodą szacunkową w oparciu o uśrednione koszty wskazane w piśmie z dnia 31 maja 2011r., ponoszone przez Zarząd w czasie organizowania kursów.

Zarząd odmówił jednak wskazania wysokości poszczególnych rodzajów kosztów, uznając, że informacje w zakresie dotyczącym kosztów sali szkoleniowej, materiałów biurowych, amortyzacji i funkcjonowania pomieszczeń, amortyzacji i funkcjonowania strzelnicy, a także płac wymagają przetworzenia, zaś gdy chodzi o koszty wynagrodzeń wykładowców, trenerów, egzaminatorów czy dojazdów to są one sprawą wewnętrzną Związku i są objęte tajemnicą handlową.

Wobec odmowy udzielenia wyczerpujących informacji w dniu 12 lipca 2011r. skarżący wezwał Zarząd Okręgowy PZŁ w L. do usunięcia naruszenia prawa, a w odpowiedzi na to wezwania Zarząd w piśmie z dnia 29 lipca 2011r. podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko.

Rozpatrując skargę należy stwierdzić, że żądane przez skarżącego P. G. – redaktora naczelnego dziennika "Ł." informacje bezspornie stanowią informację prasową, o której mowa w art. 4 ustawy z dnia 26 stycznia 1984r. – Prawo prasowe. Zgodnie z tym przepisem przedsiębiorcy i podmioty nie zaliczone do sektora finansów publicznych oraz niedziałające w celu osiągnięcia zysku są obowiązane do udzielenia prasie informacji o swojej działalności, o ile na podstawie odrębnych przepisów informacja nie jest objęta tajemnicą lub nie narusza prawa do prywatności. W przypadku odmowy udzielenia informacji, na żądanie redaktora naczelnego, odmowę doręcza się zainteresowanej redakcji w formie pisemnej, w terminie trzech dni; odmowa powinna zawierać oznaczenie organu, jednostki organizacyjnej lub osoby, od której pochodzi, datę jej udzielenia, redakcję, której dotyczy, oznaczenie informacji będącej jej przedmiotem oraz powody odmowy (ust. 3.) Odmowę, o której mowa w ust. 3, lub niezachowanie wymogów określonych w tym przepisie, można zaskarżyć do sądu administracyjnego w terminie 30 dni; w postępowaniu przed sądem stosuje się odpowiednio przepisy o zaskarżaniu do sądu decyzji administracyjnych (ust. 4).

Informacja prasowa jest więc informacją o działalności przedsiębiorcy i podmiotów nie zaliczonych do sektora finansów publicznych oraz niedziałających w celu osiągnięcia zysku. Polski Związek Łowiecki jest takim podmiotem, co zostało potwierdzone w orzecznictwie sądowo - administracyjnym, przy czym należy podkreślić, że dotyczy to również zarządów okręgowych tego Związku (por. wyrok WSA z dnia 20 grudnia 2007r., II SA/Wa 1767/07; wyrok NSA z dnia 17 kwietnia 2007r., I OSK 735/06)

W świetle powołanych przepisów, odmowa udzielenia informacji prasowej jest możliwa tylko wówczas, gdy żądana informacja objęta jest ustawową tajemnicą i gdy jej udzielenie naruszyłoby prawo do prywatności.

Sytuacja taka nie zachodzi w niniejszej sprawie.

