Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Paweł Kornacki, Sędziowie WSA Agata Ćwik-Bury (spr.), Anna Tyszkiewicz-Ziętek, Protokolant Katarzyna Czabaj, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 marca 2019 r. sprawy ze skargi S. G., J. G. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Katowicach z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi 1) uchyla zaskarżoną decyzję, 2) zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Katowicach na rzecz strony skarżącej kwotę 4.417 (cztery tysiące czterysta siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

1. Przedmiotem skargi J.G. i S.G. (dalej także: skarżący, strona) jest decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Katowicach (dalej także: organ odwoławczy, SKO) z dnia [...] nr [...] utrzymująca w mocy decyzję Prezydenta Miasta J. (dalej: organ pierwszej instancji) z dnia [...] nr [...] określającą skarżącym miesięczną wysokość opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

2. Postępowanie przed organami administracji.

2.1. Na podstawie art. 233 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 800 z późn. zm., dalej: O.p.), art. 1 ustawy z dnia 12 października 1994 r. o samorządowych kolegiach odwoławczych (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 570) oraz art. 6q ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 1454, dalej: u.c.p.g.), organ odwoławczy decyzją z dnia [...] utrzymał w mocy decyzję organu pierwszej instancji z dnia [...] w sprawie określenia skarżącym, jako właścicielom nieruchomości stanowiącej działkę nr [...], położonej w J. przy ul. [...], miesięcznej wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi:

a) za okres od dnia 1 lipca 2013 r. do dnia 31 marca 2014 r. w wysokości [...] zł za miesiąc;

b) za okres od dnia 1 kwietnia 2014 r. do dnia 31 stycznia 2016 r. w wysokości [...] zł za miesiąc;

c) za okres od dnia 1 lutego 2016 r. do dnia 31 marca 2018 r. w wysokości [...] zł za miesiąc;

d) od dnia 1 kwietnia 2018 r. w wysokości [...] zł za miesiąc.

2.2. Jak wskazywało SKO, strona złożyła w dniu 20 czerwca 2013 r. deklarację o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi odnośnie nieruchomości położonej w J. przy ul. [...] (działka nr [...]). Wskazano w niej, iż na ww. nieruchomości powstają odpady komunalne i określono wysokość opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi w wysokości [...] zł za miesiąc – za odbiór odpadów segregowanych. W dniu 1 kwietnia 2014 r. S.G. złożył nową deklarację w związku ze zmianą stawki opłaty w wysokości [...] zł za miesiąc (2 osoby x [...] zł = [...] zł za miesiąc) – za odbiór odpadów segregowanych.

Niezależnie od powyższego organ pierwszej instancji ustalił, że ww. nieruchomość od dnia [...] w części jest zamieszkała przez dwie osoby a w części niezamieszkała (nieruchomość mieszana), przy czym część niezamieszkała wyposażona jest w dwa pojemniki 1100 l.

Z uwagi na wątpliwości co do danych zawartych w deklaracjach, organ pierwszej instancji postanowieniem z dnia [...] wszczął postępowanie w celu określenia w drodze decyzji wysokości miesięcznej opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi dla ww. nieruchomości od dnia 1 lipca 2013 r.

Pismem z dnia [...] organ pierwszej instancji wezwał stronę do złożenia wyjaśnień w zakresie nazw i adresów podmiotów korzystających w okresie od 1 lipca 2013 r. do nadal z lokali użytkowych znajdujących się na ww. nieruchomości w części niezamieszkałej na której powstają odpady komunalne oraz do przedłożenia uwierzytelnionych kopii umów zawartych z tymi podmiotami w ww. okresie i wyjaśnienia, czy nieruchomość, na której powstają odpady komunalne została przekazana przez stronę w myśl art. 2 ust. 2a u.c.p.g. jednemu podmiotowi jak również do wskazania ilości i wielkości pojemników znajdujących się na nieruchomości oraz ilości osób zamieszkujących nieruchomość.

W odpowiedzi skarżący podali, iż w budynku handlowo – usługowo – mieszkalnym położonym na ww. nieruchomości działają firmy:

- A S.A. w P. (ajent M.N.), z którą skarżący w wymienionym przez organ pierwszej instancji okresie mają zawartą umowę najmu (objętą tajemnicą handlową). Zdaniem strony, w umowie zastrzeżono, że kwestie mediów i odpadów komunalnych, wynikające z prowadzonej działalności, najemca powinien regulować oddzielnymi umowami. Z informacji uzyskanej od najemcy wynika, że najemca posiada podpisaną umowę z Miastem J. na odbiór odpadów komunalnych, posiada kontener o pojemności 1100 litrów, zaś odpady komunalne są segregowane;

- B sp. z o.o. w P., z którą skarżący w wymienionym przez organ pierwszej instancji okresie posiadają zawartą umowę najmu (objętą tajemnicą handlową). Według wyjaśnień skarżących w umowie tej postanowiono, że kwestie mediów i odpadów komunalnych wynikające z prowadzonej działalności najemca powinien regulować oddzielnymi umowami. Z informacji uzyskanej od najemcy wynika też, że najemca posiada podpisaną umowę z Miastem J. na odbiór odpadów komunalnych, posiada kontener o pojemności 1100 litrów, a odpady są segregowane.

Skarżący wskazali też, że najemcy generują odpady komunalne w różnych ilościach i sami określają ilość oraz harmonogram ich odbioru.

Nieruchomość zamieszkują dwie osoby i dwie osoby są zgłoszone w deklaracji, strona posiada pojemnik 120 - litrowy i taki też jest zgłoszony w umowie na odbiór odpadów, które są segregowane i odbierane.

Skarżący wskazali, że nieruchomość wynajmowana jest przez firmy różnych branż i generuje różne odpady w różnej ilości, zatem firmy te same powinny decydować, jakie są niezbędne pojemniki i ile razy w ciągu miesiąca potrzebny jest odbiór odpadów.

Organ pierwszej instancji wezwał nadto podmioty odbierające odpady komunalne z przedmiotowej nieruchomości do złożenia wyjaśnień w zakresie odbioru odpadów komunalnych, tj. czy odnotowano przypadki niedopełnienia obowiązku selektywnego zbierania odpadów komunalnych i czy odpady zostały wówczas przyjęte jako zmieszane. W odpowiedzi wskazano, iż w okresie od 1 lipca 2013 r. do 28 lutego 2018 r., w obrębie części zamieszkałej oraz niezamieszkałej nieruchomości nie była prowadzona selektywna zbiórka odpadów segregowanych, zaś w okresie od 1 marca 2018 r. "do nadal" nie była tam również prowadzona selektywna zbiórka odpadów segregowanych.

