Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Ryszard Bryk Sędziowie WSA Zbigniew Czarnik AWSA Jolanta Ewa Wojtyna /spr./ Protokolant: sekr. sąd. Anna Mazurek-Ferenc po rozpoznaniu w dniu 4 kwietnia 2006 r. na rozprawie sprawy ze skargi S. B. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] lipca 2005 r. Nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania w sprawie rozgraniczenia nieruchomości I. uchyla zaskarżoną decyzję; II. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego na rzecz skarżącej S. B. kwotę 232 zł /słownie: dwieście trzydzieści dwa złote/ tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

II SA/Rz 772/05

Uzasadnienie

Burmistrz Gminy ,decyzją [...] z dnia [...] sierpnia 2003 roku , działając na podstawie art.105 k.p.a. w zw. z art. 34 ustawy z dnia 17 maja 1989 Prawo Geodezyjne i Kartograficzne, umorzył postępowanie dotyczące ustalenia granic pomiędzy działką nr 4660 stanowiącą własność Gminy a działkami nr 4696, 4698/3, 4698/4,a także działką nr 4643/1 , której właścicielką jest S. B. Organ wskazał, że podczas postępowania rozgraniczeniowego zawarta została ugoda, która na podstawie art. 31 ust.4 w/w prawa geodezyjnego ma moc ugody sądowej i kończy postępowanie, które podlega umorzeniu na zasadzie art. 105 k.p.a.

Wnioskiem z dnia 19 października 2004 roku S. B. zwróciła się do Burmistrza Gminy o wznowienie postępowania zakończonego powyższą decyzją. Jako podstawę swego żądania wskazała przepis art. 145 par.1 pkt.1 k.p.a. W piśmie z dnia 15 listopada 2004 r. sprecyzowała swoje żądanie w ten sposób, że okoliczności faktyczne istotne dla sprawy , okazały się fałszywe.

Burmistrz decyzją z dnia [...] maja 2005 roku znak:[...], działając na podstawie art. 151 par.1 pkt.1 k.p.a., odmówił uchylenia decyzji Burmistrza Gminy z dnia [...] sierpnia 2003 roku znak:[...].

W uzasadnieniu wskazał, że S. B. wnosząc o wznowienie postępowania jako podstawę swego żądania wskazała przepis art. 145 par.1 pkt.1 k.p.a. zarzucając, że w toku postępowania administracyjnego doszło do poświadczenia nieprawdy, a ustalenia istotnych okoliczności dokonano na podstawie fałszywych dowodów. Burmistrz wskazał, że fakt sfałszowania dowodów nie może być ustalany jedynie na domniemaniach strony i musi być stwierdzony prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu. Dlatego stwierdził, że brak jest podstaw do uchylenia decyzji na podstawie przepisu art. 145 par.1 pkt.1 k.p.a.

Nie godząc się z tą decyzją S. B. wniosła od niej odwołanie, wnosząc o jej uchylenie. Zarzuciła, że decyzja musi zawierać takie elementy Jak:

- nazwę i adres urzędu, który ją wydaje - wskazanie do kogo jest kierowana - treść rozstrzygnięcia i podpis osoby reprezentującej organ. Jako strona wznowionego postanowieniem z dnia 18 marca 1995 roku postępowania, odwołująca wzięła w nim udział i zapoznała się z materiałem dowodowym. Przestawiła też swoje stanowisko w sprawie przedstawiając Stosowne pismo. Decyzja, o której uchylenie odwołująca wnosi jest dla niej ogromnym zaskoczeniem, bowiem nigdy nic wnosiła o uchylenie decyzji Burmistrza z dnia [...] sierpnia 2003 roku. Wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji i zbadanie sprawy rozgraniczenia.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze decyzją z dnia [...] lipca 2005 roku[...], działając na podstawie art. 17 pkt.1, art.127 par.3 i art. 138 par.1 pkt.2 k.p.a. uchyliło zaskarżoną decyzję w całości i umorzyło postępowanie w sprawie. W uzasadnieniu decyzji wskazano, że stosownie do art. 148 par.1 k.p.a. organ administracji publicznej wznawia postępowanie w sprawie zakończonej ostateczną decyzją administracyjną w drodze postanowienia, jeżeli wnioskodawca powołał się we wniosku na jedną z przesłanek wymienionych w art. 145 par.1 k.p.a. a wniosek został złożony w terminie jednego miesiąca od dnia, w którym strona dowiedziała się o okoliczności stanowiącej podstawę do wznowienia postępowania. Organ wskazał też , że decyzja o odmowie wznowienia postępowania może nastąpić jedynie z trzech przyczyn:

* podanie o wznowienie zostało wniesione przez osobę nie będącą stroną -wniesione zostało po upływie terminu określonego w art. 148 par. 1 i 2 k.p.a

* w podaniu nie powołano żadnej z przyczyn wznowienia określonej w art. 145 par.1 k.p.a.

