drukuj    zapisz    Powrót do listy

6322 Usługi opiekuńcze, w tym skierowanie do domu pomocy społecznej, Pomoc społeczna, Samorządowe Kolegium Odwoławcze, Uchylono decyzję I i II instancji, II SA/Rz 331/09 - Wyrok WSA w Rzeszowie z 2009-09-29, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II SA/Rz 331/09 - Wyrok WSA w Rzeszowie

Data orzeczenia
2009-09-29 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2009-04-23
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie
Sędziowie
Robert Sawuła
Ryszard Bryk /sprawozdawca/
Stanisław Śliwa /przewodniczący/
Symbol z opisem
6322 Usługi opiekuńcze, w tym skierowanie do domu pomocy społecznej
Hasła tematyczne
Pomoc społeczna
Sygn. powiązane
I OZ 1187/09 - Postanowienie NSA z 2010-01-11
Skarżony organ
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Treść wyniku
Uchylono decyzję I i II instancji
Powołane przepisy
Dz.U. 2002 nr 153 poz 1270 art. 145 par. 1, pkt 1 lit. c, art. 134 par. 1 i art. 135
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
Dz.U. 2008 nr 115 poz 728 art. 106 ust. 5
Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej - tekst jednolity.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w składzie następującym: Przewodniczący NSA Stanisław Śliwa Sędziowie NSA Ryszard Bryk /spr./ WSA Robert Sawuła Protokolant st. sekr. sąd. Maria Kołcz po rozpoznaniu w Wydziale II Ogólnoadministracyjnym na rozprawie w dniu 29 września 2009 r. sprawy ze skargi S. B. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] lutego 2009 r., Nr [...] w przedmiocie zmiany decyzji o skierowaniu do domu pomocy społecznej w zakresie okresu pobytu I. uchyla zaskarżoną decyzję i utrzymaną nią w mocy decyzję Burmistrza z dnia [...] stycznia 2009 r., Nr [...]; II. uchyla decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] października 2008 r., Nr (...) oraz poprzedzającą ją decyzję Burmistrza z dnia [...] września 2008 r., Nr [...]; III. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu do czasu uprawomocnienia się niniejszego wyroku.

Uzasadnienie

II SA/Rz 331/09

U Z A S A D N I E N I E

Decyzją z dnia [...] lutego 2009r. nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze po rozpatrzeniu odwołania S. B. od decyzji Kierownika Miejsko Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej z dnia [...] stycznia 2009r. nr [...] zmieniającej decyzję z dnia [...] czerwca 2006r. nr [...] w czasookresie i kierującej S. B. do Domu Pomocy Społecznej dla osób przewlekle somatycznie chorych w G. na okres do dnia uprawomocnienia się tej decyzji - postanowiło utrzymać w mocy zaskarżoną decyzję. W podstawie prawnej organ powołał art. 138 § 1 pkt 1 kpa w zw. z art. 54 i 59 ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2008r. Nr 115, poz. 728 ze zm.).

W uzasadnieniu organ stwierdził, że Kierownik Miejsko Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej, działając z upoważnienia Burmistrza [...] zmienił własną decyzję z dnia [...] czerwca 2006r. w części dotyczącej pobytu S. B. w Domu Pomocy Społecznej dla osób przewlekle somatycznie chorych w G. - określając ten pobyt do dnia uprawomocnienia się tej decyzji.

Odwołanie od tej decyzji wniósł S. B. Wskazał, że organy zmieniły decyzję twierdząc, że w momencie skierowania do placówki podstawą skierowania był umiarkowany stopień niepełnosprawności, który posiadał. W dniu 17 marca 2008r. został zaliczony przez Powiatowy Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności decyzją nr [...] do lekkiego stopnia niepełnosprawności. Powołując się na art. 54 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej organy uznały, że nie przysługuje mu Dom Pomocy Społecznej.