Postanowieniem z dnia [...] organ pierwszej instancji wyznaczył stronie siedmiodniowy termin do wypowiedzenia się w sprawie zebranego materiału dowodowego.

2.3. Decyzją z dnia [...] organ pierwszej instancji określił skarżącym miesięczną wysokość opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

Organ ten przyjął, w odniesieniu do zamieszkałej części nieruchomości, liczbę osób (tj. dwie osoby) oraz stawkę w wysokości:

- [...] zł w okresie od 1 lipca 2013 r. do 31 marca 2014 r.;

- [...] zł w okresie od 1 kwietnia 2014 r. do 31 stycznia 2016 r.;

- [...] zł w okresie od 1 lutego 2016 r. do 31 marca 2018 r.;

- [...] zł w okresie od 1 kwietnia 2018 r.

W odniesieniu do niezamieszkałej części nieruchomości organ pierwszej instancji przyjął 2 pojemniki 1100 litrów odbierane 2 razy w miesiącu i stawkę opłaty za pojemnik w wysokości:

- [...] zł w okresie od 1 lipca 2013 r. do 31 marca 2014 r.;

- [...] zł w okresie od 1 kwietnia 2014 r. do 31 stycznia 2016 r.;

- [...] zł w okresie od 1 lutego 2016 r. do 31 marca 2018 r.;

- [...] zł w okresie od 1 kwietnia 2018 r.

Organ pierwszej instancji przyjął powyższe stawki opłaty powołując się na uchwały Rady Miasta Jastrzębie – Zdrój: z dnia 20 grudnia 2012 r. nr XV.187.2012 w sprawie ustalenia wysokości stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi (Dz.U. Woj. Śl. poz. 961 z dnia 29 stycznia 2013 r.); z dnia 27 lutego 2014 r. nr III.22.2014 w sprawie ustalenia wysokości stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi (Dz.U. Woj. Śl. poz. 1459 z dnia 10 marca 2014 r.); z dnia 22 grudnia 2015 r. nr XIX.180.2015 w sprawie ustalenia wysokości stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi (Dz.U. Woj. Śl. poz. 7782 z dnia 31 grudnia 2015 r.) oraz z dnia 25 stycznia 2018 r. nr II.6.2018 o zmianie uchwały w sprawie ustalenia wysokości stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi (Dz.U. Woj. Śl. poz. 770 z dnia 2 lutego 2018 r.). Z uchwał tych wynikały stawki opłat dla odpadów, które nie były zbierane w sposób selektywny.

Wysokość opłaty określona przy tym została jako suma iloczynu liczby osób zamieszkujących nieruchomość i stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz iloczynu stawki opłaty za pojemnik i liczby pojemników odebranych w miesiącu.

Organ pierwszej instancji powołał się również na art. 6o u.c.p.g. i podnosił, że w decyzji wymiarowej nie może być rozstrzygana kwestia statusu rzekomych wpłat dokonanych przez najemców nieruchomości, gdyż mają one charakter nadpłaty i ich rozliczenie przewidują odrębne przepisy. Nawet zatem ewentualne złożenie indywidualnych deklaracji przez najemców oraz uiszczanie przez nich opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi nie może zastąpić wykonania tych obowiązków przez stronę. Podstawą wydania decyzji wymiarowej, o której mowa w art. 6o u.c.p.g. jest natomiast fakt niezłożenia deklaracji lub uzasadnione wątpliwości co do danych zawartych w deklaracji.

2.4. W odwołaniu od powyższej decyzji skarżący zarzucili jej w szczególności rażące naruszenie art. 64 Konstytucji RP w związku z art. 140 oraz art. 353 Kodeksu cywilnego oraz wnieśli o uchylenie tej decyzji i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia "z zaleceniem jej umorzenia".

Skarżący zaznaczyli, że nie zgadzają się w całości z przeprowadzonym postępowaniem wobec rażących naruszeń podstawowych zasad postępowania administracyjnego, w tym zasady praworządności, zasady pogłębiania zaufania obywateli, zasady informowania, zasady uczestnictwa stron w postępowaniu oraz zasady wyjaśniania przesłanek załatwienia sprawy i "zasady nakłaniania do ugody".

Zdaniem strony w postępowaniu doszło nadto do naruszenia Europejskiego Kodeksu Dobrej Administracji oraz Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności.

Następnie w piśmie z dnia 23 czerwca 2018 r. strona przedstawiła dodatkowe wyjaśnienia. W tych ramach podała, iż w nieruchomości skarżący posiadają lokale mieszkalne, w których zamieszkują, a nadto w 95% nieruchomość przekazana została w zarząd / najem podmiotom zewnętrznym – A S.A. w P. oraz B sp. z o.o. w P., z którymi podpisane zostały umowy najmu. Przy budynku zostało wyznaczone i ogrodzone miejsce na kontenery na śmieci, strona od zawsze posiada przy tym swój kontener za który regularnie płaci, odpady są sortowane i wywożone. Skarżący złożyli odpowiednie deklaracje, w związku z czym uważają, że wywiązali się ze swoich obowiązków. Z kolei podmioty wynajmujące nieruchomość prowadzą różne działalności i generują różne odpady, w różnych ilościach, w związku z czym same decydują o rodzaju kontenerów oraz o tym, ile razy w miesiącu ma nastąpić ich odbiór i wywóz. Z informacji jaką strona posiada wynika przy tym, iż firmy te przez cały okres objęty decyzją posiadały kontenery, regularnie też były one wywożone, firmy posiadały złożone deklaracje i sumiennie rozliczały te usługi - na konto miasta wpływały ustalone należności. Skarżący zaznaczyli też, że przez cały okres od 2013r. ze strony miasta nigdy nie było informacji o nieprawidłowościach dotyczących zbiórki odpadów na nieruchomości.

Dodatkowo w piśmie z dnia 26 czerwca 2018 r. strona wyjaśniła, że prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą PHU C z siedzibą w J. i firma ta dysponuje podpisanymi umowami z najemcami, do pisma dołączono fragmenty umów najmu.

2.5. Decyzją z dnia [...] SKO utrzymało w mocy decyzję organu pierwszej instancji.

W uzasadnieniu tego rozstrzygnięcia SKO przedstawiło dotychczasowy przebieg postępowania oraz nawiązało do regulacji zawartych w szczególności w art. 6h, art. 6c ust. 1, art. 6i ust. 1, art. 6m ust. 1, art. 6o oraz art. 6q u.c.p.g.

Organ odwoławczy stwierdził dalej, iż w niniejszej sprawie spełniona została przesłanka do wydania decyzji określającej wysokość opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, gdyż organ pierwszej instancji powziął wątpliwości co do danych zawartych w złożonej deklaracji.

