Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Zofia Flasińska Sędziowie sędzia NSA Andrzej Jurkiewicz sędzia del. WSA Kazimierz Bandarzewski (spr.) po rozpoznaniu w dniu 24 września 2019 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej Sejmiku Województwa Lubuskiego od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 18 kwietnia 2018 r. sygn. akt II SA/Go 123/18 w sprawie ze skargi L. C. i E. C. na uchwałę Sejmiku Województwa Lubuskiego z dnia 11 lutego 2008 r. nr XIX/168/2008 w przedmiocie podziału Województwa Lubuskiego na obwody łowieckie I. oddala skargę kasacyjną, II. zasądza od Województwa Lubuskiego na rzecz L. C. i E. C. solidarnie kwotę 257 (słownie: dwieście pięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 18 kwietnia 2018 r. sygn. akt II SA/Go 123/18 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim po rozpoznaniu sprawy ze skargi L. C. i E. C. na uchwałę Sejmiku Województwa Lubuskiego z dnia 11 lutego 2008 r. nr XIX/168/2008 z w sprawie podziału Województwa Lubuskiego na obwody łowieckie, stwierdził nieważność zaskarżonej uchwały (wraz ze zmianami wynikającymi z uchwały Sejmiku Województwa Lubuskiego z dnia 20 października 2014 r. nr LIV/634/14 ) w zakresie dotyczącym obwodu nr [...] obejmującego nieruchomość położoną w L. (działka nr [...] o powierzchni 45,3112 ha), wpisaną do księgi wieczystej nr [...] i stanowiącą własność skarżących na prawach ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej.

Sejmik Województwa Lubuskiego - powołując się na art. 18 pkt 20 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1590, z późn. zm.) zwanej dalej w skrócie "u.s.w.“ oraz art. 27 ustawy z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie (Dz. U. z 2005 r. Nr 127, poz. 1066 z późn. zm.) podjął w dniu 11 lutego 2008 r. uchwałę nr XIX/168/2008, którą dokonano podziału obszaru Województwa Lubuskiego na obwody łowieckie (§ 1 ust.1). Wykaz obwodów łowieckich z wyszczególnieniem ich nowej i dotychczasowej numeracji, powierzchni ogólnej oraz z opisem granic zawiera załącznik do powyższej uchwały (§ 1 ust. 2). Została ona opublikowana w Wojewódzkim Dzienniku Urzędowym Województwa Lubuskiego (Dz. Urz. Woj. Lubuskiego z 2008 r. Nr 16, poz. 382).

Uchwała ta była zmieniana kilkakrotnie, a po raz ostatni uchwałą Sejmiku Województwa Lubuskiego z dnia 20 października 2014 r. nr LIV/634/14 (Dz. Urz. Woj. Lubuskiego z 2014 r. poz. 1910) stanowiąc w § 1 pkt 1, że wykaz zmienionych obwodów łowieckich z wyszczególnieniem ich dotychczasowej numeracji oraz z opisem granic zawiera załącznik nr 1 do tej uchwały.

Na powyższą uchwałę skargę wnieśli L. C. i E. C. domagając się o stwierdzenia jej nieważności i zarzucając brak podstawy prawnej w związku z wejściem w życie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 lipca 2014 r. sygn. akt P 19/13.

W uzasadnieniu skargi skarżący wskazali, że na podstawie kwestionowanej uchwały utworzono między innymi obwód nr [...] administrowany przez Koło Łowieckie "[...]", na terenie którego znajduje się ich nieruchomość.

Sąd pierwszej instancji wywiódł, że zaskarżona uchwała wydana została na podstawie art. 27 ust. 1 i 2 Prawa łowieckiego. W dacie podejmowania tej uchwały przepisy te stanowiły, że podziału na obwody łowieckie oraz zmiany granic tych obwodów dokonuje w obrębie województwa właściwy sejmik województwa, w drodze uchwały po zasięgnięciu opinii właściwego dyrektora regionalnej dyrekcji Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe i Polskiego Związku Łowieckiego, a także właściwej izby rolniczej (art. 27 ust. 1 Prawa łowieckiego). Jeżeli obwód łowiecki ma się znajdować w obszarze więcej niż jednego województwa uchwałę, o której mowa w ust. 1, podejmuje sejmik województwa właściwy dla przeważającego obszaru gruntów w uzgodnieniu z sejmikiem województwa właściwym dla pozostałego gruntu (art. 27 ust. 2 Prawa łowieckiego).

