Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Jolanta Królikowska – Przewłoka Sędziowie Sędzia WSA Ewa Marcinkowska (spr.) Sędzia WSA Dorota Wdowiak Protokolant Anna Błaszczyk po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 października 2006 r. sprawy ze skargi H. Sp. z o.o. z siedzibą w W. na decyzję Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej z dnia [...] listopada 2005 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia wygaśnięcia w części prawa ochronnego na znak towarowy oddala skargę

H. Sp. z o.o. z siedzibą w W. wniosła skargę na decyzję Urzędu Patentowego RP z dnia [...] listopada 2005 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia wygaśnięcia prawa ochronnego na znak towarowy CLEANIC’ R-95 489 z dniem [...] stycznia 2004 r. w części dotyczącej towarów z klasy 3: produkty kosmetyczne z wyłączeniem: chusteczek nasączonych płynami kosmetycznymi, wacików, płatków kosmetycznych, patyczków z watą do celów kosmetycznych i waty do celów kosmetycznych.

Z przedstawionych przez organ akt administracyjnych wynika, iż znak towarowy słowno-graficzny CLEANIC’ został zgłoszony do rejestracji przez H. Sp. z o.o. z siedzibą w W. w dniu [...] września 1993 r. dla towarów w klasach 3 i 5 tj. produkty kosmetyczne, toaletowe środki sanitarne, produkty farmaceutyczne, higieniczne, środki sanitarne do użytku medycznego. Urząd Patentowy dokonał rejestracji znaku towarowego słowno-graficznego CLEANIC’ na rzecz uprawnionego decyzją z dnia [...] maja 1997 r.

W dniu [...] stycznia 2004 r. do Urzędu Patentowego wpłynął wniosek amerykańskiej firmy C., Inc. z N. o stwierdzenie wygaśnięcia prawa ochronnego na znak towarowy CLEANIC’ udzielonego na rzecz H. Sp. z o.o. w odniesieniu do towarów z klasy 3 produkty kosmetyczne z wyłączeniem: chusteczek nasączonych płynami kosmetycznymi, wacików, płatków kosmetycznych, patyczków z watą do celów kosmetycznych i waty do celów kosmetycznych.

Jako podstawę prawną wniosku wnioskodawca wskazał art. 169 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo własności przemysłowej podnosząc, że zgodnie z posiadanymi informacjami znak towarowy CLEANIC' nigdy nie był używany w pełnej gamie "produktów kosmetycznych", a jedynie dla chusteczek nasączonych płynami kosmetycznymi, wacików, płatków kosmetycznych, patyczków z watą do celów kosmetycznych i waty do celów kosmetycznych. Wnioskodawca jest natomiast uprawniony z rejestracji znaku towarowego słowno-graficznego C CLINIQUE R-51 732, którego ochrona trwa od [...] maja 1973 r. dla towarów w klasach 3 i 5: kremy kosmetyczne, płyny do zmywania i olejki, szczególnie kremy oczyszczające, nawilżające płyny i kremy, środki upiększające - szczególnie puder do twarzy, zasadnicze podkłady do makijażu, róże, preparaty do upiększania oczu - szczególnie tusz, kreski do oczu, cienie do oczu, ołówki do brwi, zmywacze do oczu, szminki; dezodoranty; lakiery do włosów, olejki do kąpieli.

Swój interes prawny do wystąpienia z wnioskiem o wygaśnięcie prawa z rejestracji wnioskodawca wywiódł z konieczności uzyskania pewności co do sytuacji prawnej znaków chronionych na rzecz konkurencyjnych podmiotów gospodarczych podnosząc, że obecna sytuacja ogranicza jego swobodę w prowadzeniu działalności gospodarczej zagwarantowaną konstytucyjnie wszystkim podmiotom gospodarczym przez art. 20 Konstytucji RP oraz wynikającą z art. 5 ustawy z dnia 19 listopada 1999 r. Prawo działalności gospodarczej. Wnioskodawca stwierdził, że gdyby chciał obecnie wystąpić o udzielenie prawa wyłącznego na odmianę znaku C CLINIQUE dla produktów kosmetycznych, uzyskałby prawdopodobnie odmowę ze względu na rejestrację znaku spornego CLEANIC’, pomimo, że jest właścicielem prawa z rejestracji z wcześniejszym pierwszeństwem. Podkreślił też, że będąc konkurentem na rynku, posiada interes prawny w żądaniu stwierdzenia wygaśnięcia przedmiotowego znaku towarowego.

