Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Izabella Kulig - Maciszewska (spr.), Sędziowie NSA Irena Kamińska, Joanna Runge – Lissowska, Protokolant Mariusz Bartosiak, po rozpoznaniu w dniu 3 lutego 2006 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej A. C. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 30 listopada 2004 r. sygn. akt II SA/Wa 1566/04 w sprawie ze skargi A. C. na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia [...] nr [...] w przedmiocie odmowy wznowienia postępowania oddala skargę kasacyjną

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, wyrokiem z dnia 30 listopada 2004 r. sygn. akt II SA/Wa 1566/04, oddalił skargę A. C. na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia [...], Nr [...], w przedmiocie odmowy wznowienia postępowania.

Wyrok ten zapadł w następujących okolicznościach sprawy:

W dniu 6 listopada 2003r. A. C. skierował do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji wniosek o wznowienie postępowania zakończonego decyzją Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji nr [...] z dnia 21 maja 2002 r., mocą której uchylono w części decyzję Wojewody [...] nr [...] z dnia 22 marca 2002 r. w przedmiocie odmowy udostępnienia informacji publicznej.

Skarżący swój wniosek oparł o art. 145 § 1 pkt 5 w związku z art. 150 § 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (t.j.: Dz. U. z 2000r. nr 98, poz. 1071 z późn. zm.), a jako podstawę uzasadniającą wznowienie postępowania powołał fakt wydania w dniu 26 sierpnia 2003 r. przez Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie -Ośrodek Zamiejscowy w Krakowie w sprawie o sygnaturze akt II SA/Kr 2931/02 postanowienia o odrzuceniu skargi w przedmiocie wznowienia postępowania w sprawie zakończonej prawomocnym postanowieniem Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie - Ośrodka Zamiejscowego w Krakowie z dnia 28 sierpnia 2002 r. o sygnaturze akt II SAB/Kr 34/02, którym odrzucono skargę A. C. na bezczynność Wojewody [...].

Decyzją z dnia [...] Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji odmówił wznowienia postępowania. Organ stwierdził, iż fakt wydania postanowienia przez Naczelny Sąd Administracyjny o odrzuceniu skargi o wznowienie postępowania nie stanowi podstawy wznowienia postępowania administracyjnego zawartej w art. 145 § 1 pkt 5 k.p.a.. Nie jest bowiem okolicznością faktyczną lub dowodem istotnym dla sprawy w przedmiocie wydania przez Wojewodę [...] decyzji o udostępnieniu informacji publicznej w postaci wykazu stanowisk urzędniczych w [...] Urzędzie Wojewódzkim w [...], na których - w okresie od 1 stycznia do dnia 30 czerwca 1999 r. - zatrudniono nowych pracowników, z zaznaczeniem ich kwalifikacji, w tym stażu pracy w administracji publicznej. Wydanie przez NSA przedmiotowego postanowienia było konsekwencją wykonania przez Wojewodę [...] decyzji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, które to wykonanie było - w subiektywnym odczuciu skarżącego - niezgodne z prawem. Wskazał, że okoliczność odrzucenia przez NSA skargi o wznowienie postępowania nie wypełnia dyspozycji zawartej w art. 145 § 1 pkt 5 k.p.a.. Organ zwrócił ponadto uwagę, że w niniejszej sprawie art. 150 § 2 k.p.a. nie ma zastosowania, albowiem decyzję objętą wnioskiem o wznowienie wydał Minister i to on jest organem właściwym w sprawie.

Po ponownym rozpatrzeniu sprawy decyzją z dnia [...] - Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji, utrzymał w mocy swoją poprzednią decyzję i w uzasadnieniu przedstawił tę samą argumentację.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie A. C. wniósł o uchylenie wszystkich decyzji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w przedmiotowej sprawie. Zarzucił wydanym przez Ministra decyzjom, że naruszają jego prawa podmiotowe, a zwłaszcza prawo do informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne, prawo dostępu do wymiaru sprawiedliwości, prawo dostępu do służby publicznej na równych zasadach, prawo do godności i równości wobec prawa, prawo do legalizmu działania organów władzy publicznej, prawo strony do udziału w postępowaniu administracyjnym. Wskazał na naruszenie przepisów art. 6 - 10 i art. 12 w związku z art. 127 i nast. k.p.a., jednocześnie domagając się spowodowania udzielenia informacji publicznej w formie dokumentu spełniającego wymogi dowodu zupełnego w postępowaniu sądowym oraz zgodnego z dokumentacją źródłową.

