drukuj    zapisz    Powrót do listy

6259 Inne o symbolu podstawowym 625, Radiofonia i telewizja, Minister Infrastruktury, Uchylono decyzję I i II instancji, VI SA/Wa 2415/18 - Wyrok WSA w Warszawie z 2019-09-05, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

VI SA/Wa 2415/18 - Wyrok WSA w Warszawie

Data orzeczenia
2019-09-05 orzeczenie nieprawomocne
Data wpływu
2018-12-28
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
Sędziowie
Barbara Kołodziejczak-Osetek /sprawozdawca/
Magdalena Maliszewska /przewodniczący/
Tomasz Sałek
Symbol z opisem
6259 Inne o symbolu podstawowym 625
Hasła tematyczne
Radiofonia i telewizja
Sygn. powiązane
II GSK 94/20 - Wyrok NSA z 2023-03-07
Skarżony organ
Minister Infrastruktury
Treść wyniku
Uchylono decyzję I i II instancji
Powołane przepisy
Dz.U. 2014 poz 1204 art. 1, art. 2, art. 5 ust. 1 i 3, art. 7
Ustawa z dnia 21 kwietnia 2005 r. o opłatach abonamentowych - tekst jednolity.
Dz.U. 2011 nr 43 poz 226 art. 21 ust. 1
Ustawa z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji - tekst jednolity
Dz.U. 2017 poz 1257 art. 7, art. 8, art. 77, art. 10, art. 7a par. 1, art. 80
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego - tekst jednolity
Dz.U. 2018 poz 1302 art. 145 par. 1 lit. a oraz lit. c, art. 135, art. 200, art. 205 par. 2
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jednolity
Dz.U. 2013 poz 1676
Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie warunków i trybu rejestracji odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych
Dz.U. 2018 poz 265 par. 2 pkt 2
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych
Tezy

1. Ustawa o opłatach nie przewiduje jednak rejestracji i opłat w przypadku urządzeń powstałych w wyniku ekspansji nowych technologii. W obecnej ustawie pojęcie odbiornik radiofoniczny i telewizyjny „rozumiany” jest w jego tradycyjnej formie jako radio oraz telewizor i tak też należy traktować abonament jako opłatę wynikającą z możliwości odbioru programu za pomocą tych urządzeń. Z tego rodzaju urządzeniami ustawa o opłatach wiąże obowiązek rejestracyjny oraz ponoszenia opłaty abonamentowej.

2. Osoby oglądające telewizję bądź słuchający radia za pomocą komputera, telefonu komórkowego bądź też tabletu oraz innych urządzeń nie wymienionych w ustawie o opłatach, nie są zobowiązane do płacenia abonamentu radiowo-telewizyjnego.

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Magdalena Maliszewska Sędziowie Sędzia WSA Barbara Kołodziejczak - Osetek (spr.) Sędzia WSA Tomasz Sałek Protokolant spec. Jarosław Kielczyk po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 września 2019 r. sprawy ze skargi [...] Sp. z o.o. z siedzibą w G. na decyzję Ministra Infrastruktury z dnia [...] października 2018 r. nr [...] w przedmiocie nakazu rejestracji niezarejestrowanego odbiornika telewizyjnego oraz ustalenia opłaty za jego używanie 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz utrzymaną nią w mocy decyzję Dyrektora Centrum Obsługi Finansowej Poczty Polskiej S.A. z [...] sierpnia 2018 r.; 2. zasądza od Ministra Infrastruktury na rzecz [...] Sp. z o.o. z siedzibą w G. kwotę 370 (trzysta siedemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Uzasadnienie

Minister Infrastruktury (dalej "Minister", "Organ" albo "Organ II instancji") decyzją Nr [...] z [...] października 2018 r., [...], na podstawie art. 5 ust. 1 i 3 oraz art. 7 ust. 7 ustawy z dnia 21 kwietnia 2005 r. o opłatach abonamentowych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1204, z późn. zm.; dalej " u.o.a." , "ustawa o opłatach" lub "ustawa abonamentowa" ) oraz art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1257; dalej "K.p.a."), po rozpatrzeniu odwołania z 24 sierpnia 2018 r. (data nadania w placówce operatora wyznaczonego) wniesionego przez I. Sp. z o.o. z siedzibą w G. (dalej "Skarżąca", "Strona" albo "Spółka"), od decyzji z [...] sierpnia 2018 r. Nr [...], [...], wydanej przez Dyrektora Centrum Obsługi Finansowej Poczty Polskiej S.A. (dalej: "Dyrektor COF" albo "Organ I instancji"), nakazującej rejestrację 1 używanego odbiornika telewizyjnego oraz ustalającej opłatę za używanie 1 niezarejestrowanego odbiornika telewizyjnego w kwocie 681,00 zł (słownie: sześćset osiemdziesiąt jeden złotych), utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję Dyrektora COF.

Do wydania decyzji doszło w następującym stanie faktycznym i prawnym:

W dniu [...] lutego 2018 r. została przeprowadzona kontrola wykonania obowiązku rejestracji odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych w lokalu zajmowanym przez Stronę. Kontrola została przeprowadzona w obecności pracownika Spółki. W trakcie kontroli, według organu, ujawniono w lokalu 1 odbiornik telewizyjny marki [...], który odbierał program [...] i do odbiornika doprowadzona była sieć [...]. Telewizor był włączony. Stwierdzono, że jest to odbiornik telewizyjny w stanie umożliwiającym natychmiastowy odbiór programu. Stwierdzony okres używania odbiornika w tym lokalu określono jako: "jeden miesiąc" i został ustalony na podstawie ustnego oświadczenia pracownika Spółki. Protokół z kontroli został podpisany przez pracownika Spółki bez zastrzeżeń.