Uprawniony z rejestracji ustosunkowując się w piśmie z dnia [...] kwietnia

2004 r. do wniosku o stwierdzenie wygaśnięcia prawa ochronnego wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu pisma wskazał, że wnioskodawca nigdy nie ubiegał się o rejestrację w Polsce znaku CLEANIC, nie używa takiego znaku oraz nie występował o unieważnienie znaku CLEANIC zarejestrowanego na rzecz uprawnionego. Ponadto Urząd Patentowy udzielając prawa z rejestracji na sporny znak nie podniósł zarzutu podobieństwa do znaku wnioskodawcy, ze względu, według uprawnionego, na różnice w warstwie semantycznej i wizualnej pomiędzy tymi znakami. Uprawniony podkreślił też, że nigdy nie było konfliktu pomiędzy stronami postępowania mimo wieloletniego, równoległego używania znaków kwestionując w związku z tym istnienie interesu prawnego po stronie wnioskodawcy, opartego na konieczności uzyskania pewności co do zakresu praw wyłącznych. Uprawniony uznał za nietrafne powołanie się przez wnioskodawcę na art. 20 Konstytucji RP, stwierdzając, że każdy podmiot gospodarczy może realizować swoją działalność gospodarczą, także na podstawie przysługujących mu praw wyłącznych w tym prawa z rejestracji znaku towarowego. Również powołanie się na ustawę Prawo działalności gospodarczej uprawniony uznał za nieuzasadnione, ponieważ zarówno uprawniony, jak i wnioskodawca uzyskali przysługujące im prawa wyłączne z zachowaniem przepisów prawa, a sytuacja prawna tych podmiotów wynika z równości wolności prowadzenia działalności gospodarczej. Uprawniony oświadczył też, że używa znaku do oznaczania produktów kosmetycznych także innych niż wskazane we wniosku, natomiast produkty kosmetyczne wskazane we wniosku często są tylko nośnikami sprzedawanych wraz z nimi innych produktów kosmetycznych. Znakiem towarowym w takim przypadku oznaczany jest zarówno nośnik, jak i inny specyficzny produkt sprzedawany wraz z nośnikiem np. chusteczki kosmetyczne są nasączane lotionami, tonikami, kremami, płynami do demakijażu, płynami odświeżającymi itp.

Na rozprawie przed Urzędem Patentowym w dniu [...] kwietnia 2005 r. wnioskodawca poparł wniosek o uznanie za wygasłe prawa ochronnego na sporny znak towarowy CLEANIC’. Odnosząc się do stanowiska uprawnionego o braku po jego stronie interesu prawnego stwierdził, że interes ten można wywieść bezpośrednio z ustawy Prawo własności przemysłowej, zwłaszcza z zapisów uniemożliwiających rejestrację i stosownie w obrocie znaków towarowych dla oznaczania towarów, wkraczających w klientelę przedsiębiorcy, który wprowadza do obrotu towary oznaczone podobnymi znakami. Ponadto wnioskodawca powołał się na treść zapisów Dyrektywy Rady z dnia 21 grudnia 1988 r. mającej na celu zbliżenie ustawodawstw Państw Członkowskich w zakresie znaków towarowych oraz Rozporządzenie Rady Nr 40/94 z dnia 20 grudnia 1993 r. w sprawie wspólnotowego znaku towarowego, a także na orzecznictwo europejskie w tym zakresie. Wnioskodawca w części merytorycznej stwierdził, że określenie "produkty kosmetyczne" obejmuje bardzo szeroki zakres towarów, a uprawniony nie wykazał aby stosował sporny znak dla towarów objętych przedmiotowym wnioskiem. Ponadto nie jest zasadna argumentacja uprawnionego o braku podobieństwa pomiędzy znakami, ponieważ znaki te w warstwie słownej są identyczne, a towary do oznaczania których przeznaczone byłyby tego rodzaju znaki są także identyczne.

Uprawniony ze spornego prawa wniósł natomiast o oddalenie wniosku wskazując na brak interesu prawnego po stronie wnioskodawcy. Co do zbyt "ogólnikowego" sformułowania "produkty kosmetyczne" zawartego w wykazie towarów znaku spornego, które może stanowić przeszkodę w udzieleniu prawa wyłącznego na rzecz wnioskodawcy, uprawniony stwierdził, że jest to twierdzenie gołosłowne, ponieważ wnioskodawca posiada szereg znaków zarejestrowanych przez Urząd Patentowy.

Rozprawa przed Urzędem Patentowym została odroczona, a organ zobowiązał uprawnionego do przedstawienia dowodów na używanie znaku CLEANIC’ dla towarów z klasy 3, innych niż wskazane we wniosku o stwierdzenie wygaśnięcia prawa ochronnego.

Wnioskodawca w piśmie z dnia [...] maja 2005 r. przedstawił dodatkowe dowody na istnienie po jego stronie interesu prawnego, który wnioskodawca wywiódł z faktu, iż znak do którego jest uprawnionym jest znakiem renomowanym, jest stosowany od długiego czasu i na bardzo dużą skalę i przysługuje mu walor powszechnej znajomości. Do pisma tego wnioskodawca dołączył materiały na potwierdzenie tego stanowiska.

Uprawniony w wykonaniu zobowiązania nałożonego na niego przez organ przedstawił wraz z pismem z dnia [...] września 2005 r. dowody na używanie przedmiotowego znaku dla towarów z klasy 3 w postaci świadectw jakości zdrowotnej określonych produktów, faktur oraz oświadczenia Zarządu H. Sp. z o.o.

Wnioskodawca ustosunkowując się do tych dowodów w piśmie z dnia [...] listopada 2005 r. zakwestionował zakres czasowy przedstawionych dowodów oraz sposób i zakres używania spornego znaku towarowego. Odnosząc się do twierdzenia uprawnionego, iż poprzez używanie znaku dla chusteczek, płatków, patyczków higienicznych używa on pośrednio znak dla produktów kosmetycznych wnioskodawca stwierdził, że w Prawie własności przemysłowej nie występuje pojecie używania pośredniego, a używanie spornego znaku zostało wykazane jedynie w odniesieniu do towarów objętych przedmiotowym wnioskiem.

