Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Małgorzata Jaśkowska (spr.) Sędzia NSA Jerzy Bujko Sędzia del. WSA Maciej Dybowski Protokolant: sekretarz sądowy Rafał Jankowski po rozpoznaniu w dniu 1 września 2011 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Dyrektora Śląskiego Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 8 marca 2011 r. sygn. akt IV SAB/Gl 68/10 w sprawie ze skargi [...] w K. na bezczynność Dyrektora Śląskiego Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia w przedmiocie informacji publicznej 1. oddala skargę kasacyjną; 2. zasądza od Dyrektora Śląskiego Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia na rzecz [...] w K. kwotę 120 (sto dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Pismem z dnia 20 stycznia 2010 r. (znak:) Rektor [...] w K., działając na podstawie art. 10 ust. 1 w związku z art. 2 oraz art. 6 ust. 1 pkt 4 lit. a tiret drugie ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112 poz. 1198 ze zm. - dalej jako u.d.i.p.), wystąpił do Dyrektora Śląskiego Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia w Katowicach o udostępnienie w formie papierowej lub na nośniku informatycznym wyników ostatniej kontroli prowadzonej przez DŚOW NFZ w Katowicach w [...] (zakładzie opieki zdrowotnej utworzonym przez ...) w zakresie stwierdzonych nieprawidłowości oraz wysokości nałożonych na ten podmiot kar umownych i wysokości środków, do których zwrotu został zobowiązany. Wnioskodawca wskazał, iż jest organem założycielskim Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego [...] w K., który był stroną zawartych z [...] Sp. z o.o. porozumień o charakterze cywilnoprawnym, a udostępnienie wnioskowanych informacji jest niezbędne do ustalenia pożądanego stanu faktycznego celem realizacji zaleceń wydanych przez Najwyższą Izbę Kontroli.

W odpowiedzi na wniosek, pismem z dnia [...] lutego 2010 r. (nr ...) Dyrektor ŚOW NFZ poinformował Rektora o braku podstaw prawnych do udostępnienia wnioskowanych informacji. Powołując przepis art. 135 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164 poz. 1027 ze zm. - dalej jako ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej) stwierdził, iż NFZ realizuje zasadę jawności jedynie w stosunku do umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej poprzez zamieszczanie na swojej stronie internetowej informacji o każdej zawartej umowie z uwzględnieniem maksymalnej kwoty zobowiązania Funduszu wobec świadczeniodawcy wynikającej z umowy, rodzaju, liczby i ceny zakupionych świadczeń, liczby jednostek rozliczeniowych wyrażających wartość świadczenia oraz cenę jednostki rozliczeniowej, a także maksymalnej kwoty zobowiązania Funduszu wobec świadczeniodawcy wynikającej ze wszystkich zawartych umów. W piśmie zwrócono uwagę, iż przepis art. 135 ust. 2 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej ma charakter normy szczególnej w stosunku do u.d.i.p. i w tym zakresie wyłącza stosowanie jej unormowań. Zapis określający zakres informacji jawnych, jakie podlegają udostępnieniu przez Fundusz nie wskazuje na dane, o które zwrócił się wnioskodawca.

Umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, które Fundusz zawiera ze świadczeniodawcami są umowami cywilnymi, a węzeł łączący strony ma charakter obligacyjny, co zostało przesądzone w orzecznictwie sądowym. Fundusz, będący stroną umowy cywilnej, nie ma prawa do ujawniania informacji dotyczących drugiej strony, a związanych z zawarciem, realizacją czy rozliczeniami zawartej umowy, a zatem ujawnienia informacji innych niż wymienione w art. 135 ust. 2 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, gdyż ujawnienie informacji mających swoje źródło w wiążącej strony umowie cywilnej naraziłoby go na odpowiedzialność prawną. Dyrektor ŚOW NFZ podniósł, iż kontrole są sprawdzeniem realizacji umowy przez jedną ze stron, a każda z nich jest zobowiązana do współdziałania w wykonywaniu umowy.

Reasumując podkreślono, iż z uwagi na obligacyjny charakter stosunku prawnego, łączącego Fundusz ze świadczeniodawcą, dane dotyczące umów, a także przebieg ich realizacji nie stanowią informacji publicznej podlegającej ujawnieniu w trybie przewidzianym dla dostępu do informacji publicznej.

Rektor [...] w K., pismem z dnia 16 lutego 2010 r. (znak:...) ponownie wniósł o udostępnienie mu opisanych we wniosku informacji kwestionując stanowisko zaprezentowane w ww. piśmie NFZ. Podniósł, iż art. 135 ust. 2 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej nie wyłącza obowiązków informacyjnych nałożonych na NFZ przepisami ustawy o dostępie do informacji publicznej. Wskazał również, iż odmowa udzielenia informacji publicznej winna przybrać postać decyzji administracyjnej.

W dalszej korespondencji skierowanej do Rektora [...] w K. (m.in. pismo z dnia [...] marca 2010 r. znak: ...), Dyrektor ŚOW NFZ, powołując się na regulację zawartą w art. 3 ust. 1 pkt 1 u.d.i.p. zauważył, że informacja, która miałaby zostać udostępniona stanowi zbiór danych mających charakter informacji przetworzonej i wymagającej wkładu pracy na jej przygotowanie, a Fundusz nie może przekazać danych do czasu wykazania przez wnioskodawcę szczególnego interesu publicznego.

Kolejnym wnioskiem z dnia 29 lipca 2010 r. (znak:) Rektor [...], jako Organ Założycielski Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego [...] w K. [...] w K., który był stroną zawartych z [...] porozumień o charakterze cywilnoprawnym, działając na podstawie art. 10 ust. 1 w związku z art. 2 oraz art. 6 ust. 1 pkt 4 lit. a tiret drugie u.d.i.p. zażądał udostępnienia protokołów kontroli oraz wystąpień pokontrolnych z kontroli przeprowadzonych w latach 2009 i 2010 przez Dyrektora ŚOW NFZ w [...] (zakładzie opieki zdrowotnej utworzonym przez [...]) w zakresie realizacji umów w rodzaju leczenie stacjonarne z uwzględnieniem stwierdzonych nieprawidłowości oraz wysokości nałożonych na ten podmiot kar umownych i wysokości środków, do których zwrotu został zobowiązany.

