Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Ewa Michna Sędziowie: WSA Maria Zawadzka (spr.) Asesor WSA Magdalena Gawlikowska Protokolant: specjalista Anna Chwalibóg po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 grudnia 2024 r. sprawy ze skargi M. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Nowym Sączu z dnia 26 czerwca 2024 r. nr SKO-UP-4121-37/24 w przedmiocie skierowania na badania lekarskie skargę oddala.

Decyzją z dnia 26 czerwca 2024 r. nr SKO-UP-4121-37/24 Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Nowym Sączu utrzymało w mocy decyzję Starosty Limanowskiego z dnia 21 maja 2024 r. nr KT.5430.1849.2024 o skierowaniu M. K. (zwanego dalej także skarżącym) na badanie lekarskie w celu istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami.

Powyższe rozstrzygnięcie zostało wydane w następującym stanie faktycznym i prawnym.

Decyzją z dnia 21 maja 2024 r. nr KT.5430.1849.2024 organ I instancji skierował skarżącego, posiadającego uprawnienia do kierowania pojazdami mechanicznymi w zakresie kategorii A, B, C, D, BE, CE, DE, na badania lekarskie. W uzasadnieniu organ I instancji wskazał, że w dniu 18 kwietnia 2024 r. do Wydziału Komunikacji i Transportu Starostwa Powiatowego w Limanowej wpłynęło pismo Szpitala Powiatowego [...] z dnia 16 kwietnia 2024 r., z którego wynika, że w trakcie hospitalizacji w dniach 8-16 kwietnia 2024 r. stwierdzono wobec skarżącego przeciwwskazania do prowadzenia pojazdów w ruchu drogowym. Z nadesłanej przez Szpital Powiatowy [...] dokumentacji medycznej dotyczącej skarżącego wynika, że w dniu 8 kwietnia 2024 r. został on przywieziony do szpitala przez Zespół Ratownictwa Medycznego, po tym jak zasnął za kierownicą w wyniku czego zjechał do rowu. Z dokumentacji wynika, że u kierowcy rozpoznano: [...]. Nadto z zaleceń lekarskich wynika zakaz prowadzenia pojazdów w ruchu drogowym oraz pacjent ma regularnie kontrolować się w poradni [...].

Zdaniem organu opisane zdarzenie drogowe oraz charakterystyka dolegliwości zdrowotnych kierowcy opisanych w dokumentacji medycznej przesłanej przez Szpital Powiatowy [...] stanowią poważne zastrzeżenia zdrowotne.

W ocenie Starosty dokumentacja medyczna przesłana przez szpital stanowi wiarygodne źródło wskazanych w niej zastrzeżeń. Organ podkreślił, że co prawda skarżący w toku postępowania przedstawił dokumentację lekarską oraz orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami, jednak organy administracji publicznej nie są powołane i nie mają kwalifikacji do dokonania oceny stanu zdrowia skarżącego na podstawie przedłożonych zaświadczeń lekarskich. Oceny tej może dokonać tylko uprawniony lekarz w kontekście czy skarżący nie stwarza zagrożenia dla siebie i innych użytkowników ruchu drogowego.

W odwołaniu od decyzji skarżący zarzucił, że w toku postępowania przed organem I instancji przedłożył dokumentację medyczną, z której wynika, że brak jest przeciwskazań zdrowotnych do kierowania przez niego pojazdami. Powyższą dokumentację stanowiło zaświadczenie lekarskie od lekarza neurologa, dokumentacja medyczna potwierdzająca leczenie ambulatoryjne, zaświadczenie od lekarza psychiatrii oraz orzeczenie lekarskie nr [...], wydane przez lekarza uprawnionego do badań kierowców, potwierdzające brak przeciwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami.

