Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Mirosław Wincenciak po rozpoznaniu w dniu 24 stycznia 2023 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej wniosku Ministra Cyfryzacji o wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji w sprawie ze skargi kasacyjnej Ministra Cyfryzacji od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 6 października 2022 r. sygn. akt II SA/Wa 3812/21 oddalającego skargę Ministra Cyfryzacji na decyzję Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych z dnia 10 września 2021 r. nr DS.523.6501.2020.ZS.AO w przedmiocie przetwarzania danych osobowych postanawia wstrzymać wykonanie zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 6 października 2022 r. sygn. akt II SA/Wa 3812/21 oddalił skargę Ministra Cyfryzacji na decyzję Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych z dnia 10 września 2021 r. nr DS.523.6501.2020.ZS.AO w przedmiocie przetwarzania danych osobowych. Decyzją tą nakazano Ministrowi Cyfryzacji usunięcie danych osobowych P.L., przetwarzanych za pośrednictwem aplikacji "Kwarantanna domowa" w zakresie: ID Obywatel – techniczny identyfikator Obywatela; imię; nazwisko; numer telefonu; deklarowany adres pobytu; lokalizacja, w tym deklarowana lokalizacja odbywania kwarantanny oraz lokalizacja wyznaczona prze system w czasie wykonywania zadania weryfikacji; data końcowa kwarantanny.

Minister Cyfryzacji złożył do Naczelnego Sądu Administracyjnego skargę kasacyjną od w/w wyroku, wnosząc w niej jednocześnie o wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji z dnia 10 września 2021 r. na podstawie art. 61 § 3 w zw. z art. 193 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j.: Dz. U. z 2022 r., poz. 329 ze zm., dalej w skrócie "p.p.s.a."). W uzasadnieniu wniosku wskazał, że w rozpoznawanej sprawie zachodzi niebezpieczeństwo spowodowania trudnych do odwrócenia skutków w postaci trwałego usunięcia danych P.L. Pod pojęciem usunięcia tych danych należy rozumieć bezpowrotne ich usunięcie, ale również fizyczne unicestwienie nośników danych, tak aby odtworzenie informacji na nich zapisanych nie było możliwe. Efektem takiego działania powinien być bowiem brak możliwości dalszego dokonywania jakichkolwiek operacji na tych informacjach. Usunięcie danych wyżej wymienionego przed rozpoznaniem niniejszej sprawy przez Sąd pozbawia administratora danych prawa do sądu, zwłaszcza w sprawach, gdzie ciężar dowodu został przerzucony na pozwanego, czyli w sprawach opartych o art. 82 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (dalej w skrócie "RODO"), który jest podstawą roszczeń związanych z naruszeniem prawa do ochrony danych osobowych. Ponieważ w art. 82 RODO wprowadzono domniemanie winy administratora i podmiotu przetwarzającego za zajście zdarzenia, które doprowadziło do powstania szkody, w ewentualnym procesie doszłoby do przerzucenia ciężaru dowodu i to pozwany – Minister Cyfryzacji będzie ponosił odpowiedzialność.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Wniosek zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 61 § 3 p.p.s.a., po przekazaniu sądowi skargi sąd może na wniosek skarżącego wydać postanowienie o wstrzymaniu wykonania w całości lub w części zaskarżonego aktu, jeżeli zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków. Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 16 kwietnia 2007 r., sygn. akt I GPS 1/07 przyjął, że na podstawie w/w przepisu dopuszczalne jest wstrzymanie wykonania zaskarżonego aktu także w postępowaniu kasacyjnym, wszczętym na skutek wniesienia skargi kasacyjnej od wyroku oddalającego skargę.

Naczelny Sąd Administracyjny, wydając orzeczenie w omawianym przedmiocie, powinien zatem zbadać, czy zaistniały przesłanki wstrzymania wykonania zaskarżonego aktu, tj. niebezpieczeństwo wystąpienia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków. Ciężar dowodu w zakresie wykazania powyższych okoliczności spoczywa na wnioskodawcy i sprowadza się do przedstawienia konkretnych zdarzeń, które mogłyby uprawdopodobnić, że jego wykonanie faktycznie spowoduje znaczną szkodę lub powstanie trudnych do odwrócenia skutków. Sąd może więc wydać postanowienie o wstrzymaniu wykonania w całości lub w części aktu lub czynności, o których mowa w art. 61 p.p.s.a., ale tylko wówczas, jeżeli realne jest niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków, przy czym ocena tych przesłanek pozostawiona jest uznaniu Sądu. Powyższe oznacza, że chodzi tu o taką szkodę (majątkową lub niemajątkową), która nie będzie mogła być wynagrodzona przez późniejszy zwrot spełnionego lub wyegzekwowanego świadczenia, ani też nie będzie możliwe przywrócenie rzeczy do stanu pierwotnego. Instytucja wstrzymania wykonania zaskarżonego aktu powołana została zatem do tymczasowej ochrony przed negatywnymi i nieodwracalnymi skutkami, jakie mógłby dla strony wywołać taki akt, zanim zostanie zbadany przez sąd administracyjny pod kątem legalności. Odnosi się ona do sytuacji szczególnego i wyjątkowego zagrożenia, która wymaga zastosowania specjalnego rodzaju tymczasowej ochrony strony postępowania.

W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego, w okolicznościach niniejszej sprawy przesłanki ochrony tymczasowej wystąpiły.

Przedmiotem kontroli w tej sprawie jest decyzja Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych z dnia 10 września 2021 r. nr DS.523.6501.2020.ZS.AO, nakazująca Ministrowi Cyfryzacji usunięcie danych osobowych P.L., przetwarzanych za pośrednictwem aplikacji "Kwarantanna domowa" w zakresie: ID Obywatel – techniczny identyfikator Obywatela; imię; nazwisko; numer telefonu; deklarowany adres pobytu; lokalizacja, w tym deklarowana lokalizacja odbywania kwarantanny oraz lokalizacja wyznaczona prze system w czasie wykonywania zadania weryfikacji; data końcowa kwarantanny. Skarżący kasacyjnie dostatecznie uprawdopodobnił, że na skutek wykonania zaskarżonej decyzji mogą wystąpić skutki trudne, a wręcz niemożliwe do odwrócenia. Należy zgodzić się co do tego, że ewentualne zrealizowanie kwestionowanej decyzji na tym etapie postępowania sądowoadministracyjnego spowoduje niemożność przywrócenia stanu poprzedniego, a tego rodzaju działanie powinno być postrzegane jako spowodowanie trudnych do odwrócenia skutków. W przypadku realizacji nakazu wynikającego z zaskarżonej decyzji i usunięcia danych osobowych, a następnie ewentualnego uwzględnienia skargi kasacyjnej i skargi Ministra Cyfryzacji, przywrócenie poprzedniego stanu nie będzie możliwe, ponieważ dane osobowe P.L. zostaną już nieodwracalnie usunięte z aplikacji "Kwarantanna domowa". Spowoduje to także fizyczne unicestwienie nośników danych, a więc odtworzenie informacji na nich zapisanych nie będzie możliwe.

Z tych względów Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 61 § 3 w zw. z art. 193 p.p.s.a. orzekł, jak w postanowieniu.