Wskazał, że gdy kierowano go do placówki znajdował się w schronisku dla bezdomnych, po wcześniejszym pobycie w Specjalistycznym Psychiatrycznym Szpitalu [...] na Oddziale Terapii Uzależnień od Alkoholu. Gdy zamieszkał w placówce nie martwił się o wyżywienie, otrzymał pomoc w załatwieniu spraw osobistych, odetchnął. Stan jego zdrowia znacznie się poprawił, był pod stała opieką lekarską i pielęgniarską. Zaczął normalnie funkcjonować jak człowiek czego skutkiem jest orzeczony lekki stopień niepełnosprawności. Nie korzystał z rehabilitacji i terapii zajęciowej bo sam organizował sobie czas w placówce. Obecnie ma skierowanie na rehabilitację zlecone przez specjalistę neurologa u którego jest pod stała opieką. Obawia się, że nie potrafiłby funkcjonować w środowisku, utrzymać się z renty inwalidzkiej wypłacanej mu w wysokości 506,41 zł, z czego ma potrącane egzekucyjnie co miesiąc 143,52 zł tytułem zadłużenia wobec Domu Pomocy Społecznej w wysokości 837,85 zł bez potrąceń aktualnych za pobyt w Domu pozostałby mu kwota 362,89 zł i z tej kwoty nie opłaciłby mieszkania komunalnego. Schronisko dla bezdomnych też nie jest rozwiązaniem jego sytuacji i byłby to kolejny zakręt w jego życiu, a może nawet przyczyna powrotu do choroby. Boi się, że zostanie pozostawiony sam sobie, bez środków do życia jako osoba bezdomna a to już cienka granica do pogrążenia się powtórnie w chorobę alkoholową. Na pomoc rodziny nie może liczyć bo jej nie ma , jest osoba samotną. Z córką nie utrzymuje kontaktów.

Po rozpatrzeniu sprawy w trybie odwoławczym Kolegium postanowiło utrzymać w mocy zaskarżoną decyzję. W motywach rozstrzygnięcia podało, że decyzją z dnia [...] czerwca 2006r. S. B. został skierowany do domu pomocy społecznej dla osób somatycznie chorych na pobyt stały. Umieszczenie go w domu było konieczne ze względu na występujące schorzenia, utrudniające samodzielne funkcjonowanie w codziennym życiu, potrzebę specjalistycznej opieki oraz brak bliskiej rodziny, która mogłaby zapewnić całodobową pomoc.

Następnie decyzją z dnia [...] września 2008r. organ I instancji zmienił własną decyzję z dnia [...] czerwca 2006r. w części dotyczącej pobytu S. B. w domu pomocy społecznej określając ten pobyt do 30.09.2008 r. W wyniku wniesionego odwołania Kolegium uchyliło tę decyzję i przekazało sprawę do ponownego rozpatrzenia.

Po ponownym rozpoznaniu sprawy Kierownik Miejsko Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej decyzją z dnia [...] stycznia 2009r. zmienił własną decyzję z dnia [...] czerwca 2006r. w części dotyczącej pobytu S. B. w domu pomocy społecznej określając ten pobyt do dnia uprawomocnienia się decyzji zmieniającej. Od decyzji tej odwołał się S. B.

Kolegium przytoczyło art. 54 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2008r. Nr 115, poz. 728 ze zm.) zgodnie, z którym osobie wymagającej stałej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, nie mogącej samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, której nie można zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych, przysługuje prawo do umieszczenia w domu pomocy społecznej. Osobę taką kieruje się do domu pomocy społecznej odpowiedniego typu zlokalizowanego jak najbliżej miejsca zamieszkania osoby kierowanej, z zastrzeżeniem ust. 2a, chyba, że okoliczności sprawy wskazują inaczej, po uzyskaniu zgody tej osoby lub jej przedstawiciela ustawowego na umieszczenie w domu pomocy społecznej.

Organ II instancji wskazał, że S. B. został skierowany do domu pomocy społecznej z uwagi na to, że był osoba, przewlekle chorą z orzeczonym umiarkowanym stopniem niepełnosprawności orzeczonym przez Powiatowy Zespół Do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności na okres od grudnia 2004r. do 31 grudnia 2007r. Umieszczenie go w domu pomocy społecznej było konieczne z uwagi na występujące schorzenia, utrudniające samodzielne funkcjonowanie w codziennym życiu, potrzebę specjalistycznej opieki oraz brak rodziny, która mogłaby zapewnić mu całodobową pomoc.