Wymienioną na wstępie decyzją z dnia 26 czerwca 2024 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Nowym Sączu utrzymało w mocy decyzję organu I instancji. Uzasadniając swoją decyzję Kolegium wskazało, że podstawę do wydania zaskarżonej decyzji stanowiła dokumentacja medyczna z hospitalizacji skarżącego w Szpitalu Powiatowym [...] w dniach 8-16 kwietnia 2024 r. Z treści zgromadzonego w aktach sprawy pisma Szpitala Powiatowego [...] z dnia 16 kwietnia 2024 r. wynika, że podczas ww. hospitalizacji stwierdzono przeciwskazania do prowadzenia pojazdów w ruchu drogowym. Kolejno z treści karty informacyjnej leczenia szpitalnego skarżącego z dnia 16 kwietnia 2024 r. wynika, że: "Konsultujący neurolog rozpoznał [...] jednocześnie stwierdził przeciwskazania do prowadzenia pojazdów w ruchu drogowym", a w treści zaleceń lekarskich wskazano: "Zakaz prowadzenia pojazdów w ruchu lądowym".

W ocenie Kolegium, zaskarżona decyzja znajduje oparcie w zgromadzonym materiale dowodowym, z którego w sposób niewątpliwy wynika, a zwłaszcza z dokumentacji szpitalnej, że istnieją poważane zastrzeżenia co do stanu zdrowia skarżącego. Jednak okoliczność ta może zostać zweryfikowana w badaniu lekarskim, przeprowadzonym w Małopolskim Ośrodku Medycyny Pracy w Krakowie. Tego orzeczenia nie mogą natomiast zastąpić orzeczenia lekarskie przedłożone przez skarżącego do akt sprawy.

W związku z powyższym organ odwoławczy stwierdził, że w stanie faktycznym sprawy organ l instancji na podstawie wiarygodnych dokumentów, tj. treści pisma Szpitala Powiatowego [...] z dnia 16 kwietnia 2024 r. oraz treści karty informacyjnej leczenia szpitalnego z dnia 16 kwietnia 2024 r. prawidłowo stwierdził, że zachodzą uzasadnione zastrzeżenia co do stanu zdrowia skarżącego w rozumieniu art. 99 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 75 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami. Zdaniem organu II instancji, przedłożona przez skarżącego dokumentacja medyczna, a w szczególności orzeczenie lekarskie nr [...] z dnia 7 maja 2024 r. stwierdzające brak przeciwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami, zaświadczenie lekarskie od lekarza neurologa, dokumentacja medyczna potwierdzająca leczenie ambulatoryjne, czy też zaświadczenie od lekarza psychiatrii nie może stanowić w stanie faktycznym sprawy podstawy do umorzenia postępowania, czy też uchylenia zaskarżonej decyzji. Zatem zarzuty wywiedzione przez skarżącego są całkowicie chybione i nie zasługują na uwzględnienie. W związku z powyższym Kolegium stwierdziło, że organ l instancji prawidłowo uznał, że zachodzą przesłanki do wydania decyzji o skierowaniu skarżącego na badanie lekarskie przeprowadzane w celu ustalenia istnienia lub braku przeciwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami.

Z powyższą decyzją Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Nowym Sączu nie zgodził się M. K. i pismem z dnia 11 lipca 2024 r. wniósł na nią skargę, domagając się jej uchylenia wraz z decyzją organu I instancji. Zaskarżonej decyzji skarżący zarzucił naruszenie:

1) art. 7, art. 8, art. 77 § 1, art 80 oraz art. 85 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego, poprzez dokonanie błędnych ustaleń faktycznych i nieprzeprowadzenie wyczerpującego postępowania dowodowego, a także wadliwą jego analizę, skutkującą w konsekwencji błędnym przyjęciem, iż przedstawiona przez skarżącego dokumentacja medyczna, w szczególności orzeczenie lekarskie nr [...] z dnia 7 maja 2024 r. o braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami nie stanowi dostatecznej podstawy do uznania, iż brak jest uzasadnionych na dzień wydania decyzji zastrzeżeń co do stanu zdrowia skarżącego pod kątem braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami.

2) art. 99 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami, poprzez jego nieprawidłowe zastosowanie i uznanie, że w odniesieniu do osoby skarżącego winna zostać wydana decyzja w przedmiocie skierowania na badanie lekarskie przeprowadzane w celu ustalenia istnienia lub braku przeciwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami.