Na kolejnej rozprawie przed Urzędem Patentowym przeprowadzonej w dniu [...] listopada 2005 r. zarówno wnioskodawca jak i uprawniony podtrzymali swoje dotychczasowe stanowiska.

Uprawniony ponownie zakwestionował interes prawny wnioskodawcy. Podkreślił, że znak uprawnionego CLEANIC’ i znak wnioskodawcy C CLINIQUE są znakami słowno-graficznymi, a ponadto nie ma obowiązku nieprzerwanego używania znaku towarowego przez okres 5 lat dla celów dowodowych. Według uprawnionego znak CLEANIC’ jest używany w sposób rzeczywisty i oczywisty w obrocie, a na dowód złożył wydruki z internetu, w których zawarto informacje o produktach uprawnionego dostępnych na rynku w 2003 r. Uprawniony podkreślił też, że wprowadzenie na rynek chusteczek nasączonych produktem kosmetycznym w istocie jest wprowadzeniem tego produktu do obrotu, tylko przy użyciu innego nośnika jakim są chusteczki.

Wnioskodawca podniósł natomiast, że znak C CLINIQUE jest znakiem renomowanym. Podważył wartość dowodową złożonych materiałów przez uprawnionego wskazując, że obejmują one jedynie okres dwóch miesięcy 2003 r. i nie wykazują tym samym rzeczywistego używania przedmiotowego znaku. Ponadto wnioskodawca stwierdził, że dokumenty te pochodzą z dnia rozprawy to jest [...] listopada 2005 r. i nie powinny być uwzględnione, gdyż materiały świadczące o używaniu znaku CLEANIC’ powinny obejmować okres pięciu lat przed złożeniem wniosku. W związku z tym stwierdził, że uprawniony nie wykazał używania znaku spornego, a przedstawione przez niego materiały dowodowe dotyczą między innymi chusteczek, które są wyłączone z zakresu wniosku. Według wnioskodawcy przedstawione dowody wskazują, że uprawniony nie wprowadza do obrotu kosmetyków - rozumianych jako gamy towarów dostępnych w każdym sklepie z kosmetykami.

Uprawniony zakwestionował natomiast renomę znaku do którego uprawnionym jest wnioskodawca.

Urząd Patentowy decyzją z dnia [...] listopada 2005 r. stwierdził wygaśnięcie prawa ochronnego na znak towarowy CLEANIC’ R-95 489 z dniem [...] stycznia

2004 r. w części dotyczącej towarów z klasy 3: produkty kosmetyczne z wyłączeniem: chusteczek nasączonych płynami kosmetycznymi, wacików, płatków kosmetycznych, patyczków z watą do celów kosmetycznych i waty do celów kosmetycznych.

W uzasadnieniu wniosku organ wskazał, że celem postępowania o uznanie za wygasłe prawa z rejestracji znaku towarowego jest eliminacja znaków faktycznie nieużywanych w obrocie.

Z uwagi na to, że w niniejszej sprawie wniosek o uznanie za wygasłe prawa z rejestracji znaku towarowego CLEANIC’ został zgłoszony w dniu [...] stycznia 2004 r., a więc po wejściu w życie ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej, przepisy tej ustawy stanowią podstawę prawną przy rozstrzyganiu przedmiotowego wniosku. W świetle zaś art. 169 ust. 1 tej ustawy zdarzeniem prawnym, z którym ustawa wiąże skutek wygaśnięcia prawa jest nieużywanie znaku towarowego w ciągu nieprzerwanego okresu pięciu lat. Przepisy ustawy Prawo własności przemysłowej nie precyzują terminu od którego, powinien być liczony okres pięciu lat nieużywania znaku towarowego, ale w nauce prawa oraz ugruntowanej praktyce Urzędu Patentowego uważa się, iż okres ten obejmuje kolejne pięć lat poprzedzające złożenie wniosku, przy czym okres ten nie może obejmować okresu przed datą rejestracji znaku towarowego, gdyż data rejestracji znaku towarowego jest terminem, od którego uprawniony z rejestracji powinien rozpocząć używanie znaku towarowego. W przedmiotowej sprawie uprawniony ze spornej rejestracji firma H. Sp. z o.o. była zobowiązana do używania znaku CLEANIC’ od dnia udzielenia rejestracji to jest od dnia [...] maja 1997 roku. Natomiast czas, którego dotyczy obowiązek wykazania używania znaku przez uprawnionego obejmuje pięć lat wstecz od daty złożenia wniosku to jest okres między [...] stycznia 2004 r. , a [...] stycznia 1999 r.