W odpowiedzi na ten wniosek, pismem z dnia [...] sierpnia 2010 r. (znak: ...) NFZ podtrzymał dotychczasowe stanowisko.

W dniu 9 września 2010 r. Rektor [...] skierował do Dyrektora ŚOW NFZ wezwanie do usunięcia naruszenia prawa. W wezwaniu zwrócono się o rozpatrzenie wniosku z dnia 29 lipca 2010 r. i udzielenie żądanej w nim informacji publicznej.

W odpowiedzi na powyższe wezwanie Dyrektor ŚOW NFZ stwierdził (pismo z dnia [...] września 2010 r. znak: ...), iż dane których zażądano nie podlegają ujawnieniu w trybie przewidzianym w ustawie o dostępie do informacji publicznej. W ocenie NFZ protokoły kontroli oraz wystąpienia pokontrolne, o których udostępnienie wnioskowano nie są dokumentami urzędowymi w rozumieniu przepisu art. 6 ust. 1 pkt 4 u.d.i.p., a zgodnie z definicją dokumentu urzędowego zawartą w art. 6 ust. 2 tej ustawy jest nim treść oświadczenia woli lub wiedzy, utrwalona i podpisana w dowolnej formie przez funkcjonariusza publicznego w rozumieniu przepisów Kodeksu karnego, w ramach jego kompetencji, skierowana do innego podmiotu lub złożona do akt sprawy. Tym samym uznano, iż konstytutywną przesłanką definicji dokumentu urzędowego jest jego pochodzenie od funkcjonariusza publicznego w rozumieniu przyjętym w kodeksie karnym. W świetle art. 115 § 3 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz. U. Nr 88 poz. 553 ze zm.),nie budzi wątpliwości, że pracownicy Śląskiego Wojewódzkiego Oddziału NFZ , jak również jego Dyrektor, nie posiadają statusu funkcjonariusza publicznego. Nie są bowiem pracownikami administracji rządowej, innego organu państwowego lub organu samorządu terytorialnego. Nie zajmują także stanowiska w innej instytucji państwowej.

Odnosząc się do unormowania zawartego w art. 96 ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej stwierdzono, że NFZ jest państwową jednostką organizacyjną posiadającą osobowość prawną, a zgodnie z art. 98 ust. 1 pkt 4 tej ustawy Dyrektor Oddziału jest organem Funduszu. Narodowy Fundusz Zdrowia, nie wchodzi w skład administracji rządowej, nie jest innym organem państwowym lub organem samorządu terytorialnego.

Dokonano nadto wykładni pojęcia "innej instytucji państwowej" posługując się zapisem zawartym w art. 115 ust. 6 kodeksu karnego. Uznano, że nie jest to pojęcie tożsame z "inną państwową jednostką organizacyjną". Zakres pojęcia "instytucja państwowa" został ograniczony poprzez wyłączenie z niego osób zajmujących stanowiska kierownicze w wyodrębnionych strukturach państwowych, których zadaniem nie jest podejmowanie decyzji władczych lecz pełnienie innych funkcji o charakterze gospodarczym, usługowym itp., niezależnie od ich doniosłości. Warunkiem potraktowania danego podmiotu za instytucję państwową w ujęciu prawnym jest realizowanie przez nią określonych funkcji władczych państwa należących do sfery imperium.

Zdaniem Dyrektora NFZ, w zakresie będącym przedmiotem wniosku, nie spełnia on funkcji władczych i relacja między NFZ, a świadczeniobiorcą oparta jest na stosunku cywilnoprawnym wynikającym z zawartej umowy o udzielanie świadczeń. Dyrektor Oddziału NFZ podejmuje funkcje władcze w imieniu Funduszu przez siebie reprezentowanego, a nie państwa, o czym stanowi art. 97 ust. 1 i 2 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej.

Powołując uchwałę 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 21 czerwca 2001 r. sygn. akt I KZP 5/01 stwierdzono, że pojęcie "inna instytucja państwowa" obejmuje struktury państwowe wykonujące zadania publiczne i pełniące funkcje władcze państwa np. ZUS, który jest państwową jednostką organizacyjną posiadającą osobowość prawną. Zauważono, że ZUS w odróżnieniu od NFZ został wyposażony w instrumenty charakterystyczne dla organów administracji państwa (art. 66 ust. 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych - tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 ze zm.).

Wskazano także, że nie można utożsamiać funkcji kontrolnych organów wyposażonych we władztwo państwowe z uprawnieniami kontrolnymi przyznanymi NFZ, które mają swoje źródło w umowie o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej. Dokumentacja przebiegu i efektów kontroli oraz wystąpienia, stanowiska, wnioski i opinie podmiotów ją przeprowadzających nie powinny podlegać udostępnieniu w zakresie unormowanym w ustawie o dostępie do informacji publicznej. W tym zakresie NFZ powołał stanowisko prezentowane w piśmiennictwie - komentarz do ustawy o dostępie do informacji publicznej T.R. Aleksandrowicza oraz Sergiusza Szutera.

Zauważono nadto, że w przypadku, gdy żądanie udostępnienia informacji dotyczy informacji nie będącej informacją publiczną, zobowiązany do udostępnienia podmiot nie jest upoważniony do wydania decyzji.

Rektor [...] w K. skierował do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach skargę na bezczynność ŚOW NFZ. Wniósł o zobowiązanie Dyrektora Oddziału do załatwienia wniosku o udostępnienie informacji publicznej z dnia 29 lipca 2010 r.

W odpowiedzi na skargę NFZ wniósł o jej oddalenie wskazując, iż nie wydał decyzji o odmowie udostępnienia informacji publicznej lecz wystosował do skarżącego pismo przedstawiając w nim swoje stanowisko, bowiem informacja, której skarżący się domagał, została zakwalifikowana jako wykraczająca poza informacje publiczne zdefiniowane w art. 6 ust. 1 pkt 4 u.d.i.p.