Powiatowy Zespół do spraw Orzekania o Niepełnosprawności decyzją z dnia [...] marca 2008r. nr [...] zaliczył S. B. do lekkiego stopnia niepełnosprawności. Zgodnie z art. 4 ust. 3 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej osoba z lekkim stopniem niepełnosprawności nie wymaga pomocy osób trzecich i może samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu. Dodatkowo na okoliczność funkcjonowania w środowisku Ośrodek Pomocy Społecznej zwrócił się do Domu Pomocy Społecznej w G. z prośbą o określenie czy S. B. wymaga pomocy w formie usług opiekuńczych i w jakim zakresie. Z uzyskanej informacji nie wynika, że pomoc w formie usług opiekuńczych jest mu konieczna. Dlatego tez organ uznał, że nie ma podstaw do dalszego przebywania S. B. w Domu Pomocy Społecznej w G.

To, że przed umieszczeniem w Domu Pomocy Społecznej S. B. był osoba bezdomną nie stanowi podstawy do dalszego przebywania w domu pomocy społecznej. Ustawa nie wskazuje bezdomności jako przesłanki do umieszczenia w domu pomocy społecznej.

Z akt sprawy wynika, że organ I instancji podjął działania w celu zapewnienia mieszkania dla odwołującego się poprzez ustalenie w Urzędzie Miejskim [...] możliwości zapewnienia mieszkania komunalnego i zapewnienia pobytu w [...] Towarzystwie Pomocy im. Św. Brata Alberta w R. Urząd Miejski [...] może zapewnić mu lokal mieszkalny poprzez dokwaterowanie do osoby zajmującej pomieszczenie socjalne, gdzie zgodnie z ustawą na jedną osobę przypada 5m2 powierzchni.

W dniu 11 grudnia 2008r. przeprowadzono Wywiad Środowiskowy, z którego wynika, że S. B. mieszka w Domu Pomocy Społecznej w G. w pokoju czteroosobowym ze wspólną łazienką z pozostałymi mieszkańcami pawilonu. W czasie rozmowy z pracownikami socjalnymi oświadczył, że w ośrodku tym nie uczestniczy w żadnych zajęciach rehabilitacyjnych ani terapeutycznych. Czas spędza rozwiązując krzyżówki, jeżdżąc na rowerze. W okresie letnim często zajmuje się zbieraniem jagód i grzybów. Dom Opieki Społecznej ogranicza się do zapewnienia mu jedynie schronienia. W ocenie organu pomoc na podobnym poziomie może mieć on zapewnioną w schronisku, gdzie osobie bezdomnej zapewnia się podstawowe potrzeby bytowe, a dodatkowo osoba bezdomna może liczyć na wsparcie w sprawach urzędowych.

Organ podał, że Ośrodek Pomocy Społecznej nie odżegnuje się od możliwości zapewnienia S. B. usług opiekuńczych i jeśli będzie on faktycznie takich wymagał na podstawie zaświadczenia lekarskiego. Może również skorzystać z pomocy finansowej na wydatki związane z zakupem lekarstw, żywności i opału.

Nie zostaje on pozbawiony środków do dalszej egzystencji bowiem ma świadczenie rentowe, które może stanowić źródło utrzymania poza domem pomocy społecznej.

Skargę na ta decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie wniósł S. B.

W uzasadnieniu skargi wskazał, że w dniu 17 marca 2008r. Powiatowy Zespół do spraw Orzekania o Niepełnosprawności zaliczył go do lekkiego stopnia niepełnosprawności i w oparciu o art. 54 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej organ uznał, że nie przysługuje mu Dom Pomocy Społecznej. W chwili skierowania go do tej placówki przebywał w schronisku dla bezdomnych po wcześniejszym pobycie w Specjalistycznym Psychiatrycznym Szpitalu [...] na Oddziale Terapii Uzależnień od Alkoholu. Stracił rodzinę, zona się z nim rozwiodła, a jedyna córka nie utrzymuje z nim kontaktów. Od wielu lat leczy się kardiologicznie, jest po zawale i wymaga dalszej opieki specjalistycznej.

W jego życiu przełom nastąpił gdy zamieszkał w Domu Pomocy Społecznej w G. od dnia 10.07.2006r. Nie martwił się o wyżywienie, otrzymał pomoc w załatwieniu wielu spraw osobistych, odetchnął i zaczął normalnie żyć, a stan jego zdrowia znacznie się poprawił. Nie przypuszczał, że w chwili poprawy stanu zdrowia będzie musiał wrócić na stare środowisko i znów stać się osobą bezdomną. Obawia się, ż powrót do środowiska będzie powrotem do choroby alkoholowej. Jest to choroba nieuleczalna i powracająca i nawet ustawa o pomocy społecznej wymienia w art. 7 alkoholizm jako powód udzielania pomocy społecznej rodzinom i osobom.

