drukuj    zapisz    Powrót do listy

658 648 Sprawy z zakresu informacji publicznej i prawa prasowego, Informacja publiczna, Inne, zobowiązano do podjęcia czynności, II SAB/Bd 41/11 - Wyrok WSA w Bydgoszczy z 2011-12-06, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II SAB/Bd 41/11 - Wyrok WSA w Bydgoszczy

Data orzeczenia
2011-12-06 orzeczenie nieprawomocne
Data wpływu
2011-09-15
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy
Sędziowie
Anna Klotz /przewodniczący/
Elżbieta Piechowiak /sprawozdawca/
Renata Owczarzak
Symbol z opisem
658
648 Sprawy z zakresu informacji publicznej i prawa prasowego
Hasła tematyczne
Informacja publiczna
Sygn. powiązane
I OSK 757/12 - Wyrok NSA z 2012-06-21
Skarżony organ
Inne
Treść wyniku
zobowiązano do podjęcia czynności
Powołane przepisy
Dz.U. 2001 nr 112 poz 1198 art. 1 ust. 1
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w składzie następującym: Przewodniczący: sędzia WSA Anna Klotz Sędziowie: sędzia WSA Renata Owczarzak sędzia WSA Elżbieta Piechowiak (spr.) Protokolant Magdalena Tambelli po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 6 grudnia 2011 r. sprawy ze skargi M. J. na bezczynność Prezesa Sądu Rejonowego w B. w przedmiocie udzielenie informacji publicznej 1. zobowiązuje Prezesa Sądu Rejonowego w B. do rozpoznania wniosku skarżącej M. J. z [...] o udzielenie informacji publicznej, w terminie 14 dni od dnia doręczenia odpisu prawomocnego wyroku wraz z aktami sprawy, 2. stwierdza, że bezczynność organu nie nastąpiła z rażącym naruszeniem prawa, 3. zasądza od Prezesa Sądu Rejonowego w B. na rzecz skarżącej M. J. kwotę 100 (sto) złotych, tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Wnioskiem z dnia z dnia 23.5.2011 r. M. J. wystąpiła do Prezesa Sądu Rejonowego w [...] o udzielenie zgody na wgląd do akt sprawy sądowej o sygnaturze akt II Ns[...], podnosząc, iż posiada interes prawny dla dokonania tej czynności, bowiem przedmiot tej sprawy dotyczy kwestii nabycia przez osoby trzecie prawa własności nieruchomości, do której ona sama rości takie prawo.

Pismem z dnia 3.06.2011 r. Sąd Rejonowy w [...] wezwał wnioskodawczynię o udokumentowanie interesu prawnego (nie była ona bowiem uczestnikiem postępowania w sprawie o sygn. akt II Ns[...]), w terminie 7 dni, pod rygorem zwrotu pisma.

W odpowiedzi, przy piśmie z dnia 10.06.2011 r. M. J. przedłożyła dokumenty, które w jej ocenie potwierdzały, iż jest współwłaścicielem nieruchomości, która w 1995 r. została wpisana do księgi wieczystej Nr[...]. Podniosła, że zależy jej na wyjaśnieniu stanu prawnego działki nr 27 zabudowanej budynkiem mieszkalnym oraz działki nr 26, która od 1976 r. była własnością Skarbu Państwa (Kw Nr[...]) i nie jest zabudowana.

Pismem z dnia 14.06.2011 r. Sąd Rejonowy w [...] poinformował o odmowie wglądu do akt sprawy, podnosząc, iż sprawa ta nie dotyczy nieruchomości zapisanej w KW[...].

W reakcji na otrzymane pismo M. J. ponownie złożyła w dniu 4.07.2011 r. wniosek o udzielenie informacji publicznej przez Prezesa Sądu Rejonowego w [...] dotyczącej akt sprawy o sygn. II Ns [...] w zakresie dotyczącym okoliczności przejęcia przez Skarb Państwa nieruchomości nr działki: 26/1 położonej w m. [...], w stosunku do której wnioskodawczyni kieruje roszczenia windykacyjne. Wnioskodawczyni podniosła, że przedmiotowa nieruchomość uległa podziałowi, a następnie sprzedaży przez Skarb Państwa na rzecz osób trzecich.

