Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Rafał Batorowicz Sędziowie Zofia Borowicz NSA Jan Bała (spr.) Protokolant Beata Kołosowska po rozpoznaniu w dniu 20 stycznia 2009 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej T.B. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 13 grudnia 2007 r. sygn. akt VI SA/Wa 1708/07 w sprawie ze skargi T. B. na decyzję Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej z dnia [...] maja 2007 r. nr [...] w przedmiocie unieważnienia prawa ochronnego na znak towarowy oddala skargę kasacyjną

Wojewódzki Sąd Administracyjny w W. wyrokiem z dnia 13 grudnia 2007 r., sygn. akt VI SA/Wa 1708/07 oddalił skargę T.B. na decyzję Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej z dnia [...] maja 2007 r., nr [...] w przedmiocie unieważnienia prawa ochronnego na znak towarowy OPTOMETRYSTA.

Sąd orzekał w oparciu o następujący stan faktyczny w sprawie:

Decyzją z dnia [...] sierpnia 1998 r. Urząd Patentowy RP zarejestrował na rzecz T.B. znak towarowy OPTOMETRYSTA nr [...] dla usług w klasie 42, tj.: badanie refrakcji oka, dobieranie okularów, dobieranie soczewek kontaktowych oraz dobieranie okularów lornetkowych. Po uiszczeniu przez uprawnionego stosownych opłat, prawo to zostało przedłużone do dnia [...] października 2015 r.

Pismem z dnia [...] lutego 2007 r. Przewodniczący Zarządu Polskiego Towarzystwa Optometrii i Optyki zwrócił się do Urzędu Patentowego RP z informacją, że słowo OPTOMETRYSTA jest powszechnie używaną, co najmniej od 1983 r., nazwą zawodu medycznego nielekarskiego zajmującego się badaniem układu wzrokowego w celu doboru korekcji optycznej jego niemiarowości oraz przedstawił informacje dotyczące funkcjonowania Zakładu Optometrii na Akademii Medycznej w P., m.in. w ramach Studium Podyplomowego Optometrii. Wcześniej optometrystów kształciła Izba Rzemieślnicza P., a pojęcie optometrysta było również przed 1991 r. powszechnie przyjętą nazwą zawodu. Do pisma załączono zaświadczenie Izby rzemieślniczej w K. z dnia [...] czerwca 1991 r. o ukończeniu kursu optometrystów I stopnia przez panią K. K..

Prezes Urzędu Patentowego RP wnioskiem z dnia [...] marca 2007 r., działając w interesie publicznym w trybie art. 167 w związku z art. 315 ust. 3 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. − Prawo własności przemysłowej (Dz. U. Nr 119, poz. 1117 ze zm.), dalej p.w.p., wniósł o unieważnienie prawa ochronnego na znak towarowy OPTOMETRYSTA. Istnienie interesu publicznego uzasadnił faktem, że słowo "optometrysta" jest nazwą zawodu sklasyfikowanego w Klasyfikacji zawodów i specjalności wydanej przez Ministra Gospodarki i Pracy pod poz. 223905, a wskutek udzielenia prawa ochronnego na znak OPTOMETRYSTA uprawniony uzyskał prawo wyłączne do posługiwania się tą nazwą. Posługiwanie się nazwą zawodu "optometrysta" przez osoby trzecie stanowi w tym stanie rzeczy naruszenie prawa. Sytuacja, w której jeden podmiot blokuje dostęp do nazwy zawodu określonego w aktach normatywnych jest nieprawidłowa.