Urząd Patentowy uznał, że wnioskodawca firma C., Inc. z N. miała interes prawny w świetle art. 169 ust. 2 ustawy Prawo własności przemysłowej do wystąpienia z żądaniem uznania za wygasłe prawa z rejestracji znaku towarowego CLEANIC', gdyż jest przedsiębiorstwem konkurencyjnym na rynku, a w związku z tym, mają zastosowanie przepisy Konstytucji RP (art. 20) oraz przepisy art. 5 ustawy Prawa działalności gospodarczej, które gwarantują podmiotom gospodarczym wolność tej działalności dla każdego podmiotu z zachowaniem warunków określonych w przepisach prawa. Dotyczy to również kwestii pewności, co do zakresu praw wyłącznych przysługujących podmiotom gospodarczym, w tym prawa ochronnego na znak towarowy. Uzyskanie tej pewności co do zakresu prawa i jego używania przez konkurencyjny podmiot i wystąpienie z wnioskiem o wygaśnięcie prawa ochronnego na przedmiotowy znak towarowy, uzasadnia więc istnienie ważnego interesu prawnego.

Urząd Patentowy podkreślił, że zgodnie z art. 169 ust. 6 ustawy Prawo własności przemysłowej obowiązek wykazania używania znaku towarowego lub istnienia ważnych powodów usprawiedliwiających nieużywanie znaku spoczywa na uprawnionym z tytułu prawa ochronnego.

Badając materiały przedstawione przez uprawnionego Urząd Patentowy musiał więc ocenić, czy stanowią one dowód na używanie produktów kosmetycznych, które nie są chusteczkami nasączonymi płynami kosmetycznymi, wacikami, płatkami kosmetycznymi, patyczkami z watą do celów kosmetycznych i watą do celów kosmetycznych.

W ocenie Urzędu Patentowego w oparciu o przedstawione przez uprawnionego dowody nie zostało wykazane używanie spornego znaku dla produktów, czy też towarów kosmetycznych innych niż wskazane we wniosku, przeciwnie zaś stanowią one dowód na używanie znaku CLEANIC’ tylko dla towarów, których wniosek o stwierdzenie wygaśnięcia nie obejmuje. Wprowadzanie zaś do obrotu chusteczek nasączanych odpowiednimi środkami kosmetycznymi takimi jak np. kremy, środki nawilżające nie może być uznane za wprowadzanie do obrotu płynów kosmetycznych, a więc produktów kosmetycznych. Twierdzenie uprawnionego w tym zakresie nie znajduje uzasadnienia ponieważ, zgodnie z obowiązującą klasyfikacją nicejską w klasie 3 są sklasyfikowane jako rodzaj towaru chusteczki nasączane płynami kosmetycznymi, odrębnie zaś sklasyfikowano kremy kosmetyczne i towary, czy artykuły kosmetyczne występujące w postaci płynu jak np. płyny po goleniu, mleczka kosmetyczne, toniki kosmetyczne. Wynika więc z tego, że klasyfikacja ta dokonuje podziału towarów ze względu na ich rodzaj nie zaś pod względem skutku ich działania. Przedstawione przez uprawnionego Świadectwa Jakości Zdrowotnej są natomiast tylko potwierdzeniem, "że niżej wymieniony kosmetyk o zadeklarowanym przez producenta składzie, przeznaczeniu i sposobie użycia nie stanowi zagrożenia dla zdrowia człowieka", z czego nie wynika jednak używanie znaku towarowego CLEANIC’ w obrocie. Ponadto, przedstawione świadectwa dotyczą towarów wyłączonych z wniosku o stwierdzenie wygaśnięcia. Także wydruki z internetu świadczące o liście produktów H. Sp. z o.o. wraz z opiniami konsumentów dotyczą jedynie chusteczek do demakijażu, odświeżających i do higieny intymnej, a ponadto określają jako akcesoria kosmetyczne płatki kosmetyczne, a więc wskazują na towary nie objęte wnioskiem i dlatego nie mogą być uwzględnione jako dowody na używanie spornego znaku. Dodatkowo Urząd Patentowy wskazał, iż wydruki te pochodzą z dnia [...] listopada 2005 r., natomiast uprawniony był zobowiązany do wykazania używania znaku CLEANIC’ w okresie od [...] stycznia 1999 r. do [...] stycznia 2004 r. Jedynie zaś oceny konsumentów uwidocznione na wydrukach z internetu pochodzą z 2003 r. ale dotyczą one chusteczek nawilżających i odświeżających, chusteczek dla dzieci, a więc towarów wyłączonych z wniosku o stwierdzenie wygaśnięcia.

Urząd Patentowy stwierdził w konkluzji, że uprawniony ze spornego znaku towarowego CLEANIC’ nie wykazał rzeczywistego i poważnego używania znaku dla towarów wskazanych we wniosku, nie wykazał także na istnienie ważnych powodów uzasadniające jego nieużywanie.

Jednocześnie Urząd Patentowy podkreślił, że w postępowaniu o stwierdzenie wygaśnięcia znaku towarowego wskazanie przez wnioskodawcę na okoliczność, iż znak wnioskodawcy jest jego zdaniem, znakiem mającym charakter renomowany w przedmiotowym postępowaniu nie ma znaczenia, ponieważ to uprawniony ze spornego prawa wyłącznego ma obowiązek wykazać rzeczywiste i poważne używanie znaku towarowego, bez względu na charakter znaku wnioskodawcy.