Stwierdzono, iż Narodowy Fundusz Zdrowia nie jest uprawniony do przeprowadzania kontroli u jakichkolwiek podmiotów gospodarczych, czy też u wszystkich podmiotów udzielających świadczeń opieki zdrowotnej lecz jedynie u tych podmiotów, z którymi zawarł umowy o udzielanie świadczeń. Zdaniem Funduszu jawność tych umów wyczerpująco reguluje ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej, w której art. 135 wymieniono enumeratywnie elementy podlegające ujawnieniu w związku ze stosunkiem prawnym łączącym NFZ ze świadczeniodawcą udzielającym świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych. Ujawnieniu mogą zatem podlegać tylko wskazane w treści art. 135 elementy, a przepis ten jest unormowaniem szczególnym w stosunku do przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej, określających co stanowi informację publiczną podlegająca ujawnieniu.

Zwrócono także uwagę, iż w protokołach pokontrolnych znajdują się odniesienia do dokumentacji medycznej pacjentów i udzielonych im świadczeń. Podtrzymano nadto stanowisko, iż protokoły kontroli i wystąpienie pokontrolne nie są dokumentami urzędowymi w rozumieniu ustawy o dostępie do informacji publicznej.

W piśmie z dnia 4 stycznia 2011 r. Rektor, ustosunkowując się do argumentacji przedstawionej w odpowiedzi na skargę, zauważył, iż podstawą prawną jego żądania nie był art. 135 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej lecz przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Na rozprawie przed WSA strony postępowania oświadczyły, iż pomiędzy zakładem opieki zdrowotnej [...], a Szpitalem Klinicznym [...], którego organem założycielskim jest [...] w K., nie istnieje formalnoprawna więź. Skarżący zaprzeczył, by posiadał inne prawne możliwości uzyskania dostępu do żądanych informacji.

Wyrokiem z dnia 8 marca 2011 r. (sygn. akt IIV SAB/Gl 68/10) WSA w Gliwicach zobowiązał Dyrektora Śląskiego Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia do załatwienia wniosku Rektora [...] w K. z dnia 29 lipca 2010 r. oraz orzekł o kosztach postępowania.

W uzasadnieniu Sąd pierwszej instancji wskazał, iż forma prawna rozstrzygnięć kończących postępowanie o udostępnienie informacji publicznej na wniosek nie jest uregulowana w sposób jednoznaczny i stanowi kwestię dyskusyjną. Wieloletnia praktyka stosowania u.d.i.p. wskazuje, iż pozytywne rozpatrzenie wniosku jest czynnością materialno-techniczną. Formę taką przyjmować także powinno załatwienie sprawy w przypadku braku posiadania przez adresata wniosku żądanej informacji. Natomiast zgodnie z art. 16 u.d.i.p., odmowa jak również umorzenie postępowania w przypadku określonym w art. 14 ust. 2, następuje w drodze decyzji.

Spornym pozostaje jednak to, czy decyzja odmowna obejmuje również załatwienie sprawy zainicjowanej wnioskiem o udostępnienie informacji nie mającej charakteru informacji publicznej. W doktrynie i orzecznictwie dominują dwa stanowiska opisujące postępowanie organu w tego rodzaju sprawach. Zgodnie z pierwszym, podzielanym przez WSA, jeśli ustawa nie znajduje zastosowania, organ winien poinformować zainteresowanego, że żądana informacja nie ma cech informacji publicznej, co stanowi czynność materialno-techniczną. Zgodnie z drugim, odmowa udzielenia informacji z uwagi na to, że nie stanowi ona informacji publicznej, winna być dokonana w drodze decyzji, bowiem w orzecznictwie NSA wielokrotnie podkreślano, że odmowa dokonania czynności materialno-technicznej winna zawsze następować w drodze decyzji administracyjnej.

W konkluzji WSA zauważył, iż organ, do którego został skierowany wniosek o udostępnienie informacji publicznej, zobowiązany jest przede wszystkim do dokonania oceny, czy żądana informacja mieści się w pojęciu informacji publicznej. Pierwszym etapem działania jest więc stwierdzenie, czy w konkretnym przypadku sprawa dotyczy informacji publicznej, a w sytuacji pozytywnej odpowiedzi w tym zakresie, rozpatrzenie jej dodatkowo pod kątem negatywnych przesłanek udostępnienia. Załatwienia sprawy dostępu do informacji publicznej może więc przybrać postać:

1. czynności materialno-technicznej, jaką jest udzielenie informacji publicznej,

2. pisma informującego, że wezwany podmiot nie jest zobowiązany do udzielenia informacji, gdyż nie jest to informacja publiczna, nie dysponuje informacją albo nie jest podmiotem, od którego można jej żądać,

3. decyzji odmawiającej udzielenia żądanej informacji publicznej,

4. pisma informującego, że istnieje odrębny tryb dostępu do żądanej informacji.

Zdaniem WSA, organy Narodowego Funduszu Zdrowia objęte są zakresem ustawy o dostępie do informacji publicznej. Wniosek taki wyprowadzony został z treści art. 61 ust. 1 Konstytucji RP, który do podmiotów zobowiązanych do informowania o swojej działalności zalicza także inne osoby oraz jednostki organizacyjne w zakresie, w jakim wykonują zadania władzy publicznej i gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa. Dyrektor Oddziału NFZ, w myśl wskazanego przepisu Konstytucji oraz art. 96 ust. 1 i art. 114 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej, jest zobowiązanym do udostępniania informacji publicznej, jako podmiot reprezentujący państwową jednostkę organizacyjną zarządzającą środkami publicznymi. Nadto, art. 9 pkt 9 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157 poz. 1240 ze zm.) przesądza, iż NFZ wchodzi w skład sektora finansów publicznych.

