drukuj    zapisz    Powrót do listy

6136 Ochrona przyrody, Ochrona środowiska, Samorządowe Kolegium Odwoławcze, Oddalono skargę, II SA/Go 822/08 - Wyrok WSA w Gorzowie Wlkp. z 2009-02-11, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II SA/Go 822/08 - Wyrok WSA w Gorzowie Wlkp.

Data orzeczenia
2009-02-11 orzeczenie nieprawomocne
Data wpływu
2008-12-08
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wlkp.
Sędziowie
Aleksandra Wieczorek /przewodniczący sprawozdawca/
Symbol z opisem
6136 Ochrona przyrody
Hasła tematyczne
Ochrona środowiska
Sygn. powiązane
II OSK 871/09 - Wyrok NSA z 2010-06-01
Skarżony organ
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Treść wyniku
Oddalono skargę
Powołane przepisy
Dz.U. 2001 nr 62 poz 627 art.276 ust.1, art.292 pkt 1, art. 285 ust. 1 i 2
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Mirosław Trzecki Sędziowie Sędzia WSA Aleksandra Wieczorek (spr.) Asesor WSA Michał Ruszyński Protokolant Inspektor Stanisława Maciejewska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 stycznia 2009r. sprawy ze skargi "K" Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] r., nr [...] w przedmiocie opłaty za wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza oddala skargę.

Uzasadnienie

Zaskarżoną skargą decyzją z dnia [...] września 2008 roku nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze, działając na art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 roku - Kodeks postępowania administracyjnego ( tekst jednolity Dz.U. z 2000 roku , Nr 98, poz. 1071, z późn. zm.- dalej jako Kpa ), art. 276 ust. 1, art. 292 pkt 1, art. 285 ust. 1 i 2 w związku z art. 220 ust. 1 i art. 281 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku - Prawo ochrony środowiska ( tekst jednolity Dz.U. z 2008 roku, Nr 25, poz. 150, z późn.zm. - dalej jako POŚ ), art. 21 § 3, art. 51 § I i art. 53 § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku- Ordynacja podatkowa (tekst jednolity

Dz.U. z 2005 roku, Nr 8, poz. 60, z późn.zm.) i rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 20 grudnia 2005 roku w sprawie opłat za korzystanie ze środowiska ( Dz.U. Nr 260, poz. 2176) utrzymało w mocy decyzję Marszałka Województwa z dnia [...] lipca 2008 roku, Nr [...] w przedmiocie wymierzenia Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością "K" opłaty podwyższonej w kwocie 205.735,00 zł za wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza w okresie od [...] stycznia do [...] maja 2006 roku.

Wynikający z akt administracyjnych stan faktyczny sprawy przedstawiał się następująco :

Skarżąca spółka z o.o. "K" do dnia [...] stycznia 2006 roku legitymowała się pozwoleniem na wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza ze wszystkich emitorów znajdujących się na terenie zakładu, udzielonym decyzją Wojewody z dnia [...] stycznia 2002 roku Nr [...]. W dniu [...] stycznia 2006 roku spółka "K" wystąpiła do Wojewody o wydanie nowego pozwolenia. Pismem z dnia [...] stycznia 2006 roku została poinformowana przez organ, iż przedłożony wniosek zawiera niejasności w zakresie instalacji wymagającej pozwolenia z wezwaniem do złożenia stosownych wyjaśnień i z informacją, że do czasu wyjaśnienia w jaki sposób potraktować instalacje eksploatowane na terenie zakładu, pozostawia się wydanie pozwolenia bez biegu. W wyniku ustaleń spółki i organu poczynionych dnia [...] lutego 2006 roku uzgodniono, iż istnieje konieczność uzupełnienia dokumentacji i przeredagowania wniosku o wydanie pozwolenia na wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza, co spółka uczyni do [...] marca 2006 roku. Poprawioną dokumentację spółka przekazała do Urzędu Wojewódzkiego w dniu [...] marca 2006 roku i uzupełniła [...] maja 2006 roku. Wskazując na te okoliczności oraz na skomplikowany charakter sprawy Wojewoda pismem z dnia [...] kwietnia 2006 roku znak [...] przedłużył termin załatwienia sprawy do dnia [...] maja 2006 roku. Decyzją z dnia [...] maja 2006 roku znak [...] Wojewoda udzielił spółce na okres do [...] maja 2016 roku pozwolenia na wprowadzanie do powietrza gazów i pyłów dla instalacji zlokalizowanych na terenie zakładu. Pismem z dnia [...] lipca 2007 roku Urząd Marszałkowski Województwa wezwał spółkę do nadesłania zgodnych ze stanem faktycznym i prawidłowo sporządzonych wykazów o jakich mowa w art. 186 ust. 1 POŚ (tekst jednolity Dz.U. z 2006 roku , Nr 129, póz. 902 ) zawierających informacje i dane do ustalenia opłat za korzystanie ze środowiska. Poinformował przy tym, iż weryfikacja wykazów nadesłanych przez spółkę wskazuje, iż sporządzone zostały niezgodnie ze stanem faktycznym. Spółka bowiem w wyliczeniach należnych opłat za korzystanie ze środowiska nie uwzględniła opłaty podwyższonej za okres od [...] stycznia do [...] maja 2006 roku w którym nie posiadała pozwolenia na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza dla instalacji zlokalizowanych na terenie zakładu, którą to opłatę miała obowiązek samodzielnie wyliczyć i uiścić. W odpowiedzi pismem z dnia [...] lipca 2007 roku spółka "K" wyjaśniła, iż za okres braku pozwolenia terminowo uiszczone zostały należne opłaty za korzystanie ze środowiska bez opłaty podwyższonej. Wskazała, iż wniosek o nowe pozwolenie złożyła przed upływem ważności poprzedniego pozwolenia, a Wojewoda wydał je po przedłużeniu terminu do rozpatrzenia sprawy. Podnosiła, iż formalny brak pozwolenia nie spowodował naruszenia norm w zakresie korzystania ze środowiska, a opóźnienie w jego wydaniu było wynikiem zachowania nadrzędnego celu jakim jest dbałość o środowisko wnosząc w związku z tym o nienaliczanie opłaty podwyższonej. Pismem z dnia [...] września 2007 roku Urząd Marszałkowski wskazał, iż z analizy dokumentów dotyczących ubiegania się o nowe pozwolenie wynika, że do wniosku nie została złożona kompletna dokumentacja, co w konsekwencji spowodowało wydanie pozwolenia dopiero [...] maja 2006 roku, spółka zaś - mając wiedzę co do ilości źródeł emisji, różnorodności procesów technologicznych, ilości badań i pomiarów - nie zarezerwowała sobie dostatecznej ilości czasu na sporządzenie pełnej dokumentacji, natomiast badane postępowanie administracyjne nie wskazuje na opieszałość Urzędu Wojewódzkiego. Pismem z dnia [...] października 2007 roku spółka powołała się dodatkowo na pismo Urzędu Wojewódzkiego stwierdzające, że jej wniosek z dnia [...] stycznia 2006 roku był kompletny i sporządzony poprawnie a jedynie perspektywiczne uregulowanie kwestii formalno-prawnych w zakresie pozwoleń dla instalacji spółki związane z wydzieleniem tych, które mogą podlegać pod pozwolenie zintegrowane spowodowało wydłużenie toku załatwienia sprawy z uwagi na konieczność przeredagowania złożonej dokumentacji. Powołała się też na wyrażone w doktrynie stanowisko ( Komentarz do POŚ pod red. J. Jendrośki), iż w sytuacji gdy podmiot z dochowaniem należytej staranności złożył wniosek o wydanie pozwolenia lecz z przyczyn od niego niezależnych jeszcze nie otrzymał go lub otrzymał decyzję nieostateczną uzasadniony jest pogląd o nienaliczaniu opłat podwyższonych gdyż kłóci się to z zasadami państwa prawa. W odpowiedzi (pismo z dnia [...] listopada 2007 roku) Urząd Marszałkowski stwierdził, iż przepis art. 276 ust. 1 nie przewiduje