Zgodnie z art. 315 ust. 3 p.w.p. udzielenie prawa ochronnego należy ocenić wg przepisów obowiązujących w dniu dokonania zgłoszenia, tj. w dniu [...] października 1995 r. Tymi przepisami są przepisy u.z.t. Zgodnie z art. 7 ust. 2 u.z.t. nie mają zdolności rejestrowej oznaczenia, które mają charakter wyłącznie informacyjny. Wskazane w wykazie usługi w klasie 42 mieszczą się w definicji przyjętej dla zawodu optometrysty. Oznaczenie to stanowi nazwę zawodu i każdy uczestnik rynku powinien mieć do niego swobodny dostęp. Zgodnie z art. 8 p. 1 u.z.t. niedopuszczalna jest rejestracja znaku towarowego sprzecznego z prawem. Określenie optometrysta na oznaczenie zawodu używane było co najmniej od 1983 r. i związane jest z powstaniem Zakładu Optometrii w Akademii Medycznej w P.. Uprawniony wykonujący zawód optyka wiedział w chwili zgłoszenia, że optometrysta to nazwa zawodu i zgłoszenia dokonał w celu uniemożliwienia innym posługiwania się tym określeniem. W ocenie Prezesa Urzędu Patentowego w świetle powołanych wywodów zgłoszenie zostało dokonane z naruszeniem art. 7 ust. 2 i 8 p.1 u.z.t., co uzasadnia unieważnienie prawa ochronnego.

T.B. wniosku nie uznał.

Decyzją z dnia [...] maja 2007 r., nr [...] Urząd Patentowy RP unieważnił prawo ochronne na znak towarowy OPTOMETRYSTA dla usług w klasie 42, powołując się na art. 167 p.w.p. oraz art. 7 ust. 2 u.z.t. w związku z art. 315 ust. 3 p.w.p., a także art. 98 k.p.a. w związku z art. 256 ust.2 p.w.p.

W uzasadnieniu organ wskazał, że do oceny prawidłowości udzielenia prawa ochronnego zgodnie z art. 315 ust. 3 p.w.p. znajdują zastosowanie przepisy u.z.t. obowiązujące w dacie zgłoszenia, tj. w dniu [...] października 1995 r.

Zdaniem organu, oznaczenie OPTOMETRYSTA, będąc nazwą zawodu, jest oznaczeniem informacyjnym, a nie indywidualizującym źródło pochodzenia usług takich jak badanie refrakcji oka, dobieranie okularów, dobieranie soczewek kontaktowych, dobieranie okularów lornetkowych. Usługi te świadczone są przez osoby wykonujące zawód optometrysty. Oznaczenie optometrysta ze względu na swą użyteczność informacyjną powinno pozostać do swobodnego użytku wszystkich uczestników obrotu gospodarczego.

Oddalając skargę T.B., Wojewódzki Sąd Administracyjny nie stwierdził naruszenia prawa.

Sąd nie podzielił stanowiska skarżącego, iż w sprawie powinien znaleźć zastosowanie art. 31 u.z.t. ograniczający możliwość żądania unieważnienia prawa ochronnego w terminie 5 lat.

Art. 31 u.z.t. stanowi, że "z wnioskiem o unieważnienie prawa z rejestracji znaku towarowego można wystąpić w okresie 5 lat od daty rejestracji. Po upływie tego okresu z wnioskiem takim można wystąpić jedynie w stosunku do uprawnionego, który uzyskał rejestrację w złej wierze". W sprawie było niesporne, że skarżący uzyskał rejestrację dnia [...] sierpnia 1998 r., zatem na gruncie u.z.t. przez 5 kolejnych lat było dopuszczalne i możliwe żądanie unieważnienia prawa ochronnego, nawet jeśli uprawniony nie był w złej wierze. Okres ten upłynął [...] sierpnia 2004 r. W tym czasie wniosek o unieważnienie nie został wniesiony. Zła wiara nie została skarżącemu zarzucona. Sąd podzielił stanowisko skarżącego, że termin 5 lat, o którym mowa w art.31 u.z.t. jest terminem prawa materialnego. Termin ten nie podlega zatem przywróceniu, a jego upływ w czasie obowiązywania u.z.t. spowodowałby niedopuszczalność unieważnienia znaku towarowego.

Jest jednak niesporne, że termin 5-letni, powodujący niedopuszczalność żądania unieważnienia prawa ochronnego, nie upłynął przed wejściem w życie nowej ustawy p.w.p., regulującej odmiennie kwestie możliwości żądania unieważnienia. Zatem skutek, w postaci niemożności żądania unieważnienia prawa ochronnego z powodu upływu terminu, przed zmianą przepisów nie nastąpił.

