Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Elżbieta Lemańska, Sędziowie asesor sądowy WSA Marta Joanna Czubkowska (spr.) sędzia WSA Małgorzata Roleder, Protokolant sekretarz sądowy Natalia Paulina Janowicz, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 27 kwietnia 2023 r. sprawy ze skargi Z.S. na decyzję P. Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego w B. z dnia [...] grudnia 2022 r. nr [...] w przedmiocie zarzutów zgłoszonych do danych zawartych w operacie opisowo-kartograficznym oddala skargę

Skarga została wywiedziona na podstawie następujących okoliczności.

Czwartą decyzją w sprawie z [...] października 2022 r. nr [...] Starosta B1 odrzucił zarzuty Z.S. wniesione do danych zawartych w ewidencji gruntów i budynków ujawnionych w operacie opisowo - kartograficznym jednostki ewidencyjnej miasta B2, ogłoszonym w Dzienniku Urzędowym Województwa P. w dniu [...] stycznia 2021 r. w odniesieniu do działek nr [...], [...], [...], [...], [...], [...], [...] oraz umorzył postępowanie w sprawie zarzutów wniesionych w odniesieniu do działki nr [...] uznając postępowanie w tym zakresie za bezprzedmiotowe, z uwagi na zbycie tej nieruchomości na rzecz osoby fizycznej.

Odwołanie od tej decyzji złożyła Z.S. i zarzuciła:

- niewyjaśnienie wszystkich okoliczności istotnych dla sprawy;

- brak kompletnego materiału dowodowego do wnikliwego rozpatrzenia sprawy i wydania uczciwej decyzji;

- niechęć do zwrócenia się do SR w B. o wyjaśnienie treści nieprawidłowo brzmiącego postanowienia z 17 marca 1967 r., I Ns [...]/66, wydanego [...] października 2020;

- przekręcanie treści dokumentów stanowiących integralną część postanowienia z [...] grudnia 1991 r., I Ns [...]/91;

- brak wnikliwej analizy dotyczącej poprawności obliczeń współrzędnych punktów granicznych;

- brak w aktach sprawy dokumentacji wynikowej dotyczącej oceny prawidłowości zapisu granicy pomiędzy działką [...] a [...] oraz działką (droga) [...] a działką [...];

- brak map ewidencyjnych w odniesieniu do założenia ewidencji w latach 60-tych i brak map zasadniczych w aktach sprawy;

- brak w części decyzji powołania się na numery kart którymi są oznaczone dokumenty na które powołuje się Starosta w decyzji;

- nieprawidłową klasyfikację gruntów działki [...];

- brak dołączenia akt rozgraniczeniowych dotyczących działki [...] i [...].

Decyzją z [...] grudnia 2022 r. nr [...] P. Wojewódzki Inspektor Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego w B. utrzymał w mocy decyzję Starosty B1.

W uzasadnieniu w pierwszej kolejności przedstawiono rys historyczny sprawy, Wskazano, że prace geodezyjne związane z modernizacją ewidencji gruntów i budynków na obszarze jednostki ewidencyjnej miasto B2, stanowiącej jeden obręb ewidencyjny Id [...]_... B2, zostały rozpoczęte zarządzeniem Starosty B1 nr [...]/2019 z 27 września 2019 r. Do realizacji tego zadania został wyłoniony podmiot: Przedsiębiorstwo Usług Geodezyjnych G. M.B. i J.N. Sp. Z o.o. z Ł.

Opracowany projekt operatu opisowo-kartograficznego obrębu miasta B2, w terminie od 30 października 2020 r. do 20 listopada 2020 r. został wyłożony do wglądu. W dniu 23 listopada 2020 r. do organu wpłynęło pismo Z.S. w sprawie spostrzeżeń i uwag do wyłożenia projektu operatu opisowo- kartograficznego. Strona wniosła o wydruk mapek z komputera odnośnie działek [...], [...]. Nadto podniosła, że z projektu kartoteki budynku wynika, że błędnie jest podana powierzchnia lokalu 74,66 m2 zamiast 60,76 m2 oraz piwnicy 13,90 m2. Powierzchnia działek nr [...], [...], [...], [...], [...], [...] nie jest zaś zgodna z aktem własności ziemi nr [...] z [...] stycznia 1975 r. W związku z powyższym strona wniosła o sprawdzenie spornych powierzchni zarzucając przy tym, że została pozbawienia możliwości wniesienia uwag do protokołu. Organ kopię pisma przekazał wykonawcy z prośbą o ustosunkowanie się do podnoszonych kwestii. W odpowiedzi wykonawca odnośnie zarzutu pozbawienia strony możliwości wniesienia uwag podał, że Z.S. była obecna podczas wyłożenia projektu modernizacji ewidencji gruntów i budynków i zapoznała się z dokumentami dotyczącymi jej działek. Jednakże nie zgłosiła przedstawicielowi wykonawcy żadnych uwag i zastrzeżeń, co zostało odnotowane na wydrukach z klauzulą "zapoznałam się" i adnotacją "pani Z.S. odmówiła podpisu". W informacji dotyczącej rozstrzygnięcia złożonych uwag Starosta B1 uwzględnił uwagę odnośnie powierzchni lokalu mieszkalnego i piwnicy oraz przychylił się do wniosku o wydanie wydruków mapek, pozostałe uwagi organ odrzucił.

W dniu [...] stycznia 2021 r. w Dzienniku Urzędowym Województwa P. zostało ogłoszone zarządzenie Starosty B1 z [...] stycznia 2021 r. nr [...]/21 w sprawie modernizacji ewidencji gruntów i budynków przeprowadzonej na obszarze jednostki ewidencyjnej miasto B2 informujące o tym, że dane zawarte w projekcie operatu opisowo-kartograficznego opracowanego w ramach modernizacji stały się z dniem 14 grudnia 2020 r. danymi ewidencji gruntów i budynków i podlegają ujawnieniu w bazie danych ewidencji gruntów i budynków oraz, że w terminie 30 dni od daty ogłoszenia można składać zarzuty do danych zawartych w tym operacie.

Z.S. wniosła zarzuty w odniesieniu do działek nr [...], [...], [...], [...], [...], [...], [...], [...], [...].

Starosta B1 pierwszą decyzją w sprawie z 19 maja 2021 zarzuty odrzucił. Na skutek odwołania Z.S. decyzja ta została w całości uchylona przez organ drugiej instancji decyzją z [...] czerwca 2021 r. PWINGiK zalecił Staroście aby ponownie rozpatrując sprawę prawidłowo zgromadził całość materiału dowodowego a następnie go ocenił w uzasadnieniu rozstrzygnięcia, odnosząc się przy tym do złożonych zarzutów i w sposób nie budzący żadnych wątpliwości je wyjaśnił.

Rozpatrując ponownie sprawę Starosta B1 drugą decyzją w sprawie z [...] września 2021 r. odrzucił zarzuty. Po rozpatrzeniu odwołania decyzją z [...] listopada 2021 r. organ drugiej instancji uchylił w całości zaskarżoną decyzję i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia. Organ odwoławczy zarzucił Staroście nieprawidłowe ustalenie stron postępowania oraz naruszenie kwestii proceduralnych.

W dniu 13 grudnia 2021 r. do Starosty wpłynęło pismo Z.S. zawierające wniosek o rozdzielenie prowadzonego postępowania na dwa odrębne postępowania: jedno dotyczące nieruchomości stanowiących wyłączną własność Z.S. i drugie stanowiące współwłasność Z.S. z osobą trzecią.

Starosta B1 postanowieniem z [...] grudnia 2021 r. rozdzielił sprawę na dwa odrębne postępowania o numerze [...] dotyczące działek oznaczonych numerami [...], [...], [...], [...], [...], [...], [...], [...] stanowiących wyłączną własność Z.S. oraz o numerze [...] dotyczącej działki nr [...] będącej we współwłasności Z.S. i osoby trzeciej.

Po ponownym rozpatrzeniu sprawy Starosta B1 trzecią decyzją w sprawie z [...] kwietnia 2022 r. odrzucił zarzuty. PWINGiK decyzją z [...] czerwca 2022 r. uchylił w całości zaskarżoną decyzję i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia. Organ odwoławczy zarzucił Staroście, że nie wykonał zaleceń wskazanych w decyzji z [...] listopada 2021 r., bowiem nie ustosunkował się na podstawie których zgromadzonych materiałów dowodowych zostały wykazane poszczególne granice przedmiotowych działek, biorąc pod uwagę regulacje zawarte w § 36-39 rozporządzenia z 2001 r., a obecnie obowiązujących przepisów § 30-33 rozporządzenia z 2021 r.

