Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący: sędzia NSA Gabriela Gorzan po rozpoznaniu w dniu 23 kwietnia 2008 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku T. K. o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym poprzez zwolnienie od kosztów sądowych oraz wniosku o przywrócenie terminu do uzupełnienia wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi na decyzję Dyrektora Izby Celnej w P. z dnia [...], Nr [...], [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług postanawia: 1. oddalić wniosek o przywrócenie terminu do złożenia dodatkowych materiałów do wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych 2. oddalić wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych. /-/ G. Gorzan

Postanowieniem z dnia 21 lutego 2008 r. referendarz sądowy oddalił wniosek skarżącego o zwolnienie od kosztów sądowych oparty na twierdzeniu, iż skarżący nie posiada majątku, wartościowych ruchomości i nieruchomości, nie osiąga żadnego dochodu, choć przeznacza na utrzymanie swojej 4-osobowej rodziny ponad [...] zł miesięcznie, ponieważ mimo wezwania nie wskazał, skąd bierze środki finansowe na pokrycie tych wydatków. W sprzeciwie od powyższego postanowienia skarżący wniósł o zwolnienie od kosztów sądowych, wskazując m.in, iż od chwili wszczęcia postępowania weryfikacyjnego przez organy celne sytuacja finansowa jego i jego rodziny ulega ciągłemu pogorszeniu. Liczne spory z organami doprowadziły do sytuacji, że określane w decyzjach administracyjnych zobowiązania przekraczają możliwości skarżącego. Skarżący wskazał, że ponosi w pełni, z wygospodarowanych sukcesywnie środków koszty opłat kancelaryjnych i niewielkich wpisów, jednak z uwagi na ciągle rosnące koszty utrzymania i życia codziennego staje się to coraz trudniejsze i w znaczny sposób naraża go na pozbawienie środków utrzymania koniecznego. Zwrócił uwagę, iż otrzymuje od ojca i teściów pomoc finansową w łącznej wysokości [...] zł.

Rozpoznając wniosek skarżącego po wniesieniu sprzeciwu Sąd zarządzeniem z dnia 12 marca 2008 r. ,doręczonym w dniu 29 marca 2008 r., wezwał skarżącego do przedłożenia dodatkowych dokumentów i informacji dotyczących sytuacji majątkowej skarżącego, w terminie 7 dni pod rygorem oddalenia wniosku.

W dniu 10 kwietnia 2008 r. (termin do złożenia uzupełniających materiałów upłynął z dniem 7 kwietnia 2008 r.) skarżący wniósł o przywrócenie terminu do udzielenia odpowiedzi na powyższe wezwanie oraz złożył pismo uzupełniające wraz z dokumentami. We wniosku wskazał, że uchybienie terminowi nastąpiło z powodu błędnego zaadresowania koperty (k. 74-76 akt)

Z treści wniosku i oświadczeń strony złożonych w toku postępowania wynika, iż skarżący pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z żoną i dwoma uczącymi się synami, mieszka w lokalu należącym do swego ojca, nie posiada żadnych nieruchomości, oszczędności i wartościowych przedmiotów; pomiędzy skarżącym a jego małżonką w dniu 31 lipca 2002r. ustanowiona została umownie rozdzielność majątkowa, małżonka nie pracuje od 2003 r. i nie ma żadnego majątku ani też nie osiąga żadnego dochodu; skarżący z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej nie osiąga żadnego dochodu, a na koszty miesięcznego utrzymania rodziny wynoszące około 3.000,- zł (mieszkanie, media, RTV, telefon 1.100,- zł, wyżywienie 1.500,- zł, inne opłaty 400,- zł) otrzymuje środki finansowe od swoich teściów oraz ojca; środki te otrzymuje co miesiąc od roku 2006, kiedy został osadzony w areszcie. Ojciec i teściowie skarżącego są na emeryturach, a skarżący nie posiada wiedzy co do ewentualnych innych źródeł ich dochodu, osoby te odmówiły złożenia pisemnego oświadczenia dotyczącego finansowania kosztów utrzymania jego i jego rodziny. Stanowiący miejsce prowadzenia działalności gospodarczej lokal w nieruchomości przy ul. [...] w P. nie był jego własnością, a był tylko wynajmowany w trakcie prowadzenia działalności gospodarczej.