Nowa ustawa – prawo własności przemysłowej − weszła w życie dnia 22 sierpnia 2001 r. Uregulowała ona inaczej dopuszczalność unieważnienia znaku towarowego z powodu niespełnienia warunków wymaganych do uzyskania tego prawa. W art.165 p.w.p., poza opisanymi tam wyjątkowymi sytuacjami, ustawodawca zrezygnował z terminu ograniczającego możliwość żądania unieważnienia prawa ochronnego. Od dnia 22 sierpnia 2001 r. żaden termin nie ograniczał możliwości wystąpienia z wnioskiem o unieważnienie prawa ochronnego. Zatem po 22 sierpnia 2002 r. Prezes Urzędu Patentowego działający w interesie publicznym mógł w każdym czasie wystąpić o unieważnienie prawa ochronnego udzielonego niezgodnie z prawem.

W ocenie Sądu prawidłowy jest pogląd, że w sprawie, w której 5-letni termin z art. 31 u.z.t. nie upłynął przed wejściem w życie nowych przepisów (tj. przed 22 sierpnia 2001 r.) do oceny wniosku o unieważnienie wniesionego po 22 sierpnia 2001 r. stosuje się przepisy nowe. Z zasady nowe prawo odnosi się do stosunków i zdarzeń prawnych zaistniałych po jego wejściu w życie. W sprawie niniejszej tym zdarzeniem prawnym, które nastąpiło pod rządami nowej ustawy jest zgłoszenie wniosku o unieważnienie prawa ochronnego. Zdarzenie to miało miejsce dnia [...] marca 2007 r., tj. pod rządami p.w.p., kiedy to zgłoszenie żądania unieważnienia prawa ochronnego nie było ograniczone terminem. Zatem, skoro przed wejściem w życie p.w.p. nie upłynął 5-letni termin do żądania unieważnienia prawa i materialnoprawny skutek upływu tego terminu nie nastąpił, to po wejściu w życie p.w.p. do możliwości żądania unieważnienia prawa stosuje się uregulowania nowe. Niejasne sformułowania art. 315 ust.1 zd. 2, że do praw istniejących w dniu wejścia w życie p.w.p. stosuje się przepisy dotychczasowe, o ile ustawa p.w.p. nie stanowi inaczej, oraz art. 315 ust. 2 p.w.p., że "do stosunków prawnych powstałych przed dniem wejścia w życie p.w.p. stosuje się przepisy dotychczasowe", nie mogą być rozumiane w ten sposób, że do praw z rejestracji istniejących w dniu wejścia w życie p.w.p. nadal mają zastosowanie przepisy u.z.t. niezależnie od tego, kiedy zdarzenie prawne wywołujące skutki nastąpiło i niezależnie od wchodzących w grę przepisów.

Zdaniem Sądu, skutki zdarzeń prawnych, które miały miejsce pod rządami przepisów dawnych, oceniane muszą być według przepisów dawnych. Takim skutkiem jest upływ terminu 5-letniego, który o ile nastąpiłby pod rządami u.z.t. powinien być oceniany według przepisów u.z.t. Jednak w sprawie niniejszej, jak wskazano wyżej, termin 5-letni nie upłynął w czasie obowiązywania przepisów dawnych (u.z.t.).

Skutki zdarzeń prawnych, które miały miejsce pod rządami przepisów nowych powinny być oceniane na podstawie przepisów nowych także wtedy gdy dotyczą praw już istniejących w dacie wejścia w życie nowej ustawy. Zdarzenie prawne jakim jest wniesienie wniosku o unieważnienie prawa miało miejsce pod rządami nowej ustawy. Do takiego wniosku należy więc stosować przepisy nowe. Te przepisy nowe (p.w.p.) nie ograniczają terminem możliwości wniesienia wniosku.

Przy rozpoznawaniu wniosku wniesionego pod rządami p.w.p., a dotyczącego unieważnienia prawa, które powstało pod rządami u.z.t., należy brać pod uwagę, czy termin uniemożliwiający unieważnienie prawa z art. 31 u.z.t. upłynął przed wejściem w życie nowych przepisów i czy została zamknięta w ten sposób możliwość żądania unieważnienia. Jak wskazano wyżej w sprawie niniejszej tak się nie stało, zatem brak podstaw prawnych do ograniczenia czasowego kontroli prawidłowości udzielonego prawa ochronnego.