W skardze na tę decyzję wniesionej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie H. Sp. z o.o. z siedzibą w W. zarzuciła organowi naruszenie: art. 169 ust. 2 ustawy Prawo własności przemysłowej, art. 20 Konstytucji RP, art. 5 ustawy Prawo działalności gospodarczej, art. 169 ust.1 pkt 1 ustawy Prawo własności przemysłowej, a także art. 7 i 77 k.p.a., wnosząc o uchylenie zaskarżonej decyzji.

W uzasadnieniu skargi wskazano, że Urząd Patentowy naruszył art. 169 ust. 2 ustawy Prawo własności przemysłowej poprzez przyjęcie, że wnioskodawcy C., Inc, N. przysługiwał interes prawny w żądaniu stwierdzenia wygaśnięcia znaku skarżącego. Podkreślono przy tym, że wnioskodawca jest uprawnionym z rejestracji swojego znaku towarowego i nigdy w przeszłości nie ubiegał się o rejestrację w Polsce znaku towarowego "CLEANIC", którego używa skarżący i który jest zarejestrowany na rzecz skarżącego. Wnioskodawca nie używa takiego znaku ani w Polsce, ani w innych krajach, na rynkach których jest obecny. Wnioskodawca nigdy nie występował też z wnioskiem o jego unieważnienie, z powodu ryzyka konfuzji, znaku towarowego CLEANIC. Stwierdzony w zaskarżonej decyzji interes prawny polegający na konieczności uzyskania pewności co do sytuacji prawnej używanych znaków towarowych nie ma więc w niniejszym przypadku miejsca. W rzeczywistości bowiem, wbrew twierdzeniom Urzędu Patentowego, istnieje pewność, co do sytuacji prawnej zarejestrowanych znaków towarowych. Oba podmioty postępowania zakończonego skarżoną decyzją mają zarejestrowane na swoją rzecz własne znaki towarowe, oba podmioty używają tych znaków, oba podmioty mają też prawo używać swoich znaków w pełnym zakresie towarów wskazanych w rejestrze Urzędu Patentowego, a pomiędzy prawami tymi nie występuje, ani też z powodu ich niepodobieństwa nie wystąpi w przyszłości, konflikt spowodowany ryzykiem konfuzji.

Skarżący zarzucił, że Urząd w zaskarżonej decyzji naruszył art. 20 Konstytucji RP, wskazując go jako podstawę uzasadniającą interes prawny wnioskodawcy. Wolność prowadzonej działalności gospodarczej każdy podmiot działający na terytorium może bowiem realizować w oparciu o obowiązujące w Polsce prawo, także i to, na podstawie którego zarówno wnioskodawca, jak i skarżący uzyskali prawa z rejestracji swoich znaków towarowych i zgodnie współdziałali na rynku przez wiele lat. Zawarte w zaskarżonej decyzji stwierdzenie, że istnienie prawa z rejestracji znaku towarowego ogranicza czyjekolwiek konstytucyjne prawo jest więc naruszeniem wskazanego przepisu Konstytucji. Według skarżącego Urząd Patentowy naruszył także art. 5 ustawy Prawo działalności gospodarczej. Oba podmioty postępowania toczącego się przed Urzędem Patentowym uzyskały bowiem prawa z rejestracji swoich znaków towarowych z zachowaniem przepisów prawa, a ich sytuacja jest wyrazem równości i wolności prowadzenia działalności gospodarczej. Wydaje się więc niewłaściwym, aby z argumentów o wolności i równości wywodzić uzasadnienia dla działań zmierzających do ograniczenia cudzej wolności i skazujących podmioty gospodarcze na nierówność.

Urząd Patentowy naruszył także według skarżącego art. 169 ust. 1 ustawy Prawo własności przemysłowej oraz art. 7 i 77 k.p.a., bezpodstawnie przyjmując, że skarżący nie wykazał rzeczywistego używania swojego znaku dla objętych rejestracją towarów. Skarżący używa bowiem znaku do oznaczania produktów kosmetycznych, które należy rozumieć znacznie szerzej, niż wskazane w decyzji "chusteczki nasączane płynami kosmetycznymi, waciki, płatki kosmetyczne, patyczki z watą do celów kosmetycznych i wata do celów kosmetycznych".

Wymienione w zaskarżonej decyzji produkty mogą być bowiem i często są tylko nośnikami sprzedawanych wraz z nimi innych produktów kosmetycznych. Chusteczki kosmetyczne są nasączane lotionami, tonikami, kremami, płynami do demakijażu, płynami odświeżającymi, myjącymi itd., a więc nie tylko płynami kosmetycznymi. Urząd całkowicie bezpodstawnie przyjął więc, że uprawniony wykazał tylko używanie znaku dla chusteczek nasączanych płynami. W rzeczywistości natomiast mamy w takiej sytuacji do czynienia z łączną sprzedażą nośnika, jakim jest chusteczka i środka kosmetycznego. Znakiem towarowym w takim przypadku oznaczany jest zarówno nośnik, jak i inny specyficzny produkt sprzedawany wraz z nośnikiem. Skarżący oznaczał więc i oznacza spornym znakiem różne produkty kosmetyczne, zdecydowanie wykraczające poza zawarty w decyzji wykaz towarów. Podkreślono przy tym, że skarżący w przeszłości prowadził wspólne akcje z innymi producentami produktów kosmetycznych, polegające na łączonej sprzedaży różnego rodzaju kosmetyków, oznaczanych wówczas znakami towarowymi skarżącego.