Po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego, Dyrektor COF w dniu [...] sierpnia 2018 r. wydał decyzję nakazującą rejestrację 1 używanego odbiornika telewizyjnego oraz ustalającą opłatę za używanie 1 niezarejestrowanego odbiornika telewizyjnego w kwocie 681,00 zł.

Od decyzji Dyrektora COF Strona złożyła odwołanie do Ministra. Zaskarżonej decyzji zarzuciła naruszenie art. 5 ust. 1 i 3 oraz art. 7 ust. 6 u.o.a. w zw. z rozporządzeniem Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 10 września 2013 r. w sprawie kontroli wykonywania obowiązków związanych z opłatami abonamentowymi (Dz.U. z 2013 r., poz. 1140) oraz art. 104 K.p.a. poprzez ich zastosowanie i nakazanie rejestracji 1 odbiornika telewizyjnego oraz ustalenia opłaty za jego używanie. Ponadto, Spółka wskazała na naruszenie art. 7 w zw. z art. 77 i 80 K.p.a. poprzez brak zbadania wszystkich istotnych okoliczności faktycznych niezbędnych do wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy, art. 10 K.p.a. poprzez brak zapewnienia Stronie czynnego udziału w postępowaniu kontrolnym, a także art. 2 ust. 2 i 7 u.o.a. w zw. z art. 7 i art. 77 K.p.a. poprzez uznanie, że Spółka posiada odbiornik telewizyjny w rozumieniu przepisów ustawy o opłatach umożliwiający natychmiastowy odbiór programów telewizyjnych. W toku postępowania Spółka bowiem wskazywała, że ujawnione urządzenie jest monitorem, co potwierdza faktura zakupu, a do monitora podłączony jest Internet [...], co potwierdził w oświadczeniu pracownik Spółki. Do monitora nie są podłączone żadne inne urządzenia takie jak antena umożliwiająca odbiór programów telewizyjnych w sposób tradycyjny. Strona zwróciła uwagę na złożony wniosek o przeprowadzenie oględzin urządzenia w miejscu jego instalacji, ponieważ zdaniem Spółki samo przekazanie umowy z [...] nie wyjaśni czy urządzenie jest odbiornikiem telewizyjnym czy monitorem podłączonym do sieci internetowej. Strona zarzuciła także przeprowadzenie kontroli w obecności pracownika nie będącego osobą upoważnioną do wydawania oświadczeń woli w imieniu Spółki, a pracującej na stanowisku kelnerki. Według Strony, osoba ta nie posiadała wystarczającej wiedzy dotyczącej usług świadczonych przez firmy zewnętrzne na rzecz Spółki, a taką wiedzę posiadał administrator obiektu.

Rozpatrując odwołanie Organ II instancji podkreślił, że przeprowadzona kontrola w lokalu Spółki ujawniła, że znajduje się tam 1 odbiornik telewizyjny marki [...] będący w stanie umożliwiającym natychmiastowy odbiór programu, Stwierdzony okres używania odbiornika w tym lokalu wynosi: "jeden miesiąc" i został ustalony na podstawie ustnego oświadczenia pracownika Spółki. Niewątpliwie zaś ujawniony podczas kontroli odbiornik telewizyjny podlega obowiązkowi rejestracji w myśl przepisów art. 3 ust. 1 u.o.a.

Odnosząc się do zarzutów podniesionych w odwołaniu, Organ II instancji uznał, że w świetle zebranego i prawidłowo ocenionego materiału dowodowego okoliczności faktyczne sprawy nie budziły wątpliwości, zaś Dyrektor COF wykonał ciążące na nim obowiązki dowodowe i ustalił okoliczności faktyczne niezbędne do wydania zaskarżonej decyzji. Ponadto, Organ II instancji zwrócił również uwagę na fakt, że Dyrektor COF dwukrotnie wzywał Stronę do przesłania dokumentu w postaci umowy z operatorem [...]. W jego ocenie, Organ I instancji dążył tym samym do zweryfikowania twierdzenia Spółki w przedmiocie korzystania w ujawnionym odbiorniku wyłącznie z Internetu.