W przypadku NFZ zasada jawności gospodarowania środkami publicznymi jest przede wszystkim realizowana przez udostępnianie informacji o przychodach i kosztach oraz o świadczeniodawcach realizujących świadczenia opieki zdrowotnej, z którymi Fundusz zawarł umowy, o zakresie przedmiotowym umów oraz o sposobie ustalania ceny za zamówione świadczenia (art. 34 ust.1 pkt 7 ustawy o finansach publicznych). Szczegółowym rozwinięciem tego obowiązku jest regulacja zaprezentowana w art. 135 ust. 2 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej.

Biorąc pod uwagę zapis art. 1 ust. 2 u.d.i.p. słuszny jest zdaniem WSA wniosek, iż zasady i tryb dostępu do informacji wskazanych w treści art. 135 ust. 2 różnić się będą od generalnych zasad udostępniania innych niż wymienione w nim informacji publicznych. Nie oznacza to jednak, iż katalog spraw wymienionych w art. 135 ust. 2 jest całkowicie zamknięty. Prawo do informacji publicznej podlega bowiem ograniczeniu tylko w zakresie i na zasadach określonych w przepisach o ochronie informacji niejawnych oraz o ochronie innych tajemnic ustawowo chronionych. Rozumowanie a contrario uzasadnia pogląd, iż wszystkie dokumenty publiczne są jawne z wyjątkiem tych, które chronią prywatność lub zostały utajnione na mocy właściwych przepisów, a zatem przyznanie klauzuli tajności - niezależnie od stopnia tajności - pozbawia dostępu do informacji. W przypadku uznania żądanej informacji, jako ustawowo chronionej organ zobligowany jest do wydania decyzji z powołaniem przepisu art. 5 ust. 1 lub 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Sąd pierwszej instancji zauważył, iż podana przez Dyrektora ŚOW NFZ jako przyczyna odmowy udzielenia żądanej informacji okoliczność, iż kontrolowany świadczeniodawca jest przedsiębiorcą, który prowadzi działalność gospodarczą w zakresie udzielania świadczeń opieki zdrowotnej, a informacje których domaga się skarżący rzutują na jego gospodarkę finansową, i mogą wpłynąć na jego pozycję na rynku usług medycznych, a nadto, iż w protokołach pokontrolnych znajdują się odniesienia do dokumentacji medycznej pacjentów i udzielonych im świadczeń wskazuje, że organ pozostaje w bezczynności, bowiem powinien był w takiej sytuacji wydać decyzję administracyjną.

Zgodnie z art. 61 ust. 2 Konstytucji RP prawo do informacji obejmuje m.in. dostęp do dokumentów. Nie można zatem dokonywać - w ocenie WSA - interpretacji art. 6 u.d.i.p., w sposób ograniczający to prawo, tj. wbrew wyraźnej regulacji ustawy zasadniczej. Przepisy art. 6 ust. 1 pkt 4 lit. b) i lit. c) u.d.i.p. nie ograniczają zakresu dostępu do informacji jedynie do dokumentów urzędowych. Przyjmuje się, że udostępnieniu podlegają wszystkie stanowiska, wystąpienia, oceny dokonywane przez organy władzy publicznej oraz stanowiska w sprawach publicznych zajmowane przez te organy i funkcjonariuszy publicznych. Kryterium uzyskania dostępu do dokumentu jest zatem jedynie istnienie okoliczności wyłączających udostępnienie informacji, a nie jego kwalifikacja, jako dokumentu urzędowego. Tym samym każda utrwalona informacja przybiera postać dokumentu, a o tym, czy żądane przez skarżącego protokoły kontroli i wystąpień pokontrolnych mają charakter dokumentu w rozumieniu art. 6 ust. 1 u.d.i.p. decydować będzie zawarta w nich informacja.

Żądane przez Rektora dokumenty zdaniem WSA bezspornie dotyczą sfery faktów, zostały bowiem wytworzone w ramach działalności NFZ zobowiązanego do udostępnienia informacji publicznej, zawierają informację o sposobie prowadzenia spraw wynikłych z powierzenia do dysponowania środków publicznych określonej placówce służby zdrowia, tworzą więc, zgodnie z art. 1 ust. 1 u.d.i.p. informację o sprawach publicznych, a stosownie do art. 6 ust. 1 pkt 3 lit. d i pkt 4 lit. b i c, będąc rodzajem informacji o dysponowaniu środkami publicznymi, dotyczą danych publicznych.

Sąd pierwszej instancji odrzucił również sugestię Dyrektora ŚOW NFZ, w myśl której kontrolując realizację świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych działał on wyłącznie jako strona stosunku cywilnoprawnego, a dokumenty łączące się z wykonywaniem zawartych z poszczególnymi świadczeniodawcami umów, w tym dokumenty dotyczące przebiegu kontroli wydatkowania przez świadczeniodawców środków publicznych, miały mieć generalnie charakter dokumentów prywatnych. Zlecanie wykonania zadania publicznego, nawet na podstawie umowy cywilnoprawnej, co zazwyczaj wiąże się z przekazaniem określonych środków publicznych, nie podlega ogólnej zasadzie jawności, a tym bardziej przebieg i wyniki kontroli działania podmiotów, którym zlecone zostało wykonanie zadania publicznego łączącego się z wydatkowaniem środków publicznych.

Sytuacja Funduszu, jako podmiotu pozostającego w stosunku umownym ze świadczeniobiorcą nie niweczy jego pozycji wynikającej z ustawowo przyznanego władztwa, jako kontrolera wydatków środków publicznych. Dyrektor, jako reprezentant Funduszu w zakresie właściwości danego oddziału, posiada z mocy prawa przyznane uprawnienia kontrolne każdej z umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, czy też uprawnienie monitorowania celowości udzielanych w ramach umów świadczeń opieki zdrowotnej. Nie są to wynikające ze stosunku obligacyjnego uprawnienia do incydentalnej kontroli realizacji umów cywilnoprawnych zawieranych ze świadczeniodawcami, lecz uprawnienia do kontroli wydatkowania środków publicznych. Dyrektor ŚOW NFZ nie jest wyłącznie podmiotem pełniącym funkcje o charakterze gospodarczym, czy usługowym, a wytwarzana przez niego informacja o faktach nie ma charakter dokumentu prywatnego.