żadnych odstępstw od obowiązku naliczania opłaty podwyższonej, a zaprezentowana interpretacja stoi w sprzeczności z zasadą praworządności. Natomiast w sytuacji niezawinionego przez stronę oczekiwania na wydanie decyzji przysługują jej środki prawne w postaci zażalenia na niezałatwienie sprawy w terminie lub czy też żądania odszkodowania za wyrządzoną szkodę w oparciu o przepisy prawa cywilnego. Zawiadomieniem z dnia [...] lutego 2007 roku organ powiadomił spółkę o wszczęciu postępowania w sprawie określenia wysokości nie wniesionych opłat za wprowadzanie pyłów i gazów do powietrza w l półroczu 2006 roku.

Decyzją z dnia [...] kwietnia 2008 roku ([...]) Marszałek Województwa wymierzył spółce "K" opłatę podwyższoną za wprowadzanie pyłów i gazów do powietrza w l półroczu 2006 roku w kwocie 205 735 złotych. W wyniku odwołania strony Samorządowe Kolegium Odwoławcze decyzją z dnia [...] maja 2008 roku ([...]) uchyliło zaskarżony akt i przekazało sprawę organowi l instancji do ponownego rozpoznania.

Pismem z dnia [...] czerwca 2008 roku pełnomocnik spółki, podtrzymując stanowisko zaprezentowane w odwołaniu od uchylonej już decyzji, wniósł o ponowną analizę przez organ pisma Urzędu Wojewódzkiego z dnia [...] października 2007 roku i powołał się na rozważania Naczelnego Sądu Administracyjnego zawarte w uchwale 7 sędziów z dnia 21 grudnia 1998 roku w sprawie OPS 13/98 ( ONSA 1999/2/46 ).

Ponownie rozpoznając sprawę Marszałek Województwa (w imieniu którego działał Z-ca Dyrektora Departamentu Rolnictwa Środowiska i Rozwoju Wsi) decyzją z dnia [...] lipca 2008 roku nr [...] działając na podstawie art. 273 ust. 1 pkt. 1, art. 284 ust. 1, art. 285, art. 281 ust. 1 i art. 288 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 220 ust. 1, art. 276 ust. 1 i art. 292 pkt 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku -Prawo ochrony środowiska ( Dz.U. Nr 62 poz. 627 z późn. zm., tekst jednolity Dz.U. z 2008 roku, Nr 25, poz. 150) oraz art. 21 § 3, art. 51 § 1 i art, 53 § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku - Ordynacja podatkowa (tekst jednolity Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) i rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 20 grudnia 2005 roku w sprawie opłat za korzystanie ze środowiska ( Dz.U. Nr 260, poz. 2176) oraz art. 104 Kpa orzekł o wymierzeniu spółce "K" opłaty podwyższonej za wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza okresie od [...] stycznia do [...] maja 2006 roku w kwocie 205.735,00 zł stanowiącej różnicę pomiędzy opłatą należną w wysokości 591.856,00 zł a opłatą wynikającą z wykazu za l półrocze 2006 roku ( 386.121,00 zł) z odsetkami obliczonymi samodzielnie od [...] sierpnia 2006 roku.

W uzasadnieniu organ l instancji wskazał, że opłaty za wprowadzanie substancji zanieczyszczających do powietrza są instrumentem prawnym wykorzystywanym w celu obniżenia emisji gazów i pyłów do powietrza. Zasadą funkcjonowania tego mechanizmu w świetle ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku • Prawo ochrony środowiska jest bezdecyzyjny tryb realizacji obowiązku uiszczania opłaty, co oznacza ustalanie we własnym zakresie przez podmiot na zasadzie samoopodatkowania wysokości należnych opłat oraz ich wnoszenie na rachunek urzędu marszałkowskiego, bez wezwania. Podmiot zobowiązany dokonuje obliczeń należnych opłat samodzielnie, bez ingerencji organu administracji, chyba że zaistniała sytuacja mająca odzwierciedlenie w przepisie art. 288 POŚ, gdy podmiot nie przedłożył wykazu zawierającego informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat lub zamieścił w wymienionym wykazie informacje nasuwające zastrzeżenia wówczas marszałek województwa wymierza opłatę w drodze decyzji. Kolejnym przypadkiem, gdy ustawodawca przewiduje ingerencję organu administracji publicznej, jest ustalenie opłaty podwyższonej. Przesłanką ponoszenia opłaty podwyższonej jest brak pozwolenia na wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza pomimo istnienia takiego obowiązku. Organ wskazał na rozbieżność orzecznictwa sądowego. Stwierdził, iż wprawdzie NSA w swym orzecznictwie wskazuje, iż w sytuacji gdy podmiot nie posiada wymaganego pozwolenia na wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza, to w sprawach o wymierzenie opłaty podwyższonej nie należy pomijać przyczyn jego braku, przypisując szczególne znaczenie uchwale 7 sędziów NSA z dnia 2 grudnia 1998 roku, stanowiącej, że "okoliczność niezałatwienia przez organ administracji sprawy o wydanie decyzji w terminie określonym w art. 35 Kpa, nie może sama przez się przesądzać o wyłączeniu stosowania art. 86b ust. 7 ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska. Stwierdzenie, czy strona nie ponosi odpowiedzialności za to, że nie posiada decyzji musi nastąpić indywidualnie w każdej sprawie, z uwzględnieniem wszystkich okoliczności, takich jak np. czas wystąpienia o wydanie nowej decyzji, czy przebieg postępowania w tej

