drukuj    zapisz    Powrót do listy

6460 Znaki towarowe, Własność przemysłowa, Urząd Patentowy RP, Oddalono skargę kasacyjną, GSK 774/04 - Wyrok NSA z 2004-09-16, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

GSK 774/04 - Wyrok NSA

Data orzeczenia
2004-09-16 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2004-06-24
Sąd
Naczelny Sąd Administracyjny
Sędziowie
Czesława Socha
Halina Wojtachnio
Jan Bała /przewodniczący sprawozdawca/
Symbol z opisem
6460 Znaki towarowe
Hasła tematyczne
Własność przemysłowa
Sygn. powiązane
II SA 3883/01 - Wyrok WSA w Warszawie z 2004-02-10
II SA 4211/01 - Wyrok WSA w Warszawie z 2004-02-10
Skarżony organ
Urząd Patentowy RP
Treść wyniku
Oddalono skargę kasacyjną
Powołane przepisy
Dz.U. 2002 nr 153 poz 1270 art. 185 § 1
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
Tezy

Zarzut, iż Sąd powinien umorzyć postępowanie ze względu na jego bezprzedmiotowość, w sytuacji gdy prawo do rejestracji znaku towarowego wygasło wskutek złożenia odpowiedniego wniosku przez uprawnionego z rejestracji, nie zasługuje na uwzględnienie. O bezprzedmiotowości postępowania można bowiem mówić wtedy, gdy przedmiot rozstrzygnięcia nie istnieje.

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA - Jan Bała (spr.) Sędziowie NSA - Czesława Socha - Halina Wojtachnio Protokolant - Małgorzata Suchocka po rozpoznaniu w dniu 16 września 2004 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej "P. Ż." Spółki z o.o. z siedzibą w Ż. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 10 lutego 2004 r. sygn. akt 6 II SA 3883/01, 6 II SA 4211/01 w sprawie ze skargi "B." SA z siedzibą w F., "E.-A. W." Spółki z o.o. z siedzibą w W. na decyzję Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej z dnia [...] kwietnia 1999 r. Nr [...] w przedmiocie unieważnienia prawa ochronnego z rejestracji znaku towarowego nr R-93428 oddala skargę kasacyjną

Uzasadnienie

Urząd Patentowy RP decyzją z dnia [...] kwietnia 1999 r. unieważnił prawo z rejestracji znaku towarowego nr R-93428 udzielonego na rzecz E.-A. W. Spółka z o.o.

W uzasadnieniu decyzji podano m.in. iż wnioskodawca - Ż. Z. P. S. "P." ma interes prawny w żądaniu unieważnienia przedmiotowego znaku, jest uprawnionym do posługiwania się znakiem towarowym słowno-graficznym nr 85827 niewątpliwie podobnym do znaku nr R-93428 oraz znaku słownego nr 87727, a ponadto producentem wódki "Belvedere" - sprzedawanej w butelkach o kształcie i elementach graficznych tożsamych ze znakiem towarowym nr R-93428. Ponadto toczyło się przeciwko niemu postępowanie karne i cywilne związane z przedmiotowym znakiem - tj. o naruszenie praw z rejestracji znaku oraz o uznanie umów przeniesienia praw do znaków podobnych nr R-85827 i R-87727 za nieistniejące. Na podstawie rejestracji znaku nr R-93428 zostało też wydane postanowienie Prokuratury Rejonowej w Ż. o zabezpieczeniu majątkowym produktów wnioskodawcy. Oceniając zarzuty podniesione we wniosku Urząd uznał, iż zasługują one na uwzględnienie w oparciu o powołane przez wnioskodawcę przepisy.

