Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Andrzej Kuba (spr.) Sędzia NSA Zbigniew Czarnik Sędzia del. WSA Jacek Czaja po rozpoznaniu w dniu 14 lipca 2021 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej P. O. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 14 września 2017 r.; sygn. akt III SA/Kr 1705/16 w sprawie ze skargi P. O. na decyzję Dyrektora Izby Celnej w Krakowie z dnia [...] sierpnia 2016 r., nr [...] w przedmiocie odmowy wznowienia postępowania w sprawie kary pieniężnej z tytułu urządzania gier na automatach poza kasynem gry 1) oddala skargę kasacyjną, 2) zasądza od P. O. na rzecz Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Krakowie 2700 zł (dwa tysiące siedemset złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Wyrokiem z 14 września 2017 r., sygn. akt III SA/Kr 1705/16, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie oddalił skargę P.O. na decyzję Dyrektora Izby Celnej w Krakowie z dnia [...] sierpnia 2016 r. w przedmiocie odmowy wznowienia postępowania w sprawie kary pieniężnej z tytułu urządzania gier na automatach poza kasynem gry.

Z uzasadnienia wyroku wynika, że za podstawę rozstrzygnięcia Sąd I instancji przyjął następujące ustalenia.

Pismem z [...] listopada 2015 r. skarżący wniósł o wznowienie postępowania zakończonego decyzją ostateczną Naczelnika Urzędu Celnego w Krakowie z [...] czerwca 2015 r., wymierzającą karę pieniężną w wysokości 36.000 zł za urządzenie gier na trzech automatach poza kasynem gry. Jako przyczyny uzasadniające wznowienie postępowania wskazał on brak wiedzy na temat toczącego się postępowania przed organem l instancji w przedmiocie wymierzenia kary za urządzanie gier na automatach poza kasynem gry, w tym również okoliczności wydania i doręczenia ww. decyzji ostatecznej. Powyższe miało wynikać z błędnego doręczania skarżącemu przesyłek kierowanych przez organ l instancji, na adres dodatkowego miejsca wykonywania działalności: ul. P. [...], K., nie zaś na adres zamieszkania, siedziby i doręczeń: os. [...][...] w K.

W wyniku dokonania oceny złożonego wniosku organ l instancji uznał, iż adres na który kierowana była korespondencja, był wymieniony w ewidencji CEIDG RP, jako adres dodatkowych miejsc wykonywania działalności, tym samym wszystkie doręczenia zostały uznane za skuteczne, zgodnie z przepisem art. 150 Ordynacji podatkowej. Dalej, organ przechodząc do oceny poprawności formalnej i merytorycznej złożonego wniosku, uznał, iż skarżący uchybił terminowi do wniesienia wniosku o wznowienie postępowania zakończonego decyzją ostateczną i odmówił wznowienia postępowania w sprawie.

Dyrektor Izby Celnej w Krakowie decyzją z dnia [...] sierpnia 2016 r. działając na podstawie art. 233 § 1 pkt 1 o.p., utrzymał w mocy decyzję l instancji.

Dyrektor podkreślił, że organ l instancji prawidłowo wskazał na uchybienie miesięcznego terminu do wniesienia wniosku o wznowienie postępowania, jednocześnie błędnie ustalając termin, w którym skarżący powziął informację o wydaniu spornej decyzji. W rozpoznawanej sprawie Naczelnik Urzędu Celnego w Krakowie wskazał, że o wydaniu decyzji ostatecznej z [...] czerwca 2015 r. skarżący został poinformowany poprzez otrzymanie upomnienia z [...] lipca 2015 r., które odebrał osobiście [...] sierpnia 2015 r., co potwierdzał podpis złożony na zwrotnym potwierdzeniu odbioru. Jak jednak wynika z akt sprawy, w odpowiedzi na ww. upomnienie skarżący wystosował pismo, oświadczając, iż nie ma wiedzy na temat ewentualnie wydanej decyzji i wniósł o jej doręczenie. W odpowiedzi na powyższe Dyrektor pismem z [...] września 2015 r. m.in. poinformował skarżącego o wydaniu przez Naczelnika Urzędu Celnego w Krakowie decyzji wymierzającej mu karę pieniężną w wysokości 36.000 zł za urządzanie gier na trzech automatach poza kasynem gry. Co więcej wskazał, iż istnieje możliwość uzyskania przedmiotowego rozstrzygnięcia od Naczelnika Urzędu Celnego w Krakowie. Rzeczowe pismo zostało doręczone w dniu [...] września 2015 r. (co skarżący potwierdził osobiście podpisem na zwrotnym potwierdzeniu odbioru) i tę właśnie datę należy uznać, zdaniem organu, za dzień powzięcia wiadomości o wydaniu spornej decyzji. W niniejszej sprawie uznał, że skarżący powziął wiadomość o wydaniu decyzji w dniu [...] września 2015 r. i zgodnie z art. 241 § 2 pkt 1 o.p., termin do złożenia wniosku o wznowienie postępowania w ww. sprawie upłynął w dniu [...] października 2015 r. Mając na uwadze, iż wniosek o wznowienie postępowania skarżący złożył w dniu [...] listopada 2015 r. (data wpływu 30 listopada 2015 r.), to zdaniem organu, uznać należy, że skarżący uchybił terminowi do wniesienia takiego wniosku, co w konsekwencji skutkowało wydaniem decyzji o odmowie wznowienia postępowania w sprawie.

