Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym : Przewodniczący Sędzia WSA Teresa Kurcyusz-Furmanik (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Beata Kalaga-Gajewska Asesor WSA Edyta Żarkiewicz Protokolant sekr. sąd. Arkadiusz Kmiotek po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 sierpnia 2008 r. sprawy ze skargi H.K. na decyzję Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w K. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie choroby zawodowej uchyla zaskarżoną decyzję

Decyzją Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w K. z dnia [...] Nr [...], wydaną w oparciu o art. 5 pkt 4a ustawy z dnia 14 marca 1985r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej / Dz.U. z 2006r. Nr 122 poz. 851 z późn. zm./, nie stwierdzono u H. K. choroby zawodowej w postaci [...] wymienionej w poz. [...] wykazu chorób zawodowych stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 lipca 2002r. w sprawie wykazu chorób zawodowych, szczegółowych zasad postępowania w sprawie zgłaszania podejrzenia, rozpoznawania i stwierdzania chorób zawodowych i podmiotów właściwych w tych sprawach ( Dz. U. Nr 132 poz. 1115 ) .

Przyczyną wyżej przytoczonego rozstrzygnięcia , jak wskazano w jego uzasadnieniu, był brak rozpoznania przez uprawnione placówki medyczne u H. K. choroby zawodowej, mimo występowanie czynnika szkodliwego w miejscu jego pracy .

Z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie wynikało, iż H. K. wykonując czynności zawodowe jako [...] w latach [...] w [...] Zakładach A w K., a w latach [...] w Przedsiębiorstwie B. w K., pracował w warunkach stwarzających ryzyko powstania choroby zawodowej w[...].

W orzeczeniu lekarskim Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy w S. stwierdzono brak podstaw do rozpoznania u badanego H. K. [...].

Wskazano, iż w okresie od [...]do [...]przebywał w on na leczeniu szpitalnym w [...] w B., gdzie wykonano mu [...].

Odnosząc się do wykonanego w dniu [...] badania [...], lekarze placówki diagnostycznej stwierdzili, iż nie ujawniło ono [...], upoważniających do rozpoznania [...], a ocena wykonanego [...] dokonana została zgodnie z klasyfikacją Międzynarodowego Biura Pracy z 1980r. Z orzeczenia placówki medycznej nie wynikało, by przeprowadzone zostały badania [...].

Stanowisko Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy w S. potwierdzone zostało przez Instytutu Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w S. Orzeczenie tej placówki medycznej również zawierało stwierdzenie, iż aktualny [...]nie wykazuje [...], co tym samym nie pozwala na rozpoznanie choroby zawodowej [...].

Placówka diagnostyczna drugiego szczebla dokonała dodatkowo u H. K. badań [...], nie ustosunkowując się jednak do ich wyników.

Od opisanej na wstępie decyzji H. K. wniósł odwołanie, w którym wnioskował o jej uchylenie. Zarzucał organowi oparcie się na orzeczeniach lekarskich nie uwzględniających jego stanu zdrowia sprzed[...], jakiej został poddany. Twierdził, iż przyczyną choroby[...], pociągającej za sobą konieczność wykonania u niego operacji, była praca w warunkach[...].

W konsekwencji domagał się przeprowadzenia ponownego badania przez profesjonalną placówkę służby zdrowia z zastosowaniem badań bardziej nowoczesnych niż badania [...]. Oświadczył bowiem, iż skoro [...], to na wykonanym po [...]może nie wykazywać[...]. Podkreślił, iż żaden z badających go lekarzy nie chciał zainteresować się jego badaniami sprzed[...].

Po ponownym rozpatrzeniu sprawy, Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w K., decyzją Nr [...]z dnia [...] wydaną na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a. utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję organu I instancji.

Organ odwoławczy dokonał ponownych ustaleń stanu faktycznego w sposób tożsamy, co w postępowaniu przed organem I instancji i biorąc pod uwagę treść wydanych w sprawie orzeczeń upoważnionych placówek medycznych, uznał stanowisko Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego za zasadne.

Odpowiadając na zarzuty odwołującego organ odwoławczy wyjaśnił, iż badanie [...] jakiemu był poddany, nie wykazało obecności typowych [...]upoważniających do rozpoznania [...] zgodnie z obowiązującą klasyfikacją [...]. Brak rozpoznania klinicznego [...]skutkować musiało zatem w opinii Inspektora Sanitarnego odmowę jej stwierdzenia u H. K.

Nie zgadzając się ze stanowiskiem organów administracji H. K. wystąpił do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach ze skargą, wnosząc o uchylenie zaskarżonej decyzji.