Po ponownym rozpatrzeniu sprawy Starosta B1 powołaną na wstępie czwartą decyzją w sprawie z [...] października 2022 r. odrzucił zarzuty wniesione do danych zawartych w ewidencji gruntów i budynków ujawnionych w operacie opisowo -kartograficznym jednostki ewidencyjnej miasta B2, ogłoszonym w Dzienniku Urzędowym Województwa P. w dniu [...] stycznia 2021 r w odniesieniu do działek nr [...], [...], [...], [...], [...], [...], [...] oraz umorzył postępowanie w sprawie zarzutów wniesionych w odniesieniu do działki nr [...] dlatego, że aktem notarialnym Rep. A nr [...]/2022 z [...] czerwca 2022 r. Z.S. zbyła tę działkę na rzecz osób trzecich.

Przechodząc do oceny merytorycznej skarżonej decyzji organ odwoławczy wskazał, że strona nie zgodziła się z danymi zawartymi w ewidencji gruntów i budynków odnośnie powierzchni działek. Wskazała na rozbieżności pomiędzy powierzchniami działek wynikającymi z postanowienia SR w B1 NS II [...]/66 z [...] marca 1967 r. spójnymi z aktem własności ziemi; z postanowienia SR w B1 I Ns [...]/91 z 18 grudnia 1991 r. i postanowienia SR w B1 I NS [...]/95 z [...] grudnia 1998 r., a powierzchniami wykazanymi w operacie ewidencji gruntów i budynków. Ponadto zarzuciła, że w okresie wyłożenia operatu opisowo-kartograficznego nie miała możliwości wniesienia uwag i zastrzeżeń do protokołu w tej sprawie. Kolejnym zarzutem zawartym w piśmie z 23 lutego 2021 r. było żądanie odtworzenia i dołączenia zaginionych akt postępowania rozgraniczeniowego [...] w odniesieniu do działki [...]. Ponadto w piśmie z 1 kwietnia 2022 r. wniosła uwagi odnośnie zgromadzonego materiału dowodowego:

1) wskazując na wady tkwiące w punktach granicznych o numerach: [...], [...], [...], [...], [...], [...], [...], [...] oraz obliczeniach powierzchni działki [...], a także w przebiegu zasięgu granicy pomiędzy działką [...] a [...];

2) zażądała zweryfikowania użytków gruntowych w działce [...] wskazując, że od scalenia gruntów część jej działki od granicy gruntów B3 jest zadrzewiona i zakrzewiona natomiast w odnowieniu w latach 90 - tych granice tak się przesunęły w dokumentach że to działka [...] była zadrzewiona i zakrzewiona;

3) wniosła o zbadanie poprawności wykazania granic w działkach nr [...] i [...];

4) ponownie zażądała dołączenia do akt sprawy odtworzonych akt rozgraniczeniowych w odniesieniu do działki [...] oraz akt sprawy postępowania rozgraniczeniowego działki [...].

Odnosząc się do zarzutu dotyczącego rozbieżności pomiędzy powierzchniami działek nr [...], [...], [...], [...], [...], [...], [...], [...] wynikającymi z postanowień SR w B1 a powierzchniami wykazanymi w operacie ewidencji gruntów i budynków, organ odwoławczy wyjaśnił, że obecne powierzchnie działek zostały wykazane na podstawie odnowienia operatu ewidencji gruntów i budynków jednostki ewidencyjnej miasta B2 wykonanego w latach 1985 - 1990 (operat techniczny zaewidencjonowany pod numerem [...]). Różnice w powierzchniach działek wynikają z metody wykonanych obliczeń i dokładności zapisu powierzchni. Podczas założenia ewidencji gruntów w 1963 r. powierzchnię działek obliczono metodą analityczno-graficzną oraz dokonano zapisu powierzchni z dokładnością do 0,001 ha, natomiast przy obliczeniu powierzchni działek podczas odnowienia operatu ewidencji gruntów w latach 1985 - 1990 wykorzystano metodę analityczną, przyjmując do obliczeń współrzędne punktów granicznych i dokonując zapisu z precyzją do 0,0001 ha. Przy odnowieniu ewidencji gruntów i budynków obliczono powierzchnie działek metodą analityczną ze współrzędnych prostokątnych płaskich w układzie współrzędnych "1965" z dokładnością zapisu do 0,0001 ha.

Do obliczenia współrzędnych punktów granicznych poszczególnych działek nr [...], [...], [...], [...], [...], [...], [...], [...] podczas odnowienia przyjęto dane archiwalne z dokumentacji przyjętej do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego:

- operatu technicznego do założenia ewidencji gruntów z lat 1959-1963 zaewidencjonowanego pod nr [...] (plan scaleniowy z 1935 r., szkice z pomiaru uzupełniającego z 1959 r., operat z obliczeniami powierzchni działek) - karta akt sprawy 61-63, 688-692, 76-85, 640-645;

- operatu technicznego z lat 1960-1961 zaewidencjonowanego pod nr [...] (szkice z pomiaru sytuacyjno-wysokościowego z protokólarnym ustaleniem granic) - karta akt sprawy 86- 91, 92-97;

- operatu technicznego z podziału działki nr [...] z 1965 r. na potrzeby postępowania sądowego zaewidencjonowanego pod nr [...] - karta akt sprawy 123-129;

- operatu technicznego do założenia mapy zasadniczej z lat 1985-1986 zaewidencjonowanego pod nr [...] (inwentaryzacja osnowy pomiarowej i scaleniowej w układzie współrzędnych prostokątnych płaskich "1965", szkice podstawowe stanu władania) - karta akt sprawy 206-211;

- operatu technicznego z odnowienia operatu ewidencji gruntów z 1986-1990 zaewidencjonowanego pod nr [...] (zarysy pomiarowe, obliczenie współrzędnych punktów granicznych, obliczenie powierzchni działek, protokoły ogłoszenia wyników pomiarów stanu władania gruntami) - karta akt sprawy 200-205, 212-228.

W wyniku dokonanego odnowienia dotychczasowe działki otrzymały nowe numery i powierzchnie (karta akt sprawy 216-228):

- dz. [...] o pow. 1,0857 ha, miary od str. północnej 21,33 m, od str. południowej 32,95 m, od str. zachodniej 499,47 m, od str. wschodniej 525,21 m;

- dz. nr [...] o pow. 0,5902 ha, miary od str. północnej 28,49 m, od str. południowej 28,44 m, od str. zachodniej 209,98 m, od str. wschodniej 206,36 m;

- dz. [...] o pow. 1,3497 ha (pierwotna działka nr 587a/2), miary od str. północnej 36,51 m, od str. południowej 39,50 m, od str. zachodniej 366,49 m, od str. wschodniej 178,37 m, 79,96 m, 122,57 m;

- dz. nr [...] o pow. 0,1204 ha, miary od str. północnej 10,60 m, od str. południowej 10,60 m, od str. zachodniej 115,47 m, od str. wschodniej 113,13 m;

- dz. nr [...] o pow. 0,0990 ha, miary od str. północnej 13,85 m, od str. południowej 6,30 m, od str. zachodniej 140,27 m, od str. wschodniej 124,54 m, 28,02 m;

- dz. nr [...] o pow. 0,3992 ha (powstała z pierwotnych działek nr 623/12 i nr 612/18), miary od str. północnej 6,31 m, od str. południowej 6,31 m, od str. zachodniej 634,46 m, od str. wschodniej 633,73 m;

- dz. nr [...] o pow. 0,0537 ha ( powstała z podziału działki nr 1271 pierwotnie oznaczonej nr z-308/2 ), miary od str. północnej 22,15 m, od str. południowej 20,42 m, od str. zachodniej 26,10 m, od str. wschodniej 24,50 m;

- dz. nr [...] o pow. 0,1705 ha (powstała z podziału działki nr 1271 pierwotnie oznaczonej nr z-308/2), miary od str. północnej 10,21 m, od str. południowej 15,75 m, od str. zachodniej 99,77 m, 53,00 m, od str. wschodniej 83,09 m, 9,55 m, 52,96 m;

- dz. nr [...] o pow. 0,1780 ha (powstała z podziału działki nr 1271 pierwotnie oznaczonej nr z-308/2), miary od str. północnej 10,21 m, od str. południowej 15,74 m, od str. zachodniej 83,09 m, 9,55 m, 52,96 m, od str. wschodniej 54,19 m, 26,88 m, 5,50 m, 9,46 m, 46,88 m.