Powyższy wyrok został w całości zaskarżony przez Dyrektora Śląskiego Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia skargą kasacyjną.

W środku odwoławczym zarzucono:

1. na podstawie art. 174 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm. - dalej jako p.p.s.a.), naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy, tj.:

a) art. 141 § 4 p.p.s.a. poprzez brak wyczerpującego przedstawienia przesłanek, których wystąpienie nakazuje zakwalifikować protokoły kontroli oraz wystąpienia pokontrolne z kontroli przeprowadzonych w latach 2009-2010 przez Dyrektora Śląskiego OW NFZ w [...] (zakładzie opieki zdrowotnej utworzonym przez [...]) w zakresie realizacji umów w rodzaju leczenie stacjonarne z uwzględnieniem stwierdzonych nieprawidłowości oraz wysokości nałożonych na ten podmiot kar umownych i wysokości środków, do których zwrotu został zobowiązany jako dokumenty zawierające informację o sposobie prowadzenia spraw wynikłych z powierzenia do dysponowania środków publicznych określonej placówce służby zdrowia publicznego, a w konsekwencji przyjęciu iż opisane dokumenty tworzą informację o sprawach publicznych, będąc rodzajem informacji o dysponowaniu środkami publicznymi dotyczą danych publicznych;

b) art. 141 § 4 p.p.s.a. poprzez przedstawienie stanu sprawy niezgodnie ze stanem rzeczywistym w ten sposób, że Dyrektor ŚOW NFZ jest kontrolerem wydatkowania środków publicznych, a przedmiotem prowadzonych kontroli jest wydatkowanie przez świadczeniodawców środków publicznych;

c) naruszeniu art. 58 § 1 pkt 6 p.p.s.a przez nieodrzucenie wniesionej przez [...] w K. skargi na bezczynność mimo istnienia podstaw do jej odrzucenia, albowiem żądane przez wnioskodawcę informacje nie są informacją publiczną w rozumieniu art. 1 ust. 1 u.d.i.p., zatem Dyrektor ŚOW NFZ nie miał podstaw do jego załatwienia w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej, a winien jedynie poinformować wnioskodawcę, że nie jest zobowiązany do udzielenia informacji, gdyż nie stanowi ona informacji publicznej. Skoro w sprawie nie mają zastosowania przepisy u.d.i.p. to Dyrektor nie pozostawał w bezczynności, a skargę jako niedopuszczalną należało odrzucić;

2 na podstawie art. 174 pkt 1 p.p.s.a. naruszeniu przepisów prawa materialnego:

a) poprzez błędną wykładnię i zastosowanie art. 1 ust. 1 i art. 6 ust.1 pkt. 3 lit. d i pkt. 4 lit. b i c u.d.i.p. polegającą na przyjęciu, że protokoły kontroli oraz wystąpienia pokontrolne z kontroli przeprowadzonych w latach 2009-2010 przez Dyrektora Śląskiego OW NFZ w [...] (zakładzie opieki zdrowotnej utworzonym przez [...]) w zakresie realizacji umów w rodzaju leczenie stacjonarne z uwzględnieniem stwierdzonych nieprawidłowości oraz wysokości nałożonych na ten podmiot kar umownych i wysokości środków, do których zwrotu został zobowiązany tworzą informację o sprawach publicznych, będąc rodzajem informacji o dysponowaniu środkami publicznymi dotyczą danych publicznych;

b) poprzez błędną wykładnię art. 107 ust. 5 pkt. 12 lit. b, pkt 13 i pkt 14 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych polegającą na przyjęciu, że Dyrektor posiada ustawowo przyznane władztwo kontrolera wydatkowania środków publicznych;

c) poprzez błędną wykładnię przepisów ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, w szczególności art. 97 i art. 132, polegającą na przyjęciu, że zawieranie umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej jest zlecaniem wykonania zadania publicznego wiążącym się z przekazaniem określonych środków publicznych;

d) błędną wykładnię art. 1 ust. 2 u.d.i.p. w zw. z art. 135 ust. 2 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej polegającą na przyjęciu, iż w niniejszej sprawie nie znajduje on zastosowania.

Wskazując na powyższe Dyrektor ŚOW NFZ wniósł o:

1. uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania lub też

2. uchylenie zaskarżonego orzeczenia w całości, rozpoznanie skargi i zmianę zaskarżonego orzeczenia, albo

3. uchylenie zaskarżonego orzeczenia i odrzucenie skargi.

Dyrektor Oddziału NFZ wniósł także o przyznanie kosztów postępowania kasacyjnego, w tym kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych.

W odpowiedzi na skargę kasacyjną Rektor [...] w K. wniósł o jej oddalenie oraz zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania z uwzględnieniem kosztów zastępstwa procesowego. W uzasadnieniu podtrzymał dotychczas prezentowane stanowisko.

Na rozprawie kasacyjnej w dniu 1 września 2011 r. pełnomocnik Dyrektora wskazał, iż w sprawie nie mamy do czynienia z informacją publiczną albowiem żądana informacja dotyczy indywidualnego podmiotu, który jest związany z NFZ umową cywilnoprawną. Fundusz nie ma uprawnień do kontroli wydatków, bo kontroluje tylko prawidłowość realizacji umowy. Funduszu nie interesuje sposób w jaki są realizowane świadczenia, a jedynie wykonanie umowy. Środki, które otrzymuje podmiot realizujący świadczenia nie są środkami publicznymi. Jest to zapłata za wykonane usługi. Żądane dokumenty zawierają informacje stanowiące tajemnice przedsiębiorstwa i dane szczególnie wrażliwe. Zdaniem wnoszącego skargę kasacyjną art. 135 ustawy o świadczeniach zdrowotnych ma charakter lex specialis.

