drukuj    zapisz    Powrót do listy

6559, Środki unijne, Inne, Uchylono zaskarżony wyrok i przekazano sprawę do ponownego rozpoznania przez Wojewódzki Sąd Administracyjny, II GSK 379/13 - Wyrok NSA z 2013-04-19, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II GSK 379/13 - Wyrok NSA

Data orzeczenia
2013-04-19 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2013-03-08
Sąd
Naczelny Sąd Administracyjny
Sędziowie
Maria Jagielska /przewodniczący/
Maria Myślińska /sprawozdawca/
Wojciech Kręcisz
Symbol z opisem
6559
Hasła tematyczne
Środki unijne
Sygn. powiązane
V SA/Wa 2502/12 - Wyrok WSA w Warszawie z 2013-01-18
Skarżony organ
Inne
Treść wyniku
Uchylono zaskarżony wyrok i przekazano sprawę do ponownego rozpoznania przez Wojewódzki Sąd Administracyjny
Powołane przepisy
Dz.U. 2008 nr 25 poz 150 art. 3 pkt 4, art. 3 pkt 6
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska - tekst jednolity
Dz.U. 2008 nr 199 poz 1227 art. 3 ust. 1 pkt 13, art. 3 ust. 2
Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko
Dz.U. 2010 nr 213 poz 1397 § 3 ust. 1 pkt 80
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko
Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Maria Jagielska Sędzia NSA Maria Myślińska (spr.) Sędzia del. WSA Wojciech Kręcisz Protokolant Michał Mazur po rozpoznaniu w dniu 5 kwietnia 2013 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej M. Jednostki Wdrażania Programów Unijnych od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 18 stycznia 2013 r. sygn. akt V SA/Wa 2502/12 w sprawie ze skargi I. B. Spółki z o.o. w I. na informację M. Jednostki Wdrażania Programów Unijnych z dnia [...] października 2012 r. nr [...] w przedmiocie oceny wniosku o dofinansowanie realizacji projektu z budżetu Unii Europejskiej 1. uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w W.; 2. zasądza od I. B. Spółki z o.o. w I. na rzecz M. Jednostki Wdrażania Programów Unijnych kwotę 220 (dwieście dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w W. wyrokiem z dnia 18 stycznia 2013 r., sygn. akt V SA/Wa 2502/12, uwzględnił skargę I. B. Sp. z o.o. w I. na informację M. Jednostki Wdrażania Programów Unijnych z dnia [...] października 2012 r., nr [...], w przedmiocie oceny wniosku o dofinansowanie realizacji projektu, stwierdzając, że ocena projektu została przeprowadzona w sposób naruszający prawo i przekazał sprawę M. Jednostce Wdrażania Programów Unijnych do ponownego rozpoznania.

Sąd pierwszej instancji za podstawę rozstrzygnięcia przyjął następujące ustalenia.

I. B. Spółka z o.o. w I. złożyła – w ramach Priorytetu I Działanie 1.8 – Wsparcie dla przedsiębiorstw w zakresie wdrażania najlepszych dostępnych technik (BAT) Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa M. na lata 2007-2013 – wniosek o dofinansowanie projektu "Wykonanie instalacji do neutralizacji i utylizacji odpadów stałych, płynnych i gazowych poprodukcyjnych z jednoczesnym odzyskiem surowców wtórnych i wytworzeniem energii cieplnej i energii elektrycznej w zakładach I. B.".

