drukuj    zapisz    Powrót do listy

6116 Podatek od czynności cywilnoprawnych, opłata skarbowa oraz inne podatki i opłaty 643 Spory o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego (art. 22 § 1 pkt 1 Kpa) oraz między tymi organami, Spór kompetencyjny/Spór o właściwość, Wójt Gminy, Wskazano organ właściwy do rozpoznania sprawy, III FW 1/21 - Postanowienie NSA z 2021-06-22, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

III FW 1/21 - Postanowienie NSA

Data orzeczenia
2021-06-22 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2021-01-01
Sąd
Naczelny Sąd Administracyjny
Sędziowie
Dominik Gajewski
Krzysztof Winiarski /przewodniczący sprawozdawca/
Tomasz Zborzyński
Symbol z opisem
6116 Podatek od czynności cywilnoprawnych, opłata skarbowa oraz inne podatki i opłaty
643 Spory o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego (art. 22 § 1 pkt 1 Kpa) oraz między tymi organami
Hasła tematyczne
Spór kompetencyjny/Spór o właściwość
Skarżony organ
Wójt Gminy
Treść wyniku
Wskazano organ właściwy do rozpoznania sprawy
Powołane przepisy
Dz.U. 2019 poz 2325 art. 4 i art. 15 § 1 pkt 4
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t.j.
Dz.U. 2020 poz 1325 art. 19 § 1 pkt 6
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa - t.j.
Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Krzysztof Winiarski (sprawozdawca), Sędzia NSA Dominik Gajewski, Sędzia NSA Tomasz Zborzyński, , po rozpoznaniu w dniu 22 czerwca 2021 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej sprawy z wniosku Prezydenta Miasta K. z dnia 1 grudnia 2020 r. nr [...] w sprawie sporu o właściwość pomiędzy Prezydentem Miasta K. a Wójtem Gminy R., w przedmiocie wskazania właściwego organu w sprawie podatku od środków transportowych M. W. za 2019 r. postanawia: wskazać Prezydenta Miasta K. jako organ właściwy do rozpatrzenia sprawy

Uzasadnienie

Prezydent Miasta K., pismem z dnia 1 grudnia 2020 r., działając na podstawie art. 4 i art. 15 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2019 r. poz. 2325, dalej: "p.p.s.a.") oraz art. 19 § 1 pkt 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r. poz. 1325 ze zm.) zwrócił się o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego o właściwość pomiędzy Prezydentem Miasta K. a Wójtem Gminy R. w sprawie podatku od środków transportowych za 2019 r. M. W. (dalej "podatniczka" lub "zobowiązana"). Zdaniem Prezydenta Miasta K. jest on organem właściwym w sprawie środków transportowych będących własnością wymienionej podatniczki, zameldowanej na stałe w K. przy ulicy [...]. Zobowiązana nie złożyła do Urzędu Miasta K. deklaracji na podatek od środków transportowych za 2019 r. (złożyła natomiast takie deklaracje za 2018 r.). Na wezwanie organu do złożenia deklaracji za 2019 r., zobowiązana poinformowała, że zmieniła miejsce zamieszkania z gminy K. na gminę R., gdzie takie deklaracje zostały złożone, zgodnie z właściwością tego organu wg miejsca zamieszkania. W piśmie z dnia 21 października 2019 r. (k. 28 akt administracyjnych) podatniczka wskazuje jako adres stałego zamieszkania [...] powiat T.