sprawie." Wskazał jednakże, iż w większości orzeczeń NSA opowiada się jednak za obligatoryjnym i nie przewidującym wyjątków wymierzaniem opłat podwyższonych w sytuacji braku pozwolenia na emisję pyłów i gazów do powietrza. Wywiódł, iż to na stronie ciąży powinność wykorzystania wszystkich przysługujących jej środków prawnych, w celu uzyskania "na czas" pozwolenia na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, by nie miała miejsca przerwa między ważnością kolejnych następujących po sobie pozwoleń. Odnosząc się do powoływanej przez stronę koncepcji uznawania istnienia fikcji prawnej zrównującej sytuację prawną strony, która wystąpiła w wnioskiem o wydanie pozwolenia z sytuacją strony legitymującej się ważnym pozwoleniem na emisje pyłów i gazów organ l instancji wskazał, iż nie znajduje ona umocowania w przepisach prawnych. Pogląd przedstawicieli nauki prawa (W. Radecki, J. Sommer) dopuszcza stosowanie fikcji prawnej, polegającej na uznaniu faktu wniesienia wniosku o wydanie pozwolenia na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza jako "czasowej legalizacji sytuacji podmiotu". Jednak według tego poglądu, fikcja ta może być stosowana jedynie wobec tych jednostek, które wystąpiły o kolejną decyzję, jeżeli spełniały warunki do uzyskania nowej decyzji i złożyły odpowiadający wymaganiom formalnym wniosek o jej wydanie na 4 miesiące przed upływem terminu ważności poprzedniej decyzji. Termin czterech miesięcy uzasadniony jest poprzez przyjęcie, iż nawet jeśli sprawę uzyskania decyzji zakwalifikować jako sprawę szczególnie skomplikowaną to należy przyjąć, że organ powinien ją rozpatrzyć w ciągu 2 miesięcy ( art. 35 ust. 3 Kpa), stronie przysługuj ą dwa tygodnie na złożenie odwołania (art. 129 § 2 Kpa), organ odwoławczy powinien załatwić sprawę w ciągu miesiąca, po doliczeniu 2 tygodni na obieg korespondencji daje to w sumie 4 miesiące, po których jednostka powinna uzyskać przedmiotowe pozwolenie. Odnosząc się w związku z tym do argumentacji strony, iż złożyła kompletny wniosek o wydanie decyzji w terminie oraz, że Urząd Wojewódzki miał obowiązek wydać decyzję niezwłocznie organ wskazał, iż w ustalonych okolicznościach sprawy, strona, mając świadomość specyfiki prowadzonej działalności i różnorodności procesów technologicznych, nie zarezerwowała sobie wystarczające] ilości czasu na przygotowanie dokumentacji oraz oczekiwanie na wydanie decyzji przed upływem terminu ważności poprzedniej. Organ nie zanegował stanowiska strony, iż w chwili składania wniosku o wydanie nowej decyzji pozwalającej emitować gazy i pyły do powietrza był on kompletny, wskazując jednakże, że w trakcie postępowania o wydanie pozwolenia uzgodniono konieczność jego uzupełnienia. Zdaniem organu w trakcie postępowania administracyjnego żadna z zasad ogólnych Kpa nie została naruszona. Jeszcze przed wszczęciem postępowania informowano

wyczerpująco informowano stronę o obowiązującym porządku prawnym w przedmiocie korzystania ze środowiska bez wymaganego pozwolenia zaś zakład o randze i renomie, jaką posiada "K", nie może się usprawiedliwiać brakiem wiedzy w zakresie ochrony środowiska w szczególności zaś brakiem wiedzy na temat skutków bezprawnego korzystania ze środowiska. Wskazał iż przytaczane przez stronę stanowisko 7 sędziów NSA wyrażone zostało pod rządami nieobowiązującej już ustawy z dnia 31 stycznia 1980 roku o ochronie i kształtowaniu środowiska. Dokonana od 2001 roku zmiana całego ustawodawstwa ekologicznego związana z dostosowaniem go do ustawodawstwa unijnego skutkowała nadaniem w niektórych przypadkach normom prawa ekologicznego znacznie ostrzejszego rygoru prawnego. Podkreślił, że w poprzednio obowiązującej ustawie o ochronie i kształtowaniu środowiska, organy ochrony środowiska ustalały w drodze decyzji rodzaje i ilości substancji zanieczyszczających dopuszczonych do wprowadzania do powietrza. W świetle obowiązujących przepisów wymienioną decyzję zastąpiono pozwoleniem na wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza. Zważył, iż wykładnia gramatyczna postanowień art. 276 ust. 1 i art. 292 ustawy Prawo ochrony środowiska nie daje jakichkolwiek podstaw pozwalających na odstąpienie od obowiązku ponoszenia opłat podwyższonych. Możliwości akceptowania koncepcji w/w fikcji prawnej, iż podmiot korzystający ze środowiska nie posiadając pozwolenia na wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza, tak jakby je miał w sytuacji złożenia przez niego wniosku o pozwolenie, sprzeciwia się również zasada praworządności, z której wynika, że organy administracji zobowiązane są z urzędu do przestrzegania przepisów prawa. Skoro te nie przewidują możliwości odstąpienia od obowiązku wnoszenia opłat podwyższonych, oznacza to, że ustawodawca ich po prostu nie przewidział i nie mogą być one wyinterpretowane. Odnosząc się do zarzutów strony jakoby wydając pozwolenie na emisję Wojewoda pozostawał w zwłoce organ stwierdził, iż kierowane są do niewłaściwego adresata. Wskazał, iż system prawny jest w zasadzie kompletny w sytuacji nieprawidłowości w pracach organów upoważnionych do wydawania pozwoleń na korzystanie ze środowiska. Strona mogła wykorzystać środki prawne przysługujące jej w sytuacji bezczynności organów administracji. Uznając, iż dla bytu niniejszej decyzji nie ma znaczenia stawiany przez stronę zarzut zwłoki Wojewody, zauważył, że działo się to za zgodą i wiedzą strony, a ponadto złożona dokumentacja wymagała uzupełnienia.

