Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Prasa ma zdolność sądową przed sądem administracyjnym nawet wtedy, gdy w konkretnej sprawie jest to jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Zdzisław Kostka (spr.) Sędziowie : Sędzia WSA Mariola Jaroszewska asesor WSA Krzysztof Retyk Protokolant Agnieszka Dobroń po rozpoznaniu w dniu 20 stycznia 2005 r. na rozprawie sprawy ze skargi Redakcji A na bezczynność Rektora Uniwersytetu w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej 1/ zobowiązuje Rektora Uniwersytetu do udostępnienia skarżącej Redakcji A, w terminie 14 dni od doręczenia tego wyroku ze stwierdzeniem jego prawomocności, informacji publicznej w postaci listy osób przyjętych w latach akademickich 2002/2003, 2003/2004 i 2004/2005 na Wydział Prawa Uniwersytetu w wyniku uwzględnienia odwołania od decyzji wydziałowej komisji rekrutacyjnej albo wydania w tym samym terminie decyzji administracyjnej o odmowie udostępnia tej informacji, 2/ zasądza od Rektora Uniwersytetu na rzecz skarżącej Redakcji A 340 (trzysta czterdzieści) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Redaktor Naczelny A J. G. wniósł skargę, w której zaskarżył odmowę udzielenia informacji prasie przez Uniwersytet i domagał się nakazania udzielenia informacji w sprawie ujawnienia nazwisk osób przyjętych na Wydział Prawa Uniwersytetu z odwołania w latach 2001-2004. Uzasadniając skargę twierdził, że zwrócił się do Uniwersytetu Wydział Prawa i Administracji o udzielenie informacji w trybie art. 4 Prawa prasowego w sprawie ujawnienia nazwisk osób przyjętych na Wydział Prawa z odwołania w latach 2001-2004, zaś Dziekan Wydziału Prawa odmówił udzielenia informacji uzasadniając to tym, że zabrania mu tego ustawa o ochronie danych osobowych. Do skargi dołączył pismo Rzecznika Prasowego Uniwersytetu z dnia 13 września 2004 r. skierowane do dziennikarza B A. K., którym, powołując się na przepisy ustawy o ochronie danych osobowych, odmówiono udostępnienia listy nazwisk osób, które zostały przyjęte na Wydział Prawa w ostatnich trzech latach akademickich na skutek odwołań oraz niepodpisane pismo dziennikarzy B A. K. i K. W. skierowane do Rzecznika Prasowego Uniwersytetu, w którym zawarta była prośba o udostępnienie tych nazwisk ze wskazaniem, iż chodzi o lata akademickie 2002/03, 2003/04 i 2004/05.

Wyjaśniając na żądanie Sądu treść skargi, w piśmie z dnia 3 listopada 2004 r. J. G. stwierdził, że skarga dotyczy Rektora Uniwersytetu oraz, że przed jej złożeniem wezwał ten organ do usunięcia naruszenia prawa poprzez ujawnienie listy studentów przyjętych na Wydział Prawa po rozpoznaniu odwołań, co jest - jego zdaniem - udokumentowane odpowiedzią z dnia 13 września 2004 r. skierowaną do A. K., działającej z jego umocowania. Skarżący wyjaśnił też, że jest umocowany do występowania w sprawie jako Redaktor Naczelny A. Wskazał w związku z tym, że Redakcja A jest samodzielną jednostką organizacyjną wyodrębnioną w ramach B, kierowaną przez Redaktora Naczelnego, który jest legitymowany do udziału w postępowaniach związanych ze sprawami prasowymi. Umocowanie to wypływa też, jego zdaniem, z udzielonego mu przez wydawcę pełnomocnictwa. Nadto wskazał, że niezależnie od powyższego ma prawo jak każdy obywatel zaskarżyć zaniechanie Rektora Uniwersytetu w zakresie ujawnienia wyników postępowania rekrutacyjnego, które – jego zdaniem – zgodnie z art. 141 ust. 4 ustawy o szkolnictwie wyższym są jawne. Zdaniem skarżącego uprawnienie do wniesienia skargi dla każdego obywatela wynika również z ustawy o dostępie do informacji publicznej. Skarżący wyjaśnił też, że odmowa Rektora udostępnienia żądanej listy studentów skutkuje prawem do wniesienia skargi na mocy art. 3 § 2 pkt 4 i 8 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Tę kwestię skarżący wyjaśnił na żądanie Sądu w późniejszym piśmie z dnia 22 listopada 2004 r., wskazując ostatecznie, że skargę opiera na art. 3 § 2 pkt 8 powołanej ustawy.