Pismem z dnia 25.07.2011 r. Sąd Rejonowy w [...] zwrócił powyższy wniosek informując, iż w sprawie nieruchomości (ich właścicieli) należy zwrócić się do X Wydziału Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego w [...].

W dniu 8.08.2011 r. M. J. ponownie złożyła wniosek z dnia 4.07.2011r. wraz z zażaleniem w związku z bezczynnością Sądu Rejonowego w [...] w rozpoznaniu jej wniosku o dzielenie informacji publicznej i wniosła o niezwłoczne jego rozpoznanie.

W odpowiedzi pismem z dnia 21.09.2011 r. Sąd Rejonowy w [...] Wydział II Cywilny poinformował, że na pismo z dnia 8.08.2011r. odpowiedzi udzielono 25.07.2011r. (zwrotka – odbiór dnia 29.07.2011 r.).

Pismem z dnia 5.08.2011 r. M. J. złożyła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy na bezczynność Prezesa Sądu Rejonowego w [...] w przedmiocie udzielenia informacji publicznej dotyczącej akt sprawy o sygn. II Ns [...] w zakresie dotyczącym okoliczności przejęcia przez Skarb Państwa nieruchomości nr działki: 26/1 położonej w m. [...], w stosunku do której wnioskodawczyni kieruje roszczenia windykacyjne.

Zdaniem skarżącej w sprawie tej doszło do naruszenia art. 2 ust. 1 i 2, art. 4 ust. 1 i 3 oraz art. 13 ust. 1 i 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej, co bezpośrednio przełożyło się na stan bezczynności Prezesa Sądu Rejonowego w [...] w przedmiocie udzielenia informacji publicznej. W jej ocenie organ administracji winien udzielić informacji publicznej lub wydać odmowną decyzje administracyjną, lecz nie uczynił żadnej z tych czynności pomimo wezwania w trybie art. 37 § 1 K.p.a.

W odpowiedzi na skargę Prezes Sądu Rejonowego w [...] wyjaśnił, iż wnioskowi z dnia 23 maja 2011 r. został nadany stosowny bieg - stosownie do regulacji określonej w art. 525 kpc. Wskazał przy tym, że sprawa II Ns [...] jest sprawą o zniesienie współwłasności nieruchomości, która toczy się z udziałem osób fizycznych, a M. J. nie była uczestnikiem postępowania.

W ocenie Sądu Rejonowego w [...] skarga podlega odrzuceniu z przyczyn procesowych, bowiem sprawa, której dotyczy skarga, nie mieści się we właściwości rzeczowej sądu administracyjnego określonej w art. 3 i 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 270 ze zm.).

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył co następuje:

Skarga została uwzględniona, albowiem uzasadniony jest zarzut bezczynności Prezesa Sądu Rejonowego w [...] polegającej na nie udostępnieniu skarżącej informacji publicznej zgodnie z wnioskiem z dnia 4.07.2011r. albo wydaniu decyzji administracyjnej o odmowie udostępnienia tej informacji.

Kontrola działalności organów administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje orzekanie w sprawach skarg na bezczynność organów w przypadkach decyzji administracyjnych, postanowień wydanych w postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie albo kończące postępowanie, a także na postanowienia rozstrzygające sprawę co do istoty; postanowień wydanych w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które służy zażalenie oraz innych niż określone powyżej akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa (art. 3 § 2 pkt 8 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm., zwana dalej - p.p.s.a.).