Wyjaśniając kwestię wyliczenia wysokości wymierzonej opłaty podwyższonej organ wskazał, iż podmiot korzystający ze środowiska opłatę środowiskową ustala we własnym zakresie i wnosi ją (w terminie miesiąca po upływie każdego półrocza) na rachunek właściwego urzędu marszałkowskiego w według stawek obowiązujących w okresie, w którym korzystanie ze środowiska miało miejsce (art. 284 ust. 1, art. 285 ust. 1 POŚ). We wcześniejszej korespondencji Urząd Marszałkowski przesłał stronie wyniki obliczeń (65 stron bez objaśnień) opłaty podwyższonej, a strona nie zgłaszała zastrzeżeń w tym zakresie. Respektując uwagi SKO poczynione w decyzji uchylającej jego wcześniejszy akt organ wyjaśnił (na przykładzie) sposób dokonywania obliczeń, wskazując że dokonane zostały w oparciu o nadesłane przez stronę wykazy zawierające dane niezbędne do obliczenia opłaty podstawowej bowiem wysokość opłaty podwyższonej liczy się procentowo (podnosi o 100 %) od wysokości opłaty podstawowej i proporcjonalnie do okresu korzystania ze środowiska bez wymaganego pozwolenia (okres od [...] stycznia do [...] maja 2006 roku). Wyjaśnił też, że przedmiotowa opłata z dniem upływu ustawowego terminu płatności stała się zgodnie z art. 51 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku- Ordynacja podatkowa zaległością podatkową. Wobec powyższego zobowiązano stronę do naliczenia i wpłacenia odsetek podatkowych licząc od pierwszego dnia następującego po dniu upływu terminu płatności ( art. 53 § 4 Ordynacji podatkowej), tj. od [...] sierpnia 2006 roku.

W odwołaniu od tej decyzji pełnomocnik strony zarzucił, iż narusza ona zasadę legalności ( art. 6 Kpa ) oraz art. 156 § 2 Kpa i art. 2 Konstytucji oraz przepis art. 10 Kpa oraz art. 273 ust. 1 pkt 1, art. 284 ust. 1 art. 285, 281 ust. 1, 288 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 220 ust . 1 art. 276 ust. 1 i art. 292 pkt 1 POŚ przez ich niewłaściwą interpretację i zastosowanie.

W uzasadnieniu wywodził, iż jako pełnomocnik strony nie był informowany o zmianie sygnatury rozpoznawanej sprawy, a tym samym zaskarżona decyzja wydana została po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego w którym strona nie brała - z winy organu udziału. Wywodził też, iż termin do złożenia odwołania przez stronę reprezentowana w postępowaniu przez pełnomocnika - może być liczony wyłącznie od dnia doręczenia decyzji temu pełnomocnikowi a nie stronie.

Odnosząc się do meritum sprawy powoływał się w dalszym ciągu na stanowisko, wyrażone przez NSA w nadal aktualnej uchwale 7 sędziów z dnia 21 grudnia 1998 roku (OPS 13/98) wywodząc, iż po jej wydaniu sąd ten już ponownie nie wypowiadał się w przedmiotowym zakresie. Wywodził, iż niedopuszczalne było uznanie przez organ, w kontekście rozważanej koncepcji doktryny o możliwości przyjęcia fikcji prawnej, iż strona nie zarezerwowała sobie dostatecznej ilości czasu (4 miesiące) na ubieganie się o udzielenie jej dalszego zezwolenia bowiem w tym zakresie brak stosownych

zapisów w POŚ. Brak takich zapisów oznacza, iż strona powinna wniosek o wydanie pozwolenia złożyć w czasie umożliwiającym załatwienie sprawy w terminie o jakim mowa w art. 35 Kpa. Skoro organ uznał, iż złożony wniosek o wydanie pozwolenia był kompletny to Wojewoda stosownie do art. 35 Kpa mógł wydać je niezwłocznie. Zarzucał, iż organ zbagatelizował mającą moc zasady prawnej, uchwałę 7 sędziów NSA, powołując się na mało przekonywujące stanowisko doktryny jak i bezpodstawnie podważając jej dalszą aktualność w obecnym stanie prawnym. Tym samym organ dokonał w istocie niewłaściwego zastosowania przepisów prawa materialnego tj. art. 276 i 292 POŚ, stanowiących odpowiedniki przepisów art. 30 i 86b ust. 9 ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska. Wskazywał też na stanowisko wyrażone przez NSA w wyroku z dnia 11 lutego 1999 roku w sprawie IV SA 990/96, iż decydujący dla wymierzenia opłaty podwyższonej jest nie tyle nieposiadanie decyzji, co niezłożenie w terminie wniosku wraz z wymaganymi dokumentami ze wskazaniem, iż podmiot, który nie dopełnił obowiązku administracyjnego (posiadania zezwolenia) musi mieć możliwość obrony i wykazania, iż niedopełnienie obowiązku jest następstwem okoliczności za które nie ponosi odpowiedzialności. Wywodził, iż w sytuacji złożenia kompletnego wniosku Wojewoda miał okres 10 dni na wydanie pozwolenia i jedynie inicjatywa tego organu spowodowała wspólne uzgodnienie prowadzące do wydania pozwolenia zintegrowanego, a w konsekwencji do sytuacji w której spółka przez okres od [...] stycznia 2006 do [...] maja 2006 pozbawiona była pozwolenia, ponosząc jednak należne opłaty za korzystanie ze środowiska. Z ostrożności procesowej kwestionował też sposób wyliczenia opłaty podwyższonej, zarzucając iż została ona wymierzona za brak pozwolenia przez okres całego l półrocza 2006 roku w sytuacji, gdy okres braku pozwolenia trwał od [...] stycznia do [...] maja 2006 roku.

Wskazaną na wstępie decyzją z dnia [...] września 2008 roku SKO utrzymało w mocy decyzję Marszałka Województwa.

W uzasadnieniu w pierwszej kolejności Kolegium odniosło się do kwestii dopuszczalności i terminowości złożenia odwołania uznając, iż radca prawny składający odwołanie w imieniu spółki był - zważywszy na treść udzielonego mu [...] kwietnia 2008 roku pełnomocnictwa - należycie umocowany działania w imieniu strony. Ta zaś okoliczność spowodowała, iż termin do wniesienia odwołania liczony być musi od dnia doręczenia decyzji organu l instancji nie stronie ale jej pełnomocnikowi i skutkuje uznaniem złożenia odwołania w prawem przewidzianym terminie. Kolegium za niezasadny uznało też zarzut odwołania, jakoby z powodu zmiany oznaczenia sprawy, przy ponownym jej rozpatrywaniu, strona nie brała udziału w postępowaniu zakończonym zaskarżoną decyzją. Organ uznał, że nie znajduje on potwierdzenia w aktach sprawy zważywszy na zawiadomienie Urzędu Marszałkowskiego z [...] czerwca 2008 roku [...], pismo procesowe pełnomocnika z dnia [...] czerwca 2008 roku i pismo Marszałka Województwa do pełnomocnika z dnia [...] sierpnia 2008 roku [...] oraz uzasadnienie decyzji .

