drukuj    zapisz    Powrót do listy

6329 Inne o symbolu podstawowym 632, Pomoc społeczna, Samorządowe Kolegium Odwoławcze, Oddalono skargę, II SA/Gl 969/22 - Wyrok WSA w Gliwicach z 2022-10-26, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II SA/Gl 969/22 - Wyrok WSA w Gliwicach

Data orzeczenia
2022-10-26 orzeczenie nieprawomocne
Data wpływu
2022-07-07
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach
Sędziowie
Beata Kalaga-Gajewska /przewodniczący/
Grzegorz Dobrowolski
Renata Siudyka /sprawozdawca/
Symbol z opisem
6329 Inne o symbolu podstawowym 632
Hasła tematyczne
Pomoc społeczna
Skarżony organ
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Treść wyniku
Oddalono skargę
Powołane przepisy
Dz.U. 2020 poz 111 art. 17
Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych - t.j.
Dz.U. 2022 poz 329 art. 151
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t.j.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Beata Kalaga-Gajewska, Sędziowie Sędzia WSA Grzegorz Dobrowolski,, Sędzia WSA Renata Siudyka (spr.), Protokolant st. sekretarz sądowy Marta Zemlińska, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 26 października 2022 r. sprawy ze skargi S. P. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Katowicach z dnia 19 maja 2022 r. nr SKO.PSŚ/41.5/1239/2022/6228/ w przedmiocie świadczenia pielęgnacyjnego oddala skargę.

Uzasadnienie

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Katowicach (SKO) decyzją z dnia 19 maja 2022 r., nr SKO.PSŚ/41.5/1239/2022/6228/, po rozpatrzeniu odwołania S.P. (strona, skarżąca) od decyzji Prezydenta Miasta Z. z dnia 5 kwietnia 2022 r., nr [...] odmawiającej stronie przyznania świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, wnioskowanego na matkę.

W uzasadnieniu wskazano, że po przeprowadzeniu postępowania wszczętego w dniu 23 marca 2022 r. - organ I instancji decyzją z dnia 5 kwietnia 2022 r. odmówił stronie przyznania świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z opieką nad niepełnosprawną matką. Uzasadniając decyzję organ I instancji wyjaśnił, że nie została spełniona przesłanka z art. 17 ust. 1b ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 111 ze zm. - dalej "u.s.r.") ponieważ z orzeczenia lekarza orzecznika ZUS wynika, że osoba wymagająca opieki (ur.12 października 1957 r.) jest niezdolna do samodzielnej egzystencji od 1 marca 2020 r. oraz wystąpiła negatywna przesłanka, określona w art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. a u.s.r. Organ ustalił bowiem, że osoba wymagająca opieki pozostaje w związku małżeńskim, a współmałżonek nie legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.

W odwołaniu skarżąca wyraziła niezadowolenie z rozstrzygnięcia podkreślając, że opiekuje się swoją matką wykonując przy niej wszystkie czynności opiekuńcze, jak i sprawuje opiekę nad swoją niepełnosprawną w stopniu znacznym siostrą. Stwierdziła, że ojciec, który powinien sprawować opiekę, jest także osobą chorą, a lekarz stwierdził u niego otępienie starcze. Dalej wyjaśniła, że odmówiono jej przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego w związku z opieką sprawowaną nad siostrą i pouczając, że może wnioskować o przyznanie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego na matkę i tak też strona uczyniła. Opisała swoją trudną sytuację życiową związaną zarówno z opieką nad dwójką niepełnosprawnych w stopniu znacznym osób, jak i trudności w komunikacji z ojcem. Podkreśliła dalej, że na skutek wyroku Trybunału Konstytucyjnego o sygn. akt K 38/13, art. 17 ust. 1b u.s.r. został uznany za niekonstytucyjny w zakresie, w jakim różnicuje prawo do świadczenia pielęgnacyjnego osób sprawujących opiekę nad osobą niepełnosprawną ze względu na datę powstania niepełnosprawności osoby wymagającej opieki. Wniosła o pozytywne rozpatrzenie wniosku i przyznanie jej świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu opieki nad matką.

