Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Mariola Kowalska, , Sędzia WSA Izabela Ostrowska (spr.), Sędzia WSA Bożena Więch-Baranowska, Protokolant Piotr Bibrowski, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 grudnia 2008 r. sprawy ze skargi E. K. na decyzję Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia [...] maja 2008 r. nr [...] w przedmiocie nie uwzględnienia wniosku o objęciu dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym I. uchyla zaskarżoną decyzją oraz poprzedzającą ją decyzję organu pierwszej instancji, II. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu do czasu uprawomocnienia się niniejszego wyroku, III. przyznaje ze środków budżetowych Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na rzecz adwokata M. B. z Kancelarii Adwokackiej w [...] W. przy ul. S. [...] tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej kwotę 250 zł (dwieście pięćdziesiąt złotych), oraz kwotę 55 zł (pięćdziesiąt pięć złotych) tytułem 22% podatku od towarów i usług łącznie kwotę 305 zł (trzysta pięć złotych) i kwotę 17 zł (siedemnaście złotych) tytułem innych udokumentowanych wydatków pełnomocnika.

Prezes Narodowego Funduszu Zdrowia decyzją z dnia [...] maja 2008 r., Nr [...], działając na podstawie art. 102 ust. 5 pkt 24 w związku z art. 109 ust. 5 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. Nr 210, poz. 2135, z późn. zm.) oraz art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a., po rozpatrzeniu odwołania wniesionego przez L. K., przedstawiciela ustawowego męża E. K., od decyzji Dyrektora [...] Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia [...] kwietnia 2008 r., Nr [...], w sprawie odmowy uwzględnienia wniosku o objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym, z uwagi na fakt prowadzenia przez E. K. działalności gospodarczej na terenie N., a co z tym związane nie podleganie polskiemu ustawodawstwu w zakresie ubezpieczenia zdrowotnego- utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję.

W uzasadnieniu swojego rozstrzygnięcia organ odwoławczy wskazał, iż E. K. w dniu [...] marca 2008 r. zwrócił się do Dyrektora [...] Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia z wnioskiem o objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem Zdrowotnym w Narodowym Funduszu Zdrowia od dnia [...] kwietnia 2008 r.

Dyrektor [...] Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia, po analizie przedstawionych dokumentów, wydał decyzję Nr [...] z dnia [...] kwietnia 2008 r., w sprawie odmowy uwzględnienia wniosku o objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym, z uwagi na fakt prowadzenia przez E. K. działalności gospodarczej na terenie N., a co z tym związane nie podleganie polskiemu ustawodawstwu w zakresie ubezpieczenia zdrowotnego.

Odwołanie od powyższej decyzji wniosła L. K., przedstawiciel ustawowy męża E. K.

Prezes Narodowego Funduszu Zdrowia podniósł, iż zgodnie z art. 13 ust. 1 rozporządzenia Rady (EWG) nr 1408/71 z dnia 14 czerwca 1971 r. w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych, osób prowadzących działalność na własny rachunek i do członków ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie (Dz. Urz. WE L 149 z 05.07.1971, str. 2, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 5, t. 1, str. 35) osoby, do których stosuje się niniejsze rozporządzenie, podlegają ustawodawstwu tylko jednego Państwa Członkowskiego.

Ponadto w myśl art. 13 ust. 2b w/w rozporządzenia, z zastrzeżeniem przepisów art. 14-17, osoba prowadząca działalność na własny rachunek na terytorium jednego Państwa Członkowskiego podlega ustawodawstwu tego państwa, nawet jeżeli zamieszkuje na terytorium innego Państwa Członkowskiego.

Organ wskazał, iż z przedłożonych dokumentów w [...] Oddziale Wojewódzkim Narodowego Funduszu Zdrowia wynika, iż E. K. od [...] listopada 2006 r. prowadzi działalność gospodarczą na terenie N.