Merytoryczne rozpoznanie sprawy nastąpić może po wydaniu postanowienia o wznowieniu postępowania, po ustaleniu ,że podanie wniesione zostało przez stronę z zachowaniem termin u oraz, że powołana została jedna z przyczyn określonych w art. 145 par.1 k.p.a.

Organ wskazał, że S. B. podanie o wznowienie postępowania złożyła z uchybieniem jednomiesięcznego terminu, bowiem decyzję z dnia [...] sierpnia otrzymała w dniu 22 sierpnia 2003 roku, a zatem w tym dniu powzięła o niej wiadomość . Termin do wniesienia podania upłynął więc w dniu 22 września 2003 roku. Wnosząc w dniu 19 października 2004 roku podanie, S. B. uchybiła terminowi, a to skutkuje odmową wznowienia postępowania w sprawie zakończonej ostateczną decyzją. Organ I instancji winien zatem odmówić wznowienia postępowania ze względu na uchybienie terminu. Skoro więc postępowanie zostało wznowione, należało decyzję uchylić, a postępowanie umorzyć.

Odnośnie natomiast zarzutu, że odwołująca nie wnosiła nigdy o uchylenie decyzji Burmistrza z [...] października 2003 roku, organ wskazał na wniosek strony, który przeczy temu zarzutowi /k.4 akt adm./.

W skardze , S. B. wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji i decyzji Burmistrza z dnia [...] maja 2005 roku. Podniosła zarzut naruszenia przez organy przepisów art. 7 k.p.a. a także wskazała na błędy proceduralne popełnione podczas postępowania rozgraniczeniowego. Dodała też, że decyzja Burmistrza o odmowie uchylenia ostatecznej decyzji została wydana po niedbałym przeprowadzeniu postępowania z pominięciem podniesionych przez nią zarzutów. Burmistrz wznowił postępowanie administracyjne i zgodnie z przepisami prawa winien upoważnić geodetę do wykonania czynności wynikających z art. 31 ust.1 prawa geodezyjnego. Mimo konkretnie sprecyzowanych przez skarżącą zarzutów dotyczących postępowania rozgraniczeniowego, nie przeprowadzono rzetelnego postępowania wyjaśniającego. Nie upoważniono do wykonania czynności rozgraniczeniowych geodety uprawnionego i nie miał kto zweryfikować materiałów dotyczących postępowania rozgraniczeniowego.

Uzasadnienie SKO, w ocenie skarżącej jest błędne, bowiem jej wniosek dotyczył wznowienia postępowania, nie zaś stwierdzenia nieważności decyzji i jej uchylenia. Aby decyzja administracyjna była prawidłowa musi spełniać łącznie dwa warunki:

ma być zgodna z normami materialnego prawa administracyjnego

ma być wydana zgodnie z normami procesowego prawa administracyjnego. Naruszenie tych norm powoduje wadliwość decyzji.

Obie decyzje wydane zostały z pominięciem Prawa geodezyjnego.

W odpowiedzi na skargę, Prezes SKO wniósł o jej oddalenie. Wskazał, że zarzuty skarżącej nie wnoszą żadnych okoliczności sprawy, które mogłyby mieć wpływ na rozstrzygnięcie zawarte w zaskarżonej decyzji. Kolegium nie odniosło się do ustawy Prawo geodezyjne, ponieważ ustawa ta ustala tryb postępowania rozgraniczeniowego. W postępowaniu o wznowienie postępowania organ nie rozpatruje merytorycznie sprawy rozgraniczenia nieruchomości tylko obowiązany jest do ustalenia istnienia przesłanek do wznowienia postępowania, o których mowa w przepisach k.p.a.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje.

Stosownie do przepisu art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 roku - Prawo o ustroju sądów administracyjnych /Dz. U. Nr 153poz.l269 z 2002 roku/ sądy te sprawują w zakresie swej działalności kontrolę pod względem zgodności z prawem jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Zakres tej kontroli wyznacza przepis art. 134 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi /Dz. U. nr 153poz. 1270 z 2002 roku/ zwanej dalej P.p.s.a. Zgodnie z tym przepisem sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Sąd stosuje przewidziane ustawą środki w celu usunięcia naruszeń prawa w stosunku do aktów lub czynności wydanych lub podjętych we wszystkich postępowaniach prowadzonych w granicach sprawy , których dotyczy skarga, jeżeli jest to niezbędne do końcowego jej załatwienia.

W myśl przepisu art. 145 P.p.s.a. Sąd obowiązany jest do uchylenia decyzji lub stwierdzenia jej nieważności ewentualnie niezgodności z prawem, gdy dotknięta jest naruszeniem prawa które miało wpływ na wynik sprawy, naruszeniem prawa w sposób dający podstawę do wznowienia postępowania, innym naruszeniem przepisów postępowania jeżeli mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, lub jeśli zachodzą przyczyny określone w art. 156 k.p.a. lub innych przepisach.