Sądowi z urzędu wiadomo, na podstawie akt sprawy tutejszego Sądu o sygn. I Sa/Po 124/08, iż w dniu 2 stycznia 2008 r. skarżący (jako pracodawca prowadzący działalność gospodarczą pod firmą [...], ) podpisał z J. C. umowę o pracę (1/8 etatu) za wynagrodzeniem 400 zł. W przedłożonej decyzji Starosty P. orzeczono o uznaniu Ż. K. za osobę bezrobotną z dniem 7 lutego 2008 r. bez prawa do zasiłku.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Wniosek o przywrócenie terminu do uzupełnienia braków wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych podlegał oddaleniu jako bezzasadny na podstawie art. 86 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm. - dalej p.p.s.a.). O potrzebie jego merytorycznego rozpoznania decyduje negatywny skutek procesowy dla strony niewykonania czynności, o których mowa w art. 255 p.p.s.a. w zakreślonym przez Sąd terminie, wynikający z treści art. 85 p.p.s.a., mianowicie bezskuteczności czynności procesowej dokonanej z upływem terminu. Powyższe oznacza jedynie tyle, że zasadność złożenia wniosku o przywrócenie terminu należało rozważyć, a więc ocenić, czy wskazane w nim okoliczności, które spowodowały uchybienie terminu przemawiają za brakiem winy w uchybieniu terminu. Skoro pełnomocnik skarżącego uzasadnił wniosek jedynie błędnym zaadresowaniem koperty, w której pisma i dokumenty miały być do sądu przesłane, przez co nastąpił ich zwrot, świadczy to o braku jego staranności lub zaniedbaniu osoby, którą dla dokonania tej czynności posługiwał się i za dobór której oraz jej winę odpowiada. Z kolei zaniedbania pełnomocnika obciążają stronę. Dlatego nie ma podstaw do uznania braku zawinienia i na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 86 § 1 p.p.s.a., orzeczono, jak w punkcie 1 sentencji.

Odnosząc się do kwestii drugiej, to jest wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych, podkreślenia wymaga, że zgodnie z art. 246 § 1 pkt 2 p.p.s.a. przyznanie osobie fizycznej prawa pomocy w zakresie częściowym występuje, gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Zasadą jest odpłatność wymiaru sprawiedliwości, wyrażająca się między innymi tym, że Sąd nie podejmuje żadnej czynności na skutek pisma, od którego nie została uiszczona należna opłata (art. 220 § 1 p.p.s.a.).W związku z tym przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym przez zwolnienie od kosztów sądowych może nastąpić jedynie w szczególnie uzasadnionych wypadkach, gdy strona wykaże, iż nie jest w stanie uiścić ich w całości bądź w części bez uszczerbku dla koniecznego utrzymania siebie i rodziny.

Skarżący nie wykazał, iż taka sytuacja w odniesieniu do niego zachodzi w niniejszej sprawie. Twierdzenia skarżącego co do niemożliwości pokrycia żadnych kosztów, są bowiem niewiarygodne.

Skarżący z jednej strony twierdzi, iż nie osiąga żadnych dochodów, że faktycznie zaprzestał prowadzenia działalności gospodarczej, a z drugiej strony - jak wynika z umowy o pracę, działalność w ramach firmy handlowej [...]prowadzi, skoro zatrudnił osobę fizyczną za wynagrodzeniem w 2008 r. na - etatu. W odpowiedzi na wezwanie Sądu stwierdzono (w czasie przeszłym), iż lokal w nieruchomości przy ul. [...], nie był nigdy jego własnością, a był tylko wynajmowany w trakcie prowadzenia działalności gospodarczej, gdy tymczasem - jak wynika choćby z umowy o pracę i deklaracji podatkowej firmę [...] nadal pod wskazanym adresem prowadzi. Skarżący kwestii tej - mimo stosownego wezwania - nie wyjaśnił, nie wskazał wysokości czynszu należnego za najem lokalu, a także jakie poniósł w ciągu ostatnich sześciu miesięcy koszty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Brak konsekwencji w twierdzeniach skarżącego wyraża się także w tym, iż sam wskazał, iż ponosi on sukcesywnie koszty niewielkich wpisów, a z drugiej strony twierdzi, iż kwoty przeznaczone od teściów i ojca, przekazuje na utrzymanie.

Mimo, iż skarżący prowadzi gospodarstwo domowe wspólnie z żoną, wskazywał, że nie wie dokładnie, jakie dochody ona otrzymuje i powoływał się wyłącznie na złożone mu oświadczenie żony. Nie wskazał także jaką część kwoty [...] zł otrzymuje od teściów, a jaką od ojca, jak również nie uprawdopodobnił, iż rzeczywiście taką pomoc od tych osób od ponad dwóch lat otrzymuje. Nie podał także, mimo wezwania, w jakiej wysokości otrzymują dochody wspomagający go rzekomo finansowo teściowie oraz ojciec, przez co nie uwiarygodnił, iż osoby te są w stanie łożyć na utrzymanie rodziny skarżącego łącznie kwotę [...] zł miesięcznie. Z zaświadczenia z urzędu pracy wynika, iż żona skarżącego, z zawodu kelnerka, została tam zarejestrowana dopiero w lutym bieżącego roku, po wniesieniu wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych.

W końcu wskazać trzeba, iż skarżący sam przyznał, iż ponosi sukcesywnie wydatki na pokrycie kosztów sądowych, pomimo, iż jak wynika z jego twierdzeń, środków na ten cel nie posiada.

Skoro zatem twierdzenia skarżącego są niekonsekwente, nielogiczne i niewiarygodne, wniosek skarżącego nie poparty wykazaniem, iż nie jest w stanie ponieść kosztów sądowych w niniejszej sprawie, które sprowadzają się obecnie do wpisu od skargi w kwocie [...] zł, na podstawie art. 246 § 1 pkt 2 p.p.s.a., należało oddalić (punkt 2 postanowienia).

/-/ G. Gorzan