Zdaniem Ministra, ustalenia w przedmiotowej sprawie zostały oparte na najpewniejszym z możliwych dowodów, czyli bezpośredniej (naocznej) obserwacji kontrolerów. W momencie ich wejścia do lokalu urządzenie było włączone i odbierało program telewizyjny. Organ II instancji zwrócił w tym miejscu uwagę na przepis art. 2 ust. 7 u.o.a., który stanowi, że "Odbiornikiem radiofonicznym albo telewizyjnym, w rozumieniu przepisów niniejszej ustawy, jest urządzenie techniczne dostosowane do odbioru programu". Zgodnie ze wskazanym przepisem każde urządzenia techniczne, które spełnia ustanowiony w nim warunek, a więc umożliwia natychmiastowy odbiór programu jest odbiornikiem radiofonicznym lub telewizyjnym. Ustawa nie uzależnia kwalifikacji danego urządzenia jako odbiornika radiofonicznego lub telewizyjnego od innych przesłanek aniżeli wyżej przywołana i ustanawia wymóg rejestracji oraz wnoszenia opłat abonamentowych od każdego urządzenia technicznego, które na użytek tej ustawy definiowane jest jako odbiornik radiofoniczny lub telewizyjny. Nie ma więc na gruncie ustawy podstaw do odróżniania telewizora od monitora, ponieważ jedynym i ogólnym kryterium jest zdolność do odbioru telewizji. Według Organu II instancji w przedmiotowej sprawie najistotniejsze jest to, że ustawa nie wiąże gotowości do odbioru ze źródłem sygnału. Nie ma zatem znaczenia czy sygnał nadawany jest analogowo, czy cyfrowo, jak również bez znaczenia jest jego źródło: antena czy też złącze internetowe. Dla obowiązku ponoszenia opłat abonamentowych nie ma znaczenia także, czy podmiot je ponoszący zamierza korzystać, czy też korzysta, bądź nie z programów nadawanych, czy też korzysta z innych niż publiczne mediów. W tym miejscu Minister powołał się na wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie (dalej "WSA", "WSA w Warszawie", "Sąd") z 30 sierpnia 2007 r., sygn. akt III SA/Wa 2437/06 wydanego w przedmiocie wyłączenia z opodatkowania podatkiem VAT opłat abonamentowych.

Odnośnie do zarzutu przeprowadzenia kontroli w obecności pracownika Spółki, nie będącego osobą upoważnioną do wydawania oświadczeń woli w imieniu Spółki, a pracującej na stanowisku kelnerki, Organ II instancji wskazał, że przez osobę uczestniczącą w kontroli oświadczenie wiedzy jest jak najbardziej dopuszczalne i wiarygodne.

Organ II instancji zwrócił również uwagę, że zgodnie z przepisami § 2 i § 3 rozporządzenia Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie warunków i trybu rejestracji odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych (Dz.U. z 2013 r., poz. 1676; dalej "rozporządzenie z 2013 r."), obowiązek rejestracji odbiorników ciąży na każdej osobie używającej odbiornika, zaś uregulowania dotyczące terminu, w którym należy dokonać rejestracji są tożsame dla wszystkich. Zgodnie zatem z art. 7 ust. 6 u.o.a., w przypadku stwierdzenia używania niezarejestrowanych odbiorników kierownik jednostki operatora wyznaczonego wydaje decyzję, w której nakazuje rejestrację odbiorników oraz ustala opłatę za używanie niezarejestrowanych odbiorników. Wysokość tej opłaty wynika wprost z treści art. 5 ust. 3 u.o.a., która jest stała i stanowi trzydziestokrotność miesięcznej opłaty abonamentowej obowiązującej w dniu stwierdzenia używania niezarejestrowanych odbiorników. Natomiast wysokość opłaty abonamentowej za używanie odbiornika telewizyjnego albo radiofonicznego i telewizyjnego określona została w § 1 pkt 2 rozporządzeniu Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z dnia 25 maja 2017 r. w sprawie wysokości opłat abonamentowych za używanie odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych oraz zniżek za ich uiszczanie z góry za okres dłuższy niż jeden miesiąc w 2018 r. (Dz.U. z 2017 r., poz. 1066 ) dalej "rozporządzenie z 2017 r.") i wynosi 22,70 zł za jeden miesiąc. Tak więc należna opłata z tytułu używania niezarejestrowanego odbiornika w niniejszej sprawie wynosi łącznie 681,00 zł (30 x 22,70 zł x 1). W takiej też wysokości opłata została ustalona przez Organ I instancji.

Pismem z 21 listopada 2018 r. Spółka wniosła skargę na decyzję Ministra, wnosząc o:

1) uchylenie na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a oraz lit. c ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1302 z późn. zm.; dalej "P.p.s.a.") zaskarżonej decyzji Ministra w całości,

2) uchylenie na podstawie art. 145 § 1 lit. a oraz lit. c w zw. z art. 135 P.p.s.a. decyzji Dyrektora COF w całości,

3) zasądzenie na rzecz skarżącej zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, na podstawie art. 200 P.p.s.a.,

4) o wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji, w przypadku nieuwzględnienia przez organ tego wniosku, na podstawie art. 61 § 3 P.p.s.a.

Postanowieniem z 24 maja 2019 r. Sąd odmówił wstrzymania wykonania zaskarżonej decyzji.

Natomiast zaskarżonej decyzji Spółka zarzuciła:

1) istotny błąd w ustaleniach faktycznych stanowiących podstawę do wydania decyzji tj. przyjęcie, że oświadczenia pracownika Spółki oraz wrażenia wizualne Kontrolerów są wiarygodnym źródłem dowodowym potwierdzającym wszystkie inne okoliczności faktyczne, które były podstawą do wydania decyzji przez Dyrektora COF i którą, na mocy decyzji Ministra utrzymano w mocy,

2) naruszenie przepisów postępowania, mające istotny wpływ na wynik sprawy tj.

- art. 138 § 1 pkt. 1 K.p.a. poprzez utrzymanie w mocy wadliwej decyzji Organu I instancji wydanej po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego z naruszeniem przepisów postępowania tj. art. 7, art. 8, art. 10, art. 77, art. 80 K.p.a.