Rozpoznając odwołanie SKO przedstawiło przebieg postepowania według chronologii zdarzeń. Wskazało, że matka skarżącej wymaga całodobowej opieki. Strona nie pracuje i opiekuje się niepełnosprawną matką, która legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. Strona nie pobiera świadczeń emerytalno -rentowych. Matka skarżącej jest zamężna, a na mocy orzeczenia Lekarza Orzecznika ZUS Oddział w Z. nr akt [...] z dnia [...] jest niezdolna do samodzielnej egzystencji do 30 września 2022 r., data powstania niezdolności do samodzielnej egzystencji istniała 1 marca 2020 r. SKO przytoczyło treść przepisów będących materialnoprawną podstawą rozstrzygnięcia w szczególności art. 17 u.s.r. Stwierdziło, że organ I instancji poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne, a także zastosował właściwe przepisy prawa i odpowiednio uzasadnił swoje stanowisko w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. SKO podzieliło słuszność tych ustaleń, a stronie zapewniono czynny udział w postępowaniu.

Dalej wyjaśniło, że podziela stanowisko orzecznictwa sądów administracyjnych dotyczące wykładni obowiązujących norm prawa w związku z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego odnośnie art. 17 ust.1b u.s.r. Wskazało, iż w stosunku do opiekunów osób wymagających opieki, których niepełnosprawność powstała później, kryterium momentu powstania niepełnosprawności , jako uniemożliwiające uzyskanie świadczenia pielęgnacyjnego, utraciło przymiot konstytucyjności.

Niezależnie od tego SKO uznało, że decyzja odmowna musi być utrzymana ze względu na powoływaną przez organ I instancji przesłankę negatywną, wynikającą z art. 17 ust. 5 pkt 2a u.s.r., który stanowi, że świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli osoba wymagająca opieki pozostaje w związku małżeńskim, a współmałżonek nie legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. Zdaniem SKO organ I instancji prawidłowo ustalił, że Jan Pasieka nie legitymuje się orzeczeniem o niepełnosprawności, ma 69 lat, jest chory, odmawia leczenia się, ale nie ubiega się o wydanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności.

SKO podkreśliło, że otrzymanie świadczenia pielęgnacyjnego przez osoby wymienione w art. 17 ust. 1 u.s.r., pomimo pozostawania przez osobę wymagającą opieki w związku małżeńskim, jest możliwe jedynie w sytuacji, w której współmałżonek takiej osoby legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. Zdaniem SKO przepisy ustawy o świadczeniach rodzinnych w sposób jednoznaczny określają przesłanki nabycia prawa do świadczenia pielęgnacyjnego, nie pozostawiając organom w tym zakresie żadnej uznaniowości.

Reasumując SKO stwierdziło, że skoro matka strony pozostaje w związku małżeńskim, a jej małżonek nie legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, to stronie nie przysługuje prawo do świadczenia pielęgnacyjnego. Na marginesie SKO wyjaśniło, że gdyby mąż matki strony legitymował się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności (a ustalony stopień byłby od dnia 1 marca 2022 r.) to organ odwoławczy ustaliłby stronie prawo do świadczenia pielęgnacyjnego w związku z opieką nad matką od dnia 1 marca 2022 r. do dnia 30 września 2022 r.

W osobistej skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach skarżąca powieliła stanowisko przedstawione w odwołaniu akcentując, że nie jest dla niej zrozumiałe stanowisko organów obu instancji w sytuacji, gdy faktycznie opiekuje się matką i siostrą. Ze względu na sprawowaną opiekę nie może podjąć zatrudnienia, bo obie osoby wymagające opieki są zależne od skarżącej. Ponownie wskazała, że ojciec jest chory i z tego względu nie może sprawować opieki nad żoną.

