Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Grzegorz Dobrowolski, Sędziowie Sędzia WSA Elżbieta Kaznowska, Sędzia WSA Krzysztof Nowak (spr.), , Protokolant Specjalista Ewa Bojarska, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 kwietnia 2022 r. sprawy ze skargi Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe Nadleśnictwo "A" na czynność Prezydenta Miasta D. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie odmowy wydania wypisu z ewidencji gruntów i budynków 1) stwierdza bezskuteczność czynności Prezydenta Miasta D.; 2) zasądza od Prezydenta Miasta D. na rzecz Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe Nadleśnictwo S. kwotę 697 (sześćset dziewięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Nadleśnictwo "A" (dalej: Skarżący) wnioskiem z dnia 11.10.2021r. zwróciło się do Prezydenta Miasta D. (dalej: Organ) o wydanie uproszczonego wypisu z rejestru gruntów dla działek ewidencyjnych nr 1, 2, 3 i 4, obręb [...]. Jako interes prawny konieczny do uzyskania danych zawartych w przywołanym wyżej rejestrze Skarżący wskazał art. 222 z dnia 23 kwietnia 1964 r., (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm. – dalej: KC) wskazując na przysługujące mu roszczenie o wydanie rzeczy, przywrócenie stanu poprzedniego i zaprzestanie naruszeń, w związku z przekroczeniem granic działki nr 5 stanowiącej własność Skarbu Państwa w zarządzie Skarżącego przez właścicieli działek sąsiednich, wskazanych we wniosku o wydanie uproszczonego wypisu z rejestru gruntów.

W odpowiedzi na otrzymany wniosek z dnia 25.10.2021 r., Prezydent Miasta D. pismem z dnia 20 października 2021 r. odmówił wydania uproszczonego wypisu z rejestru gruntów dla działek ewidencyjnych nr 1, 2 3 i 4, obręb [...]. Organ wskazał, iż w jego ocenie roszczenie Skarżącego o wydanie rzeczy, przywrócenie stanu poprzedniego i zaprzestanie naruszeń na podstawie art. 222 KC nie stanowi samo w sobie o interesie prawnym Skarżącego do otrzymania tegoż wypisu.

Skarżący nie zgodził się z takim stanowiskiem organu i wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego skargę na czynność z zakresu administracji publicznej Organu w postaci odmowy wydania uproszczonego wypisu z rejestru gruntów i budynków. Skarżący zarzucił Organowi dokonanie czynności z zakresu administracji publicznej dotyczącej uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa z naruszeniem przepisów prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, tj.: art. 24 ust. 5 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1990 ze zm. – dalej p.g.k.) poprzez jego błędne zastosowanie i odmowę udostępnienia danych podmiotu będącego właścicielem nieruchomości stanowiących działki ewidencyjne nr 1, 2 3 i 4, obręb [...], co znalazło swój wyraz w piśmie organu z dnia 20 października 2021 r., pomimo wykazania przez Skarżącego interesu prawnego do uzyskania uproszczonego wypisu. Skarżący wniósł o:

1. uchylenie zaskarżonej czynności w całości,

2. uznanie obowiązku Organu do wydania Skarżącemu uproszczonego wypisu z rejestru gruntów dla działek ewidencyjnych nr 1, 2 3 i 4, obręb [...]

3. zasądzenie od Organu na rzecz Skarżącego kosztów postępowania niezbędnych do celowego dochodzenia praw.

W uzasadnieniu skargi Skarżący podniósł, iż w ramach prowadzonego postępowania wykazał swój interes prawny polegający na przysługującym mu roszczeniu o wydanie rzeczy, przywrócenie stanu poprzedniego i zaprzestanie naruszeń, co znajduje swoje oparcie w art. 222 KC. Zdaniem skarżącego wbrew twierdzeniom Organu, powyższe nie odnosi się do zdarzenia przyszłego i zamierzonego ponieważ naruszenie granic działki nr 5 stanowiącej własność Skarbu Państwa w zarządzie Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe Nadleśnictwa "A" ma bowiem charakter rzeczywisty i już nastąpiło, co przemawia za zastosowaniem art. 222 KC. W jego ocenie istnienie roszczenia ma zatem charakter obiektywny i aktualny. W konsekwencji nie zachodziły tym samym podstawy do odmowy wydania Skarżącemu uproszczonego wypisu z rejestru gruntów.

