Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Referendarz Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie Joanna Dziedzic po rozpoznaniu w dniu 25 lipca 2008r. na posiedzeniu niejawnym wniosku T. o przyznanie prawa pomocy w formie zwolnienia od kosztów sądowych w sprawie ze skargi T. na postanowienie Ministra Środowiska z dnia (...) kwietnia 2008r. Nr (...) w przedmiocie dopuszczenia do udziału w postępowaniu na prawach strony postanawia odmówić przyznania prawa pomocy

T. zwróciło się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z wnioskiem o zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie wszczętej ze skargi na postanowienie Ministra Środowiska z dnia (...) kwietnia 2008r, którym organ ten stwierdzi nieważność postanowienia organu I instancji w sprawie dopuszczenia Towarzystwa do udziału w postępowaniu administracyjnym.

Na obecnym etapie postępowania koszty, do których poniesienia zobowiązana jest strona skarżąca sprowadzają się do wpisu od skargi (w kwocie 200 zł).

We wniosku o przyznanie prawa pomocy Towarzystwo podało, że nie posiada środków finansowych umożliwiających uiszczenie wpisu sądowego. Nie prowadzi bowiem działalności gospodarczej oraz nie posiada majątku trwałego. Towarzystwo utrzymuje się z dotacji , darowizn oraz nawiązek sądowych, jednak przychody te,

w całości przeznaczane są na realizację projektów i zadań związanych z ochroną środowiska i nie mogą, zdaniem wnioskodawcy, być przeznaczone na uiszczenie opat sądowych. Z formularza PPPr wynika ponadto, że skarżące Towarzystwo

w ostatnim roku obrotowym poniosło stratę w wysokości (...)zł. Obecnie stan rachunku bankowego Towarzystwa zamyka się saldem dodatnim ((...)).

Rozpoznając wniosek stwierdzono, co następuje:

Z regulacji prawnej zawartej w ustawie z dnia 30 sierpnia 2002r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. nr 153, poz. 1270 ze zm. -zwanej dalej P.p.s.a.) dotyczącej kosztów sądowych wynika, że zasadą jest ponoszenie kosztów sądowych przez każdego kto wnosi do Sądu pismo podlegające opłacie lub powodujące wydatki (art. 219, art. 220, art. 230 § 1 P.p.s.a.). Zgodnie natomiast z art. 246 § 2 pkt 1 i 2 P.p.s.a. możliwe jest zwolnienie osoby prawnej od kosztów sądowych przez przyznanie jej prawa pomocy w zakresie całkowitym w sytuacji gdy wykaże ona, iż nie ma żadnych środków na poniesienie jakichkolwiek kosztów postępowania, lub w zakresie częściowym, gdy wykaże, że nie ma dostatecznych środków na poniesienie pełnych kosztów postępowania.

Dostępność do sądu wymaga z natury rzeczy posiadania środków finansowych. Stowarzyszenie w ramach planowania wydatków, przewidując realizację swoich praw przed sądem, winno uwzględnić również ewentualność uczestnictwa w procesach sądowych związanych ze statutową działalnością i poczynić konieczne na ten cel oszczędności. Wskazać bowiem należy, że Towarzystwo prowadząc działalność na rzecz ochrony przyrody, potencjalnie związaną z udziałem w postępowaniach sądowych, wnosząc skargę winno się liczyć z koniecznością pokrycia kosztów wszczętego postępowania i gromadzić na ten cel odpowiednie środki.

Należy mieć na uwadze, że stosownie do art. 33 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. – Prawo o stowarzyszeniach (Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 855 ze zm.) majątek stowarzyszenia powstaje ze składek członkowskich, darowizn, spadków, zapisów, dochodów z własnej działalności, dochodów z majątku stowarzyszenia oraz z ofiarności publicznej. Stowarzyszenie z zachowaniem obowiązujących przepisów może zatem przyjmować darowizny (co zresztą czyni), spadki i zapisy, jak również korzystać z ofiarności publicznej. Stowarzyszenie może także prowadzić działalność gospodarczą, czego, jak samo przyznało, nie czyni. Zaniechanie prowadzenia działalności zarobkowej prowadzi w istocie do przerzucenia kosztów własnej działalności na Skarb Państwa. (por. postanowienie NSA z dnia 20 grudnia 2006 r., sygn. akt II OZ 1433/06). Podkreślić należy, że przerzucanie ciężaru funkcjonowania stowarzyszenia na Państwo, chociażby w ten sposób, aby uzyskać zwolnienie od kosztów sądowych rodzi ten skutek, że faktycznie działalność stowarzyszenia staje się finansowana ze środków publicznych, a to przeczy regule, zgodnie z którą towarzyszenie prowadzi działalność na bazie własnego majątku.

Podkreślenia wymaga ponadto, ze choć Konstytucja RP przewiduje prawo obywateli do zrzeszania się m.in. w stowarzyszenia, to nie gwarantuje jednak wszystkim stowarzyszeniom prawa do finansowania ich działalności przez Państwo. Wynika z tego, że pomoc finansowa ze strony Państwa z założenia przysługuje jedynie podmiotom, które nie mogą - z powodów od siebie niezależnych - pozyskać środków koniecznych do prowadzenia postępowania sądowego, a nie podmiotom które dobrowolnie zaniechały pozyskiwania tych środków.

Skarżący w uzasadnieniu wniosku o prawo pomocy wskazał, iż występuje

w niniejszej sprawie realizując swoje cele statutowe. W takim wypadku, należy mieć na uwadze, że Towarzystwo chcąc aktywnie realizować cele statutowe, winno liczyć się ze związaną z tym koniecznością ponoszenia kosztów.

W szczególności, jak już podniesiono, gdy powołując się na swoje cele statutowe, zdecydowało się skorzystać z drogi sądowoadministracyjnej. Należy jednocześnie zauważyć, iż wnioskodawca, mimo straty poniesionej w ostatnim roku obrotowym, posiada obecnie na rachunku bankowym dostępne środki finansowe w wysokości przewyższającej wysokość kosztów sądowych, które na obecnym etapie wynoszą 200 zł (wpis sądowy od skargi).

Powyższe w ocenie Sądu oznacza, iż skarżący dysponuje dostatecznymi środkami na poniesienie kosztów sądowych w niniejszej sprawie.

Z tych względów, na podstawie art. 245 i 246 § 2 pkt 2 P.p.s.a., orzeczono jak w sentencji postanowienia.