W odpowiedzi na skargę SKO wniosło o jej oddalenie. Podtrzymało dotychczas prezentowane stanowisko i argumentację prawną.

W piśmie z dnia 17 sierpnia 2022 r. skarżąca domagała się rozpatrzenia jej skargi na rozprawie. Nie zgodziła się ze stanowiskiem SKO. Podkreśliła, że opieka nad matką i siostrą jest bardzo absorbująca, a ojciec skarżącej sam wymaga pomocy w codziennym funkcjonowaniu. Dołączyła do pisma kserokopie orzeczeń i zaświadczeń lekarskich.

W piśmie z dnia 12 października 2022 r. profesjonalny pełnomocnik podtrzymał dotychczasowe stanowisko skarżącej wnosząc o uwzględnienie skargi i uchylenie zaskarżonej decyzji SKO oraz poprzedzającej ja decyzji organu I instancji oraz przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania; dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z decyzji Kierownika Działu Świadczeń Rodzinnych nr [...] z dnia 3 marca 2022 r. w przedmiocie odmowy prawa do świadczenia pielęgnacyjnego w związku z opieką nad siostrą skarżącej A. P. ur. [...] na okoliczność jej treści, pouczenia skarżącej o możliwości ubiegania się o świadczenie pielęgnacyjne w związku z opieką nad I. P.; stwierdzenie nieważności decyzji, jeżeli zachodzą przyczyny określone w art. 156 K.p.a. lub w innych przepisach; zobowiązanie organu I instancji oraz organu II instancji do przedłożenia akt postępowania, dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów z dokumentów znajdujących się w tych aktach na potwierdzenie okoliczności wskazanych w treści uzasadnienia; zasądzenie od organu na rzecz skarżącej zwrotu kosztów postępowania oraz kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych. W uzasadnieniu zarzuciła organom naruszenie art. 7 k.p.a., art. 77 § 1 k.p.a., art. 80 k.p.a, art. 107 § 3 k.p.a., co związane jest z art. 11 k.p.a. Stwierdziła, że organy uzasadniając swoje stanowisko w sposób lakoniczny wskazały, iż brak spełnienia przesłanki warunkującej przyznanie prawa do wnioskowanego świadczenia wynika ze zgromadzonego materiału dowodowego. Zdaniem skarżącej organy administracji stosując literalną wykładnię art. 17 u.s.r. ograniczają prawo córki do otrzymania wnioskowanego świadczenia. W tym zakresie zacytowała szeroko stanowisko Trybunału Konstytucyjnego zawarte w postanowieniu sygnalizacyjnym z dnia 1 czerwca 2010 r. sygn. akt S 1/10 przedstawione Sejmowi RP (OTK-A 2010,nr 5,poz. 54).

W ocenie skarżącej zasadne jest uchylenie zaskarżonej decyzji SKO oraz poprzedzającej ją decyzji organu I instancji oraz przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, tak by ponownie rozpoznając sprawę organy dokonały stosownych ustaleń w szczególności czy stan zdrowia ojca skarżącej i zakres opieki pozwala, aby to on sprawował opiekę nad żoną. Zdaniem skarżącej dopiero ustalony stan faktyczny pozwoli na ocenę możliwości zastosowania przepisu art. 17 ust. 1 w związku z art. 17 ust. 5 pkt 2a u.s.r. zgodnie z zaproponowaną przez organy wykładnią.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach zważył, co następuje:

Skarga nie jest zasadna.

Zgodnie z art. 145 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.- dalej "p.p.s.a."), sąd administracyjny dokonuje kontroli zaskarżonego aktu pod względem zgodności z prawem. Wzruszenie zaskarżonego rozstrzygnięcia następuje w razie, gdy przedmiotowa kontrola wykaże naruszenie przepisów prawa materialnego lub przepisów postępowania w stopniu mającym istotny wpływ na wynik sprawy.