Odnosząc się do tego, co zdaniem skarżącego jest istotą sporu, skarżący w piśmie z dnia 3 listopada 2004 r. stwierdził, że samoistną podstawą prawną uprawniającą go do ujawnienia listy studentów jest art. 141 ust. 4 ustawy o szkolnictwie wyższym, który stanowi, że wyniki postępowania rekrutacyjnego są jawne. Zdaniem skarżącego przepis ten ma charakter lex specialis względem norm wynikających z ustawy o dostępie do informacji publicznej. Podobnie skarżący potraktował też przepisy Prawa prasowego, twierdząc, że mają one jedynie, jak to określił, posiłkowy charakter. Wywodził również, że udostępnienie żądanych informacji na podstawie wskazanego art. 141 ust. 4 ustawy o szkolnictwie wyższym jest dozwolonym przez ustawę o ochronie danych osobowych przetwarzaniem danych osobowych.

W odpowiedzi na skargę z 18 października 2004 r. Rektor Uniwersytetu wniósł o umorzenie postępowania z uwagi na jego bezprzedmiotowość ewentualnie o oddalenie skargi z uwagi na jej bezzasadność.

Uzasadniając pierwszy z wniosków stwierdzono, że z informacji prasowych samej B wynika, iż redakcja uzyskała już listę studentów przyjętych na studia na Wydziale Prawa w wyniku uwzględnienia odwołań od decyzji komisji rekrutacyjnej. (Odpowiadając na ten zarzut skarżący w piśmie z dnia 3 listopada 2004 r. podniósł, że przedmiotem skargi jest ujawnienie przez Rektora Uniwersytetu listy studentów przyjętych na skutek odwołań w latach 2001-2004, zaś artykuł w B dotyczył tylko rekrutacji w 2004 r.) Z kolei uzasadniając drugi z wniosków wywiedziono, że żądanie udzielenia informacji prasie dotyczy informacji, której tajemnicy Uniwersytet obowiązany jest strzec na podstawie ustawy, mianowicie ustawy o ochronie danych osobowych.

W kolejnych pismach procesowych Rektor Uniwersytetu potwierdził umocowanie Rzecznika Prasowego Uniwersytetu do składania oświadczeń woli w imieniu Uniwersytetu, wyjaśniając, że umocowanie takie wynika z zakresu obowiązków Rzecznika. Ponadto kwestionował pogląd skarżącego, że art. 141 ust. 4 ustawy o szkolnictwie wyższym stanowi podstawę, jak to określono, instytucji powszechnego roszczenia informacyjnego.

W jednym z pism – z dnia 13 grudnia 2004 r. - Rektor ustosunkował się do skargi skarżącego po tym, jak została ona sprecyzowana i określono, że jest oparta na art. 3 § 2 pkt 8 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Nadal wnosząc o umorzenie postępowania bądź o oddalenie skargi twierdził, że nie był bezczynny. Przyznając, że dziennikarze A A. K. i K. W. zwrócili się do Rzecznika Prasowego Uniwersytetu prośbą o udostępnienie listy nazwisk osób, które w ciągu ostatnich trzech lat dostały się na Wydział Prawa na skutek odwołań, stwierdził, że Uniwersytet pismem z dnia 13 września 2004 r. udzielił wyczerpującej odpowiedzi, zachowując tym samym wymogi art. 4 ust. 3 Prawa prasowego.

W ostatnim piśmie z dnia 17 stycznia 2005 r. Rektor Uniwersytetu, podtrzymując dotychczasowe wnioski, stwierdził, że skoro skarga opiera się wyłącznie na art. 141 ust. 4 ustawy o szkolnictwie wyższym, to winna być odrzucona, gdyż przepis ten nie przewiduje możliwości rozpoznania żądania opartego na tym przepisie przez sąd administracyjny. Zdaniem Rektora jedyną podstawą żądania skarżącego mógłby być art. 4 Prawa prasowego. W ocenie Rektora żądana informacja nie ma też charakteru informacji publicznej, gdyż nie jest ona wskazana w art. 6 ustawy o dostępie do informacji publicznej. Nadto, jak stwierdzono, skarżący nigdy nie zwracał się do Rektora z wnioskiem o udostępnienie informacji publicznej w trybie art. 13 i art. 14 ustawy o dostępie do informacji publicznej, ani też nie zwracał się do niego w trybie art. 17 ust. 2 tej ustawy o ponowne rozpatrzenie sprawy, co było niezbędne dla złożenia skargi do sądu administracyjnego. Rektor w tym ostatnim piśmie wskazał też na art. 22 ustawy o dostępie do informacji publicznej, z którego, jak stwierdzono, wynika, iż skarga do sądu administracyjnego nie przysługuje, gdy odmówiono dostępu do informacji publicznej ze względu m.in. na ochronę danych osobowych.