W skardze zarzucił organowi odwoławczemu naruszenie prawa materialnego, a to rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 lipca 2002r. w sprawie wykazu chorób zawodowych, szczegółowych zasad postępowania w sprawie zgłaszania podejrzenia, rozpoznawania i stwierdzania chorób zawodowych i podmiotów właściwych w tych sprawach ( Dz. U. Nr 132 poz. 1115 ) przez bezpodstawne uznanie, iż skarżący nie cierpi na [...].

Zarzucił również naruszenie przepisów postępowania, a to art. 7 i art. 8 k.p.a., polegające na zaniechaniu przeprowadzenie czynności zmierzających do wyjaśnienia stanu zdrowia skarżącego mimo przedstawienia przez niego wyników specjalistycznych badań świadczących jednoznacznie o [...], a także nienależytym uzasadnieniu wydanej zaskarżonej decyzji w zakresie podnoszonych przez niego argumentów.

Uzasadniając swoje stanowisko skarżący podkreślił, iż obie placówki medyczne diagnozowały jego stan zdrowia w oparciu o takiego samego rodzaju badanie , jakim jest badanie[...], a zdaniem skarżącego jest ono przestarzałą i niewystarczającą, przy obecnym postępie medycyny, metodą diagnostyczną.

Powołał się on nadto na swoje stanowisko przedstawione w odwołaniu i wskazał, iż w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji organ nie odniósł się do żadnego z postawionych zarzutów.

Oświadczył także stanowczo, iż badania wykonane u niego w dniu [...] w [...] w G. jednoznacznie wskazują na wystąpienie[...].

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie i podtrzymał dotychczasowo prezentowane stanowisko.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył , co następuje:

Zgodnie z art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym w świetle paragrafu drugiego powołanego wyżej artykułu kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Uwzględnienie skargi następuje tylko w przypadku stwierdzenia przez Sąd naruszenia przepisów prawa materialnego lub istotnych wad w przeprowadzonym postępowaniu (art. 145 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1271) zwanej dalej p.p.s.a.

W ramach kontroli wydawanych przez organu administracji rozstrzygnięć sądy administracji oceniają zgodność działania tych organów z przepisami procedury, słuszność zastosowania prawa materialnego, a także słuszność zastosowanej w sprawie interpretacji prawa materialnego.

Ponadto, co wymaga podkreślenia, wojewódzkie sądy administracyjne rozstrzygają w granicach danej sprawy nie będąc jednak związane zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 134 §1 p.p.s.a.), biorąc pod uwagę zgromadzony w sprawie materiał dowody i nie dokonując żadnych dodatkowych ustaleń faktycznych.

Przystępując do oceny zgodności z prawem poddanej kontroli sądowej decyzji organu, na wstępie wskazać należy, iż zaskarżona decyzja zapadła w postępowaniu, do którego w pełni zastosowanie mają przepisy procedury administracyjnej .

Rozpoznający zatem sprawę o stwierdzenie choroby zawodowej organ dążyć musi do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli. Rolą organów administracji publicznej jest nadto wyjaśniać stronom zasadność przesłanek, którymi kierują się przy załatwieniu sprawy, Można tu zacytować stanowisko Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 21 marca 2007r sygn VI SA/Wa 62/07 publ. LEX nr 329705 , w pełni podzielone przez Sąd orzekający, iż w sytuacji, w której strona postępowania przypisuje określonym zdarzeniom, faktom czy okolicznościom decydujące dla wyniku sprawy znaczenie, będzie naruszać prawo i uchybiać zasadzie przekonywania i wyjaśniania sformułowanej w art. 11 k.p.a. takie niekorzystne dla strony rozstrzygnięcie organu, które w uzasadnieniu nie będzie odnosiło się w sposób rzeczywisty do przedstawionych argumentów. Działanie takie będzie również naruszać przepisy art. 7 i art. 107 § 3 k.p.a.

Mając to na względzie Wojewódzki Sąd Administracyjny uznał, iż skardze H. K. nie można odmówić słuszności.

W orzecznictwie sądów administracyjnych wielokrotnie zwraca się uwagę na rolę orzeczeń lekarskich w sprawach o stwierdzenie choroby zawodowej, nadając im charakter opinii w rozumieniu art. 84 k.p.a. Przywołać można tu przykładowo wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 19 lutego 1999r. sygn I SA/Wr 1452/97 publ. ONSA 2000/2/63 lub z dnia 6 sierpnia 1998r sygn. II SA/Wr 1980/97 nie publ., w których stwierdza się, iż orzeczenie jednostki organizacyjnej właściwej do rozpoznawania chorób zawodowych ma charakter opinii biegłego.