Odnosząc się do meritum sprawy organ II instancji uznał, iż zaskarżona odwołaniem decyzja nie narusza prawa. Wskazał, iż na gruncie przepisów prawa materialnego już sam fakt nieposiadania przez spółkę "K" w okresie od [...] stycznia do [...] maja 2006 roku pozwolenia na wprowadzanie do powietrza pyłów i gazów z instalacji na terenie jej zakładu uprawniała i zarazem obligowała Marszałka Województwa do wymierzenia z urzędu opłaty podwyższonej za wprowadzanie do powietrza gazów i pyłów za ww. okres, skoro strona wyliczyła i wniosła opłatę jedynie opłatę podstawową. Zaskarżona decyzja ma wprost oparcie w art. 276 ust. 1 i art. 292 pkt 1 POŚ z uwzględnieniem art. 14 ustawy z dnia 18 maja 2005 roku o zmianie ustawy - Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 113, poz. 954). Przepisy te stanowią, że podmiot korzystający ze środowiska ponosi opłatę podwyższoną (za rok 2006 - 100%) za korzystanie ze środowiska w przypadku braku wymaganego pozwolenia na wprowadzanie do powietrza gazów lub pyłów (art. 276 ust. 1 , art. 292 pkt 1 w zw. z art. 14 ww. ustawy nowelizującej). Organ odwoławczy wywiódł, iż zwrot "ponosi", jako nakaz (imperatyw) oznacza odpowiedzialność administracyjną, wiążąc ją z samym faktem nieposiadania wymaganego pozwolenia, bez względu na to z jakich przyczyn podmiot korzystający ze środowiska bez pozwolenia go nie posiadał. Wbrew stanowisku strony, przepisy nie uprawniają do rozpatrywania (ważenia) tej odpowiedzialności pod kątem winy po stronie podmiotu korzystającego ze środowiska, a w tym do oceny ewentualnego zawinienia po stronie organu wydającego pozwolenie tj. niezałatwienia sprawy wydaniem przez organ - w tym przypadku Wojewodę - decyzji w terminie określonym w art. 35 Kpa. Zdaniem SKO treść omawianych przepisów jest wyraźna i koresponduje z przyjętym w ustawie Prawo ochrony środowiska bezdecyzyjnym trybem realizacji obowiązku uiszczania opłaty, w tym i opłaty podwyższonej zatem ich wykładnia gramatyczna odpowiada zasadzie praworządności (art. 6 K.p.a.) sprzyjając pewności i bezpieczeństwu obrotu prawnego. W ocenie organu odwoławczego podmiot korzystający ze środowiska nie pozostaje bez środków ochrony prawnej, jeśli zważyć przysługujące mu prawo wniesienia zażalenia do organu wyższego stopnia na niezałatwienie sprawy (art. 37 Kpa), skargi na bezczynność organu do wojewódzkiego sądu administracyjnego czy dochodzenie racji przed sądem powszechnym za szkody wynikające z niewydania decyzji w wymaganym terminie.

Kolegium wyjaśniło, iż przy rozpatrywaniu niniejszej sprawy uwzględniło aktualne orzecznictwo sądów administracyjnych powstałe na gruncie zmienionego Prawa ochrony środowiska, reprezentując pogląd odmienny niż przyjęty w powoływanej przez stronę uchwale składu siedmiu sędziów NSA z dnia 21 grudnia 1998 roku. Organ powołał się na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 17 marca 2006 roku w sprawie II OSK 646/05 (LEX nr 198331) w którym sąd ten orzekł, iż "artykuł 276 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku - Prawo ochrony środowiska ( Dz.U. Nr 62, poz. 627, ze zm.) nie uzależnia obowiązku ponoszenia podwyższonych opłat od tego, z jakich przyczyn podmiot korzystający ze środowiska bez pozwolenia nie posiadał takiego pozwolenia. Nie uprawnia także organu właściwego i zobowiązanego do ustalania opłat podwyższonych od odstąpienia od ustalenia tych opłat ze względu na czynności i akty wydane przez inny organ". Wskazało też na wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 13 grudnia 2005 roku w sprawie IV SA/Wa 748/05 ( LEX nr 189843 ) który stwierdził, iż "w świetle art. 292 ust. 1 pkt 2 ustawy -Prawo ochrony środowiska podwyższona opłata ponoszona jest m.in. za korzystanie ze środowiska polegające na odprowadzaniu ścieków do wód lub ziemi bez wymaganego pozwolenia wodnoprawnego. Wskazany przepis wiąże odpowiedzialność administracyjną, polegającą na obowiązku poniesienia podwyższonej opłaty, z samym faktem naruszenia wymagania ochrony środowiska poprzez korzystanie z jego zasobów bez koniecznego pozwolenia. W świetle regulacji bez znaczenia pozostaje okoliczność, czy korzystanie ze środowiska bez wymaganego pozwolenia wynika z winy korzystającego podmiotu. W świetle obowiązujących regulacji niedopuszczalna jest eksploatacja instalacji bez wymaganego pozwolenia emisyjnego. (...) Stąd podmiot podejmujący działania z naruszeniem tego zakazu powinien liczyć sic z określonymi sankcjami administracyjnymi np. w postaci obowiązku poniesienia podwyższonej opłaty. Gdy do konieczności poniesienia sankcji przyczynią się zaniedbania określonego organu administracji szkody mogą być skompresowane na podstawie regulacji odrębnych (Kodeks cywilny). Jednak ciężar udowodnienia winy organu administracji oraz adekwatnego zakresu jego odpowiedzialności powinien obciążać w tym przypadku poszkodowanego na zasadach ogólnych wynikających z art. 6 Kc., skoro generalnie działał on z naruszeniem określonych przepisów ( korzystanie ze środowiska bez wymaganych pozwoleń)".

Powołując się na wskazane orzeczenia organ pominął zagadnienia związane z kwestią wydania pozwolenia na wprowadzanie do powietrza gazów i pyłów oraz z oceną postępowania prowadzonego przez Wojewodę uznając, iż nie jest do tego legitymowany zaś kwestie te nie mają doniosłości prawnej i pozostają bez wpływu na wynik sprawy. Odnosząc się do zarzutu związanego z wyliczeniem opłaty podwyższonej organ wywiódł rozstrzygnięcie zawarte w zaskarżonej decyzji dotyczy rzeczywistego okresu korzystania ze środowiska bez wymaganego pozwolenia tj. okresu od [...] stycznia 2006 r. do [...] maja 2006 roku. Podstawę wymierzenia opłaty stanowił przedłożony przez spółkę wykaz zawierający informacje i dane wykorzystane do ustalenia wysokości opłat za emisję oraz stawki obowiązujące w l półroczu 2006 roku, tj. wynikające z rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 20 grudnia 2005 roku w sprawie opłat za korzystanie ze środowiska (Dz.U. Nr 260, poz.2176).

W skardze spółka "K" - reprezentowana przez pełnomocnika w osobie radcy prawnego - wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji, utrzymującej w mocy decyzję Marszałka Województwa z dnia [...] lipca 2008 roku 2008 roku nr [...] i zasądzenie na jej rzecz zwrotu poniesionych kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Zaskarżonej decyzji pełnomocnik spółki zarzucał naruszenie prawa materialnego poprzez błędne zastosowanie art. 276 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. • Prawo ochrony środowiska oraz z naruszeniem art. 7 Kpa w zw. z art. 45 Konstytucji RP poprzez niewyjaśnienie wszystkich okoliczności sprawy, a w szczególności pominięcie faktu, że wydanie pozwolenia na wprowadzanie do powietrza gazów i pyłów nastąpiło z naruszeniem art. 35 Kpa bez winy strony postępowania.