Z bezczynnością organu administracji publicznej mamy do czynienia wówczas, gdy w prawnie ustalonym terminie organ administracji publicznej nie podjął żadnych czynności w sprawie lub wprawdzie prowadził postępowanie w sprawie, ale mimo istnienia ustawowego obowiązku, nie zakończył go wydaniem w terminie decyzji, postanowienia lub też innego aktu lub też nie podjął stosownej czynności. W związku z tym podkreślenia wymaga, iż przedmiotem rozpoznania w niniejszej sprawie jest wyłącznie kwestia ograniczona do badania, czy organ miał wynikający z prawa obowiązek wydania aktu lub dokonania czynności; czy dokonał tej czynności w terminie określonym w art. 35 § 3 lub 4 K.p.a. i czy po wytoczeniu skargi nie zaszły przesłanki do umorzenia postępowania. W postępowaniu tym Sąd nie może badać w szczególności zagadnień merytorycznych, które legły u źródeł wniosku. Zagadnienia te będą bowiem przedmiotem badania organów administracji publicznej, a poddane kognicji sądu administracyjnego zostaną dopiero w przypadku wytoczenia skargi na decyzję merytoryczną. Wszelkie więc zarzuty i wnioski wykraczające poza wskazany zakres przedmiotowy nie mogą zostać uwzględnione.

Odnosząc się więc do formalnej strony – dopuszczalności wniesienia skargi na bezczynność w niniejszej sprawie stwierdzić należy, iż zachowane zostały warunkujące ją wymogi formalne. Wprawdzie wraz z wniesieniem rozpatrywanej skargi skarżąca wystąpiła z zażaleniem w trybie art. 37 K.p.a. na nie załatwienie sprawy w terminie, to przyjąć jednak należy, iż w szczególnym przypadku sprawy, której przedmiot dotyczy dostępu do informacji publicznej, ten wymóg nie obowiązuje.

Przechodząc zaś do merytorycznej strony wyroku podkreślenia wymaga, że prawo do informacji zagwarantowane jest w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Zgodnie z przepisem art. 61 ust. 1 Konstytucji jest to prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne. Prawo to obejmuje również uzyskiwanie informacji o działalności takich organów władzy jak sądy, co w sposób jednoznaczny wynika z art. 10 ust. 1 i 2 Konstytucji RP. Prawo do uzyskiwania informacji obejmuje dostęp do dokumentów oraz wstęp na posiedzenia kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów, z możliwością rejestracji dźwięku lub obrazu (ust. 2). Natomiast ograniczenie prawa do informacji może nastąpić wyłącznie ze względu na określone w ustawach ochronę wolności i praw innych osób i podmiotów gospodarczych oraz ochronę porządku publicznego, bezpieczeństwa lub ważnego interesu gospodarczego państwa (ust. 3).

Zasady udzielania informacji publicznej normuje ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej. W myśl przepisu art. 1 ust. 1 tej ustawy informacją publiczną jest każda informacja o sprawach publicznych. Jest to bardzo ogólna i szeroka definicja informacji publicznej.

Przykładowe wyliczenie informacji publicznych podlegających udostępnieniu zawarte jest w przepisie art. 6 ustawy. I tak udostępnieniu podlega informacja publiczna o organach władzy publicznej i innych podmiotach, wymienionych w art. 4 ust. 1, zasadach ich funkcjonowania (w tym o trybie działania władz publicznych i ich jednostek organizacyjnych, sposobach przyjmowania i załatwiania spraw, stanie przyjmowanych spraw, kolejności ich załatwiania lub rozstrzygania, prowadzonych rejestrach, ewidencjach i archiwach oraz o sposobach i zasadach udostępniania danych w nich zawartych), o danych publicznych, takich jak np. treść i postać dokumentów urzędowych, w szczególności zaś aktów administracyjnych i innych rozstrzygnięć. Na gruncie unormowań konstytucyjnych oraz wskazanych przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej w doktrynie i orzecznictwie przyjmuje się, że informacją publiczną jest każda wiadomość wytworzona lub odnoszona do szeroko rozumianych władz publicznych oraz wytworzona lub odnoszona do innych podmiotów wykonujących funkcje publiczne w zakresie wykonywania przez nie zadań władzy publicznej i gospodarowania mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa (por. M. Jaśkowska, Dostęp do informacji publicznych w świetle orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego, Toruń 2002, s. 28 i nast.).