Urząd Patentowy w odpowiedzi na skargę wniósł o jej oddalenie podtrzymując argumentację przedstawioną w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Odnosząc się do zarzutów podniesionych w skardze stwierdził, że powołanie się przez wnioskodawcę na przepisy Konstytucji RP oraz ustawę Prawo działalności gospodarczej było w pełni uzasadnione dla wykazania interesu prawnego. W związku z tym, przywołanie przez Urząd Patentowy konstytucyjnej zasady i odpowiednich przepisów ustawowych w tym zakresie, które gwarantują podmiotom gospodarczym wolność tej działalności, zwłaszcza w kontekście pewności zakresu praw wyłącznych nie może być traktowane jako "uzasadnienie działań zmierzających do ograniczenia cudzej wolności i skazujące podmioty gospodarcze na nierówność". W ocenie Urzędu, wystąpienie z wnioskiem o stwierdzenie wygaśnięcia prawa ochronnego powoduje, iż podmiot wnioskujący uzyskuje pewność co do zakresu prawa i jego używania przez konkurencyjny - uprawniony podmiot, a to nie narusza zasady wolności gospodarczej jakiegokolwiek podmiotu.

Także fakt, że Urząd Patentowy udzielił prawa z rejestracji nie znajdując podobieństwa z innym znakiem, nie wyklucza możliwości wystąpienia z wnioskiem o stwierdzenie wygaśnięcia prawa wyłącznego na ten znak. Zdaniem Urzędu wnioskodawca wykazał w postępowaniu spornym, że znak sporny CLAENIC’ jest podobny w płaszczyźnie fonetycznej do znaku wnioskodawcy C CLINIOUE. Tak stwierdzone podobieństwo jest zgodne z przyjętym w doktrynie stanowiskiem, że "do przyjęcia podobieństwa dwóch oznaczeń wystarcza w zasadzie ich zbieżność na jednej z (...) płaszczyzn" fonetycznej, wizualnej i znaczeniowej. Podobieństwo dotyczące towarów oznaczanych znakiem CLEANIC' i C CLINIQUE jest bezsporne, ponieważ znak CLEANIC’ jest przeznaczony do oznaczania produktów kosmetycznych, toaletowych środków sanitarnych, natomiast towary objęte ochroną znaku C CLINIQUE bez wątpienia należą do grupy produktów kosmetycznych pomimo, że w wykazie zostały podane konkretne nazwy towarów. Z powyższego wynika, że również ta część argumentacji o braku interesu prawnego nie jest zasadna.

Odnosząc się natomiast do zarzutu naruszenia art. 169 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo własności przemysłowej Urząd Patentowy stwierdził, że dokonał prawidłowej oceny używania znaku towarowego CLEANIC’ dla oznaczania produktów kosmetycznych z wyłączeniem: chusteczek nasączonych płynami kosmetycznymi, wacików, płatków kosmetycznych, patyczków z watą do celów kosmetycznych i waty do celów kosmetycznych. Zarzut nieprawidłowej oceny towarów objętych wnioskiem to jest, że "chusteczki kosmetyczne są również nasączane lotionami, tonikami, kremami, płynami do demakijażu, płynami odświeżającymi, myjącymi itd. itp., a więc nie tylko płynami kosmetycznymi" i, że należy to oznaczenie rozumieć szerzej, czyli że używanie znaku towarowego CLEANIC’ w odniesieniu do chusteczek - jako nośnika oraz produktu sprzedawanego wraz z nośnikiem" jest jednocześnie używaniem tego znaku dla płynów, kremów, toników kosmetycznych nie jest zasadne.

W ocenie Urzędu wobec tego, że zgodnie z obowiązującą klasyfikacją nicejską (VIII edycja Klasyfikacji Towarów i Usług), w klasie 3 są sklasyfikowane jako rodzaj towaru chusteczki nasączane płynami kosmetycznymi, odrębnie zaś sklasyfikowane są kremy kosmetyczne i towary czy artykuły kosmetyczne występujące w postaci płynu jak np. płyny po goleniu, mleczka kosmetyczne, toniki kosmetyczne, wynika, że klasyfikacja ta dokonuje podziału towarów ze względu na ich rodzaj nie zaś ze względu na nośniki i substancję która jest "naniesiona" na ten nośnik. Ponadto ww. Klasyfikacja Towarów i Usług zawiera w klasie 3 rodzaj towaru "chusteczki nasączane płynami kosmetycznymi".

Konkludując, Urząd Patentowy stwierdził, że w przedmiotowej sprawie dokonał całościowej i wszechstronnej oceny materiałów zebranych w sprawie, a w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji znalazła się pełna argumentacja będąca podstawą wydania zaskarżonej decyzji.

Uczestnik postępowania C., [...] ustosunkowując się do skargi w piśmie procesowym z [...] września 2006 r. wniósł o jej odrzucenie na podstawie art. 221 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi jako nieopłaconej w terminie lub alternatywnie o jej oddalenie w całości jako nieuzasadnionej.