Na podstawie art. 315 ust. 3 p.w.p. do oceny ustawowych warunków do uzyskania prawa ochronnego znajdują zastosowanie przepisy ustawy obowiązującej w dniu dokonania zgłoszenia, tj. w dniu [...] października 1995 r. W tej dacie obowiązywały przepisy ustawy o znakach towarowych z dnia 31 stycznia 1985 r., zatem spełnienie warunków do uzyskania prawa ochronnego na znak słowny OPTOMETRYSTA należało ocenić w świetle wymogów stawianych przez tę ustawę. Prawidłowo więc Urząd ocenił spełnienie ustawowych warunków do uzyskania prawa ochronnego i zasadność wniosku o unieważnienie w świetle przepisów u.z.t. Z uwagi na to, że postępowanie sporne prowadzone było po wejściu w życie ustawy prawo własności przemysłowej, to wniosek o unieważnienie prawa ochronnego był rozpatrywany wg przepisów procesowych p.w.p., zaś zarzut niespełnienia ustawowych warunków do uzyskania prawa ochronnego i możliwość żądania unieważnienia prawa był oceniany według przepisów u.z.t., czyli tych, które obowiązywały w dacie zgłoszenia znaku do ochrony w Polsce i wedle których zgłoszenie było przy rejestracji oceniane.

Odnosząc się do oceny merytorycznej treści zaskarżonej decyzji Sąd podał, że zgodnie z art. 4 ust. 1 u.z.t. istota znaku towarowego polega na możliwości odróżniania oznaczonych nim towarów i usług jednego przedsiębiorstwa od towarów i usług innego przedsiębiorstwa. W art. 7 ust. 2 u.z.t. ustawodawca zdecydował, że nie ma dostatecznych znamion odróżniających znak, który stanowi tylko nazwę rodzajową towaru lub informuje jedynie o właściwości, jakości, liczbie, ilości, masie, cenie, przeznaczeniu, sposobie, czasie lub miejscu wytworzenia, składzie, funkcji lub przydatności towaru, bądź inne podobne oznaczenie nie dające wystarczających podstaw odróżniających pochodzenie towaru. Jak wynika z powołanego sformułowania nie ma zdolności odróżniającej oznaczenie wyłącznie informacyjne.

Na podstawie zgromadzonego w aktach sprawy materiału dowodowego, Sąd ustalił, że w dacie zgłoszenia podania o zarejestrowanie znaku towarowego OPTOMETRYSTA ([...] października 1995 r.) funkcjonował już w Polsce zawód optometrysty, jako wysoko kwalifikowanego specjalisty, dokonującego badania wad wzroku i dobierającego metodę korekcji tych wad, a określenie "optometrysta" dla fachowców było całkowicie jednoznaczne. Określenie to było zapewne znane również zainteresowanym korekcją wzroku klientom-pacjentom, w szczególności używającym soczewek kontaktowych. W chwili obecnej zawód optometrysty funkcjonuje nadal, a jako uwzględniony w Klasyfikacji zawodów i specjalności, jest również wyodrębniony prawnie. Usługi w klasie 42, dla których oznaczania skarżący zgłosił znak OPTOMETRYSTA, mieściły się w dacie zgłoszenia i mieszczą nadal w całości, w granicach przedmiotowych zawodu optometrysty. W tym stanie rzeczy należy uznać, że niezależnie od tego w jakiej dacie zawód optometrysty został włączony do urzędowej klasyfikacji zawodów i jak szeroka grupa osób znała to pojęcie, już w dacie zgłoszenia oznaczenie optometrysta miało dla usług z dziedziny optometrii znaczenie wyłącznie informujące o rodzaju usług. Zważywszy powyższe, w świetle treści art. 7 ust. 2 u.z.t. udzielenie prawa ochronnego na znak towarowy OPTOMETRYSTA dla usług z dziedziny optometrii w klasie 42 było niedopuszczalne. Zasadnie zatem organ unieważnił to prawo. Decyzja jest zatem prawidłowa.