Zgodnie z zaświadczeniem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział Wojewódzki w [...] z dnia [...] stycznia 2008 r., znak: [...] , E. K. od dnia [...] lutego 2007 r. nie figuruje jako osoba ubezpieczona z tytułu zatrudnienia oraz prowadzenia działalności gospodarczej.

Jednocześnie organ zauważył, iż Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Zdrowotnego decyzją z dnia [...] grudnia 2007 r., znak: [...], stwierdził ustanie ubezpieczenia społecznego rolników dla E. K. od dnia [...] lutego 2007 r., z uwagi na fakt prowadzenia działalności na własny rachunek za granicą (N.).

Prezes Narodowego Funduszu Zdrowia podzielił więc stanowisko organu pierwszej instancji, który po analizie przedstawionych dokumentów, oraz zgodnie z w/w rozporządzeniem Rady (EWG) ustalił, iż w zakresie ubezpieczenia zdrowotnego dla E. K. ustawodawstwo polskie nie jest ustawodawstwem właściwym, ponieważ od dnia [...] listopada 2006 r. prowadzi działalność gospodarczą na terenie N., oraz nie znalazł podstaw do jego zmiany.

Skargę na powyższą decyzję Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia [...] maja 2008 r. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie złożył E. K.

W uzasadnieniu swojej skargi skarżący wskazał, iż powyższa decyzja Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia jest dla niego krzywdząca. E. K. zarzucił przedmiotowej decyzji, iż wydana została bez analizy całości złożonych przez niego dokumentów, w szczególności podniósł, iż Prezes Narodowego Funduszu Zdrowia nie ustosunkował się do zaświadczenia wydanego przez n. kasę chorych [...], które stanowi o tym, że zgodnie z n. ustawodawstwem nie może być on objęty zdrowotnym ubezpieczeniem zarówno obowiązkowym jak i dobrowolnym w n. powszechnej kasie chorych.

Skarżący stwierdził także, iż w toku postępowania przytoczył również inne argumenty, do których Prezes Funduszu nie odniósł się.

Ponadto E. K. wniósł prośbę, aby również wziąć pod uwagę czynnik ludzki, humanitarny, gdyż suche stosowanie wyłącznie litery prawa, w tym przypadku niespójnego, w oderwaniu od dostosowania go do indywidualnej sytuacji oraz interpretowanie go na niekorzyść petenta, w tym przypadku obywatela państwa, powoduje powstawanie ekstremalnych sytuacji (skarżący od wielu miesięcy nie może się ubezpieczyć), utratę zaufania do instytucji państwowych, które są do tej misji powołane.

W odpowiedzi na skargę organ podtrzymał argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji i wniósł o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Stosownie do dyspozycji art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. Nr 153, poz. 1269 z późn. zm.) sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej jedynie pod względem zgodności z prawem, a więc prawidłowości zastosowania przepisów obowiązującego prawa oraz trafności ich wykładni. Uwzględnienie skargi następuje w przypadku stwierdzenia przez Sąd naruszenia przepisów prawa materialnego lub istotnych wad w prowadzonym postępowaniu (art. 145 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.).

W rozpoznawanej sprawie tego rodzaju wady i uchybienia wystąpiły, wobec czego skarga zasługuje na uwzględnienie.

Zaskarżona decyzja oraz poprzedzająca ją decyzja organu I instancji zapadły z naruszeniem przepisów prawa materialnego tj; art. 68 ust 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. Nr 210, poz. 2135, z późn. zm.) w związku z art. 13 ust. 1 oraz art. 15 ust 1 rozporządzenia Rady (EWG) nr 1408/71 z dnia 14 czerwca 1971 r. w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych, osób prowadzących działalność na własny rachunek i do członków ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie (Dz. Urz. WE L 149 z 05.07.1971) a nadto z naruszeniem art. 7 i 77 kpa.