Podał, że do tej pory nie korzystał z rehabilitacji i terapii zajęciowej bo sam organizował swój czas w placówce. Obecnie ma skierowanie na rehabilitację zlecone przez specjalistę neurologa. Obawia się, że nie będzie mógł funkcjonować w środowisku, utrzymać się z renty wypłacanej przez ZUS. Wysokość tego świadczenia wynosi netto 506,41 zł i ma potrącane egzekucyjnie co miesiąc 143,52 zł z tytułu zadłużenia wobec Domu Pomocy Społecznej. Uważa, że nie będzie w stanie opłacić mieszkania komunalnego jakie proponuje Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej a co dopiero zebrać na życie codzienne, koszty leków, zakup odzieży, opału, wyżywienie.

Schronisko dla bezdomnych tez nie jest rozwiązaniem jego sytuacji życiowej. Przebywał w schronisku i nie chce tam wrócić. Podał, że pomoc społeczna jest dla osób potrzebujących pomocy i on taką pomoc otrzymał w momencie umieszczenia w Domu Pomocy Społecznej a teraz zaczyna wątpić bo chcą mu to odebrać. Nie liczy się sprawiedliwość ani dobro człowieka, a pieniądze.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie podtrzymując argumentację zaprezentowaną w zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie zważył, co następuje:

Sąd skargę uwzględnił, ale z innych przyczyn niż w niej podniesionych.

Na wstępie należy wyjaśnić, iż stosownie do art. 1 § 2 ustawy z dnia 25.07.2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych /Dz. U. nr 153, poz. 1269, ze zm./, wojewódzki sąd administracyjny /sąd I instancji/ kontroluje zaskarżoną decyzję pod względem zgodności z prawem. Z tego względu przy tej kontroli sąd bierze pod uwagę stan faktyczny i prawny istniejący w dacie wydania zaskarżonej decyzji.

Zakres kontroli sądowej określają art. 134 § 1 i art. 135 ustawy z dnia 30.08.2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi /Dz.U. nr 153, poz. 1270, ze zm./, cytowana niżej skrótem P.p.s.a. Z pierwszego przepisu wynika, że sąd I instancji nie jest związany granicami skargi /wnioskami i zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną/, to zaś oznacza, że ma obowiązek uwzględniać naruszenia prawa o jakich nie wspomniano w skardze. Drugi rozszerza zasadę niezwiązania sądu granicami skargi i pozwala sądowi kontrolować inne akty administracyjne wydane we wszystkich postępowaniach prowadzonych w granicach sprawy, której dotyczy skarga oraz stosować wobec tych aktów środki przewidziane w P.p.s.a. w celu usunięcia naruszenia prawa, jeżeli jest to niezbędne dla końcowego załatwienia sprawy.

Stan faktyczny sprawy wynikający z akt administracyjnych przedstawia się następująco:

Decyzją z dnia [...].06.2006 r., Nr [...], wydaną przez Kierownika Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej /z upoważnienia Burmistrza/ - S. B. został skierowany do domu pomocy społecznej dla osób somatycznie chorych na pobyt stały /k. 13 akt adm. I instancji/.

Następną decyzją z dnia [...].06.2006 r., Nr [...] wydaną przez Dyrektora Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie /z upoważnienia Starosty/ - S. B. został umieszczony w Domu Pomocy Społecznej dla osób przewlekle somatycznie chorych w G. /k. 16 akt adm. I instancji/.

Kierując wymienionego do domu pomocy społecznej brano pod uwagę n/w okoliczności:

Powiatowy Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności, orzeczeniem z dnia [...].12.2004 r., Nr [...] zaliczył S. B. /ur. [...].1956 r./ do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności na okres do 31.12.2007 r. W orzeczeniu tym m. innymi podano, iż nie wymagał uczestnictwa w terapii zajęciowej, konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby, konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna w procesie leczenia, rehabilitacji i edukacji, nie wymagał też zamieszkiwania w oddzielnym pokoju /k. 3 akt adm. I instancji/.

W dniach 7.03.-8.03.2006 r. był hospitalizowany na Oddziale Kardiologii z Ośrodkiem Implantacji Rozruszników Serca w R., a następnie w okresie 8.03.-14.03.2006 r. na Oddziale Chorób Wewnętrznych w K. z powodu zapalenia osierdzia i mięśnia sercowego.