Pełnomocnik [...] w K. wniósł o oddalenie skargi kasacyjnej i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego. Złożony wniosek dotyczył udostępnienia informacji publicznej, a podmiot do którego został skierowany jest wymieniony w katalogu zobowiązanych. W takiej sytuacji organ powinien wydać decyzję odmowną albo załatwić wniosek pozytywnie.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna nie zawierała usprawiedliwionych podstaw.

Stosownie do treści art. 183 § 1 p.p.s.a., Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje konkretną sprawę w granicach skargi kasacyjnej, biorąc z urzędu pod rozwagę nieważność postępowania, która zachodzi w przypadkach przewidzianych w § 2 tego artykułu. W badanej sprawie nie występują jednak żadne z wad wymienionych we wspomnianym przepisie, które mogłyby świadczyć o nieważności postępowania prowadzonego przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach i których zaistnienie powodowałoby konieczność zakończenia sprawy, co do zasady, już na tym etapie postępowania kasacyjnego.

Analizując środek odwoławczy w aspekcie podniesionych w nim zarzutów zauważyć także trzeba, iż nawiązują one do obydwu podstaw kasacyjnych, przewidzianych w art. 174 p.p.s.a., tj. Dyrektor ŚOW NFZ zarzuca Sądowi pierwszej instancji zarówno naruszenie prawa materialnego (ust. 1), jak i istotne naruszenie przepisów prawa procesowego (ust. 2). To z kolei, przy uwzględnieniu treści i sensu regulacji przewidzianej w art. 188 p.p.s.a., nakazuje w pierwszej kolejności zbadanie i odniesienie się do zarzutów natury procesowej.

Przechodząc do oceny merytorycznej nie sposób nie wskazać, iż w niniejszej sprawie kontroli sądowoadministracyjnej podlega kwestia bezczynności zarzuconej NFZ w zakresie udostępnienia informacji publicznej, jakiej domaga się [...]. W sprawie tej, co słusznie podkreślił WSA, nie jest badana, ani też w jakikolwiek sposób przesądzana, kwestia tego jak wniosek ma zostać załatwiony (pozytywnie czy negatywnie). Ocenie poddane jest to, czy wniosek Rektora powinien zostać załatwiony, tj. czy NFZ jest zobowiązany do jego rozpatrzenia w trybie u.d.i.p. i czy żądane dane mają charakter informacji publicznej.

W kontekście powyższego NSA wskazuje, iż niezasadne są wszystkie zarzuty procesowe. Zarzuty te bazują na przekonaniu Dyrektora ŚOW NFZ, iż po pierwsze nie jest podmiotem zobowiązanym do udostępnienia informacji publicznej, po drugie zaś, że żądane od niego dane nie mają charakteru publicznego. Wprawdzie kwestie te mogą zostać zbadane i omówione dopiero w ramach zarzutów naruszenia prawa materialnego (dotyczą istoty dostępu do informacji publicznej), to jednak sygnalizacyjnie w tym miejscu trzeba stwierdzić, iż protokoły kontroli oraz wystąpienia pokontrolne dotyczące realizacji umów o świadczenie opieki zdrowotnej (zawierające dane o stwierdzonych nieprawidłowościach oraz wysokości nałożonych kar umownych i wysokości środków, do których zwrotu zobowiązano dany podmiot) stanowią - wbrew stanowisku wnoszącego skargę kasacyjną - informację publiczną. W uzasadnieniu wyroku WSA w Gliwicach podał przekonujące i jasne powody takiego stanowiska, trudno jest więc twierdzić, iż uchybił obowiązkowi określonemu w art. 141 § 4 p.p.s.a. To samo dotyczy uwag Sądu pierwszej instancji z których wynika, iż NFZ, ze względu na zakres swojej działalności (m.in. gospodarowanie środkami publicznymi), jest podmiotem zobowiązanym do udzielania informacji publicznych. W ocenie NSA, Sąd pierwszej instancji w sposób bardzo klarowny przedstawił motywy takiego poglądu, stąd o żadnym naruszeniu art. 141 § 4 p.p.s.a. nie może być mowy. Z uwagi na powyższe chybiony jest także zarzut nieodrzucenia skargi, motywowany tym, iż NFZ nie jest zobowiązany do udostępniania informacji publicznej, a żądana informacja nie ma charakteru publicznego.

Przechodząc do oceny zarzutów naruszenia przez WSA przepisów prawa materialnego należy przypomnieć, iż NFZ konsekwentnie formułuje je w przekonaniu, iż nie jest podmiotem zobowiązanym do udostępnienia informacji publicznej, a żądane od niego dane nie mają w ogóle charakteru publicznego (dotyczą stosunku cywilnoprawnego łączącego NFZ z świadczeniodawcą).

W pierwszej kolejności przybliżyć zatem należy istotę informacji o sprawach publicznych oraz do pewnego stopnia procedurę jej udostępniania.

Dostęp do informacji o sprawach publicznych ma swoje umocowanie przede wszystkim w art. 61 ust. 1 Konstytucji RP. W myśl tego przepisu, obywatel ma prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne. Prawo to obejmuje również uzyskiwanie informacji o działalności organów samorządu gospodarczego i zawodowego, a także innych osób oraz jednostek organizacyjnych w zakresie, w jakim wykonują one zadania władzy publicznej i gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa. Rozwinięciem powyższej zasady konstytucyjnej jest ustawa o dostępie do informacji publicznej, która w art. 1 ust. 1 przesądza, iż każda informacja o sprawach publicznych stanowi informację publiczną i podlega udostępnieniu w określonym trybie i na określonych zasadach. W ustępie 2 powołanego artykułu u.d.i.p. wyrażono natomiast zasadę nienaruszania (przez u.d.i.p.) przepisów innych ustaw, określających odmienne zasady i tryb dostępu do informacji będących informacjami o sprawach publicznych.