Udział w postępowaniu wziął Rzecznik Praw Obywatelskich, który powołując się na art. 141 ust. 4 ustawy o szkolnictwie wyższym oraz art. 149 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi wniósł o zobowiązanie Rektora Uniwersytetu do ujawnienia wyników postępowania rekrutacyjnego z etapu odwoławczego oraz listy osób przyjętych na studia prawnicze w wyniku odwołań. Zdaniem Rzecznika z art. 141 ust. 4 ustawy o szkolnictwie wyższym wynika, że jawne są wyniki całego postępowania rekrutacyjnego, to znaczy zarówno postępowania przed organem pierwszej, jak i drugiej instancji. Powołany przepis jest też, w jego ocenie, przepisem szczególnym w stosunku do przepisów ustawy o ochronie danych osobowych.

Na rozprawie przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym skarżący sprecyzował żądanie twierdząc, iż dotyczy ono ujawnienia list studentów przyjętych na studia w latach 2002-2003, 2003-2004 i 2004-2005. Ponadto wyjaśnił, że skarżącym jest J. G.

Rozpoznając skargę Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Organizacja powszechnego kształcenia jest zadaniem władzy publicznej. Zgodnie z art. 70 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej każdy ma prawo do nauki, zaś w art. 70 ust. 4 Konstytucji stanowi się, że zapewnienie równego i powszechnego dostępu do wykształcenia jest zadaniem władz publicznych. Elementem powszechnego systemu kształcenia są publiczne szkoły wyższe. Wynika to chociażby z art. 70 ust. 2 zdanie drugie Konstytucji oraz art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 12 września 1990 r. o szkolnictwie wyższym (Dz.U. nr 65, poz. 385 ze zm.), w którym stanowi się, że uczelnie są częścią systemu nauki polskiej i systemu edukacji narodowej. Od strony prawnej działalność państwa w zakresie zapewnienia dostępu do wykształcenia przybiera formę zakładu administracyjnego, którego istotą jest przekazanie przez organy władzy państwowej części swego władztwa i mienia autonomicznym jednostkom organizacyjnym utworzonym w celu realizacji tego publicznego zadania. Państwowa szkoła wyższa jest powszechnie uważana za zakład administracyjny, z czym wiąże się uznanie rozstrzygnięć organów uczelni przesądzających o zaliczeniu w poczet użytkowników zakładu (przyjęcie na studia) za indywidualne akty administracyjne, czyli decyzje administracyjne. Wielokrotnie pisano o tym zarówno w orzecznictwie sądowym, jak i w doktrynie prawa (na przykład wyrok NSA z dnia 29 czerwca 1982 r. w sprawie II SA 532/82 z glosą Janusza Homplewicza OSPiKA zeszyt 1 z 1983 r., poz. 20, postanowienie NSA z dnia 12 stycznia 2000 r. w sprawie II SA/Wr 499/99 z glosą Ludwika Żukowskiego, uchwała NSA z dnia 13 października 2003 r. w sprawie OPS 5/03 ONSA nr 1 z 2004 r., poz. 9, uchwała NSA z dnia 5 marca 2001 r. w sprawie OPS 15/00 ONSA nr 3 z 2001 r., poz. 98). Nie ulega zatem wątpliwości, że państwowe szkoły wyższe, ściślej zaś jej organy, wykonują zadnia publiczne. Wykonywanie tych zadań przybiera przy tym, szczególnie w obszarze, którego dotyczy niniejsza sprawa, a więc przyjęć na studia, formę decyzji administracyjnych. Normatywnym wyrazem tego są przepisy art. 141 ust. 3 ustawy o szkolnictwie wyższym, w którym stanowi się, że w przypadkach gdy wstęp na studia nie jest wolny, rekrutację przeprowadzają komisje rekrutacyjne powołane przez dziekana wydziału lub inny organ wskazany w statucie uczelni, które podejmują decyzje w sprawie przyjęcia na studia oraz art. 141 ust. 5 tej ustawy, w którym stanowi się, że ostateczną decyzję podejmuje rektor.