Skarżący P. G. domagał się bowiem informacji o wysokości kosztów wydatków poniesionych przez Zarząd Okręgowy PZŁ w L. przy organizowaniu szkolenia i egzaminów na uprawnienia do polowania, przy czym, jak podkreślał i co wynika z jego wniosków, chodziło mu o ogólne grupy kosztów, a takie informacje nie są chronione żadną tajemnicą – nie jest to w szczególności żadna z tajemnic, o których mowa w ustawie z dnia 1 października 2010r. o ochronie informacji niejawnych (określanych wcześniej jako tajemnica "państwowa" czy "służbowa", Dz.U. z 2010r., Nr 182, poz.1228), ani też zawodowa (tj. wynikająca z przepisów szczególnych). Można wprawdzie rozważać czy rodzaj informacji, jakich żąda skarżący, stanowi tajemnicę przedsiębiorstwa, która jest składnikiem przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 551 Kodeksu cywilnego i która co do zasady podlega ochronie przewidzianej zarówno w ustawie z dnia 16 kwietnia 1993r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz.U. z 1993r., Nr 153, poz.1503 ze zm., art. 11), jak i w Kodeksie cywilnym w przepisach o ochronie dóbr osobistych (art. 24 w zw. z art. 551), to jednak wobec wyraźnego brzmienia art. 42 ustawy - Prawo łowieckie, iż cena szkolenia i egzaminów na uprawnienia do polowania powinna uwzględniać wyłącznie poniesione w tym celu wydatki, nie można przyjąć, że informacje, o których mowa w tym przepisie podlegałyby ochronie jako tajemnica przedsiębiorstwa. W zakresie wskazanym w cytowanym przepisie, a więc informacje o wydatkach Związku ponoszonych na organizację szkolenia i egzaminu uprawniającego do wykonywania polowania nie dotyczą sfery prywatnej Związku i nie podlegają ochronie jako tajemnica przedsiębiorstwa.

W niniejszej sprawie odmowa udzielenia żądanych przez skarżącego redaktora naczelnego dziennika "Ł." informacji byłaby ewentualnie dopuszczalna tylko wówczas, gdyby chodziło o wskazanie wynagrodzeń poszczególnych osób bez ich zgody, co mogłoby naruszyć ich "prawo do prywatności" w rozumieniu art. 4 Prawa prasowego. Skoro jednak skarżącemu chodziło wyłącznie o ogólne koszty wynagrodzeń, to odmowa udzielenia takich informacji przez Zarząd Okręgowy PZŁ w L. nie była usprawiedliwiona.

Również konieczność przetworzenia informacji, zdaniem Sądu, nie stanowiła dostatecznego uzasadnienia odmowy udzielenia informacji prasowej w niniejszej sprawie. Ustawa - Prawo prasowe nie umożliwia bowiem odmowy udzielenia informacji prasowej ze względu na konieczność przetworzenia żądanej informacji ani nie wprowadza dodatkowych warunków udzielenia takiej informacji, jak to ma miejsce w przypadku informacji publicznej, o której mowa w ustawie z dnia 6 września 2001r. o dostępie do takiej informacji (gdzie wymagane jest wykazanie szczególnego interesu publicznego w ujawnieniu informacji przetworzonej, art. 3 ust. 1 pkt 1). Jeżeli zatem podmiot żąda informacji prasowej, która wymaga przetworzenia, to odmowa udzielenia takiej informacji mogłaby nastąpić tylko na zasadach ogólnych. W niniejszej sprawie taka sytuacja nie zachodzi, tym bardziej, że – jak słusznie wskazuje skarżący - Zarząd, stosując art. 42 ustawy - Prawo łowieckie, musiał przy ustalaniu ceny szkolenia i egzaminu uwzględnić poniesione wydatki, a więc w chwili składania wniosku o udzielenie informacji dysponował już odpowiednimi zestawieniami kosztów.

W świetle powyższego, odmowa udzielenia P. G. – redaktorowi naczelnemu dziennika "Ł." informacji, o których mowa w art. 42 ustawy – Prawo łowieckie, była nieuzasadniona.

W konsekwencji Sąd uwzględniając skargę, na podstawie art. 3 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), zwanej ppsa w zw. z art. 4 ustawy - Prawo prasowe oraz w zw. z art. 42 ustawy – Prawo łowieckie, zobowiązał Zarząd Okręgowy Polskiego Zawiązku Łowieckiego w Lublinie do udzielenia skarżącemu informacji dotyczących wysokości kosztów szkolenia i egzaminu uprawniającego do wykonywania polowania- zgodnie z wnioskiem z dnia 13 czerwca 2011r.; o kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 200 ppsa.