Wskazane przepisy upoważniały sejmik województwa do podjęcia uchwały w przyjętym kształcie. Przepisy te utraciły moc na skutek wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 lipca 2014 r. sygn. akt P 19/13, w którym stwierdzono ich niezgodność z ustawą z dnia 2 kwietnia 1997 r. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483, z późn. zm.) zwanej dalej w skrócie Konstytucją RP. W tym przypadku niezgodność ta ma moc wsteczną i dotyczy całego okresu obowiązywania delegacji ustawowej (skutek ex tunc). Za takim ujęciem skutku opowiada się orzecznictwo uznając, że przemawia za tym ochrona praw jednostki oraz ekonomia procesowa (por. wyrok NSA z dnia 3 grudnia 2014 r. sygn. akt II OSK 2311/14).

Sąd pierwszej instancji zwrócił też uwagę na to, że ograniczone prawa własności związane z prowadzeniem gospodarki łowieckiej, w szczególności z wykonywaniem polowania, były też przedmiotem licznych rozważań Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (wyrok z 29 kwietnia 1999 r. w sprawie Chassagnou i inni przeciwko Francji, 25088/94, 28331/95 i 28443/95; wyrok z 10 lipca 2007r. w sprawie Schneider przeciwko Luksemburgowi, 2113/04; wyrok z 26 czerwca 2012r. w sprawie Hermann przeciwko Niemcom, 9300/07).

Sąd pierwszej instancji całkowicie podzielił prezentowany we wskazanych wyrokach pogląd, że brak jakichkolwiek mechanizmów prawnych umożliwiających właścicielom nieruchomości wyrażenie woli w przedmiocie włączenia ich gruntów do obwodów łowieckich i w konsekwencji nałożenia na nich określonych obowiązków stanowi nieproporcjonalne naruszenie gwarantowanego konstytucyjnie i konwencyjnie prawa własności.

Z akt sprawy i przedstawionych przez strony dokumentów wynika, że skarżący L. C. i E. C. są właścicielami, na prawach ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej, nieruchomości położonej w L. (działka nr [...] o powierzchni 45,3112 ha), wpisanej do księgi wieczystej nr [...], objętej terenem obwodu łowieckiego nr [...]. W związku z tym Sąd stwierdził nieważność zaskarżonej uchwały w części określonej w punkcie pierwszym wyroku, odnosząc się ściśle do zakresu interesu prawnego skarżących naruszonego zakwestionowaną uchwałą (art. 147 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U z 2017 r. poz. 1379, z późn. zm.) zwanej dalej w skrócie P.p.s.a.

W skardze kasacyjnej Sejmik Województwa Lubuskiego zaskarżył powyższy wyrok w całości, wnosząc o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Gorzowie Wielkopolskim.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucono:

1) naruszenie przepisów prawa materialnego, a mianowicie: art. 27 Prawa łowieckiego w związku z art. 190 ust.3 i 4 Konstytucji RP poprzez stwierdzenie, że moc wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 lipca 2014 r. sygn. P 19/13 należy uwzględniać od początku obowiązywania uchylonego przepisu prawa łowieckiego tym bardziej, że wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego skutkuje naruszeniem praw nabytych wobec dzierżawcy działek wyłączonych spod obwodów wydzierżawionych - dla Koła Łowieckiego "[...]" ul. [...], podczas gdy skutkiem orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego winien być zakaz uchwalania uchwał Sejmiku co do nowych obwodów na zasadach określonych w art. 27 Prawa łowieckiego po wydaniu orzeczenia;

2) naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na wynik sprawy, a mianowicie: 155 K.p.a w związku z art. 82 ust. 1 u.s.w., art. 147 § 1 P.p.s.a. w związku z art. 83 u.s.w. poprzez stwierdzenie nieważności uchwały z dnia 11 lutego 2008 r. Sejmiku Województwa Lubuskiego nr XIX/168/2008 w sytuacji, gdy orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 lipca 2014 r. zostało wydane po podjęciu uchwały Sejmiku Województwa Lubuskiego nr XIX/168/2008, zatem w ocenie skarżącego wyrok Trybunału Konstytucyjnego mógł dotyczyć wyłącznie uchwał jednostek samorządu terytorialnego podjętych po wydaniu orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego;

3) naruszenie art. 27b Prawa łowieckiego obowiązującego od dnia 1 kwietnia 2018 r. (na mocy ustawy z dnia 22 marca 2018 r. o zmianie ustawy - Prawo łowieckie oraz niektórych innych ustaw (Dz. U z 2018 r. poz. 651), gdyż obecnie mając na względzie wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 lipca 2014 r. sygn. P 19/13 ustawodawca dostosował sytuację prawną właścicieli nieruchomości w zakresie możliwości wyłączenia nieruchomości spod obwodów łowieckich, jednocześnie zgodnie z art. 27b ww. ustawy będący osobą fizyczną właściciel albo użytkownik wieczysty nieruchomości wchodzącej w skład obwodu łowieckiego może złożyć oświadczenie o zakazie wykonywania polowania na tej nieruchomości w formie pisemnej.

W takiej sytuacji odszkodowanie zą szkody w uprawach, o których mowa w art. 46 ust. 1 Prawa łowieckiego powstałe na nieruchomościach, w odniesieniu do których właściciel albo użytkownik wieczysty złożył oświadczenie o zakazie wykonywania polowania, o którym mowa w art. 27b ust. 1 ww. ustawy nie będzie przysługiwać. Zatem utrzymanie wyroku w mocy spowoduje, że wobec gruntu strony przeciwnej nie będzie można prowadzić polowań, natomiast będą oni uprzywilejowani względem innych właścicieli, którzy złożą oświadczenia bo będą uprawnieni do otrzymania odszkodowania.

W odpowiedzi na skargę kasacyjną Sejmiku Województwa Lubuskiego L. C. i E. C. nie podzieliłi stanowiska prezentowanego przez stronę skarżącą. Zdaniem strony przeciwnej stoi temu na przeszkodzie powszechna i jednolita linia orzecznicza sądów administracyjnych, które rozpoznawały już przedmiotowe zagadnienie z udziałem innych stron postępowania. Sądy administracyjne stwierdzając nieważność zaskarżonych uchwał sejmików wojewódzkich dotyczących obwodów łowieckich, w związku z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 lipca 2014 r. sygn. P 19/13 jednolicie i powszechnie powołują się na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 3 grudnia 2014 r. sygn. akt II OSK 2311/14 uznający wsteczną moc powołanego wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 lipca 2014 r. W wyroku tym Naczelny Sąd Administracyjny wskazał, że akt normatywny uchylony (w całości lub w części) na skutek orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, niezależnie od odroczenia utraty jego mocy obowiązującej, traci cechę domniemania konstytucyjności. Wzruszenie tego domniemania następuje już z momentem ogłoszenia wyroku Trybunału na sali rozpraw.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Stosownie do treści art. 183 § 1 P.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej z urzędu biorąc pod rozwagę jedynie nieważność postępowania.

W tej sprawie Sąd nie stwierdził wystąpienia jakiejkolwiek przesłanki nieważności postępowania, a tym samym rozpoznając tę sprawę Naczelny Sąd Administracyjny związany jest granicami skargi. Związanie granicami skargi oznacza związanie podstawami zaskarżenia wskazanymi w skardze kasacyjnej oraz jej wnioskami. Naczelny Sąd Administracyjny bada przy tym wszystkie podniesione przez skarżącego zarzuty naruszenia prawa (tak Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale pełnego składu z dnia 26 października 2009 r. sygn. akt I OPS 10/09, opub. w ONSAiWSA 2010 z. 1 poz. 1).