Zaskarżonym wyrokiem Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie oddalił skargę skarżącej na powyższe rozstrzygnięcie uznając, że nie zasługuje na uwzględnienie.

Zdaniem Sądu, organy prawidłowo przyjęły, że skarżący nie zachował miesięcznego terminu do wniesienia wniosku o wznowienie postępowania. W tej sprawie za datę powzięcia wiadomości przez skarżącego należy uznać, jak przyjął organ odwoławczy, dzień [...] września 2015 r., tj. datę odbioru decyzji wymierzającej karę pieniężną. Zatem, skoro skarżący powziął wiadomość o wydaniu spornej decyzji w dniu [...] września 2015 r. to termin do złożenia wniosku o wznowienie upłynął w dniu [...] października 2015 r. W tej sytuacji uzasadnione było wydanie przez organ decyzji w trybie art. 243 § 3 o.p. odmawiającej wszczęcia postępowania, gdyż skarżący wniosek złożył dopiero [...] listopada 2015 r.

Dodał też, że kwestia dotycząca nieprawidłowości doręczeń kierowanej do skarżącego korespondencji nie miała znaczenia dla oceny terminowości złożenia przez niego wniosku o wznowienie postępowania. Wyjaśnił jednak, że zgodnie z art. 148 o.p. pisma doręcza się osobom fizycznym pod adresem miejsca ich zamieszkania albo pod adresem do doręczeń w kraju. Pisma osobom fizycznym mogą być także doręczane: 1/ w siedzibie organu podatkowego; 21 w miejscu zatrudnienia lub prowadzenia działalności przez adresata - adresatowi lub osobie upoważnionej przez pracodawcę do odbioru korespondencji. W razie niemożności doręczenia pisma w sposób określony w § 1 i 2, a także w innych uzasadnionych przypadkach pisma doręcza się w każdym miejscu, gdzie się adresata zastanie. Stwierdzić zatem należy, że z treści art. 148 § 1 i 2 o.p. wynika, iż organ podatkowy ma możliwość wyboru miejsca doręczenia spośród mieszkania adresata (§ 1 art. 148 o.p.), miejsca pracy (art. 148 § 1 i art. 148 § 2 pkt 2 o.p.), siedziby organu podatkowego (art. 148 § 2 pkt 1 o.p.). Ponadto podkreślił, że skorzystanie z doręczenia w miejscu pracy (art. 148 § 1 o.p.) nie musi być poprzedzone bezskuteczną próbą doręczenia w miejscu zamieszkania. Tak więc doręczenie może nastąpić w dowolnym miejscu określonym w § 1 i § 2 art. 148 o.p., bez konieczności zachowywania kolejności miejsc doręczeń wynikających z redakcji art. 148 cyt. Ustawy.

Skarżący zaskarżył powyższy wyrok w całości, zarzucając mu naruszenie:

1. art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) p.p.s.a., przez odmowę jego zastosowania, wskutek niedostrzeżenia przez Sad I instancji, że Dyrektor Izby Celnej w Krakowie naruszył przepisy postępowania tj. art. 150, art. 187 § 1, art. 122, art. 121§ 1, § 2 Ordynacji podatkowej przez ich błędną interpretację i niewłaściwe zastosowanie w sprawie;

2. art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) p.p.s.a., przez odmowę jego zastosowania, wskutek niedostrzeżenia przez Sad I instancji, że Dyrektor Izby Celnej w Krakowie naruszył przepisy postępowania tj. art. 123 § 1 Ordynacji podatkowej ze względu na pominięcie w całym postępowaniu jako strony tego postępowania P.H.U. [...], co skutkować powinno nieważnością tego postępowania na podstawie przepisów art. 183 § 1 i § 2 pkt 5 p.p.s.a.,

3. art. 151 p.p.s.a. przez jego zastosowanie w sytuacji gdy nie powinien był on znaleźć zastosowania, co z kolei było wynikiem całkowicie błędnego przyjęcia, że zaskarżona decyzja nie została wydana z naruszeniem przepisów postępowania, w sytuacji, gdy jest dokładnie odwrotnie, albowiem mamy do czynienia z istotnym naruszeniem przepisów postępowania, a w konsekwencji zasadne jest stanowisko, iż Sąd I instancji winien był skargę uwzględnić.