Pismem z dnia [...] lipca 2012 r. MJWPU poinformowała Spółkę o brakach wniosku, wzywając do ich uzupełnienia/poprawienia. Wskazała na konkretne uchybienia, m.in. na konieczność uzupełnienia dokumentacji środowiskowej (wraz z zaktualizowanym Załącznikiem 1a oraz Załącznikiem 1b) zgodnie z wytycznymi Ministra Rozwoju Regionalnego w zakresie postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko dla przedsięwzięć współfinansowanych z krajowych lub regionalnych programów operacyjnych o:

1) postanowienie w sprawie potrzeby/ braku potrzeby przeprowadzenia OOŚ wraz z niezbędnymi opiniami organów współpracujących;

2) postanowienie uzgadniające starosty/RDOŚ oraz opiniujące właściwego organu Państwowej Inspekcji Sanitarnej, wydane decyzją o środowiskowych uwarunkowaniach;

3) decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach;

4) streszczenie niespecjalistyczne Raportu oceny oddziaływania na środowisko przedsięwzięcia (dla każdego z rozdziałów) lub cały raport (jeśli dotyczy);

5) dokumenty potwierdzające udział społeczeństwa w procedurze oddziaływania na środowisko (obwieszczenia, ogłoszenia, protokoły).

Pismem z dnia [...] sierpnia 2012 r. MJWPU poinformowała Spółkę o odrzuceniu projektu z przyczyn formalnych. Organ uznał, że ze względu na niezłożenie pełnej dokumentacji w odpowiedzi na wezwanie z dnia [...] lipca 2012 r. nie ma możliwości jednoznacznej oceny kwalifikowalności inwestycji i wnioskodawcy w kontekście spełnienia warunków określonych w § 17 i § 19 rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 15 grudnia 2010 r. w sprawie udzielania regionalnej pomocy inwestycyjnej w ramach regionalnych programów operacyjnych (Dz. U. Nr 239 poz. 1599). MJWPU stwierdziła, że wnioskodawca nie przedstawił informacji na temat przynależności do grupy kapitałowej w kontekście określenia statusu przedsiębiorstwa, informacji i potwierdzających je dokumentów wskazujących, jakie działania podjął przed złożeniem wniosku w celu realizacji inwestycji, nie doprecyzował i nie wskazał wydatku na nabycie licencji na używanie technologii instalacji utylizacyjnej. Ponadto wnioskodawca nie załączył pełnej dokumentacji dotyczącej oceny oddziaływania na środowisko zgodnej z wytycznymi Ministra Rozwoju Regionalnego w zakresie postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko dla przedsięwzięć współfinansowanych z krajowych lub regionalnych programów operacyjnych, ustawą z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227 ze zm.; dalej: ustawa o udostępnianiu informacji o środowisku) i rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. Nr 213, poz. 1397, dalej: rozporządzenie w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko). MJWPU zaznaczyła ponadto, że przedsięwzięcie polegające m.in. na wykonaniu instalacji do utylizacji odpadów z jednoczesnym wytworzeniem energii elektrycznej i cieplnej zalicza się do mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko i zostało wymienione w § 3 ust. 1 pkt 80 rozporządzenia w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko.

Spółka I. B. złożyła protest w odpowiedzi na powyższe pismo, odnosząc się do argumentacji prezentowanej przez organ. Wskazała m.in., że nie przedstawiła pełnej informacji w zakresie oddziaływania inwestycji na środowisko, o której mowa w § 13 pkt 4 Regulaminu konkursu, oraz załącznika 1b, gdyż nie ciążył na niej taki obowiązek. Dokumenty te nie są dokumentami obligatoryjnymi, lecz opatrzone są także klauzulą "nie dotyczy". Zgodnie z § 2 pkt 21 Regulaminu konkursu wyjaśniającym pojęcie "nie dotyczy", podmiot składający wniosek sam określa, czy charakter planowanej inwestycji wymaga złożenia pełnej dokumentacji w zakresie oddziaływania na środowisko. Wnioskodawca określił planowane przedsięwzięcie jako urządzenie niemieszczące się w katalogu przedsięwzięć mogących potencjalnie oddziaływać na środowisko, zaznaczając to w wykazie załączników w pkt J. Podkreślił, że planowane przedsięwzięcie nie jest instalacją, a urządzeniem, zatem nie mieści się w katalogu inwestycji, o jakich mowa w § 3 ust. 1 pkt 80 rozporządzenia w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, ponieważ przepisy ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach przewidują, że nie naruszają one działu II w tytule I ustawy z dnia 27 kwietnia 2007 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25 poz. 150 ze zm.). Przepis ten oznacza, że do zasad gospodarowania odpadami pierwszeństwo mają przepisy ustawy Prawo ochrony środowiska, w tym zawarte w niej definicje. Zgodnie natomiast z definicją zawartą w art. 3 pkt 6 tej ustawy, instalacją jest stacjonarne urządzenie techniczne. Spółka podniosła, że w odróżnieniu od pojęcia instalacji, urządzenie jest niestacjonarne. Podkreśliła, że opisane we wniosku urządzenie ma charakter mobilny i nie wymaga pozwolenia na budowę.

