drukuj    zapisz    Powrót do listy

648 Sprawy z zakresu informacji publicznej i prawa prasowego 658, Dostęp do informacji publicznej, Inne, Uchylono zaskarżony wyrok i oddalono skargę, I OSK 1840/15 - Wyrok NSA z 2016-07-26, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

I OSK 1840/15 - Wyrok NSA

Data orzeczenia
2016-07-26 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2015-06-18
Sąd
Naczelny Sąd Administracyjny
Sędziowie
Irena Kamińska /sprawozdawca/
Iwona Bogucka /przewodniczący/
Jacek Jaśkiewicz
Symbol z opisem
648 Sprawy z zakresu informacji publicznej i prawa prasowego
658
Hasła tematyczne
Dostęp do informacji publicznej
Sygn. powiązane
II SAB/Wa 939/14 - Wyrok WSA w Warszawie z 2015-03-05
Skarżony organ
Inne
Treść wyniku
Uchylono zaskarżony wyrok i oddalono skargę
Powołane przepisy
Dz.U. 2015 poz 2058 art. 13 ust. 1
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej - tekst jednolity
Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Iwona Bogucka Sędziowie NSA Irena Kamińska (spr.) del. WSA Jacek Jaśkiewicz Protokolant starszy asystent sędziego Małgorzata Ziniewicz po rozpoznaniu w dniu 26 lipca 2016 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Zarządu Głównego Polskiego Związku Łowieckiego w Warszawie od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 5 marca 2015 r. sygn. akt II SAB/Wa 939/14 w sprawie ze skargi P. na bezczynność Zarządu Głównego Polskiego Związku Łowieckiego w Warszawie w przedmiocie udostępnienia informacji prasowej na wniosek z dnia 3 września 2014 r. 1. uchyla zaskarżony wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie i oddala skargę, 2. zasądza od P. na rzecz Zarządu Głównego Polskiego Związku Łowieckiego w Warszawie kwotę 297 (dwieście dziewięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Pismem z dnia 3 września 2014 r. S.P. w piśmie z logo "Ł." i nagłówkiem dziennika, zwrócił się do Zarządu Głównego Polskiego Związku Łowieckiego w Warszawie o udzielenie, na podstawie art.11 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. – Prawo prasowe (Dz.U. z 1984 r. Nr 5, poz. 24 ze zm.), informacji:

1. Czy Zarząd Główny PZŁ występował w roku bieżącym do zarządów okręgowych PZŁ o przekazanie na konto Zarządu kwot pieniężnych z kont okręgów?

2. Jeżeli na powyższe pytanie jest odpowiedź twierdząca, to prosił:

a) o przysłanie kopii pisma wystosowanego do okręgów oraz podanie podstawy prawnej takiego wystąpienia (jeżeli nie ma jej w tym wystąpieniu),

b) o informację skąd miały pochodzić te kwoty,

c) jakie kwoty uzyskał Zarząd Główny z każdego z okręgów,

d) jak zostały lub jak zostaną zagospodarowane uzyskane w ten sposób środki.

Natomiast w przypadku odmowy udzielenia informacji w powyższej sprawie w imieniu redaktora naczelnego wniósł o złożenie odmowy w ciągu 3 dni w trybie art. 4 ust. 3 ww. ustawy.

Zarząd Główny Polskiego Związku Łowieckiego pismem z dnia 25 września 2014 r. poinformował P.G., iż nie wpłynęło żądanie redaktora naczelnego o udzielenie odmowy informacji na piśmie z uwagi na powyższe ZGPZŁ nie może takiej odmowy wydać.