Skoro stosowne organy uczelni wykonują zadania władzy publicznej i wydają w związku z tym akty administracyjne (decyzje), to nie ulega wątpliwości, że ich działalność podlega ustawie z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. nr 112, poz. 1198 ze zm.). Wynika to chociażby z takich przepisów tej ustawy, jak art. 1 ust. 1, gdzie stanowi się, że każda informacja o sprawach publicznych stanowi informację publiczną w rozumieniu tej ustawy oraz 6 ust. 1 pkt 4 lit. a, gdzie przykładowo wskazano jako informację publiczną treść aktów administracyjnych i innych rozstrzygnięć. Ponadto z art. 5 ust. 3 ustawy o dostępie do informacji publicznej wynika, że informacją publiczną są też sprawy rozstrzygane m.in. w postępowaniu administracyjnym. Ustawie tej podlega zatem też działalność organów uczelni związana z postępowaniem rekrutacyjnym.

W ocenie Sądu brak jakichkolwiek podstaw do wyłączenia działania ustawy o dostępie do informacji publicznej w stosunku do postępowania rekrutacyjnego w państwowej szkole wyższej. W szczególności nie sposób twierdzić, że przepisem szczególnym jest w tym przypadku art. 141 ust. 4 ustawy o szkolnictwie wyższym. Skoro przepis ten stanowi, że wyniki postępowania rekrutacyjnego są jawne, to ma on taką samą treść normatywną, jak ogół przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej. Przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej, nakładające na organy władzy publicznej i inne podmioty obowiązek udostępnienia informacji publicznej sprawiają, że informacja ta jest jawna. Faktem jest, że na podstawie ustawy o dostępie do informacji publicznej można odmówić w niektórych przypadkach udostępnienia informacji publicznej, czego nie można powiedzieć o uregulowaniu zawartym w art. 141 ust. 4 ustawy o szkolnictwie wyższym, który jest tak bardzo lakoniczny, że nie tylko nie zawiera żadnych wyjątków od jawności wyników postępowania rekrutacyjnego, ale też nie reguluje trybu ujawnienia tych wyników, jednakże nie stanowi to o możliwości uznania tego przepisu za szczególny w stosunku do przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej. Wręcz przeciwnie, w ocenie Sądu fakt, iż w ustawie o szkolnictwie wyższym nie uregulowano w żaden sposób zasad i trybu ujawnienia wyników postępowania rekrutacyjnego przesądza o tym, iż nie jest to uregulowanie szczególne w stosunku do ustawy o dostępie do informacji publicznej. Norma prawna, iż wyniki postępowania rekrutacyjnego są jawne obowiązywała w polskim ustawodawstwie długo przed wejściem w życie ustawy o dostępie do informacji publicznej. W ustawie z dnia 4 maja 1982 r. o szkolnictwie wyższym (Dz.U. nr 42, poz. 201 ze zm.) w art. 87 ust. 2 postanowiono, że wyniki egzaminów wstępnych są jawne, zaś art. 141 ust. 4 ustawy o szkolnictwie wyższym, stanowiący, że jawne są wyniki postępowania rekrutacyjnego, obowiązuje od 1 października 1990 r. W ustawie o dostępie do informacji publicznej, która w zasadniczej swej części weszła w życie w dniu 1 stycznia 2002 r., w art. 1 ust. 2 postanowiono, że przepisy tej ustawy nie naruszają przepisów innych ustaw określających odmienne zasady i tryb dostępu do informacji będących informacjami publicznymi. Z przepisu tego wynika, że ustawa o dostępie do informacji publicznej ma na celu uregulowanie zasad i trybu dostępu do informacji publicznej tam, gdzie kwestie te nie są uregulowane. Zatem, skoro w ustawie o szkolnictwie wyższym poza deklaracją, że wyniki postępowania rekrutacyjnego są jawne, nie określono zasad i trybu dostępu do informacji publicznej, to do tych informacji stosuje się ustawę o dostępie do informacji publicznej.

