Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Krzysztof Wujek (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Małgorzata Herman Asesor WSA Piotr Pyszny po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu 9 grudnia 2021 r. sprawy ze skargi Miasta G. na postanowienie Głównego Inspektora Transportu Drogowego z dnia [...]r., nr [...] w przedmiocie stwierdzenia niedopuszczalności odwołania 1) uchyla zaskarżone postanowienie; 2) zasądza od Głównego Inspektora Transportu Drogowego na rzecz strony skarżącej kwotę 580 (pięćset osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Miasto G. zaskarżyło postanowienie Głównego Inspektora Transportu Drogowego z [...] o numerze [...]. Postanowieniem tym Główny Inspektor stwierdził niedopuszczalność odwołania Miasta G. od decyzji [...] Wojewódzkiego Inspektora Transportu Drogowego z [...] r., nr [...]. Jako podstawę prawną swego postanowienia Główny Inspektor wskazał przepis art. 134 w zw. z art. 127 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego, a w jego uzasadnieniu stwierdził, że Miasto nie było stroną postępowania zakończonego decyzją [...] Wojewódzkiego Inspektora. Co prawda decyzją tą Miasto zostało zobligowane do zwrotu kary pieniężnej orzeczonej decyzją, która została uchylona w trybie wznowienia postępowania, ale wynika to wprost z przepisu prawa – art. 18 ust. 9 pkt 1 ustawy z dnia 18 grudnia 2020 r. o zmianie ustawy o drogach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r., poz. 54). Zgodnie z tym przepisem, w przypadku uchylenia w przewidzianym w tej ustawie trybie wznowieniowym decyzji o nałożeniu kary pieniężnej za przejazd pojazdu nienormatywnego bez zezwolenia lub niezgodnie z warunkami określonymi dla tego zezwolenia zwrot kary następuje z budżetu właściwej jednostki samorządu terytorialnego - w przypadku gdy środki z tytułu uiszczonej opłaty albo nałożonej kary wpłynęły do tego budżetu na podstawie art. 64g ust. 1 pkt 1, 2 i 4 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2020 r. poz. 110, 284, 568, 695, 1087 i 1517) albo art. 140ae ust. 1 tej ustawy. Właściwą jednostką samorządu terytorialnego w niniejszej sprawie jest Miasto G., które zobligowane jest na podstawie powołanego tu przepisu do zwrotu w całości kary orzeczonej decyzją uchyloną w wyniku wznowienia postępowania. W postępowaniu tym miasto nie było stroną na żadnym jego etapie, a jego obowiązek zwrotu kary wynika wprost z przepisu prawa.

W skardze na to postanowienie Miasto G. zarzuciło Głównemu Inspektorowi naruszenie prawa materialnego mające istotny wpływ na wynik sprawy, tj.: art. 28 k.p.a. w zw. z art. 18 ust. 11 ustawy o zmianie ustawy z dnia 18 grudnia 2020 r. o zmianie ustawy o drogach publicznych przez ich niewłaściwa wykładnię i odmowę przyznania statusu strony i w efekcie naruszenie art. 134 k.p.a. przez stwierdzenie niedopuszczalności odwołania Miasta. Zdaniem Miasta sprawa dotyczy jego obowiązku wynikającego z przepisu prawa – art. 18 ust. 9 pkt 1 ustawy z dnia 18 grudnia 2020 r. o zmianie ustawy o drogach publicznych, co czyni je stroną tego postępowania w rozumieniu art. 28 k.p.a. (Stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek.). Kara w wysokości orzeczonej decyzją [...] Wojewódzkiego Inspektora Transportu Drogowego nie wpłynęła do kasy Miasta, była to kwota niższa.

Organ wniósł o oddalenie skargi, podtrzymując swój pogląd o tym, że Miasto G.nie jest stroną postępowania, w którym wydano zaskarżone postanowienie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zajął w tej sprawie następujące stanowisko.

Skarga jest uzasadniona. Zaskarżone postanowienie zostało wydane z naruszeniem art. 28 i art. 134 k.p.a.

Zgodnie z art. 28 k.p.a. stroną postępowania administracyjnego jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku prawnego dotyczy postępowanie. Można zgodzić się z organem, gdy twierdzi, że w postępowaniu dotyczącym kary pieniężnej za przejazd pojazdu nienormatywnego bez zezwolenia lub niezgodnie z warunkami określonymi dla tego zezwolenia Miasto G. nie posiadało przymiotu strony, co dotyczy także postępowania wznowieniowego, które ma ten sam przedmiot. Sprawa w istocie nie dotyczyła interesu prawnego Miasta ani jego obowiązku prawnego. Nie mniej jednak stroną postępowania można stać się także wówczas, gdy organ skieruje do nas decyzję administracyjną, określając w niej nasz obowiązek lub uprawnienie. Nawet jeśli organ bez podstawy prawnej przypisał nam obowiązek lub uprawnienie, to i tak stajemy się stroną postępowania, właśnie przez fakt skierowania do nas decyzji administracyjnej. Odmowa przyznania statusu strony postępowania takiemu podmiotowi prowadziłaby do trudnych do zaakceptowania skutków w postaci utrwalenia stanu niezgodnego z prawem.

Pkt 3 decyzji [...] Wojewódzkiego Inspektora Transportu Drogowego, od której Miasto złożyło odwołanie, brzmi w ten sposób, że określa należność podlegającą zwrotowi z budżetu Miasta G. na kwotę [...] zł. Jest to zatem orzeczenie nakładające na Miasto G. obowiązek zapłaty tej kwoty wskazanemu w decyzji przedsiębiorcy. Sprawa od tego momentu dotyczy obowiązku prawnego Miasta. Staje się ono stroną tego postępowania. Sąd nie zgadza się z twierdzeniem organu, w myśl którego skoro zwrot kary przez Miasto G. wynika wprost z przepisu prawa, to orzeczenie to nie dotyczy jego interesu prawnego, a przede wszystkim nie kreuje jego obowiązku. Wręcz przeciwnie. Przepis prawa, jak to pozostaje w jego naturze, sformułowany jest abstrakcyjnie i generalnie, zaś jego konkretyzacja co do wskazania jednostki samorządu terytorialnego i kwoty podlegającej zwrotowi następuje w decyzji administracyjnej. W tym przypadku nastąpiło to w decyzji [...] Wojewódzkiego Inspektora Transportu Drogowego z [...], w jej części zawierającej rozstrzygnięcia, nie w uzasadnieniu ani pouczeniu. Decyzja ta zatem wprost kreuje obowiązek Miasta G., dlatego ma ono przymiot strony tego postępowania i jego odwołanie nie jest niedopuszczalne, powinno być rozpoznane. Sąd nie wypowie się jednak w jaki sposób, bo na to za wcześnie. Jak dotychczas zaskarżona została decyzja stwierdzająca niedopuszczalność odwołania Miasta od decyzji [...] Wojewódzkiego Inspektora Transportu Drogowego, co wyznacza zakres rozstrzygnięcia Sądu, wyłącznie do kwestii proceduralnej.

Mając to na uwadze Sąd uchylił zaskarżoną decyzję na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. w Dz.U z 2019 r., poz. 2325). Orzeczenie o kosztach postępowania sądowego zostało wydane na podstawie art. 200 tej ustawy w zw. z jej art. 211 i art. 205 § 2.