Zgodnie z art. 174 P.p.s.a. skargę kasacyjną można oprzeć na następujących podstawach: 1) naruszeniu prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie, a także 2) naruszeniu przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Zgodnie z art. 176 P.p.s.a. strona skarżąca kasacyjnie ma obowiązek przytoczyć podstawy skargi kasacyjnej wnoszonej od wyroku Sądu pierwszej instancji i szczegółowo je uzasadnić wskazując, które przepisy ustawy zostały naruszone, na czym to naruszenie polegało i jaki miało wpływ na wynik sprawy. Rola Naczelnego Sądu Administracyjnego w postępowaniu kasacyjnym ogranicza się do skontrolowania i zweryfikowania zarzutów wnoszącego skargę kasacyjną.

Zgodnie z art. 182 § 2 P.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje skargę kasacyjną na posiedzeniu niejawnym, gdy strona, która ją wniosła zrzekła się rozprawy, a pozostałe strony, w terminie czternastu dni od dnia doręczenia skargi kasacyjnej, nie zażądały przeprowadzenia rozprawy. W tej sprawie strona skarżąca kasacyjnie zrzekła się rozpoznania skargi na rozprawie, a druga strona nie zażądała przeprowadzenia rozprawy.

Skarga kasacyjna nie ma usprawiedliwionych podstaw uzasadniających uchylenie zaskarżonego wyroku.

Niezasadny jest zarzut zawarty w skardze kasacyjnej naruszenia przez Sąd pierwszej instancji art. 27 Prawa łowieckiego w związku z art. 190 ust. 3 i 4 Konstytucji RP poprzez błędne stwierdzenie, że moc wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 lipca 2014 r. sygn. P 19/13 należy uwzględniać od początku obowiązywania uchylonego przepisu Prawa łowieckiego tym bardziej, że wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego skutkuje naruszeniem praw nabytych wobec dzierżawcy działek wyłączonych spod obwodów wydzierżawionych dla Koła Łowieckiego "[...]" ul. [...], podczas gdy skutkiem orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego winien być zakaz uchwalania uchwał Sejmiku co do nowych obwodów na zasadach określonych w art. 27 Prawa łowieckiego po wydaniu orzeczenia.

Ustosunkowując się do tego zarzutu należy stwierdzić, że wbrew twierdzeniom organu skarżącego kasacyjnie, Sąd pierwszej instancji prawidłowo wskazał, że dla wyniku przedmiotowej sprawy ma znaczenie wyrok Trybunału Konstytucyjnego o sygn. P 19/13, który orzekł o niekonstytucyjności przepisów na podstawie których została wydana zaskarżona uchwała Sejmiku Województwa Lubuskiego z dnia 11 lutego 2008 r. nr XIX/168/2008 w sprawie podziału Województwa Lubuskiego na obwody łowieckie. Trafnie podnosi się w odpowiedzi na skargę kasacyjną, że w odniesieniu do tego wyroku Trybunału Konstytucyjnego wykształciła się jednolita linia orzecznicza Naczelnego Sądu Administracyjnego w zakresie obowiązującej mocy niekonstytucyjnych przepisów w związku z odroczeniem utraty mocy ich obowiązywania. Zgodnie z tą linią wydanie przez Trybunał Konstytucyjny wyroku orzekającego o niekonstytucyjności przepisów aktu normatywnego na podstawie których zapadały uchwały o podziale województwa na obwody łowieckie, nie pozostaje bez znaczenia dla oceny legalności tych uchwał niezależnie od tego, że jednocześnie orzeczono w nim o odroczeniu utraty mocy obowiązującej przez przepisy niekonstytucyjne (por. wyrok NSA z 24 listopada 2016 r. sygn. akt II OSK 375/15, opub. w Lex nr 2199138; wyrok NSA z 3 grudnia 2014 r. sygn. akt II OSK 2310/14, opub. w Lex nr 1772459 ; wyrok NSA z 3 grudnia 2014 r. sygn. akt II OSK 2311/14; wyrok NSA z 12 kwietnia 2018 r. sygn. akt II OSK 2782/17, opub. w Lex nr 2497156; wyrok NSA z dnia 2 sierpnia 2018 r. sygn. akt II OSK 87/18, opub. w Lex nr 2539746).