Jest zatem oczywiste, iż orzeczenie takie musi być przekonywujące i czytelne, pozostawać w zgodności z zasadami logiki i doświadczenia życiowego, a przede wszystkie uzasadnione w taki sposób, by wyjaśnić wszelkie medyczne wątpliwości z odniesieniem się nie tylko do wyników badań przeprowadzonych przez daną jednostkę, ale również do innych zebranych dowodów, zwłaszcza gdy wynikają z nich odmienne oceny.

Występujące w sprawie jako opiniodawcy, działające z upoważnienia rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 lipca 2002r. w sprawie wykazu chorób zawodowych, szczegółowych zasad postępowania w sprawie zgłaszania podejrzenia, rozpoznawania i stwierdzania chorób zawodowych i podmiotów właściwych w tych sprawach ( Dz. U. Nr 132 poz. 1115 ) zwanego dalej rozporządzeniem, jednostki diagnostyczno-konsultacyjne, jako podstawę diagnozowania [...] przyjęły badania [...]oceniając [...] w powołaniu na wytyczne stosowania międzynarodowej klasyfikacji [...] Międzynarodowego Biura Pracy. Rozpoznawane [...] uznano za nieodpowiadające [...] właściwym dla efektów oddziaływania [...].

Wojewódzki Sąd Administracyjny uznaje , iż w przedmiotowej sprawie orzeczenia placówek medycznych nie odpowiadają wymaganiom stawianym przepisem art. 84 § 1 k.p.a. Nie są one bowiem przekonywująco uzasadnione z punktu widzenia przebytych przez skarżącego zabiegów i jego stanu zdrowia wywołującego konieczność tych zabiegów.

Stwierdzić przede wszystkim należy, iż posługiwanie się, dla sklasyfikowania objawów występujących na [...], zaleceniami wydanymi w 1980r. przez Międzynarodowe Biuro Pracy, pod nazwą [...], nie zwalania placówek diagnostycznych od szczegółowego i przekonywującego uzasadnienia wydawanego orzeczenia.

Międzynarodowe Biuro Pracy, jako organ Międzynarodowej Organizacji Pracy, której członkiem od chwili jej założenia, a to od 1919r. jest również Polska, zgodnie z treścią art. 10 Konstytucji Międzynarodowej Organizacji Pracy, ma charakter organu wykonawczego i nie ma uprawnień do stanowienia obowiązujących norm prawnych o zasięgu międzynarodowym.

Wydana przez Międzynarodowe Biuro Pracy "Klasyfikacja" ma więc charakter zaleceń, a nie wiążących reguł. Celem wydanej w 1980r. klasyfikacji było ułatwienie i ujednolicenie opisywania indywidualnych objawów choroby [...]. Nie służy ona natomiast tworzeniu prawnej definicji choroby [...]

Chybione jest tym samym stanowisko Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w K. stwierdzającego w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, iż klasyfikacja ta pozwala na ustalenie typowych dla [...].

Zdaniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego powoływanie się na zalecenia Międzynarodowego Biura Pracy, służące wyłącznie w celu klasyfikowania i porównywania stwierdzanych w badaniach [...] objawów, nie tylko nie zwalnia placówki medyczne od szczegółowego uzasadnienia ich stanowiska ale nie zwalnia także lekarzy od ustosunkowania się do wyników innych badań, którymi dysponowali w czasie wydawania opinii. Zwłaszcza, iż badania o jakich wspominał skarżąc, są badaniami niewątpliwie bardziej czułymi, pozwalającymi na wcześniejsze diagnozowanie chorób [...].

Tym samym uznać trzeba, iż zaskarżona decyzja wydana została z naruszeniem przepisów art. 7, art. 77 i art. 80 k.p.a. Bez względu bowiem na przewidziane prawem, tylko dwuszczeblowe postępowanie diagnostyczne, na organie inspekcji sanitarnej ciąży obowiązek dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy, zbadania wszystkich zebranych dowodów i dokonania ustaleń na podstawie wszechstronnego ich rozważenia. Stwierdza bowiem chorobę zawodową lub odmawia takiego stwierdzenia organ inspekcji sanitarnej, a nie placówka diagnostyczno-konsultacyjna. Jego rolą jest więc uzyskać takie dane, na podstawie których można wyprowadzić i uzasadnić wniosek, czy stwierdzone objawy chorobowe pozostają w związku przyczynowym z wykonywaną pracą zawodową, czy też rodzaj wykonywanej pracy nie ma żadnego wpływu na powstanie i rozwój schorzenia. Mając do dyspozycji orzeczenie lekarskie nie dokonujące analizy całości dokumentacji lekarskiej, jaką dysponował skarżący, a więc nie wyjaśniające w sposób wymagany prawem przyczyn odmowy rozpoznania u badanego jednostki chorobowej, organ inspekcji sanitarnej nie może wydać decyzji zgodnej z przywołanymi wyżej przepisami procedury administracyjnej.