W uzasadnieniu pisma wskazano, że strona skarżąca jest reprezentowana przez rzecznika patentowego, czyli profesjonalnego pełnomocnika, a więc wpis stały od skargi powinien zostać uiszczony przez pełnomocnika bez wezwania sądu w terminie do wniesienia skargi na konto Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Wpis w niniejszej sprawie został uiszczony natomiast dopiero na wezwanie Sądu.

Odnosząc się natomiast merytorycznie do zarzutów skargi uczestnik postępowania, powołując się obszernie na poglądy doktryny oraz orzecznictwo sądowe, stwierdził, że Urząd Patentowy poczynił prawidłowe ustalenia, iż wnioskodawca miał interes prawny aby wystąpić z wnioskiem o stwierdzenie wygaśnięcia prawa ochronnego. Dowody przedstawione przez stronę skarżącą na potwierdzenie używania znaku CLEANIC’ odnoszą się natomiast wyłącznie do chusteczek higienicznych i do demakijażu, płatków bawełnianych i do patyczków. Nie przedstawiono zaś jakichkolwiek dowodów na używanie znaku dla kosmetyków i innych produktów kosmetycznych. Ustawa Prawo własności przemysłowej nie zna natomiast pojęcia używania pośredniego lub używania poprzez nośniki. Używanie znaku musi być rzeczywiste i to dla konkretnych towarów objętych wykazem. Z kolei odnośnie zawartego w skardze zarzutu naruszenia przez Urząd Patentowy art. 7 i art. 77 k.p.a. uczestnik postępowania podniósł, że strona skarżąca nie wykazała w ogóle na czym polegało naruszenie przez organ tych przepisów.

W kolejnych pismach procesowych skierowanych do Sądu strona skarżąca oraz uczestnik postępowania podtrzymali swoje dotychczasowe stanowiska dodatkowo jej uzasadniając.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Sądy administracyjne powołane są do badania legalności, czyli zgodności zaskarżonych decyzji lub postanowień z przepisami prawa materialnego i przepisami postępowania, według stanu faktycznego i prawnego obowiązującego w dacie wydania decyzji lub postanowienia.

Sąd administracyjny nie bada natomiast celowości, czy też słuszności zaskarżonego aktu.

Skarga wniesiona przez H. Sp. z o.o. z siedzibą w W. nie zasługuje na uwzględnienie, gdyż Sąd nie stwierdził aby zaskarżona decyzja Urzędu Patentowego RP z dnia [...] listopada 2005 r. została wydana z naruszeniem prawa mającym wpływ na prawidłowość dokonanego przez ten organ rozstrzygnięcia.

Sąd podzielił stanowisko Urzędu Patentowego, że wnioskodawca C., [...] miał interes prawny, w świetle art. 20 Konstytucji RP oraz przepisu art. 5 ustawy Prawa działalności gospodarczej, (które to przepisy gwarantują podmiotom gospodarczym wolność tej działalności dla każdego podmiotu z zachowaniem warunków określonych w przepisach prawa), aby wystąpić z wnioskiem o stwierdzenie wygaśnięcia prawa ochronnego na znak towarowy CLEANIC’ R-95 489 w części dotyczącej towarów z klasy 3: produkty kosmetyczne z wyłączeniem: chusteczek nasączonych płynami kosmetycznymi, wacików, płatków kosmetycznych, patyczków z watą do celów kosmetycznych i waty do celów kosmetycznych. Wnioskodawca jest bowiem uprawniony z rejestracji znaku towarowego słowno-graficznego C CLINIQUE R-51 732, którego ochrona trwa od [...] maja 1973 r. dla towarów w klasach 3 i 5: kremy kosmetyczne, płyny do zmywania i olejki, szczególnie kremy oczyszczające, nawilżające płyny i kremy, środki upiększające - szczególnie puder do twarzy, zasadnicze podkłady do makijażu, róże, preparaty do upiększania oczu - szczególnie tusz, kreski do oczu, cienie do oczu, ołówki do brwi, zmywacze do oczu, szminki; dezodoranty; lakiery do włosów, olejki do kąpieli. Będąc konkurentem na rynku wnioskodawca posiada więc interes prawny w żądaniu stwierdzenia wygaśnięcia prawa ochronnego na znak towary CLEANIC’ dla towarów z klasy 3, a jego interes prawny uzasadniony jest dążeniem do uzyskania pewności co do sytuacji prawnej znaków chronionych na rzecz konkurencyjnych podmiotów gospodarczych.

Jako podstawę prawną wniosku o stwierdzenie wygaśnięcia prawa ochronnego wnioskodawca wskazał art. 169 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2001 r., Nr 49, poz. 508 z późn. zm.).

Zgodnie z tym przepisem prawo ochronne na znak towarowy wygasa na skutek nieużywania zarejestrowanego znaku towarowego w sposób rzeczywisty dla towarów objętych rejestracją w ciągu nieprzerwanego okresu pięciu lat, chyba, że istnieją ważne powody nieużywania.

Art. 171 ww. ustawy stanowi natomiast, że jeżeli przyczyna wygaśnięcia prawa ochronnego na znak towarowy dotyczy jedynie niektórych towarów, wygaśnięcie prawa odnosi się tylko do tych towarów.