Akt normatywny wydany na podstawie przepisu uchylonego na skutek orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, niezależnie od odroczenia utraty jego mocy obowiązującej traci cechę domniemania konstytucyjności. Wzruszenie tego domniemania następuje już z momentem ogłoszenia wyroku Trybunału Konstytucyjnego na sali rozpraw (por. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 27 kwietnia 2005 r. sygn. P 1/05, opub. w OTK-A 2005 Nr 4, poz. 42; wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 13 marca 2007 r. sygn. K 8/07, opub. w OTK-A 2007 Nr 3, poz. 26; wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 11 maja 2007 r. sygn. K 2/07, opub. w OTK-A 2007 Nr 5, poz. 48). Z tą chwilą nie ma już wątpliwości, że taki akt normatywny nie spełnia standardów konstytucyjnych.

Na skutek orzeczenia o niekonstytucyjności aktu normatywnego następuje zmiana stanu prawnego. Sąd rekonstruując podstawę rozstrzygnięcia, zobowiązany jest uwzględnić wszystkie normy obowiązujące w systemie prawnym, w tym te o charakterze konstytucyjnym i stosować w tym zakresie reguły kolizyjne, zgodnie z zasadą lex superior derogat legi inferiori.

W tej sprawie nie nastąpiło ani naruszenie przez Sąd pierwszej instancji art. 27 Prawa łowieckiego, którego niekonstytucyjność stwierdził Trybunał Konstytucyjny, ani tym bardziej Sąd pierwszej instancji nie naruszył art. 190 ust. 3 i 4 Konstytucji RP.

Art. 190 ust. 3 Konstytucji RP reguluje termin wejścia w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego. Jak podnosi się w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego realizacja przez sądy gwarancji konstytucyjnych - na gruncie istniejącego stanu normatywnego zakładającego przez określony czas obowiązywanie niekonstytucyjnego przepisu - stawia wyzwania i możliwości wyboru przez same sądy takiego środka proceduralnego, który najlepiej pozwoli na osiągnięcie efektu najbliższego nakazowi wykładni i stosowania prawa w zgodzie z Konstytucją (wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 27 października 2004 r. sygn. SK 1/04, opub. w OTK-A 2004 Nr 9, poz. 96). Sąd pierwszej instancji dokonując w tej sprawie wyboru odpowiedniego środka procesowego prawidłowo uwzględnił przedmiot regulacji objętej niekonstytucyjnym przepisem, przyczyny naruszenia i znaczenie wartości konstytucyjnych naruszonych takim przepisem jak i powody, dla których Trybunał Konstytucyjny odroczył termin utraty mocy obowiązującej niekonstytucyjnego przepisu, a także okoliczności rozpoznawanej przez sąd sprawy i konsekwencje stosowania lub odmowy zastosowania niekonstytucyjnego przepisu (por. wyrok NSA z 23 lutego 2006 r. sygn. akt II OSK 1403/05, opub. w Lex nr 179819; wyrok NSA z 17 listopada 2011 r. sygn. akt I OSK 483/10, opub. w Lex nr 952057; wyrok NSA z 29 kwietnia 2011 r. sygn. akt I OSK 1070/10, opub. w Lex nr 1080864).

Nie jest zasadna i ta argumentacja skargi kasacyjnej, wskazująca na naruszenie zaskarżonym wyrokiem praw nabytych przez dzierżawców działek wyłączonych spod obwodów wydzierżawionych dla koła łowieckiego.

Należy zgodzić się ze stanowiskiem Sądu pierwszej instancji, że argumenty odnoszące się do zawartych umów dzierżawy dotyczących obwodów łowieckich oraz prowadzonej w granicach tych obwodów gospodarki łowieckiej i wypłacanych odszkodowań są drugorzędne wobec nieproporcjonalności rozwiązań prawnych ingerujących w prawo własności. Tym samym w okolicznościach tej sprawy aktualny pozostaje pogląd prawny zgodnie z którym uchylony w części na skutek orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego akt normatywny, niezależnie od odroczenia utraty jego mocy obowiązującej, traci cechę domniemania konstytucyjności. Od momentu ogłoszenia wyroku nie ma już bowiem żadnych wątpliwości, że część takiego aktu objęta przedmiotem sprawy nie spełnia standardów konstytucyjnych, co daje podstawię do stwierdzenia nieważności.