Następnie redaktor naczelny dziennika "Ł." P.G. w dniu 8 października 2014 r. złożył skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na bezczynność Zarządu Głównego Polskiego Związku Łowieckiego w Warszawie, zarzucając mu naruszenie art. 4 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, wnosząc o udzielenie informacji zgodnie z wnioskiem z dnia 3 września 2014 r. oraz zasądzenie kosztów postępowania.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 5 marca 2015 r. o sygn. akt II SAB/Wa 939/14 w sprawie ze skargi P.G. – red. nacz. dziennika "Ł." zobowiązał Zarząd Główny Polskiego Związku Łowieckiego w Warszawie do rozpatrzenia wniosku skarżącego P.G. – red. nacz. dziennika "Ł." z dnia 3 września 2014 r., w terminie 14 dni od daty doręczenia prawomocnego wyroku wraz z aktami sprawy. Ponadto stwierdził, że bezczynność organu nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa, jak również zasądził od Zarządu Głównego Polskiego Związku Łowieckiego w Warszawie na rzecz skarżącego P.G. – red. nacz. dziennika "Ł." kwotę 357 (słownie: trzysta pięćdziesiąt siedem) złotych, tytułem zwrotu kosztów postępowania.

W uzasadnieniu Sąd wskazał, że Zarząd Główny PZŁ był zobowiązany do udostępnienia żądanych informacji, miały one charakter informacji publicznej, a status S.P. jako dziennikarza dziennika "Ł." został potwierdzony, wobec czego nie działał on we własnym imieniu.

Skargę kasacyjną od całości powyższego wyroku wniósł Zarząd Główny PZŁ. Postawił on zarzuty dotyczące naruszenia art. 50 p.p.s.a., art. 151 p.p.s.a., art. 149 § 1 p.p.s.a., art. 13 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej w zw. z art. 3a ustawy – Prawo prasowe, art. 7 ust. 2 pkt 5 oraz art. 11 ust. 1, art. 3a ustawy – Prawo prasowe. W ocenie skarżącego kasacyjnie status S.P.jako dziennikarza nie został potwierdzony, nie przedstawił on żadnego upoważnienia, a zatem wniosek w sprawie nie pochodził od prasy. Brak jest zatem także legitymacji do wniesienia skargi przez P.G.. Ponadto wskazał, że część pytań zadanych wnioskiem z dnia 3 września 2014 r. nie stanowi informacji publicznej.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zarzuty skargi kasacyjnej, choć nie wszystkie, uznać należy za usprawiedliwione.

Rozważenia wymagają przede wszystkim zarzuty dotyczące naruszenia art. 3a u.d.i.p. i art. 7 pkt 2 ust. 5 w zw. z art. 11 ustawy – Prawo prasowe.

W art. 3a ustawy – Prawo prasowe (u.p.p.) przyjęto, że w zakresie prawa dostępu prasy do informacji publicznej stosuje się przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej. Oznacza to, że jeżeli wnioskowana przez prasę informacja ma charakter informacji publicznej, to jej udostępnienie lub odmowa jej udostępnienia powinna nastąpić w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej, a tym samym prasa w powyższym zakresie nie korzysta z regulacji prawnych innych niż te, które dotyczą ogółu społeczeństwa. Odrębny tryb udzielania prasie informacji uregulowany został w art. 4 u.p.p. i w tym zakresie prasa korzysta z regulacji specjalnie dla niej przewidzianej, która poszerza katalog podmiotów zobowiązanych do udzielania informacji o podmioty niewymienione w ustawie o dostępie do informacji publicznej i ustanawia autonomiczny tryb weryfikacji wywiązania się z obowiązku udzielenia prasie informacji w oparciu o tę regulację. W powyższym trybie obowiązani do udzielenia prasie informacji o swej działalności są: przedsiębiorcy, podmioty niezaliczane do sektora finansów publicznych oraz niedziałające w celu osiągnięcia zysku (art. 4 ust. 1 u.p.p.). W razie odmowy udzielenia informacji, na żądanie redaktora naczelnego, odmowę doręcza się zainteresowanej redakcji w formie pisemnej, w terminie 3 dni. Odmowa ta powinna zawierać oznaczenie organu, jednostki organizacyjnej lub osoby, od której pochodzi, datę jej udzielenia, redakcję, której dotyczy, oznaczenie informacji będącej jej przedmiotem oraz powody odmowy. Odmowę udzielenia informacji lub niezachowanie wymogów odmowy można zaskarżyć do sądu administracyjnego w terminie 30 dni, a w postępowaniu przed sądem stosuje się odpowiednio przepisy o zaskarżeniu do sądu decyzji administracyjnych (w art. 4 ust. 3 i 4 u.p.p.).

