Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w składzie następującym: Przewodniczący Asesor WSA Mirosław Surma po rozpoznaniu w dniu 26 lutego 2008r. na posiedzeniu niejawnym wniosku L.M. o zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi L.M. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej z dnia [...] nr [...] w przedmiocie stwierdzenia uchybienia terminu do wniesienia odwołania p o s t a n a w i a zwolnić L.M. od kosztów sądowych w całości.

Pismem z dnia 9 listopada 2007r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach wezwał skarżącego L.M. do uiszczenia wpisu sądowego w kwocie 100 zł od skargi na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej z dnia [...] nr [...] w przedmiocie stwierdzenia uchybienia terminu do wniesienia odwołania.

W dniu 3 grudnia 2007 r. skarżący złożył do WSA w Kielcach wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych. We wniosku oświadczył, że nie posiada pieniędzy na uiszczenie wpisu sądowego i nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania. Z wniosku tego ponadto wynika, że sam prowadzi gospodarstwo domowe, nie posiada żadnego majątku ani dochodów. Jako informację dodatkową skarżący podał, że trzykrotnie był wpisany do rejestru dłużników niewypłacalnych. Do wniosku skarżący dołączył postanowienie o obciążeniu wierzyciela kosztami postępowania egzekucyjnego wydane przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w dniu[...] . nr [...] oraz zarządzenie Przewodniczącego Wydziału Karnego Sądu Rejonowego w Opatowie z dnia [...] sygn. akt Kp [...] o wyznaczeniu podejrzanemu L.M. obrońcy z urzędu.

Zarządzeniem z dnia 21 grudnia 2007r. referendarz Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach wezwał skarżącego do uzupełnienia wniosku o przyznanie prawa pomocy. W dniu 3 stycznia 2008r. L.M. złożył do tut. Sądu pismo, w którym oświadczył, że nie istnieją jakiekolwiek źródła, z których czerpałby środki na swoje utrzymanie. Nieruchomość, w której zamieszkuje nie należy do niego, lecz obcej mu osoby, której tytułu prawnego do przedmiotowej nieruchomości nie zna. Wskazał, że nie pobiera zasiłku dla bezrobotnych i jako byłemu przedsiębiorcy nie przysługuje mu prawo uzyskania statusu bezrobotnego. Nie jest zatrudniony i nie osiąga przychodów ze stosunku pracy, nie prowadzi też działalności gospodarczej. Wskutek braku przychodów nie zostały złożone zeznania podatkowe za 2005 i 2006r. Skarżący nie korzysta z pomocy społecznej, gdyż nie została ona mu przyznana. Wniósł o zwolnienie z obowiązku przedkładania zaświadczeń potwierdzających, że jest osobą bezrobotną oraz że nie prowadzi działalności gospodarczej. Wyjaśnił, że uzyskanie tych zaświadczeń na przełomie roku, ze względu na dni wolne od pracy, jest utrudnione w terminie siedmiodniowym, a ponadto kosztowe. Wiąże się bowiem z koniecznością uiszczenia opłat i poniesieniem kosztów dojazdu do urzędów. L.M. wskazał również, że Sąd Rejonowy w Opatowie badał w 2007r. jego sytuację i kilkakrotnie przyznał mu pomoc prawną m.in. przydzielając obrońcę z urzędu.

Postanowieniem z dnia 14 stycznia 2008r. referendarz Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach oddalił wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych. W uzasadnieniu podniósł, że oświadczenia L.M. o tym, że nie posiada żadnych środków do życia, nie korzysta z pomocy innych osób ani instytucji, budzą uzasadnione wątpliwości, co do ich zgodności z rzeczywistością. Skoro nie zasługują one na wiarę, wniosek należało oddalić.

W ustawowym terminie skarżący złożył sprzeciw od postanowienia, wnosząc o jego uchylenie. Z pisma tego wynika, że skarżący nie zgadza się z rozstrzygnięciem referendarza i kwestionuje stanowisko, w którym nie dano wiary oświadczeniu skarżącego o braku środków do życia. Jego zdaniem na poparcie swojego twierdzenia Sąd nie przedstawił żadnych dowodów.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 260 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), zwanej dalej ustawą P.p.s.a., w razie wniesienia sprzeciwu, który nie został odrzucony, postanowienie przeciwko któremu został wniesiony traci moc, a sprawa będąca przedmiotem sprzeciwu podlega rozpoznaniu przed sąd na posiedzeniu niejawnym.

Na gruncie obowiązujących przepisów dotyczących postępowań sądowych obowiązuje zasada, zgodnie z którą koszty sądowe, jak również koszty wynagrodzenia fachowego pełnomocnika, pokrywa strona dochodząca swych roszczeń. Regulacje postępowania sądowoadministracyjnego pozwalają skarżącym, nie posiadającym wystarczających środków finansowych koniecznych do ochrony ich interesu prawnego na ubieganie się o przyznanie tzw. prawa pomocy. Na prawo pomocy składa się zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego. Według treści art. 245 § 1 ustawy P.p.s.a., prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym lub częściowym. Prawo pomocy w zakresie całkowitym obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienia fachowego pełnomocnika. Prawo pomocy w zakresie częściowym obejmuje zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego. Częściowe zwolnienie od opłat lub wydatków może polegać na zwolnieniu od poniesienia ułamkowej ich części albo określonej ich kwoty pieniężnej.

Stosownie do treści art. 246 ustawy P.p.s.a. przyznanie prawa pomocy przysługuje osobie, która wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania (prawo pomocy w zakresie całkowitym) bądź osobie, która wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (prawo pomocy w zakresie częściowym).

Przyznanie prawa pomocy powinno odbywać się przy dokładnym rozpatrzeniu sytuacji majątkowej wnioskodawcy. Strona ubiegająca się przed sądem administracyjnym o przyznanie prawa pomocy musi wykazać, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania, bądź też ponieść tych kosztów bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Udowodnienie tych okoliczności daje Sądowi podstawę do pozytywnego rozpatrzenia wniosku.

W niniejszej sprawie skarżący ubiega się o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym, tj. o zwolnienie od kosztów sądowych. W ocenie Sądu sytuacja skarżącego pozwala na uwzględnienie tego wniosku w całości. Skarżący nie posiada majątku i nie uzyskuje żadnych dochodów. Z załączonego do wniosku postanowienie o obciążeniu wierzyciela kosztami postępowania egzekucyjnego wydanego przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w dniu[...] nr [...] wynika, że kosztami egzekucyjnymi w kwocie 2 zł obciążony został wierzyciel z powodu braku możliwości wyegzekwowania ich od zobowiązanego. W ocenie Sądu okoliczność ta świadczy, że L.M. nie dysponuje jakimikolwiek środkami majątkowymi. Wprawdzie postawę skarżącego po wezwaniu go do przedłożenia dokumentacji potwierdzającej jego sytuację finansową należy ocenić jako bierną, to jednak już sama treść ww. postanowienia, będącego dokumentem urzędowym, wskazuje jednoznacznie, że nie jest on w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 244 § 1, art. 245 § 1 i § 3, art. 246 § 1 pkt 2 oraz art. 260 ustawy P.p.s.a., orzeczono jak w sentencji postanowienia.