Pismem z dnia [...] października 2012 r. MJWPU poinformowała Spółkę o oddaleniu protestu, podtrzymując swoje stanowisko w zakresie oceny wniosku w odniesieniu do braku spełnienia kryteriów nr 8 (Zgodność dokumentacji środowiskowej z obowiązującymi przepisami krajowymi i unijnymi w zakresie ochrony środowiska) i nr 9 (Kompletność złożonego wniosku o dofinansowanie projektu i załączników; podpunkt h – spójność wykazu dołączonych załączników do wniosku i załączników).

Wyrokiem z dnia 18 stycznia 2013 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w W. stwierdził, że ocena projektu została przeprowadzona w sposób naruszający prawo i przekazał sprawę M. Jednostce Wdrażania Programów Unijnych do ponownego rozpoznania.

W uzasadnieniu wskazano, że istotą sporu jest ustalenie, czy zgłoszone do wsparcia w ramach konkursu urządzenie odpowiada definicji określonej w § 3 ust. 1 pkt 80 rozporządzenia w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko. Zgodnie z definicją zawartą w powyższym przepisie do przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko zalicza się instalacje związane z odzyskiem lub unieszkodliwianiem odpadów, inne niż wymienione w § 2 ust. 1 pkt 41-47, z wyłączeniem instalacji do wytwarzania biogazu rolniczego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne, o zainstalowanej mocy elektrycznej nie większej niż 0,5 MW lub wytwarzających ekwiwalentną ilość biogazu rolniczego wykorzystywanego do innych celów niż produkcja energii elektrycznej, a także miejsca retencji powierzchniowej odpadów oraz rekultywacja składowisk odpadów. Zgodnie z definicją zawartą w art. 3 ust. 1 pkt 13 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku przez przedsięwzięcie rozumie się zamierzenie budowlane lub inną ingerencję w środowisko polegającą na przekształceniu lub zmianie sposobu wykorzystania terenu, w tym również na wydobywaniu kopalin; przedsięwzięcia powiązane technologicznie kwalifikuje się jako jedno przedsięwzięcie, także jeżeli są one realizowane przez różne podmioty.

Sąd pierwszej instancji stwierdził, że zarówno definicja "przedsięwzięcia", określona w art. 3 ust. 1 pkt 13 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku, jak i definicja "instalacji", zawarta w art. 3 ust. 6 cyt. ustawy Prawo ochrony środowiska – mającej w ocenie Sądu zastosowanie w niniejszej sprawie – kładą nacisk na trwałe związanie z gruntem. "Przedsięwzięcie" wręcz zakłada przekształcenie lub zmianę sposobu wykorzystania terenu, zaś "instalacja" to stacjonarne urządzenie techniczne. Sąd wskazał, że zgodnie z definicją zawartą w Słowniku języka polskiego PWN "stacjonarny" to "znajdujący się gdzieś na stałe, niezmieniający miejsca pobytu lub swego położenia". Zdaniem WSA spornego urządzenia do utylizacji odpadów nie można uznać za urządzenie stacjonarne, gdyż z jego opisu we wniosku wynika, iż ma to być urządzenie umieszczone na ciągniku siodłowym, więc z założenia jest urządzeniem mobilnym, łatwym do przewiezienia w inne miejsce. Nie ma przy tym znaczenia, że w chwili pracy musi być podłączone do instalacji wodociągowej, elektrycznej, kanalizacyjnej znajdujących się na gruncie. Sposób pracy urządzenia nie doprowadzi bowiem do przekształcenia lub zmiany sposobu wykorzystania terenu w sposób trwały.