SKO podniosło, iż skarżący, zgodnie z wypisem z rejestru gruntów oraz z księgi wieczystej, są właścicielami nieruchomości położonej w J. przy ul. [...]. Na nieruchomości tej posadowiony jest budynek, pełniący – zgodnie z danymi zawartymi w wypisie z rejestru gruntów – funkcję użytkową, handlowo – usługową, dodatkowo w budynku tym zamieszkuje strona. W okresie od 1 lipca 2013 r. na ww. nieruchomości lokale użytkowe wynajmowane są firmom: A S.A. w P. oraz B Sp. z o.o. w P.

Organ odwoławczy w tych ramach zaznaczył, że zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 4) u.c.p.g., przez właściciela nieruchomości należy rozumieć także współwłaścicieli, użytkowników wieczystych oraz jednostki organizacyjne i osoby posiadające nieruchomości w zarządzie lub użytkowaniu, a także inne podmioty władające nieruchomością. Zdaniem SKO w świetle tego przepisu należy przyjąć, że na gruncie u.c.p.g. wszystkie podmioty wymienione w definicji zawartej w art. 2 ust. 1 pkt 4) tej ustawy są traktowane jak właściciele nieruchomości, gdyż określenie "właściciel" na gruncie u.c.p.g. ma szersze znaczenie niż wynikałoby to z prawa cywilnego.

W ocenie organu odwoławczego najemca może być również podmiotem obowiązków wynikających z u.c.p.g., tj. obowiązku złożenia deklaracji i uiszczania opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, związanego z konkretną nieruchomością, przy czym sytuacja taka jest możliwa, gdy te obowiązki wykonywane są w odniesieniu do całej nieruchomości, co jednak w niniejszej sprawie nie występuje. SKO powołało się tutaj na art. 2 ust. 2a u.c.p.g., zgodnie z którym, jeżeli obowiązki wskazane w ustawie mogą jednocześnie dotyczyć kilku podmiotów spośród wskazanych w ust. 1 pkt 4), obowiązany do ich wykonania jest podmiot lub podmioty faktycznie władające nieruchomością. W takim przypadku podmioty, o których mowa w ust. 1 pkt 4), mogą w drodze umowy zawartej w formie pisemnej wskazać podmiot obowiązany do wykonania obowiązków wynikających z ustawy.

SKO podkreśliło zarazem, iż w rozpatrywanej sprawie całą nieruchomością władają jej właściciele, którzy ją zamieszkują a także decydują, komu będą wynajmować znajdujące się na tej nieruchomości lokale użytkowe. Właściciele ci złożyli deklaracje i uiszczali opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi jedynie w odniesieniu do części zamieszkałej nieruchomości. Natomiast najemcy władają nieruchomością wyłącznie w częściach przez nich wynajmowanych i we własnym zakresie złożyli deklaracje oraz regulowali opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi w odniesieniu do wynajmowanych części nieruchomości. Jednocześnie, nie wskazano w drodze pisemnej umowy podmiotu zobowiązanego do wykonania obowiązków wynikających z u.c.p.g., zgodnie z art. 2 ust. 2a u.c.p.g. Zdaniem organu odwoławczego, przedstawione przez stronę umowy najmu nie stanowią umów, o których mowa jest w art. 2 ust. 2a u.c.p.g.

Organ odwoławczy dokonał przy tym analizy przedłożonych przez stronę umów i podnosił, że ich zapisy nie wskazują bezwzględnie na obowiązek regulowania przez najemców opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi. W przypadku umowy ze spółką A S.A. w P. wskazano również na możliwość rozliczania się najemcy z właścicielami w zakresie regulowania tych opłat.

SKO stwierdziło też, że w umowach najmu właścicielom nieruchomości przysługuje wyłącznie prawo obciążenia najemców obowiązkiem zwrotu (refundacji) na ich rzecz (a nie na rzecz Miasta) poniesionych przez nich wydatków z tytułu zapłaty opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, w części w jakiej opłata dotyczy poszczególnych najemców nieruchomości, nie zaś przeniesienia obowiązków wynikających z u.c.p.g. w zakresie złożenia przez najemców odrębnych deklaracji i regulowania opłat na rzecz Miasta w wysokości wyliczonej w odniesieniu do wykorzystywanych pojemników. Należność z tytułu opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, w części w jakiej opłata dotyczy najemcy nieruchomości, może zostać zwrócona właścicielom nieruchomości w dwojaki sposób - jako element kalkulacyjny czynszu lub jako odrębna należność wyłączona z czynszu. Natomiast w sytuacji braku zwrotu przez najemców odpowiedniej części opłaty, właścicielom przysługuje prawo ich dochodzenia na drodze cywilnego postępowania sądowego o zapłatę.

Ponadto zdaniem organu odwoławczego prawo obciążenia w drodze umowy wynajmującego część nieruchomości zobowiązaniem do zapłaty opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi od tej części, przysługuje wyłącznie właścicielom nieruchomości, którzy rozporządzają swoją nieruchomością, poprzez jej wynajem, prawo to nie przysługuje natomiast podmiotom wynajmującym część nieruchomości.

Reasumując organ odwoławczy stwierdził, że nieprawidłowe było złożenie odrębnych deklaracji i regulowanie opłat przez najemców nieruchomości w wysokości wyliczonej w odniesieniu do wykorzystywanych pojemników. Najemcy zobowiązani są bowiem do regulowania opłat w części ich dotyczącej na rzecz właścicieli nieruchomości, którzy z kolei są zobowiązani do odprowadzenia opłaty całkowitej wyliczonej dla nieruchomości zarówno w części zamieszkałej jak i niezamieszkałej.

Organ odwoławczy zauważył także, iż zasadnie organ pierwszej instancji określił stronie wysokość opłaty stosując stawkę dla odpadów, które nie były zbierane i odbierane w sposób selektywny, gdyż pomimo oświadczenia o segregacji odpadów, jak wynika z informacji uzyskanej od podmiotów odbierających odpady, w obrębie zarówno nieruchomości zamieszkałej jak i niezamieszkałej stwierdzono brak selektywnej zbiórki odpadów segregowanych.

Końcowo organ odwoławczy stwierdził, że niezasadne są zarzuty naruszenia zasad i przepisów wskazanych w odwołaniu. W szczególności zaznaczył, że organ pierwszej instancji oparł się na całym zebranym materiale dowodowym, wydał decyzję na podstawie obowiązujących przepisów u.c.p.g. oraz podjął wszelkie niezbędne kroki do wyjaśnienia stanu faktycznego i załatwienia sprawy.

3. Postępowanie przed Sądem pierwszej instancji.

3.1. Na powyższą decyzję organu odwoławczego skarżący, reprezentowani przez pełnomocnika – adwokata, wnieśli skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach.