W ramach odnowienia, za zgodą stron zostały przyjęte granice i powierzchnie ww. działek, z którymi zapoznała się Z.S. i bez zastrzeżeń potwierdziła własnoręcznym podpisem w protokole ogłoszenia stanu władania (karta akt sprawy 200-205). Operat z odnowienia operatu ewidencji gruntów z lat 1986 - 1990 został przyjęty do zasobu i stanowi dokument odnośnie wykazania przebiegu granic ww. działek.

Wskazano przy tym, że postanowieniem SR w B1 z [...] grudnia 1991 r., I Ns. [...]/91 dokonano zniesienia współwłasności działki oznaczonej nr [...] o pow. 0,4022 ha. Działkę nr [...] o pow. 0,0537 ha przyznano na wyłączną własność Z.S.; działkę nr [...] o pow. 0,1705 ha na rzecz osoby trzeciej, zaś nieruchomość oznaczoną numerem [...] o pow. 0,0537 ha przyznano na rzecz Z.S. z udziałem 1/2 oraz na rzecz osoby trzeciej z udziałem 1/2. Integralną część postanowienia stanowiła mapa i opinia biegłego geodety. Powierzchnia dziatek nr [...], [...], [...] wykazana w postanowieniu została obliczona podczas odnowienia w latach 1986-1990. Na mapie stanowiącej integralną część postanowienia:

- działka nr [...] ma wymiary od str. północnej 21,52 m, od str. południowej 19,60 m (9,80 m + 9,80 m), od str. zachodniej 26,10 m, od str. wschodniej 24,50 m;

- działka nr [...] ma wymiary od str. północnej 9,80 m, od str. południowej 15,75 m, od str. zachodniej 99,50 m, 53,00 m, od str. wschodniej brak miar, część jest nieczytelna;

- działka nr [...] ma wymiary od str. północnej 9,80 m, od str. południowej 15,75 m, od str. zachodniej brak miar, część jest nieczytelna, od str. wschodniej 81,80 m, część jest nieczytelna.

W postanowieniu sądowym zostały wykazane powierzchnie działek zgodnie z powierzchniami z operatu z odnowienia ewidencji gruntów (karta akt sprawy 243-249). W roku 1992 na wniosek Z.S. dokonano rozgraniczenia działki oznaczonej nr [...] z działkami sąsiednimi oznaczonymi nr [...], [...]. Prawomocną decyzją Urzędu Rejonowego w B1 z [...] czerwca 1992 r. nr [...], została zatwierdzona granica pomiędzy działką nr [...], a działkami sąsiednimi nr [...] oraz nr [...] oznaczona w protokole granicznym punktami nr [...]-[...] i [...], [...], [...], [...]a. Rozgraniczenie powyższych nieruchomości nie skutkowało zmianami w operacie ewidencji gruntów. Operat techniczny został zaewidencjonowany pod nr [...]/92. Rozgraniczenie potwierdziło dane punktów granicznych znajdujących się w operacie z odnowienia ewidencji gruntów w zakresie współrzędnych punków granicznych w odniesieniu do działki nr [...].

Sporządzoną dokumentację geodezyjną wykorzystano przy modernizacji ewidencji gruntów i budynków, która miała na celu uzupełnienie oraz modyfikację istniejących danych ewidencyjnych w celu dostosowania ich do wymogów rozporządzenia (§ 55 rozporządzenia), w szczególności uzupełnienie prowadzonej ewidencji gruntów o ewidencję budynków i lokali. Przebieg granic poszczególnych działek oznaczonych numerami ewidencyjnymi [...], [...], [...], [...], [...], [...], [...], [...] wykazano na podstawie dokumentacji geodezyjnej przyjętej do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego sporządzonej w postępowaniu rozgraniczeniowym, dotyczącym scalenia i podziału nieruchomości, na potrzeby postępowania sądowego, przy zakładaniu ewidencji gruntów, w wyniku geodezyjnego pomiaru sytuacyjno-wysokościowego z ustaleniem przebiegu granic, a więc zgodnie z § 36 pkt 2, 4, 5, 6 i 8 rozporządzenia z 2001 r. oraz § 30 ust. 1 pkt 1 lit. a, c, d, e, f oraz pkt 2 rozporządzenia z 2021 r.

Prace modernizacyjne zostały wykonane zgodnie z warunkami określonymi w "Projekcie modernizacji ewidencji gruntów i budynków dla obszaru miasta B2 powiatu b1, województwa p.". W Opisie Przedmiotu Zamówienia, (OPZ) będącym załącznikiem do Projektu modernizacji zawarto szczegółowy zakres wykonania prac geodezyjnych i kartograficznych do przeprowadzenia modernizacji EGiB m.in. dotyczący granic działek - punkt V pozycja "Granice działek". W zakresie danych dotyczących gruntów wykonawca miał przyjąć granice działek ewidencyjnych z istniejącej mapy numerycznej miasta B2 utworzonej na podstawie operatu odnowienia ewidencji gruntów miasta B2 z lat 1986-1990 (operat techniczny zaewidencjonowany pod nr [...]/90). Ponadto należało dokonać porównania powierzchni działek części opisowej ewidencji gruntów z częścią kartograficzną (mapą numeryczną). W przypadku stwierdzenia rozbieżności, które nie mieściłyby się w dopuszczalnej odchyłce różnicy powierzchni wynikającej z rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 9 listopada 2011 r. w sprawie standardów technicznych wykonywania geodezyjnych pomiarów sytuacyjnych i wysokościowych oraz opracowywania i przekazywania wyników tych pomiarów do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, wykonawca powinien wyjaśnić i usunąć te rozbieżności w oparciu o dokumenty źródłowe znajdujące się w PZGiK, a w przypadku uznania w wyniku analizy, istniejących dokumentów za niewiarygodne, dane te należało pozyskać w wyniku pomiarów terenowych ze spisaniem protokołów ustalenia przebiegu granic.

W trakcie realizacji prac wykonawca sporządził zestawienie dla 29 działek (karta akt 445), których powierzchnia przekraczała maksymalną odchyłkę. W powyższym zestawieniu nie znalazły się działki Z.S. oznaczone numerami ewidencyjnymi [...], [...], [...], [...], [...], [...], [...].

Odnosząc się do zarzutu dotyczącego poprawności wykazania w działce nr [...] poszczególnych punktów granicznych o nr: [...], [...], [...], [...], [...], [...], [...], [...], w tym ustalenia przebiegu zasięgu granicy pomiędzy działką [...] a [...] oraz nieprawidłowości w obliczeniach powierzchni działki [...], w pierwszej kolejności wskazano, że zarzut zgłoszony w odniesieniu do działki nr [...], jest zarzutem chybionym ponieważ strona nie posiada tytułu prawnego do tej nieruchomości. Odnosząc się do zarzutu dotyczącego prawidłowości wykazania przebiegu granicy pomiędzy działką nr [...] a działką nr [...] organ odwoławczy stwierdził, że poszczególne punkty graniczne o nr: [...], [...], [...], [...] opisujące działkę oznaczoną numerem ewidencyjnym [...] zostały wykazane zgodnie z dokumentacją geodezyjną sporządzoną w postępowaniu scaleniowym na podstawie pierworysu scaleniowego z 1935 r. i zarysu pomiarowego z pomiaru uzupełniającego z 1959 r. do założenia operatu ewidencji gruntów, a więc zgodnie z § 36 pkt 4 i 6 rozporządzenia z 2001 r. oraz § 30 ust. 1 pkt 1 lit. c oraz pkt 2 rozporządzenia z 2021 r. Miary czołowe określające położenie działki nr [...] wykazane na zarysie pomiarowym z pomiaru uzupełniającego z 1959 r. posłużyły do obliczenia współrzędnych punktów granicznych działki nr [...] oraz jej powierzchni.