Dokonując oceny zaskarżonej decyzji Sąd doszedł do przekonania, że skarga zasługuje na uwzględnienie i to nie tylko ze względu na zarzuty w niej podniesione.

Wznowienie postępowania jest nadzwyczajną instytucją procesową, która stwarza prawną możliwość ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy administracyjnej zakończonej decyzją ostateczną, jeżeli postępowanie, w którym ją wydano, było dotknięte wadą określoną w przepisie art. 145 par.1 k.p.a. Wzruszenie w tym trybie decyzji ostatecznej może nastąpić wyłącznie z przyczyn wymienionych w pkt.l-8 tego przepisu. Termin do wniesienia podania o wznowienie postępowania wynika z przepisu art. 148 par.1 k.p.a. i wynosi 1 miesiąc od dnia którym strona dowiedziała się o okoliczności stanowiącej podstawę do wznowienia postępowania.

W zaskarżonej decyzji organ stwierdził ,że S. B. podanie o wznowienie postępowania wniosła z uchybieniem terminu określonego w przepisie art. 148 par.1 k.p.a. Organ uznał bowiem, że bieg tego terminu rozpoczął się w dniu 22 sierpnia 2003 roku, tj. w dniu doręczenia skarżącej decyzji z dnia [...] sierpnia 2003 roku.

Sąd nie podziela tego stanowiska. Prawidłowo ustalono, że skarżąca otrzymała w dniu 22 sierpnia 2003 roku decyzję umarzającą postępowanie rozgraniczeniowe, świadczy o tym zwrotne potwierdzenie odbioru pisma. Niemniej należy podkreślić, że data doręczenia decyzji nie musi być dniem, w którym strona powzięła wiadomość o okolicznościach towarzyszących wydaniu decyzji, a w szczególności - o fałszywych dowodach, na podstawie których ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne. Taki zarzut podniosła bowiem S. B. we wniosku o wznowienie postępowania. W swoim piśmie z dnia 28 lutego 2005 roku skierowanym do Burmistrza, wskazała ona wyraźnie, że o okolicznościach stanowiących podstawę do wznowienia postępowania dowiedziała się w dniu złożenia podania, tj. 19 października 2004 roku. Organ odwoławczy nie dokonał oceny tej okoliczności, stwierdzając jednocześnie uchybienie terminu do wniesienia podania. W ocenie sądu organy administracji naruszyły przez to zasadę prawdy obiektywnej zawartą w przepisie art. 7 k.p.a. zobowiązującą do podjęcia przez organ wszelkich kroków niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do udzielania stronom niezbędnych wyjaśnień i wskazówek, aby nie poniosły szkody z powodu nieznajomości prawa. Dlatego przy ponownym rozpatrzeniu sprawy organ ustali, kiedy i w jakich okolicznościach skarżąca dowiedziała się o zdarzeniach stanowiących podstawę wznowienia postępowania, w szczególności - fałszywych dowodach, na podstawie których ustalono stan faktyczny.

Sąd nie podziela natomiast zarzutów skargi odnoszących się do sposobu przeprowadzenia postępowania rozgraniczeniowego, bowiem są one przedwczesne. Merytoryczne rozpatrzenie sprawy musi być poprzedzone wyjaśnieniem, czy podanie o wznowienie postępowania złożone było z zachowaniem terminu określonego w art. 148 par.2 k.p.a. To wymaga zajęcia stanowiska, czy zaistniała w sprawie jedna z przesłanek wymienionych w art. 145 par.1 k.p.a.

W sprawie wydane zostało postanowienie w trybie art. 149 par. 1 o wznowieniu postępowania. Takie postanowienie , zgodnie z art. 149 par.2 stanowi podstawę do przeprowadzenia przez właściwy organ postępowania co do przyczyn wznowienia oraz co do rozstrzygnięcia co do istoty sprawy. Zajęcie przez organ stanowiska co do przyczyn wznowienia pozwoli na orzeczenie w oparciu o przepis art. 151 k.p.a. przez wydanie decyzji o odmowie uchylenia decyzji dotychczasowej /jeżeli stwierdzi brak podstaw do jej uchylenia na podstawie art. 145 par.1/ lub uchylenie decyzji dotychczasowej, gdy stwierdzi istnienie podstaw do jej uchylenia na podstawie art. 145 par.1 k.p.a.

Wskazując na powyższe , Sąd doszedł do przekonania, że zaskarżona decyzja narusza przepisy postępowania w sposób, który mógł mieć istotny wpływ na wynik sprawy, dlatego uchylił ją w oparciu o przepis art. 145 par.1 ust.1 lit. c P.p.s.a., o kosztach orzekając na podstawie art. 200 tej ustawy.