- art. 138 § 1 pkt. 2 K.p.a. poprzez nieuchylenie decyzji Organu I instancji pomimo wadliwości przedmiotowej decyzji,

- art. 7, art. 8, art. 10, art. 77 i art. 80 K.p.a. poprzez niezbadanie wszystkich istotnych okoliczności faktycznych sprawy niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy,

3. naruszenie przepisów prawa materialnego, mające wpływ na wynik sprawy tj. art. 2 ust. 1, 2, 4 i 7, art. 5 ust. 1, ust. 3 oraz art. 7 ust. 6 u.o.a. poprzez bezzasadne przyjęcie, że Skarżąca w dniu przeprowadzenia u niej kontroli używała bądź posiadała 1 odbiornik telewizyjny zdatny do natychmiastowego odbioru programu i wskutek tego utrzymanie w mocy wadliwej decyzji organu I instancji naruszającej ww. normy, nakazującej rejestrację 1 odbiornika telewizyjnego i ustalającej opłatę za używanie przedmiotowego odbiornika w wysokości 681,00 zł.

W uzasadnieniu skargi, Skarżąca stwierdziła, że ustalenia faktyczne w niniejszej sprawie Organ I instancji oparł wyłącznie na oświadczeniu pracownika, który nie miał żadnej wiedzy odnośnie do posiadanych przez Spółkę urządzeń oraz poinformował kontrolujących o braku upoważnienia do podpisywania jakichkolwiek dokumentów. Nie była to osoba upoważniona do wydawania oświadczeń w imieniu Spółki, nie był to ani członek zarządu, ani jej prokurent. W uzasadnieniu obu decyzji podnoszono zaś, że protokół został podpisany przez pracownika bez zastrzeżeń, jednak żaden z organów nie wziął pod uwagę okoliczności wskazanej przez Skarżącą, że pracownik został zmuszony do podpisania protokołu o przedłożonej treści. Pracownik nie miał wiedzy odnośnie faktu, że urządzenie jest w rzeczywistości monitorem, a program [...] był udostępniony w ramach transmisji online przez internet. Do wskazanego monitora nie jest podłączona antena umożliwiająca odbiór programów w rozumieniu ustawy. Skarżąca w toku postępowania wnosiła o przeprowadzenie oględzin urządzenia w celu sprawdzenia możliwości technicznych urządzenia w zakresie natychmiastowego odbioru programów, czego jednak Dyrektor COF nie uczynił.

Ponadto, Skarżąca powołała się na wyrok WSA w Warszawie z dnia 12 listopada 2014 roku, sygn. akt VI SA/Wa 1343/14, zgodnie z którym "organ co prawda nie ma obowiązku przeprowadzania oględzin np. obiektu hotelowego i odbiorników radiowych co do których ustalono, że nie są zarejestrowane, jednakże winien w toku postępowania administracyjnego w sposób bezsprzeczny ustalić, czy zostały spełnione dwie przesłanki umożliwiające zastosowanie względem skarżącej sankcji administracyjnej, tj.:

1. Czy odbiorniki radiofoniczne znajdują się posiadaniu skarżącej,

2. Czy są w stanie umożliwiającym natychmiastowy odbiór programu".

W ocenie Spółki, Minister błędnie przyjął, że w toku postępowania administracyjnego zostały spełnione dwie przesłanki umożliwiające zastosowanie względem niej sankcji administracyjnej. Organ II instancji nie przeprowadził żadnego postępowania zmierzającego do bezsprzecznie występujących w niniejszej sprawie wątpliwości, zaś obszerne uzasadnienie zaskarżonej decyzji skupia się wyłącznie na wskazaniach okoliczności nie mających żadnego znaczenia w sprawie.

W odpowiedzi na skargę, Minister wniósł o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Skarga zasługuje na uwzględnienie.

W skardze podniesiono naruszenie zarówno przepisów postępowania jak i przepisów prawa materialnego.

Aby ocenić, czy organ dopuścił się naruszenia przepisów procesowych w toku prowadzenia postępowania w sprawie nakazania rejestracji odbiorników telewizyjnych i nałożenia opłaty za używanie niezarejestrowanych odbiorników, należy przypomnieć przepisy prawa materialnego, które legły u podstaw zarówno kontroli, jak i wydanych decyzji, bowiem to z nich wynika, które okoliczności należy ustalać i co powinno być przedmiotem dowodzenia. Punktem wyjścia więc dla dokonania kontroli zaskarżonej decyzji, musi być prawidłowo rozumiane prawo materialne pozwalające właściwie określić zakres koniecznego postępowania dowodowego. To bowiem norma prawa materialnego determinuje kierunek tego postępowania (por. wyrok NSA z dnia 21 października 2014 r., sygn. akt II GSK 1316/13 oraz wyrok NSA z dnia 6 marca 2019 r., sygn. akt II GSK 415/17).

Zgodnie z art. 1 u.o.a. opłaty abonamentowe pobiera się w celu umożliwienia realizacji misji publicznej, o której mowa w art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji (Dz. U. z 2011 r. Nr 43, poz. 226 z późn. zm.;) dalej "ustawa o radiofonii i telewizji", przez jednostki publicznej radiofonii i telewizji. Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o opłatach, odbiorniki radiofoniczne i telewizyjne podlegają rejestracji dla celów pobierania opłaty. W przypadku stwierdzenia używania niezarejestrowanego odbiornika radiofonicznego lub telewizyjnego pobiera się opłatę w wysokości stanowiącej trzydziestokrotność miesięcznej opłaty abonamentowej obowiązującej w dniu stwierdzenia używania niezrejestrowanego odbiornika (art. 5 ust. 3 ustawy o opłatach).