Zakres kontroli Sądu wyznacza art. 134 p.p.s.a. stanowiący, że sąd orzeka w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną (§ 1).

Rozpoznając skargę w ramach kryteriów określonych powyższymi przepisami, Sąd uznał, że nie jest ona zasadna, gdyż zaskarżona decyzja nie narusza norm prawa procesowego ani materialnego. Postępowanie administracyjne zostało przeprowadzone zgodnie z normami art. 7, art. 77, art. 80 i art. 107 § 3 k.p.a,. a zaskarżone rozstrzygnięcie zostało oparte na prawidłowej interpretacji norm prawa materialnego.

Przedmiotem skargi w niniejszej sprawie jest decyzja o odmowie przyznania skarżącej świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania opieki nad niepełnosprawną matką. Kontrolą Sądu objęta jest wyłącznie przedmiotowa decyzja.

Materialnoprawną podstawę orzekania w niniejszej sprawie przez organy administracji stanowiły przepisy ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j Dz.U. z 2020 r. poz. 111 ze zm.- dalej "ustawa" lub "u.s.r."). Stosownie do art. 17 ust. 1 pkt 4 u.s.r. świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej przysługuje innym osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy ciąży obowiązek alimentacyjny, z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności - jeżeli nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.

Z kolei unormowanie art. 17 ust. 5 pkt 2 u.s.r. wprowadza przesłanki negatywne po stronie osoby wymagającej opieki, których zaistnienie powoduje wyłączenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego. Z literalnego brzmienia tego przepisu (lit.a) wynika, że jeżeli osoba wymagająca opieki pozostaje w związku małżeńskim, a jej małżonek nie ma orzeczonego znacznego stopnia niepełnosprawności, świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że zasadnie przyjął organ odwoławczy, że w świetle wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 21 października 2014 roku, sygn. K 38/13, przepis art. 17 ust. 1b u.s.r. uznany został za niezgodny z art. 32 ust. 1 Konstytucji RP w zakresie w jakim różnicuje prawo do świadczenia pielęgnacyjnego osób sprawujących opiekę nad osobą niepełnosprawną po ukończeniu przez nią wieku określonego w tym przepisie ze względu na moment powstania niepełnosprawności. Skutkiem powyższego wyroku TK nie może wykluczyć prawa do świadczenia pielęgnacyjnego okoliczność powstania niepełnosprawności po ukończeniu 18. roku życia, względnie 25. roku życia, u osoby podlegającej opiece, w przypadku gdy wnioskodawca rezygnuje z pracy lub innej pracy zarobkowej.

Pozostawanie podopiecznego w związku małżeńskim, gdy małżonek nie legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, wyklucza - co do zasady - z kręgu uprawnionych do uzyskania świadczenia pielęgnacyjnego krewnych zobowiązanych do świadczenia alimentacyjnego w dalszej kolejności po małżonku. Ustawodawca w art. 17 ust. 5 pkt 2a u.s.r. wyraźnie wskazał bowiem, że zobowiązanym do opieki nad małżonkiem w pierwszej kolejności jest jego współmałżonek, chyba że sam jest niepełnosprawny w stopniu znacznym. W orzecznictwie podkreśla się, że zobowiązanie współmałżonka do sprawowania takiej opieki jest konsekwencją istnienia w sferze prawnej związku małżeńskiego, jako szczególnej więzi charakteryzującej się nie tylko elementami emocjonalnymi, ale także elementami natury prawnej. Z przepisu art. 23 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (dalej K.r.o.) wynika bowiem, że małżonkowie mają w małżeństwie równe nie tylko prawa, ale także obowiązki, a ponadto, są obowiązani do wspólnego pożycia, do wzajemnej pomocy i wierności oraz do współdziałania dla dobra rodziny, którą przez swój związek założyli. Należy mieć na względzie, że przepisy K.r.o. dotyczą obowiązku alimentacyjnego z punktu widzenia cywilnego, które nakładają obowiązek pomocy osobie potrzebującej. Cywilistyczna konstrukcja świadczeń alimentacyjnych nie może automatycznie przekładać się na regulacje dotyczące przyznawania świadczenia, o którym mowa w art. 17 ust. 1a u.s.r.