Organ musi nadto pamiętać, że jednym z istotnych czynników wpływających na umocnienie praworządności w administracji jest obowiązek organów administracyjnych należytego i wyczerpującego informowania stron o okolicznościach faktycznych i prawnych, którymi kierowały się te organy w toku załatwiania spraw. Motywy te powinny znaleźć swój wyraz także w uzasadnieniu faktycznym i prawnym decyzji, bowiem strony mają prawo znać argumenty i przesłanki podejmowanych decyzji. Bez zachowania tego elementu decyzji, strony nie mają możliwości obrony swoich słusznych interesów oraz prowadzenia polemiki z organem - zarówno w odwołaniu, jak też w skardze do Sądu. Prawidłowe uzasadnienie decyzji ma nie tylko znaczenie prawne, ale i wychowawcze, bowiem pogłębia zaufanie uczestników postępowania do organów administracji /por.wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 15 grudnia 1995r. sygn SA/Lu 2479/94 publ. LEX nr 27106 /.

Na ocenę legalności zaskarżonej decyzji niewątpliwie wpływać też musi naruszenie zasady przekonywania, uregulowanej w treści art. 11 k.p.a. Reguła ta powinna przenikać do całokształtu działań administracji w toku całego postępowania. W szczególności duże znaczenie dla realizacji wskazanej zasady ma przedstawienie procesu ustalania stanu faktycznego i zastosowania do niego przepisu prawa w uzasadnieniu decyzji. Wyjaśnienie stronie zasadności decyzji może sprzyjać powstaniu u niej przekonania, ze decyzja, chociaż niekorzystna dla niej, jest zasadna, co ma ogromny wpływ na efektywność działań organów./ por. S. Rozmaryn O zasadach ogólnych kodeksu postępowania administracyjnego. PiP 1961 Nr 12 , wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 15 grudnia 1984 sygn akt Sa/ Po 1122/83 nie publ., W. Dawidowicz Postępowanie Administracyjne Zarys Wykładu Warszawa 1983

Wskazując zatem, iż choroba[...], jako choroba zawodowa, nie jest w wykazie chorób zawodowych ograniczona przez wskazanie koniecznych do jej stwierdzenia objawów czy parametrów, a Klasyfikacja Międzynarodowego Biura Pracy nie stanowi wystarczającej podstawy do samodzielnego definiowania tej jednostki chorobowej, Wojewódzki Sąd Administracyjny uznaje za konieczne uchylić zaskarżoną decyzję i sprawę przekazać Państwowemu Wojewódzkiemu Inspektorowi Sanitarnemu w K. do jej ponownego rozpoznania z uwzględnieniem oceny prawnej przedstawionej powyżej.

Rolą organu będzie więc uzyskanie takiego orzeczenia lekarskiego, które odniesie się do dokumentacji medycznej przedstawionej przez skarżącego w toku postępowania, jako że stanowi ona dowód w sprawie, a także, które zawierać będzie uzasadnienie wyjaśniające z jakiego względu stwierdzone u badanego objawy w postaci [...], mogące uchodzić za charakterystyczne objawy choroby [...], nie odpowiadają jednostce chorobowej zamieszczonej w wykazie chorób zawodowych.

Nadto, odniesie się w sposób jednoznaczny do stanowiska skarżącego sugerującego, iż zabiegi [...], jakie przeszedł, miały ścisły związek z narażeniem zawodowym, a zdiagnozowane u niego zmiany [...] miały związek z chorobą [...].

Podkreśla się ponownie, iż powołanie się placówki diagnostycznej na wytyczne stosowania międzynarodowej klasyfikacji [...] Międzynarodowego Biura Pracy, jako na podstawę wykluczenia choroby [...] u skarżącego, z punku widzenia wymogów opinii jest niewystarczające i ma charakter wypowiedzi autorytarnej.

Mając powyższe na względzie, orzeczono jak w sentencji, po myśli art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a.