Biorąc powyższe pod uwagę, w ocenie organu odwoławczego, wykazanie granic poszczególnych działek w operacie ewidencji gruntów i budynków nastąpiło prawidłowo na podstawie dokumentacji geodezyjnej przyjętej do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego zgodnie z § 36 rozporządzenia z 2001 r. oraz zgodnie z § 30 rozporządzenia z 2021 r. Zaznaczano przy tym, że modernizacja ewidencji gruntów i budynków nie służy do rozstrzygania spornych stanów na gruncie, jeśli chodzi o przebieg granic. Przebieg granic działek ewidencyjnych wykazuje się w ewidencji gruntów i budynków na podstawie dokumentacji geodezyjnej, przyjętej do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, wymienionej w § 30 ust. 1 rozporządzenia. Dopiero w przypadku braku takiej dokumentacji bądź gdy zawarte w niej dane nie pozwolą na odtworzenie położenia granic z wymaganą dokładnością, dane dotyczące położenia granic działek ewidencyjnych pozyskuje się w wyniku pomiarów geodezyjnych poprzedzonych ustaleniem przebiegu tych granic (§ 31 rozporządzenia). Zatem, jeśli strona uważa że zasięg jej prawa własności do nieruchomości jest odmienny od przebiegu granicy wykazanej w ewidencji gruntów i budynków, to w takim wypadku, zmiana przebiegu granic byłaby możliwa po przyjęciu do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego nowej dokumentacji sporządzonej w odrębnym postępowaniu sądowym lub administracyjnym przeprowadzonym na wniosek i koszt zainteresowanej.

Odnosząc się do żądania odtworzenia i dołączenia zaginionych akt postępowania rozgraniczeniowego [...] organ odwoławczy wyjaśnił, że postanowieniem z [...] grudnia 2020 r. odmówiono stronie wszczęcia postępowania administracyjnego w sprawie odtworzenia tych akt. W wyniku wniesionego zażalenia SKO w B. postanowieniem z [...] stycznia 2021 r. utrzymało w mocy rozstrzygnięcie organu pierwszej instancji, które następnie zostało zaskarżone do WSA w Białymstoku. WSA w Białymstoku prawomocnym wyrokiem z 25 marca 2021 r. II SA/Bk 191/21 uchylił wydane w sprawie postanowienie SKO w B., jak i poprzedzające je postanowienie Starosty B1, w wyniku czego w obrocie prawnym przestały obowiązywać rozstrzygnięcia o odmowie wszczęcia postępowania administracyjnego w sprawie odtworzenia zaginionych akt postępowania rozgraniczeniowego [...].

W związku z powyższym w dniu 10 maja 2021 r. Z.S. złożyła do Starosty B1 wniosek o wznowienie postępowania odtworzeniowego utraconych akt rozgraniczenia nieruchomości o numerze [...] wytworzonych przez Urząd Rejonowy w B1 zakończonych decyzją z [...] czerwca 1992 r., która się uprawomocniła 6 lipca 1992 r i przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego i odtworzenie utraconych w 2017 r przez starostwo akt. Wniosek ten został przekazany według właściwości do SKO w B. Po rozpatrzeniu sprawy SKO w B. postanowieniem z [...] czerwca 2021 r. odmówiło wznowienia ww. postępowania od którego strona wniosła skargę do WSA w Białymstoku. Wyrokiem z 21 października 2021 r. II SA/Bk 656/21 WSA w Białymstoku uchylił zaskarżone postanowienie. Następnie wniosek ten został przekazany według właściwości do Starosty B1. W dniu 6 kwietnia 2022 r. Starosta B1 poinformował stronę, że nie ma narzędzi prawnych do odtworzenia akt postępowania, a dokument istotny w sprawie tj. ostateczna decyzja kończąca postępowania rozgraniczeniowe jest w posiadaniu organu i strony, zaś sprawa przyczyn braku akt została ostatecznie rozstrzygnięta uchwałą Rady Powiatu w B1 nr [...]/21 z [...] kwietnia 2021 r.

Wskazano przy tym, że z dokumentów akt sprawy i wyjaśnień organu wynika, że w powiatowym zasobie geodezyjno-kartograficznym znajduje się operat techniczny z rozgraniczenia działki nr [...] położonej w mieście B2 (zaewidencjonowany pod nr [...]/92) zawierający prawomocną decyzję z [...] czerwca 1992 r. zatwierdzającą postępowanie rozgraniczeniowe, protokół wraz ze szkicem granicznym i dokumentacją techniczną dotyczącą wykonanych prac geodezyjnych, który stanowił podstawę do ujawnienia granic w operacie ewidencji gruntów i budynków zgodnie z § 36 rozporządzenia 2001 r. oraz § 30 rozporządzenia z 2021 r.

W związku z powyższym zarzut dotyczący odtworzenia i dołączenia zaginionych akt przedmiotowego postępowania rozgraniczeniowego uznano za bezzasadny.

W odniesieniu do żądania dołączenia do akt sprawy, akt postępowania rozgraniczeniowego działki nr [...] organ odwoławczy stwierdził, że akta te nie stanowią materiałów państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego. Ponadto wyjaśniono, że ze względu na brak takiego materiału w zasobie geodezyjnym i kartograficznym Starosta B1 po rozpatrzeniu wniosku o udostępnienie operatu technicznego z rozgraniczenia działki nr [...] wydał decyzję z [...] kwietnia 2021 r. o odmowie wydania ww. operatu technicznego, która została następnie zaskarżona przez Z.S. do PWINGiK w B. Organ odwoławczy uchylił w całości tę decyzję i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia. Po ponownym rozpatrzeniu sprawy Starosta B1i wydał kolejną decyzję z [...] września 2021 r. w sprawie odmowy udostępnienia operatu technicznego z rozgraniczenia działki nr [...] położonej w mieście B2, która w wyniku wniesionego odwołania została utrzymana przez organ drugiej instancji. W wyniku wniesionej skargi WSA w Białymstoku wyrokiem z 12 kwietnia 2022 r. II SA/Bk 101/22 uchylił decyzję PWINGiK w B. i poprzedzającą ją decyzję Starosty B1. Zatem w powyższej sprawie postępowanie nie zostało zakończone. Organ wskazał, że jeżeli rozstrzygnięcie toczącego się postępowania w sprawie akt postępowania rozgraniczeniowego nr [...]/82 w odniesieniu do działki [...] będzie skutkowało zmianami w operacie ewidencji gruntów i budynków to na wniosek strony lub z urzędu Starosta B1 podejmie stosowne czynności w tej sprawie.

Odnosząc się do zarzutu podniesionego w piśmie z 1 kwietnia 2022 r. odnośnie poprawności wykazania użytków gruntowych w działce [...] wskazano, że w ww. działce w operacie od strony obr. B3 wykazane są grunty zadrzewione i zakrzewione oznaczone, jako użytek gruntowy Lzr-ŁIV o pow. 0,0408 ha, a zatem zapis w ewidencji gruntów i budynków uwzględnia stan użytków, co do których skarżąca wniosła zastrzeżenia.

W ocenie organu odwoławczego za bezzasadny należy również uznać zarzut zgłoszony w piśmie z 1 kwietnia 2022 r. w przedmiocie zbadania poprawności wykazania granic działek nr [...] i [...], co do których strona nie posiada tytułu prawnego własności.

Ustosunkowując się natomiast do zarzutu podniesionego w odwołaniu, w którym strona zakwestionowała nieprawidłową klasyfikację gruntów w działce nr [...], organ odwoławczy stwierdził, że postępowanie w sprawie gleboznawczej klasyfikacji gruntów nie jest przedmiotem niniejszego postępowania. Organ zwrócił uwagę na różnicę przedmiotową i zakresową pomiędzy postępowaniem w sprawie gleboznawczej klasyfikacji gruntów a postępowaniem w sprawie ewidencji gruntów i budynków, w tym modernizacji ewidencji gruntów i budynków. Wskazano, że odrębność postępowania mającego za przedmiot gleboznawczą klasyfikację gruntów od postępowań uregulowanych w sprawie ewidencji gruntów i budynków jest akcentowana i obszernie motywowana w orzecznictwie sądowym. Istotnym jest, że postępowań w sprawie gleboznawczej klasyfikacji gruntów oraz w sprawie ewidencji gruntów i budynków, pomimo istniejącego między nimi związku funkcjonalnego, nie można utożsamiać.