Zaskarżonej decyzji pełnomocnik zarzucił naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.: 1) art. 2 Konstytucji RP poprzez naruszenie zasady sprawiedliwości społecznej, a to braku obowiązku ponoszenia opłaty w sytuacji, gdy została ona już uiszczona przez inny podmiot prawa; 2) art. 2 ust. 2a w zw. z art. 2 ust. 1 pkt 4) u.c.p.g. poprzez ich niewłaściwą interpretację i niewłaściwe zastosowanie; 3) art. 6m ust. 1 u.c.p.g. poprzez jego niewłaściwą interpretację i niewłaściwe zastosowanie.

Pełnomocnik zarzucił również naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na wynik sprawy, a to: 1) art. 121 § 1 O.p. poprzez jego niezastosowanie, z uwagi na prowadzenie postępowania w sposób podważający zaufanie do organów administracji; 2) art. 122 O.p. poprzez jego niezastosowanie – niedokładne wyjaśnienie stanu faktycznego sprawy; 3) art. 123 O.p. poprzez jego niezastosowanie – niezapewnienie stronie czynnego udziału w postępowaniu; 4) art. 124 O.p. poprzez jego niezastosowanie – niedokładne wyjaśnienie zasadności przesłanek, które legły u podstaw wydania decyzji; 5) art. 180, art. 181, art. 187 i art. 188 O.p. poprzez niewyczerpujące zebranie i rozpatrzenie materiału dowodowego oraz zaniechanie przeprowadzenia dowodów niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy i błędne przeprowadzenie postępowania dowodowego, co w konsekwencji spowodowało nie zebranie i nie rozpatrzenie całego materiału dowodowego w sposób wyczerpujący; 6) art. 191 O.p. poprzez jego niezastosowanie – dowolną, a nie swobodną ocenę zebranego materiału dowodowego; 7) art. 210 § 4 O.p. poprzez niewłaściwe uzasadnienie faktyczne i prawne decyzji.

Pełnomocnik skarżących wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości, przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania organowi oraz zasądzenie na rzecz skarżących kosztów postępowania, w tym wpisu sądowego od skargi, kosztów zastępstwa procesowego oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

W uzasadnieniu skargi pełnomocnik powołał się w szczególności na uchwałę Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku z dnia 26 listopada 2015 r. nr 4851/15 i wskazywał, że w niniejszej sprawie SKO błędnie zinterpretowało treść art. 6m ust. 1 u.c.p.g. oraz art. 2 ust. 2a w zw. z art. 2 ust. 1 pkt 4) u.c.p.g. Zdaniem pełnomocnika skarżących nieuprawnione jest twierdzenie organu odwoławczego, iż za jedną nieruchomość można złożyć tylko jedną deklarację a niezależnie od wynajmowania nieruchomości i tak za całość odpadów z niej pochodzących odpowiadają właściciele w rozumieniu Kodeksu cywilnego, gdyż w ten sposób organ odwoławczy abstrahuje od definicji właściciela przyjętej na potrzeby u.c.p.g.

W ocenie pełnomocnika skarżących nie można tracić z pola widzenia faktu, iż w niniejszej sprawie dwaj najemcy, władający nieruchomością w częściach przez nich wynajmowanych, we własnym zakresie złożyli deklaracje i regulowali opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi w odniesieniu do wynajmowanych części nieruchomości. Zdaniem pełnomocnika, organ odwoławczy sam stwierdził, iż najemcy władają nieruchomością a zatem spełniają definicję właściciela nieruchomości, o której mowa w art. 2 ust. 2a w zw. z art. 2 ust. 1 pkt 4) u.c.p.g. Pobieranie opłaty od właściciela nieruchomości za odbiór odpadów komunalnych w sytuacji, gdy opłata ta została już pobrana od najemców danej nieruchomości, jest sprzeczne z zasadą sprawiedliwości społecznej (art. 2 Konstytucji RP). Prowadzi bowiem do sytuacji, w której gmina dwa razy uzyskuje odpłatność za tę samą czynność odbioru odpadów – jeden raz na podstawie deklaracji od najemcy, a drugi raz na podstawie decyzji administracyjnej – od właścicieli.

Końcowo pełnomocnik skarżących zakwestionował sposób wyliczenia opłaty. Podniósł, że sposób ten organ przyjął na podstawie aktualnej w 2018 r., ale nieaktualnej w latach poprzednich ilości wytworzonych na nieruchomości odpadów - organ oparł się na oświadczeniu jednego ze współwłaścicieli, obejmującym aktualną ilość pojemników na odpady w 2018 r. oderwaną od ilości tych pojemników w latach poprzednich, zadeklarowaną przez najemców być może w innej wysokości. Pełnomocnik zaznaczył, że tej ostatniej okoliczności nie jest jednak w stanie stwierdzić z uwagi na niedołączenie do materiału dowodowego deklaracji złożonych przez najemców nieruchomości w latach poprzednich, które wskazywały na ilość wytwarzanych odpadów. Zdaniem pełnomocnika takie określenie wysokości opłaty pozostaje w sprzeczności z uchwałami Rady Miasta J. w sprawie ustalenia wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

3.2. Odpowiadając na skargę organ odwoławczy wniósł o jej oddalenie oraz podtrzymał argumentację, zaprezentowaną w zaskarżonej decyzji.

3.3. Na rozprawie w dniu 13 marca 2019 r. pełnomocnik skarżących wnosił i wywodził jak w skardze.

4. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach zważył, co następuje:

4.1. Skarga okazała się zasadna.

4.2. Zadaniem sądu administracyjnego jest zbadanie prawidłowości zastosowania przez organy administracji przepisów obowiązującego prawa, zarówno prawa materialnego, jak też przepisów postępowania. Uwzględnienie skargi następuje w przypadku stwierdzenia przez sąd naruszenia przepisów prawa materialnego, jeżeli miało ono wpływ na wynik sprawy lub naruszenia przepisów prawa procesowego, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy, a także dające podstawę do wznowienia postępowania - art. 145 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 1302 ze zm., dalej: p.p.s.a.). Ponadto zgodnie z art. 134 § 1 p.p.s.a., zgodnie z którym sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną, z zastrzeżeniem art. 57a.

4.3. Przedmiotem kontroli sądowej jest decyzja SKO w przedmiocie określenia skarżącym opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

Przesądzenie o zgodności z prawem zaskarżonej decyzji wymaga w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia zagadnienia prawnego sprowadzającego się do odpowiedzi na pytanie, na którym z podmiotów wymienionych w art. 2 ust. 1 pkt 4 u.c.p.g spoczywa obowiązek określony w art. 6h i art. 6m ust. 1 u.c.p.g. w sytuacji, gdy kilka podmiotów spełnia ustawowe kryterium "właściciela nieruchomości". Ponadto jakie zasady odpowiedzialności przyjąć w sytuacji uznania odpowiedzialności kilku właścicieli nieruchomości w rozumieniu w art. 2 ust. 1 pkt 4 u.c.p.g.?