Prasa, to w myśl definicji ustawowej, publikacje periodyczne, które nie tworzą zamkniętej, jednorodnej całości, ukazujące się nie rzadziej niż raz w roku, opatrzone stałym tytułem albo nazwą, numerem bieżącym i datą, a w szczególności: dzienniki i czasopisma, serwisy agencyjne, stałe przekazy teleksowe, biuletyny, programy radiowe i telewizyjne oraz kroniki filmowe; prasą są także wszelkie istniejące i powstające w wyniku postępu technicznego środki masowego przekazywania, w tym także rozgłośnie oraz tele- i radiowęzły zakładowe, upowszechniające publikacje periodyczne za pomocą druku, wizji, fonii lub innej techniki rozpowszechniania; prasa obejmuje również zespoły ludzi i poszczególne osoby zajmujące się działalnością dziennikarską (art. 7 ust. 2 pkt 1 u.p.p.). Natomiast dziennikarzem jest według art. 7 ust. 2 pkt 5 u.p.p. osoba zajmująca się redagowaniem, tworzeniem lub przygotowywaniem materiałów prasowych, pozostająca w stosunku pracy z redakcją albo zajmująca się taką działalnością na rzecz i z upoważnienia redakcji.

Stosownie do art. 11 ust. 1 u.p.p. dziennikarz jest uprawniony do uzyskania informacji w zakresie, o którym mowa w art. 4. Aby zatem wniosek składany w trybie art. 4 ust. 1 u.p.p., mógł być rozpoznany zgodnie z przepisami ustawy – Prawo prasowe, nie jest wystarczające powołanie się przez kogokolwiek na fakt bycia dziennikarzem nawet konkretnego tytułu prasowego, jak i na upoważnienie redaktora naczelnego. Koniecznym jest wykazanie, że wniosek ten pochodzi od prasy w rozumieniu art. 7 ust. 2 pkt 1 u.p.p. W sytuacji zatem, gdy wnosi go osoba niebędąca redaktorem naczelnym i powołująca się na fakt bycia dziennikarzem konkretnego dziennika, winna tę okoliczność udokumentować stosownym dokumentem. Powinna zatem wykazać, że jest osobą zajmującą się redagowaniem, tworzeniem lub przygotowywaniem materiałów prasowych, pozostającą z redakcją w stosunku pracy albo zajmującą się taką działalnością na rzecz i z upoważnienia redakcji. Za dokumentowanie powyższej okoliczności nie może zostać uznane złożenie wniosku na papierze w firmowym z logo i nagłówkiem dziennika "Łowiecki". Nie można bowiem wykluczyć chociażby sytuacji użycia firmowego papieru przez innych pracowników redakcji, a nie tylko przez jego dziennikarzy, jak również podszywania się danej osoby pod dziennikarza redakcji przy wykorzystaniu dostępnego jej logotypu. Za potwierdzenie złożenia wniosku przez dziennikarza danego dziennika nie może zostać również uznane wniesienie do sądu administracyjnego skargi przez redaktora naczelnego tego dziennika, gdyż takie działanie ma charakter co najwyżej następczy i nie wywołuje skutku ex tunc.