W ramach pierwszej z tych procedur klasyfikator sporządza opracowanie, które może stanowić podstawę do zmiany - oprócz typu, rodzaju i gatunku gleby oraz jej klasy bonitacyjnej - co najwyżej rodzaju użytku gruntowego (§ 7 ust. 1 pkt 7 rozporządzenia g.k.g.). Zasadniczym celem tej procedury jest ustalenie lub zweryfikowanie klasy bonitacyjnej gruntu rolnego lub leśnego (art. 2 pkt 12 i art. 20 ust. 3 p.g.k.) - a więc jedynie wąskiego wycinka danych (informacji) dotyczących gruntów, które są ujawniane w ewidencji gruntów i budynków (art. 20 ust. 1 pkt 1 p.g.k). Procedurą kończącą przeprowadzenie gleboznawczej klasyfikacji gruntów jest wydanie decyzji, która - o ile jest pozytywna - stanowi podstawę dla dokonywania odpowiednich wpisów w ewidencji gruntów i budynków.

Zdaniem organu odwoławczego na uwzglednienie nie zasługuje również zarzut dotyczący niewyjaśnienia przez organ pierwszej instancji wszystkich okoliczności istotnych dla spraw, jak też braku zgromadzenia kompletnego materiału dowodowego w prowadzonym postępowaniu. Strona poza sformułowaniem tych zarzutów nie przedstawiła żadnych dowodów na poparcie swojej tezy, w szczególności nie przedstawiła ani nie przywołała konkretnej dokumentacji w oparciu o którą organ powinien rozstrzygnąć sprawę.

Odnosząc się do zarzutów w których strona zakwestionowała prawidłowość przeprowadzonego postępowania stwierdzono, że organ pierwszej instancji prawidłowo zgromadził materiał dowodowy i ustosunkował się do wniosków składanych przez wnioskodawczynię, jak też załączonych dokumentów, nie uchybiając obowiązkom wynikającym z przepisów prawa geodezyjnego. Uznanie interesu strony za słuszny powinno wynikać z obiektywnej oceny sytuacji oraz materiału dowodowego, a nie z własnego przekonania strony opartego na poczuciu krzywdy. Organ pierwszej instancji w toku postępowania podjął wszelkie niezbędne kroki do wyjaśnienia i załatwienia sprawy i dopuścił jako dowód wszystko, co przyczyniło się do jej wyjaśnienia, a nie było sprzeczne z prawem, a więc z urzędu również przeprowadził dowody służące ustaleniu stanu faktycznego i prawnego sprawy, wyjaśniając przy tym jakimi przesłankami się kierował wydając przedmiotowe rozstrzygnięcie.

Zarzutem chybionym jest również zarzut dotyczący braku powołania się w części uzasadnienia decyzji na numery kart akt dokumentów w oparciu o które Starosta wydał przedmiotowe rozstrzygnięcie. Przedstawiony zarzut nie ma znaczenia dla poprawności rozstrzygnięcia, bowiem Starosta wydał decyzję w oparciu o całość zgromadzonego materiału dowodowego w sprawie, a nie w odniesieniu do poszczególnych kart akt sprawy

Z.S. zaskarżyła tę decyzję do sądu administracyjnego i zarzuciła:

1. niewyjaśnienie wszystkich okoliczności istotnych dla sprawy;

2. brak kompletnego materiału dowodowego do wnikliwego rozpatrzenia sprawy i wydania uczciwej decyzji;

3. przekręcanie rzeczywistych zgodnych z prawdą faktów przez Starostwo Powiatowe - Starostę B1 oraz pominięcie ich przez organ drugiej instancji;

4. pominięcie jej wyjaśnień, że w zgromadzonym materiale dowodowym znajdują się dokumenty nie mające żadnej mocy prawnej które z nieznanych jej przyczyn zostały przyjęte do zasobu na które Starosta B1 powołał się w swojej decyzji, a organ drugiej instancji celowo pominął.

W uzasadnieniu skargi Z.S. ponownie:

1. zakwestionowała obliczenia poszczególnych punktów granicznych działek nr [...], [...], [...], [...], [...], [...], [...] oraz nr [...] i nr [...] (do których skarżąca nie posiada tytułu prawnego własności) wraz z wykazaniem przebiegu ich granic oraz wyliczeniem powierzchni ww. działek;

2. przedstawiła własną ocenę poprawności wykazania w działkach nr [...], [...] i [...] poszczególnych punktów granicznych o nr: [...], [...], [...], [...], [...] oraz prawidłowości wykazania granicy pomiędzy działką nr [...] a działką nr [...], jak też granicy pomiędzy działką nr [...] a działką nr [...] (droga);

3. wskazała szereg nieprawidłowości w prowadzonym postępowaniu w oparciu o własną interpretację odnośnie prawidłowości dotyczących wskazania poszczególnych granic działek, położenia punktów osnowy, punktów granicznych oraz miar w stosunku do działek stanowiących zarówno własność skarżącej, jak i działek do których nie posiada tytułu prawnego własności;

4. zarzuciła szereg nieprawidłowości w załączonym materiale dowodowy oraz wskazała że w aktach sprawy brak jest dokumentów, które zdaniem skarżącej powinny zostać załączone;

5. wskazała, że SR w B1m dokonał zniesienia współwłasności nieistniejącej działki nr [...] oraz że dokonany podział w celu zniesienia współwłasności nie dotyczył działki nr [...] tylko działki nr [...] o pow. 0,3880 ha;

6. zakwestionowała złożony przez siebie podpis w protokole ustalenia stanu władania odnośnie działki nr [...] (pierwotny nr [...]) z której powstały działki nr [...], [...], [...];

7. zażądała dołączenia do akt sprawy postanowienia prostującego w sprawie zniesienia współwłasności działki oznaczonej numerem [...] "wnoszę wystąpienie do Sądu Rejonowego w B1 o nadesłanie odpisu postanowienia prostującego sygnaturę akt (...).postanowienie prostujące sygn. akt I Ns [...]/91 postanowienia z dn. [...] grudnia 1991 zostało wydane wyjaśniam, ze względów zdrowotnych nie była w stanie odszukać i podać daty wydania postanowienia prostującego sygn. akt. Po zaczerpnięciu informacji telefonicznej udało mi się ustalić iż postanowienie prostujące sygn. akt z I Ns [...]/91 na I Ns [...]/89 zostało wydane [...] października 2019 r. Sygn akt I Ns [...]/89";

8. zarzuciła, że w okresie wyłożenia operatu opisowo-kartograficznego jednostki ewidencyjnej miasta B22 nie miała możliwości wniesienia uwag i zastrzeżeń do protokołu w tej sprawie;

9. zarzuciła szereg nieprawidłowości w załączonym materiale dowodowym oraz wskazała że w aktach sprawy brak jest dokumentów, które zdaniem skarżącej powinny zostać załączone.

Wobec powyższego skarżąca wniosła o uchylenie skarżonej decyzji oraz poprzedzającej jej decyzji organu pierwszej instancji oraz uwzględnienie kosztów postępowania skargowego.

Organ w odpowiedzi na skargę wniósł o jej oddalenie i podtrzymał swoje stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji.

W piśmie procesowym z 12 marca 2023 r. skarżąca ustosunkowała się do odpowiedzi na skargę. Z kolei przy piśmie z 14 kwietnia 2023 r. skarżąca dołączyła dokumenty mające potwierdzić zarzut braku kompletnego materiału dowodowego.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku zważył co następuje.

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie, albowiem jej zarzuty i argumenty nie podważają legalności zaskarżonej decyzji.

Przedmiotem kontroli sądu w niniejszej sprawie jest decyzja wydana w następstwie rozpoznania zarzutów zgłoszonych przez skarżącą - Z.S. do danych ujawnionych w operacie opisowo-kartograficznym w związku z przeprowadzaną przez Starostę B1 modernizacją ewidencji gruntów i budynków. Zarzuty te w stosunku do działek nr [...], [...], [...], [...], [...], [...] i [...] zostały odrzucone. Natomiast w stosunku do działki [...] postępowanie zostało umorzone jako bezprzedmiotowe dlatego, że działka ta w dniu 21 czerwca 2022 r. została zbyta na rzecz osoby trzeciej.