4.4. Tytułem wprowadzenia należy wskazać, że ustawa z dnia 1 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 152, poz. 897 ze zm.) wprowadziła istotne zmiany w dotychczasowym systemie gospodarowania odpadami komunalnymi, polegające przede wszystkim na obligatoryjnym przejęciu przez gminy obowiązków właścicieli nieruchomości w zakresie zagospodarowania odpadów komunalnych. Ponadto ustawa zakłada ustanowienie jednolitych zasad finansowania, odbierania i zagospodarowania odpadów komunalnych na terenie całego kraju. Działania te miały na celu realizację zadań nałożonych przez Unię Europejską (por. uzasadnienie projektu ustawy: nr druku 3670, sejm VI kadencji). Ustawa ta w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2012 r., wywoływała wątpliwości w zakresie zgodności niektórych jej uregulowań z normami Konstytucji. Wyrokiem z dnia 28 listopada 2013r., sygn. K 17/12 Trybunał Konstytucyjny orzekł m.in. w punkcie 3 i 4 sentencji, że: art. 6h i art. 6m ust. 1 w związku z art. 2 ust. 1 pkt 4 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach są zgodne z art. 2 Konstytucji; art. 6h i art. 6m ust. 1 w związku z art. 2 ust. 3 powołanej ustawy są zgodne z art. 2 Konstytucji.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 u.c.p.g. właściciele nieruchomości zapewniają utrzymanie czystości i porządku między innymi przez wyposażenie nieruchomości w pojemniki służące do zbierania odpadów komunalnych oraz utrzymywanie tych pojemników w odpowiednim stanie sanitarnym, porządkowym i technicznym (pkt 1) oraz zbieranie powstałych na terenie nieruchomości odpadów komunalnych zgodnie z wymaganiami określonymi w regulaminie (pkt 3).

Odpowiednikiem wymienionych powinności właścicieli nieruchomości jest ciążący na gminie obowiązek zorganizowania odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy (art. 6c ust. 1 u.c.p.g.). Ponadto, rada gminy może, w drodze uchwały stanowiącej akt prawa miejscowego, postanowić o odbieraniu odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy, a powstają odpady komunalne (art. 6c ust. 2 u.c.p.g.). Właściciele nieruchomości są w związku z tym obowiązani ponosić na rzecz gminy, na terenie której są położone ich nieruchomości, opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi, o czym stanowi już art. 6h u.c.p.g. Obowiązek ponoszenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi powstaje w przypadku nieruchomości, o których mowa w art. 6c ust. 2 ww. ustawy – za każdy miesiąc, w którym na danej nieruchomości powstały odpady komunalne (art. 6i ust. 1 pkt 2 u.c.p.g.).

W przypadku nieruchomości, o której mowa w art. 6c ust. 2 u.c.p.g., opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi stanowi iloczyn zadeklarowanej liczby pojemników z odpadami komunalnymi powstającymi na danej nieruchomości oraz stawki opłaty za pojemnik o określonej pojemności ustalonej w uchwale rady gminy (art. 6j ust. 3 u.c.p.g.).

Właściciel nieruchomości jest obowiązany złożyć do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta deklarację o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi w terminie 14 dni od dnia zamieszkania na danej nieruchomości pierwszego mieszkańca lub powstania na danej nieruchomości odpadów komunalnych (art. 6m ust. 1 u.c.p.g.).

Zgodnie natomiast z art. 6o ww. ustawy w razie niezłożenia deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi albo uzasadnionych wątpliwości co do danych zawartych w deklaracji wójt, burmistrz lub prezydent miasta określa, w drodze decyzji, wysokość opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, biorąc pod uwagę dostępne dane właściwe dla wybranej przez radę gminy metody, a w przypadku ich braku – uzasadnione szacunki, w tym średnią ilość odpadów komunalnych powstających na nieruchomościach o podobnym charakterze.

Wskazać również trzeba, iż opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, do uiszczania których na rzecz gminy lub ich związków obowiązani są właściciele nieruchomości, są daninami publicznymi o niepodatkowym charakterze. Zgodnie z art. 6q u.p.c.g. w sprawach dotyczących opłat stosuje się przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa. Ponadto zacytowana wyżej treść art. 6o u.p.c.g., wskazuje, że decyzja określająca wysokość opłaty ma charakter deklaratywny. Z art. 6m ust. 1 u.c.p.g. wynika, że deklarację o wysokości opłaty należy składać w odniesieniu do danej nieruchomości. W razie niezłożenia deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi albo uzasadnionych wątpliwości, co do danych zawartych w deklaracji wójt, burmistrz lub prezydent miasta określa, w drodze decyzji, wysokość opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, biorąc pod uwagę dostępne dane właściwe dla wybranej przez radę gminy metody, a w przypadku ich braku -uzasadnione szacunki, w tym przypadku nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy, średnią ilość odpadów komunalnych powstających na nieruchomościach o podobnym charakterze (art. 6o ust. 1 u.c.p.g.). Opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi w wysokości określonej w decyzji, o której mowa w ust. 1, obowiązuje do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym następuje zmiana danych niezbędnych do określenia wysokości tej opłaty (art. 6o ust. 2 u.c.p.g.). Po doręczeniu decyzji, o której mowa w ust. 1, złożenie deklaracji nie jest dopuszczalne, jeżeli nie następuje zmiana danych niezbędnych do określenia wysokości tej opłaty, w tym stawki opłaty (art. 6o ust. 3 u.c.p.g.).

Ustawodawca wprowadzając nowelizację przywołanych powyżej przepisów u.c.p.g. (art. 6i, art. 6o oraz art. 6m ) nie zawarł przepisów przejściowych. W wyroku z dnia 10 maja 2004 r. SK 39/03 Trybunał Konstytucyjny wyraził pogląd, że "ustawodawca nie regulując wyraźnie kwestii intertemporalnej otwiera drogę do tego, aby w danej sytuacji stosować zasadę tempus regit actum. Tak więc i wobec braku wyraźnej regulacji intertemporalnej kwestia międzyczasowa i tak będzie rozstrzygnięta, tyle że na korzyść zasady bezpośredniego stosowana zasady nowej, od momentu wejścia w życie, do stosunków nowopowstających i tych które trwając w momencie wejścia w życie ustawy - nawiązały się wcześniej".

