Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Marek Zalewski, Sędziowie Sędzia WSA Jerzy Drwal,, Sędzia WSA Ewa Ibrom (sprawozdawca), Protokolant Stażysta Bartłomiej Maciak, po rozpoznaniu w Wydziale III na rozprawie w dniu 18 lipca 2013 r. sprawy ze skargi J. N. na decyzję Wojewody z dnia [...] czerwca 2013 r. nr[...] w przedmiocie zakazu organizacji zgromadzenia publicznego oddala skargę.

Prezydent Miasta L. decyzją z dnia [...] czerwca 2013 r., znak [...], na podstawie art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 5 lipca 1990 r. – Prawo o zgromadzeniach (Dz. U. z 2013 r. poz. 397), dalej: Prawo o zgromadzeniach, zakazał J. N. organizacji zgromadzenia publicznego w dniu [...] czerwca 2013 r. na Placu Ł. w L.

W uzasadnieniu organ pierwszej instancji wyjaśnił, że zorganizowanie zgromadzenia publicznego w miejscy wzmożonego ruchu pieszego – trakt prowadzący na S. M. oraz ul. K. – spowoduje utrudnienia w komunikacji pieszej i będzie bezpośrednio zagrażać życiu i zdrowiu mieszkańców miasta, turystów i uczestników zgromadzenia.

W odwołaniu od powyższej decyzji J. N. podniosła, że zgromadzenie będzie liczyć około 20 osób i nie będzie zagrażać życiu i zdrowiu mieszkańców. Zdaniem skarżącej zakaz narusza art. 57 Konstytucji RP.

Decyzją z dnia [...] czerwca 2013 r., znak [...], Wojewoda L. utrzymał w mocy decyzję organu pierwszej instancji.

W uzasadnieniu organ odwoławczy podniósł, powołując się na stanowisko L. Wojewódzkiego Komendanta Policji z dnia [...] czerwca 2013 r., że przeprowadzenie zgromadzenia publicznego na Placu Ł. w L. stwarza realne zagrożenie zakłóceń ładu i porządku publicznego, ale również niebezpieczeństwo dla ruchu kołowego i pieszego w tym rejonie. Plac Ł. stanowi ścisłe centrum miasta, zlokalizowany jest w bezpośrednim sąsiedztwie jednej z głównych arterii komunikacyjnych, co w połączeniu z godzinami popołudniowego szczytu w sposób szczególny wpłynąć może na wystąpienie utrudnień.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie J. N. skarżąca zarzuciła, że decyzje pierwszej i drugiej instancji są sprzeczne z zasadą wolności zgromadzeń. W ocenie skarżącej zakaz zgromadzenia z uwagi na zagrożenie życia lub zdrowia ludzi albo mienia o znacznych rozmiarach nie ma zastosowania w niniejszej sprawie. Skarżąca podniosła, że na Placu Ł. w L. odbywały się już inne manifestacje.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie zważył, co następuje:

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie, ponieważ zaskarżona decyzja odpowiada prawu.

Przedmiotem kontroli Sądu w niniejszej sprawie jest decyzja Wojewody L. z dnia [...] czerwca 2013 r. zakazująca organizacji zgromadzenia publicznego na Placu Ł. w dniu [...] czerwca 2013 r.

Na wstępie podnieść należy, że kontrola zgodności z prawem decyzji o zakazie odbycia zgromadzenia publicznego dokonywana przez sąd administracyjny powinna brać pod uwagę przede wszystkim prawa obywateli wynikające z konstytucyjnie zagwarantowanej wolności do organizowania pokojowych zgromadzeń, a w dalszej kolejności odnosić się do ochrony praw i wolności innych osób (vide uchwała Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16 marca 1994 r., sygn. W 8/93, publ. OTK 1994/1/18).

Normą nadrzędną, determinującą sposób wykładni art. 8 Prawa o zgromadzeniach wskazującego na przesłanki wydania decyzji o zakazie odbycia zgromadzenia publicznego jest Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., która w art. 57 zawiera regulację prawną zapewniającą każdemu wolność organizowania i uczestniczenia w pokojowych zgromadzeniach. Tym samym regulacje rangi ustawowej ograniczające ze swej istoty wolność organizowania pokojowych zgromadzeń należy postrzegać z uwzględnieniem prymatu wspomnianej wyżej normy konstytucyjnej.

Kompetencje organów właściwych w sprawach dotyczących zgromadzeń w okresie poprzedzającym odbycie konkretnego zgromadzenia obejmują badanie, czy organizator spełnił warunki formalne, o jakich mowa w art. 7 i w art. 3 ust. 1 Prawa o zgromadzeniach, to jest czy dokonano prawidłowego zawiadomienia o zamiarze odbycia zgromadzenia zachowując przewidziane przez ustawodawcę terminy oraz czy organizator spełnia wymagania określone w art. 3 ust. 1 Prawa o zgromadzeniach.

Dokonanie oceny w kwestii wymogów formalnych zawiadomienia uprawnia organ gminy do kompleksowej oceny czy w danym przypadku mają miejsce wymienione w art. 8 Prawa o zgromadzeniach okoliczności uzasadniające wydanie decyzji o zakazie odbycia zgromadzenia.