W związku z takim zakresem postępowania w pierwszej kolejności wskazać należy, że z art. 2 pkt 8 ustawy z 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz.U. z 2021 r. poz. 1990 ze zm.; dalej powoływana jako ustawa), wynika że ewidencja gruntów i budynków jest systemem informacyjnym zapewniającym gromadzenie, aktualizację oraz udostępnianie, w sposób jednolity dla kraju informacji o gruntach budynkach i lokalach, ich właścicielach oraz innych podmiotach władających lub gospodarujących tymi gruntami, budynkami lub lokalami, który to zbiór, pełniąc funkcje informacyjno-techniczne, nie rozstrzyga sporów o prawa do gruntów, ani nie nadaje tych praw. Dane o gruntach, budynkach i lokalach gromadzone są w tym systemie w drodze rejestracji stanów prawnych ustalonych w innym trybie lub przez inne organy orzekające. Rejestr ewidencji gruntów jest odzwierciedleniem aktualnego stanu prawnego danej nieruchomości, ma charakter deklaratoryjny a nie konstytutywny, co oznacza, że nie kształtuje nowego stanu prawnego nieruchomości, a jedynie potwierdza stan prawny zaistniały wcześniej, wynikający z dokumentów. Dane wprowadzane do ewidencji muszą znajdować potwierdzenie w dokumentach źródłowych znajdujących się w zasobie geodezyjnym. Wymóg ten obowiązuje także w procesie modernizacji, w toku której w pierwszej kolejności wykorzystuje się istniejące materiały i dane państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego.

Jedną z zasad prowadzenia ewidencji gruntów i budynków jest zasada aktualności, zgodnie, z którą starostowie są zobowiązani do utrzymywania operatu ewidencyjnego w stanie zgodności z dostępnymi dla organu dokumentami i materiałami źródłowymi. Tym samym więc w przypadku stwierdzenia, że ewidencja gruntów i budynków stała się nieaktualna organy administracji geodezyjnej i kartograficznej zobowiązane są podjąć działania niezbędne do jej zaktualizowania.

Szczególnym trybem dokonywania aktualizacji ewidencji gruntów i budynków jest tryb przeprowadzenia postępowania modernizacyjnego, który został uregulowany w art. 24a ustawy. Zgodnie z treścią art. 24a ust. 1 ustawy starosta może zarządzić przeprowadzenie modernizacji ewidencji gruntów i budynków na obszarze poszczególnych obrębów ewidencyjnych. Dalsze postanowienia art. 24a regulują tryb postępowania mającego na celu przeprowadzenie modernizacji ewidencji gruntów i budynków, terminy zgłaszania uwag do danych zawartych w projekcie operatu opisowo-kartograficznego i zarzutów do operatu, oraz sposób i formę załatwiania przez organ prowadzący modernizację uwag i zarzutów. Tym samym więc, zgodnie z art. 24a ust. 2 ustawy, starosta podaje do publicznej wiadomości informację o rozpoczęciu prac geodezyjnych oraz informuje o trybie postępowania związanego z modernizacją ewidencji gruntów i budynków. Informacje, o których mowa w art. 24a ust. 2 ustawy, podlegają wywieszeniu na okres 14 dni na tablicy ogłoszeń w siedzibie starostwa powiatowego (art. 24a ust. 3). Projekt operatu opisowo-kartograficznego podlega, na okres 15 dni roboczych, wyłożeniu do wglądu osób fizycznych, osób prawnych i jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, w siedzibie starostwa powiatowego (art. 24a ust. 4). Starosta informuje o terminie i miejscu wyłożenia, o którym mowa w ust. 4, poprzez wywieszenie tej informacji na tablicy ogłoszeń w siedzibie starostwa powiatowego i właściwego urzędu gminy, na co najmniej 14 dni przed dniem wyłożenia, oraz ogłoszenia jej w prasie o zasięgu krajowym (art. 24a ust. 5). Nadto ustawodawca zaznaczył, że każdy, czyjego interesu prawnego dotyczą dane ujawnione w projekcie operatu opisowo-kartograficznego, może w okresie wyłożenia projektu do wglądu zgłaszać uwagi do tych danych (art. 24a ust. 6). Zastrzeżono przy tym, że upoważniony pracownik starostwa powiatowego, posiadający uprawnienia, o których mowa w art. 43 pkt 2, przy udziale przedstawiciela wykonawcy prac geodezyjnych związanych z modernizacją ewidencji gruntów i budynków, w terminie 15 dni roboczych od upływu terminu wyłożenia do wglądu projektu operatu opisowo-kartograficznego, rozstrzyga o przyjęciu lub odrzuceniu uwag zgłoszonych do tego projektu, po czym informuje zgłaszającego uwagi o sposobie rozpatrzenia uwag oraz sporządza wzmiankę o treści zgłoszonych uwag i sposobie ich rozpatrzenia w protokole (art. 24a ust. 7). W myśl art. 24a ust. 8 po upływie terminu, o którym mowa w ust. 7, dane objęte modernizacją, zawarte w projekcie operatu opisowo-kartograficznego stają się danymi ewidencji gruntów i budynków i podlegają ujawnieniu w bazie danych ewidencji gruntów i budynków. Informację o tym starosta ogłasza w dzienniku urzędowym województwa oraz w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej starostwa. Następnie stosownie do art. 24a ust. 9 każdy, czyjego interesu prawnego dotyczą dane zawarte w ewidencji gruntów i budynków ujawnione w operacie opisowo-kartograficznym, może w terminie 30 dni od dnia ogłoszenia w dzienniku urzędowym województwa informacji, o której mowa w ust. 8, zgłaszać zarzuty do tych danych. Przy czym zarzuty zgłoszone po terminie określonym w ust. 9 traktuje się jak wnioski o zmianę danych objętych ewidencją gruntów i budynków (art. 24a ust. 12). O uwzględnieniu lub odrzuceniu zarzutów starosta rozstrzyga w drodze decyzji (art. 24a ust. 10). Wskazać również należy, że zgodnie z wolą ustawodawcy do czasu ostatecznego zakończenia postępowania, o którym mowa w ust. 10, w stosunku do gruntów, budynków lub lokali, których dotyczą zarzuty, dane ujawnione w operacie opisowo-kartograficznym nie są wiążące (art. 24a ust. 11). Zatem, zgodnie z wolą ustawodawcy, procedura modernizacyjna uregulowana w art. 24a ustawy nie jest postępowaniem administracyjnym w rozumieniu Kodeksu postępowania administracyjnego, które kończyłoby się wydaniem decyzji administracyjnej. Rozstrzygnięcie w formie decyzji administracyjnej zapada jednak w przedmiocie uwzględnienia lub odrzucenia zarzutów.

Jak wynika z akt sprawy oraz szczegółowych wyjaśnień organów administracji w niniejszej sprawie uczyniono zadość wskazanej powyżej regulacji prawnej. Legalności przeprowadzonego postępowania nie podważa zarzut dotyczący tego, że skarżąca została pozbawiona możliwości wniesienia uwag do protokołu. Zarzut ten nie jest bowiem prawdziwy. Jak wynika bowiem z akt sprawy skarżąca była obecna podczas wyłożenia projektu modernizacji ewidencji gruntów i budynków i zapoznała się z dokumentami dotyczącymi jej działek, jednakże nie zgłosiła przedstawicielowi wykonawcy żadnych uwag i zastrzeżeń, co zostało odnotowane na wydrukach poprzez umieszczenie na dokumentach klauzuli " zapoznałam się 2020-11-16" i adnotacji "pani Z. S. odmówiła podpisu". W kontekście procedury stwierdzić również należy, że zasadnie umorzono jako bezprzedmiotowe postępowanie dotyczące działki nr [...] z uwagi na zbycie tej nieruchomości w dniu 21 czerwca 2022 r. Zarzuty do danych ewidencyjnych może bowiem zgłaszać każdy, czyjego interesu prawnego dotyczą dane zawarte w tej ewidencji. W związku ze zmianą właściciela tej działki Z.S. nie miała interesu prawnego w zgłaszaniu zarzutów w odniesieniu do tej działki.

Szczegółowe zasady prowadzenia ewidencji gruntów i wprowadzania w niej zmian reguluje rozporządzenie. Należy podkreślić, że w dacie wydania przez Starostę B1 zarządzenia wszczynającego procedurę modernizacji ewidencji gruntów i budynków, a więc 27 września 2019 r., obowiązywało rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz.U. z 2019 r. poz. 393; dalej powoływane jako rozporządzenie z 2001 r.) i to na podstawie jego przepisów wykonano prace geodezyjne związane z procedurą modernizacji ewidencji gruntów i budynków. Dopiero po zakończeniu prac geodezyjnych weszło w życie rozporządzenie Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii z 27 lipca 2021 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz.U. z 2021 r. poz. 1390; dalej powoływane jako rozporządzenie z 2021 r.) i już w czasie obowiązywania nowego rozporządzenia wydana została pierwsza decyzja Starosty B1 z [...] września 2021 r.