Szczegóły procesu rejestracji odbiorników normuje obecnie rozporządzenie z 2013 r. Obowiązek uiszczania opłat abonamentowych wynika wprost z przepisu prawa - z art. 2 ust. 1 i 3 ustawy o opłatach - powstaje on od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano rejestracji odbiornika radiofonicznego lub telewizyjnego i trwa do czasu ich wyrejestrowania lub dopełnienia w placówce pocztowej Poczty Polskiej S.A. formalności związanych ze zwolnieniem od opłat abonamentowych.

Kwestia opłat z tytułu abonamentu RTV była przedmiotem rozważań Trybunału Konstytucyjnego, który w wyroku z dnia 16 marca 2010 r., sygn. akt K 24/08 orzekając o zgodności z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej art. 7 ust. 1, 3, 5 i 6 ustawy o opłatach wskazał, że "zgodnie z art. 2 ust. 1 i 2 ustawy abonamentowej na posiadaczu zarejestrowanego odbiornika ciąży ex lege obowiązek uiszczenia abonamentu, powstający z pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu rejestracji odbiornika".

Z przepisu art. 2 ust. 2 ustawy o opłatach wynika, że posiadanie odbiornika stanowi domniemanie faktu jego używania, z kolei z posiadaniem i używaniem odbiornika ustawa wiąże obowiązek jego rejestracji (art. 5 ust. 1) oraz uiszczania opłat abonamentowych (art. 2 ust. 1), zatem dla nakazania rejestracji i ustalenia opłaty za używanie niezarejestrowanych odbiorników radiofonicznych wystarczające jest domniemanie posiadania radioodbiorników lub odbiorników telewizyjnych.

Przepis art. 7 ustawy o opłatach zawiera postanowienia, których celem jest umożliwienie kontroli wywiązywania się z obowiązku rejestracji odbiorników i uiszczania abonamentu. Kontrolę tę sprawuje Poczta Polska, a nadzór nad jej działaniami sprawuje ministe.r właściwy do spraw łączności (ust. 1 i 2). Nieuiszczone opłaty abonamentowe oraz opłaty karne mają być egzekwowane w trybie egzekucji administracyjnej obowiązków o charakterze pieniężnym (art. 7 ust. 3 ustawy abonamentowej). Ustawodawca przesądził też, że w razie opóźnień w uiszczaniu abonamentu naliczane będą odsetki w wysokości jak dla zaległości podatkowych w rozumieniu Ordynacji podatkowej (art. 7 ust. 4 ustawy abonamentowej).

Zgodnie z ustawą obowiązek płacenia abonamentu RTV obejmuje posiadaczy odbiorników radiofonicznych oraz telewizyjnych, które umożliwiają natychmiastowy odbiór programu. Odbiornikami są: telewizor, radio, radio samochodowe, radiomagnetofon czy wieża stereo z radiem. Nie jest nim komputer ani monitor. Takie stanowisko prezentowała Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji w interpretacji powołanej przez Stronę, dostępna w Internecie na stronie https://media2.pl w artykule Ł. S. z dnia [...] maja 2012 r. zatytułowanym "KRRiT: TV w komórce, tablecie i komputerze bez abonamentu RTV". Również Poczta Polska na swojej stronie internetowej (http://www.poczta-polska.pl) zawarła zapis cyt.: "Za odbiornik radiofoniczny albo telewizyjny uważa się urządzenie stałe lub przenośne umożliwiające natychmiastowy odbiór programu radiowego lub telewizyjnego. Charakteru odbiorników nie mają odtwarzacze audio i odtwarzacze wideo, pozwalające na odtworzenie nagranej wcześniej audycji lub filmu, a także telewizor nie podłączony trwale ani czasowo do żadnej instalacji umożliwiającej odbiór programu, pełniący rolę monitora (podkreślenie Sądu) lub wykorzystywany wyłącznie do celów produkcyjnych".

Mimo skromności uregulowań prawnych w zakresie pojęcia odbiornik telewizyjny, nie ulega wątpliwości, że odbiorniki telewizyjne to nie monitory ani też komputery umożliwiające korzystanie z Internetu.

Wbrew wywodom Organu II instancji odwołującego się wybiórczo do wskazywanego w decyzji przepisu art. 2 ust. 7 u.o.a. z ustawy nie wynika obowiązek opłacania opłaty abonamentowej przez posiadaczy innych urządzeń niż te, które zostały wymienione w ustawie tj.: odbiorników radiofonicznych oraz telewizyjnych (art. 2 ust. 1 u.o.a.). Opłacie abonamentowej w rozumieniu ustawy o opłatach nie podlega sama możliwość oglądania telewizji na jakimkolwiek urządzeniu technicznym lub elektronicznym. Obowiązek uiszczania opłaty abonamentowej został powiązany w ustawie z faktem posiadania odbiornika radiofonicznego lub telewizyjnego. Brak więc urządzenia spełniającego przesłanki odbiornika radiofonicznego lub telewizyjnego jest równoznaczny z brakiem zobowiązania do uiszczenia opłaty abonamentowej.