W świetle powyższego, ustawa o dostępie do informacji publicznej musi być postrzegana jako metaustawa, ogólnie regulująca kwestie związane z dostępem do informacji o sprawach publicznych, tj. tam gdzie dostęp taki nie jest zapewniany przez inne przepisy rangi ustawowej. Istnienie innego trybu udostępniania informacji mających cechy informacji publicznej w swoisty sposób wyłącza więc stosowanie u.d.i.p., jednakże jedynie w zakresie regulowanym tymi innymi przepisami. Inaczej mówiąc, istnienie innego trybu udostępniania informacji publicznych np. w zakresie udostępniania danych o zawartych umowach, z uwzględnieniem maksymalnej kwoty zobowiązania NFZ wobec świadczeniodawcy, itp., wyłącza stosowanie w tym zakresie przepisów u.d.i.p. Podkreślenia jednakże wymaga, iż wszelkie inne informacje mające charakter publiczny, które nie podlegają udostępnieniu w trybie przepisów szczególnych (nie mieszczą się w dyspozycji przepisu szczególnego), będą już udostępniane w trybie i na zasadach określonych w u.d.i.p. Ograniczenie prawa dostępu do informacji publicznej, w myśl art. 61 ust. 3 Konstytucji RP, może nastąpić wyłącznie ze względu na ustawowo określoną ochronę wolności i praw innych osób i podmiotów gospodarczych oraz ochronę porządku publicznego, bezpieczeństwa lub ważnego interesu gospodarczego państwa. Nie spełnia tego wymagania przepis, który reguluje jedynie tryb dostępu do określonych informacji publicznych (jego celem jest określenie szczególnego trybu dostępu, a nie ograniczenie dostępu do innych informacji). Wyłączenie dostępu do informacji publicznej, z uwagi na rangę nadaną temu zagadnieniu w ustawie zasadniczej, musi być zatem wyraźne i uzasadnione przesłankami wskazanymi wyżej.

Na tle powyższych uwag zauważyć należy, iż prezentowana w skardze kasacyjnej wykładnia art. 1 ust. 2 u.d.i.p. w zw. z art. 135 ust. 2 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej jest wadliwa. Nałożenie na NFZ obowiązku publikowania w Internecie szczegółowych informacji o każdej zawartej umowie nie powoduje, iż z tej tylko przyczyny jest on zwolniony z obowiązku stosowania przepisów u.d.i.p. w odniesieniu do innych informacji o charakterze publicznym (nieobjętych dyspozycją art. 135 ust. 2). Z wyżej wskazanych względów NSA nie podziela również argumentów prezentowanych przez autorów Komentarza do ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Baka Krzysztof, Machulak Grzegorz, Pietraszewska-Macheta Agnieszka, Sidorko Andrzej, wyd. Wolters Kluwer Polska - ABC 2010, komentarz do art. 135), z których wynika, iż realizacja zasady jawności umów następuje wyłącznie na zasadach określonych w ust. 2 art. 135, który stanowi przepis szczególny w stosunku do przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej. Przyjęcie poglądu prezentowanego przez wskazanych przedstawicieli doktryny prawa wprowadziłoby w istocie ograniczenie w dostępie do wszystkich informacji publicznych, które nie mieszczą się w zakresie art. 135 ust. 2 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej, a które znajdują się w dyspozycji NFZ.

Na marginesie NSA zwraca także uwagę na wewnętrzną sprzeczność stanowiska wnoszącego skargę kasacyjną. Z jednej bowiem strony twierdzi on, iż informacje, których się od niego żąda (wyniki kontroli świadczeniodawców związanych z NFZ umowami cywilnymi) nie mają w ogóle cech informacji publicznej, a on nie jest w ogóle zobowiązany do ich udostępniania. Z drugiej strony zauważa jednak, iż przepisy art. 1 ust. 2 u.d.i.p. w zw. z art. 135 ust. 2 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej ustanawiają zasadę, iż informacje publiczne o zawartych umowach publikuje się w Internecie i jedynie w tym zakresie są one udostępniane (tryb szczególny dostępu do informacji publicznej). Zważywszy na fakt, iż w będących przedmiotem wniosku protokołach kontroli znajdują się odniesienia do treści umów zawartych przez NFZ ze świadczeniodawcami (o których informacja winna znaleźć się w Internecie), jako sprzeczność należy przyjąć wskazywanie, iż nie stanowią one w ogóle informacji publicznej.

Odnośnie do pozostałych zarzutów merytorycznych (pkt 2 lit. a-c) NSA w pełni podziela stanowisko WSA w Gliwicach uznające, iż zarówno żądana przez Rektora [...] informacja (wyniki kontroli u wskazanego świadczeniodawcy) jest informacją publiczną, jak również, że Dyrektor ŚOW NFZ jest podmiotem zobowiązanym do rozpoznania wniosku w trybie u.d.i.p.