W ocenie Sądu pierwszej instancji przedstawione we wniosku urządzenie do utylizacji odpadów nie jest instalacją wymienioną w § 3 ust. 1 pkt 80 cyt. rozporządzenia w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko. Zgodnie z § 13 pkt 4 Regulaminu Konkursu nr RPOWM/1.8/1/2011, Działanie 1.8 – Wsparcie dla przedsiębiorstw w zakresie wdrażania najlepszych dostępnych technik (BAT) – dokumentację dotyczącą oceny oddziaływania na środowisko należy dołączyć do wniosku, "jeżeli dotyczy". Sąd uznał za niewłaściwą argumentację organu dotyczącą obowiązku złożenia takiej dokumentacji. W konsekwencji brak było podstaw do uznania braku spełnienia kryteriów nr 8 i 9.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku złożyła M. Jednostka Wdrażania Programów Unijnych, wnosząc o jego uchylenie i rozpoznanie skargi, ewentualnie uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, oraz o zasądzenie kosztów postępowania. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucono naruszenie przepisów prawa materialnego:

1) art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 2 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227 ze zm.) poprzez jego niezastosowanie i na skutek tego nieuwzględnienie, że przy ocenie potencjalnego oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko należy także badać jego wpływ na zdrowie ludzkie;

2) art. 3 pkt 13 ustawy z dnia 2 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227 ze zm.) poprzez błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że wyłącznie urządzenie trwale związane z gruntem może prowadzić do przekształcenia lub zmiany sposobu wykorzystania terenu w sposób trwały;

3) art. 3 pkt 6 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 ze zm.) poprzez błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że instalacją jest wyłącznie urządzenie techniczne trwale związane z gruntem, niezmieniające miejsca pobytu lub miejsca położenia.

W uzasadnieniu skargi kasacyjnej wskazano, że zgodnie z § 3 ust. 1 pkt 80 rozporządzenia w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko do przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko zalicza się instalacje związane z odzyskiem lub unieszkodliwianiem odpadów, inne niż wymienione w § 2 ust. 1 pkt 41-47, z wyłączeniem instalacji do wytwarzania biogazu rolniczego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne, o zainstalowanej mocy elektrycznej nie większej niż 0,5 MW lub wytwarzających ekwiwalentną ilość biogazu rolniczego wykorzystywanego do innych celów niż produkcja energii elektrycznej, a także miejsca retencji powierzchniowej odpadów oraz rekultywacja składowisk odpadów. Stosownie do brzmienia art. 3 pkt 13 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku przez przedsięwzięcie rozumie się zamierzenie budowlane lub inną ingerencję w środowisko polegającą na przekształceniu lub zmianie sposobu wykorzystania terenu, w tym również na wydobywaniu kopalin; przedsięwzięcia powiązane technologicznie kwalifikuje się jako jedno przedsięwzięcie, także jeżeli są one realizowane przez różne podmioty. Dalej podniesiono, że przepisy cyt. ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku nie zawierają definicji pojęcia "instalacja". Jest ona podana w art. 3 ust. 6 ustawy Prawo ochrony środowiska, zgodnie z którym przez instalację rozumie się stacjonarne urządzenie techniczne; zespół stacjonarnych urządzeń technicznych powiązanych technologicznie, do których tytułem prawnym dysponuje ten sam podmiot i położonych na terenie jednego zakładu; budowle niebędące urządzeniami technicznymi ani ich zespołami, których eksploatacja może spowodować emisję.