Od 14.03.2006 r. był leczony w Oddziale Terapii Uzależnienia od Alkoholu Specjalistycznego Psychiatrycznego Zespołu Opieki Zdrowotnej [...].

W zaświadczeniu lekarskim z dnia 28.04.2006 r., wystawionym przez lekarza specjalistę psychoterapii uzależnień A. F. podano, że S. B. nie wymagał specjalnej troski od strony psychiatrycznej, wskazano na potrzebę współpracy terapeutycznej lub psychologicznej i zalecono mu zakaz spożywania alkoholu. Psycholog M. R. w zaświadczeniu z dnia 28.04.2006 r. również zalecił powstrzymywanie się od spożywania alkoholu pod wszelką postacią. W kwestionariuszu z wywiadu środowiskowego z dnia 28.04.2006 r. podano, iż S. B. był wówczas osobą bezdomną, niezdolną do podjęcia pracy zarobkowej. Pobierał rentę z ZUS-u w kwocie 501 zł miesięcznie od 1.08.2006 r. /k. 20 akt adm. I instancji/.

Decyzją z dnia [...].09.2008 r., Nr [...], Kierownik Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej zmienił decyzję przezeń wydaną z dnia [...].06.2006 r., znak [...] "w czasookresie i kieruję Pana S. B. do Domu Pomocy Społecznej dla osób przewlekle somatycznie chorych w G. na okres 30.09.2008 r." /k. 49 akt adm. I instancji/. Po rozpatrzeniu odwołania S. B., Samorządowe Kolegium Odwoławcze decyzją z dnia [...].10.2008 r. uchyliło w/w decyzję organu I instancji z dnia [...].09.2008 r.

Organ odwoławczy stwierdził, że decyzja organu I instancji została wydana z naruszeniem art. 7, art. 77 § 1, art. 80 i art. 107 § 1 i 3 k.p.a., i wyjaśnił, że w sprawie w przedmiocie zmiany decyzji o umieszczeniu w domu pomocy społecznej należy mieć na względzie interes społeczny i słuszny interes obywatela, zatem organ I instancji powinien ustalić, czy osoba, co do której nie ma wątpliwości, że pomocy w zaspokajaniu codziennych potrzeb wymaga, może ją mieć zapewnioną w miejscu zamieszkania w zakresie dla niej koniecznym. Takich ustaleń organ I instancji nie poczynił, przeto przy ponownym rozpatrywaniu sprawy, organ I instancji winien dokładnie wyjaśnić czy odwołujący się może samodzielnie funkcjonować w nowym środowisku i w jaki sposób zapewnione zostaną mu warunki mieszkaniowe przed okresem jesienno zimowym.

Ponadto organ II instancji dodał, że nie można orzekać o opuszczeniu domu pomocy społecznej przed uprawomocnieniem się decyzji.

Po ponownym rozpatrzeniu sprawy, Kierownik Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej /z upoważnienia Burmistrza/ decyzją z dnia [...].01.2009 r., Nr [...] orzekł następująco: "zmieniam decyzję z dnia [...].06.2006 r., znak: [...] w czasookresie i kieruję Pana S. B. do Domu Pomocy Społecznej dla osób przewlekle somatycznie chorych w G. na okres do dnia uprawomocnienia się decyzji niniejszej".

Wskazana decyzja została utrzymana w mocy decyzją Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...].02.2009 r., Nr [...] /przedmiot skargi/.

Przy wydawaniu decyzji zmieniającej istniał następujący stan faktyczny sprawy:

W orzeczeniu o stopniu niepełnosprawności z dnia [...].03.2008 r., Nr [...], Powiatowy Zespół Do Orzekania o Niepełnosprawności zaliczył S. B. do lekkiego stopnia niepełnosprawności na okres do dnia 31.03.2010 r. Stwierdzono, że nie wymaga uczestnictwa w terapii zajęciowej, korzystania z systemu wsparcia w samodzielnej egzystencji, konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby, nie wymaga też zamieszkiwania w oddzielnym pokoju. Urząd Miejski [...] w piśmie z dnia 22.10.2008 r., znak: [...] podał, że nie może zapewnić S. B. lokalu mieszkalnego, ale istnieje możliwość dokwaterowania go do osoby zajmującej pomieszczenie socjalne.