W uzasadnieniu skargi wskazał, iż stan faktyczny niniejszej sprawy jest ustalony i nie budzi wątpliwości. Sprowadza się on do tego, że spółka złożyła w dniu [...] stycznia 2006 roku kompletny wniosek o wydanie pozwolenia na wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza. Mimo to wniosek nie został rozpoznany przez Wojewodę do dnia upływu obowiązywania wcześniejszej decyzji w tym zakresie tj. do dnia [...] stycznia 2006 roku bowiem w to miejsce Wojewoda zaproponował wnioskodawcy wydanie pozwolenia zintegrowanego, które zostało wydane dopiero w dniu [...] maja 2006 roku. W okresie od [...] stycznia do [...] maja 2006 roku spółka odprowadzała opłaty za korzystanie ze środowiska w wysokości wynikającej z poprzednio obowiązującej decyzji. W takich okolicznościach spółka nie ponosiła winy za brak wydania w terminie pozwolenia na wprowadzanie pyłów i gazów do powietrza. Pełne odium odpowiedzialności za taki stan rzeczy ciąży bowiem na organie administracji państwowej - Wojewodzie i jego urzędzie. Ponownie powołując się na tezę i uzasadnienie, mającej moc zasady prawnej uchwały 7 sędziów NSA z dnia 21 grudnia 2006 roku, wywodził, iż w postępowaniu o wymierzenie opłaty podwyższonej do okoliczności istotnych w tego rodzaju sprawie należałoby zaliczyć między innymi to, czy jednostka organizacyjna miała w poprzednim okresie pozwolenie na wprowadzanie pyłów i gazów do powietrza, czas wystąpienia o wydanie nowej decyzji w tym przedmiocie oraz przebieg postępowania w takiej sprawie, ale także sposób wypełnienia przez przedsiębiorcę obowiązku szczególnej staranności w ochronie środowiska i wprowadzaniu w nim zmian zgodnie z prawem. Pełnomocnik przytoczył treść przepisu art. 86 b ust.7 ustawy o ochronie środowiska z 31 stycznia 1980 roku ( "Jednostki organizacyjne nie posiadające decyzji, o której mowa w art. 30, ponoszą opłatę za wprowadzenie zanieczyszczeń do powietrza podwyższoną o 100%.") i wskazał na identyczność zwrotu "ponoszą" użytego w tym przepisie ze zwrotem "ponosi" użytym przepisie art. 292 POŚ. Skoro zatem w przywołanej treści art. 86 b ust.7 wcześniejszej ustawy ustawodawca również posługiwał się zwrotem "ponosi" w liczbie mnogiej uchwała 7 sędziów NSA z 21 grudnia 1998 roku odnosi się w istocie do tożsamego stanu faktycznego zachowując nadal swą aktualność. W takiej sytuacji organy Kolegium, a wcześniej Marszałek Województwa błędnie zinterpretowały przepis art. 292 POŚ wyprowadzając z niego nakaz (imperatyw) oznaczający odpowiedzialność administracyjną, wiążącą się z samym faktem nieposiadania wymagalnego pozwolenia, bez względu na to z jakich przyczyn podmiot korzystający ze środowiska nie posiadał takiego zezwolenia.

Zarzucił, iż Kolegium powołując się na orzecznictwo sądów administracyjnych aktualne na gruncie POŚ i przytaczając dwa wyroki pominęło te aktualne orzeczenia, które stanowią zaprzeczenie tezy przyjętej przez organ. Pełnomocnik przywołał wyrok Wojewódzkiego Sadu Administracyjnego w Warszawie z dnia 8 lipca 2005 roku w sprawie IV SA/Wa 714/05 (Lex 190598) w którym sąd stwierdził, iż wobec uprawdopodobnienia przez stronę, że nie ponosi ona odpowiedzialności za brak pozwolenia na wprowadzanie do powietrza gazów lub pyłów i że spowodowane to zostało wyjątkowo przewlekłym rozpatrywaniem sprawy przez właściwy organ, bezwzględne podwyższenie o 100% opłaty za gospodarcze korzystanie ze środowiska byłoby trudne do pogodzenia z konstytucyjnymi zasadami państwa prawa, w tym zasady sprawiedliwości oraz , że przedstawione w uchwale NSA z dnia 21 grudnia 1998 roku (OPS 13/98), stanowisko odnośnie możliwości zastosowania opłaty podwyższonej za korzystanie ze środowiska, wynikającej z faktu nieuzyskania w terminie przewidzianym w art. 35 Kpa wymaganego pozwolenia, pozostaje w pełni aktualne. Z orzeczenia tego wynika zatem, że ani orzecznictwo sądowe w tym zakresie nie jest ugruntowane, ani też uchwała 7 sędziów NSA nie straciła na swojej aktualności. Zdaniem strony skarżącej, wobec zachowania aktualności stanowiska wyrażonego w uchwale 7 sędziów NSA nałożenie na skarżącą podwyższonych opłat za okres korzystania ze środowiska bez posiadania decyzji zawierającej pozwolenie na to w okolicznościach, gdy odpowiedzialność za jego brak w okresie od [...] stycznia do [...] maja 2006 roku organ administracji państwowej, pozostaje w sprzeczności z wyrażoną w art. 8 Kpa zasadą pogłębiania zaufania obywateli do organów państwa, traktowanej w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego jako pochodna zasady państwa prawa ( art. 2 Konstytucji RP).

W odpowiedzi na skargę SKO wniosło o jej oddalenie, podtrzymując stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje :

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 roku - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. 153, poz. 1269, ze zmianami) sądy te sprawują kontrolę zaskarżonych decyzji pod względem zgodności z prawem. W związku z powyższym usunięcie zaskarżonej decyzji z obrotu prawnego może nastąpić tylko wówczas, gdy postępowanie sądowe dostarczy podstaw do uznania, że przy jej wydawaniu organy naruszyły prawo materialne lub przepisy postępowania w stopniu mającym lub mogącym mieć wpływ na wynik sprawy tj. w zakresie określonym w art. 145 § 1 pkt 1-3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ( Dz.U. Nr 153, póz. 1270, ze zm. - przywoływanej w dalszej części jako: ppsa).

Skarga podlegała oddalaniu bowiem, w ocenie Sądu, zaskarżona nią decyzja nie narusza prawa.