Zgodnie z art. 8 Prawa o zgromadzeniach organ gminy zakazuje zgromadzenia publicznego, jeżeli:

1) jego cel lub odbycie sprzeciwiają się niniejszej ustawie lub naruszają przepisy ustaw karnych,

2) odbycie zgromadzenia może zagrażać życiu lub zdrowiu ludzi albo mieniu w znacznych rozmiarach.

W związku z taką regulacją normatywną obowiązkiem organów administracji publicznej jest wskazanie i wnikliwa identyfikacja negatywnych aspektów zgromadzenia na tle konkretnych okoliczności sprawy. Wymaga to przeprowadzenia stosownego postępowania wyjaśniającego przez organy orzekające.

W niniejszej sprawie organizator zgromadzenia J. N. wypełniła wszystkie wymogi formalne wynikające z ustawy - Prawo o zgromadzeniach. Zawiadomienie z dnia 18 czerwca 2013 r. o zgromadzeniu publicznym zawiera wszystkie niezbędne elementy wynikające z przepisów ustawy - Prawo o zgromadzeniach. Skarżąca określiła środki służące zapewnieniu pokojowego przebiegu zgromadzenia. Zachowany również został termin i tryb zawiadomienia oraz złożenia środka odwoławczego.

Z akt sprawy wynika, że celem zgromadzenia była pikieta przeciwko finansowaniu z budżetu miasta proaborcyjnych organizacji. Zgromadzenie miało się odbyć między godziną 15:30 a 16:30 przed Ratuszem na Placu Ł. w L. i miało polegać na postoju z plakatami oraz akcji informacyjno-edukacyjnej.

W ocenie Sądu organy wykazały wystąpienie przesłanki z art. 8 ust. 1 pkt 2 Prawa o zgromadzeniach jako podstawy zakazu zgromadzenia.

Organy administracyjne obu instancji uznały, że zgromadzenie ze względu na czas i miejsce organizacji stwarza zagrożenie zakłóceń ładu i porządku publicznego oraz niebezpieczeństwo dla ruchu kołowego i pieszego, a w konsekwencji może zagrażać życiu lub zdrowiu ludzi albo mieniu w znacznych rozmiarach.

W ocenie organu zlokalizowanie zgromadzenia w godzinach popołudniowego szczytu w bezpośrednim sąsiedztwie jednej z głównych arterii komunikacyjnych w L. (ul. K. – Plac Ł. – ul. L.) może spowodować paraliż komunikacyjny oraz zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi. Ponadto, deklarowana liczba uczestników (25-30 osób) może w sposób niekontrolowany ulec zwiększeniu.

Realny charakter zagrożenia dla życia lub zdrowia ludzi albo mienia w znacznych rozmiarach potwierdza opinia I Zastępcy Komendanta Miejskiego Policji w L., którą Wojewoda L. otrzymał od L. Wojewódzkiego Komendanta Policji.

Z treści pisma Zastępcy Komendanta Miejskiego Policji w L. z [...] czerwca 2013 r., [...] wynika, że zorganizowanie zgromadzenia na Placu Ł. w bezpośrednim sąsiedztwie ruchliwej ulicy K., na której znajdują się jedynie dwa przejścia dla pieszych, stwarza realne zagrożenie pod kątem bezpieczeństwa w ruchu kołowym. Plac Ł. jest miejscem w centrum miasta, do którego prowadzą główne piesze ciągi komunikacyjne. Duża liczba osób przebywających i przemieszczających się w danym rejonie stwarza zagrożenie zakłócenia ładu i porządku publicznego, a w konsekwencji może zagrażać życiu lub zdrowiu ludzi albo mieniu w znacznych rozmiarach. Na poparcie swojego stanowiska organ powołał się na dane statystyczne, z których wynika, że w pierwszym półroczu 2013 r. w omawianym rejonie przeprowadzono 94 interwencje, w tym 7 zakwalifikowano jako przestępstwa. Odnotowano również 15 zdarzeń z zakresu ruchu drogowego.

Mając powyższe na względzie należy podzielić stanowisko Wojewody L. oraz Prezydenta Miasta L., że przeprowadzenie zgromadzenia na Placu Ł. w L. w godzinach 15:30 – 16:30 stwarza zagrożenie życia lub zdrowia ludzi albo mienia w znacznych rozmiarach. Podkreślić należy, że zaskarżona decyzja nie stanowi generalnego zakazu zorganizowania zgromadzenia, ale jest zakazem zgromadzenia w konkretnym miejscu i czasie w ściśle określonym dniu.

Zdaniem Sądu, w toku postępowania administracyjnego Wojewoda L. prawidłowo przeprowadził postępowanie wyjaśniające, zgromadził i poddał wszechstronnej ocenie materiał dowodowy, uwzględniając okoliczności sprawy, zgodnie z art. 7, 77 § 1 i 80 k.p.a.

Z tych przyczyn, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie, na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.), orzekł jak w sentencji.