Znak towarowy nr R-93428 został zarejestrowany dla oznaczania napojów alkoholowych i napojów bezalkoholowych. Zgodnie z art. 11 ust. l pkt 5 ustawy z dnia 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej (Dz.U. Nr 41 poz. 324 ze zm.) działalność w zakresie produkcji i rozlewu wódek wymaga koncesji. Zgodnie zaś z art. 9 ust. 3 ustawy z 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz.U. Nr 35, poz. 230) zezwolenia wymaga również prowadzenie działalności w zakresie obrotu hurtowego napojami alkoholowymi. Koncesja wymagana jest również w przypadku obrotu napojami alkoholowymi za granicą. Uprawniony w chwili rejestracji znaku na swoją rzecz nie legitymował się wyżej wymienionymi zezwoleniami, nie mógł legalnie prowadzić rzeczywistej działalności w zakresie produkcji i rozlewu napojów alkoholowych lub obrotu tymi napojami. Tym samym, zdaniem Urzędu Patentowego, nie mógł zgodnie z art. 6 ustawy o znakach towarowych uzyskać na swoją rzecz rejestracji znaku, zastrzeżonego dla klasy napojów alkoholowych, gdyż prowadzenie działalności takiej nielegalnie, nie uzasadniałoby dokonania rejestracji. Z akt sprawy wynika, iż Spółka E.-A. w W., na rzecz której znak nr R-93428 został zarejestrowany nie prowadziła działalności w zakresie produkcji i obrotu napojami alkoholowymi, lecz jedynie była dostawcą opakowań szklanych dla wnioskodawcy. Nie sposób zatem uznać, że dostawca butelek do wódki jest uprawniony do uzyskania praw z rejestracji znaku towarowego zastrzeżonego dla napojów alkoholowych. Skoro zatem E.-A. nie mogła nabyć praw z rejestracji znaku towarowego przestrzennego - jej dalsze dysponowanie tym prawem z rejestracji, tj. przeniesienie prawa na rzecz "B." SA w F. było bezskuteczne.

Na skutek odwołania Spółki E.-A. w W. oraz "B." SA sprawę rozpoznawał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, który wyrokiem z dnia 10 lutego 2004 r. sygn. akt 6 II SA 3883/01, 6 II SA 4211/01 uchylił zaskarżoną decyzję oraz orzekł o kosztach postępowania sądowego.

W uzasadnieniu wyroku Sąd podkreślił, iż wnioskodawca żądając unieważnienia prawa do znaku towarowego ograniczył swoje żądanie wyłącznie do napojów alkoholowych. Tymczasem zaskarżoną decyzją Urząd Patentowy unieważnił prawo do znaku towarowego w całości, a więc również odnośnie napojów bezalkoholowych, mimo iż w tym zakresie nie dokonał żadnych ustaleń faktycznych i prawnych, a w uzasadneiniu decyzji w tej sprawie się nie wypowiedział. Poza tym organ przyjął ustalenie, że E.-A. W. nie prowadziła działalności w zakresie produkcji i obrotu napojami alkoholowymi, lecz jedynie była dostawcą opakowań szklanych dla Ż. Z. P. S. Powyższe ustalenia nie uwzględniają zebranego w sprawie materiału dowodowego, a w szczególności umów zawartych pomiędzy E.-A. W. a P. Ż., a także treści dokumentów odnoszących się do poszczególnych transakcji między tymi podmiotami (umowa komisu z listopada 1996 r., doręczone faktury). Umowa komisu zdaje się wskazywać że E.-A. Spółka z o.o. nie była wyłącznie dostawcą butelek do "P." Ż., a faktury znajdujące się w aktach sprawy wskazują, że przedmiotem transakcji między tymi podmiotami nie była wyłącznie dostawa butelek.

Dla dokonania ustalenia, a następnie oceny czy działalność E.-A. Warszawa prowadzona na podstawie umów i porozumień zawartych z Ż. Z. P. S. wymagała zezwoleń lub koncesji konieczne jest poddanie wnikliwej analizie treści tych dokumentów.

Sąd zwrócił uwagę, że ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz.U. Nr 35, poz. 230 z późn. zm.) przewidywała konieczność uzyskania zezwoleń na obrót hurtowy napojami alkoholowymi (art. 9).

W związku z tym konieczne było ustalenie czy działalność uprawnionego do znaku prowadzona na podstawie umów z "P." Ż. była działalnością polegającą na hurtowym obrocie napojami alkoholowymi w rozumieniu tej ustawy, a zwłaszcza gdy się uwzględni, co wynika np. z umowy komisu, że E.-A. Warszawa występowała jedynie w roli komisanta, a towar miał być dostarczany bezpośrednio z zakładów w Ż. do odbiorcy za granicą.