Warto też przytoczyć posiłkowo, wobec bardzo skąpych regulacji ustawowych słownikowe i encyklopedyczne definicje spornych pojęć, zgodnie z którymi :

"Odbiornik radiofoniczny, to rodzaj odbiornika radiokomunikacyjnego powszechnego użytku, przeznaczonego do odbioru i przetwarzania emitowanych przez stacje nadawcze fal radiowych wielkiej częstotliwości, przenoszących sygnały foniczne".

Z kolei "odbiornik telewizyjny" to telewizor, urządzenie elektroniczne przeznaczone do odbioru sygnałów telewizyjnych (emitowanych przez telewizyjne stacje nadawcze za pomocą anten nadawczych lub przesyłanych przewodowo w telewizyjnych sieciach przewodowych; telewizja) oraz do przetwarzania ich na obraz, odtwarzany na ekranie kineskopu lub ekranie LCD czy PDP, i na towarzyszący mu dźwięk, odtwarzany za pomocą głośnika (zespołu głośników) bądź słuchawek. (Słownik języka polskiego PWN on-line https://sjp.pwn.pl/ oraz Encyklopedia PWN https://encyklopedia.pwn.pl).

Natomiast "Internet" to ogólnoświatowa sieć komputerowa, łącząca lokalne sieci, korzystające z pakietowego protokołu komunikacyjnego TCP/IP, mająca jednolite zasady adresowania i nazywania węzłów (komputerów włączonych do sieci) oraz protokoły udostępniania informacji.

"Komputer" to elektroniczna maszyna cyfrowa, urządzenie elektroniczne przeznaczone do przetwarzania informacji (danych) przedstawionych w postaci cyfrowej, sterowane programem zapisanym w pamięci (Encyklopedia PWN https://encyklopedia.pwn.pl). "Komputer" to urządzenie elektroniczne automatycznie przetwarzające dane zapisane cyfrowo, służące do szybkiego wykonywania obliczeń, przechowywania, porządkowania i wyszukiwania danych oraz sterowania pracą innych urządzeń (Słownik języka polskiego PWN on-line https://sjp.pwn.pl/).

W świetle powyższych definicji, nie sposób nie zauważyć różnic pomiędzy telewizją a Internetem czy też urządzeniem odbierającym sygnał telewizyjny a komputerem czy monitorem.

Przypomnieć należy, iż wraz z postępem współczesnej techniki możliwość oglądania telewizji lub słuchania radia nie jest ograniczona jedynie do odbiorników radiowych lub telewizyjnych. Słuchanie przez Internet radia lub oglądanie telewizji możliwe jest za pomocą nie tylko odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych, ale również komputera, tabletu, telefonu komórkowego, jak również innych urządzeń nie wymienionych w ustawie. Ustawa o opłatach nie przewiduje jednak rejestracji i opłat w przypadku urządzeń powstałych w wyniku ekspansji nowych technologii. W obecnej ustawie pojęcie odbiornik radiofoniczny i telewizyjny "rozumiany" jest w jego tradycyjnej formie jako radio oraz telewizor i tak też należy traktować abonament jako opłatę wynikającą z możliwości odbioru programu za pomocą tych urządzeń. Z tego rodzaju urządzeniami ustawa o opłatach wiąże obowiązek rejestracyjny oraz ponoszenia opłaty abonamentowej. Powoływany natomiast przez Ministra wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego Warszawie, w przedmiocie wyłączenia z opodatkowania podatkiem VAT opłat abonamentowych, nie dotyczy problemu rozważanego w niniejszej sprawie oraz nie prezentuje poglądów przedstawionych przez Ministra.

Istotne jest więc ustalenie przez organ w postępowaniu administracyjnym, z jakim urządzeniem w danym przypadku ma do czynienia. W ustawie o opłatach nie ma bowiem mowy ani o monitorze LCD do komputera, ani tym bardziej o laptopach, tabletach czy smartfonach.

Charakteru odbiornika nie mają więc urządzenia wielofunkcyjne takie jak: komputery, telefony komórkowe, laptopy, smartfony, tablety itp., ponieważ ich głównym przeznaczeniem nie jest odbiór programów radiowych i telewizyjnych.

Monitor LCD nie jest telewizorem, a jego przeznaczeniem jest podłączenie do stacjonarnego komputera. Odbiór telewizji jest jego poboczną właściwością.

W ocenie Sądu z powołanych regulacji u.o.a. wynika, iż osoby oglądające telewizję bądź słuchający radia za pomocą komputera, telefonu komórkowego bądź też tabletu oraz innych urządzeń nie wymienionych w ustawie o opłatach, nie są zobowiązane do płacenia abonamentu radiowo-telewizyjnego.

Odnosząc się do zarzutów skargi w zakresie przeprowadzonej przez organ kontroli, wskazać należy, iż kontrola rejestracji i wnoszenia opłaty abonamentowej z tytułu posiadanych odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych, oraz wykonanie tych obowiązków nie jest kontrolą przedsiębiorstwa prowadzoną w trybie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, tylko kontrolą posiadania niezarejestrowanych odbiorników prowadzoną w trybie ustawy o opłatach abonamentowych, zatem organ nie ma obowiązku ani potrzeby informowania o zamiarze jej przeprowadzenia. Informowanie o przyszłej kontroli, w istocie rzeczy udaremniałoby osiągnięcie jej celu. Dlatego też sama okoliczność, iż w trakcie kontroli nie był obecny właściciel, a jedynie, niezorientowany pracownik, nie ma znaczenia w sprawie.