T.B. w skardze kasacyjnej od powyższego wyroku zaskarżył go w całości i wniósł o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w W. lub zmianę wyroku i uchylenie decyzji Urzędu Patentowego RP z dnia [...] maja 2007 r. oraz o zasądzenie kosztów postępowania.

Na podstawie art. 174 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), dalej: p.p.s.a., skarżący zarzucił naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnię art. 315 p.w.p. polegającą na niezgodnym z ustawą – Prawo własności przemysłowej rozszerzeniu jej przepisów o inne przepisy niedotyczące prawa administracyjnego oraz naruszenie prawa materialnego przez błędną jego wykładnię i niewłaściwe zastosowanie w rozumieniu art. 30 u.z.t. oraz art. 164 p.w.p. polegające na przyjęciu przez Prezesa Urzędu Patentowe RP wniosku strony nielegitymującej się interesem prawnym.

Na podstawie art. 174 pkt 2 p.p.s.a. skarżący podniósł zarzuty naruszenia przepisów postępowania przez organ rejestrowy, który na podstawie art. 37 u.z.t. w związku z art. 35 § 3 k.p.a. powinien zarejestrować znak towarowy w ciągu dwóch miesięcy od daty złożenia wniosku o rejestrację, a tymczasem dokonał rejestracji wyżej wymienionego znaku po dwóch latach, czterech miesiącach i dziesięciu dniach, co miało istotny wpływ na wynik sprawy. Terminem zgodnym z art. 31 u.z.t. dla składania wniosków o unieważnienie znaków towarowych był dzień [...] grudnia 2000 r., a nie dzień [...] sierpnia 2003 r.

W uzasadnieniu skargi kasacyjnej skarżący podniósł, iż z treści art. 315 p.w.p. należało wyprowadzić wniosek, że do unieważnienia prawa ochronnego na znak towarowy, które powstało przed wejściem w życie ustawy – Prawo własności przemysłowej, stosuje się przepisy ustawy o znakach towarowych w zakresie dotyczącym całej instytucji unieważnienia prawa ochronnego, co obejmuje również stosowanie tej ustawy w zakresie określenia terminu do wystąpienia o unieważnienie tego prawa. Z art. 31 u.z.t. wynika, że z wnioskiem o unieważnienie prawa z rejestracji znaku można wystąpić w okresie 5 lat od jego rejestracji, zaś po upływie tego okresu można wystąpić z takim wnioskiem w stosunku do skarżącego, który uzyskał rejestrację działając w złej wierze. Zdaniem skarżącego, w sprawie nie wskazano i nie uzasadniono na podstawie jakich dowodów wnioskodawca – Prezes Urzędu Patentowego RP przyjął, iż znak towarowy był znakiem renomowanym lub powszechnie znanym w dniu zgłoszenia, skoro znak ten został zarejestrowany. Zaś podniesione w uzasadnieniu decyzji okoliczności uzasadniające istnienie w Polsce zawodu optomerysta w dniu zgłoszenia znaku towarowego wynikające z dowodów zgromadzonych w sprawie, nie mogły być w ocenie skrzącego uwzględnione. Okoliczność, iż dowody te zostały zgłoszone nie może być utożsamiana z dokonaniem przez organ oceny tychże dowodów i ustaleń faktycznych sprawy, ze wskazaniem dowodów, na podstawie których dokonano ustaleń.

Odnosząc się do kwestii legitymacji strony do wystąpienia z wnioskiem o unieważnienie prawa ochronnego z rejestracji skarżący wskazał, iż z wnioskiem takim wystąpił Minister Zdrowia nie mając ku temu podstaw w prawie materialnym, a zatem nie miał interesu prawnego wynikającego z art. 28 k.p.a. Zdaniem skarżącego, z wnioskiem o unieważnienie prawa z rejestracji znaku towarowego może skutecznie wystąpić tylko taki podmiot, który wykaże, że rejestracja narusza jego prawa. Nie jest również w ocenie skarżącego dopuszczalne wszczynanie postępowania w sprawie unieważnienia prawa z rejestracji znaku towarowego w celu ochrony interesu prawnego osób trzecich. W każdym przypadku wnioskodawca musi uzasadniać istnienie w sprawie własnego interesu prawnego.