Skarżący zgodził się z Organem, iż dochodzenie roszczeń z tytułu naruszenia prawa własności odbywa się przed sądem powszechnym. Niemniej wskazać należy, co nie zostało dostrzeżone przez Organ, że wystąpienie z powództwem wymaga wskazania konkretnego pozwanego, oznaczonego poprzez wskazanie imienia i nazwiska, miejsca zamieszkania, numeru PESEL lub numeru identyfikacji podatkowej (NIP), zgodnie z art. 126 z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1805 ze zm.). Brak wspomnianych danych powoduje, iż pismo wszczynające postępowanie przed sądem powszechnym nie spełnia elementarnych wymogów przewidzianych prawem. Niemożliwe jest spełnienie tychże wymogów przez inne oznaczenie podmiotu dopuszczającego się naruszenia. Tym samym, konieczność ustalenia danych osoby dopuszczającej się naruszenia ma charakter uprzedni wobec możliwości wystąpienia do sądu powszechnego z żądaniem, a odmowa ustalenia tychże danych prowadzi do faktycznego pozbawienia Skarżącego możliwości prawnej obrony przed naruszeniami, a zatem i skorzystania z dobrodziejstw wynikających z przepisu art. 222 KC. Przemawia to za przyjęciem, iż przepis ten stanowi wystarczającą podstawę prawną dla ubiegania się o wydanie uproszczonego wypisu z rejestru gruntów dla działek stanowiących własność osób dopuszczających się naruszeń. Skarżący podkreślił, iż zgłoszenie organom ścigania (zgodnie z sugestią Organu) nie jest właściwym trybem ustalenia danych właścicieli działek sąsiednich, którzy dopuścili się naruszenia.

W ocenie Skarżącego przyjęcie przez Organ, jakoby regulacja art. 222 KC nie stanowiła o interesie prawnym Skarżącego, winno zostać ocenione jako swoista forma pozbawienia Skarżącego prawa do sądu.

W odpowiedzi na skargę Organ zwrócił uwagę na fakt, iż pismem nr [...] z dnia 20.20.2021 r. poinformował wnioskodawcę o swoim stanowisku oraz poinformował, iż w celu udostępnienia żądanych informacji należy okazać wezwanie sądu do przedłożenia wypisów z rejestru gruntów, bądź przynajmniej wskazać sygnaturę, pod którą sąd prowadzi postępowanie, co potwierdzałoby aktualność i obiektywność interesu prawnego. Wydanie wypisu z rejestru gruntów nie odbywa się w postepowaniu administracyjnym, a stanowi jedynie czynność materialno-techniczną polegającą na wygenerowaniu przez system informatyczny odpowiedniego raportu z prowadzonej bazy danych ewidencji gruntów i budynków. W ocenie organu wywiedzenie interesu prawnego z norm prawa cywilnego uznaje się oczywiście za dopuszczalne, należy jednak wziąć pod uwagę, że wydanie wypisu z rejestru gruntów nie realizuje się w postępowaniu administracyjnym w rozumieniu Kodeksu postepowania administracyjnego, w którym postępowaniem dowodowym można potwierdzić istnienie interesu prawnego. Wydanie wypisu z rejestru gruntów nie jest poprzedzone żadnym dodatkowym postępowaniem dowodowym, a jedynie oceną treści wniosku, która w konkretnym przypadku nie wskazała na aktualne istnienie interesu prawnego. Organ przywołał również wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 20 listopada 2019 r. sygn. akt I OSK 2895/18, z którego wynika, że rozpoznanie wniosku o udostępnienie danych ewidencyjnych nie wymaga przeprowadzenia postępowania jurysdykcyjnego, zakończonego wydaniem decyzji administracyjnej ani postanowienia.