W odpowiedzi na skargę Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji wniósł o jej oddalenie wskazując na dotychczasowe ustalenia faktyczne i prawne.

Oddalając powyższą skargę Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wskazał, iż wznowienie postępowania jest instytucją procesową, stwarzającą prawną możliwość ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy administracyjnej zakończonej decyzją ostateczną, jeżeli postępowanie, w którym doszło do jej wydania był dotknięte jedną z kwalifikowanych wad procesowych wyliczonych wyczerpująco w przepisach prawa procesowego.

Przedmiotem postępowania w sprawie o wznowienie postępowania jest zgodnie z art. 149 § 2 k.p.a.: po pierwsze ustalenie, czy postępowanie, w którym zapadła decyzja ostateczna, było dotknięte jedną z wadliwości określonych w art. 145 § 1 k.p.a., po drugie, przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego w celu rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy administracyjnej rozstrzygniętej decyzją ostateczną.

Usunięcie wątpliwości poprzez ustalenie, czy w danej sprawie występują podstawy wznowienia określone w art. 145 § 1 k.p.a. może nastąpić wyłącznie w fazie postępowania rozpoznawczego, o czym stanowi expressis verbis art. 149 § 2 k.p.a.. Przeprowadzenie tej fazy postępowania następuje na podstawie postanowienia o wznowieniu postępowania. Oznacza to, że ocena przyczyn wznowienia przed wydaniem postanowienia jest niedopuszczalna.

O ile przesłanką odmowy wznowienia postępowania (art. 149 § 3 k.p.a.) nie może być negatywny wynik ustaleń co do przyczyn wznowienia, to jednak może nią być, żądanie wznowienia postępowania z przyczyny (przyczyn), która - tak jak w niniejszej sprawie -pozostaje bez związku z art. 145 § 1 k.p.a.. Nie ma bowiem potrzeby wydawania postanowienia o wznowieniu postępowania przed wydaniem decyzji odmawiającej wznowienia, jeżeli z uzasadnienia wniosku wynika, że podnoszona podstawa wznowienia nie wypełnia żadnej z ustawowych podstaw wznowienia postępowania administracyjnego zawartych w art. 145 § 1 k.p.a..

Sąd I instancji, podobnie jak organ, nie miał wątpliwości, co do treści zawartych we wniosku z dnia 6 listopada 2003r. Samo powołanie się na konkretny przepis będący podstawą wznowienia (art. 145 § 1 pkt 5 k.p.a.) nie oznacza, że wniosek opiera się na ustawowej podstawie wznowienia, jeżeli już z samego uzasadnienia wniosku wynika, że podnoszona podstawa nie zachodzi. Taki wniosek, nie oparty na ustawowej podstawie wznowienia, prowadzi do wydania przez organ decyzji o odmowie wznowienia postępowania. Ma to również znaczenie w odniesieniu do obowiązku zachowania terminu. W sytuacji gdy podanie jedynie formalnie wskazuje przepis prawa jako podstawę wznowienia, a faktycznie podstawy tej nie ma, niemożliwym jest zbadanie okoliczności, w odniesieniu do których stwierdza się zachowanie terminu.

W przedmiotowej sprawie organ orzekający wydając decyzję o odmowie wznowienia postępowania, a następnie utrzymując ją w mocy rozpatrzył żądanie wznowienia w tym aspekcie. Skarżący jako podstawę wznowienia postępowania wskazał art. 145 § 1 pkt 5 k.p.a., który w obliczu twierdzeń zawartych we wniosku nie ma nic wspólnego z nowymi okolicznościami faktycznymi lub nowymi dowodami istniejącymi w dniu wydania decyzji, o jakich mowa w tym przepisie. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji uzasadniając odmowę wznowienia postępowania prawidłowo wyjaśnił, w jakiej sytuacji możliwe jest skorzystanie właśnie z tej podstawy. Wydanie decyzji o odmowie wznowienia postępowania administracyjnego na podstawie art. 149 § 3 k.p.a. nie może się odbyć w zupełnym oderwaniu od zasygnalizowanej we wniosku podstawy wznowienia. Nie może to jednak oznaczać, że organ w takiej sytuacji dokonuje merytorycznego badania podstaw wznowienia zważywszy fakt, że wpierw musiałby zbadać, czy termin do złożenia wniosku został zachowany.

Oceniając legalność decyzji wznowieniowych Sąd I instancji nie znalazł podstaw do ich kwestionowania.