Zgodnie z § 55 pkt 1 i 2 rozporządzenia z 2001 r. celem modernizacji jest uzupełnienie bazy danych ewidencyjnych i utworzenie pełnego zakresu zbiorów danych ewidencyjnych oraz modyfikacja istniejących danych ewidencyjnych do wymagań określonych w rozporządzeniu. Jeżeli chodzi o przebieg granic działek ewidencyjnych to § 36 stanowił, że wykazywany on jest w ewidencji na podstawie dokumentacji geodezyjnej, przyjętej do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, sporządzonej w ramach wskazanych w tym przepisie postępowań.

W dacie wydawania wszystkich decyzji w sprawie obowiązywało już z kolei rozporządzenie z 2021 r. i jego przepisy stanowiły podstawę prawną tych rozstrzygnięć.

W myśl § 30 ust. 1 rozporządzenia z 2021 r. przebieg granic działek ewidencyjnych w procesie zakładania, modernizacji albo bieżącej aktualizacji ewidencji wykazuje się na podstawie:

1) dokumentacji geodezyjnej przyjętej do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego sporządzonej na potrzeby:

a) postępowania rozgraniczeniowego,

b) postępowania w sprawie scalenia lub wymiany gruntów,

c) postępowania w sprawie scalenia i podziału nieruchomości,

d) postępowania sądowego lub administracyjnego, a następnie wykorzystanej do wydania prawomocnego orzeczenia sądowego lub ostatecznej decyzji administracyjnej,

e) podziału nieruchomości,

f) wznowienia znaków granicznych, wyznaczenia punktów granicznych lub ustalenia przebiegu granic działek ewidencyjnych;

2) innych materiałów zasobu dotyczących przebiegu granic;

3) dokumentacji geodezyjnej sporządzonej przez Straż Graniczną, jeżeli dokumentacja ta określa przebieg granic państwa z dokładnością odpowiednią dla ewidencji.

W myśl § 31 jeżeli brak jest dokumentacji lub materiałów, o których mowa w § 30, albo zawarte w nich dane nie pozwalają na odtworzenie położenia granic z dokładnością właściwą dla szczegółów I grupy określonej w przepisach wydanych na podstawie art. 19 ust. 1 pkt 11 ustawy, dane dotyczące położenia granic działek ewidencyjnych pozyskuje się w wyniku pomiarów geodezyjnych poprzedzonych ustaleniem przebiegu tych granic.

Zgodnie z § 33 ust. 1-3 rozporządzenia ustalenia przebiegu granic działek ewidencyjnych, w tym położenia wyznaczających je punktów granicznych, dokonuje wykonawca na podstawie zgodnych wskazań właścicieli, potwierdzonych ich zgodnym oświadczeniem złożonym do protokołu ustalenia przebiegu granic działek ewidencyjnych, jeżeli wskazywany przebieg nie jest sprzeczny z informacjami zawartymi w dostępnych dokumentach dotyczących przebiegu ustalanych granic. (§ 33 ust. 1 rozporządzenia). W przypadku gdy właściwe podmioty nie złożą do protokołu ustalenia przebiegu granic działek ewidencyjnych zgodnego oświadczenia, o którym mowa w ust. 1, przebieg granic działek ewidencyjnych, w tym położenie wyznaczających je punktów granicznych, ustala wykonawca według ostatniego spokojnego stanu posiadania, jeżeli ten stan posiadania nie jest sprzeczny z informacjami zawartymi w dostępnych dokumentach określających stan prawny gruntów w granicach tych działek (§ 33 ust. 2 rozporządzenia). W przypadku gdy spokojnego stanu posiadania, o którym mowa w ust. 2, nie można stwierdzić lub jest on sprzeczny z informacjami zawartymi w dostępnych dokumentach określających stan prawny gruntów, przebieg granic działek ewidencyjnych obejmujących te grunty, w tym położenie wyznaczających te granice punktów granicznych, ustala wykonawca po zbadaniu położenia znaków i śladów granicznych oraz przeprowadzeniu analizy wszelkich dostępnych dokumentów, zawierających informacje mające znaczenie w tym zakresie, w tym oświadczeń zainteresowanych podmiotów i świadków (§ 33 ust. 3 rozporządzenia). Wyniki ustaleń przebiegu granic działek ewidencyjnych wykonawca utrwala w protokole, którego wzór z przykładowymi wpisami zawiera załącznik nr 7 do rozporządzenia (§ 33 ust. 5 rozporządzenia).

Zakres postępowania dowodowego w rozpoznawanej sprawie był uwarunkowany przepisami regulującymi przeprowadzenie modernizacji ewidencji gruntów i budynków. Mając na względzie treść § 55 i 36 rozporządzenia z 2001 r. oraz obowiązujących w dacie wydania decyzji cytowanych przepisów rozporządzenia z 2021 r. podkreślić jeszcze raz należy, że przy wykonywaniu modernizacji wykorzystuje się istniejące materiały i dane państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, w tym dotychczasowe dane z ewidencji.

Zgodnie z tymi przepisami organ w sprawie niniejszej w ramach modernizacji ewidencji gruntów i budynków wykorzystał dokumentację geodezyjną przyjętą do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego. Dokonano w sposób bardzo skrupulatny analizy materiałów zasobu geodezyjnego i kartograficznego od 1935 r. Powtórzyć należy, że dokumentację tę stanowią:

- operat techniczny do założenia ewidencji gruntów z lat 1959-1963 zaewidencjonowany pod nr [...]/63;

- operat techniczny z lat 1960-1961 zaewidencjonowany pod nr [...]/76 z wykonanego pomiaru sytuacyjno-wysokościowego. Podczas tego pomiaru powierzchnia działek została obliczona metodą kombinowaną i została wykazana z dokładnością zapisu do 0,001 ha;

- operat techniczny z podziału działki nr [...] z 1965 r. na potrzeby postępowania sądowego zaewidencjonowany pod nr [...]/76;

- operat techniczny do założenia mapy zasadniczej z lat 1985-1986 zaewidencjowany pod nr [...]/86. W wyniku tego opracowania odszukano lub wznowiono wszystkie punkty osnów istniejących , które był stabilizowane trwale;

- operat techniczny z odnowienia operatu ewidencji gruntów z 1986-1990 zaewidencjowany pod nr [...]/90. Prace obejmowały obliczenie współrzędnych punktów granicznych oraz dokonano obliczenia powierzchni działek metodą analityczną ze współrzędnych z dokładnością zapisu do 0,0001 ha. W wyniku dokonanego odnowienia dotychczasowe działki otrzymały nowe numery i powierzchnie. Pod pozycjami rejestrowymi nr G.282 i G.281 wykazano działki stanowiące własność skarżącej, która bez zastrzeżeń potwierdziła własnoręcznym podpisem w protokole ogłoszenia stan władania.

Organy w sprawie niniejszej prawidłowo wykazały skąd wzięły się różnice pomiędzy powierzchnią działek obecnie wykazaną a wynikającą z postanowienia sądu z [...] marca 1967 r., które były spójne z aktem własności ziemi. Sąd tę argumentację w pełni podziela. Obecne powierzchnie działek zostały wykazane na podstawie odnowienia operatu ewidencji gruntów i budynków wykonanego w latach 1985-1990. W odnowieniu obliczono powierzchnie działek metodą analityczną z dokładnością zapisu do 0,0001 ha. Granice jak i powierzchnie działek, jak wskazano powyżej, zostały zaakceptowane przez skarżącą. Natomiast do założenia ewidencji gruntów w 1963 r. do obliczenia powierzchni wykorzystano metodę kombinowaną analityczno – graficzną oraz dokonano zapisu powierzchni z dokładnością do 0,001 ha. Jeżeli zaś chodzi o powierzchnię działki nr [...] wykazaną w postanowieniach SR z [...] grudnia 1991 r. I Ns[...]./91 i z [...] grudnia 1998 r. I Ns [...]/95, to jest ona zgodna z powierzchnią wykazaną w operacie ewidencji gruntów i budynków.