Na rozprawie sądowej w dniu 25 kwietnia 2022 r. pełnomocnik Skarżącego podniósł dodatkowo, że jedynie Prezydent Miasta D. odmówił Skarżącemu wydania wypisu, ponieważ pozostałe jednostki samorządu terytorialnego, do których Skarżący zwracał się z takim wnioskiem w analogicznych stanach faktycznych, udostępniały mu wypisy z ewidencji gruntów i budynków.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach, zważył co następuje:

Podstawę zaskarżonego rozstrzygnięcia stanowi przepis art. 24 ust. 5 pkt 3 p.g.k., zgodnie z którym starosta udostępnia dane ewidencji gruntów i budynków zawierające dane podmiotów, o których mowa w art. 20 ust. 2 pkt 1 tej ustawy, oraz wydaje wypisy z operatu ewidencyjnego, zawierające takie dane, na żądanie innych podmiotów niż wymienione w pkt 1-2a, które mają interes prawny w tym zakresie.

Zatem podmiot wnoszący o udzielenie informacji powinien wykazać istnienie po jego stronie interesu prawnego w żądaniu udostępnienia danych właściciela działki. Skarżący konsekwentnie wskazywał na przepis art. 222 KC i podnosił, że informacja o właścicielach sąsiednich działek jest mu potrzebna do wystąpienia z powództwem/powództwami o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń. Jednocześnie składając wniosek o wydanie wypisu z ewidencji gruntów dołączył do wniosku dokumentację w postaci ortofotomap z zaznaczonymi miejscami naruszenia własności Skarbu Państwa, która miała na celu uprawdopodobnienie tych działań ze strony właścicieli nieruchomości sąsiednich.

Przedmiotem rozważań Sądu orzekającego w sprawie była w pierwszej kolejności ocena formy odmowy udostępnienia wypisu z ewidencji gruntów przez Organ, bez rozważań dotyczących meritum sprawy. Organ odmawiając Skarżącemu wypisu z ewidencji gruntów i budynków wybrał formę zwykłego pisma a nie formę władczego rozstrzygnięcia w postaci decyzji lub postanowienia. Organ powołał się przy tym na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 20 listopada 2019 r. sygn. akt I OSK 2895/18.

Sąd orzekający w sprawie nie podziela stanowiska wyrażonego przez NSA w tezie powołanego wyroku. Analiza orzecznictwa sądów administracyjnych dokonana przez Sąd doprowadziła do konstatacji, iż dominującym stanowiskiem w tej kwestii, z którym zgadza się Sąd, jest stanowisko wskazujące na konieczność rozpoznawania wniosków o wydanie wypisu z ewidencji gruntów i budynków w postępowaniu jurysdykcyjnym zakończonym wydaniem decyzji administracyjnej (por. m.in. wyrok WSA w Krakowie z dnia 25.01.2022 r. sygn. III SA/Kr 1242/21, wyrok WSA w Kielcach z dnia 09.03.2022 r. sygn. II SAB/Ke 13/22, wyrok NSA z 24 stycznia 2018 r., sygn. I OSK 422/16, wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim z 26 listopada 2015 r., sygn. II SA/Go 621/15, wyrok WSA w Poznaniu z 7 lipca 2015 r., sygn. II SA/Po 1334/14, postanowienie WSA w Lublinie z 22 grudnia 2021 r., sygn. III SA/Lu 527/21). W rezultacie takiego stwierdzenia Sąd orzekający w sprawie uznał, że odmowa wydania wypisu powinna mieć formę decyzji administracyjnej.

Powyższe przesądzenie spowodowało, że z uwagi na fakt dokonania przez Organ czynności w formie zwykłego pisma a nie w formie decyzji, Sąd uznał, że zaskarżona czynność jest bezskuteczna. W konsekwencji takiego rozstrzygnięcia przedmiotem rozważań Sądu nie była już kwestia istnienia po stronie Skarżącego interesu prawnego w żądaniu udostępnienia danych właściciela działki zgodnie z art. art. 24 ust. 5 pkt 3 p.g.k.

Mając powyższe na uwadze Sąd na podstawie art.146 § 1 p.p.s.a. orzekł jak w sentencji.

O kosztach postępowania rozstrzygnięto na podstawie art. 200 i art. 205 § 2 p.p.s.a. w zw. z § 14 ust. 1 pkt 1 lit. c rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 265).