Taka wykładnia jest w ocenie Sądu zgodna z konstytucyjnym uregulowaniem dostępu do informacji o działalności organów władzy publicznej. Prawo to, jak wynika z art. 61 ust. 3 Konstytucji, nie ma charakteru absolutnego, gdyż może być ograniczone ze względu na określone w ustawach ochronę wolności i praw innych osób i podmiotów gospodarczych oraz ochronę porządku publicznego, bezpieczeństwa lub ważnego interesu gospodarczego państwa. Aby zapewnić realizację tego przepisu konieczne jest określenie trybu dostępu do informacji publicznej - trybu, który zapewni z jednej strony ochronę prawa do informacji przed nieuzasadnionym ograniczaniem, z drugiej strony zapewni możliwość rozstrzygnięcia ewentualnego konfliktu wskazanych w art. 61 ust. 3 Konstytucji wolności i praw konstytucyjnych z prawem do informacji o działalności organów władzy publicznej. Zapewne z tych przyczyn ustawodawca konstytucyjny postanowił w art. 61 ust. 4 Konstytucji, że tryb udzielania informacji, o której mowa w ustępach pierwszym i drugim art. 61, określają ustawy.

Z tych względów art. 141 ust. 4 ustawy o szkolnictwie wyższym nie stanowi samoistnej podstawy żądania udostępnienia informacji publicznej związanej z postępowaniem rekrutacyjnym na studia w państwowej szkole wyższej. Do udostępnienia takiej informacji stosuje się przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Jednym z elementów trybu udostępniania informacji publicznej, uregulowanego w ustawie o dostępie do informacji publicznej, jest decyzja o odmowie udostępnienia informacji publicznej. Zgodnie z art. 16 ust. 1 tej ustawy odmowa udostępnienia informacji publicznej następuje w drodze decyzji. W myśl art. 17 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej przepis ten stosuje się odpowiednio do rozstrzygnięć podmiotów obowiązanych do udostępnienia informacji, które nie są organami władzy publicznej. Zatem również podmioty, które nie są organami władzy publicznej, ale które są zobowiązane do udostępnianie informacji publicznej (art. 4 ust. 1 pkt 2-5 ustawy o dostępie do informacji publicznej), są zobowiązane odmowę udostępnienia informacji publicznej wyrażać w formie decyzji. Natomiast udostępnienie informacji publicznej nie wymaga podjęcia żadnej czynności konwencjonalnej. Ustawa o dostępie do informacji publicznej nie zawiera żadnego przepisu, który nakazywałaby poprzedzać faktyczną czynność udostępnienia informacji publicznej decyzją administracyjną. Wydanie decyzji o odmowie udostępnienia informacji publicznej, niezależnie od tego, czy została ona wydana przez organ władzy publicznej, czy przez inny podmiot zobowiązany do udostępnienia tej informacji, otwiera możliwość poddania odmowy udostępnienia informacji publicznej kontroli przez sąd, przy czym co do zasady jest to sąd administracyjny, chyba że odmówiono prawa dostępu do informacji publicznej ze względu na wyłączenie jej jawności z powołaniem się na ochronę danych osobowych, prawo do prywatności oraz tajemnicę inną niż państwowa, służbowa, skarbowa lub statystyczna. Wówczas bowiem zainteresowanemu służy prawo wniesienia powództwa do sądu powszechnego (art. 21 i art. 22 ustawy o dostępie do informacji publicznej). W takim przypadku podmiot, którego dotyczy wyłączenie informacji publicznej może wziąć udział w postępowaniu przed sądem powszechnym jako interwenient uboczny po stronie pozwanego (art. 22 ust. 2 w zw. z art. 76 k.p.c.). Ze względu na takie uregulowanie możliwości kwestionowania decyzji o odmowie udostępnienia informacji publicznej ustawodawca przewidział szczególne wymogi dla uzasadnienia decyzji o odmowie udostępnienia informacji publicznej. Zgodnie z art. 16 ust. 2 pkt 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej uzasadnienie decyzji winno zawierać także oznaczenie podmiotów, ze względu na których dobra, o których mowa w art. 5 ust. 2 ustawy, a więc prywatność osoby fizycznej i tajemnicę przedsiębiorcy, wydano decyzję o odmowie udostępnienia informacji. Obowiązek oznaczenia w uzasadnieniu decyzji podmiotów, ze względu na których dobra wydano decyzję o odmowie udostępnienia informacji publicznej nie dotyczy, co oczywiste, sytuacji, gdy odmówiono prawa dostępu do informacji publicznej z powołaniem się na ochronę danych osobowych. Oznaczenie w takim przypadku podmiotów, ze względu na których dobra odmówiono udostępniania informacji publicznej równałoby się bowiem wskazaniu ich danych osobowych. Dlatego w art. 16 ust. 2 pkt 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej znajduje się odesłanie do dóbr, o których mowa w art. 5 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej, zaś wśród tych dóbr nie ma danych osobowych. Wprawdzie w języku potocznym dane osobowe są kojarzone ze sferą prywatną osoby fizycznej, jednakże w ustawie o dostępie do informacji publicznej rozróżnia się ochronę danych osobowych od ochrony prywatności, na co wskazuje treść art. 22 ust. 1 tej ustawy, gdzie o ochronie danych osobowych mówi się obok prawa do prywatności.