Uzasadniając zarzut naruszenia w/w przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego, skarżący wskazał, że doszło do niedostatecznej analizy zebranego w sprawie materiału dowodowego, a przede wszystkim przedłożonej przez niego w toku postępowania przed organem I instancji dokumentacji medycznej, która to uprawniała organ do stwierdzenia, że wskazane w piśmie otrzymanym ze Szpitala Powiatowego [...] odnoszące się do jego osoby przeciwwskazania do prowadzenia pojazdów w ruchu lądowym, aktualnie już nie istnieją. Zdaniem skarżącego, w/w dokumentacja medyczna, w tym zaświadczenie lekarskie nr [...], uzyskane od lekarza uprawnionego do badania kierowców pod kątem istnienia ewentualnych przeciwwskazań do prowadzenia pojazdów mechanicznych, pozostają dokumentami wytworzonymi później, aniżeli stwierdzone u skarżącego w toku leczenia w Szpitalu Powiatowym [...] przeciwwskazania uzasadniające skierowanie go na objęte decyzją badanie lekarskie. Z uwagi zatem na czasokres wytworzenia w/w dokumentów brak było, zdaniem skarżącego, na dzień wydawania decyzji przez organ I instancji podstaw do utrzymywania, iż w odniesieniu do skarżącego istnieją uzasadnione zastrzeżenia co do jego stanu zdrowia, które czyniłyby zasadnym przeprowadzenie w stosunku do niego, stosownie do treści art. 99 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami, kolejnego badania lekarskiego. Przedłożone dokumenty nie zostały jednak w żaden sposób zakwestionowane przez organ I i II instancji. W ocenie skarżącego, brak jest podstaw do ich podważania, a wobec tego powinny one rzutować na uznaniu braku zasadności skierowania go na badanie lekarskie, o którym mowa w skarżonych decyzjach. W konsekwencji w/w nieprawidłowości doprowadziły do nieprawidłowego zastosowania art. 99 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami i uznania, że w odniesieniu do skarżącego winna zostać wydana decyzja w przedmiocie skierowania na badanie lekarskie przeprowadzane w celu ustalenia istnienia lub braku przeciwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami.

W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Nowym Sączu podtrzymało swoje stanowisko w sprawie i wniosło o oddalenie skargi.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie zważył, co następuje:

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie, ponieważ zaskarżona decyzja została wydana bez naruszenia przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Rozstrzygając sprawę, organ nie naruszył także przepisów prawa materialnego.

Materialnoprawną podstawę zaskarżonej decyzji stanowiły przepisy ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U. z 2023 r. poz. 622 ze zm., zwanej dalej u.k.p.). Zgodnie z treścią art. 99 ust. 1 pkt 2 tej ustawy starosta wydaje decyzję administracyjną o skierowaniu kierowcy na badanie lekarskie, jeżeli istnieją uzasadnione zastrzeżenia co do stanu zdrowia. Decyzję taką, w myśl art. 99 ust. 2 pkt 1 lit. a u.k.p. starosta wydaje z urzędu, na podstawie informacji i ustaleń stanu faktycznego uzyskanych w ramach wykonywania zadań własnych. Powyższa regulacja pozostaje w ścisłym związku z treścią art. 75 ust. 1 pkt 5 u.k.p., wedle którego badaniu lekarskiemu przeprowadzanemu w celu ustalenia istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami podlega osoba posiadająca prawo jazdy lub pozwolenie na kierowanie tramwajem, jeżeli istnieją uzasadnione i poważne zastrzeżenia co do stanu jej zdrowia.

Co do sposobu rozumienia powyższego pojęcia wielokrotnie wypowiadało się orzecznictwo sądowe, w którym przyjęto, że "uzasadnione" to tyle, co oparte na konkretnych, wiarygodnych podstawach, zaś "poważne" to dotyczące takich aspektów zdrowia, które mogą mieć bezpośredni wpływ na zdolność do bezpiecznego prowadzenia pojazdu. Podkreślano, że te uzasadnione i poważne zastrzeżenia winny mieć swoje źródło w tego rodzaju informacjach o stanie zdrowia, z których z dużym prawdopodobieństwem wynika, że u posiadacza prawa jazdy mogą występować przeciwwskazania zdrowotne co do możliwości jego dalszego bezpiecznego udziału w ruchu drogowym. Wskazywano więc, że mogą one wynikać z orzeczeń lekarskich, z karty informacyjnej leczenia szpitalnego, opinii o stanie zdrowia sporządzonej przez lekarzy specjalistów. Przy czym podkreślano też, że do skierowania na badanie lekarskie nie jest konieczna pewność co do istnienia takich zastrzeżeń, a wystarczy duże prawdopodobieństwo. To bowiem uprawnieni lekarze, w toku specjalistycznego badania, zweryfikują, czy obawa tego, że dyspozycja psychofizyczna kierowcy jest na tyle zła, że może on zagrozić bezpieczeństwu w ruchu jest rzeczywista czy nie (tak np. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 11 lipca 2024 r. sygn. akt II GSK 46/24 i powołane w nim inne orzecznictwo sądowe).