Autor skargi kasacyjnej podkreślił, że definicje podane w art. 3 ustawy Prawo ochrony środowiska mają zastosowanie jedynie na potrzeby tej ustawy, co wynika z pierwszego zdania tego przepisu. Kasator podkreślił, że zgodnie z art. 3 ust. 2 cyt. ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku, ilekroć w ustawie jest mowa o oddziaływaniu na środowisko, rozumie się przez to również oddziaływanie na zdrowie ludzi. Ponadto, przepis art. 1 ust. 2 Dyrektywy 85/337/EWG z dnia 27 czerwca 1985 r. w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko naturalne stanowi, że "przedsięwzięcie" oznacza: 1) wykonanie prac budowlanych lub innych instalacji lub systemów lub 2) inne interwencje w otoczeniu naturalnym i krajobrazie, włącznie z wydobywaniem zasobów mineralnych. Zgodnie z preambułą do powyższej Dyrektywy skutki przedsięwzięcia na środowisko muszą być oceniane ze względu na ochronę zdrowia ludzi, poprawę jakości życia poprzez poprawę warunków środowiska oraz zachowanie różnorodności gatunków i zdolności reprodukcyjnej ekosystemów jako podstawy utrzymania życia. Definicja "przedsięwzięcia" zawarta w Dyrektywie 85/337/EWG jest znacznie szersza niż przyjął to polski ustawodawca w przepisie art. 3 ust. 1 pkt 13 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku, odnosi się bowiem do każdego zdarzenia w otoczeniu naturalnym i krajobrazie, a nie zawęża tego pojęcia do ingerencji w środowisko, polegającej na przekształceniu lub zmianie sposobu wykorzystania terenu. Autor skargi kasacyjnej wskazał, że przy interpretacji przepisów prawa polskiego należy brać pod uwagę brzmienie Dyrektywy. W jej kontekście nie można zaś przyjąć, że warunkiem uznania przedsięwzięcia za zawsze lub potencjalnie oddziałujące na środowisko jest wyłącznie jego trwałe związanie z gruntem. Przedmiotem badania winien być także wpływ na środowisko i zdrowie ludzkie. Potencjalne oddziaływanie na środowisko jest całkowicie niezależne od tego, czy urządzenie techniczne jest trwale z gruntem powiązane, czy też nie. Oddziaływanie to jest bowiem zależne wyłącznie od użytej technologii.

Kasator wskazał ponadto, że urządzenie będące przedmiotem wniosku dla prawidłowego funkcjonowania zawsze musi być podłączone, np. do sieci energetycznej, czy też do urządzeń "dawcy" odpadów, a więc będzie unieruchomione. Jest ono mobilne tylko wówczas, gdy jest przewożone, a nie w czasie funkcjonowania. W ocenie MJWPU Sąd dokonał błędnej wykładni art. 3 pkt 6 ustawy Prawo ochrony środowiska. Zdaniem organu przyjąć należy, że stacjonarnym urządzeniem technicznym (a więc także instalacją) jest takie urządzenie, które w czasie normalnego funkcjonowania zgodnego z jego przeznaczeniem (a więc w czasie, kiedy może potencjalnie oddziaływać na środowisko) musi być unieruchomione (nie może zmieniać miejsca położenia), przy czym nie musi ono być trwale z gruntem związane. W związku z powyższym, będąca przedmiotem wniosku spalarnia jest instalacją w rozumieniu § 3 ust. 1 pkt 80 rozporządzenia w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko. W konsekwencji I. B. Sp. z o.o. powinna załączyć do wniosku dokumenty dotyczące oddziaływania na środowisko, a ich niezłożenie powinno skutkować odrzuceniem złożonego wniosku.