Skoro odmowa udostępnienia informacji publicznej winna przybrać formę decyzji administracyjnej, to w razie bezczynności podmiotu zobowiązanego do udostępnienia informacji publicznej, polegającej na nieudostępnieniu tej informacji i niewydaniu decyzji o odmowie udostępnienia informacji publicznej, podmiotowi, który żądał udostępnienia informacji publicznej, służy na podstawie art. 3 § 1 pkt 8 w zw. z art. 3 § 1 pkt 1 i 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. nr 153, poz. 1270 ze zm.) skarga do sądu administracyjnego na bezczynność. Prawo nie przewiduje możliwości bezpośredniego żądania udostępnienia informacji publicznej. Sądy administracyjne, jak wynika z art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, sprawując kontrolę działalności administracji publicznej, stosują środki przewidziane w ustawie. Żaden przepis ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi oraz innej ustawy, w tym ustawy o dostępie do informacji publicznej, nie zawiera podstawy do bezpośredniego żądania udostępnienia informacji publicznej. Jedynie skarga na bezczynność jest środkiem przewidzianym w ustawie (art. 3 § 2 pkt 8 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi), który zapewnia ochronę w sytuacji, gdy podmiot zobowiązany do udostępnienia informacji publicznej ani nie udostępnienia tej informacji, ani nie wydaje decyzji o odmowie udostępnienia, zaś skarga na decyzję administracyjną (art. 3 § 2 pkt 1 tej ustawy) jest środkiem przewidzianym w razie wydania decyzji o odmowie udzielania informacji publicznej, oczywiście z zastrzeżeniem art. 22 ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Ustawa o dostępie do informacji publicznej reguluje także dostęp prasy do informacji publicznej. Zgodnie bowiem z art. 3a ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. Prawo prasowe (Dz.U. nr 5, poz. 24 ze zm.) w zakresie prawa dostępu prasy do informacji publicznej stosuje się przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej. Istotne jest, że przepis ten wprowadzono do ustawy Prawo prasowe wraz z uchwaleniem ustawy o dostępie do informacji publicznej. Jednocześnie zmieniono art. 4 Prawa prasowego, w którym przewidziano skargę do sądu administracyjnego na odmowę udostępnienia prasie informacji. Zmiana polegała m.in. na istotnym zawężeniu kręgu podmiotów, których odmowa mogła być zaskarżona do sądu administracyjnego. Dość powiedzieć, że dotyczy on obecnie przedsiębiorców i podmiotów niezaliczonych do sektora finansów publicznych oraz niedziałających w celu osiągnięcia zysku. Nie ma on zatem zastosowania w niniejszej sprawie, gdyż państwowa szkoła wyższa nie jest przedsiębiorcą i jest zaliczona do sektora finansów publicznych (art. 5 pkt 4 ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych – Dz.U. nr 15 z 2003 r., poz. 148 ze zm.).

W niniejszej sprawie wykazane zostało, że z żądaniem udostępnienia informacji publicznej dotyczącej listy osób przyjętych na Wydział Prawa Uniwersytetu w latach 2002/03, 2003/04 i 2004/05 wystąpili do Rektora Uniwersytetu dziennikarze Redakcji A A. K. i K. W. Na potwierdzenie tego faktu nie przedłożono co prawda żadnego bezpośredniego dowodu (wiarygodnym dowodem, co oczywiste, nie może być w szczególności niepodpisane pismo skierowane do Rzecznika Prasowego Uniwersytetu), jednakże okoliczność ta została potwierdzona przez Rzecznika Prasowego Uniwersytetu w piśmie z dnia 13 września 2004 r. oraz przez Rektora Uniwersytetu w piśmie procesowym z dnia 13 grudnia 2004 r. Nadto Rektor Uniwersytetu w piśmie z dnia 15 listopada 2004 r. potwierdził umocowanie Rzecznika Prasowego do działania w imieniu Uniwersytetu.