Z kolei [...] Towarzystwo Pomocy im. Św. Brata Alberta w piśmie z dnia 4.12.2008 r. L. dz. [...], że aktualnie posiada dwa miejsca noclegowe, zaś minimalna kwota za pobyt w ośrodku wynosi 273 zł miesięcznie. Osobie bezdomnej udzielana jest pomoc w zakresie podstawowych potrzeb.

W grudniu 2008 r. wysokość renty S. B. wynosiła 574,08 zł miesięcznie, a po odliczeniu zaliczki na podatek i składki na ubezpieczenie zdrowotne wynosiła 506,41 zł miesięcznie.

W wywiadzie środowiskowym z dnia 5.01.2009 r. m. innymi podano, że S. B. przebywa w Domu Pomocy Społecznej w G. od lipca 2006 r., gdzie ma zapewnione warunki mieszkaniowe na niskim poziomie, zamieszkuje w pokoju czteroosobowym.

Nie uczestniczy w żadnych zajęciach terapeutycznych.

Jak oświadczył to formą rehabilitacji jest dla niego rozwiązywanie krzyżówek i jazda na rowerze oraz zbieranie w sezonie grzybów i jagód. Jest sprawny ruchowo.

Oceniając zaskarżoną decyzję oraz decyzję ją poprzedzające, wydane w granicach sprawy, której dotyczy skarga, należy nawiązać do art. 106 ust. 5 ustawy z dnia 12.03.2004 r. o pomocy społecznej /Dz. U. z 2008 r., Nr 115, poz. 728, ze zm./, dalej u.p.s., który stanowi: "Decyzję administracyjną zmienia się lub uchyla na niekorzyść strony bez jej zgody w przypadku zmiany przepisów prawa, zmiany sytuacji dochodowej lub osobistej strony, pobrania nienależnego świadczenia, a także można zmienić lub uchylić decyzję, jeżeli wystąpiły przesłanki o których mowa w art. 11, 12 i 107 ust. 5.

Zmiana decyzji na korzyść strony nie wymaga jej zgody".

Z powołanym przepisem wiąże się art. 54 ust. 1 u.p.s., według którego prawo do umieszczenia w domu pomocy społecznej przysługuje osobie wymagającej całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, niemogącej samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, której nie można zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych.

Połączenie tych przepisów prowadzi do wniosku, że rzeczoną zmianę ustala się na podstawie porównania okoliczności wymienionych w art. 54 ust. 1 u.p.s. istniejących w dacie wydania decyzji o skierowaniu do domu pomocy społecznej z okolicznościami istniejącymi w dacie wydania decyzji zmieniającej lub uchylającej. Takie zestawienie orzekające organy przedstawiły w uzasadnieniach decyzji i prawidłowo ustaliły, iż zmieniła się sytuacja osobista skarżącego, która w dacie wydania decyzji nie uzasadniała dalszego pobytu skarżącego w domu pomocy społecznej.

Zaistniałej zmiany skarżący nie negował. W skardze skarżący ograniczył się do stwierdzenia, że pozbawienie go prawa pobytu w domu pomocy społecznej może spowodować powrót do poprzedniego środowiska, co może spowodować powrót do choroby alkoholowej. Powołał się na art. 7 u.p.s. Obawia się czy potrafi funkcjonować w środowisku i utrzymać się z renty, poza tym jest osobą samotną. Powołany przez skarżącego art. 7 u.p.s. w zestawieniu z art. 54 ust. 1 u.p.s. prowadzi do konkluzji, iż alkoholizm nie stanowi samoistnej podstawy pobytu w domu pomocy społecznej w stosunku do osoby której stan zdrowia pozwala samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu i której w razie potrzeby można zapewnić niezbędną pomoc w innej formie. Co się tyczy wątpliwości skarżącego czy będzie w stanie utrzymać się z niskiej renty, należy wyjaśnić, iż nie jest wykluczona pomoc społeczna np. w formie zasiłku celowego. Dodać też należy, że skarżącemu gmina jest w stanie zapewnić dokwaterowanie w lokalu socjalnym.

Pomimo tego, Sąd wychodząc poza granice skargi, zauważył istotne naruszenie prawa dotyczące rozstrzygnięcia zawartego w decyzji organu I instancji z dnia [...].01.2009 r.