Dalej wskazano, że z art. 59 ust. 1 i 2 cyt. ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku wynika, że przedsięwzięcia, których realizacja musi być poprzedzona przeprowadzeniem oceny oddziaływania na środowisko w dwóch rodzajach sytuacji. Po pierwsze – gdy obowiązek ten wynika bezpośrednio z mocy prawa, tj. gdy planowane przedsięwzięcia mogą zawsze znacząco oddziaływać na środowisko oraz gdy mogą znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000, a nie są związane bezpośrednio z ochroną tego obszaru lub nie wynikają z tej ochrony. Po drugie – gdy obowiązek ten został nałożony w formie indywidualnego aktu administracyjnego, tj. gdy planowane przedsięwzięcia mogą potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, jeżeli obowiązek przeprowadzenie oceny został stwierdzony w formie postanowienia wydanego na podstawie art. 63 ust. 1 ustawy oraz gdy mogą oddziaływać na obszary Natura 2000, w stosunku do których obowiązek taki został nałożony przez organ upoważniony do wydania jednej z decyzji wymienionych w art. 96 ust. 2 cyt. ustawy.

Autor skargi kasacyjnej powołał się ponadto na pismo Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska z dnia [...] kwietnia 2010 r., znak [...], w sprawie zaświadczeń organu odpowiedzialnego za monitorowanie obszarów Natura 2000, w którym stwierdzono, że uzyskanie tego zaświadczenia jest konieczne, jeżeli nie przeprowadzono oceny oddziaływania na obszary Natura 2000 lub obszary, o których mowa w art. 6 ust. 3 dyrektywy Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (Dz. Urz. UE Nr 206 z 22 lipca 1992 r., str. 7), a w przypadku planowanych projektów taka ocena nie jest konieczna. W piśmie tym GDOŚ wskazał, że pojęcie "przedsięwzięcia" w kontekście ochrony obszarów Natura 2000 należy interpretować bardzo szeroko.

W ocenie MJWPU stanowisko w kwestii oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko może zająć wyłącznie uprawniony do tego organ. Instytucje odpowiedzialne za przekazywanie środków wspólnotowych nie mogą decydować o przekazaniu środków wyłącznie w oparciu o deklaracje wnioskodawcy zawarte w dokumentacji załączonej do wniosku o dofinansowanie. Musi być pewność, że środki wspólnotowe faktycznie przeznaczone są na realizację projektów nienapuszających obowiązujących norm wspólnotowych. Pewność taką może natomiast dać ocena przeprowadzona przez powołane do tego organy.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 183 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.; dalej: p.p.s.a.) Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej poza nieważnością postępowania, którą bierze pod rozwagę z urzędu, a która w niniejszej sprawie nie miała miejsca (art. 183 § 1 p.p.s.a.).

Związanie granicami skargi kasacyjnej oznacza związanie podstawami określonymi w art. 174 p.p.s.a., a więc wskazanymi przez stronę skarżącą przepisami prawa materialnego czy też przepisów postępowania, które w ocenie skarżącego zostały naruszone. Oznacza to, że autor skargi kasacyjnej wskazując, które normy prawa zostały naruszone, wyznacza zakres kontroli zaskarżonego wyroku przez Naczelny Sąd Administracyjny, który nie ma obowiązku ani prawa do domyślania się i uzupełniania argumentacji autora skargi kasacyjnej (por. wyrok NSA z dnia 6 września 2012 r., sygn. akt I FSK 1536/11, Lex nr 1218336).

Powołanie w skardze kasacyjnej podstawy określonej w art. 174 pkt 1 p.p.s.a. wymaga wskazania, czy przytoczone przepisy prawa materialnego zostały naruszone przez ich błędną wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie (bądź obie formy) i na czym to naruszenie polegało. Natomiast w ramach podstawy kasacyjnej określonej w art. 174 pkt 2 p.p.s.a. NSA bada, czy Sąd pierwszej instancji naruszył wskazane przez autora skargi kasacyjnej przepisy postępowania sądowoadministracyjnego w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Naruszenie prawa materialnego będące następstwem błędnej jego wykładni i niewłaściwego zastosowania polega na mylnym zrozumieniu, nadaniu innego znaczenia treści zastosowanego przepisu bądź niewłaściwym zastosowaniu lub niezastosowaniu określonego przepisu, co należy wykazać w uzasadnieniu zarzutu zawartego w danej podstawie kasacyjnej.