Powyższy wyrok "P." Ż. Spółka z o.o. z siedzibą w Ż. zaskarżyła skargą kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego, wnosząc o jego uchylenie w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie lub ewentualnie o uchylenie tego wyroku i rozpoznanie skargi na podstawie stanu faktycznego przyjętego w zaskarżonym wyroku.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucono naruszenie zarówno przepisów proceduralnych, jak i przepisów prawa materialnego, a w szczególności:

- naruszenie art. 9 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz rozporządzenia Ministra Współpracy Gospodarczej z Zagranicą z dnia 29 grudnia 1993 r. "Wykaz towarów i usług, którymi obrót z zagranicą wymaga koncesji" w związku z art. 765 k.c. poprzez błędną wykładnię tych przepisów;

- naruszenie art. 161 § 1 ust. 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270) poprzez nieumorzenie postępowania ze względu na jego bezprzedmiotowość, w sytuacji gdy prawo do rejestracji znaku towarowego zarejestrowanego pod numerem R-93428 wygasło na skutek złożenia odpowiedniego wniosku przez uprawnionego z rejestracji.

W uzasadnieniu skargi kasacyjnej skarżący podniósł, że obowiązkowi uzyskania zezwolenia o jakim mowa w art. 9 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości (...) podlega także podmiot, który w działalności, polegającej na hurtowym obrocie napojami alkoholowymi w kraju uczestniczy jako komisant. Obowiązkowi uzyskania koncesji wymienionej w załączniku do rozporządzenia Ministra Współpracy Gospodarczej z Zagranicą z dnia 29 grudnia 1993 r. "Wykaz towarów i usług, którymi obrót z zagranicą wymaga koncesji" podlega również podmiot, który w działalności polegającej na hurtowym obrocie napojami alkoholowymi z zagranicą uczestniczy jako komisant. Wynika to z treści art. 765 k.c., w świetle którego podstawową cechą działania komisanta w relacji między nim a osobą trzecią jest działanie w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa oraz działanie we własnym imieniu. Powołując się na literaturę przedmiotu oraz orzecznictwo sądowe, skarżący podkreślił, iż komisant musi nie tylko prowadzić działalność gospodarczą zorganizowaną w formie przedsiębiorstwa (w znaczeniu funkcjonalnym), lecz jako przedsiębiorca spełniać wszystkie wymogi prawne określonej działalności gospodarczej, w ramach której ma realizować czynności komisowe. Na zewnątrz, a więc w obrocie prawnym, w ramach czynności komisowej, jako czynności zleconej przez komitenta, działa wyłącznie sam komisant, ponieważ jako przedsiębiorca dokonuje tej czynności we własnym imieniu. Relacja prawna między komisantem a osobą trzecią jest traktowana tak jak przy sprzedaży, co wynika z przedmiotu czynności komisowej, określonej w art. 765 k.c. W piśmiennictwie nie budzi też wątpliwości, że jeżeli komis dotyczyć miałby rzeczy, na których obrót wymagana jest koncesja, zawarcie takiej umowy uzależnione jest od tego, aby przyjmujący zlecenie komisant posiadał odpowiednią koncesję.

W związku z powyższym nie można podzielić wątpliwości Sądu, czy na komisancie spoczywał obowiązek uzyskania odpowiednich zezwoleń i koncesji, jeżeli z umowy komisu wynikało, że E.-A. W. występowała jedynie w roli komisanta, a towar miał być dostarczony bezpośrednio z zakładów w Ż. do odbiorcy za granicą.

Uzasadniając zarzuty dotyczące naruszenia przepisów postępowania, strona skarżąca zwróciła uwagę, iż Urząd Patentowy decyzją z dnia [...] maja 2003 r. na wniosek pełnomocnika uprawnionego "B." SA uznał prawo ochronne na znak towarowy nr R-93428 za wygasłe z dniem 27 lutego 2002 r. Oznacza to, że prawo z rejestracji znaku zostało zniweczone i już nie istnieje. W tej sytuacji Wojewódzki Sąd Administracyjny powinien na podstawie art. 161 § 1 pkt 3 p.s.a. wydać postanowienie o umorzeniu postępowania, gdyż postępowanie stało się bezprzedmiotowe.