W odpowiedzi na skargę kasacyjną Urząd Patentowy RP wniósł o jej oddalenie.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Przede wszystkim stwierdzić należy, że zgodnie z art. 174 p.p.s.a. skargę kasacyjną można oprzeć na następujących podstawach: 1) naruszeniu prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie; 2) naruszeniu przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Naczelny Sąd Administracyjny jest związany podstawami skargi kasacyjnej, bowiem stosownie do treści art. 183 § 1 ustawy − p.p.s.a. rozpoznając sprawę w granicach skargi kasacyjnej, bierze z urzędu pod uwagę jedynie nieważność postępowania. Związanie NSA podstawami skargi kasacyjnej wymaga prawidłowego ich określenia w samej skardze. Oznacza to konieczność powołania konkretnych przepisów prawa, którym − zdaniem skarżącego − uchybił sąd, uzasadnienia zarzutu ich naruszenia, a w razie zgłoszenia zarzutu naruszenia prawa procesowego − wykazania dodatkowo, że to wytknięte uchybienie mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Odnosząc się do podstaw skargi kasacyjnej, w tym miejscu przypomnieć należy, że błędna wykładnia przepisów prawa oznacza mylne zrozumienie treści konkretnej normy prawnej. Natomiast niewłaściwe zastosowanie przepisów prawa materialnego to tzw. błąd subsumcji, czyli wadliwe uznanie, że ustalony w sprawie stan faktyczny odpowiada hipotezie określonej normy prawnej. Podkreślić także należy, że w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego przyjmuje się, że naruszenie prawa materialnego może polegać na niezastosowaniu normy prawnej, która winna być w konkretnym stanie faktycznym zastosowana przez organ orzekający w sprawie (vide wyrok NSA z 14.04.2004 r., OSK 121/04 ONSAiWSA 1/2004/11).

Co do podstawy skargi kasacyjnej określonej w art. 174 pkt 2 p.p.s.a. wskazać należy, że konstruowanie w ramach tej podstawy zarzutów o charakterze procesowym wymaga bezwzględnego nawiązania do uchybienia przepisom p.p.s.a. Nie jest zaś wystarczające samo odwoływanie się do naruszenia w sprawie przepisów procesowych regulujących postępowanie przed organami administracji publicznej (k.p.a.). Sąd administracyjny, przeciwko któremu to orzeczeniu skierowana jest przecież skarga kasacyjna, nie stosuje norm regulujących postępowanie przed organami administracji publicznej. Oparcie zatem skargi kasacyjnej na podstawie określonej w art. 174 pkt 2 p.p.s.a. nie może być skuteczne bez wskazania na naruszenie przepisów postępowania związanych z wypełnianiem swej roli przez sąd administracyjny.

W przedmiotowej skardze kasacyjnej powołano się wprawdzie literalnie na obydwie podstawy kasacyjne wymienione w art. 174 p.p.s.a., ale bez przestrzegania reguł wyznaczających poprawne formułowanie w ich ramach zarzutów.

Powołując się na naruszenie prawa procesowego kasator powołał się na przepis art. 37 u.z.t. w związku z art. 35 § 3 k.p.a.

Otóż, żaden z tych ostatnich przepisów nie mógł zostać przez Sąd I instancji naruszony, gdyż Sąd ich nie stosował i nie mógł stosować. Zgodnie bowiem z art. 37 u.z.t. do postępowania przed UP w sprawach znaków towarowych stosuje się przepisy k.p.a., chyba że przepisy ustawy stanowią inaczej. W myśl zaś art. 35 § 3 k.p.a. załatwienie sprawy wymagającej postępowania wyjaśniającego powinno nastąpić nie później niż w ciągu miesiąca, a sprawy szczególnie skomplikowanej − nie później niż w ciągu dwóch miesięcy od dnia wszczęcia postępowania, zaś w postępowaniu odwoławczym − w ciągu miesiąca od dnia otrzymania odwołania. Z treści powyższych przepisów wynika zatem jednoznacznie, iż ich adresatem jest organ administracji publicznej, a nie sąd. Nadmienić tylko należy, że terminy wymienione w art. 35 § 3 k.p.a. mają charakter instrukcyjny i dlatego uchybienie tym terminom nie ma wpływu na datę rejestracji znaku towarowego.