Rozstrzygnięcie w tej decyzji sformułowano następująco: "zmieniam decyzję z dnia [...].06.2006 r., znak: [...] w czasookresie i kieruję Pana S. B. do Domu Pomocy Społecznej dla osób przewlekle somatycznie chorych w G. na okres do dnia uprawomocnienia się decyzji niniejszej".

Organ odwoławczy nie kwestionował takiego sformułowania osnowy decyzji organu I instancji i tym samym utrzymał w mocy decyzję dotkniętą w/w wadą.

Art. 106 ust. 5 u.p.s. w sytuacjach wymienionych w tym przepisie określa formę rozstrzygnięcia "decyzją administracyjną zmienia się lub uchyla na niekorzyść strony". Z językowego punktu widzenia słowo "lub" łączy zdania lub wyrażenia, aby powiedzieć, że spośród wskazanych przez nie sytuacji możliwa jest tylko jedna. /por. Inny słownik języka polskiego, Wyd. Naukowe PWN, W-wa 2000, t. I str. 778/.

Oznacza to jednocześnie, że wymienionych w tym przepisie form rozstrzygnięcia nie można stosować dowolnie.

Wybór konkretnej formy rozstrzygnięcia uzależniony jest od treści stosunku prawnego ukształtowanego dotychczasową decyzją. /por. Wojciech Maciejko, Paweł Zaborniak – Ustawa o pomocy społecznej – Komentarz, Wyd. "Lexis-Nexis", W-wa 2008 r., Wydanie 1, str. 394/.

Decyzja o skierowaniu do domu pomocy społecznej, o jakiej mowa w art. 59 ust. 1 u.p.s., stwarza dla adresata takiej decyzji prawo do umieszczenia tej osoby w domu pomocy społecznej. Z tego względu utrata prawa pobytu w takim domu z powodu okoliczności określonych w art. 106 ust. 5 u.p.s. powinna w osnowie decyzji przybrać formę uchylającą decyzję o skierowaniu do domu pomocy społecznej /np. "uchylam decyzję z dnia ... nr ... o skierowaniu do Domu Pomocy Społecznej w .../

Cofnięcie prawa pobytu w domu pomocy społecznej wywiera skutek prawny z dniem, w którym decyzja uchylająca stanie się ostateczna.

Organy orzekające na poruszoną kwestię nie zwróciły uwagi i w uzasadnieniach decyzji nie wskazały dlaczego wybrały rozstrzygnięcie w formie zmieniającej.

Rozstrzygnięcie zawarte w decyzji organu I instancji z dnia [...].01.2009 r. w dosłownym jego brzmieniu można też odczytywać i w ten sposób, że organ ponownie kieruje S. B. do domu pomocy społecznej do dnia uprawomocnienia się decyzji, czyli określa nowy i dłuższy termin pobytu, niż data kiedy decyzja stanie się ostateczna.

Kierując się treścią art. 135 P.p.s.a., Sąd skontrolował również decyzję kasacyjną organu odwoławczego z dnia [...].10.2008 r., Nr [...] i decyzję organu I instancji z dnia [...].09.2008 r., Nr [...].

W uzasadnieniu powołanej decyzji, organ odwoławczy zaakceptował rozstrzygnięcie w formie zmieniającej, co organ I instancji przy ponownym rozpatrywaniu sprawy przyjął, iż taka forma jest poprawna. Co się tyczy decyzji organu I instancji z dnia [...].09.2008 r. Nr [...], to nie tylko forma rozstrzygnięcia jest wadliwa, wadliwe jest również samo rozstrzygnięcie określające okres pobytu skarżącego w domu pomocy społecznej do dnia 30.09.2008 r.

Z przedstawionych względów i na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c, art. 134 § 1 i art. 135 P.p.s.a., Sąd orzekł jak w punktach I i II sentencji wyroku.

Wskazane naruszenie prawa ma istotny wpływ na wynik sprawy, bowiem z treści osnowy decyzji wynika, iż organy orzekły ponownie o skierowaniu do domu pomocy społecznej, a ta kwestia nie była przedmiotem sprawy.

Na podstawie art. 152 P.p.s.a., Sąd stwierdził, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu do czasu uprawomocnienia się niniejszego wyroku.

Przy ponownym rozpatrywaniu sprawy organ powtórnie oceni stan faktyczny sprawy istniejący w dacie orzekania i na tej podstawie wyda stosowną decyzję i w zależności od tego uwzględni ocenę prawną Sądu w zakresie formy rozstrzygnięcia.



Powered by SoftProdukt