Mając powyższe na względzie, sąd w składzie orzekającym w niniejszej sprawie uznał, że prawidłowa interpretacja przepisu art. 1 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej stanowiącego, że każda informacja o sprawach publicznych stanowi informację publiczną w rozumieniu ustawy i podlega udostępnieniu na zasadach określonych w ustawie, wymaga niekwestionowanego przyjęcia, że odnosi się on także do sądu jako organu władzy (art. 4 ust. 1 pkt 1), a obowiązek udostępnienia dotyczy orzeczenia sądu, mieszcząc się w art. 6 ust. 1 pkt 4 lit. "a" cyt. ustawy. Jednocześnie uwzględnić należy, że w myśl art. 22 § 1 ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U. Nr 98, poz. 1070 z późn. zm.), to prezes sądu kieruje sądem, reprezentuje go na zewnątrz i jednocześnie pełni czynności z zakresu administracji sądowej. Ten więc organ właściwy jest do załatwienia spraw objętych ustawą o dostępie do informacji publicznej przez udzielanie informacji i wydawanie decyzji. Udostępnienie informacji publicznej następuje bowiem w drodze czynności (art. 7, art. 10 - 11 i art. 13) lub w przypadku odmowy udostępnienia, w drodze decyzji administracyjnej (art. 16 ust. 1). Sposób działania organu w przypadku czynności określa ustawa, a z jej uregulowania wynika, iż mają one charakter czynności materialno - technicznych, natomiast w przypadku decyzji, przepis art. 16 ust. 2 odsyła wprost do stosowania przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego. O ile więc sposób działania sądu jako organu władzy w zakresie orzekania regulują ustawy określające poszczególne procedury sądowe, to do spraw udostępniania informacji publicznej mają zastosowanie przepisy procedury administracyjnej, a więc kompetencje do podejmowania czynności w tych sprawach będzie mieć nie cały sąd rejonowy lub okręgowy wchodzący w skład sądownictwa powszechnego, lub poszczególne składy orzekające, właściwe do wykonywania wymiaru sprawiedliwości przez rozpoznawanie spraw, lecz jedynie ten organ, który wykonuje czynności z zakresu kierowania i administrowania sądem (tak: Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 16 grudnia 2005 r., sygn. akt OSK 1782/04, Internetowa Baza Orzeczeń NSA).