Konieczność udokumentowania działania w imieniu prasy istnieje także wówczas, gdy wniosek dotyczy udzielenia prasie informacji publicznej w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej, co wynika z art. 3a u.p.p. Przepis ten wyposaża przedstawicieli prasy w prawo dostępu do informacji publicznej, lecz dla powstania obowiązku realizacji wniosku złożonego w tym trybie niezbędnym jest wykazanie w sposób niebudzący jakichkolwiek wątpliwości, że pochodzi on od prasy. Inaczej mówiąc wystąpienie o informację publiczną nie zwalnia wnioskodawcy powołującego się na fakt bycia dziennikarzem, od obowiązku potwierdzenia, że jest on przedstawicielem prasy.

W rozpoznawanej sprawie wnioskodawca wystąpił do Zarządu Głównego Polskiego Związku Łowieckiego z wnioskiem o udzielenie informacji w trybie art. 4 ust. 1 u.p.p. na papierze z logiem dziennika myśliwych "Ł.". Nie załączył jednak upoważnienia redaktora naczelnego, ani innego dokumentu wskazującego na umocowanie do działania w imieniu tego dziennika. Uwzględniając powyższe uznać należy, że zarzut skargi kasacyjnej odnoszący się do naruszenia art. 7 pkt 2 ust. 5 oraz art. 11 ustawy – Prawo prasowe jest zasadny w związku z zarzutem trzecim skargi kasacyjnej. Wbrew stanowisku Sądu pierwszej instancji, konieczne było w sprawie wykazanie, że wniosek pochodzi od prasy. Konieczność udokumentowania przez podmiot występujący z wnioskiem o udzielenie informacji publicznej reprezentowania prasy, skoro na tę okoliczność we wniosku wskazuje, nie stanowi zawężenia uprawnień prasy do informacji publicznej wynikających z przepisu art. 61 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej. Udokumentowanie powyższej okoliczności nie powinno nastręczać zasadniczo żadnych trudności, a jego wykonanie czyniłoby organ zobowiązanym do realizacji wniosku o udzielenie żądanej informacji przy ocenie, że ma ona charakter informacji publicznej.

Przyjęcie poglądu przeciwnego, mogłoby prowadzić do nadużywania prawa, poprzez powoływanie się na szczególne uprawnienia przyznane prasie, w tym redaktorom naczelnym i dziennikarzom, przez podmioty w rzeczywistości nieposiadające takich uprawnień.

W tej sytuacji braki wniosku o udzielenie informacji w trybie ustawy – Prawo prasowe nie dały podstaw do potraktowania go jako pochodzącego od prasy, co w konsekwencji skutkuje tym, że redaktor naczelny dziennika "Łowiecki" nie może skutecznie wnieść skargi na bezczynność w przedmiocie udzielenia informacji prasowej.

Niezasadny okazał się za to zarzut skargi kasacyjnej naruszenia art. 50 p.p.s.a. Podnieść należy, że kwestia tego, czy wnioskodawca wniósł swój wniosek o informację jako dziennikarz dziennika, którego redaktorem naczelnym jest skarżący, dostatecznie legitymując swój status czy też nie – jest kwestią merytoryczną, gdyż determinowało rozstrzygnięcie niniejszej sprawy materialnie, a nie tylko formalnie (tj. to, czy wniosek ten był skuteczny i jego nierozpatrzenie w terminu stanowiło bezczynność). W konsekwencji w ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego skarga pochodziła od podmiotu legitymowanego, gdyż redaktor naczelny miał interes w przesądzeniu sporu co do zakresu umocowania osoby powołującej się na status dziennikarza jego czasopisma. Stąd na skutek uchylenia zaskarżonego wyroku uzasadnione było zdaniem Sądu oddalenie skargi, nie zaś jej odrzucenie.

Mając powyższe względy na uwadze Naczelny Sąd Administracyjny, na zasadzie art. 188 w zw. z art. 151 p.p.s.a., orzekł jak w sentencji wyroku.

Orzeczenie o zwrocie kosztów postępowania kasacyjnego znajduje oparcie w art. 203 pkt 2 p.p.s.a.



Powered by SoftProdukt