Z kolei jeżeli chodzi o zarzut skargi kasacyjnej dotyczący naruszenia przez Sąd I instancji prawa materialnego, a mianowicie art. 30 u.z.t. i art. 164 p.w.p. przez ich błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie "(...) polegające przyjęciem przez Prezesa Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej wniosku od strony nie legitymującej się interesem prawnym", to również te przepisy nie zostały przez Sąd I instancji naruszone. Zauważyć bowiem należy, że z wnioskiem do Urzędu Patentowego RP o unieważnienie prawa ochronnego na sporny znak towarowy wystąpił Prezes tego Urzędu, a nie − jak twierdzi kasator − Minister Zdrowia, który gdyby faktycznie z takim wnioskiem wystąpił, to w świetle art. 164 p.w.p. powinien wykazać, iż w złożeniu takiego wniosku ma interes prawny. Okoliczność zaś, że w aktach sprawy znajduje się pismo Departamentu Nauki i Szkolnictwa Wyższego Ministerstwa Zdrowia, w którym wnioskowano o stwierdzenie nieważności prawa ochronnego na sporny znak towarowy, jest dla sprawy bez znaczenia, gdyż ten wniosek nie był przez UP rozpatrywany.

Urząd Patentowy rozpoznawał natomiast wniosek Prezesa UP o unieważnienie prawa ochronnego złożony na podstawie art. 167 p.w.p., zgodnie z którym Prokurator Generalny RP lub Prezes UP może w interesie publicznym wystąpić z wnioskiem o unieważnienie prawa ochronnego na znak towarowy albo przystąpić do toczącego się postępowania. Prezes Urzędu Patentowego składając powyższy wniosek działał w interesie publicznym, a zatem do tego wniosku nie mógł mieć zastosowania art. 164 p.w.p., zgodnie z którym prawo ochronne na znak towarowy może być unieważnione w całości lub w części na wniosek każdej osoby, która ma w tym interes prawny.

Odnosząc się z kolei do zarzutu skargi kasacyjnej dotyczącego naruszenia przez Sąd I instancji art. 315 p.w.p. przez jego błędną wykładnię przypomnieć należy, że zgodnie z tym przepisem prawa w zakresie znaków towarowych, istniejące w dniu wejścia w życie ustawy, pozostają w mocy, a do praw tych stosuje się przepisy dotychczasowe, o ile przepisy działu II nie stanowią inaczej (ust. 1), do stosunków prawnych powstałych przed dniem wejścia w życie ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe (ust. 2), a ustawowe warunki wymagane do uzyskania prawa z rejestracji znaku towarowego ocenia się według przepisów obowiązujących w dniu zgłoszenia znaku towarowego (ust. 3). W sprawie było bezsporne, iż zgłoszenia do rejestracji znaku towarowego dokonano [...] października 1995 r., a więc pod rządami poprzednio obowiązującej ustawy z dnia 31 stycznia 1985 r. o znakach towarowych i dlatego ustawowe warunki do uzyskania prawa z rejestracji tego znaku zostały ocenione na podstawie tej ustawy (art. 315 ust. 3 p.w.p.).

Kwestię sporną stanowiła natomiast okoliczność czy do wniosku o unieważnienie tego prawa złożonego w dniu [...] marca 2007 r., a więc pod rządami p.w.p., które weszło w życie z dniem 22 sierpnia 2001 r., mają zastosowanie przepisy tego prawa, które poza wyjątkiem przewidzianym w art. 165 p.w.p. nie przewidują terminu do złożenia wniosku o unieważnienie prawa ochronnego, czy też art. 31 zd. 1 poprzednio obowiązującej u.z.t., zgodnie z którym z wnioskiem o unieważnienie prawa z rejestracji znaku towarowego można wystąpić w okresie pięciu lat od daty rejestracji. W sprawie zaś było bezsporne, że okres 5 lat, o którym mowa w tym przepisie nie upłynął przed dniem 22 sierpnia 2001 r., tj. przed wejściem w życie p.w.p.