Wnioskodawca wystąpił o stwierdzenie wygaśnięcia prawa ochronnego na znak towarowy CLEANIC’ dla towarów z klasy 3 - produkty kosmetyczne z wyłączeniem: chusteczek nasączonych płynami kosmetycznymi, wacików, płatków kosmetycznych, patyczków z watą do celów kosmetycznych i waty do celów kosmetycznych wskazując na to, że uprawniony nigdy nie wykorzystywał spornego znaku towarowego do oznaczania pełnej gamy "produktów kosmetycznych".

Zgodnie z art. 169 ust. 6 ustawy Prawo własności przemysłowej obowiązek wykazania w toku postępowania spornego używania znaku towarowego CLEANIC’ dla towarów z klasy 3 objętych wnioskiem lub istnienia ważnych powodów usprawiedliwiających nieużywanie znaku spoczywał na uprawnionym z tytułu prawa ochronnego

Przedmiotem badania przez Urząd Patentowy odnośnie rzeczywistego używania znaku CLEANIC’ był okres pięciu lat licząc wstecz od daty złożenia wniosku o stwierdzenie wygaśnięcia prawa ochronnego tj. okres od [...] stycznia

1999 r. do [...] stycznia 2004 r.

W ocenie Sądu Urząd Patentowy, w świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego poczynił prawidłowe ustalenia, iż skarżący w toku postępowania spornego wykazał używanie znaku towarowego CLEANIC’ tylko dla towarów z klasy 3 – produkty kosmetyczne nie objętych wnioskiem o wygaśnięcie prawa ochronnego tj. chusteczek nasączonych płynami kosmetycznymi, wacików, płatków kosmetycznych, patyczków z watą do celów kosmetycznych i waty do celów kosmetycznych. Nie wykazał natomiast używania tego znaku dla innych produktów kosmetycznych. W świetle obowiązujących przepisów nie znajduje natomiast, w ocenie Sądu, uzasadnienia stanowisko skarżącego, że wprowadzenie na rynek chusteczek nasączonych produktem kosmetycznym jest w istocie wprowadzeniem tego produktu kosmetycznego do obrotu, tylko przy użyciu innego nośnika jakim są chusteczki. Ustawa Prawo własności przemysłowej nie posługuje bowiem się pojęcia używania pośredniego lub używania poprzez nośniki. Używanie znaku musi być rzeczywiste dla towarów objętych rejestracją. Przedstawione przez stronę skarżącego w toku postępowania spornego dowody nie wykazują używania znaku dla produktów, czy też towarów kosmetycznych innych niż wskazane we wniosku. Przedstawione Świadectwa Jakości Zdrowotnej nie mogą natomiast być w ogóle uznane za dowód na wprowadzanie produktów kosmetycznych oznaczonych spornym znakiem towarowym do obrotu. Wprowadzanie zaś do obrotu chusteczek nasączanych odpowiednimi środkami kosmetycznymi takimi jak np. kremy, środki nawilżające nie może być uznane za wprowadzanie do obrotu produktów kosmetycznych.

Jak słusznie wskazał Urząd Patentowy w swojej decyzji, zgodnie z obowiązującą klasyfikacją nicejską w klasie 3 są sklasyfikowane jako rodzaj towaru chusteczki nasączane płynami kosmetycznymi, odrębnie zaś sklasyfikowano kremy kosmetyczne i towary, czy artykuły kosmetyczne występujące w postaci płynu jak np. płyny po goleniu, mleczka kosmetyczne, toniki kosmetyczne. Wynika więc z tego, że klasyfikacja ta dokonuje podziału towarów ze względu na ich rodzaj nie zaś pod względem skutku ich działania.

Z uwagi na to, że strona skarżąca nie wykazała w toku postępowania spornego używania znaku towarowego CLEANIC’ w części dotyczącej towarów z klasy 3: produkty kosmetyczne, z wyłączeniem: chusteczek nasączonych płynami kosmetycznymi, wacików, płatków kosmetycznych, patyczków z watą do celów kosmetycznych i waty do celów kosmetycznych zasadnym było stwierdzenie przez Urząd Patentowy wygaśnięcia prawa ochronnego w tym zakresie.

W ocenie Sądu w toku postępowania spornego przed Urzędem Patentowym w niniejszej sprawie nie doszło do naruszenia przepisów postępowania w stopniu uzasadniającym uchylenie zaskarżonej decyzji, a więc mającym wpływ na prawidłowość dokonanego rozstrzygnięcia. Organ odniósł się bowiem w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji do wszystkich dowodów przedstawionych przez strony w toku postępowania administracyjnego, w tym także wszystkich dowodów przedstawionych przez stronę skarżącą dla wykazanie używania spornego znaku oraz wyczerpująco uzasadnił swoje stanowisko.

Sąd nie podzielił jednocześnie stanowiska uczestnika postępowania, że w sprawie tej zachodziły podstawy do odrzucenia skargi na podstawie art. 221 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sadami administracyjnymi, gdyż przepis ten dotyczy tylko pism wnoszonych przez adwokatów lub radców prawnych, nie dotyczy natomiast pism wnoszonych przez rzeczników patentowych.

Mając powyższe na uwadze Sąd, na podstawie art. 151 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.), orzekł jak w sentencji wyroku.