Z kolei art. 190 ust. 4 Konstytucji RP reguluje skutki orzeczenia Trybunału stwierdzającego niezgodność z Konstytucją, umową międzynarodową lub z ustawą aktu normatywnego. Skutki stwierdzenia przez Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 10 lipca 2014 r. sygn. P 19/13 niezgodności z Konstytucją RP art. 27 Prawa łowieckiego zostały w tej sprawie prawidłowo zinterpretowane przez Sąd pierwszej instancji.

Nie jest zasadnym zarzut naruszenia przez Sąd pierwszej instancji przepisów postępowania mających istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 155 K.p.a w związku z art. 82 ust. 1 u.s.w., art. 147 § 1 P.p.s.a. w związku z art. 83 u.s.w. poprzez stwierdzenie nieważności uchwały z dnia 11 lutego 2008 r. Sejmiku Województwa Lubuskiego nr XIX/168/2008 w sytuacji, gdy orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 lipca 2014 r. zostało wydane po podjęciu uchwały Sejmiku Województwa Lubuskiego nr XIX/168/2008, zatem w ocenie strony skarżącej kasacyjnie wyrok Trybunału Konstytucyjnego mógł dotyczyć wyłącznie uchwał jednostek samorządu terytorialnego podjętych po wydaniu orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego.

Ustosunkowując się do tego zarzutu należy ponownie wskazać, że wbrew stanowisku organu skarżącego kasacyjnie Sąd pierwszej instancji prawidłowo stwierdził, że dla wyniku przedmiotowej sprawy ma znaczenie wyrok Trybunału Konstytucyjnego o sygn. P 19/13, który orzekł o niekonstytucyjności przepisów na podstawie których została wydana zaskarżona uchwała Sejmiku Województwa Lubuskiego z dnia 11 lutego 2008 r. nr XIX/168/2008 w sprawie podziału Województwa Lubuskiego na obwody łowieckie.

Zarzut naruszenia art. 155 K.p.a. jest niezasadny już dlatego, że przepis ten dotyczy jurysdykcyjnego postępowania administracyjnego. Natomiast w tej sprawie, której przedmiotem jest ocena zgodności z prawem części zaskarżonej uchwały będącej aktem prawa miejscowego, nie było żadnych podstaw do stosowania tego przepisu. Skoro więc Sąd pierwszej instancji prawidłowo nie stosował tego przepisu, to tym samym nie mógł go naruszyć.

Zarzut naruszenia art. 83 u.s.w. jest błędnie zredagowany, ponieważ przepis ten składa się z dwóch jednostek redakcyjnych (dwóch paragrafów) zawierających odmienne normy prawne, a strona skarżąca kasacyjnie nie sprecyzowała, którą normę prawną zawartą w tym przepisie błędnie zastosował Sąd pierwszej instancji. Dodatkowo żadnej w tym zakresie argumentacji nie zawiera także uzasadnienie skargi kasacyjnej. To strona skarżąca kasacyjnie, a nie Sąd ma obowiązek na podstawie art. 176 P.p.s.a. prawidłowego przytoczenia podstawy skargi kasacyjnej wskazując, które przepisy ustawy zostały naruszone, na czym to naruszenie polegało i jaki miało wpływ na wynik sprawy. Rola Naczelnego Sądu Administracyjnego w postępowaniu kasacyjnym ogranicza się do skontrolowania i zweryfikowania zarzutu wnoszącego skargę kasacyjną.