Z uwagi na to, że omawiany termin 5-letni nie upłynął w czasie obowiązywania przepisów dawnych (u.z.t.), a zdarzenie prawne jakim było złożenie wniosku o unieważnienie prawa miało miejsce pod rządami nowej ustawy (p.w.p.) Wojewódzki Sąd Adminsitracyjny uznał, że w sprawie ma zastosowanie nowa ustawa, gdyż skutki prawne zdarzeń prawnych, które miały miejsce pod rządami przepisów nowych powinny być oceniane na podstawie przepisów nowych, także wtedy, gdy dotyczą praw już istniejących w dacie wejścia w życie nowej ustawy.

Naczelny Sąd Administracyjny ten pogląd Sądu I instancji podziela. Znajduje on bowiem uzasadnienie w treści art. 315 ust. 2 p.w.p., zgodnie z którym do stosunków prawnych powstałych przed dniem wejścia w życie ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe. W przedmiotowej zaś sprawie "stosunek prawny", o jakim mowa w tym przepisie, powstał po wejściu w życie p.w.p., gdyż po tej dacie został złożony wniosek o unieważnienie prawa z rejestracji, a do czasu wejścia w życie tej ustawy nie upłynął termin 5 lat przewidziany do złożenia takiego wniosku na podstawie art. 31 zd. 1 dawnej ustawy (u.z.t.).

Użycie w art. 315 ust. 2 p.w.p. określenia "stosunki prawne" oznacza, iż chodzi nie o samo prawo z rejestracji znaku towarowego w znaczeniu ogólnym, lecz o prawo w relacji do innych podmiotów, bo takie znaczenie przypisuje się pojęciu stosunku prawnego w nauce prawa. Stosunek prawny pojmuje się najczęściej jako stosunek zachodzący pomiędzy co najmniej dwoma podmiotami, polegający na tym, że norma prawna wyznacza jakiemuś podmiotowi określone zachowanie wobec innego podmiotu. Stosunki prawne w zakresie znaków towarowych, to relacje w jakie wchodzi np. korzystający z prawa do znaku towarowego z innymi podmiotami, realizując szczegółowe uprawnienia, kompetencje, czy wykonując obowiązki wynikające z udzielonego prawa. Te stosunki prawne aktualizują się wskutek różnych zdarzeń prawnych, a w niniejszej sprawie zrealizowały się dopiero na skutek wniosku o unieważnienie prawa ochronnego złożonego po wejściu w życie p.w.p.

Wbrew zarzutom zawartym w skardze kasacyjnej, Sąd I instancji nie naruszył art. 315 ust. 1 p.w.p. Z zawartego w tym przepisie stwierdzenia, że do praw istniejących w dniu wejścia w życie p.w.p. stosuje się przepisy dotychczasowe nie można wyprowadzić wniosku, iż do unieważnienia prawa ochronnego na znak towarowy, które powstało przed wejściem w życie p.w.p. stosuje się przepisy u.z.t. w zakresie dotyczącym całej instytucji unieważnienia ochronnego, w tym w zakresie określenia terminu do wystąpienia o unieważnienie tego prawa, w sytuacji gdy termin określony w art. 31 u.z.t. nie upłynął pod rządami tej ustawy.

Zawarte w art. 315 ust. 1 zd. 2 p.w.p. wskazanie należy rozumieć w ten sposób, że przepisy u.z.t. stosuje się do oceny skutków zdarzeń prawnych mających miejsce w czasie ich obowiązywania, a w przedmiotowej sprawie takie zdarzenie w postaci upływu 5 lat do złożenia wniosku nie wystąpiło w czasie obowiązywania u.z.t.

Po wejściu w życie p.w.p. termin do złożenia wniosku o unieważnienie prawa z rejestracji znaku towarowego już nie obowiązywał, wniosek taki został złożony w czasie obowiązywania tego prawa, a zatem wniosek ten podlegał ocenie według nowych przepisów, mimo iż dotyczył prawa z rejestracji znaku towarowego udzielonego na podstawie u.z.t.

Z przytoczonych powodów Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że skarga kasacyjna nie zasługuje na uwzględnienie i dlatego orzekł jak w wyroku na mocy art. 184 p.p.s.a.

-----------------------

12