Biorąc zaś pod uwagę regulację zawartą w art. 1 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej stanowiącą, iż przepisy tej ustawy nie naruszają przepisów innych ustaw określających odmienne zasady i tryb dostępu do informacji publicznych, uznać należy, że ustawa ta ma na celu uregulowanie zasad i trybu dostępu do informacji publicznej tam, gdzie kwestie te nie są uregulowane. W rozpatrywanej sprawie nie będą miały zatem zastosowania przepisy kodeksu postępowania cywilnego oraz przepisy rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 19 listopada 1987 r. - Regulamin wewnętrznego urzędowania sądów powszechnych, które to przepisy odnoszą się do kwestii udostępnienia akt stronom i uczestnikom postępowania, jak również możliwości udostępnienia ich innym osobom. Jest to jednakże odmienny tryb, do którego będą miały zastosowanie przepisy wyżej przytoczonych aktów prawnych. Dodać należy, iż do czasu wejścia w życie ustawy z 6 września 2001 r. tylko te przepisy mogły mieć zastosowanie przy udostępnianiu informacji o treści zapadłych orzeczeń lub toczących się postępowaniach. Natomiast z chwilą wejścia w życie ustawy o dostępie do informacji publicznej, sytuacja prawna w tej kwestii uległa zmianie i jeżeli informacja ma charakter informacji publicznej, a domaga się jej udostępnienia podmiot nie będący uczestnikiem postępowania, zastosowanie mają przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Taka wykładnia jest w ocenie Sądu zgodna z konstytucyjnym uregulowaniem dostępu do informacji o działalności organów władzy publicznej. Prawo to, jak wynika z art. 61 ust. 3 Konstytucji, nie ma charakteru absolutnego, gdyż może być ograniczone ze względu na określoną w ustawach ochronę wolności i praw innych osób i podmiotów gospodarczych oraz ochronę porządku publicznego, bezpieczeństwa lub ważnego interesu gospodarczego państwa. Ustawa o dostępie do informacji publicznej, oprócz odwołania się do ustaw szczególnych, sama wyznacza granice prawa do informacji. Zgodnie z art. 5 ust. 2 tego aktu prawnego, prawo do informacji publicznej podlega bowiem ograniczeniu ze względu na prywatność osoby fizycznej (prawo do prywatności, podobnie jak prawo do informacji, jest prawem konstytucyjnym) lub tajemnicę przedsiębiorcy, jednak ograniczenie to nie dotyczy informacji o osobach pełniących funkcje publiczne, mających związek z pełnieniem tych funkcji, w tym o warunkach powierzenia i wykonywania funkcji, oraz w przypadku, gdy osoba fizyczna lub przedsiębiorca rezygnują z przysługującego im prawa (art. 5 ust. 2 powołanej ustawy).

Zasadą jest więc, że udostępnienie informacji publicznej następuje w sposób i w formie zgodnych z wnioskiem (art. 14 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej). W zależności zaś od treści dokumentu podlegającego udostępnieniu organ władzy publicznej zobowiązany do udostępnienia informacji ocenia, czy może on być udostępniony w całości, czy też z powodu ograniczeń wymienionych w art. 5 ustawy o dostępie do informacji publicznej należy zawarte w nim informacje przetworzyć.

Konkludując, Sąd stwierdził, że wniosek skarżącej o udzielenie informacji publicznej nie został rozpoznany w trybie i na zasadach zawartych w ustawie o dostępie do informacji publicznej.

Prowadząc ponownie postępowanie, organ dokona przede wszystkim oceny, czy żądana przez stronę skarżącą informacja mieści się w przedmiotowych granicach informacji publicznej, następnie dokona kwalifikacji pod kątem występowania lub nie, negatywnych przesłanek udostępnienia informacji publicznej. W zależności od rezultatu przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego zakończy sprawę, bądź to w formie czynności materialno - technicznej, bądź poprzez wydanie decyzji.

Dodatkowo należy mieć na uwadze, że w dniu 17 maja 2011 r. zaczęło obowiązywać nowe brzmienie art. 149 p.p.s.a., wprowadzone ustawą z 20 stycznia 2011 r. o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa (Dz. U. Nr 34, poz. 173 ze zm.). Z mocy tego przepisu, Sąd rozstrzygając w niniejszej sprawie obowiązany był orzec, czy stwierdzona bezczynność organu nastąpiła z rażącym naruszeniem prawa.

W tym zakresie Sąd stwierdził, że okoliczności związane z bezczynnością nie były tego rodzaju, aby można je zakwalifikować jako naruszenie prawa w stopniu rażącym. Organ naruszył przepis art. 13 ust. 1 ustawy, określający termin rozpatrzenia wniosku o udzielenie informacji publicznej. Niemniej organ w terminie tym podjął czynności związane z wnioskiem. Aczkolwiek czynności te nie zastały wykonane prawidłowo, organowi nie można zarzucić braku woli i jakiejkolwiek aktywności w rozpoznaniu wniosku, a jedynie wadliwe zastosowanie normy art. 14 ust. 2 ustawy.

Mając na uwadze powyższe Sąd orzekł na podstawie art. 149 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Orzeczenie o kosztach znajduje uzasadnienie w art. 200 tej ustawy.



Powered by SoftProdukt