Uczestnicy postępowania "B." SA i "E.-A. W." Spółka z o.o. w odpowiedzi na skargę wnieśli o jej oddalenie.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje.

Naczelny Sąd Administracyjny, stosownie do art. 183 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270), zwanej dalej p.s.a., rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, biorąc pod uwagę z urzędu jedynie nieważność postępowania, której podstawy, enumeratywnie wyliczone w § 2 omawianego przepisu, nie zachodzą w niniejszej sprawie.

Jak wskazano wyżej, skargę kasacyjną oparto zarówno na podstawie naruszenia prawa materialnego, jak i naruszenia przepisów postępowania w sposób mający istotny wpływ na wynik sprawy i wobec tego w pierwszej kolejności rozważenia wymaga zasadność zarzutów o charakterze procesowym, gdyż zarzuty naruszenia prawa materialnego mogą być przedmiotem oceny tylko w stosunku do prawidłowo ustalonego stanu faktycznego.

Skarżąca Spółka wskazując na uchybienie art. 161 § 1 ust. 3 p.s.a. zarzuca, iż Sąd powinien umorzyć postępowanie ze względu na jego bezprzedmiotowość, w sytuacji gdy prawo do rejestracji znaku towarowego wygasło wskutek złożenia odpowiedniego wniosku przez uprawnionego z rejestracji.

W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego zarzut ten nie zasługuje na uwzględnienie. O bezprzedmiotowości postępowania można bowiem mówić wtedy, gdy przedmiot rozstrzygnięcia nie istnieje. Taka sytuacja w niniejszej sprawie nie miała jednak miejsca, gdyż postępowanie w tej sprawie dotyczyło unieważnienia prawa do znaku towarowego, a nie jego wygaśnięcia.

Unieważnienie takie, jeżeli zostałoby orzeczone, następuje ze skutkiem ex tunc (wstecznym), aż do dnia, od którego istniała ochrona, co pociąga za sobą nieważność czynności prawnych dokonanych dotychczas przez uprawnionego ze znaku towarowego. Natomiast wygaśnięcie prawa ochronnego na znak towarowy na skutek zrzeczenia się prawa przez uprawnionego, następuje dopiero z chwilą złożenia oświadczenia przed Urzędem Patentowym, co w przedmiotowej sprawie miało miejsce 27 lutego 2002 r.

Wbrew zarzutom skargi Sąd nie naruszył również art. 9 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz rozporządzenia Ministra Współpracy Gospodarczej z Zagranicą z dnia 29 grudnia 1993 r. "Wykaz towarów i usług, którymi obrót z zagranicą wymaga koncesji", skoro zwrócił uwagę na okoliczność, że art. 9 omawianej ustawy przewidział konieczność uzyskania zezwoleń na hurtowy obrót napojami alkoholowymi. W związku z tym zalecił zbadanie, czy działalność uprawnionego do znaku była działalnością polegającą na hurtowym obrocie napojami alkoholowymi w rozumieniu tej ustawy.

O tym zaś, że nie każda tego rodzaju działalność wymagała zezwoleń świadczy treść załącznika do rozporządzenia Ministra Współpracy Gospodarczej z Zagranicą z dnia 29 czerwca 1993 r. w sprawie wykazu towarów i usług, którymi obrót z zagranicą wymaga koncesji (Dz.U. Nr 60, poz. 282 ze zm.) wydanego na podstawie delegacji zawartej w art. 11 ust. 1 pkt 9 ustawy z dnia 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej (Dz.U. Nr 41, poz. 324 ze zm.), z którego wynika, iż tylko w przywozie alkoholu z zagranicy wymagana była koncesja (poz. XI i XII załącznika).

Nie wymagał zatem zezwolenia (koncesji) wywóz alkoholu z kraju.

W świetle powyższych uwag nie zachodzi potrzeba ustosunkowania się do obszernych wywodów skargi kasacyjnej dotyczących wykładni art. 765 k.c.

Z przedstawionych względów Naczelny Sąd Administracyjny, działając na podstawie art. 183 § 1 i art. 185 § 1 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzekł, jak w wyroku.



Powered by SoftProdukt