W tych okolicznościach faktycznych żądanie skargi, oparte, jak wskazano w piśmie procesowym z dnia 22 listopada 2004 r., na art. 3 § 2 pkt 8 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, i ostatecznie sprecyzowane na rozprawie przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym, jest zasadne. Rektor Uniwersytetu, jako organ drugiej instancji w postępowaniu rekrutacyjnym jest w posiadaniu informacji dotyczących wyników odwołań wniesionych w tym postępowaniu, zaś lista osób przyjętych w wyniku odwołań jest niczym innym jak zbiorem rozstrzygnięć w postępowaniu odwoławczym. Rektor Uniwersytetu miał zatem na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 5 w zw. z art. 6 ust. 1 pkt 4 lit. a tiret pierwszy ustawy o dostępie do informacji publicznej obowiązek udostępnienia żądanej przez Redakcję A informacji albo wydania na podstawie art. 16 ust. 1 w zw. z art. 17 ust. 1 tej ustawy decyzji o odmowie udostępnienia żądanej informacji publicznej. Udostępnienie informacji winno było nastąpić zgodnie z wnioskiem (art. 14 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej) i w terminie 14 dni (art. 13 ust. 1 tej ustawy). Skoro we wskazanym terminie nie została ani udostępniona informacja publiczna, ani wydana decyzja o odmowie jej udostępnienia, to zgodnie z art. 3 § 2 pkt 8 w zw. z art. 3 § ust. 4 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi skarżącemu służyła skarga na bezczynność.

Przyjmując, iż Rektor Uniwersytetu nie wydał w niniejszej sprawie decyzji o odmowie udostępnienia informacji publicznej Sąd uznał, że pismo Rzecznika Prasowego Uniwersytetu z dnia 13 września 2004 r. nie może być uznane za taką decyzję, gdyż nie spełnia ono szczególnych warunków określonych w art. 16 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej. Z kolei przyjmując, iż żądana informacja publiczna nie została udostępniona Sąd miał na uwadze, że uzyskanie żądanej informacji w inny sposób niż od podmiotu zobowiązanego do jej udostępnienia nie powoduje bezprzedmiotowości żądania. W art. 4 ustawy o dostępie do informacji publicznej wskazano podmioty, które są zobowiązane do udostępnienia informacji publicznej. Z przepisu tego wynika, że obowiązek ten ciąży na wskazanych tam podmiotach dopóki są one w posiadaniu informacji publicznej. Podmioty zobowiązane do udostępnienia informacji publicznej mogą z tego obowiązku zwolnić się poprzez udostępnienie informacji publicznej w sposób przewidziany w ustawie o dostępie do informacji publicznej (art. 7 tej ustawy). Jednym z takich sposobów jest wywieszenie w miejscach ogólnie dostępnych (art. 11 pkt 1 powołanej ustawy). Powszechnie wiadomo, że w taki sposób podaje się do wiadomości publicznej listę osób przyjętych na studia. Jednakże fakt ten nie przesądza, iż w niniejszej sprawie żądana informacja publiczna została udostępniona. Skarżący domagał się bowiem udostępnienia informacji publicznej przetworzonej, do czego był uprawniony na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej. Przetworzenie tej informacji polegało na wyborze spośród zbioru wszystkich osób przyjętych na studia, grupy charakteryzującej się określoną cechą, mianowicie tych, którzy zostali przyjęci "z odwołania", czyli, ujmując to bardziej precyzyjnie z prawnego punktu widzenia, tych, którzy zostali przyjęciu na studia w wyniku uwzględnienia odwołania od decyzji wydziałowej komisji rekrutacyjnej.