Wskazując na powyższe zarzuty wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania WSA w Krakowie, a także o zasądzenie na rzecz skarżącego kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu skargi kasacyjnej jej autor przedstawił argumenty na poparcie podniesionych zarzutów.

W odpowiedzi na skargę kasacyjną organ wniósł o jej oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna jest niezasadna.

Zgodnie z art. 183 § 1 p.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, biorąc jednak z urzędu pod rozwagę nieważność postępowania, a mianowicie sytuacje enumeratywnie wymienione w § 2 tego przepisu. W niniejszej sprawie nie występuje jednak żadna z wad wymienionych we wspomnianym przepisie, która powodowałaby nieważność postępowania prowadzonego przez sąd I instancji.

Zarzuty skargi kasacyjnej nie zasługują na uwzględnienie. Jak słusznie zauważył Sąd I instancji, zgodnie z art. 240 § 1 pkt 4 o.p. w sprawie zakończonej decyzją ostateczną wznawia się postępowanie, jeżeli strona nie z własnej winy nie brała udziału w postępowaniu. Stosownie do art. 241 § 1 o.p. wznowienie postępowania następuje z urzędu lub na żądanie strony, przy czym wznowienie postępowania z przyczyny wymienionej w art. 240 § 1 pkt 4 o.p. następuje tylko na żądanie strony wniesione w terminie miesiąca od dnia powzięcia wiadomości o wydaniu decyzji (art. 241 § 2 pkt 1 o.p.).

Z powyższych przepisów wynika, że organ podatkowy przed wszczęciem postępowania w sprawie wznowienia postępowania obowiązany jest rozpoznać dopuszczalność wznowienia postępowania. Jest to pierwszy etap postępowania w sprawie wznowienia postępowania. Etap ten ma szczególne znaczenie, gdy wszczęcie postępowania następuje na wniosek strony.

Należy przy tym podkreślić, że zachowanie ustawowego terminu do złożenia wniosku o wznowienie postępowania podatkowego jest niezbędne do skutecznego uruchomienia procedury wznowieniowej. Jej niespełnienie skutkuje odmową wszczęcia postępowania wznowieniowego. Dlatego też w rozpoznawanej sprawie organy zobowiązane były do ustalenia, czy wniosek skarżącego został złożony w ciągu miesiąc od dnia powzięcia wiadomości o wydaniu decyzji (art. 241 § 2 pkt 1 o.p.). Zwrot "strona dowiedziała się o decyzji" zgodnie z ugruntowaną w tym względzie wykładnią sądów administracyjnych rozumieć należy w ten sposób, że strona uzyskała informacje pozwalające zidentyfikować decyzję, której jej nie doręczono, w stopniu pozwalającym na sformułowanie żądania wznowienia postępowania. W tej sprawie zasadnie organ odwoławczy i Sąd I instancji uznały, że za datę powzięcia wiadomości przez skarżącego należy uznać dzień [...] września 2015 r., tj. datę odbioru decyzji wymierzającej karę pieniężną. Zatem, skoro skarżący powziął wiadomość o wydaniu spornej decyzji w dniu [...] września 2015 r. to termin do złożenia wniosku o wznowienie upłynął w dniu [...] października 2015 r. W tej sytuacji uzasadnione było wydanie przez organ decyzji w trybie art. 243 § 3 o.p. odmawiającej wszczęcia postępowania, gdyż skarżący wniosek złożył dopiero [...] listopada 2015 r. Organ zobligowany był do wydania decyzji o odmowie wznowienia postępowania, ponieważ wniosek został złożony po upływie miesięcznego terminu do jego złożenia.

Podkreślenia wymaga, że skarżący w żaden sposób nie wykazał, że był pozbawiony możliwości obrony swoich praw w postępowaniu. Także kwestia dotycząca nieprawidłowości doręczeń kierowanej do skarżącego korespondencji nie miała znaczenia dla oceny terminowości złożenia wniosku o wznowienie postępowania, gdyż to terminowość złożenia przez skarżącego wniosku była kluczowa dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy. Skarżący zaś nie zakwestionował ustaleń organu odwoławczego i Sądu I instancji dotyczących daty, kiedy skarżący dowiedział się o decyzji ostatecznej, wymierzającej mu karę pieniężną.

W związku z powyższym Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 184 p.p.s.a. orzekł jak w sentencji. O kosztach postępowania kasacyjnego Naczelny Sąd Administracyjny orzekł na podstawie art. 204 pkt 1 i art. 205 § 2 p.p.s.a.