W toku prowadzonego postępowania wyjaśniającego Prezydent Miasta K. ustalił, że podatniczka w 2019 r. była zameldowana na stałe w K. przy ulicy [...] i pod tym adresem ujawniono prowadzoną przez nią działalność gospodarczą pod nazwą: [...]. Dodatkowym stałym miejscem wykonywania działalności gospodarczej był również K., ulica [...], a wskazanym adresem do doręczeń – K. ulica [...], gdzie zameldowany był mąż zobowiązanej. Ustalono, że mąż podatniczki zameldowany jest, mieszka i pracuje w K. Tak też mieszka trójka małoletnich dzieci zobowiązanej, nad którymi sprawuje ona opiekę. Organ ustalił, że pod adresem [...] (nieruchomość stanowiąca współwłasność podatniczki w gminie R.) znajduje się obiekt oznaczony statusem "budynek w trakcie budowy", w którym nie zameldowano żadnych osób. Z informacji Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego w T. wynika, że co do wymienionego obiektu nie były składane informacje o zakończonej budowie, nie figuruje on w rejestrach udzielonych pozwoleń na użytkowanie budynku, nie został ujawniony na mapach geodezyjnych, a w trakcie kontroli przeprowadzonej w dniu 2 października 2020 r. stwierdzono, że działka była niezamieszkała. Z lokalizacji tej zobowiązana nie wnosiła opłat za gospodarowanie odpadami w Gminie R., nie przedstawiła też dowodów żadnych innych opłat ponoszonych w związku z tą nieruchomością. Nadto podatniczka, mimo wezwania, nie skorzystała z możliwości złożenia wyjaśnień dotyczących miejsca zamieszkania. W ewidencji ludności miasta K. nie została zgłoszona zmiana miejsca zamieszkania. Mając to na względzie organ uznał, że centrum spraw życiowych podatniczki, osobistych i majątkowych interesów znajduje się w K. i w związku z tym to miasto należy uznać za miejsce stałego jej zamieszkania.

W odpowiedzi na wniosek Prezydenta Miasta K., w piśmie z dnia 11 maja 2021 r., Wójt Gminy R. oświadczył, że pozostawia kwestię rozstrzygnięcia sporu do rozstrzygnięcia Sądu. Zarazem zaznaczył, że podatniczka od 2019 r. składa do Gminy R. deklaracje na podatek od środków transportowych, deklarując w niej adres zamieszkania na terenie tej gminy w miejscowości [...].

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 166 ust. 3 Konstytucji RP spory kompetencyjne między organami jednostek samorządu terytorialnego i organami administracji państwowej rozstrzygają sądy administracyjne. W myśl art. 4 p.p.s.a. sądy administracyjne rozstrzygają spory o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego i między samorządowymi kolegiami odwoławczymi, o ile odrębna ustawa nie stanowi inaczej, oraz spory kompetencyjne między organami tych jednostek a organami administracji rządowej. Stosownie zaś do art. 15 § 1 pkt 4 p.p.s.a. właściwym do rozpoznania tego rodzaju sporu jest Naczelny Sąd Administracyjny. Przez spór o właściwość należy rozumieć sytuację, w której przynajmniej dwa organy jednostek samorządu terytorialnego jednocześnie uważają się za właściwe do załatwienia sprawy (spór pozytywny) albo, gdy każdy z organów uważa się za niewłaściwy do załatwienia tej sprawy (spór negatywny). Spór taki może powstać w sprawie załatwianej przez organy administracji, należącej do spraw z zakresu administracji publicznej i tylko wtedy, gdy istnieje materialnoprawna podstawa do załatwienia konkretnej sprawy administracyjnej przez organ administracji publicznej. Taka sytuacja ma miejsce w okolicznościach tej sprawy, istnieją więc podstawy do rozstrzygnięcia sporu o właściwość.

W myśl art. 15 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa organy podatkowe przestrzegają z urzędu swojej właściwości rzeczowej i miejscowej. Właściwość rzeczowa i miejscowa jest ustalana z uwzględnieniem również zakresu zadań i terytorialnego zasięgu działania organów podatkowych, określonych na podstawie odrębnych przepisów (art. 15 § 2 Ordynacji podatkowej). Wydanie decyzji z naruszeniem przepisów o właściwości w przypadku decyzji ostatecznej stanowi kwalifikowaną wadę określoną w art. 247 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej, dającą podstawę do stwierdzenia jej nieważności. Stąd też organy z urzędu muszą przestrzegać swej właściwości w każdym stadium postępowania. Wskazanie przez podatnika niewłaściwego miejsca zamieszkania czy też zaniechanie aktualizacji danych dotyczących adresu siedziby nie zwalnia organu podatkowego od obowiązku przestrzegania z urzędu swojej właściwości miejscowej w oparciu o przytoczony art. 15 § 1 Ordynacji podatkowej.