Rozpoznając skargę Sąd uznał, że skarżącym jest Redakcja A. W art. 3a Prawa prasowego mówi się o prawie dostępu prasy do informacji publicznej. Prasa zaś, zgodnie z art. 7 ust. 2 pkt 1 Prawa prasowego, to bardziej lub mniej zorganizowana działalność, polegająca na przekazywaniu informacji w różnej postaci. Istotne jest, że definicja prasy obejmuje poszczególne osoby zajmujące się działalnością dziennikarską, jak i zespoły ludzi, które nie posiadają osobowości prawnej. Tak rozumianej prasie ustawodawca nadał istotne uprawnienia, stwierdzając w art. 1 ust. 1 Prawa prasowego, że prasa korzysta z wolności wypowiedzi i urzeczywistnia prawo obywateli do ich rzetelnego informowania, jawności życia publicznego oraz kontroli i krytyki społecznej, odsyłając w art. 3a Prawa prasowego do ustawy o dostępie do informacji publicznej w zakresie prawa do informacji publicznej. W tej sytuacji stwierdzić należy, że prasa ma zdolność sądową przed sądem administracyjnym nawet wtedy, gdy w konkretnej sprawie jest to jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej. Zgodnie bowiem z art. 25 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi zdolność sądową mają także inne jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, jeżeli przepisy prawa dopuszczają możliwość przyznania im uprawnień lub stwierdzenia albo uznania uprawnienia wynikającego z przepisów prawa.

Skoro prasa ma zdolność sądową w postępowaniu przed sądem administracyjnym, to w przypadku, gdy jest to jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej musi być określona osoba fizyczna lub osoby fizyczne, które będą za tą jednostkę organizacyjną działały. Z art. 7 ust. 2 pkt 8 Prawa prasowego wynika, że jednostką organizującą proces przygotowywania materiałów do publikacji w prasie jest redakcja. Redakcja jest zatem podstawową jednostką organizacyjną prasy. Z kolei redakcją, zgodnie z art. art. 25 ust. 1 Prawa prasowego, kieruje redaktor naczelny. Redaktor naczelny redakcji jest zatem uprawniony do występowania w postępowaniu przed sądem administracyjnym za określoną redakcję.

W niniejszej sprawie strona skarżąca w skardze oraz późniejszych pismach była oznaczana, jako "Redaktor Naczelny A J. G. [...] Redakcja B" (tak w skardze z dnia 15 września 2004 r.), J. G. - "Redaktor Naczelny ‘A’" (tak w pismach z dnia 3 listopada 2004 r, z dnia 3 grudnia 2004 r. i z dnia 7 stycznia 2005 r.) oraz "J. G." (tak w piśmie z dnia 22 listopada 2004 r. oraz na rozprawie w dniu 20 stycznia 2005 r.). Podpisując skargę i udzielając w niniejszej sprawie pełnomocnictwa radcy prawnemu J. G. zaznaczył, używając imiennej pieczątki o treści "redaktor naczelny A", że działa w imieniu Redakcji, a nie własnym. Tak też był odbierany udział J. G. w niniejszej sprawie przez stronę przeciwną i Rzecznika Praw Obywatelskich. (Rzecznik Praw Obywatelskich w swoim piśmie procesowym oznaczył stronę skarżącą, jako "Redakcja B"). Także z przytoczonych na uzasadnienie skargi okoliczności faktycznych wynikało, iż żądanie nie jest związane z prywatną działalnością J. G., lecz z pełnioną przez niego funkcją Redaktora Naczelnego A. Poza tym nie zostały przedstawione żadne dowody, aby do Rektora Uniwersytetu o udostępnienie informacji publicznej zwracał się J. G. Fakt taki nie został też przyznany przez stronę przeciwną. Zostało natomiast przyznane, że o udostępnienie konkretnej informacji publicznej zawracali się dziennikarze Redakcji A A. K. i K. W. Mając w tej sytuacji na uwadze, że na gruncie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego w praktyce sądowej dopuszczono możliwość sprostowania oznaczenia powoda, gdy z żądań i twierdzeń pozwu wynika, kto jest rzeczywistym powodem (tak w wyroku SN z dnia 18 września 1963 r. w sprawie II CZ 100/63 OSN nr 7-8 z 1964 r., poz. 159) Sąd uznał, iż rzeczywistym skarżącym w niniejszej sprawie jest Redakcja A.

Mając powyższe na uwadze Sąd na mocy powołanych przepisów oraz art. 149 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi zobowiązał Rektora Uniwersytetu do udostępniania Redakcji A informacji publicznej w postaci listy osób przyjętych w latach akademickich 202/203, 2003/204 i 2004/205 na Wydział Prawa w wyniku uwzględnienia odwołania od decyzji wydziałowej komisji rekrutacyjnej albo wydania decyzji o odmowie udostępnienia tej informacji.

Wobec uwzględnienia skargi Sąd na mocy art. 200 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi zasądził od Rektora Uniwersytetu na rzecz skarżącego zwrot kosztów postępowania.