Nie oznacza to jednak, że organ zwolniony jest z przeprowadzenia postępowania dowodowego w sprawie. W rozpoznawanej sprawie stan faktyczny, ustalony przez Organ, na podstawie protokołu kontroli, jest niepełny i nie mógł stanowić podstawy wydania decyzji. Obowiązkiem organu jest zebranie materiału dowodowego w sposób wyczerpujący, a nie wybiórczy, ograniczający się tylko do wybranych przez siebie dowodów tak jak w rozpoznawanej sprawie - oświadczenia pracownika Strony. Pracownik, może bowiem nie posiadać niezbędnej wiedzy co do okoliczności faktycznych sprawy, a nieobecny właściciel nie ma możliwości przedstawienia w trakcie kontroli dowodów mających istotne znaczenie dla wyjaśnienia sprawy ani własnej argumentacji co do niezarejestrowania odbiornika.

Wbrew też twierdzeniom Organu, to na nim jako prowadzącym postępowanie spoczywa ciężar dowodu, w postępowaniu, którego przedmiotem jest niezgłoszenie odbiornika telewizyjnego do rejestracji oraz ustalenia opłaty za używanie niezarejestrowanego odbiornika telewizyjnego, a nie na Skarżącym. Zasada ta wynika z obowiązków jakie nakłada na organ regulacja prawna wynikająca z art. 7 K.p.a. Przepis ten nakazuje organom administracji podejmowanie wszelkich kroków niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy (zasada prawdy obiektywnej). Zasada ta jest realizowana przede wszystkim przez przepisy normujące postępowanie dowodowe, zwłaszcza przez art. 77 § 1 K.p.a., nakazujący organom administracji zebranie i rozpatrzenie w sposób wyczerpujący całego materiału dowodowego, oraz art. 80 K.p.a., nakazujący ocenę faktu udowodnienia poszczególnych okoliczności na podstawie całego materiału dowodowego. Z zasadą tą pozostaje w związku zasada czynnego udziału stron w postępowaniu (art. 10 K.p.a.).

Zgodnie z powołanym art. 7 K.p.a. organ administracji nie może też ograniczyć się do oczekiwania na przedstawienie przez stronę dowodów potwierdzających jej żądanie, ale że powinien aktywnie dążyć do wyjaśnienia sprawy (zob. np. tezę pierwszą wyroku NSA z 17 maja 1994 r., sygn. akt SA/Lu 1921/93, LEX nr 26517; tezę drugą wyroku NSA z 4 czerwca 1998 r., sygn. akt I SA/Kr 1052/97, LEX nr 33618; wyrok NSA z 25 czerwca 1999 r., sygn. akt I SA 1551/98, LEX nr 48556).

Ponadto z art. 7a § 1 K.p.a. wynika, że jeżeli przedmiotem postępowania administracyjnego jest nałożenie na stronę obowiązku bądź ograniczenie lub odebranie stronie uprawnienia, a w sprawie pozostają wątpliwości co do treści normy prawnej, wątpliwości te są rozstrzygane na korzyść strony, chyba że sprzeciwiają się temu sporne interesy stron albo interesy osób trzecich, na które wynik postępowania ma bezpośredni wpływ.

W sprawie niniejszej kwestionowane jest przez Stronę ustalenie, że w lokalu opisanym w decyzji, znajdował się telewizor a nie monitor, a zatem okoliczność, od której zależy powstanie obowiązku rejestracji i opłat.