NSA nie ma najmniejszych wątpliwości, iż Narodowy Fundusz Zdrowia jest podmiotem publicznym (państwową jednostką organizacyjną posiadającą osobowość prawną), w którego głównej kompetencji leży zarządzanie środkami finansowymi przeznaczonymi - w uproszczeniu - na realizację polityki udzielania świadczeń zdrowotnych. Fundusz czynnie uczestniczy w kształtowaniu m.in. warunków udzielania jak i zakresu świadczeń zdrowotnych. Jako podmiot tego rodzaju dysponuje więc przekazanymi mu środkami o charakterze publicznym (rozporządza nimi i sprawuje nadzór nad ich prawidłowym wydatkowaniem przez świadczeniodawców). W pełni należy podzielić uwagi wnoszącego skargę kasacyjną, iż wykonanie nałożonych obowiązków (udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej), odbywa się na podstawie umowy cywilnoprawnej (o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej), jaka zawierana jest pomiędzy świadczeniodawcą, a dyrektorem właściwego oddziału wojewódzkiego NFZ - art. 132 ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej. Okoliczność ta (umowa cywilnoprawna) jest jednak tylko formą zapewniania udzielania świadczeń opieki zdrowotnej, która nie powoduje, iż środki jakimi dysponuje Fundusz i którymi "płaci" za zamówione i wykonane usługi, tracą charakter publiczny. Podkreślenia wymaga także, czego zdaje się w ogóle nie rozumieć autorka skargi kasacyjnej (patrz strona 9 środka odwoławczego), iż sprawowanie nadzoru nad wydatkowaniem środków publicznych, przekazanych przez Fundusz świadczeniodawcom w wykonaniu zobowiązania przyjętego w umowie cywilnej, nie oznacza kontroli dalszego sposobu ich rozdysponowywania przez te podmioty. To w jaki sposób świadczeniodawcy wydatkują otrzymane od NFZ środki (np. czy przeznaczają je na bieżącą działalność, czy też inwestycje) jest kwestią całkowicie indyferentną z punktu widzenia niniejszej sprawy. Istota nadzoru Funduszu względem świadczeniodawców polega na sprawowaniu pieczy nad prawidłowością wykonania umów cywilnych w zakresie zakontraktowanych świadczeń zdrowotnych. Innymi słowy Fundusz kontroluje, czy to za co zapłacił środkami publicznymi (świadczenie konkretnych usług medycznych) zostało w rzeczywistości wykonane zgodnie z zawartą umową (pod względem ilości, jakości, celowości lub innych kryteriów określony w ustawie lub umowie). W tym właśnie zakresie kontrole NFZ są kontrolami wydatkowania środków publicznych i dokumentacja z tym związana stanowi informację publiczną. Okoliczność prowadzenia kontroli oraz ewentualnego stosowania środków prawnych, np. nakładania kar umownych na podstawie zapisów umownych, nie zmienia faktu, iż chodzi o kontrolowanie dysponowania środkami publicznymi (prawidłowości ich wydania przez NFZ w aspekcie wywiązania się przez świadczeniodawcę z przyjętego zobowiązania umownego). Jeszcze raz więc podkreślić należy, iż dokumenty kontroli u podmiotów udzielających świadczeń zdrowotnych (otrzymujących za to środki publiczne), stanowią informację publiczną i podlegają udostępnieniu w trybie u.d.i.p., z zastrzeżeniem treści art. 135 ust. 2 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej. NSA zauważa, iż wydatkowanie środków publicznych w drodze umowy cywilnoprawnej jest praktyką powszechną w polskim systemie prawnym. Wystarczy przytoczyć zasady działania podmiotów publicznych w trybie zamówień publicznych, gdzie z kontrahentem wyłonionym np. w drodze przetargu, podpisywana jest umowa cywilnoprawna, określająca obowiązki i uprawnienia stron. Istnienie umowy cywilnej nie zmienia jednak faktu, iż w jej ramach dokonuje się wydatkowania środków publicznych (na realizację określonego celu) i informacje wytwarzane w tym zakresie (w tym o przyczynach wadliwego wywiązania się z umowy) mają charakter publiczny (odnoszą się bowiem do sfery rozdysponowywania środków publicznych). W ocenie NSA pozycja NFZ jest podobna do pozycji zamawiającego z trybu zamówień publicznych. Nie zmienia tego faktu zamieszczenie w art. 139 ust. 3 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr, 113, poz. 759 ze zm.) wyraźnego odesłania do przepisów u.d.i.p. i jednoczesny brak analogicznego odesłania w przepisach ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej. Z tego tylko powodu nie można obronić tezy, iż NFZ nie powinien stosować u.d.i.p. do żądanych przez Rektora protokołów kontroli.

Zwrócić także trzeba uwagę na szerokie definiowanie w orzecznictwie sądowym zarówno katalogu podmiotów zobowiązanych do stosowania u.d.i.p., jak i zakresu informacji podlegających udostępnieniu. Przykładem w tym zakresie może być wyrok NSA z dnia 2 czerwca 2011 r., sygn. akt I OSK 358/11, w którym wyrażono stanowisko, iż NZOZ prowadzony w formie prywatnej spółki prawa handlowego, z uwagi na fakt podpisania umowy z NFZ, staje się jednym z podmiotów publicznej opieki zdrowotnej, wykonującym zadania publiczne. W tym zakresie jest więc zobowiązany do stosowania u.d.i.p.

Reasumując, Dyrektor ŚOW NFZ zobowiązany jest do rozpoznania wniosku Rektora [...] o udostępnienie informacji publicznej w terminie wynikającym z art. 13 ust. 1 u.d.i.p. w zw. z art. 286 § 2 p.p.s.a. W zależności od wyników przeprowadzonego postępowania, co do zasady załatwi ten wniosek albo pozytywnie (udzielając informacji publicznej), albo też negatywnie (wydając decyzję administracyjną). NSA nie podziela przy tym argumentów NFZ, iż wskutek utrzymania w mocy wyroku WSA w Gliwicach wykreowana zostanie sytuacja umożliwiająca wykorzystywanie instytucji dostępu do informacji publicznej przez konkurentów kontrolowanego podmiotu w walce na polu gospodarczym. Wskazać należy, iż przepisy u.d.i.p. gwarantują ochronę danych stanowiących np. tajemnicę przedsiębiorstwa i zezwalają na odmowę udostępnienia określonych informacji, jeżeli ich upublicznienie mogłoby spowodować naruszenie tajemnicy ustawowo chronionej. Nadto należy podkreślić, iż informacja o tym, jakie są wyniki kontroli w placówkach świadczących usługi zdrowotne finansowane ze środków publicznych, może mieć - wbrew stanowisku NFZ - znaczenie przy wyborze takiego podmiotu przez potencjalnego świadczeniobiorcę. Wymóg transparentności działań w tym zakresie realizowany jest więc poprzez zapewnienie dostępu do informacji o tym, jak dany podmiot jest oceniany przez NFZ (dysponenta środków publicznych).

Na tle powyższego Naczelny Sąd Administracyjny orzekł jak w sentencji wyroku na podstawie art. 184 p.p.s.a.

O kosztach postępowania kasacyjnego orzeczono na podstawie art. 204 pkt. 2 p.p.s.a. w zw. z § 14 ust. 2 pkt 2 lit. c) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.).