Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Jolanta Augustyniak - Pęczkowska (spr.), , Sędzia WSA Daria Gawlak – Nowakowska, Sędzia WSA Ewa Machlejd, Protokolant Agnieszka Ciszek, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 4 lutego 2010 r. sprawy ze skargi A. C. na decyzję [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] sierpnia 2009 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania administracyjnego I. uchyla zaskarżoną decyzję, II. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu do czasu uprawomocnienia się niniejszego wyroku, III. zasądza od [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego na rzecz skarżącej A. C. kwotę 760 zł (siedemset sześćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego [...] decyzją z dnia [...] kwietnia 2009r. ([...]) na podstawie art. 104 i art. 105 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2000 r., Nr 98, poz. 1071, ze zm.), zw. dalej kpa, oraz art. 83 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. -Prawo budowlane (tj. Dz.U. z 2006r., Nr 156, poz. 1118, ze zm.), po rozpatrzeniu sprawy ogrodzenia działki A. C. nr ew. [...] obręb [...], wykonanego od drogi o nazwie ul. K. w W. - umorzył postępowanie administracyjne.

Organ ustalił, że na ww. działce pobudowano ogrodzenie z siatki drucianej o wys. 125 cm i dług. 18 m oraz postawiono sześć betonowych słupków o wys. 50 cm. A. C. okazała dokument "Zgłoszenie wykonania robót budowlanych nie wymagających pozwolenia na budowę" z dnia 26 lipca 2007r. i złożyła do protokółu oświadczenie, że do zgłoszenia nie wniesiono sprzeciwu. Organ nie znalazł zatem podstaw do nałożenia nakazów.

[...] Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego decyzją z dnia [...] sierpnia 2009 r., po rozpoznaniu odwołania H. D., na podstawie art. 138 § 2 kpa oraz art. 83 ust. 2 Prawa budowlanego - uchylił zaskarżoną decyzję i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi I instancji.

Organ stwierdził, że nie było podstaw do umorzenia postępowania, gdyż nie wyjaśniono wszystkich istotnych dla sprawy faktów. Organ powiatowy oparł się jedynie na oświadczeniach inwestora, co było niewystarczające do wszechstronnego wyjaśnienia stanu prawnego ww. ogrodzenia. Z pisma Wydziału Architektury i Budownictwa dla Dzielnicy [...] [...] z dnia [...] grudnia 2008 r. wynika bowiem, że w archiwum zgłoszeń z 2007r., ani w archiwum ogólnym nie odnaleziono zgłoszenia A. C. Także z kopii pisma Biura Architektury i Planowania Przestrzennego z dnia 1 kwietnia 2009 r. wynika, że w rejestrach Wydziału Administracji Architektoniczno - Budowlanej Biura Architektury i Planowania Przestrzennego za lata 2004 - marzec 2009 nie odnaleziono takiego zgłoszenia.

Organ I instancji winien rozważyć wezwanie stron w celu złożenia zeznań pod rygorem odpowiedzialności karnej (art. 233 kk), ewentualnie rozważyć możliwość przeprowadzenia rozprawy administracyjnej (art. 89 kpa) dla uzgodnienia stanowiska.

W przypadku dalszej niezgodności stanowisk organ winien skierować sprawę do

Sygn. akt VII SA/Wa 2042/09

prokuratury ze względu na podejrzenie składania fałszywych zeznań przez jedną ze stron pod rygorem odpowiedzialności karnej. Ustalenia organów ścigania w tym zakresie będą wiążące dla organów nadzoru budowlanego.

Organ stwierdził, że postępowanie przeprowadzono z naruszeniem art. 7, art. 77 i 80 kpa w stopniu uniemożliwiającym podjęcie rozstrzygnięcia co do istoty, co uzasadnia uchylenie decyzji i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia.