4.4. Dokonując kontroli zaskarżonej decyzji przypomnieć należy, że w świetle art. 6h u.c.p.g. właściciele nieruchomości, o których mowa w art. 6c, są obowiązani ponosić na rzecz gminy, na terenie której są położone ich nieruchomości, opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 4 u.c.p.g. przez właściciela nieruchomości rozumie się także współwłaścicieli, użytkowników wieczystych oraz jednostki organizacyjne i osoby posiadające nieruchomości w zarządzie lub użytkowaniu, a także inne podmioty władające nieruchomością. Z treści art. 2 ust. 1 pkt 4 u.c.p.g. zatem wynika, z uwzględnieniem pojęcia nieruchomości, że za właściciela ustawa uznaje każdy podmiot, który włada nieruchomością tj. wyodrębnionym gruntem i związanym z nim trwale budynkiem - na podstawie prawa własności, współwłasności, wieczystego użytkowania, zarządu i użytkowania (tzw. trwały zarząd i użytkowanie to władztwo nad nieruchomościami Skarbu Państwa lub gminy uregulowane przepisami ustawy o gospodarce nieruchomościami), a także na podstawie stosunku obligacyjnego lub będącego posiadaczem w sposób bezumowny.

Skład orzekający w niniejszej sprawie podziela pogląd NSA wyrażony w wyroku z dnia 22 czerwca 2017r., zgodnie z którym "przez inne podmioty władające nieruchomością" należy rozumieć m.in. posiadaczy nieruchomości. W myśl art. 336 kodeksu cywilnego posiadaczem rzeczy jest zarówno ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel (posiadacz samoistny), jak i ten, kto nią faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą nieruchomością (posiadacz zależny). Taka wykładnia przepisu jest zbieżna z celem ustawy, której istota sprowadza się do obłożenia opłatami za gospodarowanie odpadami komunalnymi tych wszystkich, którzy odpady takie generują (II FSK 676/17, LEX nr 2332833).

W wyroku w sprawie SK 17/12 Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że w ustawie o utrzymaniu czystości prawodawca przyjął szerszą definicję właściciela niż wynika to z art. 140 i n. ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, ze zm.; dalej: kodeks cywilny). Zarazem jednak prawodawca odwołał się do zastanych pojęć prawa administracyjnego i cywilnego w szczególności takich jak: współwłasność (art. 195 i n. kodeksu cywilnego), prawo użytkowania (art. 252 i n. kodeksu cywilnego), użytkowanie wieczyste (art. 232 i n. kodeksu cywilnego), posiadanie samoistne, jak i zależne (art. 336 kodeksu cywilnego). TK podkreślił, że prawodawca nie rozstrzygnął wprost, na którym z podmiotów wymienionych w art. 2 ust. 1 pkt 4 u.c.p.g spoczywa obowiązek określony w art. 6h i art. 6m ust. 1 tejże ustawy w wypadku, gdy kilka podmiotów spełnia ustawowe kryterium "właściciela nieruchomości", jak również prawodawca nie uregulował wprost ewentualnej solidarnej odpowiedzialności posiadaczy nieruchomości, na której powstają odpady, w wypadku niewypełnienia obowiązków wynikających z przepisów ustawy. Nie znaczy to jednak, w ocenie Trybunału Konstytucyjnego, że na podstawie przepisów ustawy o utrzymaniu czystości oraz innych stosowanych analogicznie przepisów prawa powszechnie obowiązującego, z uwzględnieniem treści stosunków cywilnoprawnych łączących w każdym konkretnym wypadku podmioty, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 4 u.c.p.g. nie jest możliwe ustalenie osób, na których ciążą przedmiotowo istotne obowiązki ustawowe, oraz konsekwencji ich wadliwego dokonania albo niedokonania. Ustalenia tego rodzaju wykraczają jednak poza kognicję Trybunału Konstytucyjnego i należą w szczególności do jednostek, organów administracji publicznej oraz właściwych sądów.

4.5. Przenosząc powyższe uwagi na grunt przedmiotowej sprawy przypomnieć należy, że z akt sprawy wynika, iż skarżący, zgodnie z wypisem z rejestru gruntów oraz z księgi wieczystej, są właścicielami nieruchomości położonej w J. przy ul. [...]. Na nieruchomości tej posadowiony jest budynek, pełniący – zgodnie z danymi zawartymi w wypisie z rejestru gruntów – funkcję użytkową, handlowo – usługową, dodatkowo w budynku tym zamieszkuje strona. W okresie od 1 lipca 2013 r. na ww. nieruchomości lokale użytkowe wynajmowane są firmom: A S.A. w P. oraz B Sp. z o.o. w P. Skarżący z powołanymi podmiotami zawarli umowy najmu.

W zaskarżonej decyzji SKO stwierdziło, że w umowach tych właścicielom nieruchomości przysługuje wyłącznie prawo obciążenia najemców obowiązkiem zwrotu (refundacji) na ich rzecz (a nie na rzecz Miasta) poniesionych przez nich wydatków z tytułu zapłaty opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, w części w jakiej opłata dotyczy poszczególnych najemców nieruchomości, nie zaś przeniesienia obowiązków wynikających z u.c.p.g. w zakresie złożenia przez najemców odrębnych deklaracji i regulowania opłat na rzecz Miasta w wysokości wyliczonej w odniesieniu do wykorzystywanych pojemników. Należność z tytułu opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, w części w jakiej opłata dotyczy najemcy nieruchomości, może zostać zwrócona właścicielom nieruchomości w dwojaki sposób - jako element kalkulacyjny czynszu lub jako odrębna należność wyłączona z czynszu. Natomiast w sytuacji braku zwrotu przez najemców odpowiedniej części opłaty, właścicielom przysługuje prawo ich dochodzenia na drodze cywilnego postępowania sądowego o zapłatę. Zdaniem organu odwoławczego prawo obciążenia w drodze umowy wynajmującego część nieruchomości zobowiązaniem do zapłaty opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi od tej części, przysługuje wyłącznie właścicielom nieruchomości, którzy rozporządzają swoją nieruchomością, poprzez jej wynajem, prawo to nie przysługuje natomiast podmiotom wynajmującym część nieruchomości.

Reasumując, zdaniem organu odwoławczego nieprawidłowe było złożenie odrębnych deklaracji i regulowanie opłat przez najemców nieruchomości w wysokości wyliczonej w odniesieniu do wykorzystywanych pojemników. Najemcy zobowiązani są bowiem do regulowania opłat w części ich dotyczącej na rzecz właścicieli nieruchomości, którzy z kolei są zobowiązani do odprowadzenia opłaty całkowitej wyliczonej dla nieruchomości zarówno w części zamieszkałej jak i niezamieszkałej.

Sąd stanowiska tego nie podziela.