W rozpoznawanej sprawie poza sporem pozostawało, iż w okresie od [...] stycznia do [...] maja 2006 roku skarżąca spółka nie legitymowała się decyzją określającą warunki korzystania ze środowiska, w postaci wymaganego przepisem art. 220 ust. 1 POŚ pozwolenia na wprowadzanie do powietrza gazów i pyłów. Spór zaistniały w sprawie w istocie więc sprowadzał się do tego czy do wymierzenia opłaty podwyższonej o jakiej mowa w art. 276 § 1 POŚ wystarczający jest sam fakt korzystania ze środowiska bez wymaganego zezwolenia, czy też jest to uwarunkowane koniecznością dokonania ustaleń w zakresie przyczyn jego braku i poddania ich ocenie co do tego czy wynikły wskutek zaniedbań (winy) podmiotu korzystającego ze środowiska, czy organu właściwego do jego wydania. W konsekwencji więc rozstrzygnięcia wymagała też kwestia aktualności poglądu Naczelnego Sądu Administracyjnego, wyrażonego na tle art. 86b ust. 9 (poprzednio 86b ust. 7) ustawy z dnia 31 stycznia 1980 roku o ochronie i kształtowaniu środowiska w uchwale 7 sędziów z dnia 21 grudnia 1998 roku w sprawie OPS 13/98.

W ocenie Sądu stanowisko wyrażone przez SKO w zaskarżonej decyzji nie narusza obowiązującego prawa. Zgodnie z przepisem art. 276 ust. 1 POŚ podmiot korzystający ze środowiska bez wymaganego pozwolenia lub innej decyzji ponosi opłatę podwyższoną za korzystanie ze środowiska. Stosownie zaś do art. 292 pkt 1 POŚ podmiot korzystający ze środowiska ponosi opłaty podwyższone za wprowadzenie do powietrza gazów i pyłów w wysokości 500 % z tym, że zgodnie z art. 14 ustawy z dnia 18 maja 2005 roku o zmianie ustawy - Prawo ochrony środowiska ( Dz. U. z 2005 roku, Nr 113 poz. 954 ) opłaty te za rok 2006 są ponoszone w wysokości podwyższonej o 100%.

Nałożenie opłaty podwyższonej na podmiot korzystający ze środowiska jest sankcją administracyjną za nieposiadanie pozwolenia na wprowadzanie substancji zanieczyszczających (gazów i pyłów) do środowiska (powietrza). Celem tej sankcji jest zapobieganie naruszania wskazanego nakazu. Regulacje przytoczonych przepisów oparte są na konstrukcji odpowiedzialności administracyjnej, która w przeciwieństwie do odpowiedzialności karnej oderwana jest od elementu winy. Treść przytoczonych przepisów wskazuje, iż obowiązek uiszczenia opłaty podwyższonej uwarunkowany jest wyłącznie zaistnieniem przesłanki obiektywnej w postaci braku pozwolenia, co rodzi skutek w postaci obligatoryjnej opłaty. Wykładnia gramatyczna przepisów art. 276 ust. 1 i 292 pkt 1 POŚ pozwala na jednoznaczne ustalenie i rozumienie treści normy w nich zawartej. Nie daje ona podstaw do przyjęcia, iż istnieje możliwość odstąpienia od obowiązku ponoszenia przez podmiot korzystający ze środowiska opłaty podwyższonej . Wynik wykładni gramatycznej pozostaje w zgodzie z zasadą praworządności. Skoro bowiem powołane przepisy nie zawierają podstaw materialnoprawnych pozwalających na odstąpienie przez organ od wymierzenia opłaty podwyższonej, to oznacza, iż ustawodawca ich nie przewidział i nie mogą być one wywodzone w drodze wykładni. W związku z tym podzielić należy pogląd wyrażony przez Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 17 marca 2006 roku w sprawie II OSK 646/05, iż przepis art. 276 ust. 1 POŚ nie uzależnia obowiązku ponoszenia opłaty podwyższonej od tego z jakich przyczyn podmiot korzystający ze środowiska bez pozwolenia nie posiadał takiego pozwolenia. Nie uprawnia to także organu właściwego i zobowiązanego do wymierzenia opłaty podwyższonej do odstąpienia od ustalenia jej ze względu na czynności i akty wydane przez inny organ. Przyjęcie tego stanowiska oznacza odrzucenie poglądu zaprezentowanego w uchwale 7 sędziów z dnia 21 grudnia 1998 roku. Uchwałą tą sąd orzekający nie jest związany w rozumieniu przepisu art. 269 § 1 ppsa ze względu na datę jej podjęcia i przepis art. 100 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku -- Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo o ustroju sądów administracyjnych i ustawę - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U z 2002 roku, Nr 153 poz. 1271 ze zm.). W konsekwencji zaprezentowanego w niej poglądu do odpowiedzialności podmiotu korzystającego ze środowiska bez wymaganego zezwolenia została wprowadzona przesłanka winy. Tymczasem opłata podwyższona jest sankcją pieniężną najbardziej zbliżoną do kary pieniężnej stosowanej w ochronie środowiska zaś odpowiedzialność z tego tytułu ma charakter obiektywny niezależny od elementu winy. Za brakiem aktualności stanowiska sformułowanego przez NSA we wskazanej uchwale przemawia fakt, iż zostało ono wyrażone na gruncie odmiennych od obowiązujących w dacie wydania zaskarżonej decyzji (bo wynikających z ustawy z dnia 31 stycznia 1980 roku o ochronie i kształtowaniu środowiska) unormowań instytucjonalno-prawnych. Zwrócił na to uwagę Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 13 grudnia 2005 roku w sprawie IV SA/Wa 78/05. Odnosząc się do obecnych uwarunkowań instytucjonalno-prawnych wskazał, iż wynikającej z uchwały 7 sędziów tezy o możliwości dokonywania przez organ właściwy do wymierzenia opłaty podwyższonej, oceny kto ponosi odpowiedzialność za korzystanie ze środowiska bez wymaganego pozwolenia gdy wniosek o kolejne pozwolenia został złożony, nie można uznać za aktualną bowiem pod rządem poprzednio obowiązującej uchwały wojewoda był organem, który wydawał zarówno decyzję uprawniającą do korzystania ze środowiska jak i decyzję w przedmiocie podwyższonej opłaty. Aktualnie organem właściwym do wymierzania opłaty podwyższonej jest marszałek województwa a organem wydającym pozwolenie na wprowadzanie pyłów i gazów do powietrza pozostał wojewoda. Zważywszy na złożony charakter spraw dotyczących wydawania pozwoleń i związaną z tym ocenę kompletności i prawidłowości sporządzenia dokumentacji marszałek nie jest funkcjonalnie przygotowany do oceny czy wniosek złożony został we właściwym czasie umożliwiającym otrzymanie nowego pozwolenia przed upływem okresu ważności poprzedniego jak też oceny, czy i na ile zwłoka w wydaniu pozwolenia była wynikiem winy organu, który nie załatwił sprawy w terminie z art. 35 Kpa, a na ile wynikiem zaniedbań podmiotu, wynikających ze zbyt późnego złożenia wniosku czy jego wadliwości bądź braków wymaganej dokumentacji. Poza tym ocena powyższych okoliczności, a także precyzyjne ustalenie, w przypadku przyjęcia, iż nastąpiło opóźnienie przy załatwieniu sprawy, jaki okres opóźnienia obciążałaby organ orzekający (co miałoby wpływ na precyzyjne ustalenie wysokości należnych opłat w okresie korzystania ze środowiska bez pozwolenia) wykraczając poza zakres kompetencji organu właściwego do ustalenia należnych opłat na podstawie art. 288 w zw. z art. 292 POŚ. Kwestii związanych z oceną winy organu właściwego do wydania pozwolenia nie może rozstrzygać inny organ administracji, gdy zagadnienie to - w świetle regulacji materialnoprawnych stanowiących podstawę orzekania nie odgrywa znaczenia. Podmiot korzystający ze środowiska, tak jak nie jest pozbawiony środków prawnych w przypadku bezczynności organu wydającego pozwolenie, tak nie jest również pozbawiony możliwości dochodzenia odszkodowania z tytułu szkody spowodowanej następstwem zaniedbania organu administracji publicznej w zakresie terminowego załatwienia sprawy. Roszczenia z tego tytułu podmiot poszkodowany może wywodzić z regulacji Kodeksu cywilnego (vide: uzasadnienie powołanego wyroku WSA w Warszawie) i dochodzić go w postępowaniu przed sądem powszechnym, który ma możliwość badania kwestii przyczynienia się i miarkowania odszkodowania.