Skargę na ww. decyzję złożyła A. C., wnosząc o jej uchylenie i zarzucając naruszenie art. 8, 7, 77 § 1 kpa poprzez błąd w ustaleniach faktycznych przez pominięcie, że w dniu 30 lipca 2007r. dokonała zgłoszenia budowy ww. ogrodzenia Prezydentowi [...], zgodnie z art. 30 ust. 1 pkt 3 Prawa budowlanego, które potwierdza druk nadania w UP. Skarżąca wskazała, iż organ odwoławczy pominął, że złożyła już oświadczenie pod rygorem odpowiedzialności karnej na okoliczność nadania zgłoszenia i zarzuciła naruszenie:

* art. 10 kpa poprzez uniemożliwienie wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i

materiałów oraz zgłoszonych żądań;

* art. 76 kpa w zw. z art. 45 ustawy z dnia 12 czerwca 2003 r. - Prawo pocztowe (Dz.U.

2008r. Nr 189 poz. 1159 ze zm.) poprzez jego niezastosowanie i niedanie wiary

przedstawionemu potwierdzeniu nadania przesyłki rejestrowanej dot. zgłoszenia.

* art. 107 § 3 kpa poprzez brak uzasadnienia w zakresie dokumentu potwierdzenia

nadania ww. przesyłki rejestrowanej;

* art. 80 ust 1 pkt 1 Prawa budowlanego w zw. z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 15 marca

2002 r. o ustroju miasta stołecznego Warszawy (Dz.U. z 2002r. Nr 41, poz. 361 ze zm.)

oraz art. 92 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym

(Dz.U. 2001r. Nr 142, poz. 1592 ze zm.) poprzez ich niewłaściwą wykładnię i przyjęcie,

że organem architektoniczno - budowlanym jest aparat Prezydenta [...] a nie

Prezydent [...].

W dniu 2 lutego b.r. do Sądu wpłynęło pismo, w którym skarżąca podtrzymała dotychczasową argumentację oraz dołączyła miedzy innymi wydruk uzyskany w Kancelarii Ogólnej Urzędu [...], opatrzony prezentatą, wskazujący, że w dniu 3 sierpnia 2007r. do organu wpłynęło "zgłoszenie robót budowlanych przy ul. L."

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył co następuje:

Uwzględnienie skargi następuje tylko w przypadku stwierdzenia przez Sąd

Sygn. akt VII SA/Wa 2042/09

naruszenia prawa materialnego lub istotnych wad w przeprowadzonym postępowaniu.

Przedmiotem kontroli Sądu w niniejszej sprawie była decyzja [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] sierpnia 2009r., którą organ ten uchylił decyzję Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego [...] z dnia [...] kwietnia 2009r. umarzającą postępowanie w sprawie ogrodzenia działki nr ew. [...] obręb [...], stanowiącej własność A. C., wykonanego od strony drogi o nazwie ul. K. w [...] i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi I instancji.

Skarga zasługiwała na uwzględnienie, gdyż zaskarżona decyzja została wydana z naruszeniem przepisów procesowych tj. art. 138 § 2 kpa w związku z art. 136 kpa oraz art. 7 i 8 kpa.

Przede wszystkim podkreślić należy, że art. 138 § 2 kpa upoważnia organ odwoławczy do wydania decyzji kasacyjnej tylko wówczas, gdy rozstrzygnięcie sprawy wymaga uprzedniego przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego w całości lub w znacznej części. Wydanie decyzji kasacyjnej tego rodzaju może nastąpić zatem tylko wtedy, gdy organ I instancji przeprowadził postępowanie z rażącym naruszeniem norm prawa procesowego, a w szczególności nie przeprowadził w ogóle postępowania wyjaśniającego albo postępowanie takie przeprowadził, ale w rażący sposób naruszył w nim przepisy procesowe (por. wyr. WSA w Warszawie z dnia 14 grudnia 2005 r, I SA/Wa 237/05, niepubl.; wyr. NSA z dnia 2 kwietnia 2001 r., IV SA 208/99, niepubl.; wyr. NSA z dnia 21 grudnia 2000 r., I SA 430/99, niepubl.).

Przesłanki podjęcia rozstrzygnięcia kasacyjnego nie mogą być rozpatrywane z pominięciem przewidzianych w art. 136 kpa obowiązków organu odwoławczego w zakresie postępowania wyjaśniającego.