Na wstępie wskazać przyjdzie, że nieuregulowanie wprost przez ustawodawcę kwestii odpowiedzialności posiadaczy nieruchomości, na której powstają odpady, w wypadku niewypełnienia obowiązków wynikających z przepisów ustawy, nie oznacza, że na gruncie u.u.c.g. nie jest możliwe uznanie za zobowiązanych do ponoszenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi kilku podmiotów jednocześnie. Istotne jest, aby ustalenia w tym zakresie przez organy dokonane zostały z uwzględnieniem treści stosunków cywilnoprawnych łączących te podmioty, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 4 u.c.p.g., a w okolicznościach niniejszej sprawy – z uwzględnieniem zawartych przez skarżących umów najmu z A S.A. w P. oraz B Sp. z o.o. w P. Umowy te powinny być przedmiotem dogłębnej analizy SKO, a ich ocena dokonana być powinna w kontekście całego zebranego materiału dowodowego, mając na uwadze art. 2 ust. 2a u.c.p.g. oraz wolę i zgodny zamiar stron tych umów.

Sąd podziela pogląd pełnomocnika skarżących, iż nie można tracić z pola widzenia faktu, iż w niniejszej sprawie dwaj najemcy, władający nieruchomością w częściach przez nich wynajmowanych, we własnym zakresie złożyli deklaracje i regulowali opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi w odniesieniu do wynajmowanych części nieruchomości. Podkreślić należy, że organ odwoławczy sam stwierdził, iż najemcy władają nieruchomością, a zatem spełniają definicję właściciela nieruchomości, o której mowa w art. 2 ust. 2a w zw. z art. 2 ust. 1 pkt 4) u.c.p.g. W takiej sytuacji pobieranie opłaty od właściciela nieruchomości za odbiór odpadów komunalnych w sytuacji, gdy opłata ta została już pobrana od najemców danej nieruchomości, jest sprzeczne z zasadą sprawiedliwości społecznej (art. 2 Konstytucji RP). Prowadzi bowiem do sytuacji, w której gmina dwa razy uzyskuje odpłatność za tę samą czynność odbioru odpadów – jeden raz na podstawie deklaracji od najemcy, a drugi raz na podstawie decyzji administracyjnej – od właścicieli. Okoliczność ta powinien organ odwoławczy jednoznacznie wyjaśnić w ponownym postępowaniu. Pozwoli to organowi na ustalenie na których ciążą przedmiotowo istotne obowiązki ustawowe, oraz konsekwencji ich wadliwego dokonania albo niedokonania.

Implikacją powyższego jest konstatacja, że nie sposób zaakceptować stanowiska SKO, że podmiotem zobowiązanym może tym tylko i wyłącznie jeden "właściciel" w rozumieniu art. 6 c u.u.c.g. w zw. z art. 2 ust. 1 pkt 4 u.c.p.g.

W konsekwencji Sąd podzielił zarzuty skargi, iż SKO błędnie zinterpretowało treść art. 6m ust. 1 u.c.p.g. oraz art. 2 ust. 2a w zw. z art. 2 ust. 1 pkt 4) u.c.p.g. poprzez nieuprawnione twierdzenie, iż za jedną nieruchomość można złożyć tylko jedną deklarację, a niezależnie od wynajmowania nieruchomości i tak za całość odpadów z niej pochodzących odpowiadają właściciele w rozumieniu Kodeksu cywilnego, gdyż w ten sposób organ odwoławczy abstrahuje od definicji właściciela przyjętej na potrzeby u.c.p.g.

4.6. Zdaniem Sądu brak jest jednak podstaw do przyjęcia solidarnej zasady odpowiedzialności "właścicieli" w rozumieniu u.u.c.g. Analiza przepisów prawa daninowego prowadzi do wniosku, że solidarnej odpowiedzialności właścicieli w rozumieniu u.u.c.g. nie można domniemywać. Gdyby ustawodawca chciał określić odpowiedzialność z tytułu opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi na zasadzie odpowiedzialności solidarnej dał by temu wyraz wprost w ustawie. Tak uczynił chociażby w przepisach Ordynacji podatkowej np. w odniesieniu do uregulowanej w Rozdziale 15 odpowiedzialności osób trzecich (art. 107 i n.). Podobna sytuacja występuje na gruncie ustaw podatkowych. Egzemplifikację przesądzenia przez ustawodawcę reżimu odpowiedzialności solidarnej stanowi art. 3 ust. 4 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (tj. Dz.U. z 2018r., poz. 1445), zgodnie z którym jeżeli nieruchomość lub obiekt budowlany stanowi współwłasność lub znajduje się w posiadaniu dwóch lub więcej podmiotów, to stanowi odrębny przedmiot opodatkowania, a obowiązek podatkowy od nieruchomości lub obiektu budowlanego ciąży solidarnie na wszystkich współwłaścicielach lub posiadaczach, z zastrzeżeniem ust. 4a-6 (por. wyrok NSA z dnia 3 sierpnia 2018r., II FSK 1336/17, LEX 2558825).

Ponadto Sąd podziela pogląd WSA w Białymstoku zaprezentowany w prawomocnym wyroku z dnia 11 kwietnia 2018, I SA/Bk 84/2018, że opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi ma charakter daniny publicznej, która nie ma charakteru podatkowego. Jest ona bowiem świadczeniem pieniężnym, przymusowym, bezzwrotnym, jednostronnym, publicznoprawnym, ale odpłatnym i mającym realizować cele wynikające z przepisów ustawy o utrzymaniu czystości. Jednak wszystkie elementy tego obowiązku daninowego, w tym rodzaj zastosowanej stawki, mając na uwadze art. 217 Konstytucji, muszą mieć podstawę prawną (LEX nr 2480160).

W ocenie Sądu brak zatem podstaw prawnych do wyinterpretowania z przepisów u.u.c.g. normy prawnej kształtującej odpowiedzialność "właścicieli" w rozumieniu w art. 2 ust. 1 pkt 4 u.c.p.g. na zasadzie odpowiedzialności solidarnej w sytuacji, gdy kilka podmiotów jednocześnie spełnia desygnaty powołanego przepisu. Zdaniem składu orzekającego w niniejszej sprawie podmioty te odpowiadają w takiej części w jakiej generują odpady.

Mając na uwadze powyższe Sąd nie podziela poglądu WSA w Szczecinie wyrażonym w prawomocnym wyroku I SA/Sz 71/16, zgodnie z którym obowiązki związane z odpadami komunalnymi obciążają solidarnie wszystkich współwłaścicieli w rozumienia art., 6c u.u.c.g.