W sprawie nie jest kwestionowane to, kto ma obowiązek alimentacyjny względem osoby niepełnosprawnej. Jednakże sprawowanie nad I. P. faktycznej opieki przez córkę nie może automatycznie prowadzić do uznania, iż fakt, że mąż I. P. nie legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, a nie wywiązuje się mimo takich możliwości, z określonego w K.r.o. obowiązku alimentacyjnego, uprawnia skarżącą do uzyskania świadczenia pielęgnacyjnego. Przyjąć należy, iż obowiązek alimentacyjny może polegać albo na świadczeniu określonych sum pieniężnych, albo na dostarczaniu w naturze określonej ilości produktów potrzebnych do życia, bądź też na osobistych staraniach. W sytuacji, gdy zobowiązany do alimentacji wybiera ten ostatni sposób wspomagania potrzebującej osoby mu bliskiej, polegający na rezygnacji z zatrudnienia po to, by osobistym staraniem wspierać tę osobę, z pomocą przychodzi mu Państwo. Osoba zobowiązana do alimentacji otrzymuje, w zaistniałej sytuacji, pomoc polegającą na przyznaniu jej tzw. świadczenia pielęgnacyjnego (art. 17 u.s.r.). Jak wskazuje Naczelny Sąd Administracyjny (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 16 listopada 2012 r., sygn. I OSK 1700/12, dostępny CBOSA), to nie rodzina decyduje, komu spośród jej członków winno być przyznane świadczenie pielęgnacyjne, a decyduje o tym przepis prawa.

Sąd, tak jak i organ w zaskarżonej decyzji, podziela tę aktualną linię orzecznictwa, która aprobuje zawężającą wykładnię przepisu art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. a) u.s.r., w myśl którego świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli osoba wymagająca opieki pozostaje w związku małżeńskim, chyba że współmałżonek legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. W sytuacji pozostawania osoby podlegającej opiece w związku małżeńskim z osobą, która nie legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, nie ma możliwości przyznania świadczenia pielęgnacyjnego innej osobie, która znajduje się w kręgu osób zobowiązanych do alimentacji, która nawet faktycznie - w miejsce tego współmałżonka - sprawuje opiekę nad osobą niepełnosprawną, rezygnując tym samym z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej. Uprawnienie do świadczenia pielęgnacyjnego dla krewnych podopiecznego przysługuje zatem dopiero wówczas, gdy małżonek osoby wymagającej opieki jest niepełnosprawny w stopniu znacznym, przez co nie jest możliwe wypełnianie przez niego ustawowego obowiązku alimentacyjnego w sposób właściwy dla okoliczności faktycznych sprawy.

Analogiczne zapatrywanie zostało wyrażone w kolejnych wyrokach Naczelnego Sądu Administracyjnego – przykładowo z dnia 28 marca 2022 r. I OSK 1244/21, z 16 marca 2022 r. sygn. I OSK 1232/21, z dnia 4 marca 2022 r. I OSK 1657/21, z dnia 24 lutego 2021 r., sygn. I OSK 2391/20, z dnia 23 lutego 2022 r. I OSK 1015/21, z dnia 11 sierpnia 2020 r., sygn. I OSK 599/20. Naczelny Sąd Administracyjny zaakcentował również, że przedstawiona wykładnia przepisów u.s.r. nie jest sprzeczna z wyrażoną w art. 32 ust. 1 Konstytucji RP zasadą równości wobec prawa.