Stosownie natomiast do art. 9 ust. 7 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1170) organem właściwym w sprawach podatku od środków transportowych jest organ podatkowy, na którego terenie znajduje się miejsce zamieszkania lub siedziba podatnika, a w przypadku przedsiębiorstwa wielozakładowego lub podmiotu, w którego skład wchodzą wydzielone jednostki organizacyjne - organ podatkowy, na terenie którego znajduje się zakład lub jednostka posiadająca środki transportowe podlegające opodatkowaniu. W przypadku współwłasności środka transportowego organem właściwym jest organ podatkowy odpowiedni dla osoby lub jednostki organizacyjnej, która została wpisana jako pierwsza w dowodzie rejestracyjnym pojazdu. Z przytoczonego przepisu wynika zatem, że kryterium decydującym o właściwości miejscowej organu podatkowego jest miejsce stałego zamieszkania podatnika będącego osobą fizyczną. Przyjmując deklarację podatkową podatniczki z tytułu podatku od środków transportowych za 2019 r. i aprobując zawarte w niej informacje (w tym dotyczące miejsca zamieszkania), Wójt Gminy R. uznał się w istocie za organ miejscowo właściwy w sprawie tego podatku. Za organ właściwy uznaje się również Prezydent Miasta K., konstatując że miejscem stałego zamieszkania podatniczki była w 2019 r. nadal gmina K. W analizowanej sprawie mamy zatem do czynienia z pozytywnym sporem o właściwość między dwoma organami jednostek samorządu terytorialnego.

Niebudzące wątpliwości okoliczności faktyczne sprawy, ustalone przez Prezydenta Miasta K. potwierdzają, że z gminą K. wiązało się w 2019 r. rzeczywiste centrum spraw podatniczki, w którym – niezależnie od formalnego faktu zameldowania – skoncentrowane były sprawy życiowe zarówno jej, jak i najbliższej rodziny (męża i małoletnich dzieci pozostających pod opieką zobowiązanej). Wskazują na to takie ustalenia, jak opisane w pierwszej części uzasadnienia powiązania rodzinne i biznesowe z konkretnymi lokalizacjami w K., brak jakichkolwiek dowodów (poza oświadczeniem podatniczki) zamieszkiwania na terenie gminy R. (stwierdzone niezasiedlenie obiektu "w trakcie budowy", brak opłat związanych z utrzymaniem budynku, brak zgody na użytkowanie budynku i in.). Podatniczka, mimo wezwania przez organ, nie skorzystała również z możliwości złożenia wyjaśnień, co do miejsca zamieszkania, w ramach czynności sprawdzających podjętych przez Prezydenta Miasta K. Dla zobowiązanej K. w 2019 r. stanowił więc miejscowość, gdzie wykazywała ona największą aktywność osobistą i zawodową. To wszystko sprawia, że nie do podważenia są wnioski Prezydenta Miasta K., iż miejscem zamieszkania zobowiązanej jest miasto K., z czym zresztą nie polemizuje Wójt Gminy R. W konsekwencji organem właściwym w sprawie podatku od środków transportowych za rok 2019 był Prezydent Miasta K.

Z tych wszystkich względów i na podstawie art. 4, art. 15 § 1 pkt 4 i § 2 p.p.s.a., Naczelny Sąd Administracyjny orzekł jak w sentencji postanowienia.

s. Dominik Gajewski s. Krzysztof Winiarski s. Tomasz Zborzyński



Powered by SoftProdukt