Skarga kasacyjna oparta została wyłącznie na podstawie określonej w art. 174 pkt 1 p.p.s.a., tj. naruszeniu prawa materialnego przez błędną wykładnię przepisów wymienionych w pkt 2 i 3 oraz niezastosowaniu przepisu wymienionego w pkt 1 skargi.

Wadą skargi kasacyjnej jest to, że jej autor nie przywołał art. 174 pkt 1 p.p.s.a., jak również nie powiązał zarzutów naruszenia przepisów prawa materialnego z art. 145 § 1 pkt 1 p.p.s.a. stanowiącym, że Sąd uwzględniając skargę na decyzję lub postanowienie, uchyla decyzję lub postanowienie w całości albo w części, jeżeli stwierdzi naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy.

Ta wadliwość pozwala jednak Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu na rozpoznanie skargi kasacyjnej, albowiem zarzut naruszenia przepisów prawa materialnego wyszczególnionych w pkt 1-3 skargi kasacyjnej niewątpliwie wskazuje na jej oparcie na podstawie art. 174 pkt 1 p.p.s.a.

Przedmiotem kontroli Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego była negatywna ocena na etapie oceny formalnej zgłoszonego do dofinansowania projektu pt. "Wykonanie instalacji do neutralizacji i utylizacji odpadów stałych, płynnych i gazowych poprodukcyjnych z jednoczesnym odzyskiem surowców wtórnych i wytworzeniem energii cieplnej i energii elektrycznej w zakładach I. B.".

Sąd pierwszej instancji, analizując pojęcie "instalacji" określone w art. 3 pkt 6 ustawy z dnia 27 kwietnia 2007 r. Prawo ochrony środowiska oraz pojęcie "przedsięwzięcia" określone w art. 3 ust. 1 pkt 13 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, podniósł, że dla potrzeb ochrony środowiska definicja "instalacji" wynikająca z cyt. ustawy Prawo ochrony środowiska ma zastosowanie w niniejszej sprawie, jest zgodna z pojęciem "przedsięwzięcia", przy czym jest od niego węższa.

W ocenie Sądu oba te pojęcia "kładą nacisk na związanie z gruntem". Instalacja to stacjonarne urządzenie techniczne, a wobec tego urządzenie opisane we wniosku o dofinansowanie, umieszczone na ciągniku siodłowym, nie może być uznane za urządzenie stacjonarne – jest urządzeniem mobilnym. Nie jest więc instalacją, o której mowa w § 3 ust. 1 pkt 80 rozporządzenia Rady Ministrów z 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. Nr 213 poz. 1397). Niewłaściwe jest zatem w ocenie Sądu pierwszej instancji żądanie od wnioskodawcy złożenia dokumentacji dotyczącej oceny oddziaływania na środowisko.

Stanowisko Sądu pierwszej instancji nie zasługuje na aprobatę.

Sąd pierwszej instancji, odwołując się do art. 3 pkt 6 cyt. ustawy Prawo ochrony środowiska dla oceny terminu "stacjonarne urządzenie techniczne" przyjął wyłącznie jego "trwałe związanie z gruntem". Przepis ten dla trwałego unieruchomienia instalacji, czyli stacjonarnego urządzenia technicznego, nie zawiera wymogu "trwałego związania z gruntem" w przeciwieństwie np. do ustawy Prawo budowlane. Są to dwa różne pojęcia. Instalacja, o której mowa w art. 3 pkt 6 cyt. ustawy Prawo ochrony środowiska, nie musi być obiektem budowlanym, dla którego wymagane jest "trwałe związanie z gruntem". W cyt. przepisie rozróżniono pojęcie "instalacji" w postaci urządzeń technicznych i w postaci budowli (art. 3 pkt 6 a i c). Instalacja w postaci "stacjonarnego urządzenia technicznego" to co do zasady unieruchomione urządzenie w określonym miejscu i działające w stanie unieruchomienia, którego eksploatacja może spowodować emisję.