Prawidłowo także stwierdzono, że punkty graniczne o nr [...], [...], [...] i [...] opisujące działkę nr [...] zostały wykazane zgodnie z dokumentacją geodezyjną z postępowania scaleniowego, na podstawie pierworysu scaleniowego z 1935 r. i zarysu pomiarowego z pomiaru uzupełniającego z 1959 r. Miary czołowe określające położenie tej działki wykazane na zarysie pomiarowym z pomiaru uzupełniającego z 1959 r. posłużyły do obliczenia współrzędnych punktów granicznych tej działki oraz jej powierzchni. Punty graniczne o nr [...] i [...] opisują granicę wspólną dla działek nr [...] i [...] (droga) i są ustalone prawidłowo. Nie słuszny jest zatem zarzut dotyczący tego, że organ nie odniósł się do ustalenia zasięgu przebiegu granicy działki nr [...] z działką [...]. Natomiast zarzuty dotyczące nieprawidłowości w obliczeniu powierzchni działki nr [...] i nieprawidłowości wykazania punktów granicznych nr [...] i [...] w działce nr [...] nie mogły być uwzględnione, gdyż skarżąca nie posiada tytułu prawnego do tych działek.

W ramach przedmiotowej modernizacji wykonawca zobowiązany był do przeprowadzenia porównania powierzchni działek ujawnionych w części graficznej (numeryczna mapa ewidencji gruntów i budynków) z powierzchniami wykazanymi w części opisowej i dla tych działek, których różnica przekracza odchyłkę dopuszczalną sprawdzić poprawność obliczenia współrzędnych punktów granicznych. W takcie prac wykonawca sporządził zestawienie dla 29 działek, których powierzchnia przekracza maksymalną odchyłkę. W zestawieniu tym nie było działek o nr [...], [...], [...], [...], [...], [...] i [...]. Z wyjaśnień wykonawcy złożonych w dniu 8 grudnia 2020 r. wynika, że powierzchnia wszystkich działek skarżącej mieściła się w dopuszczalnej odchyłce.

W ocenie sądu analiza materiałów stanowiących państwowy zasób geodezyjny i kartograficzny oraz dowodów zmian w ewidencji gruntów i budynków potwierdza ich zgodność z danymi objętymi modernizacją ewidencji gruntów i budynków jednostki ewidencyjnej miasta B2 ujawnionych w operacie opisowo-kartograficznym ogłoszonym [...] stycznia 221 r. w Dzienniku Urzędowym Województwa P. pod poz. [...].

Prawidłowości tych danych nie podważają kolejne zgłoszone zarzuty w szczególności dotyczące braku dołączenia akt postępowania rozgraniczeniowego działki [...] i działki [...]. Organy w sposób wyczerpujący wyjaśniły, że w przypadku działki nr [...] w powiatowym zasobie geodezyjno-kartograficznym znajduje się operat techniczny z rozgraniczenia (zewidencjowany pod nr [...]/92) zawierający decyzję z [...] czerwca 1992 r. zatwierdzającą postępowanie rozgraniczeniowe, protokół wraz ze szkicem granicznym i dokumentację techniczną dotyczącą wykonanych prac geodezyjnych, który stanowił podstawę do ujawnienia granicy w operacie ewidencji gruntów i budynków. Organ poinformował stronę, że nie ma narzędzi prawnych do odtworzenia całych akt tego postepowania, przy czym dokument istotny w sprawie – decyzja kończąca postępowanie rozgraniczeniowe jest w posiadaniu organu jak i strony. Nadmienić przy tym należy, że przedmiotowe rozgraniczenie nie skutkowało zmianami w operacie ewidencji gruntów. Rozgraniczenie potwierdziło, dane punktów granicznych znajdujące się w operacie z odnowienia ewidencji gruntów w zakresie współrzędnych punktów granicznych.

Z kolei akta sprawy dotyczące rozgraniczenia działki [...] nie stanowią materiałów państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego. Postępowanie w sprawie odtworzenia tych akt jest w toku. Organ wskazał, że jeżeli wyniki tego postępowania będę miały wpływ na dane zawarte w operacie ewidencji gruntów i budynków to zostaną one uwzględnione. Stanowisko to należy zaakceptować.

Słusznie organ przyjął, że nie zasługiwał także na uwzględnienie zarzut dotyczący poprawności wykazania użytków gruntowych w działce [...] w postaci zadrzewienia i zakrzewienia części tej działki od granicy gruntów B3. Jak słusznie wskazały organu w operacie od strony obr. B3 wykazane są grunty zadrzewione i zakrzewione oznaczone jako użytek gruntowy Lzr-ŁIV o pow. 0,0408 ha. Oznacza to, że zapis w ewidencji uwzględnia stan użytków odnośnie których skarżąca wniosła zarzuty.

Z kolei zarzut dotyczący zbadania poprawności wykazania granic działek nr [...] i [...]jest bezzasadny z tego powodu, że skarżącą do tych działek nie posiada tytułu prawnego. Prawidłowo także organy przyjęły, że zarzut dotyczący nieprawidłowej kwalifikacji gruntów w działce nr [...]3 nie może być uwzględniony w niniejszym postepowaniu, gdyż postępowanie w sprawie gleboznawczej klasyfikacji gruntów a postepowanie w sprawie ewidencji gruntów i budynków w tym modernizacji ewidencji gruntów są postępowaniami odrębnymi.

W ocenie sądu, danych dotyczących przebiegu granic i powierzchni działek skarżąca nie podważyła w wymagany sposób, a więc na podstawie dokumentacji przyjętej do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego. Aby móc skutecznie podważyć ocenę dokumentacji geodezyjno-kartograficznej dokonaną przez organy należy odwołać się do innej dokumentacji przyjętej do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, sporządzonej w postępowaniach wymienionych w § 30 rozporządzenia, której treść wskazywałaby na odmienny przebieg granicy. Nie mogły zatem odnieść zamierzonego skutku twierdzenia skarżącej, że działania podjęte przez organ w tym zakresie były nieprawidłowe i niezgodne z przepisami prawa, skoro w toku postępowania nie powołała się ona na taką dokumentację mogącą stanowić podstawę wykazania przebiegu granicy, o której mowa w § 30 rozporządzenia, która podważałaby ocenę organów. Oceny tej nie podważają dołączone do pisma procesowego z 14 kwietnia 2023 r. dokumenty. Są to dokumenty historyczne, które był uwzględnione przez organy w sprawie niniejszej. W związku ze stanowiskiem skarżącej dotyczącym oceny prawidłowości opracowań geodezyjno-kartograficznych znajdujących się już w zasobach organu rejestrowego, należy podkreślić, że modernizacja ewidencji nie może polegać na poszukiwaniu przez organ, poza zasobem, takiego opracowania, które odpowiadałoby wnioskom strony, w przeciwieństwie do opracowań znajdujących się w zasobie.

Odnosząc się do treści zaskarżonego rozstrzygnięcia dotyczącego rozpoznania zarzutów skarżącej wskazać więc należy, że wbrew stanowisku zaprezentowanemu w skardze nie można mu zarzucić naruszenia prawa, które skutkowałoby koniecznością wyeliminowania go z obrotu prawnego. Sąd nie dopatrzył się ani naruszenia art. 24a ustawy, ani naruszenia przepisów rozporządzenia z 2021 r. Nie doszło także w ocenie sądu, do naruszenia przez organy zasad postępowania dowodowego ujętych w art. 7, 77 § 1, art. 80 K.p.a. Organy rozpoznały sprawę na podstawie kompletnego i wystarczającego materiału dowodowego, a motywy decyzji zawarte w jej uzasadnieniu wypełniają hipotezę normy zawartej w art. 107 § 3 K.p.a.

Należy przy tym podkreślić, że dane wprowadzone w wyniku modernizacji nie są danymi niewzruszalnymi. Zawsze można skutecznie domagać się zmiany danych ewidencyjnych, jeżeli przedstawione zostaną dowody wskazujące, że w wyniku przeprowadzonej modernizacji doszło do błędnego, tj. sprzecznego z przepisami prawa, wykazania danych ewidencyjnych (vide: wyrok NSA z 7 grudnia 2011 r., I OSK 4/11, pub. CBOSA).

Wobec powyższego sąd, na podstawie art. 151 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2023 r., poz. 259 ze zm.), skargę oddalił.