Organy administracji publicznej nie dokonują zatem samodzielnej oceny zdrowia kierujących pojazdami i nie przeprowadzają dodatkowych dowodów na tę okoliczność, w szczególności nie analizują wyników badań lekarskich. Ich zadaniem jest jedynie ocena czy zgromadzony w sprawie materiał dowodowy stanowi wystarczającą podstawę do stwierdzenia przesłanki wystąpienia zastrzeżeń co do stanu zdrowia. Co więcej, skierowanie na badanie lekarskie nie jest równoznaczne z pozbawieniem kierowcy uprawnienia do kierowania pojazdami, gdyż celem badania jest wyjaśnienie istniejących w tym przedmiocie wątpliwości. Powyższe może prowadzić do stwierdzenia istnienia przeciwwskazań do kierowania pojazdami bądź stwierdzenia, że takie przeciwwskazania nie występują. Poddając się takim badaniom kierowca umożliwia zatem wyjaśnienie zaistniałych wątpliwości, które powinny mieć zobiektywizowane uzasadnienie.

W kontekście art. 99 ust. 1 pkt 2 u.k.p. podkreśla się także, że jego wykładnia powinna mieć na względzie cel ustawy o kierujących pojazdami, czyli zapobieganie zagrożeniom w ruchu drogowym, stąd zastrzeżenia co do stanu zdrowia kierowcy winny dotyczyć aspektów zdrowia mogących mieć wpływ na zdolność do bezpiecznego prowadzenia pojazdów, a sformułowanie, że mają być one uzasadnione oznacza, że winny opierać się na wiarygodnych podstawach. Psychofizyczna kondycja kierowcy jest ważnym czynnikiem wpływającym na bezpieczeństwo w ruchu drogowym. Chodzi więc o sytuację, gdy wątpliwości co do stanu zdrowia kierowcy wynikają z ujawnienia się jakichś okoliczności faktycznych mogących mieć wpływ na zdolność prowadzenia pojazdu, których to weryfikacja wymaga wiedzy specjalistycznej. Stąd też - pomimo tego, że prawo do prowadzenia pojazdów ma charakter podmiotowy - dopuszczalna jest w tym zakresie ingerencja prawna organów polegająca na doprowadzeniu do sprawdzenia stanu zdrowia kierowcy. W interesie społecznym pozostaje bowiem, by wszyscy kierujący pojazdami silnikowymi posiadali predyspozycje zdrowotne do ich prowadzenia w sposób, który nie tylko nie będzie zagrażał ich życiu i zdrowiu, ale także zdrowiu i życiu wszystkich innych użytkowników dróg (por. np. wyroki WSA: w Olsztynie z dnia 16 lutego 2023 r. sygn. akt II SA/Ol 397/22; w Gliwicach z dnia 22 grudnia 2022 r. sygn. akt II SA/Gl 1693/22; w Łodzi z dnia 26 października 2022 r. sygn. akt III SA/Łd 411/22; w Szczecinie z dnia 23 listopada 2023 r. sygn. akt II SA/Sz 513/23 oraz wyrok NSA z dnia 7 września 2016 r. sygn. akt I OSK 1051/16).