W realiach niniejszej sprawy organy obu instancji uznając skarżących za podmiot zobowiązany do uiszczenia opłaty nie dopełniły wymogów należytego wyjaśnienia stanu faktycznego. Z akt wynika, że organ I instancji w ogóle nie dysponował umową, natomiast SKO odwołało się do umowy, przedstawionej przez skarżących na etapie postępowania odwoławczego, jednak nie poddało jej gruntownej analizie. Ponadto SKO umknął fakt, że w okresie objętym decyzją nastąpiła zmiana ustawy o utrzymaniu czystości. A zatem umowy te powinny być oceniane z uwzględnieniem okoliczności zawarcia umowy, obowiązujących wówczas przepisów oraz wpływu zmiany przepisów na obowiązywanie umowy.

W ocenie Sądu błędne jest zatem stanowisko organu odwoławczego, zgodnie z którym najemca może być również podmiotem obowiązków wynikających z u.c.p.g., tj. obowiązku złożenia deklaracji i uiszczania opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, związanego z konkretną nieruchomością, jedynie w sytuacji, gdy te obowiązki wykonywane są w odniesieniu do całej nieruchomości, co w niniejszej sprawie nie miało miejsca.

Mając na uwadze powyższe rozważania za przedwczesne uznać należy twierdzenie, że nie wskazano w drodze pisemnej umowy podmiotu zobowiązanego do wykonania obowiązków wynikających z u.c.p.g., zgodnie z art. 2 ust. 2a u.c.p.g., a przedstawione przez stronę umowy najmu nie stanowią umów, o których mowa w powołanym przepisie.

4.7. Przenosząc sądową kontrolę legalności zaskarżonej decyzji na płaszczyznę prawa procesowego wskazać przyjdzie, że analiza przywołanych powyżej regulacji, prowadzi do wniosku, że kluczowymi okolicznościami, które winny być jednoznacznie ustalone przez organy, jest krąg adresatów decyzji określającej wysokość opłaty za gospodarowanie odpadami, w odniesieniu do każdego z miesięcy, za który organ określa wysokość opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi w odniesieniu do tej nieruchomości. Podkreślić trzeba, że zobowiązanymi do uiszczenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi są wszyscy współwłaściciele nieruchomości i że każdy ze współwłaścicieli ma interes prawny w określeniu wysokości tej opłaty. Stroną postępowania administracyjnego w sprawie określenia wysokości takiej opłaty winni być zatem wszyscy współwłaściciele nieruchomości i dlatego organ powinien dokładnie wyjaśnić kto jest właścicielem nieruchomości położonej. W konsekwencji wszyscy współwłaściciele wszyscy powinni być stroną postępowania i adresatami decyzji (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 10 kwietnia 2017 r., III SA/Wa 1647/16, LEX nr 2351119).

W świetle regulacji wynikających z O.p. obowiązek ustalenia powyższych okoliczności obciąża organ, który zobligowany jest podjąć wszelkie niezbędne działania w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy w postępowaniu (art. 122 O.p.) Organ administracji obowiązany jest zebrać i w sposób wyczerpujący rozpatrzyć cały materiał dowodowy (art. 187 § 1 O. p.) i wreszcie to organ ocenia na podstawie całego zebranego materiału dowodowego, czy dana okoliczność została udowodniona (art. 191 O. p.). Przepisy Ordynacji podatkowej znajdują natomiast w sprawie zastosowanie zgodnie z art. 6q u.c.p.g.

Zdaniem Sądu w przedmiotowej sprawie organ tym obowiązkom nie sprostał, czym naruszył art. 122 O.p., art. 187 § 1 O.p. oraz art. 191 O. p. w zw. z art. 6q u.c.p.g. w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Stwierdzenie to odnieść należy także do naruszenia art. 210 § 4 O.p. poprzez niewłaściwe uzasadnienie faktyczne i prawne decyzji.

W konsekwencji za przedwczesne uznać należało badanie pozostałych zarzutów skargi nakierowanych na zakwestionowanie sposobu określenia opłaty. Dopiero prawidłowe zebranie całego materiału dowodowego oraz jego zgodna z art. 191 O.p. ocena prawna pozwoli na zajęcie stanowiska w tym zakresie.

4.8. Rozpoznając sprawę ponownie, organ drugiej instancji zobligowany będzie uwzględnić wyrażoną w niniejszym uzasadnieniu ocenę prawną i zawarte w niej wskazania co do dalszego postępowania, a w szczególności podjąć czynności zmierzające do ustalenia istotnych w sprawie okoliczności faktycznych w zakresie kręgu współwłaścicieli przedmiotowej nieruchomości. Rozważenia wymaga kwestia, czy organ pierwszej instancji kierując decyzję jedynie do skarżących nie pominął innych współwłaścicieli nieruchomości i nie pozbawił ich w ten sposób przymiotu strony postępowania, a tym samym czynnego udziału w sprawie, co stanowiłoby naruszenie nie tylko przywołanych wyżej przepisów u.c.p.g., ale także przepisów prawa procesowego - Ordynacji podatkowej. Przy ponownym rozpatrzeniu sprawy, z udziałem wszystkich współwłaścicieli nieruchomości, uwzględnić należy uwagi Sądu odnoszące się do pominięcia współwłaścicieli nieruchomości w postępowaniu dotyczącym obowiązku ponoszenia przez właścicieli nieruchomości opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Analizy wymagają przedłożone przez stronę umowy w kontekście całego zebranego materiału dowodowego przy uwzględnieniu art. 2 ust. 2a u.c.p.g. oraz woli i zgodnego zamiaru stron tych umów. Na obecnym etapie postępowania z uwagi na uchybienia przepisom prawa procesowego nie jest bowiem możliwe przesądzenie, że umowy te nie wskazują bezwzględnie na obowiązek regulowania przez najemców opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

Mając na uwadze powyższe zaskarżona decyzja narusza przepisy prawa materialnego tj. art. 6c i art. 6h u.c.p.g. w zw. z art. 2 ust. 1 pkt 4 u.c.p.g. oraz prawa procesowego tj. art. 133 § 2 O.p. w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na wynik sprawy, a zatem w obrocie prawnym nie może się ostać. Z tego powodu rozstrzygnięcie sprawy co do meritum uznać należało za przedwczesne.

4.9. Wobec powyższego Sąd, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i c) p.p.s.a., uchylił zaskarżoną decyzję.

O kosztach postepowania Sąd orzekł na podstawie art. 200 i 205 § 1 p.p.s.a. zasądzając od organu odwoławczego na rzecz strony skarżącej kwotę 4.417 zł, obejmującą uiszczony wpis sądowy w kwocie 800 zł, koszty zastępstwa procesowego w kwocie 3.600 zł oraz opłatę skarbową uiszczoną od udzielonego pełnomocnictwa 17 zł.