Natomiast zarzut naruszenia przez Sąd pierwszej instancji art. 82 ust. 1 u.s.w. został wprawdzie prawidłowo zredagowany, ale jest niezasadny. Zgodnie z tym przepisem uchwała organu samorządu województwa sprzeczna z prawem jest nieważna, a o nieważności orzeka organ nadzoru w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia doręczenia uchwały w odpowiednim trybie. Przepis ten zawiera termin materialnoprawny tylko dla organu nadzoru, a nie sądu administracyjnego, który nie jest związany żadnym terminem co do orzekania w przedmiocie skargi na akt prawa miejscowego.

Nie jest zasadny zarzut naruszenia przez Sąd pierwszej instancji art. 147 § 1 P.p.s.a., zgodnie z którym Sąd uwzględniając skargę na uchwałę będącą aktem prawa miejscowego stwierdza nieważność tej uchwały w całości lub w części albo stwierdza, że została wydana z naruszeniem prawa, jeżeli przepis szczególny wyłącza stwierdzenie jej nieważności. W zakresie objętym tą sprawą żaden przepis nie wyłączył prawa do stwierdzenia nieważności zaskarżonej uchwały w zakresie objętym skargą. Oznacza to, że skoro Sąd pierwszej instancji prawidłowo wywiódł niezgodność z Konstytucją RP art. 27 Prawa łowieckiego stanowiącego podstawę do wydania zaskarżonej uchwały, to orzekając w granicach sprawy zobowiązany był stwierdzić jej nieważność w części.

Także i ostatni zarzut zawarty w skardze kasacyjnej, dotyczący naruszenia przez Sąd pierwszej instancji art. 27b Prawa łowieckiego obowiązującego od dnia 1 kwietnia 2018 r. na mocy ustawy z dnia 22 marca 2018 r. o zmianie ustawy - Prawo łowieckie oraz niektórych innych ustaw (Dz. U z 2018 r. poz. 651) nie może być uznany za usprawiedliwiony. Przepis ten wszedł w życie na skutek dostosowania przepisów do ww. wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 lipca 2014 r. sygn. P 19/13.

Sąd pierwszej instancji oceniał zgodność z prawem zaskarżonej uchwały w zakresie obejmującym przedmiot tej sprawy nie na datę 1 kwietnia 2018 r., ale na datę 8 marca 2008 r. (datę wejścia w życie uchwały Sejmiku Województwa Lubuskiego z dnia 11 lutego 2008 r. nr XIX/168/2008 z w sprawie podziału Województwa Lubuskiego na dwa obwody łowieckie). Nie ma w tej sprawie znaczenia, że dopiero od 1 kwietnia 2018 r. ustawodawca dostosował sytuację prawną właścicieli w zakresie możliwości wyłączenia ich nieruchomości spod obwodów łowieckich i przyznał, zgodnie z art. 27b ust. 1 Prawa łowieckiego, osobom fizycznym będącym właścicielami lub użytkownikami wieczystymi nieruchomości wchodzących w skład obwodów łowieckich prawo do składania oświadczeń o zakazie wykonywania polowania na tych nieruchomościach. Akt prawa miejscowego wywołał skutki z chwilą jego wejścia w życie, a tym samym nie można było pominąć oceny zgodności z prawem zaskarżonej w części uchwały na datę 8 marca 2008 r.

Z tych względów na podstawie art. 184 P.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny orzekł jak w sentencji i oddalił skargę kasacyjną.

O kosztach Naczelny Sąd Administracyjny orzekł na podstawie art. 204 pkt 2 P.p.s.a. Zgodnie z tym przepisem w razie oddalenia skargi kasacyjnej strona, która wniosła skargę kasacyjną, obowiązana jest zwrócić niezbędne koszty postępowania kasacyjnego poniesione przez stronę skarżącą - jeżeli zaskarżono skargą kasacyjną wyrok sądu pierwszej instancji uwzględniający skargę. W związku z tym Naczelny Sąd Administracyjny zasądził od Województwa Lubuskiego na rzecz L. C. i E. C. solidarnie kwotę 257 złotych. Kwota ta obejmuje wynagrodzenie pełnomocnika obliczone na podstawie § 14 ust. 1 pkt 2 lit. b w związku z § 14 ust. 1 pkt 1 lit. c rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 265) oraz zwrot opłaty za udzielone pełnomocnictwo.