W ocenie Sądu, organy prawidłowo oceniły wystąpienie w niniejszej sprawie przesłanki wydania decyzji o skierowaniu skarżącego na badanie lekarskie z uwagi na istnienie uzasadnionych i poważnych zastrzeżeń co do stanu jego zdrowia. Jak wynika bowiem ze znajdującej się w aktach sprawy karty informacyjnej leczenia szpitalnego z dnia 16 kwietnia 2024 r., wystawionej przez Szpital Powiatowy [...] wynika, że u skarżącego rozpoznano: [...]. W treści karty podano, że konsultujący neurolog rozpoznał u skarżącego [...], jednocześnie stwierdził przeciwwskazania do prowadzenia pojazdów w ruchu drogowym. W zaleceniach lekarskich wpisano zakaz prowadzenia pojazdów w ruchu drogowym oraz regularne kontrole w poradni [...]. Zdaniem Sądu, powyższy opis stanu zdrowia skarżącego stanowi dostateczna podstawę do skierowania go na badanie lekarskie, które pozwoli ustalić istnienie lub brak przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami.

W konsekwencji za niezasadny należy uznać podniesiony przez skarżącego w treści skargi zarzut naruszenia art. 99 ust. 1 pkt 2 u.k.p. Jeszcze raz należy bowiem podkreślić, że do skierowania na badanie lekarskie nie jest konieczna pewność co do istnienia zastrzeżeń co do stanu zdrowia osoby kierowanej na badanie, a wystarczy duże prawdopodobieństwo, że stan jej zdrowia może mieć bezpośredni wpływ na zdolność do bezpiecznego prowadzenia pojazdu. Z taką sytuacją mamy do czynienia w niniejszej sprawie, gdyż powodem pobytu skarżącego w Szpitalu Powiatowym [...] był fakt, że w dniu 8 kwietnia 2024 r. zasnął on za kierownicą w wyniku czego zjechał do rowu. Skoro więc w przypadku skarżącego pojawiły się wątpliwości co do jego zdolności do prowadzenia pojazdów, to dla wyjaśnienia tychże wątpliwości niezbędnym było skierowanie go na badanie lekarskie.

Odnośnie argumentu skarżącego, że organy nie uwzględniły przedłożonej przez niego dokumentacji medycznej, w szczególności orzeczenia lekarskiego z dnia 7 maja 2024 r. nr [...] o braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami, stwierdzić należy, że zarzut ten nie zasługuje na uwzględnienie. Przedłożona przez skarżącego dokumentacja ma bowiem walor dokumentu prywatnego. Przedstawienie prywatnej opinii biegłego przez stronę jest w rzeczywistości przedstawieniem własnego poglądu strony przy zaakcentowaniu, że pogląd ten odpowiada stanowisku rzeczoznawcy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 czerwca 2010 r. sygn. akt I CSK 544/09). Zauważyć przy tym należy, że nie każde pismo sporządzone przez osobę posiadającą określoną wiedzę specjalistyczną stanowi dowód z opinii biegłego, o której mowa w treści art. 84 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego. Aby bowiem opinię uznać za opinię biegłego w rozumieniu tego przepisu, musiałaby zostać sporządzona na zlecenie organu administracji publicznej rozpoznającego daną sprawę administracyjną. Zarówno opinia sporządzona na zlecenie strony, mająca moc dokumentu prywatnego, jak i opinia biegłego, podlegają, stosownie do art. 80 Kodeksu postępowania administracyjnego, ocenie organu, jak każdy inny dowód. Poza tym należy zauważyć, że badania lekarskie, zgodnie z treścią art. 75 ust. 5 u.k.p., przeprowadza się w wojewódzkim ośrodku medycyny pracy. Tymczasem orzeczenie lekarskie z dnia 7 maja 2024 r. nr [...] zostało sporządzone przez lekarza prowadzącego indywidualna specjalistyczna praktykę lekarską, a zatem nie mogło zostać uwzględnione przez organ w przedmiotowym postępowaniu i zastąpić badanie, o którym mowa w art. 75 ust. 1 u.k.p.

Reasumując, zaskarżona decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Nowym Sączu została oparta na prawidłowej analizie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, który pozwolił na wyczerpujące ustalenie istotnych okoliczności sprawy. Poczynione przez organy ustalenia znalazły odzwierciedlenie w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Decyzja ta zawiera wyczerpujące uzasadnienie faktyczne i prawne podjętego przez organ rozstrzygnięcia, które w ocenie Sądu w całości odpowiada prawu.

Mając na uwadze powyższe, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie na podstawie art. 151 p.p.s.a., skargę oddalił jako bezzasadną.