Odnosząc się do wniosku pełnomocnika skarżącej o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów z dokumentów znajdujących się aktach postępowania dotyczących świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania nad siostrą skarżącej, jest chybione. Sąd, jedynie wyjątkowo, na podstawie art. 106 § 3 p.p.s.a., może z urzędu lub na wniosek stron przeprowadzić dowody uzupełniające z dokumentów, jeżeli jest to niezbędne do wyjaśnienia istotnych wątpliwości i nie spowoduje nadmiernego przedłużenia postępowania w sprawie. Należy jednak przy tym uwzględnić, że powyższa norma nie służy ustalaniu stanu faktycznego sprawy. Przeszkodą do przyznania wnioskowanego świadczenia, jak słusznie wskazało SKO, jest brak orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności ojca skarżącej. Podnoszona przez skarżącą okoliczność zaistnienia stałej opieki sprawowanej nad niepełnosprawną matką, nie znosi obowiązków określonych w art. 23 K.r.o. ciążących na małżonku J. P.

Wykładnia językowa art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. a u.s.r. pozwala na stwierdzenie, że ustawodawca uznał za konieczne, aby ocena czy osoba uprawniona w pierwszej kolejności nie jest w stanie wypełnić we właściwy sposób obowiązku alimentacyjnego z uwagi na stan zdrowia rozstrzygana była orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności. Ani organ ani Sąd nie mają wiadomości specjalnych, które pozwalałyby w pełni wyważyć, czy stan zdrowia małżonka zobowiązanego do alimentacji rzeczywiście uniemożliwia sprawowanie opieki. Rygoryzm spornego przepisu, którego brzmienie jest jednoznaczne w swej treści, odpowiada celom ustawy. Nie można tracić z pola widzenia, że przepis. art. 17 ust. 5 pkt 2 u.s.r. stanowi wyjątek, którego nie można poddawać rozszerzającej wykładni, skoro wyjątek ten jest konsekwencją nadania przez ustawodawcę szczególnego charakteru istniejącym między małżonkami relacjom i więzom prawnym.

W okolicznościach niniejszej sprawy brak było zatem podstaw prawnych do przyznania świadczenia pielęgnacyjnego córce na niepełnosprawną matkę, gdy ta pozostaje w związku małżeńskim, a jej mąż nie legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Sądowi znane jest orzecznictwo sądów administracyjnych, w których z uwagi na stan zdrowia, pomimo braku orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności, możliwe jest przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego, jednakże Sąd rozpatrujący niniejszą sprawę stoi na stanowisku, że ustawodawca uznał za konieczne, aby ocena, czy osoba uprawniona (i zobowiązana) w pierwszej kolejności nie jest w stanie wypełnić we właściwy sposób obowiązku alimentacyjnego z uwagi na jej stan zdrowia była dokonywana przez właściwy i kompetentny do tego organ. Dopóki więc w sprawie skarżący nie wykaże, że jej ojciec, a mąż I. P., legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, wskazywany przez skarżącego brak możliwości sprawowania opieki nie stanowi wystarczającej podstawy do wyłączenia stosowania art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. a u.s.r. Załączone do akt sprawy zaświadczenie lekarskie wystawione dla J. P.., nie może zastąpić wskazywanego przez ustawodawcę dokumentu – orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności. W ocenie Sądu fakt, że w dacie wydawania zaskarżonej decyzji stan zdrowia męża osoby wymagającej opieki nie został wykazany stosownym orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności, uniemożliwia skarżącej ubieganie się o przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego. Biorąc pod uwagę powyższe Sąd nie znalazł podstaw do stwierdzenia nieważności kontrolowanej decyzji na podstawie art. 156 K.p.a.

W tym stanie rzeczy, z uwagi na bezzasadność podniesionych w skardze zarzutów, przy jednoczesnym braku okoliczności, które z urzędu należałoby wziąć pod rozwagę, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach skargę oddalił na podstawie art. 151 p.p.s.a.



Powered by SoftProdukt