W konsekwencji przyjąć należy, że organ odwoławczy może powołać się na przepis art. 138 § 2 kpa zd. 1 tylko wówczas, gdy wykaże, że przeprowadzenie dodatkowego postępowania wyjaśniającego w granicach wyznaczonych przez art. 136 kpa jest niewystarczające do rozstrzygnięcia sprawy (B. Adamiak (w:) B. Adamiak, J. Borkowski, Kodeks..., s. 599; wyr. NSA z dnia 12 sierpnia 1997r., SA/Rz 770/97, niepubl.; wyr. NSA z dnia 28 września 2001 r., V SA 239/01, niepubl.). Natomiast w sytuacji, gdy przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego przewidzianego w art. 136 kpa umożliwiłoby prawidłowe załatwienie sprawy, podjęcie przez organ odwoławczy decyzji kasacyjnej z uzasadnieniem, że rozstrzygnięcie sprawy wymaga uprzedniego przeprowadzenia postępowania w całości lub w znacznej części, jest równoznaczne z naruszeniem obu tych przepisów. Decyzja organu II instancji jest bowiem takim samym

Sygn. akt VII SA/Wa 2042/09

aktem stosowania prawa, jak decyzja organu I instancji, a działanie organu odwoławczego nie ma charakteru kontrolnego, ale jest działaniem merytorycznym, równoważnym działaniu organu I instancji (T. Woś, J. Zimmermann, glosa do uchwały SN z dnia 23 września 1986 r., III AZP 11/86, PiP 1989, z. 8, s. 147).

Uwzględniając powyższe wskazać należy, że organ odwoławczy nie miał podstaw prawnych - w okolicznościach faktycznych niniejszej sprawy - do wydania decyzji kasacyjnej wymienionej w art. 138 § 2 kpa. Organ II instancji winien mieć na uwadze, że do akt sprawy skarżąca złożyła kopię zgłoszenia przedmiotowego ogrodzenia wraz z dowodem potwierdzającym jego nadanie w Urzędzie Pocztowym w dniu 30 lipca 2007r. oraz oświadczeniem o posiadanym prawie do dysponowania przedmiotową nieruchomością na cele budowlane złożonym pod rygorem odpowiedzialności karnej. Obowiązkiem organu odwoławczego było zatem sprawdzenie w postępowaniu drugoinstancyjnym - w ramach zakreślonych przepisem art. 136 kpa -czy zgłoszenie to zostało złożone do organu architektoniczno - budowlanego przy jednoczesnym braku sprzeciwu. Takich czynności, z naruszeniem podstawowych zasad postępowania administracyjnego, organ odwoławczy nie poczynił opierając się tylko na piśmie Biura Architektury i Planowania Przestrzennego z dnia 1 kwietnia 2009 r.

Brak rzetelności w działaniu organu II instancji potwierdza złożony przez skarżącą przy piśmie z dni 2 lipca 2010 r. ww. wydruk Kancelarii Ogólnej Urzędu [...], opatrzony prezentatą, z którego wynika, że w dniu 3 sierpnia 2007r. do organu wpłynęło "zgłoszenie robót budowlanych przy ul. L.".

Ponadto, organ winien mieć na uwadze, że trudności w odszukaniu przesłanego zgłoszenia, czy nawet jego brak w organie, przy jednoczesnym przedstawieniu przez stronę dowodów potwierdzających jego nadanie nie mogą być interpretowane na niekorzyść strony. Z zasady wyrażonej w art. 8 kpa wynika bowiem wymóg praworządnego i sprawiedliwego prowadzenia postępowania i rozstrzygnięcia sprawy, co jest zasadniczą treścią zasady praworządności. Zasada zaufania wyrażona ww. przepisie ma kontekst konstytucyjny. Organy administracji publicznej są obowiązane, w ramach wykładni zgodnej z Konstytucją RP, uwzględniać, że zasada zaufania, również w aspekcie procesowym, jest zasadniczym elementem zasady demokratycznego państwa prawa.

W związku z powyższym, nawet w przypadku ustalenia, że odnalezienie zgłoszenia nie jest możliwe, organ II instancji winien dokonać oceny ww. dokumentacji złożonej do akt sprawy przez skarżącą z uwzględnieniem przestawionej argumentacji.

Wobec poczynionych ustaleń Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, na

Sygn. akt VII SA/Wa 2042/09

podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c oraz art. 152 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz.U. Nr 153, poz. 1271) orzekła jak w pkt. I iII sentencji.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 200 ww. ustawy.