Wyznaczony z urzędu pełnomocnik A. C. złożył skargę kasacyjną od powyższego wyroku, zarzucając mu rażące naruszenie prawa, w szczególności art. 6 - 10 k.p.a. i art. 145 § 1 pkt 5 k.p.a. w ten sposób, "że zainteresowany obywatel został pozbawiony prawa do informacji o działalności organów władzy publicznej zwłaszcza, że dotyczyło go to prawo bezpośrednio."

W uzasadnieniu skargi kasacyjnej ograniczono się do wskazania, iż twierdzenia Sądu I instancji zawarte w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, są sprzeczne z faktami, "tymi zwłaszcza, że skarżącemu nie udostępniono informacji, o które prosił i które dotyczyły go bezpośrednio, względnie podane informacje były niekompletne co wskazuje na chęć ukrycia informacji."

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Stosownie do art.174 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm. – zwana dalej ppsa), skargę kasacyjną można oprzeć bądź na podstawie naruszenia prawa materialnego poprzez błędną wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie, bądź na naruszeniu przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć wpływ na wynik sprawy. Jednocześnie skarga kasacyjna, stosownie do art. 176 ppsa powinna czynić m.in. zadość wymogom przewidzianym dla pisma procesowego oraz zawierać przytoczenie podstaw kasacyjnych i ich uzasadnienie.

Zgodnie bowiem z art.183 § 1 ppsa, Naczelny Sąd Administracyjny związany jest granicami skargi kasacyjnej, a z urzędu bierze pod uwagę jedynie nieważność postępowania sądowego. Oznacza to, że Sąd dokonuje oceny zaskarżonego orzeczenia jedynie stosownie do wskazanych w uzasadnieniu podstaw kasacyjnych, nie mając uprawnień do ich poprawiania lub rozszerzania.

Rozpoznaje więc skargę kasacyjną w niniejszej sprawie stosownie do swoich kompetencji. Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że nie jest ona usprawiedliwiona. W pierwszej kolejności należy stwierdzić, iż w skardze kasacyjnej nie została wskazana jej podstawa. Nie wskazano bowiem, stosownie do art.174 w zw. z art.176 ppsa – o czym była mowa wyżej, czy zarzucono naruszenie prawa materialnego, czy też przepisów postępowania.

Powołanie przepisów kodeksu postępowania administracyjnego, tj. art. 6 – 10 k.p.a. i 145 § 1 pkt 5 wskazuje na podstawę zawartą w pkt 2, art. 174 ppsa. Jednakże ze skargi kasacyjnej nie wynika, na czym miałoby polegać naruszenie przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie tych przepisów. Należy bowiem wskazać, iż sąd administracyjny nie stosuje wprost przepisów kodeksu postępowania administracyjnego, bowiem postępowanie sądowoadministracyjne zostało uregulowane powołanej wyżej ustawie o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Zgodnie ze swoimi kompetencjami dokonuje oceny zgodności z prawem zaskarżonej decyzji administracyjnej, a więc bada czy przy wydaniu danego aktu administracyjnego organ nie naruszył przepisu k.p.a. Brak jakiegokolwiek wskazania na naruszenie przez Sąd I instancji przepisów ustawy o postępowaniu przed sądami administracyjnymi powoduje, iż Naczelny Sąd Administracyjny nie może dokonać oceny, czy takiego naruszenia dopuścił się Sąd w kontekście powołanych przepisów kodeksu postępowania administracyjnego. Natomiast powołany sposób naruszenia tych przepisów oraz uzasadnienie tego naruszenia w żaden sposób ich nie precyzują. Stwierdzenie bowiem, iż naruszając powołane przepisy kodeksu postępowania administracyjnego, Sąd pozbawił skarżącego prawa do informacji o działalności organów administracji publicznej, naruszenia tego nie precyzuje.

Wskazać bowiem należy, iż przedmiotem sprawy była odmowa wznowienia postępowania administracyjnego. Tak więc ani organy administracji publicznej ani Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w żaden sposób nie odniósł się do kwestii merytorycznych dotyczących dostępu do informacji publicznej.

Sąd dokonywał oceny legalności decyzji o odmowie wznowienia postępowania administracyjnego wobec braku przesłanki do jego wznowienia, ale w tym zakresie skarga kasacyjna, co już stwierdzono wyżej, nie zawiera stosownych zarzutów.

Z tych też względów uznając, iż skarga kasacyjna nie zawiera usprawiedliwionej podstawy, Naczelny Sąd Administracyjny na mocy art.184 ppsa – orzekł jak w sentencji wyroku.