W ocenie Sądu w rozpoznawanej sprawie Organ dokonał błędnej wykładni przepisów ustawy o opłatach w szczególności art. 2 ust. 1, 2, 4 i 7 u.o.a. i w konsekwencji doszło do niewłaściwego zastosowania w sprawie art. 5 ust. 1, ust. 3 oraz art. 7 ust. 6 u.o.a. Z tych względów Organ naruszył również wskazane wyżej przepisy postępowania art. 7, art. 77 i art. 80 K.p.a. bowiem nie ustalił faktów prawotwórczych w sprawie, których ustalenie uznał za zbędne, a w szczególności, jakiego rodzaju urządzenie znajduje się w posiadaniu Skarżącego, co stanowi pierwszą i najistotniejszą przesłankę do ustalenia jego odpowiedzialności z tytułu opłaty abonamentowej. Organ oparł się na nieprecyzyjnych wyjaśnieniach pracownika, który nie musi dysponować wiedzą w każdej istotnej w sprawie kwestii, a zignorował całkowicie stanowisko i argumentację Strony, która wskazywała, iż nie posiada odbiornika telewizyjnego w rozumieniu ustawy o opłatach. Jak wynika z akt sprawy organ nie przeprowadził żadnego postępowania na tę okoliczność, powołując się na oświadczenie pracownika Strony, złożone do protokołu, iż sporne w sprawie urządzenie służy do oglądania kanału telewizyjnego [...]. Tymczasem Strona nie kwestionuje, iż urządzenie techniczne znajdujące się w jej posiadaniu, służy do oglądania kanału telewizyjnego [...]. Strona podnosi jednakże, że nie jest to odbiornik telewizyjny w rozumieniu ustawy o opłatach, ale monitor z podłączonym od firmy [...] Internetem, umożliwiającym za pomocą łącza internetowego, oglądanie wskazanego kanału telewizyjnego online. Na dowód tego Strona złożyła do akt sprawy fakturę nr 7/2018/01 (k - 58 akt adm.), z której wynika, że Spółka nabyła w dniu 31 stycznia 2018 r. monitor LCD, a nie odbiornik telewizyjny. Strona wskazywała również w postępowaniu (pismo z 5 marca 2018 r. k - 53 akt adm.), iż po kontroli udała się z powyższym monitorem do Urzędu Pocztowego, gdzie odmówiono jego rejestracji, bowiem po zapoznaniu z dokumentami pracownik stwierdził, jednoznacznie, że rejestracji podlegają tylko odbiorniki TV i Radia, a nie monitory LCD. Strona podaje również w powyższym piśmie, iż otrzymała numer telefonu (infolinii), gdzie stanowisko to będzie mogła potwierdzić. Wszystkie te okoliczności jak i przedłożone przez Stronę dowody zostały przez Organ zdeprecjonowane i nie zostały ocenie zgodnie z art. 80 K.p.a. Sąd orzekający w niniejszej sprawie również z urzędu ustalił, co zostało wskazane we wcześniejszej części uzasadnienia wyroku, iż na stronie Poczty Polskiej zawarto informację pozostającą w zgodzie z informacjami przekazywanymi przez Skarżącą, iż monitory to nie odbiorniki telewizyjne.

Ponadto wbrew stanowisku Organu, istotną w sprawie okolicznością jest ustalenie okoliczności wskazywanych przez Stronę a zignorowanych przez Organ, iż sporny monitor nie posiada możliwości podłączenia do anteny telewizyjnej naziemnej lub satelitarnej co oznaczałoby, że nie jest gotowy do natychmiastowego odbioru programu radiowego lub telewizyjnego. Wskazywanie, iż urządzenie było włączone w chwili kontroli jest nie wystarczające i nieuzasadniania stanowiska Organu, tym bardziej, że w trakcie kontroli organ nie stwierdził możliwości odbioru innych programów telewizyjnych przez omawiane urządzenie.

W ocenie Sądu za zasadny należy uznać wniosek Strony składany w trakcie postępowania oraz w odwołaniu od decyzji Organu I instancji o przeprowadzenie co najmniej oględzin spornego urządzenia, bowiem umowa z [...] może okazać się tu niewystarczająca. Niemniej jednak Strona, nawet jeżeli w jej ocenie nie będzie to dowód rozstrzygający w sprawie, zobowiązana będzie go złożyć do akt postępowania, jeżeli organ ponowi wezwanie w tej kwestii.

Wszystkie wskazane uchybienia organu prowadzą również do wniosku, iż naruszony zostały nie tylko przepisy art. 7, art. 77 i art. 80 K.p.a., ale również zasada zaufania określona w art. 8 K.p.a. oraz zasada wyrażona w art. 7a K.p.a. (rozstrzygania wątpliwości na korzyść Strony). Jak wykazała bowiem kontrola sądowa akt sprawy, wszystkie wątpliwości, wynikające z regulacji prawnych zawartych w ustawie o opłatach, Organ rozstrzygnął na niekorzyść Strony, ignorując jej wyjaśnienia w sprawie, nie przeprowadził postępowania dowodowego, co z pewnością nie budzi zaufania Obywatela do organów władzy publicznej.

Co do naruszenia art. 10 K.p.a. wskazać należy, iż w postępowaniu przed Organem I instancji, Strona była dwukrotnie powiadamiana o możliwości zapoznania się z zebranym w sprawie materiałem dowodowym (pismo z 6 marca 2018 r. k - 61 akt adm. oraz pismo z 1 czerwca 2018 r. k - 37 akt adm.). Na tym etapie postępowania, zarzut skargi w tym zakresie uznać należało za całkowicie chybiony. Natomiast Organ II instancji naruszył art. 10 K.p.a, bowiem nie powiadomił Strony o możliwości zapoznania się z materiałem dowodowym. Uchybienie to nie mogło mieć, jednak istotnego wpływu na rozstrzygnięcie w sprawie, bowiem jak wynika z akt administracyjnych, Minister nie zebrał nowego materiału dowodowego. Orzekał na podstawie materiału zebranego przez organ I instancji, który był Stronie znany.

Reasumując, obowiązkiem organu rozpoznającego sprawę ponownie, będzie ustalenie stanu faktycznego sprawy według wyżej wskazanych zasad z uwzględnieniem oceny prawnej wyrażonej przez Sąd w uzasadnieniu wyroku wydanego w niniejszej sprawie.

Przedstawiając powyższe Sąd na podstawie art. 145 § 1 lit. a) oraz lit. c) P.p.s.a. oraz art. 135 P.p.s.a. uchylił zaskarżoną decyzję oraz utrzymaną nią w mocy decyzję Dyrektora COF wydaną w pierwszej instancji. O kosztach orzeczono na podstawie art. 200 P.p.s.a, art. 205 § 2 P.p.s.a. oraz § 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2018 r., poz.265 t.j.)



Powered by SoftProdukt