Z powyższego wynika, że "stacjonarność" urządzenia technicznego (art. 3 pkt 6 a cyt. ustawy Prawo ochrony środowiska), podobnie jak pozostałych rodzajów instalacji, o których mowa w art. 3 ust. 6 ww. ustawy, pozostają w ścisłym związku z możliwością powodowania emisji przy ich eksploatacji. Cecha "instalacji" jaką jest "stacjonarność" nie wyklucza możliwości przemieszczenia urządzenia, jednak jego funkcjonowanie w każdym miejscu jest związane z emisją, czyli konsekwencjami, jakie korzystanie z instalacji może powodować dla środowiska. Emisja nie może przekształcić się w zanieczyszczenie, o którym mowa w art. 3 pkt 49 ustawy Prawo ochrony środowiska.

Zgodnie z art. 3 pkt 4 ww. ustawy przez emisję rozumie się wprowadzenie bezpośrednio lub pośrednio w wyniku działalności człowieka do powietrza, wody, gleby lub ziemi:

a) substancje;

b) energie, takie jak ciepło, hałas, wibracje lub pola elektromagnetyczne.

Z brzmienia art. 3 pkt 6 cyt. ustawy wynika, że sama możliwość spowodowania emisji w wyniku eksploatacji "stacjonarnego urządzenia technicznego" wymaga oceny, albowiem tylko wówczas, gdy eksploatacja m.in. przedmiotowego urządzenia "może spowodować emisję" pozwala na ustalenie, czy przedstawiany do dofinansowania projekt jest "instalacją" w rozumieniu art. 3 ust. 6 cyt. ustawy Prawo ochrony środowiska i czy jest przy tym instalacją w rozumieniu § 3 ust. 1 pkt 80 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. z 2010 r. Nr 213, poz. 1397), a nie brak "trwałego związania z gruntem", jak przyjął Sąd pierwszej instancji, błędnie wykładając ww. przepis prawa materialnego (art. 3 pkt 6), co zasadnie zakwestionowano w skardze kasacyjnej.

Chybiony jest natomiast zarzut zawarty w pkt 1 skargi kasacyjnej, bowiem zgodnie z art. 3 § 1 p.p.s.a. sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie, co oznacza, że sądy te nie stosują prawa. Zatem zarzut niezastosowania art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 2 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko nie zasługuje na uwzględnienie.

Nie zasługuje również na uwzględnienie zarzut zawarty w pkt 2 skargi kasacyjnej, ponieważ Sąd pierwszej instancji ograniczył się wyłącznie do przywołania treści art. 3 pkt 13 ww. ustawy, nie dokonując jego wykładni, a wobec tego trudno jest mówić o dokonaniu przez Sad pierwszej instancji błędnej wykładni tegoż przepisu.

NSA nie jest uprawniony modyfikacji czy tez uzupełniania zarzutów kasacyjnych.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd winien po analizie procedury odwoławczej oraz dokumentacji projektu określającego miejsce i przedmiot działalności "instalacji", jak określiła strona w jego tytule – ocenić czy w świetle tych dowodów oraz tego, co wyżej powiedziano, zasadne a jednocześnie zgodne z prawem było zobowiązanie wnioskodawcy do przedłożenia (uzupełnienia) dokumentacji, o której mowa w piśmie z dnia [...] lipca 2012 r., a w konsekwencji, czy zgodna z prawem była negatywna ocena projektu z przyczyn określonych w informacji o "oddaleniu protestu" z dnia [...] października 2012 r.

Mając powyższe na uwadze w oparciu o art. 185 § 1 p.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny orzekł jak w sentencji wyroku. O kosztach postępowania kasacyjnego orzeczono na podstawie art. 203 pkt 2 p.p.s.a.



Powered by SoftProdukt