Zgodnie z brzmieniem art. 68 ust 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (1) sobą niewymieniona w art. 66 ust. 1,(2) pracownik przebywający na urlopie bezpłatnym lub (3)osoba niewymieniona w art. 66 ust. 1, do której ma zastosowanie art. 13 ust. 2 lit. f rozporządzenia Rady (EWG) nr 1408/71 w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych, osób prowadzących działalność na własny rachunek i do członków ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie (Dz. Urz. WE L 149 z 05.07.1971, str. 2, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 5, t. 1, str. 35), może ubezpieczyć się dobrowolnie na podstawie pisemnego wniosku złożonego w Funduszu, jeżeli ma miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Analiza sytuacji wnioskodawcy E. K. kwalifikuje go jako (1) jako osobę niewymieniona w art. 66 ust 1 ustawy, która może ubezpieczyć się dobrowolnie na podstawie pisemnego wniosku złożonego w Funduszu. Wniosek taki skarżący złożył w dniu [...] marca 2008r, jednocześnie wyjaśniając, iż od [...] listopada 2006r. prowadzi działalność gospodarczą na terenie N.

Z akt postępowania administracyjnego wynika, iż skarżący nie jest objęty ubezpieczeniem obowiązkowym ani na terenie N. ani na terenie Polski( zaświadczenie ZUS z [...] stycznia 2008r.).

Organy obu instancji odmawiając uwzględnienia wniosku o objecie dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym powoływały się na art. 13 ust. 1 rozporządzenia Rady (EWG) nr 1408/71 z dnia 14 czerwca 1971 r. w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych, osób prowadzących działalność na własny rachunek i do członków ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie (Dz. Urz. WE L 149 z 05.07.1971) zgodnie z którym osoby, do których stosuje się niniejsze rozporządzenie, podlegają ustawodawstwu tylko jednego Państwa Członkowskiego.

Innymi słowy zasady ogólne cytowanego rozporządzenia statuują zasadę ustawodawstwa jednego państwa członkowskiego, z tym, że - o czym milczą organy obu instancji- zasada ta doznaje wyjątku bowiem zgodnie z art. 15 ust 1 cytowanego rozporządzenia, artykułów 13-14d nie stosuje się do ubezpieczenia dobrowolnego lub fakultatywnego kontynuowanego, chyba, że w odniesieniu do jednego z działów wymienionych w art. 4 w jakimkolwiek Państwie Członkowskim istnieje tylko system ubezpieczenia dobrowolnego. Sytuacja taka nie ma miejsca ani w ustawodawstwie n. ani polskim.

Należy podkreślić, iż w sprawie niniejszej organy z naruszeniem zasad określonych w art. 7 i 77 kpa wniosek skarżącego rozpoznały w oparciu o obowiązujące przepisy dotyczące objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym obowiązkowym.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy organy kwalifikując prawidłowo wniosek E. K. z dnia [...] marca 2008r o objęcie ubezpieczeniem dobrowolnym, przy prawidłowo ustalonym stanie faktycznym, podejmą decyzję w oparciu o prawidłowe przepisy tj art. 68 ust 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych w związku z art. 15 ust. 1 rozporządzenia Rady (EWG) nr 1408/71 z dnia 14 czerwca 1971 r. w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych, osób prowadzących działalność na własny rachunek i do członków ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie (Dz. Urz. WE L 149 z 05.07.1971).

Odnosząc powyższe uwagi do niniejszej sprawy trzeba stwierdzić, że organy obu

instancji orzekające w niniejszej sprawie naruszyły omówione wyżej przepisy oraz zasady prawa procesowego i to w sposób mającym istotny wpływ na wynik sprawy, dlatego też na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i lit. c oraz art. 135 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153 poz. 1270 z późn. zm.) należało orzec jak w pkt I sentencji wyroku.

Na mocy art. 152 w/w ustawy orzeczono jak w pkt ll-gim wyroku.

O kosztach sądowych orzeczono na podstawie art. 200 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.