W eksponowanej w skardze uchwale 7 sędziów NSA wskazywał, iż wymierzenie opłaty podwyższonej w sytuacji, gdy brak pozwolenia był wynikiem okoliczności niezawinionych przez stronę, pozostaje w sprzeczności z konstytucyjnymi zasadami państwa prawa (zasadą zaufania obywateli do państwa i stanowionego przezeń prawa oraz zasady bezpieczeństwa prawnego).Taka wykładnia koliduje jednak z konstytucyjną zasadą legalizmu działania organów administracji wyrażoną w art. 7 Konstytucji i 6 Kpa. Nie można bowiem pominąć faktu, iż brak jest w systemie prawa materialnego normy, która mogłaby stanowić podstawę do odstąpienia od pobrania podwyższonej opłaty. Odwołanie do zasady zaufania obywatela do państwa nie może być argumentem przeważającym w sytuacji, gdy zawarte w ustawie rozwiązania nie naruszają konkretnych obywatelskich praw konstytucyjnych, w szczególności wynikającego z art. 77 Konstytucji, uprawnienia do zadośćuczynienia, gdyby istotnie szkoda została wyrządzona niezgodnym z prawem działaniem organów państwa.

W świetle powyższych wywodów uznać należało, iż decyzja organu odwoławczego, utrzymująca w mocy rozstrzygnięcie organu l instancji nie narusza prawa. Ustalono w niej, zgodnie z dyspozycją art. 288 POŚ wysokość należnej opłaty podwyższonej, zobowiązując do zapłaty jedynie co do kwoty, która nie została samodzielnie uiszczona przez podmiot korzystający ze środowiska. Ustalając wysokość opłaty uwzględniono niesporny okres korzystania ze środowiska bez wymaganego pozwolenia.

W kontekście powyższych wywodów nie mógł być uwzględniony zarzut skargi naruszenia przepisu art. 276 POŚ wywodzony z uchwały 7 sędziów NSA. Nie można też było podzielić poglądu skarżącej spółki, iż o aktualności - również pod rządem przepisu art. 276 POŚ - tezy zawartej w uchwale NSA przesądza tożsamość regulacji przepisu art. 86b ust. 9 ( poprzednio 86b ust. 7 ) ustawy z dnia 31 stycznia 1980 roku o ochronie i kształtowaniu środowiska i art. 276 ust. 1 POŚ. Poza przytoczonymi już wcześniej argumentami wynikającymi z odmienności uregulowań instytucjonalno-prawnych nie pozwalających na uznanie za zasadne stanowiska wyrażonego w uchwale z dnia 21 grudnia 1998 roku dodatkowo wskazać, iż właśnie fakt zbieżności treści obu przepisów świadczy, iż teza NSA straciła swą aktualność. Skoro bowiem ustawodawca, znając rozbieżności w orzecznictwie NSA na tle przepisu art. 89b ust. 9 ustawy z dnia 31 stycznia 1980 roku i zakończenie ich uchwałą 7 sędziów z dnia 21 grudnia 1998 roku, do nowej ustawy regulującej problematykę ochrony środowiska tj . ustawy Prawo ochrony środowiska wprowadził przepis art. 276 ust. 1 w podobnym brzmieniu, nie dokonując w nim zmian polegających na wskazaniu, iż istnieje możliwość uchylenia się podmiotu od odpowiedzialności wywołanej brakiem wymaganego pozwolenia i wskazaniu przesłanek takiego uchylenia ( np. brak zawinienia ) to należy uznać, iż było to działanie celowe. Celem takiego działania było zaś ukształtowanie odpowiedzialności podmiotu korzystającego ze środowiska bez wymaganego pozwolenia na zasadzie odpowiedzialności obiektywno -- skutkowej oderwanej od winy. Nie bez znaczenia jest przy tym okoliczność, iż tak ukształtowana zasada odpowiedzialności realizację zasady ochrony środowiska w najszerszym zakresie. W tych okolicznościach zasadne było stanowisko organu II instancji stwierdzające, iż okoliczności dotyczące oceny czy wniosek o wydanie kolejnego pozwolenia został złożony we właściwym terminie oraz przyczyn wydania pozwolenia na emisję gazów i pyłów do powietrza dopiero w dniu [...] maja 2006 roku pozostawały bez znaczenia prawnego dla rozstrzygnięcia sprawy. Tym samym pozbawiony zasadności okazał się zarzut naruszenia przez organ przepisu art. 7 Kpa. Zaś odniesienie się do zarzutu naruszenia art. 45 Konstytucji, stanowiącego prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd oraz zasady wyłączenia jawności rozprawy nie było możliwe zważywszy na brak określenia w skardze na czym miało ono polegać. Wbrew zarzutom skargi organ wskazał w uzasadnieniu, iż miał na uwadze również aktualne orzecznictwo sądów administracyjnych, w tym prezentujące pogląd o aktualności stanowiska wynikającego z uchwały NSA z dnia 21 grudnia 1998 roku, którego nie podzielił i czemu - ze przytoczeniem argumantacji dał wyraz w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Z przytoczonych wyżej przyczyn na podstawie art. 151 ppsa Sąd orzekł jak w sentencji. Wynik procesu nie dawał podstaw do orzekania w przedmiocie kosztów postępowania.



Powered by SoftProdukt